ထက္ေခါင္လင္း ● သူေဌးျဖစ္ေရးထက္ မူးယစ္ေဆးစဲြဖို႔ ပိုေသခ်ာေစတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းေျမ

ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ ေက်းလက္ေဒသ လူအသြားအလာျပတ္သည့္ေနရာမ်ားတြင္မူးယစ္ေဆးသံုးစဲြသူမ်ားကုိ ေတြ႔ႏိုင္သည္ (ဓာတ္ပံုမ်ား -
ထက္ေခါင္လင္း/Myanmar Now)

ထက္ေခါင္လင္း ● သူေဌးျဖစ္ေရးထက္ မူးယစ္ေဆးစဲြဖို႔ ပိုေသခ်ာေစတဲ့ ေက်ာက္စိမ္းေျမ
(မုိးမခ) ဇြန္ ၁၇၊ ၂၀၁၆

ဖားကန္႔ (Myanmar Now) - ကခ်င္ျပည္နယ္ ဖားကန္႔ၿမိဳ႕က ဥရုထြယ္ဆန္ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲသူမ်ား ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေရးေဂ ဟာကုိ ၂၉ ႏွစ္အရြယ္ မဂ်ားလြယ္ ေရာက္ေနတာ ၂ လ ရိွပါၿပီ။

မဂ်ားလြယ္က ဆိုင္းေတာင္ရြာမွာ သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔အတူ ဘိန္းမည္း၊ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးရည္တို႔ကုိ စမ္းသပ္ စားသံုး ၾကည့္ရာက မူးယစ္ေဆးရဲ႕သားေကာင္ ျဖစ္လာသူပါ။ ဧရာဝတီျမစ္ဝကြၽန္းေပၚသား သူ႔အိမ္ေထာင္ဘက္ရဲ႕ ေက်ာက္စိမ္း အေရာင္းအဝယ္လုပ္ငန္းက ရရိွတဲ့ ဝင္ေငြအေတာ္မ်ားမ်ားဟာ သူ႔ရဲ႕ မူးယစ္ေဆးဖိုး ျဖစ္လာပါတယ္။

“ေဆးျဖတ္ခန္းကုိ စလာပို႔တုန္းက အိမ္ကလူေတြကို စိတ္ဆိုးမိေသးတယ္။ အခုေတာ့ စိတ္မဆိုးေတာ့ဘူး” လို႔ ကေလး ၂ ေယာက္မိခင္ မဂ်ားလြယ္က ဆိုပါတယ္။

ေဂဟာကေန ျပန္ထြက္ခြင့္ရတဲ့အခါ ၂ ႏွစ္ေက်ာ္ စဲြလမ္းခဲ့တဲ့ မူးယစ္ေဆးကုိ ထပ္မသံုးေတာ့ဘူးလို႔ သူက ဆက္ေျပာပါတယ္။
ေဂဟာရဲ႕ ေက်းဇူးေၾကာင့္ မူးယစ္ေဆးနဲ႔ အၿပီးတုိင္ ကင္းကြာသြားသူေတြရိွသလုိ မူးယစ္ေဆး ျပန္သံုးသူေတြလည္း ရိွေနပါ တယ္။

ေဂဟာ တာဝန္ခံ ဦးဆိုင္းေနာ္ကေတာ့ ဖားကန္႔ေဒသမွာ အရြယ္ေရာက္ၿပီးသူဦးေရရဲ႕ ထက္ဝက္မကဟာ မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲေန တဲ့သူ၊ မူးယစ္ေဆး သံုးစြဲဖူးတဲ့သူေတြ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

ႏိုင္ငံအႏွံ႔အျပားက အလုပ္အကိုင္ရွာေဖြသူေတြဟာ ဝင္ေငြေကာင္းေကာင္း ရရိွေရး၊ သူေဌးျဖစ္ေရး ရည္ရြယ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ဖားကန္႔ေဒသ ေက်ာက္စိမ္းေျမကုိ ေရာက္လာၾကရာမွာ သူတို႔အိပ္မက္ေတြ လက္ေတြ႔ ျဖစ္လာဖို႔ ခဲယဥ္းပါတယ္။ ၾကမ္းတမ္း တဲ့လုပ္ငန္းခြင္အေျခအေနနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရၿပီး၊ အႏၱရာယ္ႀကီးတဲ့ ေျမၿပိဳက်မႈကလည္း မၾကာခဏ ျဖစ္ေပၚေနတာပါ။ အလုပ္ ကိုင္ရွာေဖြသူေတြရဲ႕ က်န္းမာေရးကုိ အႀကီးအက်ယ္ ဒုကၡေပးေနတာကေတာ့ မူးယစ္ေဆးဝါးသံုးစဲြမႈ ျဖစ္ေနပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲသူအေရအတြက္ တရားဝင္ကိန္းဂဏန္းမ်ား မရွိေသးပါဘူး။ ကုလသမဂၢ မူးယစ္ေဆးဝါး ႏွင့္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာရံုး (UNODC) ကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာ မူးယစ္ေဆးကို ေဆးထိုးအပ္နဲ႔သံုးစြဲသူ အမ်ိဳးသား ၈၃,ဝဝဝ ေက်ာ္ ရွိမယ္လို႔ ခန္႔မွန္းထားေၾကာင္း ေဖေဖာ္ဝါရီလလယ္ပိုင္းမွာ ေၾကညာထားပါတယ္။

ဘိန္းျဖဴ၊ ဘိန္းမည္းကို အမ်ားဆံုး သံုးၾကၿပီး ဓာတုေဗဒနဲ႔ ျပဳလုပ္ထားတဲ့ မူးယစ္ေဆးျပားေတြက ဒုတိယ အမ်ားဆံုး သံုးစြဲေန ၾကတယ္လို႔ UNODC ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

● မူးယစ္ေဆး လြယ္လြယ္ရေန
ဖားကန္႔ေဒသကို ဝင္ေရာက္လာတဲ့ မူးယစ္ေဆးေတြဟာ တရုတ္နယ္စပ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကယားျပည္နယ္တို႔ရဲ႕ နယ္စပ္ေတြ ဘက္ကေနသာမက ဝ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသကေန ဝင္ေရာက္ေနတာလို႔ သတင္းရေၾကာင္း ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္၊ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးတင့္စိုးက Myanmar Now ကိုေျပာပါတယ္။

“ဝင္လာၾကတဲ့ လမ္းေၾကာင္းေတြက အမ်ားႀကီးပါ။ အေရအတြက္က အေတာ္မ်ားျပားေနတဲ့ အတုိင္းအတာျဖစ္တယ္” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ဂိုဏ္းဖဲြ႔လုပ္ကိုင္ေနၾကတာမ်ိဳးထက္ အဲ့ဒီေဒသေတြနဲ႔ ဆက္ႏြယ္ေနနဲ႔သူေတြက နည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ မူးယစ္ေဆး တင္သြင္းလာ ၾကတာျဖစ္တယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
ကခ်င္ျပည္နယ္ဟာ က်န္ေဒသေတြထက္ မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲမႈႏႈန္း ျမင့္ပါတယ္။ ျပည္နယ္တြင္း ျပည္တြင္းစစ္ေဘးဒဏ္ေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရသူေတြထက္ မူးယစ္ေဆးေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ အေရအတြက္က ပိုမိုမ်ားျပားေနတယ္လုိ႔ အေမရိကန္အေျခစိုက္ သုေတသနအဖြဲ႔ Transnational Institute (TNI) က ဧၿပီလအတြင္းက ထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။

မူးယစ္ေဆးတိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္တယ္ဆိုေပမယ့္ ကိုင္တြယ္ပံုနည္းစနစ္နဲ႔ မူဝါဒေတြ မွားယြင္းေနၿပီး မူးယစ္ေဆးသံုးစြဲသူနဲ႔ အေသးစား ေရာင္းဝယ္ေဖာက္ကားသူေတြကိုသာ ဖမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့တာေၾကာင့္ အစိုးရသစ္လက္ထက္မွာ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ေဆာင္ဖုိ႔ အဲဒီအဖြဲ႔က ေတာင္းဆိုထားပါတယ္။

ဖားကန္႔ေဒသမွာ ဘိန္းျဖဴကုိ အေၾကာထဲထုိးသြင္းသူေတြ စတည္းခ်ၾကတဲ့ေနရာ အမ်ားအျပား ရိွပါတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိးေနရာမွာ အျပန္အလွန္ ေဆးထုိးေပးသူေတြကုိလည္း ေတြ႔ရပါတယ္။ စုိးရိမ္စရာအခ်က္တစ္ခုကေတာ့ ေဆးထိုးအပ္တစ္ခုထဲကုိ လူတစ္ေယာက္ထက္ ပိုသံုးမယ္ဆုိရင္ ခုခံက်ေရာဂါပိုး (HIV) ကူးစက္ႏိုင္ျခင္းပါပဲ။ က်န္းမာေရးဆုိင္ရာ အကူအညီေပးေရး အဖဲြ႔အစည္းတခ်ဳိ႕ကေတာ့ ဒီေဒသမွာ တစ္ခါသံုးေဆးထိုးအပ္ေတြ အခမဲ့ ျဖန္႔ေဝျခင္း၊ HIV ပိုး စစ္ေဆးျခင္း၊ HIV ပိုး ကူး စက္ခံထားရသူကုိ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးအားေပးျခင္း စတဲ့ လုပ္ငန္းေတြ လုပ္ကုိင္ေနၾကပါတယ္။

နယ္စည္းမျခား ဆရာဝန္မ်ားအဖဲြ႔က HIV ပိုး ရိွသူ ၂,ဝဝဝ ခန္႔ကို ဖားကန္႔မွာ ကုသမႈေပးေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္ နယ္က တျခားေဆးခန္း ၄ ခုမွာလည္း အလားတူ လူနာ ၈,ဝဝဝ ဝန္းက်င္ကုိ အကူအညီ ေပးေနပါတယ္။

ေဒသတြင္းမွာေတာ့ ကခ်င္လူမ်ဳိးေတြစုေပါင္းၿပီးေတာ့ ဘိန္းတိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ေနတဲ့အဖြဲ႔ျဖစ္တဲ့ ပက္ဂ်ာဆန္ဆိုတာ ရိွပါ တယ္။ ဒီအဖဲြ႔က ဘိန္းေရာင္းခ်ေနသူေတြကို ဖမ္းဆီးတဲ့အျပင္ ဘိန္းစိုက္ခင္းေတြကိုလည္း ဖ်က္ဆီးေနတာပါ။

“ကြၽန္ေတာ္တို႔ ဖားကန္႔ကေတာ့ မူးယစ္ေဆးဆိုတာ တကယ့္ကို လြယ္လင့္တကူပဲဗ်။ ေတာေမွာ္ရြာထဲမွာဆို ဘယ္ေနရာက ေရာင္းတယ္၊ လက္ႀကီးသမားလား၊ ဘာလားဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ သတင္း အတိအက် ရထားတယ္” လို႔ ပက္ဂ်ာဆန္ရဲ႕ ေက်းရြာအဆင့္တာဝန္ခံတစ္ဦးျဖစ္သူ ဦးခူလြမ္က ေျပာပါတယ္။

● အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ ျပႆနာ
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလအတြင္း ဖားကန္႔က မူးယစ္ေဆးေရာင္းသူတစ္ဦးကို ပက္ဂ်ာဆန္အဖြဲ႔က ဖမ္းမိတဲ့အခါမွာ အာ ဏာပိုင္အဖြဲ႔အစည္းေတြကို လစဥ္ေငြေပးမႈကုိ မွတ္တမ္းတင္ထားတဲ့ စာအုပ္ တစ္အုပ္ကို သိမ္းဆည္းရခဲ့ပါေသးတယ္။

အဲ့ဒီစာအုပ္မွာ အာဏာပိုင္အဖဲြ႔ေတြကို ႏွစ္လအတြင္း က်ပ္သိန္းေပါင္း ၅,၆ဝဝ ေက်ာ္ လိုင္းေၾကးေပးခဲ့တယ္။ ေန႔စဥ္ ေပးရတဲ့ လိုင္္းေၾကး က်ပ္သိန္း ၁ဝဝ ခန္႔ ရိွတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားေၾကာင္း ဖားကန္႔ၿမိဳ႕နယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးတင့္ စိုးက ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၄ ရက္ေန႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးမွာ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။

ဖားကန္႔ေဒသေက်ာက္စိမ္းေမွာ္တိုင္းလိုလိုမွာ မူးယစ္ေဆးကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရာင္းခ်ေနတယ္၊ မူးယစ္ေဆး အႀကီးအ က်ယ္ သံုးစြဲဲၾကမႈေတြေၾကာင့္ ရာဇဝတ္မႈေတြ၊ လူမႈေရးျပႆနာေတြ ေန႔စဥ္ ျဖစ္ေပၚေနတယ္ လုိ႔ ဦးတင့္စိုးက ေျပာပါတယ္။

“အုပ္ခ်ဳပ္ေရးက လက္လွမ္းမမီတဲ့ ေနရာေတြကလည္း မ်ားေနတယ္။ ေက်းရြာအတြင္းမွာ ေရာင္းတာထက္ ေက်းရြာ အစြန္ အဖ်ားမွာ ေရာင္းတာမ်ိဳးက လိုက္ၿပီး ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းဖုိ႔က အင္မတန္ခက္တယ္” လုိ႔ သူက ဆိုပါတယ္။

● မူးယစ္တိုက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ
ဖားကန္႔ေဒသမွာ မူးယစ္ေဆး တိုက္ဖ်က္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ကုိ အစိုးရသစ္ရဲ႕ ရက္ ၁ဝဝ စီမံကိန္းမွာ ထည့္သြင္း ေဆာင္ရြက္ေန ေပမဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါး သံုးစြဲလာၾကတာ ဆယ္စုႏွစ္ ၃ ခု ေက်ာ္ေနၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ ခ်က္ခ်င္း အျမစ္ျဖတ္လုပ္ေဆာင္ဖို႔ မေမွ်ာ္ လင့္ႏုိင္ဘူးလုိ႔ ဦးတင့္စိုးက သံုးသပ္ပါတယ္။

ႏွိမ္နင္းမႈေတြနဲ႔အတူ ပညာေရးမႈေတြလို နည္းလမ္းေပါင္းစံုနဲ႔ အခ်ိန္ယူ လုပ္ေဆာင္ရမွာျဖစ္တယ္လုိ႔ သူက ဆိုပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲတပ္ဖြဲ႔ မူးယစ္ေဆးဝါး တိုက္ဖ်က္ေရးဗဟိုအဖြဲ႔မွ ရဲမွဴးႀကီး ေရႊညာေမာင္ကလည္း မူးယစ္ေဆးတိုက္ဖ်က္ေရးမွာ တားဆီးႏွိမ္နင္းလိုက္ရံုနဲ႔ ေအာင္ျမင္မွာမဟုတ္သလို ဘိန္းစိုက္ေတာင္သူေတြရဲ႕ လူေနမႈဘဝ ျမွင့္တင္ေရး၊ အစားထိုးသီးႏွံ ပံ့ပိုးေပးေရး၊ မူးယစ္ေဆးစြဲသူမ်ားကုိ ကုသမႈေပးေရး၊ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရး ကိစၥေတြ လုပ္ေပးဖုိ႔လိုတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
အဲ့ဒီလုပ္ငန္းေတြအေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ ဘ႑ာေငြအတြက္ ႏိုင္ငံတကာကိုပဲ ေမွ်ာ္ကိုးေနတာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ ကိုယ့္ရွိတဲ့အေျခအေနနဲ႔ တတ္ႏိုင္တဲ့ဘက္က အျမန္ဆံုး အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖုိ႔လိုတယ္လုိ႔ သူက ေျပာပါတယ္။

ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးစခန္းေတြကို တိုင္းနဲ႔ျပည္နယ္အလိုက္ တည္ေဆာက္ဖုိ႔ ယခင္အစိုးရ လက္ထက္ ကတည္းက လႊတ္ ေတာ္ရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ရထားၿပီးျဖစ္သလို တည္ေဆာက္ရမယ့္ ေနရာေတြကို ရွာေဖြေနတယ္လုိ႔ ရဲမွဴးႀကီးက ဆက္ေျပာပါတယ္။

“မူးယစ္ေဆးသံုးသူေတြကို ဖမ္းလိုက္တာက လြယ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတို႔ကို ရဲစခန္းေတြ၊ အက်ဥ္းေထာင္ေတြမွာ ထားဖုိ႔က လည္း အဆင္သင့္မျဖစ္ေသးဘူး” လို႔ ရဲမွဴးႀကီးက ဆိုပါတယ္။

“မူးယစ္ေဆးသံုးတဲ့သူေတြမွာ ေနာက္ဆက္တြဲ ေရာဂါကူးစက္မႈေတြကလည္း ရွိေနေတာ့ အဲ့ဒီလူေတြကို က်န္တဲ့ျပစ္မႈက်ဴးလြန္ သူေတြနဲ႔ အတူထားဖုိ႔ဆိုတာ အခက္အခဲရွိတယ္။ သူတို႔အတြက္က ေရရွည္မူဝါဒေတြ ခ်မွတ္ရမယ္”

ဖားကန္႔ၿမိဳ႕ ဥရုထြယ္ဆန္ေဂဟာ တာဝန္ခံ ဦးဆိုင္းေနာ္က မူးယစ္ေဆးပေပ်ာက္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အရပ္ဘက္ အဖဲြ႔အစည္း ေတြနဲ႔ အာဏာပိုင္ေတြ ပူးေပါင္း သင့္တယ္၊ ေဒသအတြင္း တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးကို ထိထိေရာက္ေရာက္ ေဆာင္ရြက္ဖုိ႔လည္း အေရးႀကီးတယ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။

“ဒီကိစၥပေပ်ာက္ေရးမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက အဓိကပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကြ်န္ေတာ္တို႔လို မူးယစ္ေဆး တိုက္ဖ်က္ေရး အဖြဲ႔ေတြက အစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္းဖုိ႔လိုသလို အစိုးရအေနနဲ႔လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ျပည္သူေတြမပါဘဲနဲ႔ ဘယ္လိုလုပ္လုပ္ ေအာင္ျမင္မွာ မဟုတ္ဘူး” လို႔ ဦးဆိုင္းေနာ္က ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ။