ဇင္လင္း ● အမ်ိဳးသားေသြးစည္းညီညြတ္ေရးခိုင္မာမွ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး စိန္ေခၚမႈကို ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္မည္

ဇင္လင္း ● အမ်ိဳးသားေသြးစည္းညီညြတ္ေရးခိုင္မာမွ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရး စိန္ေခၚမႈကို ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္မည္
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၂၊ ၂၀၁၇

လတ္တေလာ ရခိုင္ျပည္နယ္မွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ ျပႆနာဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးတည္ေဆာက္ဖို႕ ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ေႁမြပူရာ ကင္းေမွာင့္လုိ႔ ဆိုရမယ့္ အေနအထားပါပဲ။ ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ထပ္မံ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္ မႈေတြေၾကာင့္ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံဘက္ကုိ ထြက္ေျပးၾကတဲ့ ရုိဟင္ဂ်ာမူစလင္ ဒုကၡသည္ အေရအတြက္ဟာ အခုအခါ ၆ သိန္းေက်ာ္သြားၿပီလုိ႔ ကုလသမဂၢက ေအာက္တိုဘာ ၂၅ ရက္ေန႔မွာ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့ပါတယ္။ ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ႐ုိဟင္ဂ်ာမူဆလင္ေတြအေပၚ အၾကမ္းဖက္မႈ အျမန္အဆုံးသတ္ဖုိ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံဆုိင္ရာလူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ Ms.Yanghee Lee အပါအ၀င္ ကုလသမဂၢကၽြမ္္းက်င္သူ ၇ ဦးက တုိက္တြန္းတဲ့ ေၾကညာခ်က္ကို ေအာက္တိုဘာ ၂၅ ရက္ က ပူးတဲြထုတ္ျပန္လုိက္တဲ့အေပၚ ျမန္မာအစုိးရက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တုံ႔ျပန္လုိက္ေၾကာင္း ဗြီအုိေအသတင္းက ဆိုပါတယ္။ ကုလသမဂၢ တာ၀န္ရွိသူေတြ အေနနဲ႔ ရခုိင္ျပည္နယ္ ပဋိပကၡေတြကုိ ပုိမုိႀကီးထြားလာေစမယ့္ လုပ္ရပ္မ်ဳိးေတြ ေရွာင္ရွားၾက ဖုိ႔ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ရံုး ညႊ႔န္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္ေဌးက ဗြီအုိေအကုိ ေျပာခဲ့ေၾကာင္းလည္း ၾကားရပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရး အထူးကုိယ္စားလွယ္ Yanghee Lee အစီရင္ခံစာတင္သြင္းၿပီးတဲ့ေနာက္ ကုလသမဂၢဆုိင္ရာ ျမန္မာ ျမန္မာ အစုိးရ အၿမဲတမ္းကုိယ္စားလွယ္ သံအမတ္ႀကီး ေဟာက္ဒုိစြမ္းကလည္း သူ႕ အစီရင္ခံစာအေပၚ ျပန္လည္ ေခ်ပခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။

“ရခုိင္ျပည္နယ္အတြင္း ဆယ္စုႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီၿပီး တည္ရွိခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡ အေမြအႏွစ္ေတြ၊ သီးျခား အထီးက်န္ စြန္႔ပယ္ခံထားရမႈ၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေနာက္က်မႈ စတဲ့ အခက္အခဲေပါင္းမ်ားစြာကုိ ျမန္မာအစုိးရအေနနဲ႔ ရင္ဆုိင္ေနရတာကုိ အထူး ကုိယ္စားလွယ္ရဲ႕ အစီရင္ခံစာထဲမွာ ထပ္ဟပ္ေဖာ္ျပခဲ့ရင္ ေကာင္းမြန္မယ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ယူဆပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထား တဲ့ အႀကံျပဳခ်က္ေတြအေပၚ က်ေန္ာတုိ႔အေနနဲ႔ စိတ္ပ်က္မိပါတယ္။ ဒီအရင္ခံစာက ဒီမုိကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြကုိ တုိက္ရုိက္ေသာ္၎၊ သြယ္၀ုိက္၍ေသာ္၎ သက္ေရာက္မႈ ရွိေစႏုိင္ပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ လူ႔အခြင့္အေရးကုိ ခုခံကာကြယ္ခဲ့သလုိ သိသာတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈရွိေအာင္လည္း လုပ္ေဆာင္ ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းစဥ္ကုိ ဆက္လက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္သြားဖုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ သႏၷိ႒ာန္ ခ်ထားပါတယ္။” လုိ႔ ျမန္မာသံ အမတ္ႀကီးက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။

ေအာက္တိုဘာ ၂၄ ရက္ေန႔က ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာန ျပည္ေထာင္စု၀န္ႀကီး ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္က ဘဂၤ​လား​ေဒ့႐ွ္ႏိုင္ငံ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး H.E. Mr. Asaduzzaman နဲ႕အဖြဲ႕ကို ေနျပည္ေတာ္ရွိ ႏိုင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာန ဧည့္ခမ္းမမွာ လက္ခံေတြ႕ဆုံခဲ့ပါတယ္။ ဘဂၤ​လား​ေဒ့႐ွ္​ဘက္​ကို ထြက္​​ေျပးတိမ္​းေရွာင္သူေတြ ျပန္လည္စိစစ္ လက္ခံေရးနဲ႔ပတ္​သက္​ၿပီး နယ္စပ္ေဒသလံုၿခံဳေရးနဲ႕ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရဒဆိုင္ရာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ကိစၥ ေဆြးေႏြးခဲ့ ၾကတယ္လုိ႔ သိရပါတယ္။ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာနအဆင့္ အစည္းအေ၀းလည္း အဲဒီေန႔မွာပဲ လုပ္ခဲ့ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ ေဆြးေႏြးမႈရလဒ္အျဖစ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန အၾကား ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႕ သေဘာတူခဲ့ၾကတယ္လုိ႔ ဆိုတယ္။ နားလည္မႈစာခၽြန္လႊာကို ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏွစ္​ႏိုင္​ငံ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးေတြ  လက္မွတ္ေရးထုိးခဲ့ေၾကာင္း သိရတယ္။ နားလည္​မႈစာခြၽန္​လြႊာ ေရးထိုးပြဲကို ေနျပည္ေတာ္ ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီးဌာနမွာ က်င္းပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီသေဘာတူညီခ်က္ေတြထဲမွာ ​ ျမန္​မာ-ဘဂၤလား​ေဒ့႐ွ္​ နယ္​စပ္​ဆက္​ဆံ​ေရးရံုးေတြ တည္ေထာင္ေရးကိစၥ ပါဝင္ေၾကာင္း သိရတယ္။ အိမ္နီးခ်င္းႏွစ္ႏုိင္ငံ အၾကား နယ္စပ္ေဒသ လံုျခံဳေရးနဲ႔ တရားဥပေဒ စိုးမုိးေရးဆုိင္ရာ ကိစၥရပ္ေတြ၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ဘက္သို႔ ျမန္မာဘက္မွ ေရာက္ရွိေနသူေတြကို ျပန္လည္စိစစ္လက္ခံေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ကိစၥလည္း ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဌာနက သတင္းထုတ္ျပန္ပါတယ္။

စက္တင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႔၊ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံမွာ စင္ကာပူႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဗီဗီယန္ ဘာလာကရစ္ရွနန္ (Dr. Vivian Balakrishnan) မိန္႔ခြန္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဗီဗီယန္က ရခိုင္ျပည္နယ္၊ ဘဂၤါလီ အေရးကိစၥကို ေထာက္ျပေျပာ ဆိုရာမွာ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအေနနဲ႕ အစြန္းေရာက္အုပ္စုမ်ားကို တံု႔ျပန္ရာမွာ အထူးဂ႐ုတစိုက္ လုပ္ေဆာင္သင့္ေၾကာင္း  တိုက္တြန္းေျပာၾကားခဲ့ ပါတယ္။

“ေနရာတကာမွာရွိတဲ့ အစြန္းေရာက္ေတြမွာ တူညီတဲ့ 'မဟာဗ်ဴဟာလက္စြဲ အညႊန္း' ရွိတယ္။ နံပါတ္ ၁ အဆင့္က ထိတ္လန္႔ တုန္လႈပ္ေစႏိုင္တဲ့ အၾကမ္းဖက္မႈေတြလုပ္ဖို႔။ နံပါတ္ ၂ အဆင့္က ျဖစ္လာတဲ့ အေျခအေနေပၚမွာ ဘာသာေရးဆိုတဲ့ အမွတ္ တံဆိပ္ေတြ ကပ္ၿပီး ရန္၊ ငါ၊ စည္း ခြဲျခားဖို႔(အုပ္စုခြဲဖို႔)။ နံပါတ္ ၃ အဆင့္က ျပင္းထန္တဲ့ တံု႔ျပန္မႈေတြေၾကာင့္ သီးျခားစီ ခြဲ ထြက္ေနထိုင္မွ ရပါတယ္ဆိုတာမ်ိဳး ျဖစ္လာေအာင္လုပ္ၿပီး သေဘာထားေပ်ာ့ေျပာင္းသူေတြရဲ႕ နယ္ေျမေတြ ကြယ္ေပ်ာက္ ေအာင္လုပ္ဖို႔” လုိ႔ စင္ကာပူႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီးက ရခိုင္အေရးနဲ႕ ဆက္စပ္ျပီး အစြန္းေရာက္အုပ္စု မ်ားရဲ႕ ဗ်ဴဟာကို သံုးသပ္ေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း The Voice သတင္းဂ်ာနယ္မွာ ေဖၚျပတာ ေတြ႕ရတယ္။

စင္ကာပူႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဗီဗီယန္ ဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္အတြင္း ေနျပည္ေတာ္သို႔ သြားေရာက္ခဲ့ျပီး၊ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႕ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ျမန္မာျပည္မွာ ေပၚေပါက္ ေနတဲ့အေျခအေန အရပ္ရပ္ေၾကာင့္ အလုပ္မ်ားေနတာေတြ႕ရတယ္လုိ႔ ဗီဗီယန္က ဆိုပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြေၾကာင့္ ထိခိုက္ခံစားခဲ့ရသူေတြရဲ႕ကိစၥႏွင့္ပတ္သက္ျပီး အလြန္ စိတ္ဖိစီးမႈခံစားေနရတာ သတိျပဳမိခဲ့တယ္ လုိ႔ ဗီဗီယန္ က ဆိုတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘဂၤါလီ ျပႆနာဟာ သမိုင္းေၾကာင္းအရ ႐ႈပ္ေထြးနက္နဲတဲ့  လူမ်ိဳးေရးကိစၥ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ခ်က္ခ်င္းအျမန္ ေျဖရွင္းမရႏိုင္ဘူးလုိ႔ ၎က ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေရရွည္ခံမယ့္ အေျဖတစ္ခု ရရွိေရးနဲ႕ နယ္စပ္ေဒသမ်ား တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈရွိေရး နည္းလမ္းရွာေဖြရာမွာ အာဆီယံအဖြဲ႕က အေထာက္အကူေပး  သြားမွာျဖစ္ေၾကာင္း၊ စင္ကာပူအေနနဲ႕ အာဆီယံမွတစ္ဆင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ခံရတဲ့  လူမ်ိဳးစုမ်ား ထံသို႔ ‘လူသားခ်င္း စာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ အကူအညီ အေထာက္အပံ့မ်ား’ ေပးအပ္သြားမွာျဖစ္တယ္လုိ႔စကၤာပူ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဗီဗီယန္က ဆိုပါတယ္။ လက္ရွိ အေနအထားအရ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြဟာ အင္တာနက္ကို ေကာင္းစြာ အသံုးခ်ျပီး အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစတဲ့ အစြန္းေရာက္ အေတြးအေခၚေတြကို အာဆီယံေဒသ အပါအဝင္ ကမၻာအႏွန္႕ျဖန္႔ခ်ိေနတယ္လုိ႔လည္း Dr. Vivian Balakrishnan က ေျပာၾကားခဲ့တာ ေတြ႕ရတယ္။

ေအာက္တိုဘာ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး Asaduzzaman Khan က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ အၾကား ဖြဲ႔စည္းဖို႔သေဘာတူထားတဲ့ လုပ္ငန္းအဖြဲ႔နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြကို ႏို၀င္ဘာလ ၃၀ ရက္ေန႔မွာ အၿပီးသတ္ေရးဆြဲဖို႔ သတ္မွတ္ထားတယ္လို႔ ေျပာေၾကာင္း ဗီြအိုေအသတင္းက ဆိုပါတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွာ ေရာက္ေနတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကို ျပန္ေခၚဖို႕၊ ျမန္မာျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေက်ာ္ေဆြက သူ႔ကို အာမခံေျပာဆိုခဲ့တယ္လုိ႔ ၀န္ႀကီး Asaduzzaman Khan က ဆိုတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံခရီးစဥ္အတြင္း ၀န္ႀကီး Asaduzzaman Khan ဟာ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အတိုင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့ေၾကာင္း သိရတယ္။

ဒီအေတာအတြင္းမွာပဲ အာရွေရးရာဆိုင္ရာ တ႐ုတ္အထူးသံတမန္ Mr. Sun Guoxiang ဟာ ေအာက္တိုဘာ ၂၅ ရက္ေန႔ က ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏုိင္ငံကို သြားေရာက္ခဲ့တယ္လုိ႔ဆိုပါတယ္။ ဆြန္ေကာ့ရွန္ဟာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္အစိုးရ တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ဒုကၡသည္အေရးကိစၥ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ေၾကာင္းလည္း သိရတယ္။ လတ္တေလာ ဒုကၡသည္အေရး အေျခအေနဟာ ေဒသတြင္းအတြက္ ေကာင္းတဲ့ အလားအလာမဟုတ္တဲ့အတြက္ ျမန္မာ-ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ႏွစ္ႏုိင္္ငံအၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းေစလိုေၾကာင္း တ႐ုတ္အထူးသံတမန္က ေျပာခဲ့တယ္လုိ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး Md Shahidul Haque က ဆိုပါတယ္။

ရခိုင္ျပႆနာနဲ႔ပါတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္မႈကို ကန္႔ကြက္ခဲ့တဲ့ တရုတ္ႏိုင္ငံက ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႔ ျမန္မာအေရးကို ထဲထဲ၀င္၀င္ပါ၀င္ ပတ္သက္လာတဲ့ဲ့ အေပၚ တရုတ္ႏိုင္ငံ ကူမင္းၿမိဳ႕မွာ ေဒါက္တာလွေက်ာ္ေဇာ္က အခုလို သံုးသပ္ေၾကာင္း ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။

"တရုတ္က အခု သူတုိ႔ရဲ့ အိမ္နီးခ်င္းေပၚလစီ ေပါ့ဗ်ာ ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီက သူက လက္ဦးမႈရိွတဲ့ ေပၚလစီကို က်င့္သံုးပါ တယ္။ လက္ဦးမႈရိွတဲ့ေပၚလစီဆိုတာ အရင္တံုးကလို Low Profile သိုသိုသိပ္သိပ္ ေနေတာ့တဲ့ ဟာ မဟုတ္ဘူး။ သူက လက္ဦးမႈရိွစြာ ၀င္ေရာက္ေျဖရွင္းၿပီးေတာ့ ၀င္ေရာက္ လုပ္ကိုင္လာတဲ့ သံခင္းတမန္ခင္း လုပ္ လာတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ တရုတ္က ေျပာတာေတာ့ သူ႔ရဲ့ အက်ိဳးစီးပြားေတြကလည္း ႏိုင္ငံတကာ ကုိ အႏွံျဖစ္ေနေတာ့ ဒါေတြကို ကာကြယ္ဖုိ႔အတြက္ ပါ၀င္ပတ္သက္ႏိုင္တဲ့ဟာေတြ အားလံုး ပါ၀င္ပတ္သက္တာပဲ။"

တရုတ္က ျမန္မာႏိုင္ငံဖက္က ရပ္တည္ၿပီး ကန္႔ကြက္မယ္ဆုိရင္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္မယ့္ အေျခအေနကိုေတာ့ ႏိုင္ငံတကာေရးရာ ကြၽမ္းက်င္သူ ေဒါက္တာခင္ေဇာ္၀င္းကလည္း အခုလုိ သံုးသပ္ေၾကာင္း ဗီြအိုေအက ေဖၚျပပါတယ္။

"အခု အေမရိကန္ကလည္း နည္းနည္းေလး ျပင္းထန္တဲ့ အေနအထားကို တင္လုိက္ၿပီေလ။ အခု UN ကို ေရာက္ၿပီဆုိေတာ့ UN မွာကေတာ့ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာကလည္း တရုတ္နဲ႔ ရုရွက ရိွေနသ၍ကေတာ့ သိပ္ၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ျဖစ္လာ မယ္ေတာ့ မထင္ဘူးေလ။ စကတည္းက တရုတ္ႏိုင္ငံက ျမန္မာျပည္ရဲ့ ကိုင္တြယ္ပံု ကို လက္ခံပါလုိ႔ ေျပာၿပီးသား ေသခ်ာ ေပါက္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီမွာ အကာအကြယ္ေပးမွာပဲ။ ေသခ်ာတယ္။ တရုတ္က ပိုေပးမလား၊ ရုရွက ပိုေပးမလား အဲဒါေစာင့္ ၾကည့္ရံုပဲ ရိွတယ္။ သို႔ေသာ္အျပန္အလွန္အေနနဲ႔ ဘာ ေက်းဇူး တံု႔ျပန္ရမလဲဆုိတာ စဥ္းစားထား ဒါပဲ ရိွတယ္။"

တရုတ္ႏိုင္ငံဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သဘာ၀ဓါတ္ေငြ႔နဲ႔ ေရနံပိုက္လိုင္း၊ ေက်ာက္ျဖဴေရနက္ ဆိပ္ကမ္း တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းအျပင္ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံုစီမံကိန္းအစရွိတဲ့ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈေတြ ရိွေနတယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွႏိုင္ငံမွာလည္း ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံတာေတြ ရိွေနတဲ့အျပင္ One Road, One Belt 'ပိုးလမ္းစီမံကိန္းႀကီး' လည္း အေကာင္အထည္ေဖၚေနတာေၾကာင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံက ေဒသတြင္း တည္ၿငိမ္ေရးကို ပိုမိုအေလးထားေနတာျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ေဒါက္တာလွေက်ာ္ေဇာ က သုံးသပ္ပါတယ္။

ေအာက္တိုဘာ ၂၃ ရက္ေန႔က ရိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္အေရးဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာရံပံုေငြ ရွာေဖြေရးညီလာခံကို ကုလသမဂၢ အဖဲြ႔အစည္းေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ OCHA၊ UNHCR နဲ႔ IOM တို႔နဲ႕အတူ ဥေရာပသမဂၢနဲ႔ ကူ၀ိတ္ႏိုင္ငံတို႔ ဦးစီးက်င္းပခဲ့ၾကေၾကာင္း သိရတယ္။ လိုအပ္ေနတဲ့ ရံပံုေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၄၃၄ အတြက္ ညီလာခံမွာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၃၅ ႏိုင္ငံကေန ေဒၚလာ ၃၄၄ သန္း ေက်ာ္အထိ လႈဒါန္းမယ္လို႔ ကတိျပဳခဲ့ၾကေၾကာင္း ၾကားရတယ္။ ျမန္မာအစိုးရကိုယ္စားလွယ္ အဖဲြ႔ကေတာ့ ညီလာခံ တက္ေရာက္ခဲ့ေပမယ့္ သေဘာထား တုန္႔ျပန္ေျပာဆိုျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူးလုိ႔ ဆိုပါတယ္။

ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ဘက္ကေတာ့ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ရင္းျပန္ႏိုင္ေရးဟာ အဓိက ေျဖရွင္းရမယ့္နည္းလမ္းျဖစ္ၿပီး ဒီအတြက္ ျမန္မာအစိုးရဘက္က ကတိ အတိုင္း လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖၚဖို႔ အလြန္အေရးႀကီးေၾကာင္း ကုလသမဂၢ ဂ်ီနီဗာ ဆိုင္ရာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ သံအမတ္ႀကီး Shameem Ahsan က ညီလာခံ အပိတ္ မိန္႔ခြန္းမွာ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ေၾကာင္း သိရတယ္။ ကုလသမဂၢ အပါအ၀င္ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီေပးေရးကို အကန္႔အသတ္မရွိ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ အစိုးရ က ၀င္ခြင့္ေပးထားၿပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ကတည္းက အျပည့္အ၀ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနတယ္လို႔လည္း သံအမတ္ႀကီးက ထည့္သြင္းေျပာၾကားသြားတာ သတိျပဳသင့္ပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥမွာ လူ႔အခြင့္အေရးနဲ႔ လူသားခ်င္းစာနာမႈေတြကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး ေနာက္ကြယ္မွ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိ ျပဳမူလုပ္ေဆာင္လာတာေတြဟာ ႏိုင္ငံေတာ္လုံျခဳံေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသားအက်ိဳးစီးပြားကို ထိခိုက္လာတဲ့အေပၚ အထူးသတိ ထား ေစာင့္ၾကည့္ကာကြယ္သြားဖို႔လည္း တပ္မေတာ္က သေဘာထားထုတ္ျပန္ခဲ့ ေၾကာင္းသိရပါတယ္။ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဘူးသီးေတာင္၊ ေမာင္ေတာေဒသအတြင္းျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အစြန္းေရာက္ ဘဂၤါလီေတြ ရဲ႕  အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈျဖစ္စဥ္ အေပၚ  တပ္မေတာ္သတင္းမွန္ျပန္ၾကားေရးအဖြဲ႔က ေအာက္တိုဘာ ၂၄ ရက္ေန႔မွာပဲ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့တယ္လုိ႔ ဒီဗီြဘီ သတင္းအရ သိရတယ္။

၎ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ အလြန္ရႈပ္ေထြးတဲ့ သမိုင္းေနာက္ခံအေၾကာင္းအရာေတြ မ်ားစြာရွိ တာကို ဦးစြာ ေလ့လာသိရွိဖို႔  လိုအပ္တယ္လို႔လည္း တပ္မေတာ္ထုတ္ျပန္ ခ်က္မွာေဖာ္ျပေၾကာင္း သိရတယ္။ ရခိုင္ျပည္ နယ္ ေျမာက္ပိုင္းမွာ ၾသဂုတ္ ၂၅ ရက္ကစတင္ၿပီး သမၼတရံုးက စစ္ဆင္ေရး နယ္ေျမ သတ္မွတ္ေဆာင္ရြက္ခြင့္ျပဳခဲ့ေၾကာင္း၊ စက္တင္ဘာ ၄ ရက္မွာ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သမၼတနဲ႔ သီးျခားေတြ႕ ဆုံၿပီး ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးကိစၥ လမ္းညႊန္မႈခံယူခဲ့ ေၾကာင္း၊ သမၼတက လုံေလာက္ေသာတပ္အင္အား တိုးျမႇင့္ေဆာင္ရြက္ဖို႔နဲ႔ နယ္စပ္ေဒသ ျခံစည္းရိုး ခိုင္ခံ့လုံျခဳံေအာင္ ကာရံဖို႔ လမ္းညႊန္မွာၾကားခဲ့ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ သိရပါတယ္။

တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ လိုက္နာရမယ့္ ျပစ္မႈဆိုင္ရာက်င့္ထုံးဥပေဒေတြအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ဖို႔ ညႊန္ၾကားၾကပ္မတ္ခဲ့ၿပီး လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕ဝင္ေတြအေနနဲ႔လည္း ဥပေဒေဘာင္အတြင္းကသာ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသလို ေပးအပ္တဲ့တာဝန္ေတြ ကို ဥပေဒနဲ႔ အညီ ေဆာင္ရြက္ျခင္းရွိ/မရွိ ဒုဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး ေအးဝင္းဦးစီးတဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ႕နဲ႔ စစ္ေဆးေဆာင္ရြက္ေန ေၾကာင္း သိရတယ္။ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ၂၀၁၇ ၾသဂုတ္ ၂၅ ရက္မွ စက္တင္ဘာ ၅ ရက္ေန႔အထိ ARSA အဖြဲ႔နဲ႔ ထိေတြ႕တိုက္ခိုက္မႈ ျဖစ္စဥ္ ၉၇ ႀကိမ္ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီး လုံျခဳံေရးတပ္ဖြဲ႕၀င္ ၁၃ ဦး၊ ႏိုင္ငံ၀န္ထမ္း ၂ေသဆုံးၿပီး  အၾကမ္းဖက္သူ ၃၇၁ ဦး အေသရရွိ ျပီး၊ ၃၈ ဦးဖမ္းဆီးရမိခဲ့တယ္လို႔ သိရတယ္။

အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္ သတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသား ၁၄ ဦး၊ ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ ဘဂၤါလီ ၇ ဦး၊ အစၥလာမ္ ဘာသာ၀င္ ဘဂၤါလီ ၇ ဦးစုစုေပါင္း ၂၈ ဦးအသက္ဆုံးရံႈးခဲ့ရၿပီး ဟိႏၵဴဘာသာ၀င္ ၉၀ ေက်ာ္အား အၾကမ္းဖက္သမားေတြက အဓမၼဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္၍ ရက္စက္စြာ သတ္ျဖတ္ခဲ့ရာမွာ ဟိႏၵဴဘာသာဝင္႐ုပ္အေလာင္း ၄၅ ေလာင္းအား တူးေဖာ္ရရွိခဲ့ တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ စိစစ္ေဖာ္ထုတ္ခ်က္အရ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မႈကို ပါဝင္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကသူ ၂၂၂၂ ဦးရဲ႕ နာမည္နဲ႔ ရြာအမည္စာရင္းရရွိခဲ့ၿပီး ၎တို႔အေနနဲ႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံဘက္သို႔ ထြက္ေျပး တိမ္းေရွာင္သြားတယ္လို႔ တပ္မေတာ္ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္မွာေဖာ္ျပထားေၾကာင္း ဒီဗီြဘီသတင္းမွာ ေတြ႕ရတယ္။

အေျခအေနအရပ္ရပ္ကို ေပါင္းရုံးသုံးသပ္ၾကည့္ရင္ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားမ်ားနဲ႕ဘဂၤါလီမြတ္စလင္ေတြအၾကား ေပၚေပါက္ေန တဲ့ ပဋိပကၡဟာ ႏွစ္ႏိုင္ငံနယ္စပ္မွာ ေပၚေပါက္ခဲ့တာ ျဖစ္ေၾကာင္းေတြ႕ရတယ္။ ဒီအေရးကိစၥရဲ႕ သမိုင္းေနာက္ခံကို ေလ့လာ ရင္ ႏွစ္ေပါင္တစ္ရာေက်ာ္ ျဗိတိသွ်တို႕အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့စဥ္ကာလက အေၾကာင္းဇစ္ျမစ္ေတြအထိ ေရာက္သြားမွာျဖစ္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ အခိ်န္တိုအတြင္း ျပီးျပတ္ေအာင္ ေျဖရွင္းဖို႕ မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္း ႏိုင္ငံေရးအကဲခတ္မ်ားက ေ၀ဖန္သုံးသပ္ၾကတယ္။

လတ္တေလာအေျခအေနမွာ ႏိုင္ငံတကာလူ႕အဖြဲ႕အစည္းအေနနဲ႕ ရခိုင္ပဋိပကၡကို အေၾကာင္းျပဳျပီး ေဒၚေအာင္ဆန္းစု ၾကည္ အေပၚ တစ္ဖက္သတ္ ျပစ္တင္ေ၀ဖန္မႈ မလုပ္သင့္ေၾကာင္း၊ အျပစ္တင္မည့္အစား လူသားခ်င္းစာနာမႈ အကူအညီ ေပးေရး အဆင္ေျပေစရန္ ကူညီသင့္ေၾကာင္း၊ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နဲ႕ ျမန္မာအစိုးရတို႕အေနနဲ႕ ရခိုင္အေရးေျဖရွင္းရာမွာ  အဆင္ ေျပေအာင္ ႏိုင္ငံတကာက ကူညီၾကဖို႕ လိုေၾကာင္း စသျဖင့္ တရုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕အာေဘာ္ Global Times သတင္းစာက ေ၀ဖန္ ေရးသားထားတဲ့အခ်က္ဟာ ထည့္သြင္းစဥ္းစားစရာ ေကာင္းတဲ့အခ်က္ျဖစ္လုိ႔ ႀကိဳဆိုသင့္ပါတယ္။

ဒီ့အျပင္ ၾသဂုတ္၂၅ ရက္ အၾကမ္းဖက္မႈကို လုပ္ခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္သမားေတြကို ေခ်မႈန္းေရး ျမန္မာအစိုးရရဲ႕ ႀကိဳးပမ္းမႈကို လည္း ႏိုင္ငံတကာ က ကူညီသင့္တယ္လုိ႔ ၎သတင္းစာက သုံးသပ္ေရးသားထားတယ္။ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြဟာ အင္တာနက္ကို အသံုးခ်ျပီး အဆိပ္အေတာက္ျဖစ္ေစတဲ့ အစြန္းေရာက္ အယူအဆေတြကို အာဆီယံေဒသ အပါအဝင္ ကမၻာအႏွန္႕ျဖန္႔ခ်ိေနတယ္လုိ႔ ေထာက္ျပခဲ့တဲ့ စကၤာပူ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ရဲ႕ သတိေပးခ်က္ကိုလည္း ႏိုင္ငံတကာက လ်စ္လ်ဴမျပဳသင့္ဘူး။ လက္ရွိအေျခအေနအရပ္ရပ္ကို ေထာက္ရႈျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရ နဲ႕ တပ္မေတာ္တို႕အေနနဲ႕ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲအစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ လူထုလူတန္းစားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ျပည္သူမ်ားအတြင္း အမ်ိဳးသား ေသြးစည္း ညီညြတ္ေရး ခိုင္မာေအာင္ နည္းလမ္းရွာ ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်စ္လစ္ခိုင္မာတဲ့ ျပည္တြင္း အင္အား ေက်ာ ေထာက္ေနာက္ခံရွိမွသာ လက္ရွိ ႏိုင္ငံတကာနဲ႕ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အက်ပ္အတည္းကို ေက်ာ္ျဖတ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္တယ္လုိ႔ ထင္ျမင္ေၾကာင္းပါ။

Comments