ကိုသန္းလြင္ - ဗုဒၶသာသနာအစ မိဂဒါ၀ုန္
(မိုးမခ) ဇူလိုင္ ၂၀၊ ၂၀၁၆
(၁)
ရဟန္းတို႔ ငါဘုရားသည္ လူနတ္တို႔၌ျဖစ္ေသာ ကိေလသာေက်ာ့ကြင္းမွ လြတ္ေတာ္မူၿပီ၊
ရဟန္းတို႔ သင္တို႔သည္လည္း လူနတ္တို႔၌ ျဖစ္ေသာ ကိေလသာေက်ာ့ကြင္းတို႔မွ လြတ္ၾကကုန္ၿပီ။
မ်ားစြာေသာလူတို႔၏ အစီးအပြား ျဖစ္ျခင္းငွါ၊ ေလာကကိုေစာင့္ေရွာက္ရန္အလို႔ငွါ၊ နတ္လူတို႔၏ အက်ိဳးစီးပြား ျဖစ္ျခင္း၊ ခ်မ္းသာျခင္းငွါ ေဒသစာရီ လွည္႔လည္ကုန္ေလာ့၊ ခရီးတေၾကာင္းလ်င္ ႏွစ္ပါးမသြားကုန္ၾကလင့္၊
၀ိနယမဟာ၀ဂၢပါဠိေတာ္လာ ဗုဒၶဘုရားရွင္က စုစည္းမိေသာ ရဟႏၱာ ၅၉ ပါး တို႔အား ျမြက္ၾကားေသာ အမွာစကားေတာ္ျဖစ္ပါသည္၊ ဗုဒၶသာသနာ ဓမၼဘီးကို္ စတင္လည္ပတ္ေစခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
(၂)
ကၽြန္ေတာ္တို႔သည္ ၂၀၁၄ ခု ဒီဇင္ဘာလ ဆီးႏွင္းမ်ား ထူထပ္စြာက်ေနေသာ ေဆာင္းအခါကာလနံနက္ ရ နာရီ ခန္႔တြင္ ဗုဒၶဘုရားရွင္ ဓမၼစၾကၤာတရားဦးေဟာခဲ့ရာမိဂဒါ၀ုန္ေတာရွိ ဓေမၼခ ေစတီပုထိုးေတာ္ၾကီးေဘးသို႔ေရာက္ရွိ သြားၾကပါသည္။
ဆီးႏွင္းေတြက်ေနပံုမွာပုထိုးေတာ္ၾကီးေဘးတြင္မိုးကာအခင္း ခင္း၍ထိုင္ေနၾကသည္႔တိုင္ ပုထုိးေတာ္ၾကီး၏ ထီးေတာ္ကိုမျမင္ႏိုင္၊ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေတြ ေရွ႕ကခ်ေပးေသာ ဓမၼစၾကၤာသုတ္၊ အႏုတၱလကၡဏာသုတ္ေတာ္တို႔ ကိုကၽြန္ေတာ္တို႔လိုက္ၿပီးဆိုခဲ့ၾကပါသည္၊ ဤေနရာအနီးတ၀ိုက္မွာပင္ ဗုဒၶဘုရားရွင္က တရားအားထုတ္ဖက္၊ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးတို႔ကို မိမိက်င့္ၾကံအားထုတ္ ေတြ႔ရွိခဲ့ေသာ ဘ၀သံသရာ၀ဋ္ဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းတရား ေတာ္ကို လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ေက်ာ္က ေဟာၾကားေတာ္မူခဲ့သည္ဆိုေသာ အသိကကၽြန္ေတာ္တို႔၏ရင္ကို ေႏြးေထြးေစပါသည္၊ အျပင္ကအေအးဓါတ္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ဂရုမစိုက္ႏိုင္အားပါ။
သကၠရာဇ္ ၁၀၃ခု ကဆုန္လျပည္႔ေန႔က ေဗာဓိမ႑ိဳင္္တြင္ ဘုရားအျဖစ္သို႔ေရာက္ရွိခဲ့ေသာဗုဒၶဘုရားရွင္ သည္ ေဗာဓိပင္ရင္း၌ သတၱဌာနတြင္ ၇ ရက္စီ စုစုေပါင္း ၄၉ ရက္စံေနေတာ္မူခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ တရားေဟာရမည္႔ ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ၾကည္႔ရူေတာ္မူရာ မိမိႏွင့္ တရားရွာဖက္ ငါးဦးေသာ မိတ္ေဆြတို႔ကို ျမင္ေတာ္မူသည္။
ဣသိပတန၊ ရေသ့ ရဟန္းမ်ားေနထိုင္ၾကရာ မိဂဒါ၀ုန္ေတာသည္ ဗာရာဏသီျမိဳ႕ၾကီးနားမွာရွိသည္၊ ဂါယာျမိဳ႕ႏွင့္ဆိုေသာ္ မိုင္ ၁၃၀ ခန္႔ေ၀းပါသည္။ ၀ါဆိုလျပည္႕ေန႔ ညေနခ်မ္းအခါတြင္ ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦး ရွိရာ မိဂဒါ၀ုန္ေတာသို႔ ဘုရားရွင္ေရာက္ရွိလာသည္၊ အစက မယံုမၾကည္ျဖစ္ေနၾကေသာ မိမိ၏ မိတ္ေဆြေဟာင္းမ်ား၏ သံသယကိုေခ်ဖ်က္ေတာ္မူခဲ့သည္။
ဓမၼစကၠ ပ၀တၱန သုတ္ဟုဆိုအပ္ေသာ ဓမၼစၾကၤာတရားဦးကို မိန္႔ျမြက္ရာတြင္ ကာမၼသုခလႅိကႏုေရာဂ ဆိုေသာ အစြန္းတပါး၊ အတၱကိလႅမဏ ႏုေရာဂ ဆိုေသာ အစြန္းတပါးကို ေရွာင္က်ဥ္၍မဇၹ်ိမပ႗ိပဒါ အလယ္အလတ္ လမ္းစဥ္အတိုင္းက်င့္ၾကံၾကရမည္ဟု ဗုဒၶကျမြက္ၾကားသည္၊ ပဌမဆံုး အညာသိ ေကာ႑ညက ေသာတၱပတၱိ ဖိုလ္သို႔တည္ခဲ့သည္၊ တေန႔လ်င္တဦးက် ပဥၥ၀ဂၢီငါးဦး အစဥ္အတိုင္းတရားအျမင္ေပါက္ခဲ့ၾကသည္။
ထို႔ေနာက္တြင္မွ ဤ မိဂဒါ၀ုန္ေတာမွာပင္ သူၾကြယ္သား ယသ မွအစျပဳ၍ သူ၏မိတ္ေဆြအေပါင္းကိုတရား ေရေအးတိုက္ေကြ်းႏိုင္ခဲ့သည္၊ ပဌမဆံုးေသာ ရဟန္းသံဃာအစုအေ၀းျဖစ္လာခဲ့သည္၊
ထိုအခါဗုဒၶရွင္ေတာ္ျမတ္က…. ရဟန္းတို႔ အစ၏ေကာင္းျခင္း၊ အလယ္၏ေကာင္းျခင္း၊ အဆံုး၏ ေကာင္းျခင္း ရွိေသာ၊ အနက္ႏွင့္ျပည္႔စံုေသာ၊ သဒၵါႏွင့္ျပည္႕စံုေသာတရားကို ေဟာၾကကုန္ေလာ့၊ အထက္၀န္းက်င္ စင္ၾကယ္ေသာအက်င့္ ကိုျပကုန္ေလာ့၊ ျမတ္ေသာအက်င့္ကိုျပကုန္ေလာ့ ဟုတိုက္တြန္းခဲ့ပါသည္။
ကြ်န္ေတာ္တို႔ထိုင္မိၾကရာ ဤေနရာတ၀ိုက္မွာပင္ဘုရားရွင္က ရဟန္းပရိတ္သတ္ကို အမွာ စကားေခ်ြခဲ့ျခင္းျဖစ္ ပါသည္။
(၃)
ဓမၼစၾကၤာတရားေတာ္၏အႏွစ္သာရမွာ သစၥာေလးပါးတရားေတာ္ဟုဆိုႏိုင္ပါသည္၊ လူဟူ၍ ျဖစ္တည္လာျပီး ေမြးဖြားမႈ သံသရာလည္ပတ္ေနရျခင္းသည္ ဒုကၡသာျဖစ္သည္၊ ထိုဒုကၡမွာ လိုအင္ဆႏၵ၊ တပ္မက္ျခင္းတဏွာ ေၾကာင့္ျဖစ္ရသည္၊ ထိုဒုကၡဆင္းရဲမွ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္းလမ္းေၾကာင္းအမွန္ နိေရာဓ သစၥာတရားရွိသည္၊ ဒုကၡသံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ရန္အတြက္မဂၢသစၥာတြင္ မဂၢင္ရွစ္ပါးဟုဆိုအပ္ေသာ နည္းလမ္းအသြယ္သြယ္ ကိုညႊန္ျပခဲ့သည္၊
ဗုဒၶဓမၼ၏ အေရးၾကီးေသာ တရားေတာ္ ေနာက္တခုမွာသံသရာစက္၀ိုင္းအတြင္း မွျဖစ္ပ်က္သမွ် အေၾကာင္း အရာမ်ားသည္တခုႏွင့္တခုမွီခိုဆက္ႏႊယ္ေနၾကသည္ဆိုေသာ ပ႗ိစၥသမုပၸာဒ္ တရားေတာ္ျဖစ္သည္၊ တခုျဖစ္ဖို႔ တခုလိုသလို၊ တခုမျဖစ္ရန္ အတြက္ တခုကျဖစ္မလာဖို႔လိုိုသည္၊ အ၀ိဇၨာတရားသည္ သခၤါရတို႔၏ ျဖစ္ေပၚ ေၾကာင္းျဖစ္သည္၊ သခၤါရတို႔ေၾကာင့္သာ ၀ိဥာဏ္ ျဖစ္ေပၚရသည္၊ ၀ိဥာဏ္ေၾကာင့္နာမရူပတို႔ျဖစ္ေပၚလာရသည္၊ ဤအဂၤါ ၁၂ ရပ္ ပါ၀င္ေသာ တရားေတာ္တြင္ ေမြးဖြားရျခင္းျဖစ္သည္ႏွင့္အိုျခင္း၊ နာျခင္း၊ ဆင္းရဲျခင္း တို႔ျဖစ္ရမည္ ဟုဆိုခဲ့သည္၊
ပုထုဇဥ္လူသားတို႔အဖို႕ ဥာဏ္ေထာက္မမွီသမွ် ပဋိစၥသမုပၸာဒ္ တရားေတာ္၏ျဖစ္စဥ္ကို ရဟႏၱာသူေတာ္စင္မ်ား ျမင္သလိုမျမင္ႏိုင္ပါ၊ သံသရာ၀ဲၾသဂထဲ၌ လူတို႔၏ ဆငး္ရဲဒုကၡျဖစ္ရပံုကို ရိပ္စားမိရုံနားလည္မိၾကပါသည္၊
တတိယအေရးၾကီးေသာအခ်က္မွာ ဗုဒၶကလူတို႔ျဖစ္စဥ္ကိုခႏၶာငါးပါးျဖင့္ ရွင္းလင္းျပခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္၊ လူပုဂၢိဳလ္၊ မိမိဟူ၍ ကၽြန္ေတာ္တို႔ယံုၾကည္ေနၾကေသာ အရာမွာ ပဥၥၥခႏၶာဟုေခၚေသာ ခႏၶာငါးပါး၏အစုအေပါင္းကိုေခၚပါ သည္၊ ရူပကၡႏၶာ၊ ေ၀ဒနာကၡႏၶာ၊ သညာခႏၶာ၊ သခၤါရ ခႏၶာႏွင့္ ၀ိဥာဏကၡႏၶာဟူ၍ ငါးမ်ိဳးေပါင္းစပ္မႈကိုသာလူအျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္သည္ဆိုေသာေၾကာင့္ “ လူသည္ ဘာျဖစ္သည္ “ ဆိုျခင္းထက္ “လူသည္ ဘယ္လိုျဖစ္ေပၚေနၾက သည္” ဆို ေသာအေၾကာင္းကိုသာ ဗုဒၶက ရွင္းျပခဲ့ပါသည္၊
အနတၱလကၡဏသုတ္ ၏ဆိုလိုခ်က္မွာ “ထိုခႏၶာငါးပါး အစုအေပါင္းသည္ ဒုကၡျဖစ္သည္” ဟူေသာအခ်က္ ပင္ျဖစ္ပါသည္၊ ဤသုတ္ကိုၾကားနာျပီးခ်ိန္တြင္မွ ပဥၥ၀ဂၢီ ငါးဦးစလံုး အာသေ၀ါကုန္ခမ္းျပီး ရဟႏၱာ မ်ားျဖစ္ ခဲ့ၾကပါသည္၊ သုတၱန္ပိဋကတ္ေတာ္ ခႏၶ၀ဂ္ တခုလံုးမွာ ဗုဒၶက လူ၊ ပုဂၢိဳလ္အမ်ိဳးမ်ိဳးတို႔အား ဤခႏၶာငါးပါးႏွင့္ ပါတ္သက္၍ ဒုကၡအစုအေပါင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း အၾကိမ္ၾကိမ္ေဟာျပေတာ္မူပါသည္၊
ခႏၶာငါးပါး၏ျဖစ္စဥ္ကိုျမင္လ်င္ လူ၌အတၱဆိုသည့္၀ိဥာဥ္ေကာင္ မရွိေၾကာင္း၊ လူပု၈ၢိဳလ္ ငါ ဆိုသည္မွာ မိမိ ဖါသာ သတ္မွတ္ယံုၾကည္ထားမႈသာျဖစ္ေၾကာင္း တရားသေဘာကိုျမင္ႏိုင္ၾကပါသည္၊ သမုဒၵရာေရသည္ ငံသည့္တခု တည္းေသာ အရသာကိုသာေပးသလို ဗုဒၶတရားေတာ္မ်ား၏ အႏွစ္သာရမွာ ၀ိမုတၱိ၊ လြတ္ေျမာက္ေရး သေဘာ ကိုသာဦးတည္ေနၾကပါသည္၊ တရားေတာ္အားလံုး၏ တခုတည္းေသာရည္ရြယ္ခ်က္မွာ လူတို႔၏ေမြးဖြားမႈ သံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ႏိုင္ေရးသာျဖစ္ပါသည္၊
လူတို႔၏အသိ၀ိဥာဏ္ဆိုသည္မွာ အာယတန ၆ ပါးႏွင့္ အာရုံခံပစၥည္းတို႔ေတြ႔ထိခိုက္စဥ္ ခဏတာသာျဖစ္ေပၚ သည္၊ ျမစ္ေရသည္ စဥ္ဆက္မျပတ္စီးဆင္းေနေပရာ ယေန႔ဆင္းျပီး ေရခ်ိဳးခဲ့ေသာျမစ္သည္ မနက္ျဖန္တြင္ မရွိေတာ့ေပ၊ ဆင္းသည့္ ပုဂၢိဳလ္ကလည္းနက္ျဖန္ဆိုလ်င္ ယေန႔ပုဂၢိဳလ္မဟုတ္ေတာ့ျပီ၊ အျမဲျဖစ္တည္သည္ဟုမရွိ ဆက္တိုက္ျဖစ္ေပၚေနေသာ လူတို႔၏ ရပ္တည္မူမွာအစစ္အမွန္မဟုတ္၊ လူတို႔၏ ခံယူယူဆခ်က္သာ ျဖစ္သည္၊
လူျဖစ္လာျပီဆိုသည္ႏွင့္ အနိစၥ၊ ဒုကၡ၊ အနတၱဟူ၍ လကၡဏာေရးသံုးပါး အထင္အရွားျဖစ္ရသည္ ဟုလည္းေဟာခဲ့ပါသည္၊ သံသရာတြင္ အရာ၀တၳဳမွန္သမွ် မတည္ျမဲရျခင္းမွာ အနိစၥတရား၏ လကၡဏာျဖစ္ပါသည္၊ထိုအရာတို႔မွာ ဒုကၡျဖစ္ရသည္ဟု ပထမသစၥာကဆိုပါသည္၊ ကံ၊ ကံ၏ အက်ိဳးဟုဆိုအပ္ေသာ ကာမနိယာမ တရားအရ လူတို႔၏ေစတနာ အျပဳအမူႏွင့္ ကံတရားမွာ ပ်က္ျပယ္၍မသြား၊ ေကာင္းမႈသည္ေကာင္းမႈအေလ်ာက္ အက်ိဳး စီးပြားျဖစ္ေစလိမ့္မည္၊ ဒုတိယသစၥာကလူတို႔၏စိတ္ဆႏၵ အစြဲအလန္းႏွင့္ျပဳသမွ်ကံတို႔ေၾကာင့္ စိတ္အလိုမက် ျခင္း ဆင္ရဲဒုကၡျဖစ္ရသည္ဟုဆိုခဲ့သည္၊
ထိုဆင္းရဲအေပါင္းမွ ျငိမ္းရာ ခ်ုဳပ္ရာ ေနရာကို နိဗၺာန္ဟု ဗုဒၶကေဟာခဲ့ပါသည္၊ သမၼာဒိ႒ိ၊ သမၼာသကၤပၸ၊ သမၼာ၀ါစာ၊ သမၼာကမၼႏ ၱ၊ သမၼာအာဇီ၀၊ သမၼ၀ါယမ၊ သမၼာသတိ၊ သမၼာသမၼာဓိ ဟူေသာ မဂၢင္ရွစ္ပါးသည္း နိဗၺာန္သို႔တက္လွန္း ရန္တခုတည္းေသာလမ္းေၾကာင္းျဖစ္သည္ဟုေဟာျပခဲ့သည္။
(၄)
ဗုဒၶ၀ါဒသည္လူတ႔ိုအား ျမင့္ျမတ္ေသာ အသိကိုေပးသည္၊ ဆင္းရဲဒုုကၡအေပါင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေၾကာင္း လမ္းကို ညႊန္ျပသည္၊ နက္နဲလွေသာ တရားေတာ္၏ အတိမ္ အနက္ကိုမူအလြယ္တကူ ေထာက္မမွီႏိုင္ပါ၊
၁၉၂ရ ခုႏွစ္က ရူရွားပညာရွင္ ပေရာ္ဖက္ဆာ စတာခ်ာဘက္စကီး (Stcherbatsky) က ဥေရာပပညာရွင္မ်ား သည္ ႏွစ္ေပါင္း ၁၀၀ေက်ာ္ ေလ့လာဆန္းစစ္ ျပီးၾကသည့္တိုင္ဗုဒၶတရားေတာ္မ်ား၏ ဒႆနကို ေခ်ေခ်ျမစ္ျမစ္ နားမလည္ႏိုင္ၾကေသးပါဟု ေျပာခဲ့ဘူးသည္၊ ထိုစကားသည္ ယခုအခ်ိန္အထိ မွန္ကန္လ်က္ရွိပါေသးသည္၊
ဓေမၼခ ပုထိုးေတာ္ၾကီးေဘးမွာထိုင္ရင္း ကြ်န္ေတာ္တို႔၏စိတ္မ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၂၅၀၀ ေက်ာ္ ဘုရားရွင္လက္ထက္ေတာ္က အခ်ိန္မ်ားဆီသို႔ အာရံုညႊတ္သြားမိၾကပါသည္၊ ကြ်န္ေတာ္တို႔သည္ ေထရ၀ါဒ ႏိုင္ငံေတာ္တြင္ ဗုဒၶ ၏အဆံုးအမတို႔ျဖင့္ ၾကီးျပင္းခဲ့ၾကသူမ်ားျဖစိပါသည္၊ သို႔တိုင္ လူေပါင္းမ်ားစြာတို႔ကို တရား ဓမၼ အလင္းေရာင္ေပးခဲ့ေသာ တရားေတာ္မ်ားသည္ ယခုအခါ၌ပင္လ်င္ ကြ်န္ေတာ္တို႔အဖို႔ ရိပ္စားမိရံုေလာက္ သာနားလည္ႏိုင္ၾကပါသည္၊
ကိုသန္းလြင္
(Photo credit - http://buddhismworld.ning.com/profiles/blogs/6371237:BlogPost:404526?xg_source=activity)