ဧရာ (မႏၱေလး) ● အာဇာနည္

ဧရာ (မႏၱေလး) ● အာဇာနည္
(မုိးမခ) မတ္လ ၁၅၊ ၂၀၁၈

Martyr ကို “အာဇာနည္” ဟု ဘာသာျပန္ေလ့ရွိသည္။ တိုင္းျပည္အတြက္ အသက္ေပးဆပ္သူ၊ ယံုၾကည္မႈအတြက္ အသက္စြန္႔သူဟု နားလည္ထားၾကပါသည္။ Martyr ကို “အာဇာနည္” ဟု ဘာသာျပန္ႏိုင္ေသာ္လည္း၊ “အာဇာနည္” ဟူ သည့္ စကားတိုင္းကိုမူ Martyr ဟု ျပန္၍ မရပါ။ (က်ဆံုးမွ အာဇာနည္ဟု ေခၚႏိုင္ေၾကာင္း မွားယြင္း ေျပာဆိုေနၾကသူမ်ားရွိသလို၊ ပရိယတၱိနယ္ပယ္တြင္ ထူးခၽြန္သည့္ သာသနာ့အာဇာနည္ ရဟန္းေတာ္ကို martyr ဟု မွားယြင္း ဘာသာျပန္သည္ကိုလည္း ေတြ႔ဖူးပါသည္)။ “အာဇာနည္” သည္ “အမ်ိဳးဇာတိေကာင္းေသာ” ဟု အဓိပၸါယ္ရသည့္ ပါဠိစကား “အာဇာနီယ” မွ ဆင္းသက္ လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ထိုစကားသည္လည္း “သိတတ္ေသာ အာဇာနာန” ဟူသည့္စကားမွ ဆင္းသက္လာျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ “အာဇာနည္” အေၾကာင္းဟုတ္သည္ မဟုတ္သည္ကို သိတတ္သူ၊ တာဝန္သိသူ၊ ေကာင္းစြာျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ထား၍ အမ်ိဳးဇာတိေကာင္းသူဟူသည့္ အဓိပၸါယ္မ်ား ရပါသည္။

ငါးရာ့ငါးဆယ္နိပါတ္တြင္ “အာဇာနည္” ႏွင့္ပတ္သက္သည့္ ပံုဝတၳဳတခုရွိသည္။ ေရွးလြန္ေလၿပီးေသာကာလ ဗာရာဏသီျပည္ တြင္ ျဗဟၼဒတ္မင္း စိုးစံေနေသာအခါက အေလာင္းေတာ္သည္ သိေႏၶာျမင္းမ်ိဳး၌ ျဖစ္သည္။ သိေႏၶာျမင္းဆိုသည္မွာ အိႏၵိယျပည္ေျမာက္ပိုင္း သိႏၶဳ (Indus) ျမစ္ဝွမ္းလြင္ျပင္တြင္ ေပါက္ပြားသည့္ သန္မာထြားက်ိဳင္းသည့္ ျမင္းမ်ိဳး ျဖစ္သည္။ အေလာင္းေတာ္ သိေႏၶာျမင္းသည္ သန္မာထြားက်ိဳင္း႐ံုသာမက အသိဉာဏ္လည္း ရင့္သန္သည္။ ျမင္းစီးသူရဲ၏ အလိုကိုသိ တတ္သည္။ မိမိ၏ တာဝန္ကိုလည္း သိတတ္သည္။ ထိုသို႔ သိတတ္ေသာေၾကာင့္လည္း အာဇာနည္ဟု ေခၚျခင္း ျဖစ္သည္။

တရက္တြင္ ခုႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔သည္ ဆင္တပ္, ျမင္းတပ္, ေျခလ်င္တပ္ အလံုးအရင္း ၿခံရံလွ်က္ ဗာရာဏသီအား ဝိုင္းဝန္း တိုက္ခိုက္ေလသည္။ ျဗဟၼဒတ္မင္းသည္ မူးမတ္တို႔အား တိုင္ပင္ေသာအခါ “ကိုယ္တိုင္ထြက္မတိုက္ပဲ ျမင္းစီး သူရဲတို႔ကို ေစလႊတ္တိုက္ခိုက္သင့္ေၾကာင္း၊ အကယ္၍ အေရးမလွမွသာ ဘာဆက္လုပ္ရမည္ကို ဆံုးျဖတ္ရန္” အႀကံေပးၾက သည္။ ျမင္းစီးသူရဲတို႔အား ဆင့္ေခၚ၍ တုိက္ႏိုင္ပါမည္ေလာဟုေမးျမန္းရာ ျမင္းစီးသူရဲေကာင္းက “အကယ္၍ အရွင္၏ အာဇာနည္ သိေႏၶာျမင္းကိုသာရမည္ဆိုပါက ခုႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔ကို မဆိုထားလင့္ ဇမၺဴဒိတ္ကြၽန္းလံုးကိုပင္ စစ္ထိုးဝံ့ ေၾကာင္း” ေလွ်ာက္တင္သည္။ ျဗဟၼဒတ္မင္းသည္ အာဇာနည္ျမင္းႏွင့္တကြ အျခားေသာ ျမင္းတို႔ကိုပါယူရန္ ေပး၏။ သူရဲ ေကာင္းသည္ သိေႏၶာျမင္းအား ခ်ပ္ဝတ္တန္ဆာတို႔ကို ဆင္ယင္၍ စစ္ထြက္သည္။

စစ္ေျမျပင္တြင္ အာဇာနည္သိေႏၶာျမင္းသည္ ႐ြပ္႐ြပ္ခြၽံခြၽံ တိုက္ခိုက္၍ ခုႏွစ္ျပည္ေထာင္မင္းတို႔အား တစ္ပါးခ်င္းစီကို အရွင္ လက္ရ ဖမ္းဆီးကာ ျဗဟၼဒတ္မင္းထံ အပ္ႏွံ၏။ သို႔ေသာ္ ဆ႒မေျမာက္မင္းကို တိုက္ခိုက္ဖမ္းဆီးေသာအခါတြင္ အာဇာနည္ သိေႏၶာျမင္းသည္ ဒဏ္ရာ ျပင္းထန္စြာရသည္။ ထိုအခါတြင္ ျမင္းစီးသူရဲသည္ အာဇာနည္ သိေႏၶာျမင္းကိုနားေစ၍ ခ်ပ္ဝတ္ တန္ဆာတို႔ကို ခြၽတ္ကာ အျခားျမင္းသို႔ ေျပာင္း၍ ဝတ္ေပး၏။

ဤသည္ကိုျမင္ေသာအခါ “အျခားေသာ သာမာန္ျမင္းတို႔သည္ အလြယ္ႏွင့္ လက္ေလ်ာ့အ႐ံႈးေပးရာ၏။ အာဇာနည္တို႔ သည္သာ မည္သို႔ေသာ အခ်ိန္, မည္သို႔ေသာေနရာ၌ မဆို စြမ္းစြမ္းတမံ ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္သည္။ မိမိျပဳထားေသာ အမႈကိစၥအား ဆံုးခမ္းတိုင္ ေဆာင္႐ြက္ပါရေစ” ဟု ျမင္းစီးသူရဲအား ခြင့္ပန္သည္။ ျမင္းစီးသူရဲသည္ အာဇာနည္ျမင္းအား ဒဏ္ရာတို႔ကို စည္းက်ပ္, ခ်ပ္ဝတ္တန္ဆာတို႔ကုိ ျပန္ဆင္၍ စစ္ေျမျပင္ထြက္ကာ ခုႏွစ္ေယာက္ေျမာက္မင္းကို ဖမ္းဆီးႏိုင္ခဲ့သည္။

ေအာင္ပြဲကို လာေရာက္ဆီးႀကိဳေသာ ျဗဟၼဒတ္မင္းအား “မင္းႀကီး … ဤမင္းခုႏွစ္ပါးအား မသတ္ပဲ၊ သစၥာကတိျပဳေစ၍ ျပန္လႊတ္ပါေလာ့။ အကြၽႏု္ပ္တို႔ ႐ြပ္႐ြပ္ခြၽံခြၽံ တိုက္ခုိက္ခဲ့ရသည္အတြက္ ျမင္းစီးသူရဲအား ခ်ီးေျမာက္ပါေလာ့။ မင္းႀကီး… ဒါနျပဳ ပါေလာ့၊ သီလ ေဆာက္တည္ပါေလာ့၊ မင္းက်င့္တရားႏွင့္ ညီစြာ အုပ္ခ်ဳပ္ပါေလာ့” ဟု အာဇာနည္ျမင္းက မွာၾကားသည္။ ခ်ပ္ဝတ္တန္ဆာတို႔ကို ခၽြတ္ေပးအၿပီးတြင္ ျပင္းစြာေသာ ဒဏ္ရာတို႔ေၾကာင့္ အာဇာနည္သိေႏၶာျမင္း အသက္ ထြက္ေလသည္။ အာဇာနည္ျမင္းအား ေကာင္းမြန္႐ိုေသစြာ သၿဂႋဳဟ္၍ ဂုဏ္ျပဳခဲ့ၾကသည္။

ဤဇာတ္ေတာ္ကို အစြဲျပဳ၍ အသက္ပင္ေသေသ မေၾကာက္မ႐ြံ႕ မတြန္႔မဆုတ္ေသာ၊ တာဝန္သိတတ္ေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔ကို အာဇာနည္ပုဂၢိဳလ္ အျဖစ္ ဂုဏ္ျပဳ ခ်ီးက်ဳးၾကသည္။

*****

အထက္ပါ ဇာတ္ေတာ္တြင္ အေလာင္းေတာ္ အာဇာနည္ျမင္းက ရန္သူ၏ အသက္ကို မသတ္ဘဲ စစ္တိုက္၍ တိုင္းျပည္ကို ကာကြယ္သည္မွာ အဝိဟႎသာတရားကို အေလးထားေသာ ဗုဒၶဘာသာ အယူအဆႏွင့္ ဆီေလ်ာ္သည္ဟု ဆိုႏိုင္ေသာ္လည္း၊ “ရန္သူ႔ အသက္ကို မသတ္ဘဲ စစ္တိုက္လို႔ ျဖစ္ႏိုင္ပါ့မလား” ဟု သံသယပြားသူမ်ားလည္း ရွိႏိုင္ပါသည္။

ယံုၾကည္မႈခိုင္မာလွ်င္ ထိုအျဖစ္မ်ိဳးက ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ ျဖစ္ရပ္မွန္ကို အေျခခံ၍ ႐ိုက္ကူးထားသည့္ Hacksaw Ridge အမည္ရွိ ႐ုပ္ရွင္ကားကို ညႊန္းလိုသည္။ Desmond Doss (1919 - 2016) သည္ ဘာသာတရားကိုင္း႐ိႈင္းသည့္ Seventh-day Adventist အသင္းဝင္တဦးျဖစ္ၿပီး “သူ႔ အသက္ကို မသတ္ရ” ဟူသည့္ ပညတ္ေတာ္ကို လိုက္နာေစာင့္စည္းသူ ျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္တို႔က ပုလဲဆိပ္ကမ္းကို ဗုန္းႀကဲတိုက္ခိုက္ၿပီးေနာက္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံက ဒုတိယကမ႓ာစစ္ထဲ ဝင္ေရာက္လာေသာအခါ တြင္ Doss သည္ ေဆးတပ္သားအျဖစ္ စစ္မႈထမ္းရန္ စာရင္းေပးသည္။ သို႔ေသာ္ သူ႔ယံုၾကည္ခ်က္အေလွ်ာက္ လက္နက္ ကိုင္ရန္ ျငင္းဆန္သည္။ သူ႔ကို လက္နက္ကိုင္ေစရန္ အတင္းအၾကပ္ခိုင္းသည္။ မရသည့္အဆံုး တပ္မွထြက္ေစရန္ ညႇင္းပမ္း ႏွိပ္စက္သည္။ Doss က ႏွိပ္စက္မႈဒဏ္ကို သည္းခံသည္။ မရသည့္အခါ စိတ္ေရာဂါရွိသည္ဟူသည့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ တပ္မွ ထုတ္ပယ္ရန္ စြဲခ်က္တင္သည္။ ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ စစ္တိုက္ရန္/လက္နက္စြဲကိုင္ရန္ ျငင္းဆန္သူ (conscientious objector) တစ္ဦး အျဖစ္ ႀကံ့ႀကံ့ခံရပ္တည္ကာ တရားရင္ဆိုင္သည္။ ေနာက္ဆံုး Doss သည္ လက္နက္ကိုင္စြဲျခင္း မျပဳဘဲ ဆက္လက္ စစ္မႈထမ္းခြင့္ ရသြားသည္။

အိုကီနာဝါကြၽန္း စစ္ေျမျပင္သို႔ေရာက္ေသာအခါ ရဲေဘာ္မ်ားက သူ႔ကို သူရဲေဘာေၾကာင္သူဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။ သူက ဂ႐ုမစိုက္။ အလြန္ျပင္းထန္သည့္ တိုက္ပြဲၾကားတြင္ သူ႕အသက္ကို မငဲ့ကြက္ဘဲ သူ႔ရဲေဘာ္တို႔၏ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာကို ကယ္တင္ခဲ့သည္။ ဒဏ္ရာရသည့္ ရဲေဘာ္မ်ားကိုလည္း ေတာင္ကမ္းပါးျပတ္ေပၚမွေန၍ လံုၿခံဳရာ ေအာက္သို႔ ေရာက္ေအာင္ တပင္တပမ္း သယ္ယူကာ သက္စြန္႔ဆံဖ်ား ကယ္တင္ခဲ့သည္။ ဤျဖစ္ရပ္ကို Hacksaw Ridge ဇာတ္ကားတြင္ မွတ္တမ္းတင္ ႐ိုက္ကူးထားသည္။

စစ္ပြဲၿပီးဆံုးေသာအခါ Doss သည္ သူရဲေကာင္းဆုတံဆိပ္ ခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံရသည္။ တိုက္ပြဲတြင္ က်ဆံုးခဲ့ျခင္းမရွိ၍ Martyr ဟု မေခၚႏိုင္ေစကာမူ Doss သည္ အာဇာနည္တဦးျဖစ္သည္ဟု ဆိုႏိုင္သည္။

ဧရာ (မႏၲေလး)