ႏိုုင္ငံေရးကိုု ေနာက္ကြယ္က ၾကိဳးကိုုင္ေနတဲ့ လူမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား
ေမာင္ရစ္၊ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၀၊ ၂၀၁၄
အေမရိကန္ေဟာလိ၀ုုဒ္ ရုုပ္ရွင္ေတြထဲမွာ
Conspiracy Theory (ႏိုုင္ငံေတာ္ကိုု သစၥာေဖာက္ျခင္း) ဆိုုတာကုုိ ဇာတ္လမ္းလုုပ္ ရိုုက္ေလ့ရွိပါတယ္။
အစုုိးရေတြေနာက္မွာ တိုုင္းျပည္ႏိုုင္ငံေရးကိုု ၾကိဳးကိုုင္ခ်ယ္လွယ္ေနတဲ့ အဖြဲ႔ေတြ၊
ၾသဇာၾကီးတဲ့ လူေတြ ရွိတယ္ဆိုုတဲ့အေၾကာင္းေပါ့။ ျပီးေတာ့ အစုုိးရေတြထဲက လူတခ်ဳိ႔ဟာ အာဏာကိုု
အလြဲသုုံးစားလုုပ္ျပီး ကိုုယ္က်ဳိးရွာတယ္၊ လူေတြကိုု ခ်ယ္လွယ္တယ္ေပါ့။ ဒါမ်ဳိးေတြကိုု
စိတ္ကူးယဥ္ဇာတ္လမ္းေတြ လုုပ္ရိုုက္ၾကတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ပဲ တက္တက္၊ တပါတီ အာဏာရွင္စနစ္နဲ႔ပဲ
အစုုိးရလုုပ္လုုပ္ ေနာက္ကြယ္ကေန တိုုင္းျပည္ၾကမၼာကိုု ဖန္တီးေနသူေတြ အဖြဲ႔ေတြ ရွိတဲ့အေၾကာင္းကိုုလည္း
အျပင္ေလာကမွာ ပရိသတ္ေတြက အလြတ္သေဘာ ခန္႔မွန္းေျပာဆိုုေလ့ရွိၾကပါတယ္
၂၀၁၃ ခုုႏွစ္မွာ အက္ဒ၀ဒ္စႏိုုးဒန္ ဆိုုတဲ့
ကြန္ပ်ဳတာကၽြမ္းက်င္သူတေယာက္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုကေန ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္လာျပီး အစုုိးရနဲ႔
အေပါင္းအပါအဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ့ လ်ဳိ႔၀ွက္ခ်က္ေတြ၊ သူလ်ဳိလုုပ္ေနတဲ့ သက္ေသအေထာက္အထားေတြကိုု
ျဗိတိန္က Guardian သတင္းစာသမားေတြနဲ႔အတူ ေဖာ္ထုုတ္ ဖြင့္ခ်လိုုက္တဲ့ဆီမွာ တကမာၻလုုံးက
စာဖတ္သူေတြဟာ အစုုိးရေတြ ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔အစည္းေတြက ေနာက္ကြယ္မွာ ျပည္တြင္းျပည္ပရွိ
ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုုက အစ၊ သာမန္ျပည္သူေတြအဆုုံး လ်ဳိ႔၀ွက္ေထာက္လွမ္း ေစာင့္ၾကည့္မႈေတြ
အမွန္တကယ္ကိုု လုုပ္ေဆာင္ေနတယ္ဆိုုတာ သိရွိကုုန္ၾကရပါေတာ့တယ္။
အစကေတာ့ သာမန္အားျဖင့္ တရုုတ္၊ ရုုရွား၊
ေျမာက္ကိုုရီးယားလိုု အာဏာရွင္အစုုိးရေတြ၊ ေပၚလစ္ျဗဴရိုုေတြကသာ သူတိုု႔ျပည္သူေတြနဲ႔
တိုုင္းတပါးကိုု လ်ဳိ႔၀ွက္ေထာက္လွမ္းတယ္၊ ေစာင့္ၾကည့္တယ္ ဒါမ်ဳိး ထင္ျမင္ခ်က္ စြဲၾကတာပါ၊
အခုုက်ေတာ့ ဘယ္တိုုင္းျပည္ကမဆိုု အာဏာေတြ ၾသဇာေတြရွိတဲ့ အစုုိးရေတြ အဖြဲ႔အစည္းေတြဟာ
လူေတြရဲ့ အတြင္းအေရးမွန္သမွ်ကိုု လ်ဳိ႔၀ွက္ေထာက္လွမ္း စုုေဆာင္းေနတယ္၊ ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္ဆိုုတာ
ဗူးေပၚသလိုု ေပၚကုုန္ၾကပါေတာ့တယ္။
စစခ်င္းမွာက အင္တာနက္ အီးေမးေတြကိုု ေစာင့္ၾကည့္တယ္လိုု႔
သိၾကရတာ။ ေနာက္ေတာ့ တယ္လီဖုုံးလိုုင္းေတြလည္း ခိုုးနားေထာင္ေနတာပဲ တဲ့။ ျပီးေတာ့ လူေတြရဲ့
ေန႔တဓူ၀ လုုပ္ေဆာင္မႈေတြကိုု အခ်က္အလက္စုုျပီး ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္ဆိုုတာမ်ဳိး သတင္းက
က်ယ္ျပန္႔လာတယ္။ ေနာက္ဆုုံးေတာ့ အေမရိကန္ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႔က လူေတြ အင္တာနက္ဂိမ္းေတြ၊
ကြန္ပ်ဴတာဂိမ္းေတြ ကစားတဲ့ အျပဳအမူေတြကိုုေတာင္ ေစာင့္ၾကည့္ အကဲျဖတ္ေနတယ္ ဆိုုပါလား။
သူတိုု႔ကေတာ့ ႏိုုင္ငံေတာ္လုုံျခဳံေရးတိုု႔ အၾကမ္းဖက္မႈတိုု႔ ကာကြယ္ေရးတိုု႔ အေၾကာင္းျပမွာေပါ့။
ေနာက္တဖန္ မိုုဘိုင္ဖုုံးေတြက အခ်က္အလက္ စီးဆင္းေနမႈေတြကိုု အစုုိးရေတြက ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္၊
ေ၀ဖန္ သုုံးသပ္ စိစစ္ေနတယ္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အျပစ္မဲ့တဲ့ သာမန္ျပည္သူေတြဟာ ေဖာ္ေကာင္
စႏိုုးဒန္ရဲ့ ေက်းဇူးေၾကာင့္ ကိုယ့္အစုုိးရေတြရဲ့ သရုုပ္သ႑န္ကိုု အမွန္အတုုိင္း သိရွိခြင့္
ရၾကပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၃ ခုုႏွစ္ရဲ့ People of
the Year (Time Magazine) မွာ စႏိုုးဒန္ကိုု ၂၀၁၃ တႏွစ္တာ၏ ပုုဂၢဳိလ္ထူး အမွတ္ ၂ အျဖစ္
သတ္မွတ္လိုုက္ပါတယ္။ နံပါတ္တစ္ကေတာ့ သူတိုု႔ ခရစ္ယာန္ သာသနာပိုုင္ ပုုပ္ရဟန္းမင္းၾကီးပါ။
ထားပါေတာ့။
ႏိုု၀င္ဘာလထဲမွာ
Guardian သတင္းစာက ေနာက္ထပ္ ေဖာ္ေကာင္လုုပ္မႈတခုု ထြက္ေပၚလာပါတယ္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုက
ထိပ္တန္း စီးပြားေရးေကာ္ပိုုေရးရွင္းၾကီး ၂၀၀ ေက်ာ္ဟာ သူတိုု႔ျပည္တြင္းက ေရြးေကာက္တင္ေျမွာက္ျခင္းခံထား
အဲသည္အဖြဲ႔ဟာ တရား၀င္ မွတ္ပုုံတင္ထားတဲ့
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုုက အက်ဳိးအျမတ္မရွာတဲ့ non profit (501(C)3) အဖြဲ႔ပါ။ သူတိုု႔က စီးပြားေရးေကာ္ပိုုေရးရွင္းၾကီး
ဒါေပမယ့္ ဒီလိုုမ်ဳိး ေတြ႔ဆုုံပြဲေတြ၊
ေဆြးေႏြးအၾကံဖလွယ္ပြဲေတြနဲ႔ ရပ္သြားတာမဟုုတ္ဘဲ အဲသည္အဖြဲ႔ၾကီးကေန သူတိုု႔ျဖစ္ေစခ်င္တဲ့
သူတိုု႔ေဖာ္ေဆာင္ခ်င္တဲ့ စံျပဥပေဒၾကမ္းေတြကိုု အဆင္သင့္ ေရးဆြဲ တင္ျပတာေတြ၊ ဒါေတြကိုု
အသက္၀င္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုုင္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္တာေတြကိုုပါ လုုပ္လာပါေတာ့တယ္။ သူတိုု႔တေတြက
ေရွးရိုုးစြဲတဲ့ ႏိုုင္ငံေရးအေတြးအျမင္ေတြကိုု အားေပးတဲ့ လူတန္းစားျဖစ္ျပီး စီးပြားေရးသမားေတြရဲ့
အခြင့္အေရးကိုု ကာကြယ္ေပးတဲ့ ေပၚလစီ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အဖြဲ႔ၾကီး ျဖစ္ပါတယ္။ သည္ေတာ့ သူတိုု႔ခ်မွတ္ခ်င္တဲ့
ဥပေဒေတြ နည္းဥပေဒေတြဆိုုတာ သူတိုု႔ရဲ့ ေရွးရိုုးစြဲ အေတြးအေခၚေတြ သေဘာတရားေတြကိုု ျပည္သူေတြၾကားထဲ
လိုုက္နာေအာင္ ေဆာင္ရြက္ၾကတဲ့ သေဘာပါပဲ။
ဒီလိုု ေဖာ္ေဆာင္တာဟာ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ၊
၀ါဒျဖန္႔ခ်ိေရး လုုပ္ငန္းေတြ၊ ေၾကာ္ျငာေတြ၊ စည္းရုုံးလႈံေဆာ္တာေတြနဲ႔ အေကာင္အထည္ေဖာ္တာဆိုုရင္
တရား၀င္ပါတယ္။ ႏိုုင္ငံေရးဆိုုတာ ဒီလိုုပဲ စကား၀ုုိင္းေတြ ေဆြးေႏြးပြဲေတြ လႈံေဆာ္မႈေတြကေန
သြားၾကရတာကိုုး။ သိုု႔ေသာ္ ဂါဒီးယန္းသတင္းစာက ေဖာ္ထုုတ္ရရွိတဲ့ သတင္းအရဆိုုရင္ အဲသည္အဖြဲ႔ၾကီးဟာ
သူတိုု႔ လ်ဳိ႔၀ွက္အစည္းအေ၀းေတြကေန ဥပေဒတခုုခုုကိုု အေကာင္အထည္ေဖာ္မယ္လိုု႔ စုုေပါင္းမဲခြဲ
ဆုုံးျဖတ္ခ်က္တခုု ရျပီ ဆိုုရင္ ဒါကိုု သက္ဆိုုင္ရာ မဲဆႏၵနယ္မွာ၊ နယ္ေျမေတြမွာ မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္
အေကာင္အထည္ေဖာ္ဖိုု႔ စီးပြားေရးသမားေတြနဲ႔အတူ ႏိုုင္ငံေရးသမားေတြက သေဘာတူၾက၊ ကတိျပဳၾက၊
ေဆာင္ရြက္ၾကရပါတယ္ တဲ့။ ေငြအားေတြ ၾသဇာ အာဏာအားေတြ ႏိုုင္ငံေရးဖိအားေတြ အားစိုုက္ ေဖာ္ေဆာင္ၾကပါေတာ့
သတဲ့။
ဒါဆိုုရင္ေတာ့ ျပည္သူေတြရဲ့ ကံၾကမၼာ၊
တုုိင္းျပည္ရဲ့ ကံၾကမၼာကိုု စီးပြားေရးသမား ၂၀၀ ေက်ာ္နဲ႔ ႏိုုင္ငံေရးေခါင္းေဆာင္ ၁၈၀၀
က သူတိုု႔စိတ္တိုုင္းက် ေနာက္ကြယ္ကေန ၾကိဳးကိုုင္ေဆာင္ရြက္ေနၾကတဲ့အျ
သူတိုု႔ ဦးစားေပး ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ ေပၚလစီေတြက
ဘာလဲ။ တိုုးတက္တဲ့အျမင္ရွိတဲ့ ဒီမိုုကရက္သမၼတ အိုုဘားမားရဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ၊
ေငြေၾကးလုုပ္ငန္းမ်ား ၾကည့္ၾကပ္မႈ၊ အခြန္အခမ်ား တိုုးျမွင့္မႈ နဲ႔ လူ၀င္မႈဥပေဒ ျပဳျပင္ေရး
စတဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈေတြကိုု ဆန္႔က်င္ပိတ္ဆိုု႔ တားဆီး ကန္႔သတ္ေရးဟာ သူတိုု႔ရဲ့ အဓိကရည္မွန္းခ်က္ပဲလုုိ႔
တိုုတိုုေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ သာမန္ရိုုးက်စြမ္အင္ကုုမၼဏီၾကီး
အဲသည္အတြက္ ထင္ရွားတဲ့ ဥပမာကေတာ့ အိုုဘားမားရဲ့
က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈဥပေဒကိ
ALEC ရဲ့ ေနာက္ကြယ္က ၾကိဳးကိုုင္ခ်ယ္လွယ္မႈတခုုကေတာ့
အေမရိကန္ေရွးရိုုးစြဲေတြရဲ့ လက္နက္ကိုုင္ေဆာင္ခြင့္ အရွည္တည္တန္႔ေရးျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္မွာ
လက္နက္ကိုုင္အၾကမ္းဖက္မႈေတြ မ်ားလြန္းလိုု႔ ကေလးသူငယ္ေတြ ေသေၾကပ်က္စီးေနတာကိုု ဥပေဒအရ
ထိန္းသိမ္းဖိုု႔ ေဆာင္ရြက္ေနတာကိုု သူတိုု႔က ဆန္႔က်င္ပါတယ္။ သူတိုု႔က လူတိုုင္းလက္နက္ကိုုင္ခြင့္
ရွိတယ္၊ အဲသည္လက္နက္ကိုုင္ခြင့္ကိုု ဘယ္နည္းနဲ႔မွ အစိုုးရက ကန္႔သတ္လိုု႔ မရဘူးလိုု႔
ေၾကြးေၾကာ္ပါတယ္။ လက္ရွိအစုုိးရက လက္နက္ကိုုင္ေဆာင္ခြင့္မွာ စိတ္က်န္းမာသူမ်ား၊ ရာဇ၀တ္မႈ
ျပစ္မႈကင္းသူမ်ားသာလ်င္ ကိုုင္ေဆာင္ခြင့္ေပးဖိုု႔ ေဆာင္ရြက္ခ်င္တာကိုုလည္း သူတိုု႔က
ေခါင္းမာ ျငင္းဆန္ေနၾကပါတယ္။ သူတိုု႔ ေနာက္ကြယ္ကေန နယ္ေျမအလိုုက္ ဥပေဒေတြ နည္းဥပေဒေတြ
လိုုက္ထူေထာင္ၾကလိုု႔ လက္နက္ဥပေဒဟာ ခုုထိကိုု မေအာင္ျမင္ေသးပါဘူး။
ALEC က ဘယ္လိုုမ်ဳိး ဥပေဒေတြ ေပၚလစီေတြ
အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကတာလဲဆိုုေတာ့ … သူတိုု႔အဖြဲ႔အစည္း သူတိုု႔ေဖာ္ေဆာင္ခ်င္တဲ့ ဥပေဒေတြကိုု
မဲနဲ႔ ဆုုံးျဖတ္လိုုက္ျပီဆိုုရင္ ဥပေဒျပဳသမားေတြက သူတိုု႔နယ္ေျမေတြမွာ အဲသည္ဥပေဒၾကမ္းေတြကိုု
အဆိုုတင္ျပီးေတာ့ အတည္ျပဳႏိုုင္ေအာင္ ၾကိဳးစားၾကပါတယ္။ အဲသည္ ဥပေဒၾကမ္းတင္ႏိုုင္ေအာင္၊
အႏိုုင္ရေအာင္ အသင္း၀င္ စီးပြားေရးကုုမၼဏီေတြက ေနာက္ကေန အားေပးကူညီ ေထာက္ပံ့ၾကပါတယ္။
သည္လိုုမ်ဳိးနဲ႔ သူတိုု႔အဖြဲ႔ၾကီးက စိတ္တိုုင္းက် ေရးဆြဲထားတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းေတြကိုု ေက်းရြာ၊
ျမိဳ့နယ္၊ ခရိုုင္၊ ျပည္နယ္ကေန ဗဟိုုျပည္ေထာင္စုုအဆင့္အထိ အတည္ျပဳႏိုုင္ေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုုင္ေအာင္
လုုပ္ခဲ့ၾကတယ္လိုု႔ သိရပါတယ္။
အဲသည္ထဲမွာ ပါတဲ့ လူသိမ်ားတဲ့ ကုုမၼဏီၾကီးေတြက
ဘာေတြလဲ။ အတည္မျပဳႏိုုင္တဲ့ အဆိုုအရကေတာ့ ကိုုကာကိုုလာ၊ ပက္စီ၊ မက္ေဒၚနယ္၊ ေ၀ါမတ္၊
အေမဇုုံ၊ ဂ်ီအီး စသည္တိုု႔လည္း ပါတယ္လုုိ႔ ဆိုုပါတယ္။ ALEC ရဲ့ အလုုပ္ကိုု တိုုတိုုေျပာရရင္ Lobbying လုုပ္တယ္လိုု႔
ဆိုုပါတယ္။ ႏိုုင္ငံေရးအတြက္ သိမ္းသြင္းစည္းရုုံးတယ္ေပါ့။ တကယ္တန္းမွာ 501(C)3 Non
Profit အဖြဲ႔က ဥပေဒျပဳေရး ေရြးေကာက္ပြဲႏိုုင္ေရး
စတဲ့ ႏိုုင္ငံေရး လႈံေဆာ္စည္းရုုံးမႈ လုုပ္ခြင့္မရွိပါဘူး။ လုုပ္ခ်င္ရင္ အျခား ဥပေဒနဲ႔
မွတ္ပုုံတင္ရပါတယ္။ အဲသည္လိုု ႏိုုင္ငံေရးပါတီမေထာင္ဘဲ ႏိုုင္ငံေရးလႈံေဆာ္မႈလုုပ္တဲ့
အဖြဲ႔ေတြကိုု 501(C)4 အျဖစ္ လက္တလုုံးျခား မွတ္ပုုံတင္လိုု႔ရတယ္ ဆိုုပါတယ္။ ဘာကြာျခားသလဲဆိုုေတာ့
(C)3 က အလွဴေငြေတြက အခြန္ကင္းလြတ္ပါတယ္။ တျခားမွတ္ပုုံတင္ရင္ေတာ့ အဖြဲ႔အစည္း၀င္ေငြကိုု
အခြန္ေပးရပါတယ္။
နိဂုုံးခ်ဳပ္ရရင္ေတာ့ ဒီမိုုကေရစီႏိုုင္ငံအျဖစ္
ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀ ေက်ာ္တဲ့ အေမရိကန္ျပည္မွာ ဥပေဒေတြ၊ အေျခခံဥပေဒေတြ ဘယ္လိုုပဲ ေထာင္မတ္ထား
ေထာင္မတ္ထား၊ စီးပြားေရးသမားေတြ၊ ႏိုုင္ငံေရးသမားေတြ၊ ကိုုယ္က်ဳိးၾကည့္သမားေတြ၊ ကိုုယ့္အေရးကိုုယ္လုုပ္ေဆာင္ခ်
ျမန္မာျပည္ကဲ့သိုု႔ ယခုုအခ်ိန္မွ ႏိုုင္ငံေရးစင္ျမင့္ေပၚတက္
လႈပ္ရွားမႈ ေဖာ္ေဆာင္မႈေတြ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္ထြန္းလာကစမွာ စင္ေပၚကေကာ စင္ေအာက္ကပါ
ရုုန္းကန္လႈပ္ရွားမႈေတြ ပရိသတ္က ျမင္ေတြ႔ေနရတာလည္းရွိ သတိမမူမိတာေတြလည္း ရွိႏိုုင္ပါတယ္။
ေနာက္တခ်က္ကေတာ့ ေနာက္ကြယ္က ၾကိဳးကိုုင္ ခ်ယ္လွယ္ေနတာေတြကိုု မျမင္ မသိ မၾကားမိၾကဘဲ
ေရွ႔က ဇာတ္ေကာင္ေတြ ကျပအသုုံးေတာ္ခံေနတာေနာက္ ေကာက္ေကာက္ပါျပီး နတ္ကရာ ၾကည့္ေမာမျဖစ္မိေအာင္
ဆင္ျခင္သိၾကဖိုု႔လည္း လိုုအပ္လိမ့္မယ္ ထင္ပါတယ္။ မီဒီယာေတြက စုုံေထာက္လုုပ္ျပီး ေဖာ္ထုုတ္ႏိုုင္မယ္ဆိုု
ေကာင္းတာေပါ့။
(အေတြးအျမင္မဂၢဇင္း၊ ရန္ကုန္၊ ၂၀၁၄ ဇန္န၀ါရီလတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့ျပီး ျပန္လည္ေဖာ္ျပသည္)