ဇာ၀ါရီ - ေႂကြလြင့္သြားတဲ့ ေျမလူးငွက္ရွင္

ဇာ၀ါရီ - ေႂကြလြင့္သြားတဲ့ ေျမလူးငွက္ရွင္
(မုိးမခ) ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၁၊ ၂၀၁၆
 
ဒီေန႔ ေဖေဖၚဝါရီလ (၁၉) ရက္ ေသာၾကာေန႔ မနက္ပိုင္းမွာ အထင္ကရ အေမရိကန္ စာေရးဆရာမႀကီး ဟာပါ လီ (နာမည္ရင္း နယ္လီ ဟာပါ လီ - Nelle Harper Lee) တစ္ေယာက္ အသက္ (၈၉) ႏွစ္အရြယ္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းဘံုနန္းသို႔ ထြက္ခြါသြားေလၿပီ။ သူက စာအုပ္တစ္အုပ္ေရးၿပီး ျပည္သူခ်စ္၊ ကမာၻေက်ာ္ စာေရးဆရာမႀကီး ျဖစ္လာခဲ့သူ။ အဲဒီစာအုပ္ေရးၿပီး တသက္လံုး စားမကုန္ျပည့္စံုခဲ့ကာ၊ ေအးေအးလူလူ ဧကစာက်င့္ သူ႔ေမြးဇာတိၿမိဳ ႔ကေလးမွာ ေခါင္းခ်ေနထိုင္ခဲ့သူ။

သူ ေရးခဲ့တဲ့ တစ္အုပ္တည္းေသာစာအုပ္က To Kill a Mockingbird ျဖစ္ၿပီး၊ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) အၾကာ၂၀၁၅ ဇူလိုင္လမွာေတာ့  သူေရးျခစ္ခဲ့တဲ့ လက္ေရးစာမူ (manuscript) ကို သူကို ေစာင့္ေရွာက္ေနသူက ရွာေဖြေတြ႔ရွိၿပီး HarperCollins စာအုပ္တိုက္ က Go Set a Watchman အမည္နဲ႔ ဒုတိယစာအုပ္ကို ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝခဲ့တယ္။ အမ်ားအျမင္မွာေတာ့ သူကိုေစာင့္ေရွာက္သူ နဲ႔ စာပံုႏိွပ္တိုက္တို႔ အႀကံအဖန္ထုတ္တာ ျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေဝဖန္ေျပာဆိုမႈ၊ စြပ္စြဲမႈေတြ ရွိခဲ့တယ္။ အေၾကာင္းက သူကိုယ္တိုင္ To Kill a Mockingbird စာအုပ္ေရးၿပီးတဲ့ေနာက္ ေနာက္ထပ္ စာအုပ္ထုတ္ေဝဖို႔ မရွိေၾကာင္း၊ ေရးထားေရးေနတဲ့အေၾကာင္းလဲ တခါမွ မေျပာခဲ့။ ၿပီးေတာ့ အဲဒီ ဒုတိယစာအုပ္ထြက္လာခ်ိန္မွာ ဆရာမႀကီးက က်န္းမာေရးခ်ဳိ ႔ယြင္း၊ မ်က္စိေတြလည္းမေကာင္း၊ အေၾကာင္းအရာေတြ ေမ့ေတ့ေတ့ ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ သူ႔စာကို ႏွစ္ေပါင္းၾကာရွည္ ေမွ်ာ္လင့္ေနခဲ့တဲ့ စာခ်စ္ပရိသတ္ေတြကေတာ့ အလုအယက္ ဝယ္ယူၾကလို႔ ပထမေန႔မွာ စာအုပ္ေရ (၁.၁) သန္းေက်ာ္ စံခ်ိန္တင္ ေရာင္းရ တယ္။

ဒီစာအုပ္က To Kill a Mockingbird ရဲ ႔ ဇာတ္လမ္းဆက္ ျဖစ္ၿပီး၊ ဒါေပမဲ့ ဒီစာအုပ္ကို အရင္ေရးခဲ့တာ ျဖစ္မယ္လို႔ သံုးသပ္ေျပာ ဆိုၾကတယ္။ ဒီအျငင္းပြားမႈ၊ သံသယေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆရာမႀကီးကေတာ့ စကားမေျပာႏိုင္လို႔ ဘာမွ တံု႔ျပန္မေျပာခဲ့ဘူး။ တကယ္ေတာ့ ပထမစာအုပ္ ထုတ္ေဝခဲ့ၿပီးေနာက္ပိုင္း သတင္းမီဒီယာေတြနဲ႔ စကားေျပာဆို၊ အင္တာဗ်ဴးလုပ္တာ၊ စာေပအ ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတာေတြ မရွိခဲ့ဘူး။ ဆရာမႀကီး ေရးခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ ဒုတိယစာအုပ္ကိုေတာ့ အခုထိ မဖတ္ျဖစ္ေသး (ဖတ္ဖို႔ လည္း စိတ္ဆႏၵမရွိ)။ To Kill a Mockingbird စာအုပ္ကိုေတာ့ ဒီကိုေရာက္ၿပီး ေက်ာင္းတက္ေနတုန္းက ဖတ္ျဖစ္ၿပီး၊ အႀကိဳက္ဆံုးစာအုပ္တအုပ္ ျဖစ္ခဲ့တယ္။

ဆရာမႀကီးကို အေမရိကန္ေတာင္ပိုင္း အယ္လဘားမား (Alabama) ျပည္နယ္၊ မြန္ရိုေဗလ္ (Monroeville) ေက်းလက္ၿမိဳ ႔ကေလးမွာ ဖခင္ ေရွ ႔ေနႀကီး Amasa Coleman Lee နဲ႔ မိခင္ Frances Cunningham Finch Lee တို႔က ၁၉၂၆ ခုႏွစ္ ဧၿပီလ (၂၈) ရက္ေန႔မွာ ေမြးဖြားခဲ့တယ္။ ေမြးခ်င္း ေလးေယာက္မွာ အငယ္ဆံုး ျဖစ္တယ္။ အိမ္နဲ႔မနီးမေဝး မူလတန္း နဲ႔ အထက္ တန္းေက်ာင္းေတြမွာ အေျခခံပညာေရးကို တက္ေရာက္သင္ၾကားခဲ့ၿပီးေနာက္ ေမာင့္ဂိုမားရီၿမိဳ ႔မွာရိွတဲ့ ဟန္တင္ဒန္ အမ်ဳိး သမီးေကာလိပ္ (All-female Huntingdon College) မွာ (၁) ႏွစ္ တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး၊ အယ္လဘားမား တကၠသိုလ္ကို ေျပာင္းေရႊ ႔ကာ ဥပေဒဘြဲ႔ ရယူဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ ေက်ာင္းတက္ေနစဥ္ ေက်ာင္းသားေတြ ထုတ္ေဝတဲ့ သတင္းစာ နဲ႔ မဂၢဇင္း ေတြကို တည္ျဖတ္ေရးသားခဲ့တယ္။ ေနာက္ေတာ့ စာေရးဆရာျဖစ္ခ်င္၊ စာေရးတဲ့အလုပ္ကို ေဇာက္ခ်လုပ္ခ်င္လို႔ဆိုၿပီး ေက်ာင္းထြက္လိုက္တယ္။

၁၉၄၉ မွာ နယူးေရာ့ခ္ (New York) ကို ေျပာင္းေရႊ ႔ၿပီး ေလေၾကာင္းလိုင္းတစ္ခုမွာ အကူစာေရးလုပ္ကာ၊ တဘက္မွာ စာေရးဆရာမ ျဖစ္ဖို႔ ေလ့လာႀကိဳးစားခဲ့တယ္။ ဒီလိုနဲ႔ နယူးေရာ့ခ္ၿမိဳ ႔ေရာက္ၿပီး (၈) ႏွစ္အၾကာမွာ သူႀကိဳးစားေရးခဲ့တဲ့ စာမူၾကမ္းကို J.B. Lippincottt ပံုႏိွပ္တိုက္ကို ေပးပို႔ခဲ့တယ္။ ပံုႏိွပ္တိုက္က ျပန္ျပင္ေရးဖို႔ ေျပာဆိုၿပီး၊ ၁၉၆၀ ဇူလိုင္လ (၂၂) ရက္ေန႔မွာ To Kill a Mockingbird အမည္နဲ႔ J.B. Lippincott က ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝခဲ့တယ္။

ထုတ္ေဝၿပီး ရက္ပိုင္းလပိုင္းအတြင္း လူႀကိဳက္မ်ားၿပီး တဟုန္ထိုး အေရာင္းရဆံုး စာအုပ္တအုပ္ ျဖစ္လာခဲ့တယ္။ ေနာက္တႏွစ္ ၁၉၆၁ ပူလစ္ဇာဆု စာေပအႏုပညာအသင္းႀကီးက ခ်ီးျမွင့္တဲ့ ၁၉၆၀-၆၁ အေကာင္းဆံုးစာေပဆုကို ရရွိခဲ့တယ္။ ေနာက္ပိုင္း တကၠသိုလ္အသီးသီးက ဂုဏ္ထူးေဆာင္ပါရဂူဘြဲ႔ (Honorary Doctorate Degrees) ေတြအျပင္၊ ၂၀၀၇ ခုႏွစ္မွာ အေမရိကန္ သမၼတႀကီး ေဂ်ာ့ခ်္ ဘုရွ္ (George W. Bush) က သမၼတဂုဏ္ထူးေဆာင္ဆု နဲ႔ ၂၀၁၀ မွာ သမၼတအိုဘားမား (Barrack Obama) က အမ်ုိးသားစာေပအႏုပညာဆုတို႔ကို ခ်ီးေျမွာက္ခဲ့တယ္။ ဆရာမႀကီးကို အေမရိကန္ျပည္သူေတြက (၂၀) ရာစု အေမရိကန္စာေပသမိုင္းရဲ ႔ ျပည္သူခ်စ္တဲ့ စာေပပညာရွင္၊ စာေပသူရဲေကာင္းအျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳၾကတယ္။

ဒီေန႔အထိ ဆရာမႀကီးရဲ ႔ စာအုပ္ကို အထက္တန္းေက်ာင္း နဲ႔ ေကာလိပ္တကၠသိုလ္ေတြမွာ ေလ့လာဖတ္မွတ္ရမယ့္ စာအုပ္ တအုပ္အျဖစ္ ျပဌာန္းထားတယ္။ ႏွစ္ေပါင္း (၅၀) အၾကာမွာ စာအုပ္ေရ စုစုေပါင္း သန္း (၄၀) ေက်ာ္ ပံုႏိွပ္ထုတ္ေဝခဲ့ၿပီး၊ ဘာသာေပါင္း (၄၀) ေက်ာ္ ဘာသာျပန္ ထုတ္ေဝခဲ့ၿပီးၿပီ။ ျမန္မာဘာသာျပန္ မရွိေသး။

ဝထၱဳဇာတ္လမ္းက အေမရိကန္ႏိုင္ငံ ေတာင္ပိုင္းေဒသေတြမွာ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ရွင္သန္ခဲ့တဲ့ လူျဖဴ-လူမည္း အသားအေရာင္ ခြဲျခားမႈ တရားမဲ့ဥပေဒ စိုးမိုးေနခ်ိန္  အယ္လဘားမားျပည္နယ္ ၿမိဳ ႔ကေလးတၿမိဳ ႔မွာ လူျဖဴမတေယာက္ကို အတင္းအဓမၼျပဳက်င့္ (မုဒိမ္းက်င့္) တယ္ဆိုၿပီး အေျခအျမစ္မရွိ စြပ္စြဲဖမ္းဆီးကာ၊ ေသဒဏ္က်ခံရေတာ့မယ့္ ဆင္းရဲသား လူမည္းႀကီးတေယာက္ကို အစြန္းေရာက္လူျဖဴေတြရဲ ႔ ရန္လိုၿခိမ္းေျခာက္မႈကို အန္တုဆန္႔က်င္ၿပီး ေရွ ႔ေနလိုက္ေနတဲ့ ဖခင္ေရွ ႔ေနႀကီး အာတီကပ္စ္ ဖင့္ခ်္ (Atticus Finch) ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အေျခအေန၊ ခံစားခ်က္၊ အလြန္ရုပ္ဆိုးအက်ည္းတန္လွတဲ့ လူျဖဴ-လူမည္း ခြဲျခားဆက္ဆံေရး လူ႔အသိုင္းအဝိုင္း၊ ဥပေဒမဲ့လုပ္ရပ္ေတြကို (၁၀) ႏွစ္ သမီးငယ္ေလး စေကာ့တ္ (Scout) ရဲ ႔ အျမင္အေတြး ခံစားခ်က္နဲ႔ ဇာတ္ေၾကာင္းျပန္ ေျပာျပထားတဲ့ အလြန္ဖတ္ေကာင္း၊ ေခတ္ဆိုးအေျခအေနမွန္ကို ရုပ္လံုးေဖာ္ တင္ျပထားတဲ့ စာအုပ္ေကာင္းတအုပ္ ျဖစ္တယ္။

၁၉၆၂ မွာ ေဟာလီဝုဒ္ က ဒီဝထၱဳဇာတ္လမ္းကို နာမည္ႀကီး ရုပ္ရွင္ဇာတ္ညႊန္းေရးဆရာ ေဟာ္တန္ ဖူတီ (Horton Foote) နဲ႔ ဆရာမႀကီး တြဲဘက္ၿပီး ဇာတ္ညႊန္းျပင္ဆင္ေရးကာ To Kill a Mockingbird အမည္နဲ႔ပဲ  ရုပ္ရွင္မင္းသား ဂရက္ဂိုရီ ပက္ခ္ (Gregory Peck - ျမန္မာသရုပ္ေဆာင္ (ေဒၚ) ဝင္းမင္းသန္း တြဲဘက္ေခါင္းေဆာင္မင္းသမီးအျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့တဲ့ ခရမ္းေရာင္ လြင္ျပင္ (Purple Plain) ရုပ္ရွင္ကားထဲက ေခါင္းေဆာင္မင္းသား) နဲ႔ မူရင္းဝထၱဳဇာတ္လမ္း မေပ်ာက္မပ်က္၊ အလြန္ၾကည့္ ေကာင္းတဲ့ ရုပ္ရွင္ဇာတ္ကားကို ရိုက္ကူးျပသခဲ့တယ္။ အဲဒီႏွစ္ ေအာ္စကာဆုေပးပြဲမွာ စကားတင္ (၈) ဆု ေရြးခ်ယ္ခံရၿပီး၊ ဆုေပးပြဲေန႔မွာ အေကာင္းဆံုးသရုပ္ေဆာင္ဆု (မင္းသား Gregory Peck)၊ ဇာတ္ညႊန္းဆု (Horton Foote) နဲ႔ စုစုေပါင္း ေအာ္စကာ (၄) ဆု ရရွိခဲ့တယ္။

ေနာက္ဆံုးေျပာခ်င္တာက မိုးမခစာခ်စ္သူေတြအေနနဲ႔ စာအုပ္ဖတ္ဖို႔ အခ်ိန္မေပးႏိုင္၊ အဂၤလိပ္လိုဖတ္ဖို႔ ခက္ခဲတယ္ဆိုရင္ အနည္းဆံုး ရုပ္ရွင္ကိုၾကည့္ၿပီး ဆရာမႀကီး ေျပာျပခ်င္တဲ့ အဓမၼ နဲ႔ ဓမၼ၊ လူ႔အခြင့္အေရး၊ ဥပေဒစိုးမိုးေရး နဲ႔ ကေလးတဦးရဲ ႔ ရိုးသားျဖဴစင္တဲ့ အေတြးအျမင္ ဖြင့္ဟခ်က္ေတြကို ခံစားႏိုင္ပါတယ္။

လူသားဆန္မႈ႔နဲ႔ ေမတၱာတရားေတြကို စာဖတ္သူအသည္းခိုက္ေအာင္ ဆြဲထုတ္ဖန္တီးေပးခဲ့တဲ့ ျပည္သူခ်စ္တဲ့ ဆရာမႀကီး ေကာင္းရာသုဂတိ၊ ဘံုဘဝ ေရာက္ရွိမွာမို႔ ဆုေတာင္းစရာ မလိုပါ။