တင္မုိး - ဘ၀ထဲက ရတနာ၊ ရင္ထဲက ကဗ်ာ (၃၀)

တင္မုိး  - ဘ၀ထဲက ရတနာ၊ ရင္ထဲက ကဗ်ာ (၃၀)
(ေခတ္ျပိဳင္အြန္လိုင္း) မိုးမခ၊ ဇန္န၀ါရီ ၂၇၊ ၂၀၁၈


ဓာတ္ပုံ - shwemawkunn.com

"---ထုတ္ေ၀ခြင့္မျပဳလုိ႔ အခုထက္ထိ ထုတ္ေ၀ခြင့္မရပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္မွာ ေရးမိတာကေလးကုိ ျမည္းႏိုင္ေအာင္ တင္ျပလုိက္ပါတယ္---"

၁။
“စံပယ္ပန္းထဲမွာ ရနံ႔ဘယ္သူထည့္သလဲ။
ဒ႑ာရီထဲက နတ္သမီးလားမွမသိဘဲ”

ဒီလုိစကားေျပနဲ႔ေရးတဲ့ ကဗ်ာကေလးေတြကုိ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္ထုတ္ “ေလွတစင္းနဲ႔ သီခ်င္းသည္” ကဗ်ာစာအုပ္ထဲမွာ ေရးခဲ့ဖူးပါတယ္။ တဂုိးရဲ႕ ဆန္းစေသာ္တာ၊ ဂီတၪၨလီ၊ သစ္သီးေကာက္၊ ေရႊနာ၀ါ စတဲ့ ျမန္မာျပန္ကေလးေတြကိုမွီးၿပီး ကိုယ္ပုိင္စိတ္ကူးကေလးေတြ စမ္းသပ္ေရးမိျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

ဒီကဗ်ာစုေတြထဲမွာ “ပရစ္ေကာက္” ဆုိတဲ့ ကဗ်ာကေလးကုိေတာ့ လူေတြအႀကိဳက္မ်ားခဲ့တာ သတိရမိတယ္။

ဒု-ကမၻာစစ္အၿပီး လြတ္လပ္ေရးေခတ္ဦးမွာ ျမန္မာကဗ်ာကေလးေတြ အသြင္ေျပာင္းစျပဳလာတာ ေတြ႕ရတယ္။ တင္းက်ပ္မြန္းအုိက္ေနတဲ့ (၄-၃-၁) ကာရန္စည္းကုိ တျဖည္းျဖည္း ခ်ဳိးေဖာက္စျပဳလာတယ္။

“ပင္လယ္၀ကုိ ေလွကေလးန႔ဲထြက္ခဲ့တယ္” ဆုိတဲ့ ဒဂုန္တာရာရဲ႕ကဗ်ာဟန္ဟာ သမား႐ိုးက် ကဗ်ာအသံမဟုတ္ေပဘူး။ “တဟီတီသြားရေအာင္” ဆိုတဲ့ကဗ်ာမွာ …

“ဘဲ့နဲ႔လဲ ေမ
လူထဲ သူထဲ၊ ဟန္ေဆာင္၀ဲမွ
တုိးရွဲလြတ္ရာ၊ ထုိကၽြန္းသာသုိ႔
ဘယ္ခါလုိက္မည္ေျပာစမ္းပါ့” ဆုိတဲ့ အဖြဲ႕ကုိၾကည့္။
လြတ္လပ္ၿပီး ရင္းႏွီးတဲ့ စကားေျပာေလသံနဲ႔ ဖြဲ႕ဆုိထားတာ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။

စစ္ၿပီးေခတ္မွာ ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့ “တာရာ” မဂၢဇင္းဟာ စိတ္ကူးသစ္၊ ေရးဟန္သစ္ကုိ ေရွ႕တန္းတင္ ေနရာ ေပးခဲ့တယ္။ အမ်ဳိးသားလြတ္လပ္ေရးရဲ႕ လကၡဏာ၊ လြတ္လပ္ ပြင့္လင္းလာတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈသစ္ရဲ႕ သေကၤတလုိ႔ ဆုိရေပမယ္။

ကဗ်ာဆရာမ “ၾကည္ေအး” ရဲ႕ “တေစၦ” ကဗ်ာဟာ အဲဒီေခတ္က ဂယက္႐ုိက္ခဲ့တဲ့ ကဗ်ာတပုဒ္ေပါ့။

“ညႀကီးမင္းႀကီး၊ ထၿပီးထုိင္ေန
အိပ္ရာေတြလဲ၊ ေၾကမြတြန္႔လိပ္
သိတ္စိတ္ညစ္တယ္
သတိျပယ္လြင့္၊ ခုိတြယ္စရာ
အတည္မက်” တဲ့။

ကၽြန္ေတာ္ ၁၉၆၀ တ၀ုိက္က ေပၚေပါက္ခဲ့တဲ့ ကဗ်ာဆရာအုပ္စုထဲမွာ တဦးအပါအ၀င္။

ကဗ်ာဆုိတာ အသစ္ကုိရွာေဖြျခင္း၊ ဖန္ဆင္းျခင္း၊ စြန္႔စားျခင္းလုိ႔ ခံယူထားသူေတြ။ ဒီေတာ့ ကဗ်ာ ေရးဟန္၊ ေတြးဟန္သစ္ေတြကုိ စူးစမ္းမိၾကတာ မဆန္းပါဘူး။ လူငယ္သစ္ေတြရဲ႕ နယ္သစ္ရွာလုိတဲ့ လကၡဏာတခုသာ။

ေနာင္အခါ “ကာရန္မဲ့ကဗ်ာ” တုိ႔၊ “လြတ္လပ္ကဗ်ာ” တုိ႔ဆုိတဲ့ အသံေတြဟာ စာဆုိေတာ္ပြဲသဘင္ေတြမွာ ျငင္းသံ၊ ခံုသံ၊ ေဆြးေႏြးသံေတြနဲ႔ စီစီညံလာခဲ့ပါတယ္။ ကဗ်ာေလာကမွာ ေတာ္လွန္၊ ေမာ္ဒန္ စသျဖင့္ အသစ္အသစ္ေတြကုိ အငမ္းမရရွာေဖြလာၾကတာ သတိျပဳမိၾကမွာေပါ့။

(၂)
၁၉၆၇ ခုႏွစ္က ကၽြန္ေတာ္ဟာ ေရးခ်င္စိတ္ရွိလုိ႔ စကားေျပနဲ႔ေရးတဲ့ကဗ်ာကုိ ေရးသား ထုတ္ေ၀ခဲ့ဖူးပါတယ္။ “ပိေတာက္မွ သရဖီသုိ႔” ဆိုတဲ့ စာအုပ္ကေလးပါ။ ၁၂ ရာသီဖြဲ႕စာတမ္းပါပဲ။ တလကုိ (၄) ပုဒ္က်ဖြဲ႔ပါတယ္။ အေတြးစကေလးေတြ ပန္းပြင့္သီသလုိ သီၾကည့္မိပါတယ္။ အဂၤလိပ္စာဆုိ Patience Strong ရဲ႕ Through the year (ႏွစ္လံုးေပါက္) ဆိုတဲ့ စာလွလွကေလးေတြရဲ႕ ၾသဇာအရိပ္ပါခ်င္လဲ ပါမယ္ ထင္တယ္။

အဲဒီစာအုပ္ကေလးကုိ ကဗ်ာခ်စ္သူ၊ စာခ်စ္သူေတြက ႏွစ္သက္လက္ခံၾကတာကုိ ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒီလိုစာအမ်ဳိးအစားကေလးေတြ ေရးဦးမယ္လုိ႔ ႀကံစည္ေပမဲ့ မေအာင္ျမင္ပါဘူး။

၁၉၉၅ ခုေရာက္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္လဲ အင္းစိန္ေတာရ နိဗၺိႏၵစခန္းကအျပန္ ေရးခ်င္စိတ္ ေပၚလာျပန္တာနဲ႔ စာအုပ္ကေလးတအုပ္ ေရးျပန္ပါေလေရာ။

“သစ္ရြက္ေႂကြေပၚမွာ ေရးတဲ့မွတ္တမ္း” တဲ့။

ထံုးစံအတုိင္း စာမူကုိ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီးဌာန၊ စာေပစိစစ္ေရးကုိ တင္ရတယ္။ ခြင့္ျပဳမိန္႔ ေတာင္းရတယ္။ ထုတ္ေ၀ခြင့္မျပဳလုိ႔ အခုထက္ထိ ထုတ္ေ၀ခြင့္မရပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ ၁၉၉၈ ခုႏွစ္မွာ ေရးမိတာကေလးကုိ ျမည္းႏိုင္ေအာင္ တင္ျပလုိက္ပါတယ္။

(၃)
ဒီစာစုကေလးကုိ “ကဗ်ာမမည္ စာမမည္” လုိ႔ ဆုိခ်င္လဲဆုိ၊ “စာပန္းခ်ီ” လုိ႔ပဲ ေခၚခ်င္ေခၚ ႀကိဳက္သလုိ ေခၚပိုင္ခြင့္ရွိပါတယ္။ ဆရာ ဒဂုန္တာရာကေတာ့ “လွပေသာစကားေျပ” တဲ့။ “ႏွင္းဆီပန္းကုိ ဘယ္လုိပဲ ေခၚေခၚ ရနံ႔ေမႊးၿမဲေမႊးမွာပဲ” တဲ့။ ရွိတ္စပီးယားက ဆုိခဲ့ပါသေကာ။ စာဖတ္သူ ေလ့လာဆံုးျဖတ္ အကဲခတ္၊ ပြဲျဖတ္ေစဖုိ႔ အခုလုိတင္ျပလုိက္ပါတယ္။

(၁) လမီးအိမ္ႏွင့္ ညကမၻာ
ညသည္ လမီးအိမ္ကေလးကုိ ခ်ိတ္ဆြဲၿပီး
မရဲတရဲလင္းခ်ိန္ျဖစ္သည္။
ည၏အလွအပတုိ႔က ဖ႐ိုဖရဲျဖစ္၊
၀တ္လစ္စလစ္က်င္းကာ ေလညင္းခံလ်က္ရွိသည္။
မအူပင္ကုိင္းဖ်ားက တိမ္အနားသတ္မ်ဥ္းက
သေဘၤာပံုရြက္လႊင့္လ်က္။
အာ႐ံုႏုိးေန၍ အိပ္ခ်င္ပုိး ပုန္းေနရေသာ
ကဗ်ာဆရာအဖုိ႔ ညကမၻာတြင္
တေယာက္တည္း ရႊင္ျမဴးေနမိသည္။
တြတ္တီးတြတ္တာ ေတးကဗ်ာဆုိတတ္ေသာ
ငွက္ကေလးတုိ႔သည္ အိပ္ေပ်ာ္ေနၾကၿပီ။
ကဗ်ာဆရာႏွင့္အတူ ႏုိးၾကားေနသူမွာ
စမ္းေခ်ာင္းကေလးပင္ျဖစ္သည္။
သူကား အိပ္သည္ဟူ၍မရွိ။
ေန႔ႏွင့္ညကုိပင္ခြဲျခား၍ သိအံ့မထင္။
သူ႔သံစဥ္ကလည္း အၿမဲရႊင္ေနသည္။
သံစဥ္ထပ္ေနေသာ္လည္း ၿငီးေငြ႔ဖြယ္မရွိ။
ေတးဆုိသူႏွင့္ နားဆင္သူ ႏွစ္ဦးသာရွိေသာ
ဤညကုိ ငံုၾကည့္ေနသူမွာ
လမီးအိမ္ကေလးသာ ျဖစ္ခ်ိမ့္မည္။
ေတး၏အနက္အဓိပၸာယ္ကား
သိလြယ္သည္လည္းမဟုတ္။
အနက္ငုပ္သည္လည္းမဆုိသာ။
ခ်စ္ဖြယ္ေကာင္းသည့္ ညကမၻာ။

(၂) မုသားေစာင္းသံ
မုသားမ်ားျဖင့္ သုတ္လိမ္းထားေသာ
ေစာင္းႀကိဳးကုိ တီးခတ္အံ့ေသာငွာ
ေၾကးစားေစာင္းသမားသည္
လက္သံစမ္းၾကည့္၏။
ပိုးႀကိဳးႏွင့္က်စ္ထားေသာ ေစာင္းႀကိဳးမွ
ကလိမ္ကက်စ္ေတးတစ ေလွ်ာက်လာခဲ့၏။
မာယာႏွင့္ဖံုးအုပ္၍ သစၥာ႐ုပ္ဆင္
ထားလင့္ကစား ညႇိထားေသာအသံ
မမွန္မကန္ ထြက္လာသည္ကုိ နားဆင္
ၾကရေသာ ပရိသတ္သည္ မ်က္ေတာင္မွ်မခတ္။
ရင္မွ်လည္းမသပ္၊ လွ်ပ္ေပၚေလာ္လည္သည့္
ေတးကုိ ေငးေနၾကကုန္၏။
ဇာတ္ခံု၏ေရွ႕တန္းဆီမွ မုဒိတာသံ
မထြက္ေသာ လက္ခုပ္သံအနည္းငယ္
ေပၚထြက္၍လာ၏။ “ရွက္ဖြယ္တကား …
ရွက္ဖြယ္တကား” ဟု နားထဲ၌
ၾကားေယာင္ေနေသာပရိသတ္ကား
မေနတတ္ မထုိင္တတ္ျဖစ္ဘိ၏။
ထုိ႔ေနာက္ ၿမိဳ႕၀န္မင္း၏ဆုေငြထုပ္ကုိ
ဒူးတုပ္လက္ခံေသာ ေစာင္းသမားသည္
ပရိသတ္အား ျပစားတီးခတ္ျပေလရာ မၾကာမီ
ေထာင္းခနဲ ေစာင္းႀကိဳးျပတ္ေလသတည္း။
ပရိသတ္အား လွည့္စားအံ့ငွာ
အႏုပညာ မာယာသံုးက
လူမုန္းမ်ားေသာဟူ၏။ ။


မူရင္း - ေခတ္ၿပိဳင္ဂ်ာနယ္ အတြဲ (၁၁၈)၊ မတ္ ၂၀၀၃