မ်ဳိးေတဇာေမာင္ ● ဆာဂြန္ ဘိုးလပ္စ္ (Sargon Boulus - Iraq, 1944–2007)
(မုိးမခ) ဇန္နဝါရီ ၂၅၊ ၂၀၁၇
(မုိးမခ) ဇန္နဝါရီ ၂၅၊ ၂၀၁၇
၁၉၄၄ ခုႏွစ္မွာေမြးဖြားတဲ့ ဆာဂြန္ဘိုးလပ္စ္ ဟာအာဆီးရီးယန္းႏြယ္ဖြား တစ္ေယာက္ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၆၁ မွာ ဘိုးလပ္စ္ဟာ သူ႔ရဲ႕ ကဗ်ာ ၁၆ ပုဒ္ကို လက္ဘႏြန္ႏိုင္ငံ ေဘရြတ္ၿမိဳ႕အေျခစိုက္ ကဗ်ာမဂၢဇင္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ Shi´r (Poetry)ရဲ႕ဦးေဆာင္ သူတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ယူစြတ္ အယ္လ္ ခါးလ္ဆီ ပို႔လိုက္ပါတယ္။ ဒါဟာ ယူစြတ္ အယ္လ္ခါးလ္၊ အဒိုးနစ္ စတဲ့ လက္ ဘႏြန္ကဗ်ာဆရာ၊ စာေရးဆရာေတြနဲ႔ သူ႔ၾကား ေရ႐ွည္မိတ္ေဆြျဖစ္မႈရဲ႕အစပဲျဖစ္ပါတယ္။
ေဘရြတ္ကဗ်ာဆရာေတြရဲ႕ အသံဟာ ဆာဂြန္ဘိုးလပ္စ္ကို ဆြဲေဆာင္မႈျပင္းပါတယ္။ ၁၉၆၁ မွာ သူဟာ တရားဝင္စာရြက္ စာတမ္းေတြမပါဘဲ ေငြေၾကးအနည္းငယ္နဲ႔ အီရတ္ကေန လက္ဘႏြန္ကို ထြက္ခြာခဲ့တယ္။ ဘာသာျပန္သူအျဖစ္ အသက္ေမြး ခဲ့တယ္။ ၁၉၆၉ မွာေတာ့ တရားမဝင္ဝင္ေရာက္မႈနဲ႔ ဖမ္းဆီးခံခဲ့ရတယ္။ လက္ဘႏြန္ စာေပမိတ္ေဆြေတြက လက္ဘႏြန္သမၼတ ဆီ အသနားခံစာတင္ၾကတယ္။
ေနာက္ေတာ့ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီးနဲ႔ဆက္သြယ္မိၿပီး ဘိုးလပ္စ္ဟာ "အေမရိကန္စာေပအတြက္အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းႏုိုင္သူ ျဖစ္တယ္" တဲ့အေၾကာင္းျပခ်က္နဲ႔ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ဝင္ေရာက္ခြြင့္ရခဲ့တယ္။
အေမရိကေရာက္ၿပီးေနာက္မွာ သူဟာနယူးေရာ့ခ္၊ ဆန္ဖရန္စစၥကိုစတဲ့ၿမိဳ႕ႀကီးေတြကိုခရီးလွည့္လည္သြားခဲ့ၿပီး ဘိထ္မ်ိဳး ဆက္ေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္မိပါတယ္။ ဟစ္ပီေတြနဲ႔အတူေနထုိင္ၿပီး ဗီယက္နမ္စစ္ပြဲကို ဟစ္ပီေတြဆန္႔က်င္တဲ့အခါ ဘိုးလပ္စ္ဟာ ဟိုခ်ီမင္းရဲ႕ အက်ဥ္းေထာင္ဒိုင္ယာရီကဗ်ာစာအုပ္ကို အာရဘီဘာသာစကားနဲ႔ ဘာသာျပန္ဆိုခဲ့ပါတယ္။ဘိုးလပ္စ္ဟာ႐ွိတ္ စပီးယားရဲ႕ဆြန္းနက္ေတြ၊ အက္ဇရာေပါင္း၊ ေအာ္ဒင္၊ ႐ွယ္လီ၊ ဆစ္ဗီယာပလာ့သ္၊ အယ္လန္ ဂင္းစ္ဘဂ္၊ ေရာဘတ္ ဒ်ဴကန္၊ န႐ူဒါ စတဲ့ကဗ်ာဆရာႀကီးေတြရဲ႕ကဗ်ာေတြကိုလည္း အာရဘီဘာသာစကားသို႔ ျပန္ဆိုခဲ့ပါတယ္။
|ဒုကၡသည္ စကားစျမည္|
ဒုကၡသည္ တစ္ေယာက္ စိတ္ပါလက္ပါစကားေျပာေနတာ
သူ႔လက္ကို စီးကရက္မီးေလာင္ေနတာေတာင္မသိ။
ဒီကို အံဩတႀကီးေရာက္လာခဲ့
အဲ့ဒီ့ကိုေရာက္ၿပီးေတာ့ _ဘူတာရံုေတြ၊ဆိပ္ကမ္းေတြ
နားေနေဆာင္ေတြ၊စာရြက္စာတမ္းအတုေတြ။
လုပ္နည္းလုပ္ဟန္အေသးစိတ္ေတြအေပၚမူတည္ၿပီး
သူ႔ရဲ႕အနာဂတ္ဟာ
သားေရကြင္းေလးေတြဆက္ထားသလို
အိပ္မက္ဆိုးေတြနဲ႔ ဒုကၡ မ်ားေနရတဲ့
ဖိႏွိပ္တဲ့ႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ။
ေမွာင္ခိုကုည္သည္ေတြ၊ လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဓားျပေတြ
ခင္ဗ်ား က်ေနာ့္ကိုေမးရင္ေတာ့
သူလိုကိုယ္လိုလူေတြပဲေပါ့
ဘာမွမ႐ွိျခင္းရဲ႕အလယ္က သေဘၤာ ပ်က္ေပၚဝဲေနတဲ့
ဆာေလာင္ေနတဲ့ပင္လယ္ စင္ေရာ္ေတြ။
ခင္ဗ်ား က်ေနာ့္ကိုေမးရင္ က်ေနာ္ေျပာမယ္
လူဝင္မႈႀကီးၾကပ္ေရးဌာနမွာ အဆံုးမ႐ွိတဲ့ေစာင့္စားျခင္း
ခင္ဗ်ား ဘာပဲလုပ္ျပလုပ္ျပ ျပန္ျပံဳးျပမွာမဟုတ္တဲ့မ်က္ႏွာေတြ
ေျပာေသးတယ္ အဖိုးတန္ဆံုးလက္ေဆာင္တဲ့။
ခင္ဗ်ား က်ေနာ့္ကိုေမးရင္ က်ေနာ္ေျပာမယ္
ေနရာတကာမွာ လူေတြ လို႔
ခင္ဗ်ားေျပာမွာက ေနရာတကာမွာ ေက်ာက္ခဲေတြ။
သူေျပာတယ္၊ေျပာတယ္၊ဆက္ေျပာတယ္
သူေ႐ာက္လာခဲ့ေပမယ့္
ေရာက္႐ွိျခင္းကိုသူအရသာမေတြ႔ဘူး
ၿပီးေတာ့ သူ႔လက္ကို စီးကရက္မီးေလာင္ေနတာေတာင္မသိ။
Sargon Boulus ရဲ႕ A REFUGEE TALKING
|မဲဇာေရာက္ တုဖု|
စစ္ပြဲရဲ႕မီးခိုးေငြ႔ေတြက အျပာ
လူ႔အ႐ိုးေတြကအျဖဴ။။
တုဖု ေရာက္သြားတဲ့ရြာမွာ
မီးဟာ ၿငိမ္းစျပဳေနၿပီ
အဲ့ဒီစကားေတြကို သိသိႀကီးနဲ႔ သူေရာက္ခဲ့
အျဖစ္အပ်က္ေတြအမ်ားႀကီးၾကံဳရၿပီးေနာက္
ခံႏုိင္ရည္မ႐ွိ ငတ္ခဲ့ရတဲ့ျမင္းလိုပင္ပန္းမႈနဲ႔။
သူျဖတ္သန္းခဲ့ရတဲ့ စစ္ေျမျပင္မွာ
ျမင္းစီးစစ္သည္ရဲ႕အ႐ိုးနဲ႔ ျမင္းရဲ႕အ႐ိုး ယွက္လိမ္လို႔
ေလကတုိက္လိုက္္လို႔ေဖြးဆြတ္ေနတဲ့အ႐ိုးေတြ
သိပ္မၾကာခင္ ျမက္ပင္ေတြေအာက္ေရာက္သြားမွာပါ။
လက္ႏွစ္ဘက္ ကမီးလႈံေနတယ္
ဦးေခါင္းကတြဲေလာင္းက်
ႏွလံုးသားကိုထင္းအျဖစ္မီးထိုးထားတယ္။
အသက္ႏွစ္ဆယ္အရြယ္ကတည္းက
သူေျခဦးတည့္ရာေလ်ွာက္သြားေနတာ ၊ခုထိ
အတည္တက်ေနစရာ႐ွာမေတြ႔ေသး
သူေရာက္ေလရာေနရာမွာေတာ့
စိတ္ေရာကိုယ္ပါဖိစီးရတဲ့ စစ္ပြဲကဆက္ျဖစ္ေနဆဲ။
သူ႔သမီးဟာ
တ႐ုတ္ျပည္ဒုဗိၻကၡ ႏၱရကပ္မွာ
ေသခဲ့တယ္လို႔ေျပာၾက
သူ နတ္ေတြလိုေရးသားခဲ့။
တုဖု ေနာက္ထပ္ရြာတစ္ရြာကိုေရာက္ျပန္တယ္
မီးဖိုေခ်ာင္ေတြမွာ မီးခိုးေတြအူလို႔
ဆာေလာင္ေနတဲ့လူေတြ
မုန္႔ဖိုမွာေစာင့္ေနၾကတယ္။
မုတ့္ဖုတ္သမားမ်က္ႏွာေပၚက ေခြၽးေတြဟာ
သူတို႔မွာမီး႐ွိေၾကာင္းသက္ေသေပါ့။
ဆရာႀကီးတုဖုခင္ဗ်ား၊ ခင္ဗ်ားဟာ မဲဇာရဲ႕ဘုရင္ပါပဲ။
Sargon Boulus ရဲ႕ TU FU IN EXILE