ေအာင္ဒင္ - ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားမ်ားကို နည္းလမ္းတက် တုန္႕ျပန္ၾကဖို႕
(ေခတ္ရနံ႔မဂၢဇင္း၊ ဒီဇင္ဘာ၊ ၂၀၁၇) မိုုးမခ၊ ဒီဇင္ဘာ ၃၊ ၂၀၁၇
ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဖိအားေပးမႈေတြဟာ ဆက္လက္ ျမင့္မားေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားကတင္ ဖိအားေပးေနတာမဟုတ္ပဲ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႕ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ားမွာ အေျခစိုက္တဲ့ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ား၊ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကပါ ျပည္သူလူထုအေျချပဳ လႈပ္ရွားမႈမ်ား (Grassroots Campaigns) ျပဳလုပ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဖိအားေပးမႈေတြ စတင္ျပဳလုပ္ေနပါျပီ။ ဒီ ဖိအားေပးမႈေတြကို က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက စနစ္တက် ရင္ဆိုင္တုန္႕ျပန္ႏိုင္ၾကဖို႕ ဒီေဆာင္းပါးနဲ႕ အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။
လက္ရွိ ႏိုင္ငံတကာဖိအားႏွင့္ ေရွ႕အလားအလာမ်ား
က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက ႏိုင္ငံတကာသတင္းေတြကို အျပည့္အဝ အကုန္အစင္ မသိႏိုင္ၾကတာရယ္၊ ကိုယ့္ေခါင္းေဆာင္အေပၚ အၾကည္ညိဳလြန္ကဲျပီး စိတ္ကူးယဥ္ ဖန္တီးတဲ့ သတင္းမွားေတြကိုပဲ စိတ္ဝင္တစား မွ်ေဝၾကတာရယ္ေၾကာင့္ ျပည္သူအမ်ားဟာ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈမ်ားရဲ့ အတိုင္းအတာကို ေသေသခ်ာခ်ာ မသိၾကဘူးလို႕ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပထမဆုံး လက္ရွိ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈအေျခအေနနဲ႕ ေနာင္အလားအလာမ်ားကို ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။
ႏိုဝင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႕မွာ ကုလသမဂၢ လံုျခံုေရးေကာင္စီက ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ေၾကညာခ်က္တစ္ရပ္ကို "ေကာင္စီဥကၠ႒၏ ေၾကညာခ်က္" (Presidential Statement) ပံုစံနဲ႕ ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ဒီေၾကညာခ်က္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက မလြဲမေသြလိုက္နာရမယ္႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ (Binding Resolution) တစ္ရပ္ မဟုတ္ေပမယ္႕ ဒီလို "ေကာင္စီဥကၠ႒၏ ေၾကညာခ်က္" ကို အဖြဲ႕ဝင္ ၁၅ ႏိုင္ငံစလုံးရဲ့ သေဘာတူညီမႈနဲ႕ ထုတ္ျပန္ႏိုင္တာက အင္မတန္အေရးၾကီးတဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ပါ။ တရုတ္အစိုးရက ျဗိတိန္ႏိုင္ငံနဲ႕ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံက ပူးတြဲတင္သြင္းတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို ျငင္းပယ္ႏိုင္ခဲ့ေပမယ္႕ ဒီေၾကညာခ်က္ထုတ္ဖို႕ကိုေတာ့ သေဘာတူညီခဲ့ရပါတယ္။ ဒါဟာျဖင့္ တရုတ္အစိုးရကိုယ္တိုင္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ျပသနာအေပၚ စိုးရိမ္ပူပန္မႈရွိတယ္ဆိုတာ သက္ေသျပသလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျခအေန တိုးတက္ေကာင္းမြန္ျခင္းမရွိလို႕ ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ ျဗိတိန္နဲ႕ ျပင္သစ္တို႕က ဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္း ထပ္တင္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သူ႕ရဲ့ ဗီတိုအာဏာသုံးျပီး ကာကြယ္ဖို႕ မေသခ်ာဘူးဆိုတာကိုလည္း သတိျပဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုဝင္ဘာလ ၁၆ ရက္ေန႕မွာ က်င္းပေနဆဲ ၇၂ ၾကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံၾကီးရဲ့ တတိယေကာ္မတီအစည္းအေဝးမွာ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံက အစၥလမ္ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ (Organization of Islamic Countries/ OIC) ကိုယ္စား တင္သြင္းတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးအေျခအေနဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို ေထာက္ခံမဲ ၁၃၅ မဲ၊ ကန္႕ကြက္မဲ ၁၀ မဲ၊ ၾကားေနမဲ ၂၆ မဲနဲ႕ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ ၂၁ ႏိုင္ငံက မဲေပးဖို႕ ပ်က္ကြက္ပါတယ္။ ကန္႕ကြက္မဲေပးတဲ့ ၁၀ ႏိုင္ငံမွာ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္တဲ့ တရုပ္နဲ႕ ႐ုရွား၊ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္မ်ား ျဖစ္ၾကတဲ့ ကမ္ေဗာဒီးယား၊ ေလာ၊ ဖိလစ္ပိုင္ နဲ႕ ဗီယက္နမ္၊ အာရွတိုက္ကပဲျဖစ္တဲ့ ဘူတန္ႏိုင္ငံနဲ႕ ထူးထူးျခားျခား အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ဆီးရီးယား၊ အေရွ႕ဥေရာပက ဘယ္လား႐ုစ္ နဲ႕ အာဖရိကတိုက္က ေလာေလာဆယ္ အာဏာသိမ္းမႈျဖစ္ေနတဲ့ ဇင္ဘာေဘြ တို႕ပါဝင္ပါတယ္။ ေထာက္ခံၾကတဲ့အထဲမွာ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္မ်ားျဖစ္တဲ့ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား နဲ႕ ဘ႐ူႏိုင္း၊ အေမရိကန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ဩစေၾတးလ်၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ ျဗိတိန္၊ ကေနဒါနဲ႕ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ား၊ အစၥလမ္မစ္ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ား ပါဝင္ၾကပါတယ္။ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္မ်ား ျဖစ္ၾကတဲ့ စကၤာပူ၊ ထိုင္း၊ အာရွအင္အားၾကီးမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ အိႏိၵယ၊ ဂ်ပန္တို႕က ၾကားေနတဲ့အထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ဒီဇင္ဘာလထဲမွာ က်င္းပမယ္႕ အေထြေထြညီလာခံ စုံညီအစည္းအေဝးမွာ ထပ္မံ မဲခြဲတဲ့အခါ မဲအေရအတြက္ အေျပာင္းအလဲရွိႏိုင္ေပမယ္႕ ေထာက္ခံမဲအမ်ားစုနဲ႕ အတည္ျပဳႏိုင္မွာ ေသခ်ာသေလာက္ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို လက္မခံပါ။
ေနာက္ထပ္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီကေတာ့ မတ္လ ကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို အတည္ျပဳျပီး ႏိုင္ငံတကာအခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရးေကာ္မရွင္ (International Fact-Finding Commission) တစ္ရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းတာဝန္ေပးထားျပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ေကာ္မရွင္က ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ လာေရာက္စံုစမ္းခြင့္ ေတာင္းခံတာကို ျမန္မာအစိုးရက လက္မခံပါ။
ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ား (EU) က ျမန္မာ႔ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အဆက္အသြယ္ျဖတ္ျခင္းျဖင့္ စတင္အေရးယူပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကလည္း ျမန္မာ႔တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ပစ္မွတ္ထားတဲ့ အေရးယူမႈေတြ စတင္ေနပါျပီ။ အီးယူနဲ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အစိုးရမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရကို ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးေကာ္မရွင္ကို ျပည္ဝင္ခြင့္ေပးျပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးခြင့္ျပဳဖို႕ ေတာင္းဆိုေနၾကပါတယ္။
ႏိုဝင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႕မွာေတာ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး႒ာနက ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးအခင္းဟာ လူမ်ိဳးစုသန္႕စင္ရွင္းလင္းေရး (Ethnic Cleansing) ျဖစ္တယ္လို႕ တရားဝင္ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။ ဒါဟာျဖင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး Rex Tillerson ရဲ့ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႕၊ တစ္ရက္တာ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ ခရီးစဥ္အျပီး ရက္ပိုင္းေလးအတြင္းမွာ ဆုံးျဖတ္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုဝင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႕က ေနျပည္ေတာ္မွာက်င္းပတဲ့ ျမန္မာနဲ႕ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ႏွစ္ေယာက္ရဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က Rex Tillerson ကို ဒီေန႕ေခတ္မွာ အင္မတန္ရွားပါးတဲ့ ပြင့္လင္းတဲ့အျမင္ရွိသူတစ္ေယာက္လို႕ေတာင္ ခ်ီးက်ဴးလိုက္ပါေသးတယ္။
ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးသံတမန္ (UN Special Envoy on Myanmar)
လံုျခံုေရးေကာင္စီဥကၠ႒ရဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးသံတမန္တစ္ေယာက္ ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳထားပါတယ္။ အေထြေထြညီလာခံဆုံးျဖတ္ခ်က္မွာေတာ့ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ကို အငယ္တန္းအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ (Under-Secretary-General) ရာထူးအဆင့္ရွိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးသံတမန္တစ္ေယာက္ကို အေထာက္အကူျပဳ ရုံးအဖြဲ႕နဲ႕တကြ ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးဖို႕ ညႊန္ၾကားထားပါတယ္။ အငယ္တန္းအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရာထူးဟာ ကုလသမဂၢမွာ တတိယအျမင့္ဆုံး ရာထူးျဖစ္ပါတယ္။ အေထြေထြညီလာခံ တတိယေကာ္မတီမွာ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံက တင္သြင္းတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို မဲခြဲ အတည္ျပဳရာမွာ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က ပူးတြဲတင္သြင္းတဲ့ အထူးသံတမန္ခန္႕အပ္ေရး ဘတ္ဂ်က္မူၾကမ္းကိုပါ တတိယေကာ္မတီက အတည္ျပဳေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒီ ဘတ္ဂ်က္အရ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးသံတမန္တစ္ဦးနဲ႕ အဖြဲ႕ဝင္ ၆ ဦးပါတဲ့ ရုံးအဖြဲ႕အတြက္ တစ္ႏွစ္စာ အသုံးစားရိတ္ ေဒၚလာ တစ္သန္း ၅သိန္း ၄ေသာင္း ၁ ေထာင္ (US$ 1,541,100) သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အထူးသံတမန္ဟာ အငယ္တန္း အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ရာထူးအဆင့္ရွိရမယ္။ ေဒသအတြင္း (အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသအတြင္း) မွာ ရုံးဖြင့္ အေျခစိုက္ရမယ္။ ရုံးအဖြဲ႕ဝင္ ၆ ဦးအနက္ ညႊန္ၾကားေရးမႉးအဆင့္ ၁ ဦး၊ အၾကီးတန္းႏိုင္ငံေရးအရာရွိ ၁ ဦး၊ အလတ္တန္း ႏိုင္ငံေရးအရာရွိ ၁ ဦး နဲ႕ ေဒသဆိုင္ရာဝန္ထမ္း ၁ ဦးတို႕ဟာ ေဒသအတြင္းဖြင့္လွစ္မယ္႕ ရုံးမွာ တာဝန္ယူျပီး အၾကီးတန္းႏိုင္ငံေရးအရာရွိ ၁ ဦးနဲ႕ အလတ္တန္း ႏိုင္ငံေရးအရာရွိ ၁ ဦးတို႕က နယူးေယာက္၊ ကုလသမဂၢ႒ာနခ်ဳပ္မွာ ရုံးထိုင္ျပီး ေဒသအတြင္းက အထူးသံတမန္ ရုံးအဖြဲ႕ (Office of the UN Special Envoy on Myanmar) ကို ပံ့ပိုးေပးရမယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။
အထူးသံတမန္ရဲ့ လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြကို (၁) ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ အကူအညီမ်ားေပးအပ္ရာတြင္ တိုးတက္မႈရွိေရး၊ (၂) ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား တိုးတက္ေစေရး၊ နဲ႕ (၃) ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေရာက္ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္လက္ခံရာတြင္ တိုးတက္မႈရွိေရး စသည္ျဖင့္ အပိုင္း သုံးပိုင္း ခြဲျခားသတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အထူးသံတမန္ဟာ ျမန္မာအစိုးရကို (၁) ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း တပ္မေတာ္၏ စစ္ဆင္ေရးမ်ား ရပ္တန္႕ေရး၊ (၂) လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ အကူအညီမ်ားကို အကန္႕အသတ္မရွိ ခြင့္ျပဳေရး၊ နဲ႕ (၃) ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ ဒုကၡသည္မ်ား မိမိတို႕ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္ရာတြင္ လံုျခံုစြာ၊ ဂုဏ္သိကၡာျဖင့္ ျပန္လာႏိုင္ရန္ အာမခံေဆာင္ရြက္ေရးတို႕အတြက္ တိုက္တြန္းရမယ္လို႕လည္း ဆိုထားပါတယ္။
အထူးသံတမန္ဟာ ေဒသအတြင္း ႏိုင္ငံတစ္ခုခုမွာ ေနထိုင္သူျဖစ္ရမယ္ (Home-based) လို႕လည္း ဆိုထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒသအတြင္းက ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ၾကတဲ့ အစၥလမ္ႏိုင္ငံ ၃ ႏိုင္ငံ (မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွား နဲ႕ ဘ႐ူႏိုင္း) မွ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးေဟာင္း၊ သံအမတ္ၾကီးေဟာင္း တစ္ေယာက္ေယာက္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢအထူးသံတမန္ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တုံးက မေလးရွားႏိုင္ငံက ရာဇာလီ အစၥေမးကို အထူးသံတမန္အျဖစ္ ခန္႕အပ္ခဲ့ဘူးတာမို႕ရယ္၊ ဘ႐ူႏိုင္းႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရးအရ သိပ္တက္ႂကြမႈမရွိတာေၾကာင့္ ဒီတစ္ၾကိမ္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံက ဒီရာထူးကို ရမယ္ ထင္ပါတယ္။
ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ အစၥလမ္မစ္ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕က ဦးေဆာင္တင္သြင္းျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးမွာ ကုလသမဂၢကို အသုံးခ်ျပီး ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ဖို႕ ၾကိဳးစားတာျဖစ္လို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း ေၾကညာထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ ဖြဲ႕စည္းေပၚေပါက္လာမယ္႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးသံတမန္ကို လက္မခံသင့္ပါ။ ဒီအထူးသံတမန္ဟာလည္း ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ကိုတင္မက အစၥလမ္မစ္ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ကိုပါ ကိုယ္စားျပဳသလို ျဖစ္ေနမွာပါ။
ဒါေပမယ္႕လည္း ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ့ အထူးသံတမန္ကို ျပည္ဝင္ခြင့္မေပးပဲ ျငင္းဆန္ဖို႕ဆိုတာ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ၾကီးနဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ပါမယ္လို႕ ကတိကဝတ္ျပဳထားတဲ့ ျမန္မာအစိုးရအတြက္ သိပ္မလြယ္လွပါ။ ဒီ အထူးသံတမန္ကို လက္မခံရင္ ဖိအားေပးမႈေတြ မ်ားျပားလာမွာ ျဖစ္သလို လက္ခံလိုက္ရင္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ လာေရာက္ျပီး အနီးကပ္ စြက္ဖက္ေနဦးမွာပါ။
အစိုးရမဟုတ္ေသာ ဖိအားမ်ား
တစ္ခ်ိန္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ဗဟိုျပဳျပီး ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းမွာ ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈ (Free Burma Movement) ဆိုျပီး ရွိခဲ့ပါတယ္။ စစ္အစိုးရရဲ့ အုပ္စိုးမႈေအာက္မွာ အရွုံးမေပးတမ္း တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကတဲ့ ျပည္တြင္းက ဒီမိုကေရစီနဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြကို ျပည္ပကေန ေထာက္ခံအားေပးဖို႕ ျပည္တြင္းက ထြက္ခြါလာတဲ့ ျမန္မာ႔ လူ႕အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပူးေပါင္းလႈပ္ရွားၾကတာပါ။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ စတင္ခဲ့ျပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ အဆုံးသတ္သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္ေလာက္မွာ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံက အသားအေရာင္ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့ လူျဖဴအစိုးရကို ဆန္႕က်င္တဲ့ အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈဆန္႕က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီး (Anti-Apartheid Movement) ျပီးဆုံးသြားခဲ့ပါျပီ။ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈေတြ ျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အသုံးျပဳခဲ့တဲ့ နည္းဗ်ဴဟာေတြကို ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈက အေမြဆက္ခံပါတယ္။ ကမ႓ာလွည္႕ခရီးသြားေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္လည္ပတ္ျခင္းမျပဳဖို႕ လံႈ႕ေဆာ္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ (Tourism Boycott Campaign) လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳတ္ႏွံထားတဲ့ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံက ထြက္ခြါေအာင္ အစုရွယ္ယာပိုင္ရွင္ေတြက တဆင့္ ဖိအားေပးတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ (Share-Holders Campaign)၊ ျမန္မာႏိုင္ငံက တင္သြင္းတဲ့ ပစၥည္းေတြကို မဝယ္ၾကဖို႕ လံႈ႕ေဆာ္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ (No “Made in Burma” Campaign)၊ ေနာက္ထပ္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမျပဳေအာင္ လူထုအင္အားနဲ႕ ကုမၸဏီရုံးမ်ားေရွ႕မွာ ဆႏၵျပတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူမ်ားရဲ့ အင္အားနဲ႕ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကို စည္းရုံးျပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ျပစ္တင္႐ံႈ႕ခ်တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ၊ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕မႈနဲ႕ အေရးယူတဲ့ ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီ ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီးမွာ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ အေရးပါခဲ့ျပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ ျပင္းထန္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈေတြ သက္ေရာက္ေစခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က စလို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ စတင္ျဖစ္ပြါးခဲ့ျပီးတဲ့ေနာက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီးဟာ ျပည္တြင္းက ရဲေဘာ္မ်ားအတြက္ မလိုအပ္ေတာ့တာမို႕ အလိုအေလ်ာက္ ျပိဳကြဲသြားခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီ ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီးမွာ ပါဝင္ခဲ့ၾကဘူးတဲ့ အေမရိကန္နဲ႕ ဥေရာပ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြက သူတို႕ေထာက္ခံအားေပးတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာလြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈ (Free Rohingya Movement) ကို စတင္လိုက္ၾကပါျပီ။
အဲဒီ ရိုဟင္ဂ်ာလႈပ္ရွားမႈမွာ ပါဝင္ၾကတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြက အထက္ေဖာ္ျပပါ နည္းဗ်ဴဟာေတြကို သုံးျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဖိအားေပးၾကပါလိမ့္မယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ပုဂိၢဳလ္ေရးအရ တိုက္ခိုက္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကို ခ်ီးျမႇင့္ထားတဲ့ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဘြဲ႕ေတြ၊ ဆုတံဆိပ္ေတြကို ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းဖို႕ ဆုခ်ီးျမႇင့္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို ဖိအားေပးၾကပါလိမ့္မယ္။ ႏိုဘယ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ေတြ၊ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသူေတြကို စည္းရုံးျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပစ္တင္ရွုပ္ခ်တဲ့ ေၾကညာခ်က္ေတြ ထပ္ခါ၊ ထပ္ခါ ထုတ္ျပန္ပါလိမ့္မယ္။ ဘဂၤါလီေတြကို ဝါရွင္တန္ ဒီစီကို၊ လန္ဒန္ကို ဖိတ္ေခၚျပီး လႊတ္ေတာ္ၾကားနာပြဲေတြမွာ သက္ေသခံထြက္ဆိုေစပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ျပန္လည္ထြက္ခြါေအာင္ ဖိအားေပးၾကပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ထပ္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ မရွိေအာင္ တားဆီးၾကပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပစၥည္းေတြကို ဝယ္ယူတင္သြင္းျခင္းမျပဳဖို႕ ေတာင္းဆိုၾကပါလိမ့္မယ္။ ကမ႓ာလွည့္ခရီးသည္ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မသြားႏိုင္ေအာင္ တားျမစ္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕မႈေတြနဲ႕ အေရးယူဖို႕၊ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြကို ႏိုင္ငံတကာရာဇဝတ္မႈခံုရုံး (International Criminal Court/ ICC) တင္ဖို႕ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရမ်ားကို ဖိအားေပးၾကပါလိမ့္မယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ အေျခစိုက္ျပီး ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး ႏိုင္ငံတကာလႈပ္ရွားမႈၾကီးမွာ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အထိ ၁၂ ႏွစ္ေက်ာ္ ပါဝင္ခဲ့ဘူးတဲ့ က်ေနာ္႕အေတြ႕အၾကံုအရ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားဟာ အျခားႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ အေရးအခင္းမ်ားကို ဝင္ေရာက္ေျဖရွင္းရာမွာ ဆန္ရွင္လို႕ေခၚတဲ့ စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕မႈေတြနဲ႕ အေရးယူတာကို မၾကိဳက္ပဲ သံတမန္ေရးလႈပ္ရွားမႈ (Diplomacy) ကိုသာ ဦးစားေပးခ်င္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ဆန္ရွင္ဥပေဒျပ႒ာန္းျပီး ဖိအားေပးရင္ေတာ့ သူတို႕ မလြန္ဆန္ႏိုင္ပါ။ မၾကိဳက္ေသာ္လည္း ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျပ႒ာန္းတဲ့ အေရးယူမႈေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္တို႕က မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူမ်ားကို အရင္စည္းရုံး၊ သူတို႕ရဲ့ ေထာက္ခံမႈနဲ႕ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကို ခ်ဥ္းကပ္ျပီး အေရးယူမႈေတြ ဥပေဒျဖစ္လာေအာင္ စည္းရုံးလံႈ႕ေဆာ္ျပီး ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ရဲ့ ဖိအားနဲ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက အေရးယူမႈေတြကို လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကေန႕အေျခအေနမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈၾကီးကို ေထာက္ခံခဲ့ၾကတဲ့ အေမရိကန္ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္အမ်ားစုဟာ ရိုဟင္ဂ်ာလို႕ ေခၚၾကသူမ်ားအေပၚ စာနာမႈအရွိဆုံး ပုဂိၢဳလ္မ်ား ျဖစ္ေနၾကပါျပီ။ ရိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အေမရိကန္၊ ျဗိတိန္နဲ႕ အီးယူႏိုင္ငံမ်ားက ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မ်ားကို စည္းရုံးလိုက္ႏိုင္ပါျပီ။ က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး ႏိုင္ငံတကာလႈပ္ရွားမႈၾကီး ေဆာင္ရြက္တုံးက ရန္ပံုေငြမေလာက္မငွနဲ႕ ငတ္တလွည့္၊ ျပတ္တလွည့္ လႈပ္ရွားခဲ့ၾကရတာ ျဖစ္ေပမယ္႕ အခု ရိုဟင္ဂ်ာအေရးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကေတာ့ အစိုးရမ်ား၊ ပါလီမန္မ်ားနဲ႕ အနီးကပ္ဆုံး ဆက္သြယ္ႏိုင္ျပီး အစိုးရမ်ား၊ ေဖာင္ေဒးရွင္းမ်ားမွ ရန္ပံုေငြေတြ ေဖာေဖာသီသီ ရေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ထိေရာက္တဲ့ အဆက္အသြယ္ေတြနဲ႕ လံုေလာက္တဲ့ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈေတြ ရရွိထားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ေရွ႕မွာလည္း ပိုျပီး အားေကာင္းလာမွာ ျဖစ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ပိုမိုျပင္းထန္တဲ့ ဖိအားေပးမႈေတြ ဆက္လက္ သက္ေရာက္ေနဦးမွာပါ။
ဖိအားမ်ားကို ေၾကာက္ရန္မလို၊ သို႕ေသာ္ နည္းလမ္းတက် တုန္႕ျပန္ၾကဖို႕ လို
ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား၊ ျပည္တြင္းမွာ အစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္၊ အစိုးရနဲ႕ ျပည္သူ ညီညြတ္ၾကမယ္၊ စိန္ေခၚမႈေတြကို အစိုးရရဲ့ ဦးေဆာင္မႈေအာက္မွာ ပူးတြဲ ရင္ဆိုင္ၾကမယ္၊ ျပည္တြင္းျပႆနာေတြကို အမွန္ကန္ဆုံးနဲ႕ အမွ်တဆုံးျဖစ္ေအာင္ ေျဖရွင္းႏိုင္ၾကမယ္ဆိုရင္ ဒီဖိအားေပးမႈေတြဟာ တစ္ခ်ိန္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားပါလိမ့္မယ္။
ဒါေပမယ္႕ ျပည္တြင္းညီညြတ္ေရးနဲ႕ ျပည္တြင္းႆနာမ်ားကို မွန္ကန္မွ်တစြာ ေျဖရွင္းေရးဆိုတာ အေျပာလြယ္သေလာက္ အလုပ္ခက္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ဟာ တပ္မေတာ္အပါအဝင္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ စီမံခန္႕ခြဲခြင့္ရွိတာမို႕ တပ္မေတာ္အေပၚ အစိုးရက ဩဇာသက္ေရာက္မႈ မရွိႏိုင္ပါ။ ဘာသာေရးနဲ႕ လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္မ်ားပါဝင္တဲ့ မေကာင္းဆိုးဝါးအင္အားစုၾကီးကလည္း အစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္အၾကား ပိုျပီး ေသြးကြဲေအာင္ ဖန္တီးေနျပန္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားရဲ့ တပ္မေတာ္အေပၚ သီးျခား ျပစ္တင္အေရးယူမႈေတြကလည္း တပ္မေတာ္နဲ႕ အစိုးရကို ပို၍ ေဝးကြာေစႏိုင္ပါတယ္။
ျပည္တြင္းတြင္လည္း အစိုးရရဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ျပည္သူအမ်ားက ခြၽင္းခ်က္မရွိ ေထာက္ခံေနသည္ မဟုတ္ပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေထာက္ခံသည့္ လူထုေထာက္ခံပြဲမ်ား ႏိုင္ငံတဝွမ္းက်င္းပေနေသာ္လည္း ေထာက္ခံၾကသူမ်ားသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္ဟု ကတိျပဳထားသည့္ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္၏ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို ေသေသခ်ာခ်ာ နားလည္သိရွိျခင္းမရွိပဲ လူပုဂိၢဳလ္ကိုသာ ေထာက္ခံေနၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုကိုယ္တိုင္က ယင္းအၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို သိရွိနားလည္ျပီး စိတ္ပါလက္ပါ ေထာက္ခံရန္ႏွင့္ ယင္းအၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို အစိုးရမွ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ ပူးေပါင္းပါဝင္ေဆာင္ရြက္ရန္ အထူးလိုအပ္ပါတယ္။ ဘာသာေပါင္းစံုဆုေတာင္းပြဲမ်ား က်င္းပေနေသာ္လည္း ယင္းဆုေတာင္းပြဲမ်ားသည္ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံသို႕ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္သြားသူမ်ားႏွင့္ မသက္ဆိုင္သလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သူ တစ္ရပ္လုံးက တစ္ဘက္ႏိုင္ငံမွ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားႏွင့္ပါ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ႏိုင္ရန္ အထူးအေရးၾကီးပါတယ္။
က်ေနာ္တို႕ ျပည္သူမ်ားမွာလည္း "ငါ" စြဲေတြ ၾကီးလွပါတယ္။ "ငါတို႕ ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာက အေကာင္းဆုံး"၊ "ငါတို႕လူမ်ိဳးက အျမတ္ဆုံး"၊"ငါတို႕ ႏိုင္ငံက အၾကီးက်ယ္ဆုံး"၊ "ဗမာလူမ်ိဳးဆိုတာ တစ္ခ်ိန္တုံးက ကမ႓ာကို စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တာ"၊ "ဗုဒၶဘာသာမွလြဲ၍ အျခားဘာသာအယူဝါဒ ကိုးကြယ္သူမ်ားဟာ မိစၧာဒိဌိ"၊ စတဲ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အလြန္အကြၽံ အထင္ၾကီးမႈေတြ၊ အမွားကို အမွန္အျဖစ္ တရားေသလက္ခံထားမႈေတြ မေဖ်ာက္ႏိုင္သ၍ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာေပါင္းစံု ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူတကြ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ဒီၾကားထဲ ဗုဒၶဘာသာကို ကာကြယ္ဖို႕အတြက္ ဘာသာျခားေတြကို သတ္တာ အျပစ္မရွိဘူးလို႕ ေဟာေျပာေနတဲ့ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ ရွိေနျပန္ပါတယ္။
ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ႏိုင္ငံတကာ၏ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားကို ေသေသခ်ာခ်ာ နားလည္ရန္လိုအပ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ျပည္သူတစ္ရပ္လုံးက ဘဂၤါလီမ်ားအား တိုင္းရင္းသားအျဖစ္၊ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ မသတ္မွတ္ပဲ ျပည္ပမွ ခိုးဝင္လာသူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ႏိုင္ငံအတြင္းမွ ေမာင္းထုတ္ရန္ ၾကိဳးစားေနတယ္လို႕ စြပ္စြဲေနတာပါ။ ျမန္မာအစိုးရက ထြက္ေျပးသြားသူမ်ားကို ျပန္လည္လက္ခံ၍ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ထိုက္သူမ်ားကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အျမန္ဆုံး အသိအမွတ္ျပဳျပီး ျမန္မာျပည္သူမ်ားကလည္း ၎တို႕အား ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းအျဖစ္ လက္ခံ၍ ဘာသာ၊ လူမ်ိဳးမခြဲျခားပဲ ျငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ၾကမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသမျပႏိုင္သ၍ ႏိုင္ငံတကာ၏ ဖိအားေပးမႈမ်ား၊ စြပ္စြဲမႈမ်ား ရပ္တန္႕မည္ မဟုတ္ပါ။ ျပန္ဝင္လာသူမ်ားကို လက္ခံျပီးလ်င္လည္း ၎တို႕အား ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ဆက္လက္ေလွာင္ပိတ္ထား၍ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ျပန္ေရာက္လာသူမ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံအတြင္း လြတ္လပ္စြာသြားလာေနထိုင္ခြင့္မရွိသ၍၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရးမ်ားကို အစိုးရက တာဝန္မယူသ၍၊ လံုျခံုေရးအတြက္ အစိုးရက တာဝန္မခံႏိုင္သ၍ ႏိုင္ငံတကာဖိအားမ်ား ရပ္တန္႕မည္မဟုတ္ပါ။ ၎တို႕အား ႏိုင္ငံအတြင္း လြတ္လပ္စြာ အေျခခ်ေနထိုင္ထိုင္ခြင့္ေပးရန္အတြက္လည္း ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ သေဘာထားၾကီးမႈႏွင့္ အမွန္တကယ္ ဘာသာ၊ လူမ်ိဳးမခြဲျခားပဲ ျငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲေနလိုစိတ္ရွိရန္ အေရးၾကီးပါတယ္။
အထက္ပါအခ်က္အလက္မ်ားကို အေျခခံ၍ ေအာက္ပါအတိုင္း အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။
(က) ျမန္မာအစိုးရမွ ဘဂၤါလီမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ မူဝါဒကို ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ေၾကညာရန္။ ။
ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုဟူ၍ မရွိေၾကာင္း ျပတ္သားစြာ ျငင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ယေန႕ကာလတြင္လည္း တပ္ခ်ဳပ္က အဆိုပါမူဝါဒကို ျပတ္သားစြာ ေၾကညာထားပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ေျပာဆိုျခင္း မရွိေသးပါ။ တစ္ဖက္တြင္လည္း ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းမွ သူမအား ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားဖက္မွ ရပ္တည္ေျပာဆိုျခင္း မရွိသည့္အတြက္၊ စစ္တပ္ကို အျပစ္မတင္သည့္အတြက္ ျပစ္တင္ ရွုံ႕ခ်ေနၾကပါတယ္။ သို႕ပါ၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုဟူ၍ မရွိေၾကာင္း၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို စိတ္ၾကိဳက္အမည္ေပးခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္အဓိပၸာယ္ဖြင့္ခြင့္ (Self-identification) ဟူသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ၎အမည္ကို ႏိုင္ငံတကာမွ အသိအမွတ္ျပဳလ်င္ေတာင္မွ ၎တို႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႒ာေနတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ၎တို႕သည္ အိမ္နီးခ်င္း တရုတ္၊ အိႏိၵယစသည့္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း လာေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္သူမ်ားႏွင့္ အတူတူပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီေခတ္မွစ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ေနထိုင္ခဲ့သူမ်ားသည္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ထိုက္သူမ်ား ျဖစ္၍ ၎တို႕အား စီစစ္လက္ခံျပီး ႏိုင္ငံသားအျဖစ္အသိအမွတ္ ျပဳမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရျပီးသည့္ေနာက္ ႏိုင္ငံအတြင္း မည္သည့္ေနရာတြင္မဆို လြတ္လပ္စြာအေျခစိုက္ေနထိုင္ခြင့္အပါအဝင္ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးမ်ားကို တန္းတူရည္မွ်ခံစားႏိုင္ေအာင္ အစိုးရမွ ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္လာမည့္ သူမ်ားကလည္း ႏိုင္ငံေတာ္အေပၚ သစၥာေစာင့္သိရန္၊ ႏိုင္ငံလူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိုင္ရန္၊ ဥပေဒမ်ားကို ေလးစားလိုက္နာရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ခိုးဝင္လာသူမ်ားအား စစ္ေဆးေတြ႕ရွိက ဥပေဒအရ အေရးယူမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ စသည္ျဖင့္ မူဝါဒသေဘာထား အတိအက် ရွင္းလင္းစြာ ထုတ္ျပန္သင့္ပါတယ္။
႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္း ေျပာရရင္ျဖင့္ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ကိုသာ ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ျပီး တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုျဖစ္ခြင့္ လုံးဝမရွိေၾကာင္း ျပတ္သားစြာ ေၾကညာရန္ ျဖစ္ပါတယ္။
(ခ) ျပည္သူလူထုမွ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္၏ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို သိရွိနားလည္ လက္ခံေအာင္ ပညာေပးစည္းရုံးရန္။ ။
ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္၏ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အၾကံျပဳခ်က္ ၈၈ ခ်က္ကို အဂၤလိပ္၊ ျမန္မာ ၂ ဘာသာျဖင့္ ဩဂုတ္လ ေနာက္ဆုံးပတ္က ထုတ္ျပန္ထားျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း အမ်ားျပည္သူ မသိရွိၾကပါ။ အစိုးရပိုင္ သတင္းစာမ်ားႏွင့္ ေရဒီယို၊ ရုပ္ျမင္သံၾကားတို႕မွ ၎အၾကံျပဳခ်က္မ်ားအား ေန႕စဥ္၊ အခန္းဆက္ ေဖာ္ျပသင့္ပါတယ္။ သေဘာထားမွ်တေသာ စာေရးဆရာမ်ားအားလည္း ယင္း အၾကံျပဳခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ားျပည္သူအလြယ္တကူနားလည္ေအာင္ ရွင္းလင္းတင္ျပသည့္ ေဆာင္းပါးမ်ားအား အစိုးရသတင္းစာတြင္ ျဖစ္ေစ၊ အျခားစာေစာင္မ်ားတြင္ ျဖစ္ေစ ေရးသားၾကရန္ တိုက္တြန္းသင့္ပါတယ္။ တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္မ်ားတြင္လည္း ဆရာ/ဆရာမမ်ား၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ေက်ာင္းသား/သူမ်ား ၎အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို သိရွိေအာင္၊ လက္ခံေအာင္ စည္းရုံးသင္ၾကားမႈမ်ား၊ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။ ျပန္ၾကားေရးဝန္ၾကီး႒ာနမွ ဦးေဆာင္၍ ပညာရွင္မ်ား၊ အစိုးရ႒ာနဆိုင္ရာမ်ားျဖင့္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပ၍ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္၏ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို အမ်ားနားလည္ေရးႏွင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။
(ဂ) မႈခင္းဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္တစ္ခု ဖြဲ႕စည္းတာဝန္ေပးရန္။ ။
ႏိုင္ငံတကာက ကုလသမဂၢလူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးေကာ္မရွင္ (UN Fact-Finding Commission) ကို ျပည္တြင္းသို႕ ဝင္ေရာက္စစ္ေဆးခြင့္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုေနၾကပါတယ္။ ခြင့္မျပဳသင့္ပါ။ ကုလသမဂၢရဲ့ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုယ္တိုင္က "လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ" ဟု တစ္ဖက္သက္ ဆုံးျဖတ္ထားျပီးသား ျဖစ္၍ ယင္းေကာ္မရွင္ကို ဝင္ခြင့္ေပးလ်င္လည္း အလားတူဆုံးျဖတ္ပါလိမ္႔မယ္။ သို႕ေသာ္လည္း ျဖစ္ရပ္တစ္ခုလုံးကို ရာဇဝတ္မႈၾကီးတစ္ခုအျဖစ္သတ္မွတ္ျပီး ရာဇဝတ္မႈခင္းဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ (International Commission of Forensic Enquiry) ဖြဲ႕စည္းတာဝန္ေပးသင့္ပါတယ္။ ယင္းေကာ္မရွင္တြင္ ႏိုင္ငံတကာမွ ေလးစားေသာ စစ္အရာရွိေဟာင္းမ်ား၊ ဥပေဒပါေမာကၡေဟာင္းမ်ား၊ တရားသူၾကီးေဟာင္းမ်ား၊ ရဲအရာရွိေဟာင္းမ်ား၊ ေထာက္လွမ္းေရးအၾကီးအကဲေဟာင္းမ်ား၊ သမိုင္းပညာရွင္မ်ား ပါဝင္သင့္ပါတယ္။ ဩဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႕မွ စသည့္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲအေျခအေနအရပ္ရပ္ကို ရာဇဝတ္မႈခင္း႐ႈေထာင့္မွ စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းသို႕ စစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား၏ စည္းရုံးလံႈ႕ေဆာ္မႈမ်ား၊ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား၊ ရြာမီး႐ိႈ႕မႈမ်ား၊ ျပည္တြင္းမွ ဘဂၤါလီမ်ားအား ျပည္ပသို႕ ထြက္ခြါလာေအာင္ စည္းရုံးမႈမ်ား၊ မဟုတ္မမွန္ လိမ္လည္ဝါဒျဖန္႕မႈမ်ား၊ ဘာသာေရးေက်ာင္းမ်ားတြင္ ျမန္မာ/ရခိုင္ မုန္းတီးေရး လံႈ႕ေဆာ္မႈမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္သင္တန္းေပးမႈမ်ား၊ ျပည္မမွ ခြဲထြက္ရန္ ၾကံစည္အားထုတ္မႈမ်ား၊ ျပည္ပအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား၊ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ား၏ အားေပးမႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ မိမိတို႕ဘက္မွ အမွားအယြင္းရွိလ်င္လည္း ေဖာ္ထုတ္ခံရပါလိမ့္မယ္။ ထိုအခါ ျပတ္ျပတ္သားသား အေရးယူဖို႕လည္း လိုအပ္ပါတယ္။
တကယ္ညီညြတ္ၾကဖို႕လို၊ တကယ္ မွန္ကန္မွ်တဖို႕လို
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေထာက္ခံပြဲေတြ၊ ဘာသာေပါင္းစံု ဆုေတာင္းပြဲေတြ ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္လုပ္လုပ္၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ လုပ္လုပ္ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈေတြက အလြယ္တကူ ပေပ်ာက္သြားမွာ မဟုတ္ပါ။ ဒီဖိအားေတြကို ငါတို႕ ဂ႐ုမစိုက္ပဲ ေနႏိုင္ပါတယ္လို႕ မာနၾကီးေနလို႕လည္း မျဖစ္ပါ။ ႏိုင္ငံတကာအေထာက္အပံ့ေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ၊ ကမ႓ာလွည့္ခရီးသည္ေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားတာနဲ႕ အမွ် ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ စီးပြါးေရးကို အၾကီးအက်ယ္ထိခိုက္မွာပါ။ ႏိုင္ငံတကာက ျမန္မာျပည္က ကုန္ပစၥည္းေတြ ဝယ္ယူတင္သြင္းျခင္း မျပဳေတာ့ရင္လည္း ျပည္တြင္းစီးပြါးေရးကို ထိခိုက္မွာပါ။ စီးပြါးေရး ၾကပ္တည္းတာနဲ႕ အမွ် အလုပ္လက္မဲ့အေရအတြက္ ပိုမ်ား၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ျမင့္မားတာနဲ႕ အမွ် လူကုန္ကူးမႈေတြ၊ ရာဇဝတ္မႈေတြ၊ မူးယစ္ေဆးဝါးသုံးစြဲမႈေတြ၊ အက်င့္စာရိတၱ ပ်က္ျပားမႈေတြ ပိုျပီး ျမင့္မားလာမွာပါ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ထိခိုက္မွာပါ။ ႏိုင္ငံတကာမွာ ျမန္မာျပည္သူေတြကို မုန္းတာနဲ႕အမွ် ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား လံုျခံုမႈ မရွိႏိုင္ပါ။ ျပန္ဝင္ေရာက္လာသူေတြထဲမွာလည္း အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ပါဝင္လာႏိုင္ျပီး တခ်ိဳ႕လည္း အခုမွ နာက်ည္းမႈေတြနဲ႕ အၾကမ္းဖက္ဝါဒကို ေရြးခ်ယ္လိုက္သူေတြလည္း ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တင္မကပဲ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလုံးမွာ လံုျခံုမႈ ကင္းမဲ့ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာကြဲျပားသူ အသိုင္းအဝိုင္းမ်ားၾကားမွာ အျပန္အလွန္ မယံုၾကည္မႈေတြ ျမင့္မားျပီး ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡေတြ ပိုျပီး ျဖစ္ပြါးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေတြကို ဂ႐ုမစိုက္ဘူးဆိုျပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို တံခါးပိတ္ေနလို႕လည္း မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
က်ေနာ္တို႕ အားလုံး အမွန္တကယ္ ညီညြတ္ၾကမွ၊ ျပည္တြင္းျပႆနာေတြကို အမွန္တကယ္ မွ်မွ်တတ ေျဖရွင္းႏိုင္မွ ဒီႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေတြကို က်ေနာ္တို႕ ရဲရဲဝံ႕ဝံ႕ ရင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကမွာပါ။
ေလးစားစြာ၊
ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးနဲ႕ ပတ္သက္ျပီး ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအဝိုင္းရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဖိအားေပးမႈေတြဟာ ဆက္လက္ ျမင့္မားေနဆဲျဖစ္ပါတယ္။ ကုလသမဂၢနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာအစိုးရမ်ားကတင္ ဖိအားေပးေနတာမဟုတ္ပဲ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုနဲ႕ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ားမွာ အေျခစိုက္တဲ့ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အလုပ္သမားသမဂၢမ်ား၊ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားကပါ ျပည္သူလူထုအေျချပဳ လႈပ္ရွားမႈမ်ား (Grassroots Campaigns) ျပဳလုပ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဖိအားေပးမႈေတြ စတင္ျပဳလုပ္ေနပါျပီ။ ဒီ ဖိအားေပးမႈေတြကို က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက စနစ္တက် ရင္ဆိုင္တုန္႕ျပန္ႏိုင္ၾကဖို႕ ဒီေဆာင္းပါးနဲ႕ အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။
လက္ရွိ ႏိုင္ငံတကာဖိအားႏွင့္ ေရွ႕အလားအလာမ်ား
က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာက ႏိုင္ငံတကာသတင္းေတြကို အျပည့္အဝ အကုန္အစင္ မသိႏိုင္ၾကတာရယ္၊ ကိုယ့္ေခါင္းေဆာင္အေပၚ အၾကည္ညိဳလြန္ကဲျပီး စိတ္ကူးယဥ္ ဖန္တီးတဲ့ သတင္းမွားေတြကိုပဲ စိတ္ဝင္တစား မွ်ေဝၾကတာရယ္ေၾကာင့္ ျပည္သူအမ်ားဟာ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈမ်ားရဲ့ အတိုင္းအတာကို ေသေသခ်ာခ်ာ မသိၾကဘူးလို႕ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ပထမဆုံး လက္ရွိ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈအေျခအေနနဲ႕ ေနာင္အလားအလာမ်ားကို ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။
ႏိုဝင္ဘာလ ၆ ရက္ေန႕မွာ ကုလသမဂၢ လံုျခံုေရးေကာင္စီက ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ေၾကညာခ်က္တစ္ရပ္ကို "ေကာင္စီဥကၠ႒၏ ေၾကညာခ်က္" (Presidential Statement) ပံုစံနဲ႕ ထုတ္ျပန္လိုက္ပါတယ္။ ဒီေၾကညာခ်က္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံက မလြဲမေသြလိုက္နာရမယ္႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ (Binding Resolution) တစ္ရပ္ မဟုတ္ေပမယ္႕ ဒီလို "ေကာင္စီဥကၠ႒၏ ေၾကညာခ်က္" ကို အဖြဲ႕ဝင္ ၁၅ ႏိုင္ငံစလုံးရဲ့ သေဘာတူညီမႈနဲ႕ ထုတ္ျပန္ႏိုင္တာက အင္မတန္အေရးၾကီးတဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ပါ။ တရုတ္အစိုးရက ျဗိတိန္ႏိုင္ငံနဲ႕ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံက ပူးတြဲတင္သြင္းတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို ျငင္းပယ္ႏိုင္ခဲ့ေပမယ္႕ ဒီေၾကညာခ်က္ထုတ္ဖို႕ကိုေတာ့ သေဘာတူညီခဲ့ရပါတယ္။ ဒါဟာျဖင့္ တရုတ္အစိုးရကိုယ္တိုင္က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ရခိုင္ျပည္နယ္ျပသနာအေပၚ စိုးရိမ္ပူပန္မႈရွိတယ္ဆိုတာ သက္ေသျပသလို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အေျခအေန တိုးတက္ေကာင္းမြန္ျခင္းမရွိလို႕ ေနာင္တစ္ခ်ိန္မွာ ျဗိတိန္နဲ႕ ျပင္သစ္တို႕က ဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္း ထပ္တင္မယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ သူ႕ရဲ့ ဗီတိုအာဏာသုံးျပီး ကာကြယ္ဖို႕ မေသခ်ာဘူးဆိုတာကိုလည္း သတိျပဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုဝင္ဘာလ ၁၆ ရက္ေန႕မွာ က်င္းပေနဆဲ ၇၂ ၾကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံၾကီးရဲ့ တတိယေကာ္မတီအစည္းအေဝးမွာ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံက အစၥလမ္ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ (Organization of Islamic Countries/ OIC) ကိုယ္စား တင္သြင္းတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးအေျခအေနဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို ေထာက္ခံမဲ ၁၃၅ မဲ၊ ကန္႕ကြက္မဲ ၁၀ မဲ၊ ၾကားေနမဲ ၂၆ မဲနဲ႕ အတည္ျပဳလိုက္ပါတယ္။ ၂၁ ႏိုင္ငံက မဲေပးဖို႕ ပ်က္ကြက္ပါတယ္။ ကန္႕ကြက္မဲေပးတဲ့ ၁၀ ႏိုင္ငံမွာ အင္အားၾကီးႏိုင္ငံမ်ား ျဖစ္တဲ့ တရုပ္နဲ႕ ႐ုရွား၊ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္မ်ား ျဖစ္ၾကတဲ့ ကမ္ေဗာဒီးယား၊ ေလာ၊ ဖိလစ္ပိုင္ နဲ႕ ဗီယက္နမ္၊ အာရွတိုက္ကပဲျဖစ္တဲ့ ဘူတန္ႏိုင္ငံနဲ႕ ထူးထူးျခားျခား အေရွ႕အလယ္ပိုင္းက ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနတဲ့ ဆီးရီးယား၊ အေရွ႕ဥေရာပက ဘယ္လား႐ုစ္ နဲ႕ အာဖရိကတိုက္က ေလာေလာဆယ္ အာဏာသိမ္းမႈျဖစ္ေနတဲ့ ဇင္ဘာေဘြ တို႕ပါဝင္ပါတယ္။ ေထာက္ခံၾကတဲ့အထဲမွာ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္မ်ားျဖစ္တဲ့ အင္ဒိုနီးရွား၊ မေလးရွား နဲ႕ ဘ႐ူႏိုင္း၊ အေမရိကန္၊ ေတာင္ကိုရီးယား၊ ဩစေၾတးလ်၊ ဆြစ္ဇာလန္၊ ျဗိတိန္၊ ကေနဒါနဲ႕ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ား၊ အစၥလမ္မစ္ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ား ပါဝင္ၾကပါတယ္။ အာဆီယံအဖြဲ႕ဝင္မ်ား ျဖစ္ၾကတဲ့ စကၤာပူ၊ ထိုင္း၊ အာရွအင္အားၾကီးမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ အိႏိၵယ၊ ဂ်ပန္တို႕က ၾကားေနတဲ့အထဲမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ဒီဇင္ဘာလထဲမွာ က်င္းပမယ္႕ အေထြေထြညီလာခံ စုံညီအစည္းအေဝးမွာ ထပ္မံ မဲခြဲတဲ့အခါ မဲအေရအတြက္ အေျပာင္းအလဲရွိႏိုင္ေပမယ္႕ ေထာက္ခံမဲအမ်ားစုနဲ႕ အတည္ျပဳႏိုင္မွာ ေသခ်ာသေလာက္ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို လက္မခံပါ။
ေနာက္ထပ္ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုျဖစ္တဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီကေတာ့ မတ္လ ကတည္းက ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို အတည္ျပဳျပီး ႏိုင္ငံတကာအခ်က္အလက္ ရွာေဖြေရးေကာ္မရွင္ (International Fact-Finding Commission) တစ္ရပ္ကို ဖြဲ႕စည္းတာဝန္ေပးထားျပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ေကာ္မရွင္က ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ လာေရာက္စံုစမ္းခြင့္ ေတာင္းခံတာကို ျမန္မာအစိုးရက လက္မခံပါ။
ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ား (EU) က ျမန္မာ႔ တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို အဆက္အသြယ္ျဖတ္ျခင္းျဖင့္ စတင္အေရးယူပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကလည္း ျမန္မာ႔တပ္မေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ပစ္မွတ္ထားတဲ့ အေရးယူမႈေတြ စတင္ေနပါျပီ။ အီးယူနဲ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အစိုးရမ်ားက ျမန္မာႏိုင္ငံအစိုးရကို ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးေကာ္မရွင္ကို ျပည္ဝင္ခြင့္ေပးျပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးခြင့္ျပဳဖို႕ ေတာင္းဆိုေနၾကပါတယ္။
ႏိုဝင္ဘာလ ၂၃ ရက္ေန႕မွာေတာ့ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး႒ာနက ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ ရခိုင္ျပည္နယ္အေရးအခင္းဟာ လူမ်ိဳးစုသန္႕စင္ရွင္းလင္းေရး (Ethnic Cleansing) ျဖစ္တယ္လို႕ တရားဝင္ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။ ဒါဟာျဖင့္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး Rex Tillerson ရဲ့ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၅ ရက္ေန႕၊ တစ္ရက္တာ ျမန္မာႏိုင္ငံခရီးစဥ္ ခရီးစဥ္အျပီး ရက္ပိုင္းေလးအတြင္းမွာ ဆုံးျဖတ္လိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုဝင္ဘာ ၁၅ ရက္ေန႕က ေနျပည္ေတာ္မွာက်င္းပတဲ့ ျမန္မာနဲ႕ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီး ႏွစ္ေယာက္ရဲ့ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က Rex Tillerson ကို ဒီေန႕ေခတ္မွာ အင္မတန္ရွားပါးတဲ့ ပြင့္လင္းတဲ့အျမင္ရွိသူတစ္ေယာက္လို႕ေတာင္ ခ်ီးက်ဴးလိုက္ပါေသးတယ္။
ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးသံတမန္ (UN Special Envoy on Myanmar)
လံုျခံုေရးေကာင္စီဥကၠ႒ရဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ကို ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးသံတမန္တစ္ေယာက္ ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးသင့္ေၾကာင္း အၾကံျပဳထားပါတယ္။ အေထြေထြညီလာခံဆုံးျဖတ္ခ်က္မွာေတာ့ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ကို အငယ္တန္းအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ (Under-Secretary-General) ရာထူးအဆင့္ရွိတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးသံတမန္တစ္ေယာက္ကို အေထာက္အကူျပဳ ရုံးအဖြဲ႕နဲ႕တကြ ခန္႕အပ္တာဝန္ေပးဖို႕ ညႊန္ၾကားထားပါတယ္။ အငယ္တန္းအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရာထူးဟာ ကုလသမဂၢမွာ တတိယအျမင့္ဆုံး ရာထူးျဖစ္ပါတယ္။ အေထြေထြညီလာခံ တတိယေကာ္မတီမွာ အီဂ်စ္ႏိုင္ငံက တင္သြင္းတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာဆုံးျဖတ္ခ်က္မူၾကမ္းကို မဲခြဲ အတည္ျပဳရာမွာ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က ပူးတြဲတင္သြင္းတဲ့ အထူးသံတမန္ခန္႕အပ္ေရး ဘတ္ဂ်က္မူၾကမ္းကိုပါ တတိယေကာ္မတီက အတည္ျပဳေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒီ ဘတ္ဂ်က္အရ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္က ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးသံတမန္တစ္ဦးနဲ႕ အဖြဲ႕ဝင္ ၆ ဦးပါတဲ့ ရုံးအဖြဲ႕အတြက္ တစ္ႏွစ္စာ အသုံးစားရိတ္ ေဒၚလာ တစ္သန္း ၅သိန္း ၄ေသာင္း ၁ ေထာင္ (US$ 1,541,100) သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အထူးသံတမန္ဟာ အငယ္တန္း အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ ရာထူးအဆင့္ရွိရမယ္။ ေဒသအတြင္း (အေရွ႕ေတာင္အာရွ ေဒသအတြင္း) မွာ ရုံးဖြင့္ အေျခစိုက္ရမယ္။ ရုံးအဖြဲ႕ဝင္ ၆ ဦးအနက္ ညႊန္ၾကားေရးမႉးအဆင့္ ၁ ဦး၊ အၾကီးတန္းႏိုင္ငံေရးအရာရွိ ၁ ဦး၊ အလတ္တန္း ႏိုင္ငံေရးအရာရွိ ၁ ဦး နဲ႕ ေဒသဆိုင္ရာဝန္ထမ္း ၁ ဦးတို႕ဟာ ေဒသအတြင္းဖြင့္လွစ္မယ္႕ ရုံးမွာ တာဝန္ယူျပီး အၾကီးတန္းႏိုင္ငံေရးအရာရွိ ၁ ဦးနဲ႕ အလတ္တန္း ႏိုင္ငံေရးအရာရွိ ၁ ဦးတို႕က နယူးေယာက္၊ ကုလသမဂၢ႒ာနခ်ဳပ္မွာ ရုံးထိုင္ျပီး ေဒသအတြင္းက အထူးသံတမန္ ရုံးအဖြဲ႕ (Office of the UN Special Envoy on Myanmar) ကို ပံ့ပိုးေပးရမယ္လို႕ ဆိုပါတယ္။
အထူးသံတမန္ရဲ့ လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြကို (၁) ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ အကူအညီမ်ားေပးအပ္ရာတြင္ တိုးတက္မႈရွိေရး၊ (၂) ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မ်ား တိုးတက္ေစေရး၊ နဲ႕ (၃) ဘဂၤလားေဒ့ရွ္ေရာက္ ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္လည္လက္ခံရာတြင္ တိုးတက္မႈရွိေရး စသည္ျဖင့္ အပိုင္း သုံးပိုင္း ခြဲျခားသတ္မွတ္ထားပါတယ္။ အထူးသံတမန္ဟာ ျမန္မာအစိုးရကို (၁) ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း တပ္မေတာ္၏ စစ္ဆင္ေရးမ်ား ရပ္တန္႕ေရး၊ (၂) လူသားခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ အကူအညီမ်ားကို အကန္႕အသတ္မရွိ ခြင့္ျပဳေရး၊ နဲ႕ (၃) ဘဂၤလားေဒ့ရွ္မွ ဒုကၡသည္မ်ား မိမိတို႕ သေဘာဆႏၵအေလ်ာက္ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္ရာတြင္ လံုျခံုစြာ၊ ဂုဏ္သိကၡာျဖင့္ ျပန္လာႏိုင္ရန္ အာမခံေဆာင္ရြက္ေရးတို႕အတြက္ တိုက္တြန္းရမယ္လို႕လည္း ဆိုထားပါတယ္။
အထူးသံတမန္ဟာ ေဒသအတြင္း ႏိုင္ငံတစ္ခုခုမွာ ေနထိုင္သူျဖစ္ရမယ္ (Home-based) လို႕လည္း ဆိုထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေဒသအတြင္းက ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ကို ေထာက္ခံအားေပးခဲ့ၾကတဲ့ အစၥလမ္ႏိုင္ငံ ၃ ႏိုင္ငံ (မေလးရွား၊ အင္ဒိုနီးရွား နဲ႕ ဘ႐ူႏိုင္း) မွ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ၾကီးေဟာင္း၊ သံအမတ္ၾကီးေဟာင္း တစ္ေယာက္ေယာက္ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ကုလသမဂၢအထူးသံတမန္ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္တုံးက မေလးရွားႏိုင္ငံက ရာဇာလီ အစၥေမးကို အထူးသံတမန္အျဖစ္ ခန္႕အပ္ခဲ့ဘူးတာမို႕ရယ္၊ ဘ႐ူႏိုင္းႏိုင္ငံက ႏိုင္ငံေရးအရ သိပ္တက္ႂကြမႈမရွိတာေၾကာင့္ ဒီတစ္ၾကိမ္ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံက ဒီရာထူးကို ရမယ္ ထင္ပါတယ္။
ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္ဟာ အစၥလမ္မစ္ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕က ဦးေဆာင္တင္သြင္းျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးမွာ ကုလသမဂၢကို အသုံးခ်ျပီး ဝင္ေရာက္စြက္ဖက္ဖို႕ ၾကိဳးစားတာျဖစ္လို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံက လက္မခံႏိုင္ေၾကာင္း ေၾကညာထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႕ ဒီဆုံးျဖတ္ခ်က္အရ ဖြဲ႕စည္းေပၚေပါက္လာမယ္႔ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးသံတမန္ကို လက္မခံသင့္ပါ။ ဒီအထူးသံတမန္ဟာလည္း ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ကိုတင္မက အစၥလမ္မစ္ႏိုင္ငံမ်ားအဖြဲ႕ကိုပါ ကိုယ္စားျပဳသလို ျဖစ္ေနမွာပါ။
ဒါေပမယ္႕လည္း ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ့ အထူးသံတမန္ကို ျပည္ဝင္ခြင့္မေပးပဲ ျငင္းဆန္ဖို႕ဆိုတာ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ၾကီးနဲ႕ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ပါမယ္လို႕ ကတိကဝတ္ျပဳထားတဲ့ ျမန္မာအစိုးရအတြက္ သိပ္မလြယ္လွပါ။ ဒီ အထူးသံတမန္ကို လက္မခံရင္ ဖိအားေပးမႈေတြ မ်ားျပားလာမွာ ျဖစ္သလို လက္ခံလိုက္ရင္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံကို အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ လာေရာက္ျပီး အနီးကပ္ စြက္ဖက္ေနဦးမွာပါ။
အစိုးရမဟုတ္ေသာ ဖိအားမ်ား
တစ္ခ်ိန္က အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ဗဟိုျပဳျပီး ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းမွာ ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈ (Free Burma Movement) ဆိုျပီး ရွိခဲ့ပါတယ္။ စစ္အစိုးရရဲ့ အုပ္စိုးမႈေအာက္မွာ အရွုံးမေပးတမ္း တိုက္ပြဲဝင္ေနၾကတဲ့ ျပည္တြင္းက ဒီမိုကေရစီနဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြကို ျပည္ပကေန ေထာက္ခံအားေပးဖို႕ ျပည္တြင္းက ထြက္ခြါလာတဲ့ ျမန္မာ႔ လူ႕အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားနဲ႕ ႏိုင္ငံတကာ လူ႕အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူမ်ား၊ ႏိုင္ငံတကာ ေက်ာင္းသားအဖြဲ႕အစည္းမ်ား ပူးေပါင္းလႈပ္ရွားၾကတာပါ။ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ စတင္ခဲ့ျပီး ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ အဆုံးသတ္သြားခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္ေလာက္မွာ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံက အသားအေရာင္ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့ လူျဖဴအစိုးရကို ဆန္႕က်င္တဲ့ အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈဆန္႕က်င္ေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီး (Anti-Apartheid Movement) ျပီးဆုံးသြားခဲ့ပါျပီ။ ေတာင္အာဖရိကႏိုင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေပးမႈေတြ ျမႇင့္တင္ေရးအတြက္ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အသုံးျပဳခဲ့တဲ့ နည္းဗ်ဴဟာေတြကို ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈက အေမြဆက္ခံပါတယ္။ ကမ႓ာလွည္႕ခရီးသြားေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို သြားေရာက္လည္ပတ္ျခင္းမျပဳဖို႕ လံႈ႕ေဆာ္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ (Tourism Boycott Campaign) လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳတ္ႏွံထားတဲ့ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံက ထြက္ခြါေအာင္ အစုရွယ္ယာပိုင္ရွင္ေတြက တဆင့္ ဖိအားေပးတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ (Share-Holders Campaign)၊ ျမန္မာႏိုင္ငံက တင္သြင္းတဲ့ ပစၥည္းေတြကို မဝယ္ၾကဖို႕ လံႈ႕ေဆာ္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ (No “Made in Burma” Campaign)၊ ေနာက္ထပ္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈမျပဳေအာင္ လူထုအင္အားနဲ႕ ကုမၸဏီရုံးမ်ားေရွ႕မွာ ဆႏၵျပတဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြ လုပ္ခဲ့ၾကတယ္။ မဲဆႏၵရွင္ ျပည္သူမ်ားရဲ့ အင္အားနဲ႕ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကို စည္းရုံးျပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရကို ျပစ္တင္႐ံႈ႕ခ်တဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ၊ ျမန္မာစစ္အစိုးရကို စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕မႈနဲ႕ အေရးယူတဲ့ ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းႏိုင္ခဲ့ၾကတယ္။ အဲဒီ ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီးဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ဒီမိုကေရစီေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီးမွာ အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ အေရးပါခဲ့ျပီး ျမန္မာစစ္အစိုးရအေပၚ ျပင္းထန္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈေတြ သက္ေရာက္ေစခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္က စလို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ ေျပာင္းလဲမႈေတြ စတင္ျဖစ္ပြါးခဲ့ျပီးတဲ့ေနာက္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ေလာက္မွာ ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီးဟာ ျပည္တြင္းက ရဲေဘာ္မ်ားအတြက္ မလိုအပ္ေတာ့တာမို႕ အလိုအေလ်ာက္ ျပိဳကြဲသြားခဲ့ပါတယ္။ အခုေတာ့ အဲဒီ ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈၾကီးမွာ ပါဝင္ခဲ့ၾကဘူးတဲ့ အေမရိကန္နဲ႕ ဥေရာပ လူ႕အခြင့္အေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြက သူတို႕ေထာက္ခံအားေပးတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားအတြက္ ရိုဟင္ဂ်ာလြတ္ေျမာက္ေရး လႈပ္ရွားမႈ (Free Rohingya Movement) ကို စတင္လိုက္ၾကပါျပီ။
အဲဒီ ရိုဟင္ဂ်ာလႈပ္ရွားမႈမွာ ပါဝင္ၾကတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြက အထက္ေဖာ္ျပပါ နည္းဗ်ဴဟာေတြကို သုံးျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ဖိအားေပးၾကပါလိမ့္မယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ပုဂိၢဳလ္ေရးအရ တိုက္ခိုက္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကို ခ်ီးျမႇင့္ထားတဲ့ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဘြဲ႕ေတြ၊ ဆုတံဆိပ္ေတြကို ျပန္လည္ရုပ္သိမ္းဖို႕ ဆုခ်ီးျမႇင့္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းေတြကို ဖိအားေပးၾကပါလိမ့္မယ္။ ႏိုဘယ္ျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုရွင္ေတြ၊ ထင္ရွားေက်ာ္ၾကားသူေတြကို စည္းရုံးျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပစ္တင္ရွုပ္ခ်တဲ့ ေၾကညာခ်က္ေတြ ထပ္ခါ၊ ထပ္ခါ ထုတ္ျပန္ပါလိမ့္မယ္။ ဘဂၤါလီေတြကို ဝါရွင္တန္ ဒီစီကို၊ လန္ဒန္ကို ဖိတ္ေခၚျပီး လႊတ္ေတာ္ၾကားနာပြဲေတြမွာ သက္ေသခံထြက္ဆိုေစပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းက ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ ျပန္လည္ထြက္ခြါေအာင္ ဖိအားေပးၾကပါလိမ့္မယ္။ ေနာက္ထပ္ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ မရွိေအာင္ တားဆီးၾကပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ပစၥည္းေတြကို ဝယ္ယူတင္သြင္းျခင္းမျပဳဖို႕ ေတာင္းဆိုၾကပါလိမ့္မယ္။ ကမ႓ာလွည့္ခရီးသည္ေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံကို မသြားႏိုင္ေအာင္ တားျမစ္ၾကပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕မႈေတြနဲ႕ အေရးယူဖို႕၊ ျမန္မာေခါင္းေဆာင္ေတြကို ႏိုင္ငံတကာရာဇဝတ္မႈခံုရုံး (International Criminal Court/ ICC) တင္ဖို႕ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရမ်ားကို ဖိအားေပးၾကပါလိမ့္မယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာ အေျခစိုက္ျပီး ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး ႏိုင္ငံတကာလႈပ္ရွားမႈၾကီးမွာ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္ကေန ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အထိ ၁၂ ႏွစ္ေက်ာ္ ပါဝင္ခဲ့ဘူးတဲ့ က်ေနာ္႕အေတြ႕အၾကံုအရ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအပါအဝင္ အေနာက္ႏိုင္ငံအစိုးရမ်ားဟာ အျခားႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ အေရးအခင္းမ်ားကို ဝင္ေရာက္ေျဖရွင္းရာမွာ ဆန္ရွင္လို႕ေခၚတဲ့ စီးပြါးေရးပိတ္ဆို႕မႈေတြနဲ႕ အေရးယူတာကို မၾကိဳက္ပဲ သံတမန္ေရးလႈပ္ရွားမႈ (Diplomacy) ကိုသာ ဦးစားေပးခ်င္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ္႕ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခံ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ဆန္ရွင္ဥပေဒျပ႒ာန္းျပီး ဖိအားေပးရင္ေတာ့ သူတို႕ မလြန္ဆန္ႏိုင္ပါ။ မၾကိဳက္ေသာ္လည္း ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျပ႒ာန္းတဲ့ အေရးယူမႈေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း က်ေနာ္တို႕က မဲဆႏၵရွင္ျပည္သူမ်ားကို အရင္စည္းရုံး၊ သူတို႕ရဲ့ ေထာက္ခံမႈနဲ႕ ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားကို ခ်ဥ္းကပ္ျပီး အေရးယူမႈေတြ ဥပေဒျဖစ္လာေအာင္ စည္းရုံးလံႈ႕ေဆာ္ျပီး ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္ရဲ့ ဖိအားနဲ႕ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက အေရးယူမႈေတြကို လက္ေတြ႕အေကာင္အထည္ေဖာ္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီကေန႕အေျခအေနမွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံလြတ္ေျမာက္ေရးလႈပ္ရွားမႈၾကီးကို ေထာက္ခံခဲ့ၾကတဲ့ အေမရိကန္ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္အမတ္အမ်ားစုဟာ ရိုဟင္ဂ်ာလို႕ ေခၚၾကသူမ်ားအေပၚ စာနာမႈအရွိဆုံး ပုဂိၢဳလ္မ်ား ျဖစ္ေနၾကပါျပီ။ ရိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားက အေမရိကန္၊ ျဗိတိန္နဲ႕ အီးယူႏိုင္ငံမ်ားက ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မ်ားကို စည္းရုံးလိုက္ႏိုင္ပါျပီ။ က်ေနာ္တို႕ ျမန္မာျပည္လြတ္ေျမာက္ေရး ႏိုင္ငံတကာလႈပ္ရွားမႈၾကီး ေဆာင္ရြက္တုံးက ရန္ပံုေငြမေလာက္မငွနဲ႕ ငတ္တလွည့္၊ ျပတ္တလွည့္ လႈပ္ရွားခဲ့ၾကရတာ ျဖစ္ေပမယ္႕ အခု ရိုဟင္ဂ်ာအေရးေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကေတာ့ အစိုးရမ်ား၊ ပါလီမန္မ်ားနဲ႕ အနီးကပ္ဆုံး ဆက္သြယ္ႏိုင္ျပီး အစိုးရမ်ား၊ ေဖာင္ေဒးရွင္းမ်ားမွ ရန္ပံုေငြေတြ ေဖာေဖာသီသီ ရေနတာပါ။ ဒါေၾကာင့္ ထိေရာက္တဲ့ အဆက္အသြယ္ေတြနဲ႕ လံုေလာက္တဲ့ ေငြေၾကးေထာက္ပံ့မႈေတြ ရရွိထားတဲ့ ရိုဟင္ဂ်ာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ လႈပ္ရွားမႈေတြဟာ ေရွ႕မွာလည္း ပိုျပီး အားေကာင္းလာမွာ ျဖစ္ျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ပိုမိုျပင္းထန္တဲ့ ဖိအားေပးမႈေတြ ဆက္လက္ သက္ေရာက္ေနဦးမွာပါ။
ဖိအားမ်ားကို ေၾကာက္ရန္မလို၊ သို႕ေသာ္ နည္းလမ္းတက် တုန္႕ျပန္ၾကဖို႕ လို
ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ားမ်ား၊ ျပည္တြင္းမွာ အစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္၊ အစိုးရနဲ႕ ျပည္သူ ညီညြတ္ၾကမယ္၊ စိန္ေခၚမႈေတြကို အစိုးရရဲ့ ဦးေဆာင္မႈေအာက္မွာ ပူးတြဲ ရင္ဆိုင္ၾကမယ္၊ ျပည္တြင္းျပႆနာေတြကို အမွန္ကန္ဆုံးနဲ႕ အမွ်တဆုံးျဖစ္ေအာင္ ေျဖရွင္းႏိုင္ၾကမယ္ဆိုရင္ ဒီဖိအားေပးမႈေတြဟာ တစ္ခ်ိန္မွာ ေပ်ာက္ကြယ္သြားပါလိမ့္မယ္။
ဒါေပမယ္႕ ျပည္တြင္းညီညြတ္ေရးနဲ႕ ျပည္တြင္းႆနာမ်ားကို မွန္ကန္မွ်တစြာ ေျဖရွင္းေရးဆိုတာ အေျပာလြယ္သေလာက္ အလုပ္ခက္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ဟာ တပ္မေတာ္အပါအဝင္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို လြတ္လပ္စြာ စီမံခန္႕ခြဲခြင့္ရွိတာမို႕ တပ္မေတာ္အေပၚ အစိုးရက ဩဇာသက္ေရာက္မႈ မရွိႏိုင္ပါ။ ဘာသာေရးနဲ႕ လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္မ်ားပါဝင္တဲ့ မေကာင္းဆိုးဝါးအင္အားစုၾကီးကလည္း အစိုးရနဲ႕ တပ္မေတာ္အၾကား ပိုျပီး ေသြးကြဲေအာင္ ဖန္တီးေနျပန္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရမ်ားရဲ့ တပ္မေတာ္အေပၚ သီးျခား ျပစ္တင္အေရးယူမႈေတြကလည္း တပ္မေတာ္နဲ႕ အစိုးရကို ပို၍ ေဝးကြာေစႏိုင္ပါတယ္။
ျပည္တြင္းတြင္လည္း အစိုးရရဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ျပည္သူအမ်ားက ခြၽင္းခ်က္မရွိ ေထာက္ခံေနသည္ မဟုတ္ပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေထာက္ခံသည့္ လူထုေထာက္ခံပြဲမ်ား ႏိုင္ငံတဝွမ္းက်င္းပေနေသာ္လည္း ေထာက္ခံၾကသူမ်ားသည္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က အေကာင္အထည္ေဖာ္မည္ဟု ကတိျပဳထားသည့္ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္၏ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို ေသေသခ်ာခ်ာ နားလည္သိရွိျခင္းမရွိပဲ လူပုဂိၢဳလ္ကိုသာ ေထာက္ခံေနၾကျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ျပည္သူလူထုကိုယ္တိုင္က ယင္းအၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို သိရွိနားလည္ျပီး စိတ္ပါလက္ပါ ေထာက္ခံရန္ႏွင့္ ယင္းအၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို အစိုးရမွ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ ပူးေပါင္းပါဝင္ေဆာင္ရြက္ရန္ အထူးလိုအပ္ပါတယ္။ ဘာသာေပါင္းစံုဆုေတာင္းပြဲမ်ား က်င္းပေနေသာ္လည္း ယင္းဆုေတာင္းပြဲမ်ားသည္ တစ္ဖက္ႏိုင္ငံသို႕ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္သြားသူမ်ားႏွင့္ မသက္ဆိုင္သလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ျမန္မာျပည္သူ တစ္ရပ္လုံးက တစ္ဘက္ႏိုင္ငံမွ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားႏွင့္ပါ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ႏိုင္ရန္ အထူးအေရးၾကီးပါတယ္။
က်ေနာ္တို႕ ျပည္သူမ်ားမွာလည္း "ငါ" စြဲေတြ ၾကီးလွပါတယ္။ "ငါတို႕ ကိုးကြယ္တဲ့ ဘာသာက အေကာင္းဆုံး"၊ "ငါတို႕လူမ်ိဳးက အျမတ္ဆုံး"၊"ငါတို႕ ႏိုင္ငံက အၾကီးက်ယ္ဆုံး"၊ "ဗမာလူမ်ိဳးဆိုတာ တစ္ခ်ိန္တုံးက ကမ႓ာကို စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့တာ"၊ "ဗုဒၶဘာသာမွလြဲ၍ အျခားဘာသာအယူဝါဒ ကိုးကြယ္သူမ်ားဟာ မိစၧာဒိဌိ"၊ စတဲ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို အလြန္အကြၽံ အထင္ၾကီးမႈေတြ၊ အမွားကို အမွန္အျဖစ္ တရားေသလက္ခံထားမႈေတြ မေဖ်ာက္ႏိုင္သ၍ ျပည္တြင္းျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႕ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာေပါင္းစံု ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူတကြ ယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ဒီၾကားထဲ ဗုဒၶဘာသာကို ကာကြယ္ဖို႕အတြက္ ဘာသာျခားေတြကို သတ္တာ အျပစ္မရွိဘူးလို႕ ေဟာေျပာေနတဲ့ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြ ရွိေနျပန္ပါတယ္။
ဒီလို အေျခအေနမ်ိဳးမွာ ႏိုင္ငံတကာ၏ စြပ္စြဲခ်က္မ်ားကို ေသေသခ်ာခ်ာ နားလည္ရန္လိုအပ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းက ျမန္မာအစိုးရႏွင့္ ျပည္သူတစ္ရပ္လုံးက ဘဂၤါလီမ်ားအား တိုင္းရင္းသားအျဖစ္၊ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ မသတ္မွတ္ပဲ ျပည္ပမွ ခိုးဝင္လာသူမ်ားအျဖစ္ သတ္မွတ္ကာ ႏိုင္ငံအတြင္းမွ ေမာင္းထုတ္ရန္ ၾကိဳးစားေနတယ္လို႕ စြပ္စြဲေနတာပါ။ ျမန္မာအစိုးရက ထြက္ေျပးသြားသူမ်ားကို ျပန္လည္လက္ခံ၍ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ထိုက္သူမ်ားကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အျမန္ဆုံး အသိအမွတ္ျပဳျပီး ျမန္မာျပည္သူမ်ားကလည္း ၎တို႕အား ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္းအျဖစ္ လက္ခံ၍ ဘာသာ၊ လူမ်ိဳးမခြဲျခားပဲ ျငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ၾကမည္ျဖစ္ေၾကာင္း သက္ေသမျပႏိုင္သ၍ ႏိုင္ငံတကာ၏ ဖိအားေပးမႈမ်ား၊ စြပ္စြဲမႈမ်ား ရပ္တန္႕မည္ မဟုတ္ပါ။ ျပန္ဝင္လာသူမ်ားကို လက္ခံျပီးလ်င္လည္း ၎တို႕အား ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ဆက္လက္ေလွာင္ပိတ္ထား၍ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ျပန္ေရာက္လာသူမ်ားအတြက္ ႏိုင္ငံအတြင္း လြတ္လပ္စြာသြားလာေနထိုင္ခြင့္မရွိသ၍၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ လူမႈေရးမ်ားကို အစိုးရက တာဝန္မယူသ၍၊ လံုျခံုေရးအတြက္ အစိုးရက တာဝန္မခံႏိုင္သ၍ ႏိုင္ငံတကာဖိအားမ်ား ရပ္တန္႕မည္မဟုတ္ပါ။ ၎တို႕အား ႏိုင္ငံအတြင္း လြတ္လပ္စြာ အေျခခ်ေနထိုင္ထိုင္ခြင့္ေပးရန္အတြက္လည္း ျမန္မာျပည္သူမ်ား၏ သေဘာထားၾကီးမႈႏွင့္ အမွန္တကယ္ ဘာသာ၊ လူမ်ိဳးမခြဲျခားပဲ ျငိမ္းခ်မ္းစြာအတူယွဥ္တြဲေနလိုစိတ္ရွိရန္ အေရးၾကီးပါတယ္။
အထက္ပါအခ်က္အလက္မ်ားကို အေျခခံ၍ ေအာက္ပါအတိုင္း အၾကံျပဳခ်င္ပါတယ္။
(က) ျမန္မာအစိုးရမွ ဘဂၤါလီမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ မူဝါဒကို ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ေၾကညာရန္။ ။
ဦးသိန္းစိန္အစိုးရလက္ထက္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုဟူ၍ မရွိေၾကာင္း ျပတ္သားစြာ ျငင္းဆိုခဲ့ပါတယ္။ ယေန႕ကာလတြင္လည္း တပ္ခ်ဳပ္က အဆိုပါမူဝါဒကို ျပတ္သားစြာ ေၾကညာထားပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္မွ ရွင္းလင္းျပတ္သားစြာ ေျပာဆိုျခင္း မရွိေသးပါ။ တစ္ဖက္တြင္လည္း ႏိုင္ငံတကာအသိုင္းအဝိုင္းမွ သူမအား ရိုဟင္ဂ်ာမ်ားဖက္မွ ရပ္တည္ေျပာဆိုျခင္း မရွိသည့္အတြက္၊ စစ္တပ္ကို အျပစ္မတင္သည့္အတြက္ ျပစ္တင္ ရွုံ႕ခ်ေနၾကပါတယ္။ သို႕ပါ၍ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုယ္တိုင္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ရိုဟင္ဂ်ာလူမ်ိဳးစုဟူ၍ မရွိေၾကာင္း၊ ကိုယ့္ကိုယ္ကို စိတ္ၾကိဳက္အမည္ေပးခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္အဓိပၸာယ္ဖြင့္ခြင့္ (Self-identification) ဟူသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ၎အမည္ကို ႏိုင္ငံတကာမွ အသိအမွတ္ျပဳလ်င္ေတာင္မွ ၎တို႕သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ႒ာေနတိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း၊ ၎တို႕သည္ အိမ္နီးခ်င္း တရုတ္၊ အိႏိၵယစသည့္ႏိုင္ငံမ်ားမွ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း လာေရာက္ အေျခခ်ေနထိုင္သူမ်ားႏွင့္ အတူတူပင္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီေခတ္မွစ၍ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဆြစဥ္မ်ိဳးဆက္ေနထိုင္ခဲ့သူမ်ားသည္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ထိုက္သူမ်ား ျဖစ္၍ ၎တို႕အား စီစစ္လက္ခံျပီး ႏိုင္ငံသားအျဖစ္အသိအမွတ္ ျပဳမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရျပီးသည့္ေနာက္ ႏိုင္ငံအတြင္း မည္သည့္ေနရာတြင္မဆို လြတ္လပ္စြာအေျခစိုက္ေနထိုင္ခြင့္အပါအဝင္ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးမ်ားကို တန္းတူရည္မွ်ခံစားႏိုင္ေအာင္ အစိုးရမွ ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားျဖစ္လာမည့္ သူမ်ားကလည္း ႏိုင္ငံေတာ္အေပၚ သစၥာေစာင့္သိရန္၊ ႏိုင္ငံလူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း ျငိမ္းခ်မ္းစြာ ေနထိုင္ရန္၊ ဥပေဒမ်ားကို ေလးစားလိုက္နာရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ခိုးဝင္လာသူမ်ားအား စစ္ေဆးေတြ႕ရွိက ဥပေဒအရ အေရးယူမည္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ စသည္ျဖင့္ မူဝါဒသေဘာထား အတိအက် ရွင္းလင္းစြာ ထုတ္ျပန္သင့္ပါတယ္။
႐ိုး႐ိုးရွင္းရွင္း ေျပာရရင္ျဖင့္ ျပန္လည္ဝင္ေရာက္လာသူမ်ားအေနျဖင့္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ခြင့္ကိုသာ ေမွ်ာ္လင့္ႏိုင္ျပီး တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုျဖစ္ခြင့္ လုံးဝမရွိေၾကာင္း ျပတ္သားစြာ ေၾကညာရန္ ျဖစ္ပါတယ္။
(ခ) ျပည္သူလူထုမွ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္၏ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို သိရွိနားလည္ လက္ခံေအာင္ ပညာေပးစည္းရုံးရန္။ ။
ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္၏ ရခိုင္ျပည္နယ္ဆိုင္ရာ အၾကံျပဳခ်က္ ၈၈ ခ်က္ကို အဂၤလိပ္၊ ျမန္မာ ၂ ဘာသာျဖင့္ ဩဂုတ္လ ေနာက္ဆုံးပတ္က ထုတ္ျပန္ထားျပီး ျဖစ္ပါတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း အမ်ားျပည္သူ မသိရွိၾကပါ။ အစိုးရပိုင္ သတင္းစာမ်ားႏွင့္ ေရဒီယို၊ ရုပ္ျမင္သံၾကားတို႕မွ ၎အၾကံျပဳခ်က္မ်ားအား ေန႕စဥ္၊ အခန္းဆက္ ေဖာ္ျပသင့္ပါတယ္။ သေဘာထားမွ်တေသာ စာေရးဆရာမ်ားအားလည္း ယင္း အၾကံျပဳခ်က္မ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍ အမ်ားျပည္သူအလြယ္တကူနားလည္ေအာင္ ရွင္းလင္းတင္ျပသည့္ ေဆာင္းပါးမ်ားအား အစိုးရသတင္းစာတြင္ ျဖစ္ေစ၊ အျခားစာေစာင္မ်ားတြင္ ျဖစ္ေစ ေရးသားၾကရန္ တိုက္တြန္းသင့္ပါတယ္။ တကၠသိုလ္၊ ေကာလိပ္မ်ားတြင္လည္း ဆရာ/ဆရာမမ်ား၏ ဦးေဆာင္မႈျဖင့္ ေက်ာင္းသား/သူမ်ား ၎အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို သိရွိေအာင္၊ လက္ခံေအာင္ စည္းရုံးသင္ၾကားမႈမ်ား၊ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္သင့္ပါတယ္။ ျပန္ၾကားေရးဝန္ၾကီး႒ာနမွ ဦးေဆာင္၍ ပညာရွင္မ်ား၊ အစိုးရ႒ာနဆိုင္ရာမ်ားျဖင့္ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား က်င္းပ၍ ကိုဖီအာနန္ေကာ္မရွင္၏ အၾကံျပဳခ်က္မ်ားကို အမ်ားနားလည္ေရးႏွင့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာတြင္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရး ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။
(ဂ) မႈခင္းဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္တစ္ခု ဖြဲ႕စည္းတာဝန္ေပးရန္။ ။
ႏိုင္ငံတကာက ကုလသမဂၢလူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ၏ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းထားသည့္ အခ်က္အလက္ရွာေဖြေရးေကာ္မရွင္ (UN Fact-Finding Commission) ကို ျပည္တြင္းသို႕ ဝင္ေရာက္စစ္ေဆးခြင့္ေပးရန္ ေတာင္းဆိုေနၾကပါတယ္။ ခြင့္မျပဳသင့္ပါ။ ကုလသမဂၢရဲ့ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုယ္တိုင္က "လူမ်ိဳးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ" ဟု တစ္ဖက္သက္ ဆုံးျဖတ္ထားျပီးသား ျဖစ္၍ ယင္းေကာ္မရွင္ကို ဝင္ခြင့္ေပးလ်င္လည္း အလားတူဆုံးျဖတ္ပါလိမ္႔မယ္။ သို႕ေသာ္လည္း ျဖစ္ရပ္တစ္ခုလုံးကို ရာဇဝတ္မႈၾကီးတစ္ခုအျဖစ္သတ္မွတ္ျပီး ရာဇဝတ္မႈခင္းဆိုင္ရာ ႏိုင္ငံတကာစံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ (International Commission of Forensic Enquiry) ဖြဲ႕စည္းတာဝန္ေပးသင့္ပါတယ္။ ယင္းေကာ္မရွင္တြင္ ႏိုင္ငံတကာမွ ေလးစားေသာ စစ္အရာရွိေဟာင္းမ်ား၊ ဥပေဒပါေမာကၡေဟာင္းမ်ား၊ တရားသူၾကီးေဟာင္းမ်ား၊ ရဲအရာရွိေဟာင္းမ်ား၊ ေထာက္လွမ္းေရးအၾကီးအကဲေဟာင္းမ်ား၊ သမိုင္းပညာရွင္မ်ား ပါဝင္သင့္ပါတယ္။ ဩဂုတ္လ ၂၅ ရက္ေန႕မွ စသည့္အၾကမ္းဖက္မႈမ်ားႏွင့္ ေနာက္ဆက္တြဲအေျခအေနအရပ္ရပ္ကို ရာဇဝတ္မႈခင္း႐ႈေထာင့္မွ စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ ျဖစ္ပါတယ္။ ယင္းသို႕ စစ္ေဆးျခင္းျဖင့္ အၾကမ္းဖက္သမားမ်ား၏ စည္းရုံးလံႈ႕ေဆာ္မႈမ်ား၊ တိုက္ခိုက္မႈမ်ား၊ ရြာမီး႐ိႈ႕မႈမ်ား၊ ျပည္တြင္းမွ ဘဂၤါလီမ်ားအား ျပည္ပသို႕ ထြက္ခြါလာေအာင္ စည္းရုံးမႈမ်ား၊ မဟုတ္မမွန္ လိမ္လည္ဝါဒျဖန္႕မႈမ်ား၊ ဘာသာေရးေက်ာင္းမ်ားတြင္ ျမန္မာ/ရခိုင္ မုန္းတီးေရး လံႈ႕ေဆာ္မႈမ်ားႏွင့္ အၾကမ္းဖက္သင္တန္းေပးမႈမ်ား၊ ျပည္မမွ ခြဲထြက္ရန္ ၾကံစည္အားထုတ္မႈမ်ား၊ ျပည္ပအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား၊ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ား၏ အားေပးမႈမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္မည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။ မိမိတို႕ဘက္မွ အမွားအယြင္းရွိလ်င္လည္း ေဖာ္ထုတ္ခံရပါလိမ့္မယ္။ ထိုအခါ ျပတ္ျပတ္သားသား အေရးယူဖို႕လည္း လိုအပ္ပါတယ္။
တကယ္ညီညြတ္ၾကဖို႕လို၊ တကယ္ မွန္ကန္မွ်တဖို႕လို
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေထာက္ခံပြဲေတြ၊ ဘာသာေပါင္းစံု ဆုေတာင္းပြဲေတြ ဘယ္ႏွစ္ၾကိမ္လုပ္လုပ္၊ ဘယ္ေလာက္ပဲ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ လုပ္လုပ္ ႏိုင္ငံတကာဖိအားေပးမႈေတြက အလြယ္တကူ ပေပ်ာက္သြားမွာ မဟုတ္ပါ။ ဒီဖိအားေတြကို ငါတို႕ ဂ႐ုမစိုက္ပဲ ေနႏိုင္ပါတယ္လို႕ မာနၾကီးေနလို႕လည္း မျဖစ္ပါ။ ႏိုင္ငံတကာအေထာက္အပံ့ေတြ၊ ႏိုင္ငံတကာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ၊ ကမ႓ာလွည့္ခရီးသည္ေတြ ေလ်ာ့နည္းသြားတာနဲ႕ အမွ် ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ စီးပြါးေရးကို အၾကီးအက်ယ္ထိခိုက္မွာပါ။ ႏိုင္ငံတကာက ျမန္မာျပည္က ကုန္ပစၥည္းေတြ ဝယ္ယူတင္သြင္းျခင္း မျပဳေတာ့ရင္လည္း ျပည္တြင္းစီးပြါးေရးကို ထိခိုက္မွာပါ။ စီးပြါးေရး ၾကပ္တည္းတာနဲ႕ အမွ် အလုပ္လက္မဲ့အေရအတြက္ ပိုမ်ား၊ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ျမင့္မားတာနဲ႕ အမွ် လူကုန္ကူးမႈေတြ၊ ရာဇဝတ္မႈေတြ၊ မူးယစ္ေဆးဝါးသုံးစြဲမႈေတြ၊ အက်င့္စာရိတၱ ပ်က္ျပားမႈေတြ ပိုျပီး ျမင့္မားလာမွာပါ။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ထိခိုက္မွာပါ။ ႏိုင္ငံတကာမွာ ျမန္မာျပည္သူေတြကို မုန္းတာနဲ႕အမွ် ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားမ်ား လံုျခံုမႈ မရွိႏိုင္ပါ။ ျပန္ဝင္ေရာက္လာသူေတြထဲမွာလည္း အၾကမ္းဖက္သမားေတြ ပါဝင္လာႏိုင္ျပီး တခ်ိဳ႕လည္း အခုမွ နာက်ည္းမႈေတြနဲ႕ အၾကမ္းဖက္ဝါဒကို ေရြးခ်ယ္လိုက္သူေတြလည္း ရွိလာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္တင္မကပဲ ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလုံးမွာ လံုျခံုမႈ ကင္းမဲ့ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာကြဲျပားသူ အသိုင္းအဝိုင္းမ်ားၾကားမွာ အျပန္အလွန္ မယံုၾကည္မႈေတြ ျမင့္မားျပီး ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရး ပဋိပကၡေတြ ပိုျပီး ျဖစ္ပြါးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေတြကို ဂ႐ုမစိုက္ဘူးဆိုျပီး ကိုယ့္ကိုယ္ကို တံခါးပိတ္ေနလို႕လည္း မျဖစ္ႏိုင္ပါ။
က်ေနာ္တို႕ အားလုံး အမွန္တကယ္ ညီညြတ္ၾကမွ၊ ျပည္တြင္းျပႆနာေတြကို အမွန္တကယ္ မွ်မွ်တတ ေျဖရွင္းႏိုင္မွ ဒီႏိုင္ငံတကာ ဖိအားေတြကို က်ေနာ္တို႕ ရဲရဲဝံ႕ဝံ႕ ရင္ဆိုင္ႏိုင္ၾကမွာပါ။
ေလးစားစြာ၊
ေအာင္ဒင္
ႏိုဝင္ဘာ ၁၉၊ ၂၀၁၇။ ရန္ကုန္
Comments