ေအာင္ၿငိမ္းခ်မ္း (Myanmar Now) ● အညာသူေတြဦးေဆာင္တဲ့ ႐ုိးရာလက္မႈပညာေစ်းကြက္
(မုိးမခ) ဇြန္ ၆၊ ၂၀၁၇
(မုိးမခ) ဇြန္ ၆၊ ၂၀၁၇
အညာေဒသရက္ကန္းထည္ကို ခိုင္မာတဲ့ေစ်းကြက္ေရာက္တဲ့အထိ အမ်ဳိးသမီးေတြက စီစဥ္ေနပါတယ္။
ပခုကၠဴ (Myanmar Now) - မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး ပခုကၠဴၿမိဳ႕နယ္၊ ခ်ဳိင္ေက်းရြာထဲက အိမ္တစ္အိမ္မွာ ၃၅ နွစ္ ဝန္းက်င္အမ်ဳိး သမီးတစ္ဦး ရက္ကန္းခတ္ေနၿပီး ရက္ကန္းစင္ေပၚမွာေတာ့ ပံုေပၚစျပဳလာတဲ့ ေရာင္စံုခ်ည္ထည္ကို ေတြ႔ရပါတယ္။
သူကေတာ့ အလုပ္ႏွစ္ခုလုပ္ကိုင္တဲ့ ကေလးနွစ္ေယာက္မိခင္ မတူးတူး ျဖစ္ပါတယ္။ မနက္ ၈ နာရီဝန္းက်င္အထိ အေၾကာ္ ေရာင္းၿပီးတဲ့အခါ ေနာက္တိုးအလုပ္ျဖစ္တဲ့ ရက္ကန္းစင္ကို ေျပးရသူပါ။
“အရင္က တစ္လ သံုးေသာင္းေလာက္ပဲ ရတယ္။ အခုကေတာ့ တစ္လကို တစ္သိန္းေလာက္ရတယ္။ အေၾကာ္ေရာင္းတဲ့ လုပ္ငန္းလည္း မပ်က္ဘူး၊ လုပ္ငန္းနွစ္ခုလုပ္ရေတာ့ ဝင္ေငြနွစ္ခုရတယ္” လို႔ မတူးတူးက ရက္ကန္းစင္မွာ ခႏၶာကိုယ္ကို အ ခ်က္က်က် လႈပ္ရွားရင္း ေျပာျပပါတယ္။
မေကြးတိုင္းေဒသႀကီး ပခုကၠဴၿမိဳ႕နယ္မွာ ရက္ကန္းခတ္ေနတဲ့
ေက်းလက္အမ်ဳိးသမီးတစ္ဦး။ ရိုးရာလက္မႈလုပ္ငန္းေတြရဲ႕ အားသာခ်က္ေတြထဲမွာ
အိုးမကြာ အိမ္္မကြာလုပ္ကိုင္ႏိုင္ျခင္း
မတူးတူးတို႔ေဒသမွာ ကာလအတန္ၾကာ ရက္ကန္းခတ္သံ ခပ္တိုးတိုးထြက္ခဲ့ၿပီး အခုမွ အသံ က်ယ္က်ယ္ ျပန္ထြက္လာတာပါ။ ေဒသထြက္ ရက္ကန္းထည္ေတြ နာမည္ေက်ာ္ခဲ့ၿပီး ကခ်င္႐ုိးရာ အဝတ္အထည္မ်ားပါ ရက္လုပ္ႏိုင္တဲ့ အေနအထားကေန ေစ်းကြက္ ပ်က္ျပယ္၊ ေရာင္းေစ်းထိုးက်၊ ျပည္ပအဝတ္အထည္မ်ဳိးစံု ဝင္ေရာက္လာတာတို႔ေၾကာင့္ ရက္ကန္းထည္ထြက္ရိွမႈ ရပ္တန္႔လုနီးပါး ျဖစ္ခဲ့ရတာပါ။
အကူအညီေပးေရး အဖဲြ႔ေတြနဲ႔ ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး လုပ္ကိုင္တာ အရိွန္ရလာတာေၾကာင့္ သားစဥ္ေျမးဆက္ လက္ဆင့္ကမ္းလာတဲ့ လက္မႈပညာ ရက္ကန္းလုပ္ငန္းကို တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ ျပန္လည္လုပ္ကိုင္ေနၾကပါၿပီ။ ႐ုိးရာရက္ကန္းထည္၊ ခ်ည္ထည္ေတြ ကို ေစ်းကြက္သစ္ ထုိးေဖာက္ႏိုင္ပါၿပီ၊ ေစ်းကြက္ေရာက္ရိွေရးမွာ ပါဝင္ ဦးစီးေနတာကေတာ့ ေဒသခံ အမ်ဳိးသမီးေတြကိုယ္တိုင္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
● အမ်ဳိးသမီး ဦးေဆာင္မႈ
ပုဂံ၊ ေညာင္ဦး၊ ပခုကၠဴ၊ ၿမိဳင္ၿမိဳ႕နယ္ ေဒသခံေတြကို ထိေတြ႔ထားတဲ့ ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာအကူအညီေပးေရး အဖြဲ႔မ်ားထဲက ActionAid အဖြဲ႔ဟာ တိမ္ျမဳပ္ေနတဲ့ ရက္ကန္း၊ စက္ခ်ဳပ္၊ ႀကိမ္ထည္လုပ္ငန္းေတြ ျပန္လည္ေဖာ္ထုတ္ဖို႔ ၂ဝ၁၃ ခုႏွစ္က စတင္ၿပီး ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။
ေက်းရြာေပါင္း ၁၃၄ ရြာက ေဒသခံ ၂,၅ဝဝ ဝန္းက်င္ကို လိုအပ္တဲ့သင္တန္းေတြ၊ ကုန္ၾကမ္းေတြ ေပးအပ္ေထာက္ပံ့ၿပီးၿပီ၊ ကုန္ေခ်ာအတြက္ ေစ်းကြက္လည္း ေဖာ္ေဆာင္ထားတယ္လို႔ ဒီအဖဲြ႔ရဲ႕စီမံခ်က္တစ္ခုျဖစ္တဲ့ လူမူစီးပြားဖြံ႔ၿဖဳိးမူကြန္ရက္မွ စီ စဥ္ညိႇႏိႈင္းေရးမွဴး မေမသဥၹာေက်ာ္စုိးက ေျပာပါတယ္။
ရက္ကန္းထည္ေတြဟာ ႏိုင္ငံျခားသားေတြ၊ လူလတ္တန္းစားေတြၾကားမွာ ေရပန္းစားေနတယ္၊ ၂ဝ၁၆ တစ္နွစ္္လံုး ေရာင္းရ ေငြက သိန္း ၇ဝဝ ေက်ာ္္ ရိွတယ္လို႔လည္း သူက ရွင္းျပပါတယ္။
“႐ုိးရာဆိုတာက ကြ်န္မတို႔ထိန္းသိမ္းေနသေရြ႕ လြယ္လြယ္နဲ႔ ေပ်ာက္ကြယ္္သြားမယ့္အရာ မဟုတ္ဘူး၊ အၿမဲတမ္းရွိေနဦးမွာပဲ” လို႔ မေမသဥၹာေက်ာ္စုိးက ဆုိပါတယ္။
စီမံခ်က္အရ အမ်ဳိးသမီးလက္မႈပညာ ကုန္ထုတ္လုပ္သူမ်ားအသင္းကိုလည္း ဖဲြ႔စည္းထားပါတယ္၊ အသင္းဝင္ ၇ဝဝ ဝန္း က်င္ရိွပါတယ္။ ဦးေဆာင္သူေတြကလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြပါပဲ။
ႏိုင္ငံတကာ စီမံကိန္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ အသက္ေမြး ဝမ္းေက်ာင္းမႈႏွင့္ စားနပ္ရိကၡာ ဖူလံုေရး ရန္ပံုေငြအဖြဲ႔ရဲ႕ ၂ဝ၁၅ ႏွစ္ပတ္လည္ အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ ဒီလုပ္ငန္းရဲ႕ အေရာင္းတိုးတက္မႈႏႈန္းက ၂၁ ရာခိုင္ႏႈန္းရိွတယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ ဒါဟာ ၂ဝ၁၅ ခုနွစ္ ေရေဘးက်ေရာက္မႈ၊ ေရြးေကာက္ပြဲကာလေၾကာင့္ ခရီးသြားလုပ္ငန္းက်ဆင္းမႈဆိုတဲ့ အေျခအေနေတြေအာက္မွာ ျဖစ္ထြန္း ခဲ့တဲ့ တိုးတက္မႈလို႔ ဆိုပါတယ္။
ထြက္ကုန္ေစ်းကြက္ေရာက္ရိွေရး လုပ္ငန္းမွာ အမ်ဳိးသမီးေတြ ပါဝင္တယ္၊ ဒီစီမံခ်က္ကေန "ကေလးသူငယ္ ေစာင့္ေရွာက္မႈ၊ ဥပေဒေရးရာအကူအညီ၊ ႏိုင္ငံသားစိစစ္ေရးကတ္ရရိွေရး"လိုမ်ဳိး ခါတိုင္း လက္လွမ္းမမီၾကတဲ့ ဝန္ေဆာင္မႈေတြ ေပးသြားမယ္ လို႔ အစီရင္ခံစာက ဆိုပါတယ္။
● ဝယ္ယူျခင္းျဖင့္ ကူညီမႈ
ကြန္ရက္ရဲ႕စီမံခ်က္ထဲမွာ M-Boutik ဆိုတဲ့ ႐ုိးရာလက္မႈ ပစၥည္းဆုိင္္လည္း ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီဆိုင္ကို ေညာင္ဦးၿမိဳ႕မွာ ေတြ႔ ရမွာပါ။ ဆိုင္တံဆိပ္နဲ႔ ထုတ္လုပ္ထားတာေတြကို ရန္ကုန္၊ မႏၱေလး၊ ေညာင္ေရႊအစရွိတဲ့ ေဒသေတြက ဟုိတယ္၊ လက္မႈ ပစၥည္းဆုိင္ေတြက မွာယူၾကပါတယ္။
ခ်ည္ထည္ အဝတ္အစား၊ ေခါင္းအံုးစြပ္၊ ဆိုဖာစြပ္၊ လြယ္အိတ္ အစရွိတဲ့ လက္လုပ္ပစၥည္းေတြမွာၾကတဲ့အခါ ၆ဝ ရာခုိင္ႏူန္း စရံေငြယူၿပီး လက္ခံတယ္၊ ဒီေငြကို ကုန္ၾကမ္းဝယ္ရာမွာ သံုးတယ္၊ ရသမွ်အျမတ္ဟာ ထုတ္လုပ္သူတို႔ရဲ႕ လုပ္အားခပါပဲလို႔ ကြန္ရက္ရဲ႕ စီစဥ္ညိႇႏိႈင္းေရးမွဴး မေမသဥၹာေက်ာ္စုိးက ေျပာပါတယ္။
မႏၱေလးတိုင္းေဒသႀကီး၊ ေညာင္ဦးၿမိဳ႕နယ္ထဲက M-Boutik ရိုးရာလက္မႈ ပစၥည္းဆုိင္္။ ေက်းလက္ေဒသအမ်ဳိးသမီးေတြရဲ႕လက္
စီမံကိန္းကို ၂ဝ၁၉ ခုနွစ္အထိ တိုးခ်ဲ႕လုပ္ကိုင္ၿပီးရင္ အမ်ဳိးသမီး လက္မႈပညာ ကုန္ထုတ္လုပ္သူမ်ားအသင္းလက္ထဲ လုပ္ ငန္းစဥ္ႀကီးတစ္ခုလံုး လႊဲေျပာင္းေပးမယ္၊ ေဒသခံေတြ ကိုယ္တိုင္ရပ္တည္ႏိုင္ဖို႔ သင္ၾကားမႈပိုင္းအပါအဝင္ လိုတဲ့ အကူအညီ ကိုလည္း ActionAid က ဆက္ေပးသြားမယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ေက်းလက္ေဒသအမ်ဳိးသမီး အမ်ားအျပားဟာ ဝင္ေငြ မရိွၾကပါဘူး၊ အသက္ေမြးဝမ္းေက်ာင္းသင္တန္း၊ အလုပ္အကိုင္ဖန္တီးမႈ အကူအညီေတြရၿပီးရင္ေတာ့ သူတို႔ ဝင္ေငြရလမ္း ေပၚလာပါၿပီ။ သူတို႔ရဲ႕ ထုတ္ကုန္ေတြကို ဝယ္ယူအားေပးျခင္းဟာလည္း အမ်ဳိးသမီးေတြ ဝင္ေငြရေရးကို အားေပးေထာက္ခံရာ ေရာက္သလို သူတို႔နဲ႔ သူတုိ႔ရဲ႕မိသားစုမ်ားဘဝ တိုးတက္ေရးကို တိုက္ရိုက္ လုပ္ကိုင္ေပးရာေရာက္ပါတယ္လို႔ အကူအညီေပးေရးအဖဲြ႔ေတြက ေထာက္ျပပါတယ္။
ၿမိဳင္ၿမိဳ႕နယ္ က်စ္တီးေက်းမွာ ထန္းလ်က္ႀကိဳ၊ ထင္းေခြ၊ ေပါင္းႏုတ္ စတဲ့ အလုပ္စံု လုပ္ကိုင္သူ ေဒၚေဌးႂကြယ္ဟာ ေန႔စဥ္ ဝင္ေငြ ၄ဝဝ ေက်ာ္ေက်ာ္သာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ အထည္ခ်ဳပ္ အိမ္တြင္းမႈလုပ္ငန္းက သူ႔အတြက္ ဝင္ေငြ ၄,ဝဝဝ ဝန္း က်င္ ေန႔စဥ္ ဖန္တီးေပးေနပါၿပီ။
“အရင္တုန္းကလိုေတာ့ စားဖို႔ေသာက္ဖို႔ မပူရေတာ့ဘူးေပါ့” လို႔ ေဒၚေဌးႂကြယ္က ဆိုပါတယ္။
ေဒသခံလူငယ္အမ်ားစုဟာ ရန္ကုန္၊ မေကြး စတဲ့ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားအျပင္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြအထိ သြားေရာက္ လုပ္ကိုင္ေနၾက တာပါ။ ေက်းလက္ေဒသ အလုပ္အကိုင္ဖန္တီးေပးတဲ့အစီအစဥ္ေတြက လူငယ္ေတြ ေနရပ္စြန္႔ခြာတာကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္တယ္ လို႔ ေဒၚေဌးႂကြယ္က ရွင္းျပပါတယ္။
● ေစ်းကြက္ခ်ဲ႕ထြင္မႈ
ေဒသခံ ရက္ကန္းသမား အမ်ားစုက ကုန္ၾကမ္းကို နီးစပ္ရာဆိုင္ေတြမွာဝယ္ၾကၿပီး ရက္ကန္းထည္ ထြက္လာရင္ အဲဒီဆိုင္ ေတြမွာပဲ ျပန္သြင္းၾကတဲ့အတြက္ ဝင္ေငြနည္းပါးခဲ့ပါတယ္။
လိုအပ္တဲ့ သင္တန္းတက္ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ ပိုမိုအျမင္က်ယ္လာပါၿပီ။ ကြန္ရက္က အဆင့္ဆင့္ တာဝန္ယူ လုပ္ကိုင္သြား တာျဖစ္လို႔ ေစ်းကြက္အတြက္လည္း စိတ္မပူရပါဘူး။ ေပးတဲ့ ဒီဇိုင္းကို အရည္အေသြး ျပည့္မီေအာင္ ရက္လုပ္ေပးႏိုင္မယ္ဆိုရင္ လုပ္အားခခ်ည္းသက္သက္ တစ္ေန႔ ၄,ဝဝဝ ဝန္းက်င္ ရႏိုင္ပါတယ္။ ဒါက ေက်းလက္ေဒသအတြက္ မနည္းတဲ့ ေငြေၾကး ပမာဏပါပဲ။ ကုန္ၾကမ္းဝယ္ဖို႔ ေငြစုိက္ထုတ္ေပးထားတဲ့ အစီအစဥ္ေၾကာင့္ အရင္းအနွီးအတြက္ ပူစရာမလိုတာကလည္း အားသာခ်က္ပါ။
အပ္ထည္ေတြပံုက်လာတဲ့အခါ သတ္မွတ္ခ်ိန္အတိုင္း ၿပီးစီးဖို႔ စုစုေဝးေဝး လုပ္ကိုင္ၾကရတာမ်ဳိးအတြက္ ေနရာထိုင္ခင္း၊ လုပ္ ငန္းသံုးပစၥည္း မလံုေလာက္တဲ့အခက္အခဲမ်ားကေတာ့ ရွိေနတုန္းပဲလို႔ အမ်ဳိးသမီးလက္မႈပညာကုန္ထုတ္လုပ္သူမ်ားအသင္းရဲ႕ ဥကၠ႒ မေမာ္ေမာ္လြင္က ဆုိပါတယ္။
ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရာမွာ ခ်ဳပ္႐ုိးခ်ဳပ္သား ေသသပ္မူ၊ အခ်ိန္မီၿပီးစီးမႈတို႔နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြ ရိွေနတာမ်ဳိး ကိုေတာ့ ေျဖရွင္းရဦးမယ္လို႔ က်စ္တီးေက်းရြာသူ ဥကၠ႒က ဆိုပါတယ္။ အကူအညီေပးအဖဲြ႔ရဲ႕ ဝန္းရံမႈမရိွရင္ ေစ်းကြက္ တုိးခ်ဲ႕ေရးခက္ခဲမွာကို မေမာ္ေမာ္လြင္က စိုးရိမ္ေနပါတယ္။
“ေစ်းကြက္ကိုေတာ့ ထုိးေဖာက္ၾကည့္ခ်င္္တယ္။ ရန္ကုန္ကေန လွမ္းေမးေနတာေတြေတာ့ ရွိေနတယ္။ အဖြဲ႔နဲ႔ကလည္း ျပန္ တုိင္ပင္ေနရတယ္။ သူတို႔ကလုပ္ရဲရင္ေတာ့ ကြ်န္မတို႔လည္း ေရွ႕ကသြားရဲတယ္” လို႔ အသင္းဥကၠ႒ မေမာ္ေမာ္လြင္က ဆုိပါတယ္။
ခ်ဳိင္ေက်းရြာထဲက ရက္ကန္းသံညံေနတဲ့အိမ္ေလးထဲမွာေတာ့ အေၾကာ္သည္ မတူးတူးက အားႀကဳိးမာန္တက္ ရက္ကန္းရက္ ေနဆဲပါ။ ႀကံဳရာက်ပန္းလုပ္ကိုင္တဲ့ အမ်ဳိးသားရဲ႕ဝင္ေငြကိုပဲ အားထားရတဲ့ဘဝကေန လြတ္ေျမာက္လာပါၿပီ။ မတူးတူးရဲ႕ လစဥ္ဝင္ေငြ တစ္သိန္းနီးပါးျဖစ္လာတဲ့အတြက္ မိသားစုမွာ ေငြပိုေငြလွ်ံရိွလာသလို သူ႔သားနွစ္ေယာက္အတြက္ စိတ္ကူးထား တာေလးေတြလည္း အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖို႔ နီးစပ္လာပါၿပီ။
“ကြၽန္မ ပိုက္ဆံေလးေတြ စုထားတယ္၊ ဒီသားေလးေတြကို ရွင္ျပဳေပးရေအာင္လို႔။ ေတာ္ေတာ္လည္း စုႏိုင္ေနၿပီ” လို႔ မတူး တူးက သားနွစ္ေယာက္ကို ၿပံဳးၾကည့္ရင္း ေျပာလိုက္ပါတယ္။ ။