ကုိသန္းလြင္ ● ႐ုရွားျပည္မွ ဆႏၵျပပြဲမ်ား
(မုိးမခ) ဧၿပီ ၁၁၊ ၂၀၁၇
(မုိးမခ) ဧၿပီ ၁၁၊ ၂၀၁၇
(၁)
လြန္ခဲ့ေသာရက္သတၱတပတ္ မတ္လ ၂၆ရက္ တနဂၤေႏြေန႔က ရရွားႏိုင္ငံၿမိဳ႕ေတာ္ေမာ္စကိုႏွင့္ ၿမိဳ႕ႀကီးတရာခန္႔တြင္ တျပိဳင္ နက္တည္း လူထုဆႏၵျပပြဲမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ႐ုရွားအစိုးရအဖို႔ အႀကီးအက်ယ္အံ့အားသင့္သြားရသလိုပင္ တျပည္လံုးတြင္ ႐ုတ္႐ုတ္သဲသဲ ျဖစ္ခဲ့ၾကရပါသည္။ ပိုမို၍အံ့ၾသၾကရသည္မွာ ဆႏၵျပသူလူအုပ္ထဲတြင္ အဓိကပါဝင္သူမ်ားမွာ ငယ္ရြယ္သူမ်ားျဖစ္ေနေသာေၾကာင့္ပင္။ လူအုပ္ထဲတြင္ ယခင္ကြန္ျမဴနစ္္အစိုးရမ်ား၏ လူထု ဆႏၵျပပြဲမ်ားကို ရက္စက္စြာ ၿဖိဳခြင္းႏွိမ္နင္းျခင္းကို ကိုယ္တိုင္ေတြ႔ၾကံဳရျခင္းမရွိေသာ၊ မစၥတာပူတင္ (Vladimir Putin) အုပ္ခ်ဳပ္သည့္ ၁၇ ႏွစ္တာကာလကိုသာ အေတြ႔ အၾကံဳရွိၾကေသာ အသက္ ၂ဝ ဝန္းက်င္လူငယ္မ်ားက အမ်ားစုျဖစ္ေနၾကပါသည္။
(၂)
ရရွားအတိုက္အခံအင္အားစုမ်ားအတြက္ ယခုလူငယ္လႈပ္ရွားမႈသည္ အားေဆးသြင္းလိုက္သလို ျဖစ္မည္လား၊ ေခတ္တ ေခတ္ ဆန္းသစ္ခ်ိန္ကို ဦးတည္ေနျခင္းလား၊ ေကာက္ရိုးမီးသဘြယ္ ခ်က္ျခင္းအရွိန္ေသသြားမည္လား၊ ေသေသခ်ာခ်ာ ဆံုးျဖတ္ရန္မူ ေစာေနပါေသးသည္။
ဆႏၵျပပြဲမ်ားသည္ အၾကမ္းမဖက္၊ အခ်ိဳ႕ၿမိဳ႕ရြာမ်ားတြင္ လမ္းမ်ားေပၚ၌ ယဥ္အသြားအလာကိုပင္ မထိခိုက္၊ မေျပာပေလာက္ သည့္တိုင္ ပူတင္အစိုးရ၏ ကိုင္တြယ္အေရးယူမႈမ်ားမွာ ျပင္းထန္လွပါသည္။ လူငယ္ေပါင္းမ်ားစြာ အဖမ္းခံၾကရပါသည္။
လူငယ္မ်ား၏ခံစားခ်က္မွာ အစိုးရအရာရွိမ်ား၏ ေျဗာင္က်က်လာဒ္စားေနၾကျခင္း၊ အစိုးရ ယႏၱရားႀကီးယိုယြင္း ပ်က္စီးေန ျခင္း၊ အစိုးရအေနျဖင့္ ျပည္သူလူထု၏ခံစားခ်က္ႏွင့္အသံမ်ားကို ၾကားသိသည့္အရိပ္အေရာင္ မေတြ႔ရျခင္းတို႔သည္ ဆႏၵျပပြဲ မ်ား၏အဓိကအေၾကာင္းရင္း ျဖစ္ပါသည္။
ႏိုင္ငံတိုင္းတြင္ အုပ္ခ်ဳပ္သည့္အစိုးရကို မေက်နပ္ၾကေသာေၾကာင့္အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ လူငယ္မ်ားမွာ အဓိကေနရာမွ ပါဝင္ခဲ့ၾကပါသည္။ သမိုင္းတေလွ်ာက္ ဥပမာေပါင္းမ်ားစြာ ရွိခဲ့ပါသည္။ ဤ လူငယ္လႈပ္ရွားမႈက အစိုးရတည္ ၿငိမ္ေရးကို ထိခိုက္ေစသည္ဟု မဆိုႏိုင္သည့္တိုင္ တတိုင္းျပည္လံုးက အစိုးရအေပၚ စိတ္ပ်က္လက္ပ်က္ ျဖစ္ေနၾကေသာ အခ်က္မွာ ထင္ရွားလွပါသည္။ အစိုးရက လူနည္းစု၏လုပ္ရပ္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်လိုၾကေသာ္လည္း ျပည္သူတရပ္လံုးပါလာ မည့္ လူမႈေတာ္လွန္ေရးတခုျဖစ္လာႏိုင္သည့္ အေျခအေနကလည္း ရွိေနပါသည္။
မစၥတာအလက္စီနာဗာလင္မွာ (Aleksei Navalny) ႐ုရွားျပည္တြင္ ျခစားမႈပေပ်ာက္ေရးေဆာင္ရြက္သူ အတိုက္အခံ ေခါင္း ေဆာင္တဦးျဖစ္ပါသည္။ တႏိုင္ငံလံုးလႈပ္ရွားမႈျဖစ္ပြားေအာင္ စည္းရံုးေဆာ္ၾသသူလည္းျဖစ္ပါသည္။ သူ႔ကို မတ္လ ၂၇ ရက္ တနလၤာေန႔က အဖမ္းခံရန္ ျငင္းဆန္ခုခံမႈျဖင့္ ေထာင္ ၁၅ ရက္ အျပစ္ေပးလိုက္ပါသည္။
အစိုးရ၏ ပံုပ်က္ပန္းပ်က္ျခစားေနမႈမ်ားကိုတိုက္ဖ်က္မည့္ေခါင္းေဆာင္သစ္ကို လူငယ္ထုကရွာေဖြေနၾကခ်ိန္တြင္ ဤအေရးအခင္းေပၚလာခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။ သို႔ပါေသာ္လည္း မစၥတာနာဗာလင္မွာ ေဖေဖၚဝါရီလက အမႈဆင္ခံရသည့္ လိမ္လည္မႈတခု အတြက္ ျပစ္ဒဏ္က်ခံခဲ့ရသျဖင့္ မဲအေရြးခံပိုင္ခြင့္ မရွိေတာ့ေပ။
ဆႏၵျပသူအမ်ားစုကမူ ယိုယြင္းေနေသာစနစ္သည္ နိဂုံးခ်ဳပ္ခ်ိန္ေရာက္ျပီ၊ မစၥတာပူတင္မရွိေတာ့ေသာကာလကို ျပည္သူေတြ က လိုလားေနၾကျပီဟု သံုးသပ္ၾကပါသည္။
ကရင္မလင္နန္းေတာ္တြင္းမွ ဝန္ထမ္းမ်ားသည္လည္းေကာင္း၊ တိုင္းျပည္၏ ၈ဝ ရာခုိင္ႏႈန္းမွ်ရွိေသာ လူထုႀကီးကလည္း ေကာင္း၊ သမၼတပူတင္အစိုးရသည္ ျဖိဳခ်ႏိုင္ဘြယ္မရွိ၊ အေျခခိုင္မာလြန္းသည္ဟု ယူဆကာ အျခားေရြးစရာမရွိ ၾကသျဖင့္ သူ႔ကို မဲပံုေပးခဲ့ၾကျခင္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။ ယခုလို အစိုးရ၏လုပ္ရပ္မ်ားကို လူထုက မႏွစ္သက္ၾကေတာ့ေၾကာင္းကို တိုင္း ျပည္က ထင္ထင္ရွားရွား ျပသလိုက္ျခင္းေၾကာင့္ ျပည္သူ႔အင္အားျဖင့္ အစိုးရကိုဖယ္ရွားလ်င္ ျဖစ္ႏိုင္သည္ဟုု ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကပါသည္။
မစၥတာနာဗာလင္က မစၥတာပူတင္၏အနီးကပ္ဆံုး လက္ေထာက္ (Dmitry Medvedev) မီဒဲဒက္မွာ ဘယ္လို ျခစားပ်က္စီးေန ေၾကာင္း အေသးစိတ္ဖြင့္ခ်ထားသည့္ ဗီြဒီယိုတခုကို ယူက်ဴ႕ (Youtube) တြင္ ထုတ္လႊင့္ခဲ့ပါ သည္။ ရရွားဘာသာျဖင့္ ဗြီဒီယိုကို ျပည္သူ ၁၃ သန္းေက်ာ္က ၾကည့္ရႈ႕ခဲ့ၾကပါသည္။
မစၥတာပူတင္ကို တိုက္႐ုိက္တိုက္ခိုက္ျခင္းမဟုတ္ဘဲ သူ႔လက္ေထာက္ကို တိုက္ခိုက္ျခင္းမွာ နာဗာလင္၏ ဗ်ဴဟာနည္းစနစ္တခု ျဖစ္ပါသည္။ အစိုးရအရာရွိႀကီးမ်ား၏အိမ္မ်ားတြင္ ဘဲေမြးကန္မ်ား အျပိဳင္အဆိုင္ တည္ေဆာက္ေနၾကပံုမ်ားကို ရႈံ႕ခ်ရန္အ တြက္ ဆႏၵျပသူမ်ာက ပလပ္စတစ္ဘဲ႐ုပ္ကေလးမ်ားကိုကိုင္ေဆာင္ ေဝွ႔ရန္း သြားလာေနၾကပါသည္။ အစိုးရက ဘဲ႐ုပ္ကိုင္ ေဆာင္သူအားလံုးကို ဖမ္းဆီးပါသည္။
မစၥတာပူတင္အစိုးရ၏ အုပ္ခ်ဳပ္စဥ္ကာလအတြင္း ႀကီးျပင္းခဲ့ၾကေသာ ကေလးငယ္မ်ားကိုရည္ရြယ္၍ ဆႏၵျပသူမ်ားကို ပူတင္ ၏ သားသမီးမ်ားဟု သတင္းစာမ်ားကေရးၾကပါသည္။ ထိုကေလးငယ္ကေလးမ်ားသည္ အစိုးရ၏ တီဗြီႏွင့္ သတင္းစာမ်ားကို ၾကည့္သူ၊ ဖတ္ရႈ႕သူမ်ားမဟုတ္ၾက၊ သူတို႔သည္ အခ်င္းခ်င္း အင္တာနက္မွ အစိုးရ၏ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈသတင္းမ်ားကို ဆက္သြယ္သတင္းျဖန္႔ခ်ိျခင္း ျပဳလုပ္ၾကသည္။ ေဒသတခုမွေက်ာင္းဆရာတဦးက ဆႏၵျပၾကမည့္လူငယ္တစုကို ရိုင္းျပေစာ္ ကားစြာ မိန္႔ခြန္းေႁခြေနပံုအသံဖိုင္မွာ အင္တာနက္မွတဆင့္ ျပန္႔ႏွံ႔ျပီး ဆႏၵျပသူမ်ား၏ေဒါသကိုဆြေပးခဲ့ပါသည္။
“ကြၽန္ေတာ္တို႔ဟာ ျပင္ပကမာၻကေက်ာင္းသားေတြလို၊ ဥပမာ ဥေရာပတိုက္ကေက်ာင္းသားေတြလို လြတ္လြတ္ လပ္လပ္ ပညာသင္ခ်င္ၾကတာပါ” ဟုဆိုသည္။
လူငယ္ေက်ာင္းသား အမ်ားစုမွာ ယခင္က ပူတင္၏ဝါဒျဖန္႔ခ်ိေရးအစီအစဥ္၊ အမ်ိဳးသားေရးဝါဒျဖန္႔ခ်က္မ်ား ကိုသာ နား ေထာင္ခဲ့ၾကပါသည္။ အစိုးရက စီစဥ္ေပးေသာ Nashi ေခၚ ထိုအစီအစဥ္တြင္ လူငယ္အမ်ားအျပား စာရင္းေပးပါဝင္ခဲ့ၾကသည္။
သို႔ပါေသာ္လည္း အစိုးရက ထိုအစီအစဥ္မ်ားအား ေထာက္ပံ့မႈမ်ားရပ္ဆိုင္းလိုက္ေသာအခါ ထိုလူငယ္လႈပ္ရွားမႈ မ်ားမွာ လည္း ရပ္တန္႔သြားရပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ဟိုယခင္ေရွးကာလမ်ားကဲ့သို႔ ဆႏၵျပသူအမ်ားစုမွာ ပင္စင္စားမ်ား အဝတ္အစား စုတ္ျပတ္ေနသည့္ စက္႐ုံလုပ္သားႀကီးမ်ားမဟုတ္ေတာ့ဘဲ စာသင္ခန္းေတြထဲမွ အိုင္ဖုန္းကိုင္ထားၾကသည့္ေက်ာင္းသားမ်ား၊ စကၠဴ ေကာ္ဖီခြက္ကိုင္ ထား ၾကသူ လူငယ္ေလးမ်ား ျဖစ္လာခဲ့ၾကပါသည္။
၂ဝ၁၄ ခုႏွစ္က ယူကရိန္းေဒသ ခ႐ုိင္မီးယားနယ္ကိုသိမ္းပိုက္ျခင္းကိစၥအပါအဝင္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ရျခင္းေၾကာင့္ ျပည္သူမ်ားက မ်ိဳးခ်စ္စိတ္ကို အေျခခံ၍ သမၼတ ပူတင္ကို ဝို္င္းျပီးေထာက္ခံခဲ့ၾကဖူးပါသည္။ ထိုကာလမွာၾကာျပီဟု မဆိုႏိုင္ေသးပါ၊ သို႔တေစ တိုင္းျပည္၏ အေျခအေနမွန္ကို သံုးသပ္တတ္ၾကေသာ လူငယ္အမ်ားစုက အစိုးရ၏ ျပည္သူလူထုကိုဂ႐ုမစိုက္ေသာ လုပ္ ရပ္မ်ားကို တစစ ေတြ႔ျမင္နားလည္ခဲ့ၾကဟန္တူပါသည္။
၂ဝ၁၁-၁၂ ခုႏွစ္က ႐ုရွားႏိုင္ငံတြင္ ဆႏၵျပပြဲမ်ားျဖစ္ပြားခဲ့ရာ ပူတင္က သမၼတအိုဘားမားႏွင့္ သူ၏ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဟီက ရီကလင္တန္တို႔က ေျမႇာက္ထိုးပင့္ေကာ္လုပ္ေပးသည္ဟု စြပ္စြဲခဲ့ဖူးသည္။ ကလင္တန္မဲ႐ႈံးျပီး ထရမ့္သမၼတျဖစ္လာျခင္း အေပၚ ျပည္သူလူထုက ပူတင္အေပၚတြင္အျမင္မရွင္းခဲ့ၾကေပ။
ျပည္သူလူထု၏ လိုလားခ်က္မ်ားမွာ အေထြေထြ လူေနမႈအဆင့္ႏွင့္ ပညာေရးအဆင့္အတန္း ျမင့္မားလာေရးတို႔ျဖစ္ပါသည္။ မစၥတာ ပူတင္သို႔ျပည္သူလူထုေထာက္ခံမႈမွာ ၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္က ၈၆ ရာခုိင္ႏႈန္းရွိခဲ့ျပီး ယခုႏွစ္ ေဖေဖာ္ဝါရီ လတြင္ ၈၄ ရာခုိင္ႏႈန္း မွ်ရွိေသးရာသူ၏ အေျခအေနမွာ မ်ားစြာဆိုးရြားေနျပီဟုကား မဆိုႏိုင္ေသးပါ။
(၃)
အလယ္အလတ္လူတန္းစားႏွင့္ လူငယ္အမ်ားစုကအစိုးရကို စိတ္ပ်က္ေနၾကသည္မွ ပိုမိုထင္ရွားလာပါသည္။ သူတို႔က လမ္းေဘး ပလက္ေဖါင္းေတြက်ယ္လာျခင္း၊ ပန္းျခံေတြပိုေကာင္းလာျခင္ေၾကာင့္ ေက်နပ္ေနမည့္သူမ်ား မဟုတ္ၾကပါ။ အစိုး ရကို ျပည္သူ၏ဆႏၵႏွင့္အသံကို နားေထာင္ၾကေစလိုသည္။ သူတို႔က မိမိကိုယ္တိုင္မခ်မ္းသာ ရျခင္းကို မေက်နပ္ၾကျခင္း မဟုတ္၊ ပို၍သန္႔ရွင္းေသာ၊ ပို၍ျမင္သာထင္သာရွိေသာ အစိုးရတခုကို အလိုရွိေနၾကျခင္းသာျဖစ္သည္။
ကိုသန္းလြင္
Ref: In Protests, Kremlin Fears a Young Generation Stirring, New York Times 27 March 2017