ဂ်ဴနီယာ၀င္း - စစ္၏ တန္ဆာခံ သားေကာင္မ်ား
(အေတြးအျမင္ အမွတ္ ၂၇၇ ။ ၂၀၁၅ ဇြႏ္လ) ဇူလိုင္ ၃၊ ၂၀၁၅
အဂၤလိပ္စာတန္းထုုိး အီတလီရုုပ္ရွင္ကား Roma cita aperta (Rome, Open City) အမည္ရတဲ့ စစ္ဆန္႕က်င္ေရး ရုုပ္၇ွင္ကား ဇာတ္ညြန္းကုုိေကာက္ဖတ္မိရင္း ေရးဖုုိ႕အေၾကာင္းဖန္လာတာပါ။ ရုုပ္ရွင္ေတာ့ ရွာေဖြၾကည့္ဖုုိ႕ေတာ့ စိတ္ကူးမရွိပါ။ အနိဌာရုုံေတြ ျမင္ရတာ စိတ္မသက္သာလြန္းလုုိ႕ပါ။ အဲသည္ရုုပ္ရွင္ကားက ၁၉၄၅ ထုုတ္ျဖစ္ပါတယ္။ မူရင္း၀တၳဳက Rome, Open City ဟုုဆုုိေသာလည္း အဂၤလိပ္စာတန္းထုုိးခ်ိန္မွာ Open City လုုိ႕ပဲထုုိးခဲ့တယ္ လုုိ႕ေထာက္ျပထားပါတယ္။
ေခတ္ကာလက အီတလီႏုုိင္ငံ ေရာမျမိဳ႕ကုုိ နာဇီေတြ သိမ္းပိုုက္ထားခ်ိန္ ၁၉ ၄၀ ပတ္၀န္းက်င္ - နာဇီေတြေခတ္မကုုန္ဆုုံးခင္ ကာလလုုိ႕ ဆုုိရမည္ ျဖစ္တယ္လိုု႕ ေကာက္ခ်က္ခ်ပါတယ္။ ေရာမျမိဳ႕ကေလးဟာ နာဇီေတြ လက္ေအာက္မွာ ေနေနရတယ္ဆုုိေသာလည္း ရုပ္ရွင္ရဲ႕ ေခါင္းစဥ္အရ ေရာမျမိဳ႕သူျမိဳ႕သားမ်ားရဲ႕ ဘ၀ဟာ တံခါးမရွိဓါးမရွိ အေၾကာက္အရြံံ႔႔ံံ႕မရွိ သြားလာလွဴပ္ရွားေနၾကျပီး ဗုုံးက်လုုိ႕ေတာင္ ေသေဘးမစုုိးရိမ္ရတဲ့ အေနအထား ပါ။ သိုု႕ေသာ္ နာဇီလက္ေအာက္မွာဆုုိေတာ့ နာဇီစစ္သားမ်ားက မယုုံသကၤာျဖစ္တဲ့ အိမ္ေတြကုုိ ၀င္ေရာက္စစ္ေဆး ဖမ္းဆီးတာ၊ အစားအေသာက္မ်ားကုုိလဲ ရာရွင္နဲ႕ စားေသာက္ေနၾကရတာ၊ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားနဲ႕ အခ်ိပ္အဆက္ရွိတဲ့ သူေတြကုုိ ရသ၍ ဖမ္းခ်ဴပ္နွိပ္စက္တာ စတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကိုု ရင္ဆုုိင္ေနရပါတယ္။
အဓိက ဇာတ္ေကာင္ ေဂ်ာ္ဂ်ီရုုိ က ဂ်ာမန္ဂတ္စ္တာပိုု ေတြလက္က ပုုန္းေရွာင္ထြက္ေျပး ေနရသူပါ။သူက ေတာ္လွန္ေရးသမားတစ္ေယာက္။ သူ႕သူငယ္ခ်င္း ဖရန္စစ္စကုုိ ကလည္း သူနဲ႕ပူးေပါင္းသူ။ တစ္ေန႕ေတာ့ ဂ်ာမန္ေတြလက္က ေဂ်ာ္ဂ်ီရုုိ ကထြက္ေျပးရင္းနဲ႕ ဖရန္စစ္စကုုိရဲ႕ ဇနီးေလာင္း ကုုိယ္၀န္လြယ္ထားရသူ ပီနာ့ ဆီေရာက္သြားတယ္။ ပီနာက ခရစ္ယာန္ဘုုန္းေတာ္ၾကီး ဒြန္ ပီထရုုိ ထံမွာ ဖရန္စစ္စကုုိနဲ႕လက္ထပ္ဖုုိ႕ ခရစ္ယာန္ေက်ာင္းမွာ ေစာင့္ေနတာ။ ေဂ်ာ္ဂ်ီရုုိက ေရာက္လာေတာ့ ဘုုန္းေတာ္ၾကီး ဒြန္ပီထရုုိ ထံပီနာက ထပ္အကုူအညီေတာင္းရတယ္။ သည္ေတာ့ ဒြန္ပီထရုုိ႕စိတ္ထဲ တုုိင္းျပည္အတြက္ တစ္ခုုခုု လုုပ္ေပးခ်င္တယ္ ဘုုရားသခင္အလုုိက်ေပါ့။ ေဂ်ာၤဂ်ီရုုိ႕ကုုိ ဘုုရားေက်ာင္းမွာ ဖြက္ေပးထားတယ္။ အဲသည္အခ်ိန္မွာ ဂ်ာမန္ေတြေရာက္လာ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ဇနီးေလာင္းဆီ ေရာက္လာတဲ့ ဖရန္စစ္စကိုု ကုုိေတြ႕ေတာ့ သူ႕ေနာက္လုုိက္ဖမ္း၊ ပီနာက ေနာက္က ေျပးလုုိက္ေတာ့ အပစ္ခံရျပီး လမ္းေပၚမွာ ေသသြားတယ္။ ဖရန္စစ္စကိုုလည္းမိသြားတယ္္။ ဒါေပမယ့္ ေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားက အက်ဥ္းသားေတြ ဖမ္းထားတဲ့ ကားကုုိ ၀င္တုုိက္ၾကေတာ့ ဖရန္စစ္စကုုိ ကလြတ္သြားတယ္။ တဖန္ ေဂ်ာ္ဂ်ီရုုိ႕ ခ်စ္သူေဟာင္း မာရီနာကုုိလည္း နာဇီေတြက အလြတ္မေပးပဲ စစ္ေဆးေမးျမန္းေတာ့ မာရီနာသစၥာမဲ့မူေၾကာင့္ ခရစ္ယာန္ဘုုန္းေၾကီး ဒြန္ပီထရုုိေရာ ေဂ်ာ္ဂ်ီရုုိပါ အဖမ္းခံရတယ္။ ၾကားထဲက ႏွိတ္စက္ခန္းေတြ ဖယ္လုုိက္ရင္ေတာ့ေနာက္ဆုုံး ေဂ်ာ္ဂ်ီရုုိ္ ဟာေတာ္လွန္ေရးသမားမ်ားအတြက္ သစၥာေစာင့္သိမူနဲ႕ပဲ အနွိတ္စက္ခံရင္း ေသဆုုံးသြားတယ္။ ဘုုန္းေတာ္ၾကီး ဒြန္ပီထရုုိ မွာေတာ့ လယ္ကြင္းထဲေခၚေဆာင္ကာ အီတလီလူသတ္ကြင္းျပင္ထဲ ၀ုုိင္းျပီး ေသနပ္နဲ႕ ပစ္သတ္တာခံရတယ္။ ဒီအခန္းမွာ ဒြန္ပီထရုုိ ဘုုန္းေတာ္ၾကီးကုုိ ေသနပ္နဲ႕၀ုုိင္း ပစ္တာ မထိဘူး။ ဒါကုုိ ေခါင္းေဆာင္ ဂ်ာမန္စစ္ဗုုိလ္က စစ္ေဆးၾကည့္ေတာ့ အီတလီစစ္သားမ်ားက ဘယ္ဘုုန္းေတာ္ၾကီးကုုိမွ ေသနတ္နဲ႕မပစ္ဖူးဆုုိတာ ကုုိ သိလုုိက္ရတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဂ်ာမန္ေခါင္းေဆာင္ စစ္ဗုုိလ္က ေနာက္ဆုုံး ဒြန္ပီထရုုိကုုိ သူ႕လက္နဲ႕ပဲ အဆုုံးစီရင္ လုုိ္က္ရပါတယ္။
ဒါကုုိ ဒီျမင္ကြငး္ကုုိ လယ္ကြင္းထဲက ျခံစည္းရုုိးေတြေနာက္မွာ ပုုန္းေနတဲ့ကေလးတစ္စုု ကေခ်ာင္းၾကည့္ေနၾကတယ္။ ဒါဟာ ဒီရုုပ္ရွင္ရဲ႕ ေနာက္ဆုုံးခန္းပါ။ အဲသည္ ေနာက္ဆုုံးခန္းမွာ အီတလီရဲ႕ အနာဂတ္ပုုံရိပ္မ်ား - သိုု႕မဟုုတ္ အနာဂတ္ကေလးငယ္မ်ား - ထုုိကေလးေတြက ေတာေတာင္ေတြကုုိျဖတ္သန္းလိုု႕ သူတုုိ႕ရဲ႕ ျမိဳ႕ကေလးဆီကုုိ တိတ္ဆိတ္စြာ (သည္ေနရာမွာ တိတ္တဆိတ္ဆုုိတဲ့ အဓိပၸာယ္မဟုုတ္ပါဘူး… ေလးနက္ျခင္း၊ တည္ျငိမ္ျခင္း၊ အေတြးမ်ားနဲ႕ ဆုုိတဲ့ သေဘာတရားေတြ စီး၀င္ေနတယ္) ထြက္ခြာ သြားၾကပုုံ ဟာ သည္ကားရဲ႕ေနာက္ဆုုံးခန္း ပါတဲ့။
ဒီကားမွာ ပရိသတ္ရဲ႕ ၾသဘာသံထက္ကုုိ ဇာတ္ေကာင္မ်ား ေသဆုုံးသြားျခင္းကုုိ မေက်မနပ္ေ၀ဖန္သံ ေတြထြက္ေပၚလာပါတယ္။ တကယ္ဆုုိ ဘုုန္းေတာ္ၾကီး ဒြန္ပီထရုုိကုုိ ၾကိဳတင္ထြက္ေျပးဖုုိ႕ သတိေပးသင့္တယ္…. ပီနာနဲ႕ဖရန္စစ္စကုုိဟာ မွတ္ပုုံတင္အတုုနဲ႕ႏုုိင္ငံျခား္ကုုိ သြားလုုိက္ရင္ ပီနာ ေသစရာမလုုိဘူး… မာရီနာက သစၥာေဖာက္လဲ ေဂ်ာ္ဂ်ီရုုိုု ဟာ ဘုုန္းေတာ္ၾကီး ဒြန္ပီထရုုိ နဲ႕အတူ ထြက္ေျပးလုုိ႕လြတ္နုုိင္တယ္ စသည္ျဖင့္ အသံေတြ ထြက္လာတယ္။
ေ၀ဖန္သူတခ်ဴိ႕ကေတာ့ သည္ကားမွာ ဂ်ာမန္ေတြ သူတပါးကုုိ နွိတ္စက္တာေတြျပသမူဟာ အလြန္အက်ဴးျဖစ္ေနတယ္ ဆုုိတယ္။ ဥပမာ သတင္ေပးတဲ့ မာရီနာ့ကုုိ ပဲမဲျပီး သတင္းလုုိက္ တာမ်ဴိးေတြက တဇာတ္လုုံးျပကြက္ေတြ ျဖစ္ေနတယ္။ သုုိ႕ေသာ္လဲ ပီနာ ေသဆုုံးတဲ့အခန္းကုုိေတာ့ ခ်ီးက်ဴးတာေတြမ်ားၾကတယ္။ ပီနာဟာ ဘာမွမဆုုိင္ပဲ အသတ္ခံလုုိက္ရတယ္။ ပီနာ့ေသဆုုံးျခင္းဟာ မီးေလာင္ေနတဲ့ၾကားထဲက ထြက္ေပၚလာတဲ့ သတိၱပါပဲ ဟုုုုဆုုိၾကတယ္။ သူမက ဖရန္စစ္စကိုု႕ေနာက္ကုုိ နာဇီေတြ မလုုိက္ေအာင္ တားဆီးရင္း ေသဆုုံးရသူ ျဖစ္တယ္။
ရုုပ္ရွင္တစ္ခုုလုုံးနဲ႕ပတ္သက္လုုိ႕ ဒါရုုိက္တာရုုိဘက္တုုိ ကေျပာတာမွာ “ကၽြန္ေတာ္ အဓိက ဆုုိလုုိခ်င္တာ တစ္ခုုပဲ။ အဲဒါကေတာ့ စစ္ပဲြေတြ ျဖစ္ၾကရင္ အမ်ားဆုုံးကံဆိုုးမုုိးေမွာင္က်သူ မ်ားက ကၽြန္ေတာ္တုုိ႕ ျပည္သူျပည္သားေတြ ပဲျဖစ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုုိ႕ဟာ စစ္ရဲ႕ တန္ဆာခံ ျဖစ္ေနတာပါပဲ။ ဒီအခ်က္ကိုု အဓိက ခ်ယ္မွဴန္းတာပါ။ ေတာ္လွန္ေရးလုုပ္ေနတဲ့သူေတြ နဲ႕အတူတူ သူတုုိ႕နဲ႕ ပတ္သက္မိလိုု႕ အႏွိတ္စက္ခံရျခင္း၊ အသတ္ျဖတ္ခံရျခင္း မ်ားကုုိ ေတြ႕ျမင္ သိေစျမင္ေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါကုုိ ခံစားေစခ်င္တယ္။ နာဇီရယ္ေတြဟာ သူတုုိ႕ ဖမ္းဆီးခ်င္တဲ့သူမ်ားသာမက နေဘးက သူေတြကိုု ပိုုလုုိ႕ေတာင္ ဒုုကၡေပးနုုိင္တယ္ ဆုုိတာပါပဲ။ ဒီအခ်က္ကုုိ ရင္မွာပုုိက္ျပီး ဒီရုုပ္ရွင္ကုုိ ရုုိက္ခဲ့ပါတယ္ ဆုုိတာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ေတာ္လွန္ေရး စစ္ကားတစ္ကားပီပီ ေဂ်ာ္ဂ်ီရုုိ ကုုိဖြက္ေပးထားတယ္ဆုုိတဲ့ မယုုံသကာၤမူနဲ႕ အဖမ္းခံရ အနွိတ္စက္ခံရ တဲ့သူေတြလဲ တစ္ဒါဇင္မကဘူး။ ကုုိယ္၀န္သည္ဟာ လမ္းေပၚမွာ လဲက်ေသဆုုံးသြားတဲ့အခန္းကုုိ ျပကြက္ဟာ တုုန္လွဴပ္စရာပဲ။ လမ္းေပၚမွာ ပီနာဟာလဲက်လိုု႕၊ သူ႕ရဲ႕ လြင့္ေနတဲ့ စကပ္စနဲ႕ စြပ္ထားတဲ့ ေျခအိတ္ ကုုိျပကြက္ဟာ ေရာမႏုုိင္ငံသားမ်ားရ႕ဲ သတိၱရွိျခင္းနဲ႕ ဆုုံးရူဴံးျခင္းကုုိ ေဖာ္ညြန္းတာျဖစ္တယ္ လုုိ႕ေၾကြးေက်ာ္လုုိက္ၾကပါတယ္။ ကိုုယ့္နိုုင္ငံသားတစ္ေယာက္ မတရားသျဖင့္ အသတ္ခံရတာဟာ ေရာမနိင္ငံသားမ်ားအတြက္ ဆုုံးရူဴံးမူ။ ဆုုံးရူဴံးျခင္းကုုိ လက္ခံတဲ့ ေရာမနိုုင္ငံ။ ပီနာဟာ သူခ်စ္တဲ့သူအတြက္ စဥ္းစားျပီး အရဲစြန္႕ကာ ကာဆည္းဖုုိ႕ၾကိဳးစားျခင္းဟာ ေရာမႏုုိင္ငံသားမ်ား အတြက္ သတိၱကိုုေဖာ္ျပျခင္း ျဖစ္တယ္ လို႕အဓိပၺါယ္ေဖာ္ပါတယ္။
အဆုုံးသတ္ဆုုိရရင္ သည္ကားမွာ ပါ၀င္သရုုပ္ေဆာင္သူမ်ားက နံမယ္ၾကီးမ်ားမဟုုတ္ၾကတာ၊ ၁၉၄၅ စစ္ျပီးကာလမွာ ထြက္လာတဲ့သည္ကားက စီးပြားေရးအရ ေအာင္ျမင္ခဲ့တာ၊ ခရစ္ယာန္ဘုုန္းၾကီးက ဂ်ာမန္ေတြကုုိ ဆန္႕က်င္ျပီး ေတာ္လွန္ေရးသမားေတြနဲ႕ပူးေပါင္းခဲ့တာ၊ လမ္းေပၚလဲက်ေနတဲ့ ပီနာ့အေလာင္းေဖာ္ျပမူက အီတလီႏုုိင္ငံ ေရာမျမိဳ႕ရဲ႕ သတိၱကုုိေဖာ္ျပျခင္းနဲ႕ ဆုုံးရူဴံးျခင္းကုုိ ေဖာ္က်ဴးတဲ့ ျမင္ကြင္း ဆုုိတာေတြက သည္ကားတစ္ခုုလုုံးမွာ စီး၀င္ေနတဲ့ အခ်က္မ်ား ျဖစ္ပါေၾကာင္း။