ဇာနီၾကီး - FDI Foreign Direct Investment ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈ (အပိုင္း-၁)
(မိုးမခ) မတ္ ၁၀၊ ၂၀၁၇
နိဒါန္း
အခု ၂၀၁၇ ခုႏွစ္မွာ ျပည္ပရင္းႏွီးမႈေငြေတြနဲ႕ပဲ ျမန္မာေတြ အလုပ္ရ စားေသာက္ေနႏိုင္လာပါျပီ။ ဦးသိန္းစိန္ေခတ္မွာ ခရိုနီနဲ႔ အစိုးရအရာရွိျကီး လတ္ အငယ္ေတြ လုပ္ပိုင္ခြင့္မ်ားနဲ႕ ေကာင္းစားတယ္။ လယ္သမား (ျမန္မာ၇၀%) သားသမီးေတြ ျမိဳ႕ေပၚတက္လာ၊ အလုပ္လာ လုပ္တယ္။ ျမိဳ႕ငယ္ေလးေတြမွာလဲ ျပည္ပေခ်းေငြနဲ႕ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အားလိုင္းေတြ၊ တာဝါတိုင္ေထာင္ခ်ီျပီး တည္ေဆာက္ေရး၊ လမ္းတံတားမ်ား၊ ေဆးရံုမ်ား၊ စာသင္ေက်ာင္းမ်ား၊ တကၠသိုလ္ေကာလိပ္မ်ား၊ ဟိုတယ္ၾကီးမ်ားစြာ၊ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားနဲ႕ျမန္မာသူေဌးၾကီးမ်ားအတြက္ အဆင့္ျမင့္အိမ္ယာမ်ား၊ ကြန္ဒိုမ်ား၊ ေမာ္ေတာ္ကားအေကာင္းစားမ်ား၊ စစ္၊ ရဲ၊ မီးသတ္ ေမာ္ေတာ္ကားၾကီး ထိန္းခ်ဳပ္စနစ္မ်ား၊ ဘဏ္မ်ားစြာရဲ့ ကြန္ျပဴတာထိန္းခ်ဳပ္စနစ္မ်ား ... စတဲ့ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးမႈေတြ တရားဝင္ေရာ၊ တရားမဝင္ေရာ တဟုန္ထိုးဝင္လာပါတယ္။ ဒီေတာ့ ျမိဳ႕ေနလူတန္းစားေတြ အလုပ္ရၾကပါတယ္။ စားႏိုင္ေသာက္ႏိုင္ျဖစ္လာပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားက ျမန္မာမ်ားသာလုပ္ရမဲ့ စားေသာက္ဆိုင္၊ ပြဲရံု၊ ကုန္ေလွာင္ရံု၊ သြင္းကုန္ထုတ္ကုန္လုပ္ငန္း၊ ပြဲစားလုပ္ငန္းေတြအထိ ခပ္တည္တည္ေနရာယူလာပါတယ္။ ေတာင္ကိုးရီးယား၊ တိုင္ဝမ္၊ မေလးရွား၊ ထိုင္း၊ ဗီယက္နမ္အဆံုး ႏုိင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈေတြ ဝင္ပါတယ္။ အၾကီးဆံုးအေဆာက္အဦးကေတာ့ အင္းယားကန္ေဘးက ဗီယက္နမ္ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံတဲ့ ျမန္မာပလာဇာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြေၾကာင့္ ျမန္မာေတြ အလုပ္ရတယ္။ သံုးႏိုင္ျဖဳန္းႏိုင္လာပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေတာေနလူတန္းစားကေတာ့ ဆန္၊ ပဲႏွမ္း၊ သီးႏွံ၊ သားငါးေတြ ႏိုင္ငံျခားတင္ပို႕ရေတာ့ ေစ်းေကာင္းပိုရလာေပမယ့္ ျပသနာၾကီးက ဝိသမေလာဘသားမ်ားနဲ႕ ဌာနဆိုင္ရာမ်ား (အထူးသျဖင့္ စိုက္ပ်ိဳးေရးေခ်းေငြနဲ႕ တရားဝင္၊ တရားမဝင္ ေခ်းေငြလုပ္ငန္းေတြေၾကာင့္ပါ။ ရသင့္သေလာက္ မရတဲ့အျပင္ မဆင္မခ်င္သံုးစြဲေတာ့ ပိုျပီး မြဲသြား ၊ လယ္ယာ ဆံုးရံႈးသြားသူေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိလာပါတယ္။ ဒါကေတာ့ တဖက္က ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးမႈမ်ားေၾကာင့္ ေတာင္သူ လယ္သမားလူတန္းစားေတြ ထိခုိက္နစ္နာေနပံုပါ။
ျပည္ပတိုက္ရိုက္ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈ
အလြန္႕အလြန္အေရးၾကီးလွပါတယ္။ လူအမ်ားက ႏိုင္ငံျခားေငြမ်ားမ်ား ေရာက္လာရင္ ျပည္သူလူထု အေၾကြးမ်ားမ်ား တင္ေနမယ္ ေျပာၾကတယ္။ မွန္သင့္သေလာက္ မွန္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေငြဆိုတာ သံုးတတ္ရင္ မိတ္ေဆြေကာင္းျဖစ္ျပီး မသံုးတတ္ရင္ေတာ့ ဒုကၡေရာက္ရပါတယ္။ ေငြေၾကးဆိုင္ရာ မူဝါဒမ်ားမွာ ခရစ္ယာန္မ်ားက ေငြနဲ႕အရာရာဟာ ဘုရားသခင္ပိုင္တယ္ လို႕မွတ္ယူျပီး လုပ္ကုိင္ၾကလို႕ တိုးတက္ၾကီးပြားၾကပါတယ္။ ႏိုင္ငံတခုက လုပ္သားျပည္သူေတြကေတာ့ ႏိုင္ငံသယံဇာတေတြအားလံုး သူတို႕ပိုင္တယ္၊ ျပည္သူလူထုပိုင္တယ္လို႔ သိၾကပါတယ္။ ဒီလိုအသိစိတ္ေပးျပီး လိမ္ညာအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ အာဏာရွင္အစိုးရမ်ားေၾကာင့္ လူတစုပဲ အရမ္းခ်မ္းသာၾကြယ္ဝျပီး၊ ျပည္သူလူထုက မြဲေတသြားၾကတာ ဖြံ႕ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ လက္ေတြ႕အေျခအေနပါ။
အခုေရးမဲ့ FDI အေၾကာင္းမွာ ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ရာမွာ ဘယ္ဟာ အေရးၾကီးဆံုးလဲ ဆိုတာကို မီးေမာင္းထိုးျပခ်င္တာပါ။
အဓိကလိုအပ္ခ်က္မ်ားကေတာ့..
၁။ လူသားအရင္းျမစ္ Man
၂။ ပစၥည္းမ်ား၊ ကုန္ၾကမ္းမ်ား၊ အျခားသယံဇာတမ်ား Materials
၃။ နည္းပညာ၊ နည္းစနစ္မ်ား၊ စက္မ်ား Method
၄။ ေငြေၾကး Money
၅။ ပတ္ဝန္က်င္ေဒသအေျခအေန Environment
အခု FDI က နံပါတ္(၄) အဆင့္မွာ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈအျဖစ္ ပါဝင္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ နံပါတ္(၄) အဆင့္ဆိုေပမဲ့ နံပါတ္(၁)(၂)(၃) အားလံုး ပါဝင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံရာမွာ ေငြေၾကးပမာဏနဲ႕ပဲ တိုင္းထြာေလ့ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈ ေဒၚလာသန္း၂၀ လို႕ဆိုရင္ လာရင္းႏွီးတဲ့ ကုမၸဏီက ျမန္မာႏိုင္ငံထဲကို ေဒၚလာအားလံုး ယူျပီးမလာပါဘူး။ တခ်ိဳ႕ေငြေတြကို ႏိုင္ငံျခားကလာတဲ့ ကၽြမ္းက်င္သူေတြရဲ့ လစာ၊ ေနစရိတ္၊ စားစရိတ္အျဖစ္ သံုးရမယ္။ ေငြတခ်ိဳ႕ုကို ပစၥည္းမ်ား၊ ကုန္ၾကမ္းမ်ား၊ နည္းပညာ (Software & Hardware) နဲ႕ စက္မ်ားကို ျမန္မာျပည္ သယ္လာရမယ္ျဖစ္ပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ ျပည္တြင္းၾကြမ္းက်င္သူမ်ား၊ ကုန္ၾကမ္းသယံဇာတမ်ားကို က်ပ္ေငြနဲ႔ ဝယ္သံုးရပါမယ္။ ဒါေတြအားလံုးေပါင္းမွာ FDI ျဖစ္လာပါတယ္။
FDI အေၾကာင္းကို အင္တာနက္မွေလ့လာျခင္း
ဝီကီ Wikipedia စြယ္စံုက်မ္းကေန မွီျငမ္းေရးပါမယ္။ Google.com ဝက္ဆိုဒ္ထဲမွာ FDI wiki လို႕ရိုက္ထည့္ရင္ အဂၤလိပ္လို ဖတ္ႏိုင္ပါျပီ။ ျမန္မာလိုဝီကီ ကေတာ့ ျမန္မာစာလံုး ကြန္ျပဴတာမွာ ယူနီကုတ္စနစ္ေကာင္းသြားမွ ကြန္ျပဴတာက ဘာသာျပန္ ျမန္မာဝီကီ အလြယ္ေလး ေပၚလာမယ္ျဖစ္ပါတယ္။ အခုေတာ့ အဂၤလိပ္ ဝီကီကိုပဲ အားကိုး၊ အားထားရပါမယ္။
FDI ဆိုတာဘာလဲ..?
https://en.wikipedia.org/wiki/Foreign_direct_investment
တကယ္ေတာ့ FDI ဆိုတာ ဘာသာရပ္ၾကီးတခုအလား အလြန္က်ယ္ျပန္႕ပါတယ္။ တိုးတက္တဲ့ႏိုင္ငံတိုင္း FDI အလြန္ မ်ားျပားစြာရရွိပါတယ္။ စဥ္းစားၾကည့့္ပါ။ ဘယ္သူမွ ကိုယ့္ပိုက္ဆံ မေသခ်ာပဲ စီးပြားမလုပ္ၾကပါဘူး။ မေသခ်ာပဲ ကိုယ့္စက္ပစၥည္း၊ ကိုယ့္ဝန္ထမ္းေတြကို တျခားႏိုင္ငံကို မပို႕ၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ေသခ်ာမွ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံၾကပါတယ္။ အခုေခတ္မွာ မေသခ်ာပဲ ကံကိုယံုေခ်းပံုနင္းသလို ေငြအေျမာက္အမ်ား မရင္းႏွီးၾကပါဘူး။
FDI by country wiki ဆိုျပီး Google.com မွာရွာၾကည့္ပါ။
List of countries by received FDI - Wikipedia ဆိုတာကို ေတြ႕ရပါမယ္။
ဒီဇယားကို ၾကည့္ရင္ FDI မ်ားတဲ့ႏိုင္ငံက တိုးတက္တယ္ လို႕ ေယဘူယ ေျပာရပါမယ္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက နံပါတ္(၁) စြဲပါတယ္။ ေဟာင္ေကာင္က နံပါတ္(၂) တရုပ္ျပည္ကိုရင္းႏွီးခ်င္ရင္ စိတ္ခ်ရေအာင္ ေဟာင္ေကာင္ကတဆင့္ သြားပါတယ္။ စင္ကာပူႏိုင္ငံက ေသးငယ္ေပမဲ့ နံပါတ္(၁၀) အေရွ႕ေတာင္အာရွ ဥပမာ ျမန္မာ၊လာအို၊ဗီယက္နမ္ စတဲ့ႏိုင္ငံေတြကို ရင္းႏွီးခ်င္ရင္ စင္ကာပူကတဆင့္ သြားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တရားဝင္ FDI ျမန္မာႏိုင္ငံကို ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈမွာ စင္ကာပူက ထိပ္ဆံုးေရာက္မွန္းမသိ ေရာက္လာျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သို႕ေသာ တရားမဝင္နည္းနဲ႕ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံရာမွာ တရုပ္၊ ထိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားက ျမန္မာျပည္မွာ အေျမာက္အမ်ား ရင္းႏွီးထားျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္တမ်ိဳးကေတာ့ Google.com မွာ FDI youtube ဆိုျပီး ရိုက္ႏွိပ္ရွာၾကည့္ပါ။ FDI အေၾကာင္း အဂၤလိပ္လို ရွင္းျပထားတာေတြ ၾကည့္ရႈ နားဆင္ရပါမယ္။
ဒါေတြကေတာ့ လူငယ္တိုးတက္ေနသူမ်ားရဲ့ သိသူေဖာ္စား၊ မသိသူေက်ာ္သြား နာမည္ေက်ာ္ အင္တာနက္ဝက္ဆိုက္ ဂူဂယ္ Google, ဝီကီပီဒီယာ Wikipedia, ယူၾကဳ Youtube ၃ခုအားျဖင့္ ဗဟုသုတ စီးပြားေရးလုပ္ျခင္းပါပဲ။
ေနာက္အပိုုင္းေတြမွာ FDI မ်ားမ်ား ရဖို႕ ႏိုင္ငံေတြဘယ္လိုလုပ္ကိုင္ေနၾကသလဲဆိုတာ ေရးပါမယ္။ အခုေတာ့ ေအာက္ေဖာ္ျပပါ အဓိကအခ်က္အလက္မ်ားကိုပဲ ေရးပါမယ္။
၁။ အစိုးရရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈဥပေဒ ဘယ္ေလာက္ခိုင္ျမဲသလဲ။ အလြယ္တကူေျပာင္းႏိုင္တဲ့ဥပေဒလား
၂။ အစိုးရအဖြဲ႕ ဒီမိုကေရစီက်သလား၊ တနည္းအားျဖင့္ တရားဥပေဒစိုးမိုးပါသလား
၃။ Corruption Index (Transparency) အဆင့္ေကာင္းသလား၊ Ease of doing Business စီးပြားလုပ္ငန္းလုပ္ဖို႕ အစိုးရဌာနမ်ားနဲ႕ ၾကိဳးနီစနစ္ေတြ (ေပးကမ္းရတာေတြ) ..စတဲ့ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ ရွိသလား၊
၄။ Infra Structure လို႕ေခၚတဲ့ မိုဘိုင္းဖုန္း၊အင္တာနက္လိုင္းေတြ ေကာင္းသလား၊ လမ္းတံတားေတြေကာင္းသလား၊ ခရီးသြားလာမႈ လြယ္ကူေစ်းခ်ိဳသလား၊ လွ်ပ္စစ္ဓါတ္အား ေစ်းခ်ိဳ လြယ္ကူသလား၊ ဘဏ္ေငြေၾကးေရးလုပ္ငန္း လွ်င္ျမန္သလား၊ ေငြမဲေတြနဲ႕ အခြန္စနစ္ တရားမွ်တသလား ..စတဲ့ အေျခခံအေဆာက္အဦမ်ား ေကာင္းပါသလား...
အထက္ပါ (၄)ခ်က္ကိုၾကည့္ရင္ ႏိုင္ငံေရးတည္ျငိမ္မႈ အလြန္လိုအပ္တယ္ဆိုတာ ျမင္ရပါတယ္။
လက္ရွိျမန္မာႏိုင္ငံအေျခအေန
ျမန္မာအစိုးရသစ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေရြးေကာက္ပြဲအႏိုင္ရျပီး ၂၀၁၆ ဧျပီ-ဒီဇင္ဘာ FDI ခြင့္ျပဳေငြပမာဏက ၃.၅ ဘီလ်ံ ေဒၚလာကေတာ့ မႏွစ္ကထက္ ၂၈% ေရာ့သြားပါတယ္။ MIC လို႕ေခၚတဲ့ ရင္းႏွီးျမွတ္ႏွံမႈ ေကာ္မရွင္ကိုလဲ ျဖက္သိမ္းလိုက္ျပီး အစားထိုးဖြဲ႕မႈ မရွိေသးဘူးလို႕ ကမၻာ ့ေငြေၾကးသတင္း www.ft.com ဇႏၷဝါရီလ ၂၀၁၇ မွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ စီးပြားေရးက်ဆင္းေနတဲ့ႏွစ္ လို႕ေျပာႏိုင္ပါတယ္။
အခု DASSK အစိုးရ တႏွစ္မွာ ဟိုလူေတြ သူတို႕လုပ္သြားတဲ့ ဥပေဒစုတ္ေတြ အမ်ားဆိုမ်ားျကီး . . လယ္ယာေျမဥပေဒကအစ အေျခခံဥပေဒအဆံုး . .ျပင္ေနတယ္ေလ။ ဒီလူေတြ (ဝိသမေလာဘသား + စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္းမိသားစု) က စစ္သားအသစ္၂၅% ကို ေျမွာက္ေပး support လုပ္ပီး ေနာက္ျပန္ဆြဲေနတုန္းပါပဲ။
တေယာက္ကို ေထာင္ခ်လိုက္ရင္ ပ်ားအံုဒုတ္နဲ႔ ထိုးမိမွာမို႕ DASSK က လိမ္မာ ပါးနပ္စြာလုပ္တယ္။
မေျပာင္းလဲေသးဘူးလို႕ ဦးဝင္းထိန္က ေျပာပါတယ္။
ကာခ်ဳပ္ကိုယ္တိုင္လဲ မတိုးတက္ဘူးလို႕ ဝန္ခံစကားေျပာတယ္။
ရလဒ္ တႏွစ္ရလဒ္က DASSK အာဏာဆုပ္ကိုင္ႏိုင္စ ျပဳလာႏိုင္ပါတယ္။ ဦးသန္းေရႊကိုလဲ စစ္အုပ္စုထဲကပဲ အေသသတ္ခ်င္သူေတြ အမ်ားျကီးရွိတယ္။ DASSK ပဲ ကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္။ ၂၀၁၇ ႏွစ္ကုန္ဆို လယ္ယာအလုပ္ေတြ အထြက္တိုး ကြာလတီေကာင္းလာမယ္။ ခရိုနီေတြရဲ့ ၁၀၀ ဘီလ်ံ USD 100 billion စင္ကာပူကေန ျမန္မာျပည္ထဲ ျပန္ဝင္လာဖို႕ national plan လုပ္ေန ပါတယ္။ မလြယ္လွပါ။ ခပ္ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ လူပ်င္းေတြမ်ားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ပ်င္းေအာင္၊ ေျကာက္ေအာင္၊ ငပိရည္တို႔စရာနဲ႔ ဆန္ျကမ္းစားျပီး ေက်နပ္ေနတဲ့ စိတ္ဓါတ္ေတြ၊ တနည္း - ဘုရားေကာင္းၾကီးကို ထိုင္ေစာင့္ ညစ္ပတ္ေနတဲ့ လူေတြ ႏိုးထေအာင္ အစိုးရသစ္က လုပ္ေနပါတယ္။ အလုပ္ လူေတြ အလုပ္လုပ္ခ်င္ေအာင္ မိႈစိုက္နည္းကအစ တႏိုင္အလုပ္ေတြလုပ္သူမ်ား အသားဟင္း တေန႕၃ခါ စားႏိုင္ေနတဲ့ေခတ္ပါ။ အရင္အစိုးရတုန္းက အမႈိက္မ်ား တေျဖးေျဖး ရွင္းထုတ္ရပါမယ္။ လုပ္ျပီးရတဲ့ေငြကို စားေသာက္၊ မိုဘိုင္းဖုန္းေတြ ေျပာျပီး ျဖဳံး မပစ္အာင္ saving system (eg. Singapore CPF, USA social security system) လုပ္ေနပါပီ။ ေႏွးတယ္။ ျမန္မာဆိုတဲ့အတိုင္း ျမန္လာဖို႕ ေမွ်ာ္လင့္ေနပါတယ္။
လမ္းမွန္ေတာ့ေရာက္ေနပါျပီ
ဒါေပမဲ့ ဒါက အစခရီးပဲရွိပါေသးတယ္။ အစိုးရဆိုတဲ့ ဌာနဆိုင္ရာမ်ားက ရႈပ္ေအာင္လုပ္ေနဆဲ၊ တနည္းအားျဖင့္ ႏႈတ္မိန္႕နဲ႕လုပ္ေနတဲ့ စနစ္ကေန တက္မလာေသးပါဘူး။ တရားဥပေဒစိုးမိုးေအာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က လိမ္မာပါးနပ္စြာ ၾကိဳးစားေပမဲ့ အ-ဂတိလိုက္စားမႈမ်ားက ရွိေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ FDI နဲ႕ပတ္သက္ျပီး ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီၾကီးေတြ ၊ ကုမၸဏီအေသးေတြ အပါအဝင္ ကမၻာ့လူလည္မ်ားစြာလဲ ျမန္မာျပည္ကို ေငြထုပ္ ၾကီး၊ ေသး ပိုက္ျပီး လာေရာက္လုပ္ကိုင္ေနပါတယ္။ FDI ဥပေဒကို ၾကည့္ရင္ ေဒၚလာတသိန္း နဲ႕လဲ ရင္းႏွီးလို႕ရေတာ့ မ်ားမ်ားလာေလေလာ ေကာင္းေလေလ ျဖစ္ပါတယ္။
အေရးၾကီးဆံုးကေတာ့ ျပည္တြင္းက အေသးစား၊ အလတ္စား ကုမၸဏီမ်ားကို ျပည္ပကုမၸဏီမ်ားက ေငြအာဏာနဲ႕ အႏိုင္က်င့္ခံေနရတာေတြက လြတ္ေျမာက္ဖို႕၊ တရားမွ်တတဲ့ စီးပြားစနစ္က မျဖစ္ႏိုင္ေပမဲ့ တယ္လီဖုန္းေအာ္ပေရတာမ်ားကို အထင္ၾကီးတဲ့ တာဝါတိုင္ေထာင္တဲ့ ျမန္မာကုမၸဏီေလးမ်ားက ေငြစိုက္ျပီး အလုပ္လုပ္ခိုင္းခံရတယ္၊ ၁ႏွစ္၊ ၂ႏွစ္ၾကာမွ လုပ္အားခ ေစ်းႏႈန္းေလွ်ာ့ေပးတာမ်ိဳးေတြ အႏိုင္က်င့္မႈမ်ိဳးေတြ ေနာက္ေနာင္မေပၚဖို႕ပါ။
၇-မတ္-၂၀၁၇
ဖတ္ၾကည့္ရန္ - ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္အစီရင္ခံစာ -
-၂၀၁၆ ျမန္မာႏိုင္ငံရင္းႏီွးျမွဳပ္ႏွံမႈ.pdfpublication_date
Monday, October 24, 2016