အိခ်ယ္ရီေအာင္ (Myanmar NOW) - မ်က္ကြယ္ျပဳခံေနရသည့္ မိသားစုအတြင္း အၾကမ္းဖက္ျခင္း
(Myanmar NOW) မိုုးမခ၊ ၾသဂုုတ္ ၇၊ ၂၀၁၆
မိသားစုအတြင္း အၾကမ္းဖက္ခံရသည့္ အမ်ိဳးသမီးမ်ားစြာရိွေသာ္လည္း အနည္းငယ္ကသာ ဥပေဒ၏အကာအကြယ္ကို ယူၾကသည္
ရန္ကုန္ (Myanmar Now) ရန္ကုန္ၿမိဳ႕လယ္တြင္ေနထိုင္သည့္ ၃၅ ႏွစ္ အရြယ္ မသန္းသန္းဝင္း (အမည္လႊဲ)သည္ အိမ္ေထာင္ဖက္၏ ႏိွပ္စက္ျခင္းကုိ ၉ ႏွစ္ၾကာ ခံခဲ့ရသည္။ ႏိွပ္စက္မႈမ်ားထဲတြင္ မ်က္ႏွာ၊ ဦးေခါင္း၊ ရင္ဘတ္၊ ေက်ာကုန္း စသည့္ေနရာမ်ားကို ေဆာင့္ကန္ျခင္း၊ နီးစပ္ရာ အရာဝတၳဳျဖင့္ ေကာက္ေပါက္ျခင္း၊ ေအာ္ဟစ္ဆဲဆိုျခင္းတို႔ ပါဝင္သည္။
အိမ္ေထာင္သက္ၾကာလာလွ်င္ ညွဥ္းပန္းခံရမႈ တျဖည္းျဖည္း ေလ်ာ့နည္းသြားႏိုင္သည္ဟူေသာ သူ၏ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မွာလည္း လက္ေတြ႔ ျဖစ္မလာေပ။
“ကြ်န္မကို ေျပးေျပးကန္တာ ေဘာလံုးတစ္လံုးလိုပဲ။ လူေရွ႕သူေရွ႕၊ ေနရာေဒသ မေရြးဘူး၊ သူစိတ္ဆိုးတာနဲ႔ ကြ်န္မကုိ ရိုက္ႏွက္ေတာ့တာပဲ။ ရဲတိုင္ရင္ ကေလးေတြကိုပါႏွိပ္စက္မယ္လို႔ ေျပာပါတယ္” ဟု ေက်ာင္းေနအရြယ္ ကေလး ၃ ေယာက္၏မိခင္ မသန္းသန္းဝင္းက ပါးျပင္မွ မ်က္ရည္စမ်ားကို သုတ္ရင္း ရွင္းျပသည္။
အိမ္ေထာင္က်စဥ္က မသန္းသန္းဝင္း၏ မိဘမ်ားက သေဘာမတူေသာေၾကာင့္ စိတ္နာၿပီး ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႏွိပ္စက္ခဲ့သည္ဟူေသာ ခင္ပြန္းသည္၏ အေျခအေနက လြန္ခဲ့သည္ ၃ လ အတြင္း ပိုဆုိးလာသည္။ ခင္ပြန္းသည္က ဓားတစ္ေခ်ာင္းကို ေသြး၍ “ဒီဓားနဲ႔ နင့္ကိုသတ္မွာ” ဟု ေျပာဆိုခဲ့သျဖင့္ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ေနရသည္ဟု မသန္းသန္းဝင္းက ဆုိသည္။
မိသားစုအတြင္း အၾကမ္းဖက္ႏွိပ္စက္မႈဒဏ္ကို ႀကံဳေတြ႔ေနရေသာ အမ်ဳိးသမီးအမ်ားအျပားသည္ မသန္းသန္းဝင္း ကဲ့သို႔ပင္ အမႈဖြင့္တိုင္ၾကားေလ့ မရိွေၾကာင္း ကာယကံရွင္မ်ား၊ အရပ္ဖက္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားက ေျပာသည္။
အမ်ဳိးသမီး အမ်ားအျပားသည္ ဝင္ေငြမရိွျခင္း အိမ္ေထာင္ကြဲလွ်င္ တစ္လင္ကြာဟု ကဲ့ရဲ႕ျပစ္တင္ခံရႏိုင္ျခင္း၊ ကေလးမ်ား စိတ္ဒဏ္ရာရျခင္း၊ တို႔ေၾကာင့္ သည္းခံ အေလွ်ာ့ေပးတတ္ၾကသည္ဟု ၎တို႔က ဆိုသည္။
ပညာေပးျခင္း
ဇူလိုင္ ၁၃ နံနက္ပိုင္း ရန္ကုန္၊ ဒဂံုၿမိဳ႕သစ္ေတာင္ပိုင္းၿမိဳ႕နယ္မွ ေဒၚစုစုလိႈင္က အိပ္ေပ်ာ္ေနသူ ခင္ပြန္းသည္၏ ဦးေခါင္းကို ရဲတင္းျဖင့္ခုတ္ၿပီးေနာက္ ရဲစခန္းသို႔ သြားေရာက္ အဖမ္းခံခဲ့သည္ ဟု ရဲမွတ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ေဒၚစုစုလိႈင္တို႔ဇနီးေမာင္ႏွံသည္ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး ျမန္ေအာင္ၿမိဳ႕မွ ေျပာင္းေရႊ႔လာၾကသည္မွာ ၂ လ နီးပါး ရိွၿပီျဖစ္သည္။
ခင္ပြန္းသည္က သူ႔ကို ႏိွပ္စက္ေၾကာင္း၊ ကိုယ္ဝန္ရိွသျဖင့္ ဗိုက္ကို မကန္ရန္ ေဒၚစုစုလိႈင္ ေတာင္းပန္သည့္အသံ ညတိုင္း ၾကားရေၾကာင္း အိမ္နီးခ်င္းတို႔က ေျပာသည္။
“ရိုက္တာ မခံႏိုင္လြန္းလို႔မိန္းမက အိမ္ေပၚကဆင္းေျပးတဲ့အျဖစ္မ်ိဳးေတာင္ရိွခဲ့ဖူးပါတယ္” ဟု ၎တို႔အိမ္ေရွ႕တြင္ ေနထိုင္သည့္ ေဒၚစိုးစိုးေအးက ေျပာသည္။
ခင္ပြန္းသည္က ထြက္ေျပးသည့္ ေဒၚစုစုလိႈင္ကို ဆံပင္ဆြဲ၍ အိမ္ထဲျပန္ေခၚသြားသည္ကုိ ျမင္ေတြ႔ဖူးေၾကာင္း သူက ဆက္ေျပာသည္။
ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး အေျခစိုက္ ကြန္ရက္တစ္ခုျဖစ္သည့္ Irrawaddy Women’s Network မွ ဒုတာဝန္ခံ မသီတာျမင့္က ခင္ပြန္းသည္ကို အိမ္ဦးနတ္အျဖစ္ သေဘာထားေနၾကျခင္းမွာ မိသားစုအတြင္း အၾကမ္းဖက္ျခင္းကို အားေပးရာေရာက္သည့္ အခ်က္တစ္ခုျဖစ္သည္ဟု သံုးသပ္သည္။
၎တို႔၏ ကြန္ရက္သည္ အိမ္တြင္း အၾကမ္းဖက္ျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ရြာေပါင္း ၃ဝ တြင္ လိုက္လံ၍ ပညာေပး ေဟာေျပာၿပီးျဖစ္သည္။
ႏိုင့္ထက္စီးနင္းျပဳျခင္း ျပဳလာပါက ေခါင္းငံု႔မခံသင့္ေၾကာင္း၊ တိုင္ၾကားႏိုင္သည့္ ဥပေဒမ်ားရိွေၾကာင္း ေဟာေျပာျခင္းကို အထင္လဲြသူမ်ား ရိွေနေၾကာင္း မသီတာျမင့္က ေျပာသည္။
“လင္မယားေတြၾကားမွာ ရန္တိုက္ေပးေနတာ မဟုတ္ပါဘူး” ဟု သူက ဆိုသည္။
အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုသည္ အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္ခံရျခင္းကို ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားျခင္း မျပဳဘဲ ျဖစ္ေလ့ရိွသည့္ အိမ္တြင္းေရးျပႆနာအျဖစ္သာ သေဘာထားေနသည္ကို ေလ့လာေတြ႔ရိွရေၾကာင္း သူကေျပာသည္။
နာမည္ေက်ာ္ စာေရးဆရာမႀကီး စမ္းစမ္းႏြဲ႔ (သာယာဝတီ) က အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာေစရန္အတြက္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးက အဓိကက်ေၾကာင္း ေျပာသည္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ား ကိုယ့္ကုိယ္ကုိယ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး နည္းလမ္းမ်ားကို သူ၏ ဝတၳဳမ်ားတြင္ ထည့္သြင္းေရးသားခဲ့သည္။
အမ်ိဳးသမီးမ်ား အခက္အခဲကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းရဲသည့္ သတိၱ ေပၚေပါက္လာေစရန္ အတြက္လည္း တြန္းအားေပးသင့္ေၾကာင္း၊ ေဟာေျပာျခင္း၊ လက္ကမ္းစာေစာင္ ျဖန္႔ေဝျခင္း စသည့္ အသိပညာေပးေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္း၊ အသိပညာ ဗဟုသုတၾကြယ္ဝေစရန္ အတြက္လည္း အမ်ိဳးသမီးမ်ားသာမက အမ်ိဳးသားမ်ားအေနျဖင့္လည္း စာမ်ားမ်ားဖတ္ရန္လိုအပ္ေၾကာင္းေျပာသည္။
တရားဥပေဒေၾကာင္းအရ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္း၍ရသည္ကုိပင္ နားလည္သူနည္းပါးေၾကာင္း၊ ရဲတပ္ဖဲြ႔ကလည္း တိုင္ၾကားခ်က္ ရိွလာလွ်င္ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကိုင္တြယ္သင့္ေၾကာင္း သူကေျပာသည္။
“ျဖစ္ၿပီးမွေျဖရွင္းတာထက္ မျဖစ္ခင္ႀကိဳတင္ကာကြယ္တဲ့ နည္းလမ္းကအေကာင္းဆံုးပါပဲ” ဟု သူက ဆိုသည္။
ေက်ာက္တံတားၿမိဳ႔နယ္ရိွ ရဲအုပ္ေဇာ္ဝင္းႏိုင္က အိမ္ေထာင္ဖက္ကို တုတ္၊ ဓားသံုးၿပီး တိုက္ခုိက္ျခင္းမွာ လြန္စြာ ဆိုးဝါးသည့္ အျပဳအမူျဖစ္သည္ဟု ေျပာသည္။
စခန္းသို႔ လာေရာက္တိုင္တန္းမႈရိွပါက ႏွစ္ဖက္မိဘေဆြမ်ိဳး၊ ရပ္မိရပ္ဖ၊ ရပ္ကြက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးတို႔ႏွင့္ ဦးစြာ ညိွႏိႈင္း ေျဖရွင္းခိုင္းေၾကာင္း၊ ထိုအဆင့္ မေအာင္ျမင္မွ အမႈဖြင့္ျခင္းကို လက္ခံ ေဆာင္ရြက္ေပးေၾကာင္း ေျပာသည္။
တိုင္ၾကားသူ၏ လံုၿခံဳေရး
ရန္ကုန္၊ ဒလၿမိဳ ႔နယ္မွ ေဒၚေအးသႏာၱက ၎၏ ခင္ပြန္းသည္ ဦးတင္ေမာင္ဝင္း (ေခၚ) ဦးထြန္းေရႊကို ညွဥ္းပန္းႏိွပ္စက္မႈျဖင့္ တရားစဲြခဲ့သည္။ ဇူလိုင္ ၅ ရက္ေန႔ တရားရံုးခ်ိန္းမွ အျပန္တြင္ ဦးတင္ေမာင္ဝင္းက လည္ပင္းကို ဓားျဖင့္ထုိးသျဖင့္ ေဒၚေအးသႏာၱေသဆံုးသြားေၾကာင္း ၿမိဳ ႔နယ္ရဲစခန္းမွတ္တမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
အိမ္ေထာင္ဘက္မ်ားၾကား အမႈဖြင့္ထားပါက တိုင္ၾကားသူ၏ အသက္အႏၱရာယ္ ထိခိုက္မႈ မရိွေစရန္ အမ်ဳိးသားကုိ ၎၏ ဇနီးသည္ ရိွတတ္သည့္ ေနရာမ်ားသို႔ သြားလာခြင့္ ပိတ္ပင္သင့္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ ၊ ေျမာက္ဥကၠလာပ ၿမိဳ႕နယ္မွ အမ်ိဳးသမီးအေရးတက္ၾကြလႈပ္ရွားသူ မဝင္းဝင္းခိုင္က ေျပာသည္။
“မိန္းမနဲ႔ႏြား မသနားရ၊ မိန္းမဆိုတာ အရိုးကြဲေအာင္ရိုက္မွ အသည္းစြဲေအာင္ခ်စ္တာ” ဟု တခ်ဳိ႕က ေနာက္ေျပာင္ ေျပာဆိုၾကေၾကာင္း၊ ထိုသို႔ ေျပာဆိုျခင္းသည္ ရိုက္ႏွက္ျခင္းကို အားေပးရာေရာက္ေၾကာင္း သူက ေထာက္ျပသည္။
၈၈ မ်ိဳးဆက္ (ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း) မွ အလုပ္သမားေရးရာဌာန ဒုတာ၀န္ခံ ေဒၚသက္သက္ေအာင္ကလည္း တိုင္ၾကားခံရသူ အမ်ိဳးသားကို လိုအပ္ပါက ၂၄ နာရီခန္႔ ထိန္းသိမ္းထားသင့္ေၾကာင္း သံုးသပ္သည္။
“အရမ္းဆိုးသြမ္းေနတဲ့သူဆိုရင္ ခဏခ်ဳပ္ထားတာ အသင့္ေတာ္ဆံုးပဲ။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီအတိုင္းထားရင္လည္း ဇနီး အပါအဝင္ အျခားသူေတြကိုပါ အႏၱရာယ္ေပးႏိုင္တယ္” ဟု ေဒၚသက္သက္ေအာင္က ဆိုသည္။
ပညာေပးေဟာေျပာမႈအစီအစဥ္မ်ားတြင္ အမ်ိဳးသားပါဝင္မႈ ရိွလာပါက အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈျပႆနာ ေလ်ာ့နည္းလာမည္ဟု သူက ေျပာသည္။
ရန္ကုန္၊ ၾကည့္ျမင္တိုင္ၿမိဳ႕နယ္တြင္ အိမ္ေဆာက္ပစၥည္းေရာင္းသူ ကေလးနွစ္ေယာက္ဖခင္ ဦးေနမ်ိဳးက အိမ္ေထာင္ဖက္အခ်င္းခ်င္း စိတ္ဆင္းရဲျဖစ္ေအာင္ မျပဳလုပ္သင့္ေၾကာင္း ေျပာသည္။
“ကိုယ္ခ်စ္လို႔လက္ထပ္ထားတာပဲ၊ စိတ္အခန္႔မသင့္လို႔ စကားမ်ားတာေတာ့ ရိွတာေပါ့။ ေယာက်္ားရင့္မာႀကီးက အားႏြဲ႔တဲ့မိန္းမသားကို အႏိုင္က်င့္ ရိုက္ႏွက္တယ္ဆိုတာက လူၾကားလို႔မွမေကာင္းတဲ့ ကိစၥပါ” ဟု ၎က ဆိုသည္။
အမ်ဳိးသမီးတို႔၏ စိုးရိမ္မႈ
ရန္ကုန္၊ သဃၤန္းကြ်န္း ၿမိဳ႕နယ္မွ ကေလးႏွစ္ေယာက္မိခင္ ေဒၚျဖဴျဖဴ (အမည္လႊဲ) သည္ ခင္ပြန္း ေယာကၡမမ်ား၏ ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ် အႏိုင္က်င့္သည့္ဒဏ္ကို မခံႏိုင္ေတာ့ဟု ဆိုကာ အိမ္ေထာင္သက္ ဆယ္ႏွစ္အၾကာ ဇူလိုင္လဆန္းတြင္ ခင္ပြန္းသည္ႏွင့္ လမ္းခဲြခဲ့သည္။
မ်က္ႏွာေယာင္ကုိင္း၊ ေခါင္းကြဲ၊ လက္ကိ်ဳးသည္အထိ ႏိွပ္စက္ခံရဖူးေၾကာင္း၊ အိမ္အျပန္ေနာက္က်သည့္ေန႔မ်ားတြင္ “မိန္းမပ်က္” ဟု အေခၚခံရေၾကာင္း သူကေျပာသည္။
“သူ လက္သီးနဲ႔ထိုးလို႔ ကြ်န္မမ်က္လံုးမွာ ေသြးျခည္ဥဖူးပါတယ္။ အခုေတာ့ ကြ်န္မ ဝဋ္ကြ်တ္သြားၿပီ” ဟု သူက ဆိုသည္။
ရန္ကုန္၊ ေတာင္ဥကၠလာပ ၿမိဳ႕နယ္တြင္ေနထိုင္ၿပီး ခင္ပြန္းသည္၏ လစာတစ္ခုတည္းျဖစ္သာမွီခိုေနထိုင္ေနသည့္ ၂၃ ႏွစ္အရြယ္ရိွသူ ကေလးတစ္ေယာက္မိခင္ မယုယုထြန္း(အမည္လႊဲ)ကလည္း ခင္ပြန္းသည္၏ အၾကမ္းဖက္မႈ ဒဏ္ကို ခံရသူျဖစ္သည္။
ခင္ပြန္းသည္က လုပ္ငန္းခြင္ အဆင္မေျပသည့္ ရက္မ်ားတြင္ အရက္ေသစာေသာက္စားၿပီးမွ အိမ္သို႔ျပန္လာကာ ေအာ္ဟစ္ ဆဲဆို၊ အိုးခြက္ပန္းကန္မ်ားကို ရုိက္ခြဲတတ္ေၾကာင္း သူကေျပာသည္။
“သူအဆင္မေျပေတာ့ ကြ်န္မလည္း အရစ္ခံရတာေပါ့” ဟု မယုယုထြန္းက ဆိုသည္။
၎၏ သမီးအား မိတစ္ကြဲ၊ ဖတစ္ကြဲအျဖစ္သို႔မေရာက္ေစရန္ အတတ္ႏိုင္ဆံုး သည္းခံသြားမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ယခုထက္ ပိုမုိ အႏိုင္က်င့္ခံရပါက ဥပေဒေၾကာင္းအရ ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းမည္ဟု ဆုိသည္။
လင္မယားအခ်င္းခ်င္းျဖစ္ေစကာမူ အလိုမတူဘဲ လိင္ဆက္ဆံပါက မုဒိမ္းမႈ ေျမာက္ေသာ္လည္း ထိုျဖစ္ရပ္ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး တုိင္ၾကားသူ မရိွသေလာက္နည္းပါးေၾကာင္း ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွ အထက္တန္းေရွ ႔ေန ဦးမင္းသက္ဇင္က ေျပာသည္။
ႏွိပ္စက္ခံရပါက အျပင္းအထန္ နာက်င္ေစမႈ၊ ဓားလက္နက္တို႔ျဖင့္ နာက်င္ေစမႈမ်ားျဖင့္ တရားစြဲဆို တိုင္ၾကားႏိုင္ေၾကာင္း သူက ရွင္းျပသည္။
“ဒီပုဒ္မေတြနဲ႔ တရားစြဲလို႔ရတယ္ ဆိုတာကို ဇနီးသည္အမ်ားစုက မသိၾကပါဘူး” ဟု ဦးမင္းသက္ဇင္က ဆိုသည္။
အိမ္ေထာင္ဖက္အခ်င္းခ်င္း အႏိုင္က်င့္ျခင္းသည္ လင္မယားၾကားထဲမွ အတြင္းေရးကိစၥသာျဖစ္သည္ဟူေသာ အယူအဆကုိ မေဖ်ာက္ဖ်က္ႏိုင္ပါက မိသားစုအတြင္းအၾကမ္းဖက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ထုတ္ေဖာ္ေျပာဆိုမႈ၊ အေရးယူမႈ ရိွလာမည္မဟုတ္ဟု ရန္ကုန္အေျခစိုက္ က်ား မ တန္းတူေရးကြန္ရက္မွ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ေဒၚေမစပယ္ျဖဴက Myanmar Now ကို ေျပာသည္။
"အိမ္တြင္းအၾကမ္းဖက္မႈဟာ ရာဇဝတ္မႈေျမာက္တဲ့ျပစ္မႈျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ပထမဦးဆံုး အမ်ိဳးသမီးေတြေရာ အမ်ိဳးသားေတြေရာ သိဖို ့နားလည္ဖို ့ အေရးႀကီးပါတယ္။ ဥပေဒအရလည္း စနစ္တက်အေရးယူဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္" ဟု ေဒၚေမစပယ္ျဖဴက ေျပာဆိုလုိက္သည္။ ။