စံလွၾကီး - ကေလးစာေပ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးႏွင္႔ စာၾကည္႔တိုက္မ်ား ေခတ္မီ တိုးပြား က်ယ္ၿပန္႕ေရး
(ဒီလိႈင္းဂ်ာနယ္) မိုးမခ၊ ဇူလိုင္ ၈၊ ၂၀၁၆
ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္မီ ရက္ပိုင္း အလိုေလာက္က ၿဖစ္ပါသည္။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္းသို႔ စာအုပ္ရွာရန္ ထြက္လာခဲ႔သည္။ ဘာစာအုပ္ဝယ္မည္ လို႔ေတာ႔ အစီအစဥ္ တိတိက်က် မရွိ။ ဟိုဟိုဒီဒီ လိုက္ၾကည္႔ရင္း ႏွစ္သက္ေသာ စာအုပ္ေတြ႕က ဝယ္မည္ ဟူေသာ စိတ္ကူးပင္။ စာအုပ္ဆိုင္မ်ားကို ေမႊေႏွာက္ရင္း ၃၇ လမ္းထဲရွိ စာအုပ္ အေဟာင္းဆိုင္ တစ္ခုသို႔ အေရာက္တြင္ ငယ္စြဲ စာအုပ္မ်ားကို ေတြ႕လိုက္ရသည္။ လြန္ခဲ႔ေသာ ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ခန္႔က ေရႊေသြး စာအုပ္မ်ား ၿဖစ္သည္။
ေရႊေသြး စာအုပ္မ်ားကို ႏွစ္အလိုက္ အုပ္တြဲၾကီးေတြ သပ္သပ္ရပ္ရပ္ ခ်ဳပ္ၿပီး အထပ္လိုက္ၾကီး ပံုထားသည္။ ၁၉၇၆၊ ၁၉၇၇ တစ္ဝိုက္မွသည္ ၁၉၉၀ ေက်ာ္လြန္ ႏွစ္မ်ား အထိ အုပ္တြဲၾကီးေတြ ခ်ဳပ္ထားၿခင္း ၿဖစ္သည္။ အတြင္းစာသားေတြကို လွန္ၾကည္႔လိုက္ေတာ႔လည္း အပ်က္အစီး မရွိ ေဆးေရာင္စံု ကာတြန္းေတြနဲ႔ စြဲမက္စရာ ၿဖစ္သည္။ ထိုစဥ္က ေရႊေသြးမ်ားကို မွတ္မိသေလာက္ ၿပန္ေၿပာရလွ်င္ သတင္းစာ အရြယ္ေလာက္ရွိၿပီး စာမ်က္ႏွာ ၁၂ မ်က္ႏွာခန္႔ ရွိသည္။ ေသာၾကာေန႔တိုင္း ထုတ္ေဝသည္ကို မွတ္မိေနသည္။ ထိုစာေစာင္မ်ားကို ကေလးမ်ား ေပ်ာ္ရႊင္ေရးႏွင္႔စာဖတ္လိုစိတ္ ရွိရန္ သာမက အက်င္႔စာရိတၱ ေကာင္းမြန္ေရး၊ တိုင္းၿပည္ခ်စ္စိတ္ ရွိေရး စသည္႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ေကာင္းမ်ားၿဖင္႔ ထုတ္ေဝခဲ႔သည္ဟု ထင္ပါသည္။ စာေစာင္မ်ားတြင္ေတာ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ ဆိုၿပီး ေရးမထားေသာ္လည္း ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ပါေနသည္မွာ ထင္ရွားသည္။
ကေလးမ်ား ေပ်ာ္ရႊင္ေရးႏွင္႔ စာဖတ္လိုစိတ္ ရွိရန္ ဇာတ္လမ္းေကာင္းမ်ားကို ကာတြန္းဦးသန္းၾကြယ္ ဦးေက်ာ္ဆန္း စေသာ ပညာရွင္မ်ား၏ လက္ရာမ်ားၿဖင္႔ ေဆးေရာင္စံု ကာတြန္းမ်ား ေရးဆြဲခဲ႔သည္။ ဇာတ္လမ္းေတြကလည္းေကာင္း၊ ကာတြန္းလက္ရာမ်ားမွာလည္း ေၿပာစရာ မရွိ ၿဖစ္သည္။ တခါတေလ ဂရင္း နတ္သမီး ပံုၿပင္မ်ားမွ စြဲမက္စရာ ဇာတ္လမ္းမ်ားကို တင္ဆက္ခဲ႔သည္။ ဖတ္လို႔ေကာင္းေနတုန္း ဆက္ရန္ ဟူေသာ စာသားကို ေတြ႕လိုက္ရလွ်င္ စိတ္ထဲမွာ ဟာကနဲ ၿဖစ္သြားခဲ႔တာေတာင္ မွတ္မိသည္။ ေနာက္တစ္ပတ္ ေသာၾကာေန႔ အထိ ေမွ်ာ္ေပဦးေတာ႔။ ဤသို႔ေသာ နည္းၿဖင္႔ ကေလးမ်ား၏ စာဖတ္လိုစိတ္ကို ပ်ိဳးေထာင္ေပးၿခင္း ၿဖစ္သည္။
ကေလးမ်ားကို ငယ္စဥ္ကတည္းက ကိုယ္က်င္႔တရား ေကာင္းမြန္ေရး အတြက္လည္း ဇာတ္လမ္းတိုေလးမ်ားၿဖင္႔ ပညာေပးထားသည္။ ေနာက္ေက်ာဖံုး စာမ်က္ႏွာတြင္ ၅ ကြက္ခန္႔ ပါေသာ ကာတြန္းေလးမ်ားမွာ ကေလးမ်ား၏ စာရိတၱကို ၿမွင္႔တင္ရန္ ရည္ရြယ္ခ်က္ ၿဖစ္သည္။ ဥပမာ မီးက်ည္ဟူေသာ ေကာင္ေလး တစ္ေယာက္သည္ အိမ္က ေပးလိုက္ေသာ မုန္႔ဖိုးမ်ားကို အကုန္မစားပဲ နည္းနည္းခ်င္းစီ စုဘူးထဲ ဖဲ႔စုၿပီး လြယ္အိတ္ လွလွေလး ဝယ္သည္ ဆိုေသာ ကာတြန္းမ်ိဳး ၿဖစ္သည္။ ကေလးဘဝကတည္းက ေငြေၾကးကို အလကား မၿဖဳန္းပဲ စုေဆာင္းခ်င္စိတ္ ရွိေအာင္ လုပ္ေပးေနၿခင္း ၿဖစ္သည္။ က်န္ အပတ္စဥ္ ကာတြန္းမ်ားမွာလည္း ကေလးမ်ား ေပ်ာ္လည္း ေပ်ာ္ေစ၊ စာရိတၱလည္း ေကာင္းေစ ဆိုေသာ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားၿဖင္႔ ဆြဲထားသည္။
ထို႔အၿပင္ ကေလးဘဝတည္းက တိုင္းၿပည္ခ်စ္စိတ္ ရွိေအာင္ ၿမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ားထဲမွ လက္ရံုးရည္ ႏွလံုးရည္ ထက္ၿမက္ခဲ႔သူမ်ား၏ အေၾကာင္းမ်ားကို ေဆးေရာင္စံု ကာတြန္းမ်ားၿဖင္႔ ေဖာ္ၿပခဲ႔သည္။ မွတ္မိသေလာက္ ဗိုလ္မွဴးၾကီးဗထူး၊ မြန္အမ်ိဳးသားၾကီး ဦးနာေအာက္၊ ကယားေစာ္ဘြားၾကီး ေစာလေဖာ္တို႔ အေၾကာင္းပါသည္။ ခ်င္းလူမ်ိဳး ဗိုလ္ၾကီး ေအာင္ဆန္းသူရိယ တိုက္ခၽြန္း အေၾကာင္းဆိုလွ်င္ တပ္မေတာ္ေန႔ အထူး အစီအစဥ္ အၿဖစ္ သံုးပတ္ခန္႔ ဆက္တိုက္ ေဖာ္ၿပခဲ႔သည္။ သူ႕ ဘဝဇာတ္ေၾကာင္း အၿပည္႔အစံု နီးပါး ၿဖစ္သည္။ ဖတ္ၿပီးေတာ႔ သေဘာက်လိုက္သည္မွာ ငယ္ဘဝတြင္ ဗိုလ္ၾကီးတိုက္ခၽြန္းႏွင္႔ ဒုဗိုလ္မွဴးၾကီး ဟရန္သီယို ဟူေသာ နာမည္မ်ားကို အလြန္ရင္းႏွီးခဲ႔သည္။ ေနာင္ အသက္အရြယ္ အရ အတၳဳပတၱိ စာအုပ္ ဖတ္ၾကည္႔ေတာ႔လည္း ေရႊေသြးစာေစာင္ထဲက အတိုင္း ၿဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ စာအုပ္ကေတာ႔ ပိုၿပီး က်ယ္ဝန္းသည္ေပါ႔။ မမွတ္မိေတာ႔ေသာ အၿခား တိုင္းရင္းသားမ်ား အေၾကာင္းလည္း ပါမွာ ေသခ်ာပါသည္။ ဤသို႔ ေဖာ္ၿပၿခင္းၿဖင္႔ တုိင္းရင္းသား အခ်င္းခ်င္း တစ္ဦးကို တစ္ဦး ပို၍ ေလးစားမွဳ၊ အထင္ၾကီးမွဳ၊ ရင္းႏွီးမွဳ ရေစႏိုင္သည္။ ဗမာသူရဲေကာင္း တစ္ေယာက္ အေၾကာင္းကို ခ်င္း၊ကယား၊မြန္ စေသာ တိုင္းရင္းသားမ်ား သိေစသလို တိုင္းရင္းသား သူရဲေကာင္းမ်ား အေၾကာင္းကိုလည္း ဗမာမ်ားကို သိကၽြမ္းေစသည္။ တိုင္းၿပည္ခ်စ္စိတ္ကိုလည္း တစိမ္႔စိမ္႔ႏွင္႔ သြင္းေပးရာ ေရာက္သည္။ ငယ္စဥ္ကေလးဘဝတည္းက ဤသို႔ေသာ စာေကာင္း ေပေကာင္းမ်ားကို မဖတ္ရပဲ ခ်ဲ႕ကားထားေသာ အမုန္းပြားေစႏိုင္သည္႔ အိပ္ရာဝင္ ပံုၿပင္မ်ားကို နားေထာင္ၿပီး ၾကီးလာခဲ႔လွ်င္ တိုင္းၿပည္ခ်စ္စိတ္ ရွိလာဖို႔ မလြယ္ေတာ႔ေပ။ ဤမွ် ဆိုလွ်င္ ထို ႏွစ္ေပါင္း ၄၀ ခန္႔က ေရႊေသြးစာေစာင္မ်ား၏ အရည္အေသြးကို သိႏိုင္ေပၿပီ။( ၁၉၅၀ ပတ္ဝန္းက်င္ေလာက္ ကတည္းက ကေလးသတင္းစာကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္ ေဒၚခင္ၾကည္ ကိုယ္တုိင္ ဦးစီးထုတ္ေဝခဲ႔ၿပီး ကေလးဂ်ာနယ္ကို ဆရာဇဝနက ဦးစီး ထုတ္ေဝခဲ႔သည္။ ဆရာၾကီး မင္းသုဝဏ္ႏွင္႔ ဆရာမၾကီး ေဒၚႏုယဥ္တို႔ ေမာင္ႏွမက ႏိုင္ငံတကာမွ ကေလးပံုၿပင္မ်ားကို စကားေၿပႏွင္႔ေရာ ကဗ်ာႏွင္႔ပါ ဘာသာၿပန္ ေပးခဲ႔သည္ဟု ဆိုသည္။ အားလံုးနီးပါး ေဆးေရာင္စံုေတြ ၿဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ၿမန္မာႏိုင္ငံ အေနၿဖင္႔ ကေလးစာေပ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးကို အလြန္ေစာစြာကတည္းက လုပ္ကိုင္ခဲ႔သည္။ ထိုစာေပမ်ားကို မွီလိုက္သူမ်ားသည္ အသက္ ၇၀ေက်ာ္ ပတ္ဝန္းက်င္ ရွိေနၾကပါၿပီ။ လူၾကီးမ်ား ေၿပာၿပသည္ကို မွတ္ထားၿခင္း ၿဖစ္ပါသည္။)
ထို ေရႊေသြးစာေစာင္မ်ားမွာ အရည္အေသြး ေကာင္းေသာ္လည္း ပ်ံ႕ႏွံ႕မွဳ မရွိလွဟု ထင္ပါသည္။ တပတ္လွ်င္ ေစာင္ေရ မည္မွ် ပံုႏွိပ္ရသလဲ ဆိုတာေတာ႔ မသိပါ။ ငယ္စဥ္က ကစားေဖာ္ လူ ၃၀ ေလာက္တြင္ ၂ ဦးခန္႔သာ မိဘမ်ားက ဝယ္ေပးသည္ကို မွတ္မိပါသည္။ ဒါေတာင္ ရန္ကုန္ ဝန္းက်င္ တဝိုက္ ၿဖစ္သည္။ အၿခား လမ္းပန္း ဆက္သြယ္ေရး ခက္ခဲေသာ ၿပည္နယ္ႏွင္႔ တိုင္းမ်ားသို႔ ထိုစာေပေကာင္းေတြ ေရာက္မွ ေရာက္ရဲ႕လားဟုလည္း သံသယ ဝင္မိပါသည္။ အဲဒီအခ်ိန္က လူေတြ ၾကပ္တည္းလို႔ စာအုပ္ဝယ္ဖို႔ မတတ္ႏိုင္တာလည္း ပါႏိုင္သည္။ ဆိုရွယ္လစ္ေခတ္ ေစ်းမဆစ္နဲ႔ ၾကံဳရင္ ဝယ္ထား ေစ်းမမ်ားဘူးဟု ေနာက္ေၿပာင္ၾကသည္႔ အခ်ိန္ေပကိုး။ တခ်ိဳ႕ ကေလးမိဘက်ေတာ႔ ခ်မ္းသာေသာ္လည္း ဝယ္ေပးရေကာင္းမွန္း မသိသၿဖင္႔ ဝယ္မေပးေပ။ ဒါေၾကာင္႔ တခ်ိဳ႕ သူငယ္ခ်င္းမ်ားမွာ ခ်မ္းသာေသာ္လည္း ကေလးစာေပ မဖတ္ခဲ႔ရရွာ။ ငယ္စဥ္က ကေလးစာေပ ေကာင္းေကာင္း မဖတ္ခဲ႔ရလွ်င္ ၾကီးလာေသာ္လည္း စာဖတ္ ဝါသနာ ပါသူ ၿဖစ္ဖို႔ မလြယ္ေတာ႔။ အက်ိဳးဆက္ အေနၿဖင္႔ ထိုသို႔ေသာ သူမ်ား မ်ားလာလွ်င္ တိုင္းၿပည္ နစ္နာရေတာ႔သည္။
စာအုပ္ အေဟာင္းဆိုင္တြင္ ထိုစာေစာင္မ်ားကို အေကာင္းအတိုင္း ေတြ႕လိုက္ရသၿဖင္႔ ေစ်းႏွဳန္း စံုစမ္းၾကည္႔ေတာ႔ အႏွစ္ ၄၀ မွ ၃၀ အတြင္း အတြဲမ်ားကို ၅၀၀၀၀ က်ပ္ဟု ဆိုသည္။ တစ္တြဲလွ်င္ စုစုေပါင္း ေစာင္ေရ ၅၂ ခန္႔ပါမည္ ထင္သည္။ အႏွစ္ ၃၀ ေအာက္ကေတာ႔ ထို႔ထက္ ေစ်းပိုေလွ်ာ႔သည္။ အႏွစ္ ၂၀ ေအာက္ေတြကေတာ႔ ေရာင္းေစ်း က်ပ္ ၁၅၀၀၀ ဟု ဆိုသည္။ ေရွးပိုက်ေလ ေစ်းပိုၾကီးေလ ၿဖစ္သည္။ ကိုယ္တိုင္လည္း ေရွးက်ေသာ စာေစာင္မ်ားက လက္ရာ ပိုေကာင္းသည္ဟု ထင္မိသည္။ ေရာင္းသူက အႏွစ္ ၄၀ မွ ၃၀ အတြင္း စာေစာင္မ်ားကေတာ႔ ဝယ္၍ မရေတာ႔ဟု ဆိုသည္။ အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တိုက္က ဝယ္ယူသြားၿပီ။ ေငြပင္ ေပးေခ်ၿပီးၿပီ။ သယ္ရမည္႔ စာအုပ္မ်ားေန၍ မသယ္ၿဖစ္လို႔ ေတြ႕ေနရၿခင္း ၿဖစ္သည္ဟု ဆက္ေၿပာသည္။
စာအုပ္ေကာင္းမ်ားကို မေပ်ာက္ပ်က္ေအာင္ အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တိုက္က ဝယ္ယူ စုေဆာင္းသည္ ဆိုသည္မွာ ဝမ္းသာစရာပင္။ စာအုပ္မ်ားကို ဝယ္ၿပီး သိမ္းထားသည္ထက္ ေစ်းႏွဳန္းခ်ိဳခ်ိဳၿဖင္႔ ၿပန္လည္ ရိုက္ႏွိပ္ၿပီး ကေလးမ်ားဆီသို႔ ေရာက္ေအာင္ ၿဖန္႔ၿဖဴးေပးသင္႔သည္။ စာအုပ္တုိ႔၏ သေဘာမွာ ဘယ္ေလာက္ ၾကာၾကာ မဖတ္ရေသးသူ အတြက္ကေတာ႔ အသစ္က်ပ္ခၽြတ္ပင္ ၿဖစ္သည္။ ကေလးရွိေသာ မိဘမ်ား အေနၿဖင္႔လည္း ထိုကဲ႔သို႔ေသာ စာေပမ်ားကို သားသမီးမ်ားကို ဝယ္ေပးသင္႔သည္။ စာအုပ္ဖတ္ၿပၿခင္းၿဖင္႔လည္း မိဘႏွင္႔ သားသမီးၾကား ပို၍ ရင္းႏွီးေစသည္ဟု ထင္ပါသည္။ (၂၉.၅.၂၀၁၆ထုတ္ ၿမန္မာ႔အလင္း သတင္းစာတြင္ ေရႊေသြးစာေစာင္ အထူးထုတ္ကို ထုတ္ေဝသည္။ ကာတြန္း လက္ရာေဟာင္းမ်ားကို ၿပန္လည္ ဆန္းသစ္ ေဖာ္ၿပထားသည္ ဟူေသာ သတင္းကို ဖတ္လိုက္မိပါသည္။ ေရာင္းေစ်းမွာ ၂၀၀၀ က်ပ္ဟု ေရးထားသၿဖင္႔ တစ္ႏွစ္လံုးစာ မဟုတ္ပဲ ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ရာမ်ားကို ၿပန္လည္ ထုတ္ေဝသည္ဟု ထင္မိပါသည္။)
စာအုပ္ေတြကို အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တိုက္က ဝယ္သြားသည္ ဆိုသၿဖင္႔ သြားၾကည္႔ရန္ ဆံုးၿဖတ္လိုက္သည္။ အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တိုက္သည္ မီကာဆာ ေဟာ္တယ္ေဘးမွ လမ္းေလးအတိုင္း ဝင္သြားလွ်င္ ေရာက္သည္ဟု ၾကားခဲ႔ဖူးသည္။ ထိုေနရာသို႔ သြားၾကည္႔ေသာအခါ အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တိုက္သို႔ ဟူေသာ ဆိုင္းဘုတ္ငယ္ေလး တစ္ခုကို ေတြ႕ရသည္။ ဆိုင္းဘုတ္က ၿပထားေသာ ၿမွားအတိုင္း အေတာ္ ေလွ်ာက္သြားေသာအခါ လမ္းအဆံုးတြင္ အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တိုက္ ဟူေသာ အေဆာက္အအံုငယ္ တစ္ခုကို ေတြ႕ရသည္။ အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တိုက္ တည္ရွိရာ လမ္းတြင္ ေန႔ခင္းေၾကာင္ေတာင္ လူသြားလူလာ ၿပတ္လိုက္ပံုကေတာ႔ ကိုယ္႔ေၿခသံပင္ ကိုယ္ၿပန္ၾကားရႏိုင္သည္။
စာၾကည္႔တိုက္ထဲ ဝင္သြားလိုက္ေတာ႔ အဝင္ဝတြင္ ဝန္ထမ္း အမ်ိဳးသမီး တစ္ဦးႏွင္႔ ေတြ႕သည္။ စာအုပ္ဖတ္ခ်င္တဲ႔ အေၾကာင္း ေၿပာေတာ႔ သူက ဘယ္စာအုပ္ ဖတ္ခ်င္ပါသလဲဟု ေမးသည္။ မူလ စိတ္ကူးက စာၾကည္႔တိုက္၏ စာအုပ္စင္မ်ား အၾကား ေလွ်ာက္သြားမည္။ စာအုပ္ေတြကို ၿမည္းၾကည္႔ၿပီးမွ ဘယ္စာအုပ္ ဖတ္သင္႔သည္ကို ဆံုးၿဖတ္မည္ဟု ေတြးထားခဲ႔သည္။ ေလ႔လာေရး သေဘာလည္း ပါသည္။ အခုစနစ္က စာအုပ္နာမည္ ေၿပာၿပမွ ဝန္ထမ္းက ရွာေပးမည္ဟု ဆိုသည္။ စာအုပ္ရွာရပံုက "က" အကၡရာႏွင္႔ ေရးထားေသာ စာအုပ္မ်ား ဟူ၍ အံဆြဲငယ္ တစ္ခု ရွိသည္။ အၿခား အကၡရာမ်ားအတြက္လည္း ထိုကဲ႔သို႔ အံဆြဲေလးေတြ ရွိသည္။ ထိုအံဆြဲေလးမ်ားထဲတြင္ စာအုပ္အမည္ ေရးထားေသာ ကတ္ၿပား ေသးေသးေလးေတြ စီထည္႔ထားသည္။ ထိုကတ္ၿပားေလးမ်ားကို တစ္ခုခ်င္း စိတ္ရွည္လက္ရွည္ႏွင္႔ ကိုယ္ဖတ္လိုေသာ စာအုပ္၏ အမည္ႏွင္႔ အမွတ္စဥ္ကို ရွာရၿခင္း ၿဖစ္သည္။ ၂၁ ရာစုတြင္ ေခတ္မမီေတာ႔ဟု ထင္ပါသည္။ အမွန္မွာ ကြန္ၿပဴတာ တစ္လံုး ခ်ထားၿပီး ရွာလိုသူက စာအုပ္အမည္ ရိုက္ကာ ရွာလွ်င္ ပို၍ လွ်င္ၿမန္ပါသည္။ ေရာက္ဖူးေသာ စာၾကည္႔တုိက္ တစ္ခုတြင္လည္း ထိုသို႔ပင္ ကြန္ၿပဴတာ တစ္လံုးသာ ခ်ထားၿပီး ရွာလိုသူက စာအုပ္နာမည္ကို ရိုက္လိုက္ရံုသာ ၿဖစ္ပါသည္။
စာအုပ္ ရွာၿပီးလို႔ ဖတ္လိုေသာ စာအုပ္ သံုးအုပ္ခန္႔၏ အမည္ႏွင္႔ အမွတ္စဥ္မ်ားကို ေရးေပးလိုက္ေတာ႔ ဝန္ထမ္းက စာအုပ္ရွာရန္ ထြက္သြားသည္။ စာဖတ္သူက စာဖတ္ခန္းတြင္ ထိုင္ေစာင္႔ေနရသည္။ စာဖတ္ခန္းမွာ အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တိုက္ဟူေသာ အမည္ႏွင္႔ စာေသာ္ မက်ယ္လွပါ။ စာဖတ္ခန္းတြင္လည္း ကိုယ္တစ္ဦးတည္းသာ ရွိသည္။ မိနစ္ ၃၀ ခန္႔ၾကာေတာ႔ ဝန္ထမ္း အမ်ိဳးသမီး ၿပန္ေရာက္လာၿပီး စာအုပ္ ၂ အုပ္သာ ရွာေတြ႕သည္။ တစ္အုပ္ကေတာ႔ ရွာ၍ မရေတာ႔ဟု ဆိုသည္။ ကိုယ္တိုင္ ရွာေဖြရသည္ မဟုတ္ပဲ ဝန္ထမ္းကို ခဏ ခဏ စာအုပ္ရွာခိုင္းရသည္မွာ အားနာလွပါသည္။
စာအုပ္မ်ားကို ထိုင္ဖတ္မည္ဟု ၿပင္ဆင္ေတာ႔ စာၾကည္႔တိုက္ ဝန္ထမ္းကပင္ လယ္ဂ်ာ စာအုပ္ေဟာင္းေလး တစ္ခုကို ယူလာသည္။ စာဖတ္လွ်င္ လက္မွတ္ ထိုးရမည္ဟု ဆိုသည္။ ေရာက္ဖူးေသာ စာၾကည္႔တိုက္မ်ားတြင္ မရွိေသာ စနစ္ ၿဖစ္ပါသည္။ လက္မွတ္ ထိုးရမည္႔ စာအုပ္ကို ဖြင္႔ၾကည္႔ေတာ႔ လက္ေရးႏွင္႔ပင္ ေန႔စြဲ၊ ဖတ္သည္႔စာအုပ္၊ စာဖတ္သူအမည္၊ ေနရပ္လိပ္စာ၊ ထိုးၿမဲလက္မွတ္ စသည္တို႔ကို ဇယားဆြဲထားသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ ကိုယ္႔ေရွ႕က လက္မွတ္ထိုးသြားသူမ်ားကိုလည္း ေတြ႕ရသည္။ ေနရပ္လိပ္စာေတြ ၾကည္႔လိုက္ေတာ႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕တြင္း ၿမိဳ႕နယ္ အသီးသီးမွ ၿဖစ္သည္။ လက္မွတ္ ထိုးထားတဲ႔ ေန႕စြဲေတြကို ၾကည္႔လိုက္ေတာ႔ တရက္လွ်င္ ငါးေယာက္၊ သံုးေယာက္၊ ႏွစ္ေယာက္ ခန္႔ကို ေတြ႕ရသည္။ တရက္တည္းတြင္ လူတစ္ရာေလာက္ လက္မွတ္ထုိးၿပီး စာဖတ္ေသာေန႔ေတာ႔ မေတြ႕မိပါ။ အမွန္ေတာ႔ အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တိုက္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင္႔ စာၾကည္႔တုိက္ ၿဖစ္သၿဖင္႔ စာဖတ္သူ ဦးေရ ဤမွ် မနည္းသင္႔ပါ။ စာဖတ္သူဦးေရ တေန႔လွ်င္ တစ္ရာေလာက္ ရွိသည္ ဆိုလွ်င္ပင္ နည္းလွပါေသးသည္။ မဟာရန္ကုန္ဟုပင္ ေခၚၾကေသာ လူဦးေရ ၆သန္းခန္႕ ရွိသည္႔ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ၾကီးတြင္ တရက္လွ်င္ ငါးေယာက္ခန္႔သာ အမ်ိဳးသားစာၾကည္႔တိုက္သို႔ စာဖတ္ရန္ လာသည္ ဆိုသည္မွာ အရပ္ရပ္ ေနၿပည္ေတာ္ ၾကားလို႔ပင္ မေတာ္ပါ။ ႏိုင္ငံၿခားသားမ်ား သိသြားရင္ တကယ္ ရွက္ရမည္႔ ကိစၥ ၿဖစ္ပါသည္။
အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တိုက္ကို သြားလာရန္ လြယ္ကူေသာ ေနရာတြင္ ဖြင္႔လွစ္ၿပီး အေဆာက္အအံု က်ယ္က်ယ္ဝန္းဝန္းႏွင္႔ ထားရွိသင္႔သည္။ အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တုိက္သို႔ ၿပည္သူမ်ား စာအုပ္လာဌားရန္ စာလာဖတ္ရန္ စူပါ ရုပ္ရွင္ သရုပ္ေဆာင္မ်ားၿဖင္႔ ၿမဴးၿမဴးၾကြၾကြ ေၾကာ္ၿငာမ်ား ထုတ္လႊင္႔ရေသာ္ ေကာင္းမည္လား ဟုပင္ စိတ္ကူးယဥ္ မိပါသည္။
အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တိုက္မွ အၿပန္တြင္ စာအုပ္အခ်ိဳ႕ ဌားလိုပါသည္ဟု ဆိုမိေတာ႔ စာအုပ္ဌား၍ မရဟု ဆိုပါသည္။ စာၾကည္႔တိုက္ ကဒ္ၿပားလည္း လုပ္လို႔မရဟု ဆိုသည္။ စာအုပ္ဌားရန္ အတြက္ အမ်ိဳးသားမွတ္ပံုတင္ကို အေပါင္ေပးသည္႔ အေနၿဖင္႔ ထားခဲ႔လွ်င္ေရာ ဆိုေတာ႔ ဒါလည္း လုပ္လို႔မရဟု ဆိုသည္။ အေတာ္ အံ႔ၾသမိပါသည္။ မွတ္ပံုတင္ကို အေပါင္ထားၿပီး စာအုပ္ဌားလွ်င္ေတာင္ မၿဖစ္ႏိုင္ဆိုေတာ႔ စာအုပ္ဌားဖတ္ရန္ အလြန္ ခက္ခဲေနပါသည္။ စာဖတ္သူ ဆိုသည္မွာ မအားလွ်င္ စာၾကည္႔တုိက္မွ စာအုပ္မ်ား ဌားရမ္း၍ အိမ္တြင္ ဖတ္ၿပီး သတ္မွတ္ရက္ ေစ႔လွ်င္ ၿပန္အပ္ရသည္မွာ ႏိုင္ငံတကာ ထံုးစံ ၿဖစ္ပါသည္။ သတ္မွတ္ရက္ထက္ ေက်ာ္လြန္လွ်င္ ရက္လြန္ေၾကး ေပးရသည္လည္း ရွိပါသည္။ ရွားပါး တန္ဖိုးၾကီးေသာ ရည္ညႊန္းစာအုပ္မ်ားကိုမူ ဌားခြင္႔ မၿပဳပဲ စာၾကည္႔တုိက္မွာပင္ ဖတ္ရသည္လည္း ရွိသည္။ မည္သည္႔စာအုပ္မွ် ဌားဖတ္ခြင္႔ မၿပဳႏိုင္ဟူေသာ စာၾကည္႔တုိက္ မရွိဟု ထင္ပါသည္။ အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တိုက္တြင္မူ ဝန္ထမ္းအင္အားလည္း လံုေလာက္ဟန္ မတူပါ။
စာၾကည္႔တိုက္သည္ စာဖတ္သူမ်ားႏွင္႔ ရွင္ရွင္သန္သန္ သဲသဲညံမွ် စည္ကားေနမွသာလွ်င္ တင္႔တယ္ပါသည္။ စာဖတ္သူ မရွိလွ်င္ သို႔မဟုတ္ မရွိသေလာက္ နည္းပါးလွ်င္ စာၾကည္႔တိုက္ မၿဖစ္ေတာ႔ပဲ "စာမၾကည္႔တုိက္" ၿဖစ္သြားေလ႔ ရွိပါသည္။
ယခုေခတ္တြင္ ၿမန္မာလူငယ္မ်ား စာဖတ္နည္းလာၾကသည္ဟု ဆိုၾကသည္။ မွန္လည္း မွန္ပါသည္။ စာဖတ္နည္းရၿခင္းမွာ ငယ္စဥ္ကတည္းက ကေလးစာေပ ေကာင္းေကာင္း မဖတ္ခဲ႔ရၿခင္းႏွင္႔ စာၾကည္႔တိုက္မ်ား ရွားပါးလွၿခင္းတို႔ေၾကာင္႔ ၿဖစ္ပါသည္။ တမ်ိဳးသားလံုး စာဖတ္ႏိုင္ရန္ ကေလးစာေပေကာင္းမ်ား ထုတ္ေဝရမည္။ ပင္မ အမ်ိဳးသားစာၾကည္႔တိုက္ၾကီး ဖြံ႕ၿဖိဳးရန္ႏွင္႔ အရန္ စာၾကည္႔တိုက္ခြဲမ်ားလည္း ၿမိဳ႕ၾကီး ၿမိဳ႕ငယ္ အသီးသီးတြင္ ဖြင္႔လွစ္ႏိုင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။
ဤသည္တို႔မွာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္က ၿမင္ခဲ႔ရေသာ အေၿခအေန ၿဖစ္ပါသည္။ ယခုကာလတြင္ တိုးတက္မွဳ ရွိလာသည္ ဆိုလွ်င္ပင္ အမ်ားၾကီးေတာ႔ မၿဖစ္လာႏိုင္ဟု ထင္ပါသည္။ စာၾကည္႔တိုက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးရန္ ဆိုသည္မွာလည္း အခ်ိန္ယူရပါသည္။ လက္ရွိ ၿပည္သူက ေရြးခ်ယ္ထားေသာ အစိုးရ လက္ထက္တြင္မူ အမ်ိဳးသားစာၾကည္႔တုိက္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး၊ ကေလးစာေပေကာင္းမ်ား ပံုႏွိပ္ ထုတ္ေဝေရး၊ စာဖတ္သူ ေပါမ်ားေရးတို႔ အတြက္ ေရရွည္ စီမံကိန္းမ်ား ရွိမည္ဟု ယံုၾကည္ပါသည္။ တာဝန္ရွိသူမ်ားမွာ စာေပတန္ဖိုးကို ေကာင္းစြာသိေသာ စာေပႏွံ႔စပ္သူမ်ားသာ ၿဖစ္ပါသည္။ ေဆာင္ရြက္စရာ အေရးၾကီး ကိစၥမ်ားကလည္း မ်ားလြန္းသၿဖင္႔ အခ်ိန္ယူၿပီး လုပ္ေနရသည္ဟု ထင္ၿမင္ပါသည္။ ေရရွည္တြင္မူ အမ်ိဳးသား စာၾကည္႔တိုက္ၾကီးႏွင္႔ အရန္ စာၾကည္႔တုိက္မ်ားကို ၿပည္နယ္ႏွင္႔ တိုင္း ၿမိဳ႕အသီးသီးတြင္ တည္ေထာင္ႏိုင္လိမ္႔မည္။ ကေလးစာေပေကာင္းမ်ားလည္း ဖြံ႕ၿဖိဳးလာလိမ္႔မည္ဟု ေမွ်ာ္လင္႔ပါသည္။ ႏိုင္ငံ ေခတ္မီ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ၿပီး အင္အားၾကီး ႏိုင္ငံ ၿဖစ္ေရးအတြက္ မရွိမၿဖစ္ လုိအပ္ခ်က္မွာ ကေလးစာေပ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး၊ စာၾကည္႔တိုက္မ်ား ေခတ္မီ တိုးပြား က်ယ္ၿပန္႔လာေစေရး ႏွင္႔ အတူ ၿပည္သူ တစ္ရပ္လံုး စာေပဖတ္ရွဳ ေလ႔လာမွဳ ၿပဳၾကေရးပင္ ၿဖစ္ပါေၾကာင္း။
(ဇူလိုင္ ၄ ရက္ေန႔ ၂၀၁၆ ထုတ္ ဒီလိွဳင္းဂ်ာနယ္ အတြဲ (၅) အမွတ္ (၂၅) မွာ ပံုႏွိပ္ ေဖာ္ၿပခဲ႔ေသာ ေဆာင္းပါး ၿဖစ္ပါသည္။)