ေမာင္လူေပ- ဗဟိုအစိုးရ ရပ္ဆိုင္းျခင္း(Government shutdown)



ေမာင္လူေပ- ဗဟိုအစိုးရ ရပ္ဆိုင္းျခင္း(Government shutdown)
(မိုးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၂၁၊ ၂၀၁၈

အခုတေလာ အေမရိကားသတင္းေတြမွာ ၾကားေနရမဲ့စကားလံုးကေတာ့ Government shutdown ဆိုတာပဲ။ ဗဟိုအစိုးရရပ္ဆိုင္းျခင္းလို႔ ဘာသာျပန္ရမယ္ထင္ရဲ႕။

ေဒၚနယ္ထရန္႔ရဲ႕ သမၼတသက္တမ္းတစ္ႏွစ္ျပည့္ႏွစ္ပတ္လည္ေန႔မွာ တကယ္ျဖစ္သြားေလေတာ့ အမွတ္တရႏွစ္ပတ္လည္ေပါ့ေလ။

အရင္သမၼတေတြျဖစ္တဲ့ ဘြတ္ရွ္တို႔ အိုဘားမားတို႔ေခတ္မွာလည္းျဖစ္ခဲ့ဖူးတယ္။ ေနာက္ဆံုးျဖစ္ခဲ့တာ ၂၀၁၃ ေအာက္တိုဘာမွာ၊ (၁၆)ရက္ၾကာတယ္။

ဗဟိုအစိုးရ(federal government)ရဲ႕ ႏွစ္စဥ္ရသံုးေငြစာရင္းကို လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္က အတည္ျပဳေပးဖို႔သေဘာမတူႏိုင္လို႔ျဖစ္လာရတဲ့ရလာဒ္ေပါ့ဗ်ာ။ ဗဟိုဘဏ္မွာေငြရွိေပမဲ့ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ကအတည္ျပဳမွ ထုတ္လို႔ရမွာ။ အာဏာကို ခြဲေဝေပးထားျခင္း(check and balance)ေၾကာင့္ သမၼတနဲ႔အၿပိဳင္ လႊတ္ေတာ္ေတြမွာလည္း အာဏာအျပည့္ရွိတယ္။

ၿပီးခဲ့တဲ့ စက္တင္ဘာလထဲကစၿပီး သေဘာတူညီမႈမရၾကလို႔ ေငြစာရင္းကို တႏွစ္စာအတည္ျပဳရမဲ့အစား အခ်ိန္တိုေလးေတြအတည္ျပဳရင္း ေဆြးေႏြးေနၾကတာပါ။ ႏွစ္လစာအတည္ျပဳလိုုက္၊ ေနာက္ႏွစ္လစာ ထပ္အတည္ျပဳလိုက္ေပါ့။ အခုလည္းေအာက္လႊတ္ေတာ္က တစ္လစာအတည္ျပဳထားတယ္။ အထက္လႊတ္ေတာ္ကေတာ့ အခ်ိန္တို တစ္လစာအတည္ျပဳတဲ့ေငြစာရင္းကိုလက္မခံဘူးလို႔ ေျပာထားတာ။အခုလည္း အထက္လႊတ္ေတာ္မွာမဲခြဲေတာ့ လိုအပ္မဲ ၆၀မရပဲ ဆယ္မဲလိုေနတယ္။ ဒီမိုကရက္၅ဦးက ရီဗာဗလစ္ကင္ေတြနဲ႔အတူ yes မဲေပးခဲ့ၿပီး ရီဗာဗလစ္ကင္၄ဦးက ဒီမိုကရက္ေတြနဲ႔အတူ no မဲေပးခဲ့တာလည္း မွတ္သားစရာ။ ပါတီနဲ႔ျပည္သူ႔ဆႏၵခြဲထုတ္လိုက္တဲ့သေဘာေပါ့။

ထရန္႔က ဒီမိုကရက္ကိုအျပစ္တင္၊ ဒီမိုကရက္က ရီဗာဗလစ္ကင္ကိုအျပစ္တင္၊ ရီဗာဗလစ္ကင္က ဒီမိုကရက္ကို အျပစ္တင္နဲ႔ အျပစ္တင္ပြဲ(blame game) ေတြလုပ္ေနၾကေပမဲ့ တကယ္ေတာ့အားလံုးမွာ တာဝန္ရွိတယ္။ အေမရိကားမွား ခံယူခ်က္ေတြႏွစ္ျခမ္းကြဲေနတာ ပိုၿပီးထင္ရွားလာတဲ့အရိပ္လကၡဏာ။

ထရန္႔တက္လာထဲက လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္လံုးမွာ သူ႔ပါတီျဖစ္တဲ့ ရီဗာဗလစ္ကန္က လႊမ္းမိုးထားတာပါ။ဒါေပမဲ့ အျပတ္အသတ္လႊမ္းမိုးႏိုင္တာမဟုတ္ေလေတာ့ တခုခုသေဘာတူဖို႔ဆိုရင္ ဒီမိုကရက္ေတြကိုစည္းရံုးရတယ္။ ႏွစ္ပါတီလံုးသေဘာတူမွလုပ္ႏိုင္တယ္။ ပါတီႏွစ္ခုက အျမင္ႏွစ္မ်ိဳးညွိမရတာေၾကာင့္ ကြဲၾကၿပဲၾကတဲ့အခါ ျဖစ္တတ္တဲ့ ရပ္ဆိုင္းမႈေပါ့။

ဒီအေခါက္မွာ ပါတီႏွစ္ရပ္အျမင္မတူတာ ႏွစ္ခုရွိတယ္။ တစ္ခုက DACA လို႔အတိုေခၚတဲ့ Dreamers Acts ကိစၥ။ ငယ္စဥ္ထဲက မိဘနဲ႔ပါလာၿပီး အေမရိကားမွာႀကီးျပင္းလာတဲ့ ခုႏွစ္သိန္းေလာက္ရွိေသာ လူငယ္ေတြကို တရားဝင္ေအာင္လုပ္ေပးမယ္လို႔ အိုဘားမားကေျပာခဲ့တယ္။ အခ်ိန္တစ္ခုထိ ဆက္လက္ေနထိုင္ခြင့္ေပးခဲ့တယ္။ ဒီအခ်ိန္က မတ္လဆိုရင္ကုန္ဆံုးေတာ့မယ္။ လႊတ္ေတာ္ေတြက သေဘာတူခ်က္မရ။ ရီဗာဗလစ္ကင္ပါတီက လံုးဝဆန္႔က်င္ေနတယ္။ ဒီလူငယ္ေတြက မတ္လေရာက္ရင္ တရားမဝင္ေနထိုင္သူေတြျဖစ္သြားျပန္ၿပီေပါ့။ ေနာက္တစ္ခုက နယ္စပ္လံုျခံဳေရးအတြက္ ျခံစည္း႐ိုးခပ္မဲ့ကိစၥ။ ဒီမိုကရက္ေတြကကန္႔ကြက္တယ္။ဒီႏွစ္ခုသေဘာတူညီမႈမရၾကလို႔ပါတဲ့။

အစိုးရရပ္ဆိုင္းမႈေၾကာင့္ ဗဟိုအစိုးရရဲ႕အေရးႀကီးဌာနေတြက ဝန္ထမ္းေတြကလြဲၿပီးက်န္ဌာနဝန္ထမ္းေတြအလုပ္မဆင္းရဘူး။ လခလည္းမရဘူး။ သေဘာတူညီခ်က္ျပန္ရရင္ေတာ့ လခအျပည့္ျပန္ေပးတယ္။ (အလုပ္မလုပ္ပဲ လခအျပည့္ရတာ ပိုေတာင္ေကာင္းေသးလို႔ ထင္ရင္လည္းရေလာက္တယ္။)

စစ္တပ္နဲ႔နယ္ျခားေစာင့္တပ္၊ ႏိုင္ငံေတာ္လံုျခံဳေရးအဖြဲ႕ အစရွိတဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ဗဟိုအစိုးရရဲ႕ ယႏၲရားေတြက ဆက္လက္လည္ပတ္ေနမယ္။ လခကေတာ့ ေလာေလာဆယ္မရေသး၊ သေဘာတူညီခ်က္ရမွ ေပးမယ္။ (အိုဘားမားလက္ထက္က စစ္တပ္ကို လစာဆက္ေပးတယ္။)စာတိုက္၊ ပတ္စပို႔ဌာနေတြက သီးျခားေငြစာရင္းကသြားလို႔ ဒီရပ္ဆိုင္းမႈထဲမွာမပါဝင္။ လဝကတို႔ က်န္းမာေရးတို႔က တဝက္ေလာက္ရပ္ဆိုင္းမယ္။ အေရးေပၚကယ္ဆယ္ေရး၊ ပန္းျခံ၊ျပတိုက္ေတြ ဆက္ၿပီးလည္ပတ္မယ္။

၂၀၁၃မွာ အိုဘာမားလက္ထက္က က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာင့္မႈအာမခံကို သေဘာမတူၾကလို႔ ဗဟိုအစိုးရရပ္ဆိုင္းခဲ့တာ (၁၆)ရက္ၾကာသြားတယ္။ အဲဒီလို အၾကာႀကီးျဖစ္သြားလို႔လားမသိ၊ ေနာက္ႏွစ္(၂၀၁၄)ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ရီဗာဗလစ္ကန္ေတြ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ကို ျပန္ရသြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီႏွစ္ထဲက်င္းပမဲ့ လႊတ္ေတာ္ေရြးပြဲမွာ ဒီမိုကရက္ေတြ ျပန္မရဘူးလို႔ မေျပာႏိုင္။ (ေအာက္လႊတ္ေတာ္က (၂)ႏွစ္တစ္ႀကိမ္ျပန္ေရြးရတယ္။)

ဒီအေခါက္ေတာ့ ၾကာခ်င္မွလည္းၾကာမွာပါ။ စေနေန႔မွာ အထက္လႊတ္ေတာ္အေရးေပၚအစည္းအေဝးေခၚၿပီး ေဆြးေႏြေနစဥ္အခ်ိန္မွာလစာေပးဖို႔ ႏွစ္ပတ္ခြဲစာအသံုးေငြကို အတည္ျပဳလိုက္ရင္ရႏိုင္ပါသတဲ့။ အထက္လႊတ္ေတာ္က ရသံုးေငြစာရင္းကို ျပန္ျပင္ဆင္ၿပီးအတည္ျပဳရင္ ျပင္ဆင္လိုက္တဲ့မူၾကမ္းကိုေအာက္လႊတ္ေတာ္က ျပန္ၿပီးမဲေပးအတည္ျပဳရဦးမွာမို႔အနည္းဆံုးႏွစ္ပတ္ေတာ့ၾကာႏိုင္ပါသတဲ့။ ၿပီးမွ သမၼတကလက္မွတ္ထိုး၊ဒီေတာ့မွ ဗဟိုဘဏ္က ေငြထုတ္ေပးမွာ။

ဗဟိုအစိုးရရပ္ဆိုင္းျခင္းဆိုတဲ့အတိုင္း ျပည္နယ္အစိုးရ၊ ခ႐ိုင္ၿမိဳ႕နယ္စတဲ့ဌာေနအစိုးရေတြနဲ႔လံုးဝ(လံုးဝ)မပတ္သက္ပါဘူး။ အဲဒီအစိုးရေတြရဲ႕ရံုးဌာနေတြက ဆက္လက္လည္ပတ္ေနမွာပါလို႔ေျပာရင္း မွတ္သားဖြယ္အျဖစ္အပ်က္ေလးတစ္ခုကို ေဝငွလိုက္ပါတယ္။

မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းေတြ က်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ။

ခ်စ္ျခင္းအားျဖင့္

ေမာင္လူေပ(ေမာင္ေရခဲ)

Comments