ဇင္လင္း - ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလ်ာ့ခ်ေရး မေအာင္ျမင္ခဲ့တာ ဘာေၾကာင့္လဲ
(မုိးမခ) ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၀၊ ၂၀၁၆
ႏုိင္ငံပိုင္လုပ္ငန္းအားလံုးမွာ အစိုးရဘတ္ဂ်က္ထဲ လႊဲမေပးဘဲ သီးသန္႔ရန္ပံုေငြအျဖစ္ စုေဆာင္းထားတဲ့ေငြေတြ ရွိေနၿပီး၊ အဲဒီ ေငြေတြဟာ ၀န္ႀကီးဌာနအသီးသီးကို အစိုးရထက္ ပိုမိုအားေကာင္းလာေစတဲ့ အေျခအေန ျဖစ္ေပၚေနတာေၾကာင့္၊ အက်င့္ ပ်က္ လာဘ္စားမႈေတြ ပိုမိုျမင့္တက္ လာေစႏုိင္တယ္လို႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအေျခစိုက္ National Resource Governance Institute - NGRI ရဲ႕ Gilded Gatekeepers: Myanmar's State-Owned oil and Mining Enterprises အစီရင္ခံစာ မိတ္ဆက္ပြဲမွာ NGRI မွ ဒါ႐ိုက္တာ Mr.Patrick Heller က ေျပာၾကားေၾကာင္း အလဲဗင္းမီဒီယာသတင္းအရ သိရတယ္။
ဇန္န၀ါရီ ၂၀ ရက္ေန႔ NGRI ရဲ႕ အစီရင္ခံစာ မိတ္ဆက္ပြဲမွာ ျမန္မာ့ေရနံႏွင့္ သဘာ၀ဓာတ္ေငြ႕လုပ္ငန္း၊ ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္ ရတနာလုပ္ငန္းႏွင့္ အမွတ္ ၁၊ ၂၊ ၃ သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္း စသည့္ႏုိင္ငံပိုင္ လုပ္ငန္းႀကီးေတြ အေနနဲ႕ ႏိုင္ငံေတာ္ ဘတ္ဂ်က္ထဲ ထည့္သြင္းေဖာ္ျပမႈမရွိတဲ့ သီးသန္႔ရန္ပံုေငြ စုေဆာင္းထားမႈဟာ ၂၀၁၃-၂၀၁၄ ဘ႑ာႏွစ္ တစ္ခုတည္းမွာပင္ အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၁ ဒသမ ၆ ဘီလ်ံ (က်ပ္ ၁ ဒသမ ၅ ထရီလ်ံ) အထိ စုေဆာင္းထားခဲ့ေၾကာင္း၊ အလားတူ ႏုိင္ငံေတာ္ ပံုမွန္ဘတ္ဂ်က္ထဲ မေရာက္ရွိတဲ့ ၀န္ႀကီးဌာနေတြရဲ႕ သီးျခားေငြစာရင္းေတြမွာ ေဒၚလာ သန္းရာခ်ီ ရွိေနႏုိင္ၿပီး၊ အခ်ဳိ႕ေငြစာရင္းေတြထဲမွာ ေဒၚ လာဘီလ်ံခ်ီ ရွိေနႏိုင္တယ္လို႔ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအေျခစိုက္ NGRI အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ အဲဒီ အစီရင္ခံစာဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံ EITI အစီရင္ခံစာအေပၚ အေျခခံေရးသားထားတာ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“EITI လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ စလုပ္ခါစကေတာ႔ အစိုးရဘက္က ပူးေပါင္းပါဝင္မႈက ေတာ္ေတာ္ေလးကို အားနည္းခဲ့တယ္။ ေနာက္ ပိုင္း တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ပူးေပါင္းပါဝင္လာခဲ့တယ္။ အားေကာင္းလာတယ္။ တည္ဆဲဥပေဒကိုလိုက္နာျခင္းမရွိတဲ႔ ကုမၸဏီေတြကို အေရးယူေဆာင္ရြက္မႈေတြလုပ္တာေတြ ရွိလာတယ္။ ဒါေပမဲ့ ‘ဦးပိုင္’ မပါဘူး။ က်န္တဲ့ တျခားကုမၸဏီေတြကိုေတာ႔ အေရးယူ ပါတယ္။ လက္ပံေတာင္းကိစၥတို႔ ဖားကန္႔ကိစၥတို႔ ဒါေတြကိုၾကည့္ရင္ သိႏုိင္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ႔ ေက်ာက္မ်က္တူးေဖာ္မႈေပါ့။ ဒါကလည္းအစိုးရအေနနဲ႔ ဘာမွအျမတ္အစြန္းရတာမဟုတ္ဘူး” လို႕ MATA အဖြဲ႔မွ ဦးႏိုင္လင္းထြဋ္က ေျပာေၾကာင္း ေပၚျပဴ လာသတင္းမွာ ေဖၚျပတာ ေတြ႕ရတယ္။
ဒီအေျခအေနေတြကိုၾကည့္ရင္ တိုင္းရင္းသားအားလုံးနဲ႔တကြ ျမန္မာႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားေတြ မွ်ေ၀ခံစားသင့္တဲ့ ႏိုင္ငံ့ သယံ ဇာတေတြကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အလြဲသုံးစားလုပ္ေနခဲ့ၾကတာ ေပၚလြင္ပါတယ္။ အခုေတာ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ ေၾကာင့္ ဒီလိုအလြဲသုံးစားလုပ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြကို အစိုးရသစ္က ေျဖရွင္းဖို႔ႀကိဳးစားမွာ မလြဲဘူးလို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။ NGRI အစီရင္ခံစာပါ ေဖာ္ျပခ်က္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွ တာ၀န္ရွိသူမ်ားဟာ NGRI တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ေတြ႕ဆံုခဲ့တယ္လို႔ မီဒီယာသတင္းကတဆင့္ သိရပါတယ္။ NGRI ၏ ေတြ႕ရွိခ်က္အရ ႏုိင္ငံ့ဘတ္ဂ်က္ထဲ ေရာက္မလာတဲ့ ၀န္ႀကီးဌာနေတြရဲ႕ သီးျခားရန္ပံုေငြေတြကို ဘယ္လိုသိမ္းဆည္းျပီး ဘယ္သူေတြက ထိန္းခ်ဳပ္ထားတယ္ ဆို တာ ေဖၚထုတ္သိရွိႏိုင္ေရးဟာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အစိုးရအေပၚ က်ေရာက္ေနျပီ ျဖစ္ပါတယ္။
NGRI အစီရင္ခံစာအရ အစိုးရပိုင္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြဟာ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအခြန္ေငြစုစုေပါင္းရဲ႕ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ အခြန္ ေဆာင္ထားၾကေပမဲ့ ျပန္လည္ထုတ္ယူသံုးစြဲတာဟာ ၁၅ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိရွိေနတယ္လို႔ NRGI အဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ စီးပြားေရးရာ ဥပေဒကြၽမ္းက်င္ပညာရွင္ Patrick Heller ကေထာက္ျပပါတယ္။ ႏိုင္ငံပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမဟုတ္တဲ့ စစ္တပ္ပိုင္ ဦးပိုင္ကုမၸဏီဟာ အစိုးရပိုင္လုပ္ငန္းေတြလို သီးသန္႔အခြင့္အေရးေတြရေနတယ္လို႔လည္း Patrick Heller ဆိုပါတယ္။
ႏိုင္ငံတကာမွာ ျဖစ္ေပၚေနတဲ့ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈေတြကို ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာေနတဲ့ Transparency International အဖြဲ႕ ရဲ့ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ထုတ္ျပန္ခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၆၇ ႏိုင္ငံ ထဲမွာ အဆင့္ ၁၄၇ ရွိေနပါတယ္။ ဒိန္းမတ္ ႏိုင္ငံက အက်င့္ပ်က္မႈ အကင္းစင္ဆံုး အဆင့္ ၁ အျဖစ္ အမွတ္ ၁၀၀ မွာ ၉၁ မွတ္ ရရွိျပီး၊ ဖင္းလန္က အမွတ္ ၉၀ အဆင့္ ၂၊ ဆြီဒင္က ၈၉ မွတ္ အဆင့္ ၃ ရရွိပါတယ္။ ျမန္မာ ကေတာ့ ၂၂ မွတ္ ပဲ ရရွိ ပါတယ္။ ခ်ဒ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ကြန္ဂိုဒီမိုကရက္တစ္ သမၼတႏိုင္ငံ တို႕နဲ႕အဆင့္တူ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ အလ်ဥ္းသင့္တဲ့အတြက္ ယခင္လက လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေဆြးေႏြးခ်က္တစ္ခုကို ကိုးကားလိုပါတယ္။ ပုလဲ ျမိဳ႕ နယ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚခင္စန္းလိႈင္ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္အတြင္း ေဆြးေႏြးတင္ျပခ်က္တစ္ရပ္မွာ စံပယ္ ေတာင္၊ ေၾကးစင္ေတာင္ စီမံကိန္း၊ လက္ပံေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းေတြရဲ႕ စီမံကိန္းထုတ္လုပ္မႈ သက္တမ္းဟာ ၆ ႏွစ္မွ် ၾကာျမင့္ခဲ့ျပီျဖစ္ေပမယ့္ ယေန႔အခ်ိန္အထိ တရား၀င္သတင္းထုတ္ျပန္မႈ မရွိေသးဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် နီကယ္ တန္ခ်ိန္ ရာခ်ီထုတ္လုပ္ေနေပမယ့္၊ အဲဒီစီမံကိန္းေတြကေန ႏိုင္ငံေတာ္အတြက္ အက်ိဳးအျမတ္ ရာခိုင္ႏႈန္းဘယ္ေရြ႕ဘယ္မွ် ရရွိေၾကာင္း မသိရွိရဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီစီမံကိန္းေတြေၾကာင့္ ေဒသခံေတြရဲ႕လယ္ယာေျမေတြ အတင္းအဓမၼသိမ္းယူခံခဲ့ရ ျပီး ေလ်ာ္ေၾကးကိစၥနဲ႕ ေျမယာျပႆနာေတြ ရွင္းဖို႕က်န္ေနဆဲျဖစ္တယ္။ ဒီ့အျပင္ တရုတ္ႏိုင္ငံ CNICO ကုမၸဏီက ႏွစ္ ၃၀ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရထားတဲ့ တေကာင္းေတာင္ နီကယ္တူးေဖၚမႈစီမံကိန္းဟာ ထီးခ်ိဳင့္ခရိုင္ ေမာင္းကုန္းေဒသမွာရွိျပီး အႀကီးဆုံး သတၳဳတူးေဖၚမႈစီမံကိန္းလို သိရပါတယ္။ အဲဒီစီမံကိန္းေၾကာင့္လည္း သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္နဲ႔ လူမႈဘ၀ပတ္၀န္းက်င္ေတြ ဆိုးဆိုးရြားရြားထိခိုက္နစ္နာေနေၾကာင္းလည္း ေဒၚခင္စန္းလိႈင္ရဲ႕ တင္ျပခ်က္မွာ ပါရွိပါတယ္။ ဒီမွ်မက ဖားကန္႔ေဒသ ေက်ာက္ စိမ္းတူးေဖၚေရးလုပ္ငန္းဟာလည္း နစ္နာမႈေတြရွိတဲ့အတြက္ သတၳဳတြင္း၀န္ႀကီးဌာနအေနနဲ႔ ေသေသခ်ာခ်ာ ျပန္လည္ စိစစ္သုံးသပ္သင့္ေၾကာင္း ေဒၚခင္စန္းလိႈင္က ေထာက္ျပထားပါတယ္။
ဆက္လက္ျပီး ေအရွားေ၀ါ ကုမၸဏီက ေနျပည္ေတာ္ေလဆိပ္ေဆာက္လုပ္ေရးမွာ အရႈံးေပၚလို႕ဆိုျပီး၊ ေဆာက္လုပ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာနနဲ႕ အစိုးရကိုျပန္အပ္ခဲ့တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ ေၾကြးျမီေတြကို ႏိုင္ငံေတာ္က ေပးဆပ္ရမယ့္ သေဘာျဖစ္ပါတယ္။ ေရအရင္းအျမစ္ႏွင့္ ျမစ္ေခ်ာင္းမ်ားဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးဦးစီးဌာနအေနနဲ႕ တရုတ္ႏိုင္ငံက ေခ်းေငြယူထားေငြအတြက္ အတိုး ေငြ ၉၈၁. ၁၁၂ မီလ်ံက်ပ္၊ မႏၱေလးႏိုင္ငံတကာ ေလဆိပ္စီမံကိန္းအတြက္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ေခ်းေငြအတြက္ အတိုးေပးရန္ ၁,၀၅၈.၅၀၆ မီလ်ံက်ပ္၊ ဟံသာ၀တီ ႏိုင္ငံတကာ ေလဆိပ္စီမံကိန္းအတြက္ အႀကံေပးစရိတ္ ေဒၚလာ ၁၅၀, ၀၀၀ အစရွိတဲ့ အေၾကြးေတြကို ၂၀၁၅-၂၀၁၆ ဘ႑ာႏွစ္ ဘတ္ဂ်က္ထဲက ေပးရမွာ ျဖစ္တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ စီမံကိန္း အဆင့္ ၁ နဲ႕ ၂ တို႕ အတြက္ စုစုေပါင္း အႀကံေပးစရိတ္က ေဒၚလာ ၃၀၅, ၀၀၀ ျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ျပန္လည္စိစစ္ရမယ့္ ကိစၥေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚခင္စန္းလိႈင္က လႊတ္ေတာ္မွာ ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားပါတယ္။
ေဒၚခင္စန္းလိႈင္ရဲ႕ တင္ျပေဆြးေႏြးခ်က္ထဲမွာ သမ၀ါယမ၀န္ႀကီးဌာနကလည္း ပို႕ကုန္/သြင္းကုန္ အရႈံးအျမတ္စာရင္း ရွင္းတမ္းမွာ က်ပ္သန္းေပါင္း ၅၆.၆၀၅ သန္း အရႈံးျပထားတယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ သတၳဳတြင္း၀န္ႀကီးဌာနဟာလည္း ၀န္ႀကီး ဌာနအားလုံးအနက္ ႏွစ္စဥ္ အေၾကြးေပးဆပ္ရမႈ စရိတ္ (Debt Servicing Cost) အျမင့္ဆုံးျဖစ္ေၾကာင္း ေဒၚခင္စန္းလိႈင္က ေထာက္ျပပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံ China Exim Bank မွ ေခ်းေငြေတြအတြက္ ယခုဘ႑ာႏွစ္မွာ အတိုးေပးရမွာက က်ပ္ေငြ သန္းေပါင္း ၁၆, ၈၂၁ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရပါတယ္။ China Exim Bank ေခ်းေငြေတြဟာ လယ္သမားေတြကို ကာလတို ေခ်းေငြ အေနနဲ႕ ထုတ္ေခ်းခဲ့တယ္လိုဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ လက္ေတြ႕မွာ လယ္သမားေတြအတြက္ေရာ ႏိုင္ငံေတာ္ အတြက္ပါ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမႈ မရွိဘဲ ႏို္င္ငံျခားေခ်းေငြ ပိုမိုျမင့္မားခဲ့တာပဲ အဖတ္တင္တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ ShinHan Bank & Daelong Co.Ltd. ထံကလည္း ေဒၚလာ ၈၅ သန္းကို သမ၀ါယမ၀န္ႀကီးဌာနက ေခ်းယူထားျပီး စီမံကိန္းကို ရွင္းျပဖို႕လိုေသးေၾကာင္း ေဒၚခင္စန္းလိႈင္ ေမးခြန္းထုတ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလိုအေျခအေနေတြေၾကာင့္ သမ၀ါယမ ၀န္ႀကီးဌာန ဆက္လက္ရွိသင့္/မရွိသင့္ စဥ္းစားသင့္ေၾကာင္းလည္း ေဒၚခင္စန္းလိႈင္က တင္ျပခဲ့တာ ေတြ႕ရပါတယ္။
အစိုးရ ၅ နွစ္သက္တမ္း (၂၀၁၂-၂၀၁၆) အတြင္း ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရးအေျခအေနေတြနဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ေအာင္ျမင္မႈေတြနဲ႔ စိန္ေခၚမႈေတြကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ ႏုိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ဇႏၷ၀ါရီလ ၂၈ ရက္ေန႕ က ရွင္းလင္းတင္ျပစဥ္မွာ - “လူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ဟာလည္း သက္ဝင္လႈပ္ရွားေနျပီ ျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႕ မွာ လည္း လာဘ္ေပးလာဘ္ယူမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မတီကို ဖြဲ႕စည္းထားသလို တစ္ဘက္ကလည္း လြတ္လပ္တဲ့ အဂတိ လိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရးေကာ္မရွင္ကို ဖြဲ႕စည္းေဆာင္ရြက္ေနတာ ေတြ႕နိုင္ပါတယ္။ International Transparency Initiative အရ ၂၀၁၀ ခုနွစ္မွာ Anti-Corruption Index ၁၈၃ ကေန ယခု ၂၀၁၅ ခုနွစ္မွာ ၁၄၆ ျဖစ္ခဲ့တာ ကို ၾကည့္ျခင္း အားျဖင့္ ပိုမိုေကာင္းမြန္တဲ့ဘက္ကို ေရြ႕လာတာ ေတြ႕နိုင္ပါတယ္။ ကာလၾကာရွည္ သံေခ်းတက္ေနတဲ့ အေလ့အက်င့္ေတြကို ျပဳျပင္တဲ့ ေနရာမွာ ခ်က္ခ်င္းေတာ့ ကြၽန္ေတာ္ျဖစ္ခ်င္သလို မျဖစ္နိုင္ခဲ့တာ ေတြ႕ရပါတယ္။” လို႔ ထည့္သြင္းေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ရဲ႕ အခုလို ေျပာဆိုခ်က္ကို ေထာက္ရႈရင္ သူ႕အစိုးရအဖြဲ႕အတြင္း အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈ ကင္းစင္ျခင္း မရွိေသးတာကို ၀န္ခံလိုက္တဲ့ သေဘာပါပဲ။ သူ႕အစိုးရအဖြဲ႕ထဲက သက္ဆိုင္ရာ ၀န္ႀကီးဌာနေတြအေနနဲ႕ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ၊ တာ၀န္ယူမႈ/တာ၀န္ခံမႈ မရွိတာကေတာ့ သက္ေသ အခိုင္အလုံ ေတြ႕ရွိထားတဲ့ ကိစၥေတြျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေျမယာသိမ္းယူမႈနဲ႕ ေျမယာစီမံခန္႕ခြဲမႈ၊ ရန္ကုန္ျမိဳ႕သစ္စီမံကိန္း၊ စက္မႈဇုံတည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္းေတြမွာ လႊတ္ေတာ္က မသိရွိလိုက္ရဘဲ ကိစၥျပီးမွ သိရတာမ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံ China Exim Bank မွ ေခ်းေငြကို အတိုးႀကီးနဲ႕ေခ်းယူခဲ့ျပီး ဒီေငြေတြကို လယ္သမားေတြ လက္ထဲ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေရာက္ရဲ႕လားဆိုတာလည္း ျမင္သာထင္သာ မရွိဘူးထင္ပါတယ္။
ေက်ာက္စိမ္းလုပ္ကြက္ေတြမွာ ဘရမ္းဘတာတူးေဖၚေနၾကတဲ့ ကိစၥမွာေတာင္ အစိုးရပိုင္းတာ၀န္ရွိသူေတြက ၀ိသမလုပ္ ငန္းရွင္ေတြဘက္က ကာဆီး ကာဆီးလုပ္ေနပုံေတြဟာ သာမန္ႏိုင္ငံသူ ႏိုင္ငံသားေတြအဖို႕ေတာ့ မခံခ်ိ မခံသာျဖစ္စရာပါပဲ။ ဒီလို ကိစၥေတြရဲ႕ေနာက္ကြယ္မွာ ျခစားမႈေတြ ရွိေနမွာ ေသခ်ာတယ္လို႕ထင္ျမင္စရာျဖစ္ပါတယ္။ ထင္ျမင္ၾကတာကလည္း အေၾကာင္းမဲ့ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ အစိုးရအရာရွိႀကီးေတြ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြ ပိုင္ဆိုင္ရရွိထားတဲ့ တိုက္တာ ျခံေျမ ေနာက္ဆုံးေပၚကားအမ်ိဳးမ်ိဳး အစရွိတဲ့ စည္းစိမ္ဥစၥာေတြကို သူတို႕ အမွန္တကယ္ ရရွိေနတဲ့ လစာေငြ ေလာက္နဲ႕ မ၀ယ္ႏိုင္တာ ေသခ်ာေနလို႕ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ သာမန္ျပည္သူလူထု ၅၀% ေက်ာ္က တစ္ေန႕ကို ထမင္း တစ္နပ္ေတာင္ အလြန္ခက္ခက္ခဲခဲ ရွာေဖြစားေသာက္ေနရတာေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။
Transparency International ရဲ႕ ဥကၠဌ ပီတာ အီဂင္ (Peter Eigen) က ဆင္းရဲမြဲေတမႈရဲ႕ အဓိက အေၾကာင္း ရင္းဟာ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈျဖစ္တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ ဆင္းရဲမြဲေတမႈကို ေက်ာ္လြန္ႏိုင္ဖို႕ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈကို တိုက္ ဖ်က္ရမွာ ျဖစ္တယ္လို႕ သူက ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ အခုအထိ Least Developed Country (LDC) အျဖစ္က မလြတ္ေျမာက္ေသးပါဘူး။ ဒီ အေျခအေနကို ၾကည့္ျခင္းအားျဖင့္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ မေအာင္ျမင္ခဲ့တဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလ်ာ့ခ်ေရး စီမံကိန္းကို NLD အစိုးရသစ္က ဆက္လက္ေဆာင္ရြက္ဖို႕ ျဖစ္လာပါျပီ။ ဆင္းရဲျခင္းရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းက အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈ (Corruption) ျဖစ္တယ္လို႕ဆိုတဲ့အတိုင္း အစိုးရသစ္ ရင္ဆိုင္ရမယ့္ စိန္ေခၚမႈေတြထဲမွာ လာဘ္ေပး လာဘ္ယူစနစ္ တိုက္ဖ်က္ေရးဟာ အခက္ခဲဆုံး စိန္ေခၚမႈ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္လာႏိုင္ေၾကာင္းပါ။။။။။။။။