ေရာက္တတ္ရာရာ အတိုအစမ်ား
ေမာင္ရင္ငေတ
ေအာက္တုိဘာ ၃၁၊ ၂၀၁၂
● ပါရီ အီဖယ္ ေလဘာတီ
ပါရီၿမိဳ႕ကို နားနားေနေနအေနနဲ႔ ေလွ်ာက္လည္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အနဲဆံုး သံုးရက္ခန္႔အခ်ိန္ ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အကယ္၍ ပါရီၿမိဳ႕ကိုလည္ ပတ္ဖို႔ တရက္တည္းသာ အခ်ိန္ေပးႏိုင္သူေတြ အတြက္ကေတာ့ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အစီအစဥ္အေနနဲ႔ အဓိကက်တဲ့ La tour Eiffel အီဖယ္ တာဝါ၊ L’avenue des Champs-Élysées ေရွာင္ေဇလီေဇလမ္းမႀကီးနဲ႔ L’arc de triomphe de l’Étoile ေအာင္ျမင္ေရးမုဒ္ဦး၊ Le musée du Louvre လုဗ္နန္းေတာ္ျပတိုက၊္ L’hôtel de ville de Paris ပါရီၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမနဲ႔ La cathédrale Notre-Dame de Paris ေနာ့ထ္ ဒမ္ဘုရားေက်ာင္း၊ မာရသြန္ေလွ်ာက္ႏိုင္သူမ်ား ျဖစ္သည္ဆိုပါက La Basilique du Sacré-Cœur de Montmartre ေတာင္ေပၚဘုရား ေက်ာင္းစတဲ့ ပါရီၿမိဳ႕ရဲ႕ အဓိကအက်ဆံုး အထင္ရွားဆံုး ေနရာမ်ားကို ေရာက္ရွိလည္ပတ္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တေနရာကို ပ်မ္းမွ်ၿခင္း ၂ နာရီ ႏွဳန္းနဲ႔ နားခ်ိန္ ၂ နာရီေပါင္းရင္ စုစုေပါင္း ၁၂ နာရီခန္႔ အခ်ိန္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာေတြကို ေရာက္ၿပီးရင္ ပါရီေရာက္ျပီဟု ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ (အီဖယ္တာဝါေပၚသို႔ေတာ့ တက္ဖို႔အခ်ိန္မရွိပါဘူး။ တက္ခ်င္ပါက အခ်ိန္သံုးနာရီခန္႔ ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ထို႔အတူ လုဗ္ရ္ျပတိုက္ အထဲသို႔ ဝင္ၾကည့္လိုပါကလည္း အခ်ိန္သံုးနာရီခန္႔ အနဲဆံုးေပးရမွာပါ၊ ဒါဆိုရင္အထက္ေဖာ္ျပပါ ေနရာမ်ားကို အျပည့္ေရာက္ ဖို႔ မလြယ္ေတာ့ပါဘူး)၊ ပါရီမွာသံုးရက္ေလာက္ အခ်ိန္ရရင္ေတာ့ ပထမရက္မွာ (၁) အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္ အေပၚတက္မယ္။ (၂) ေရွာင္ေဇလီ ေဇလမ္းမႀကီးနဲ႔ ေအာင္ျမင္ေရးမုဒ္ဦး၊ ဒုတိယရက္မွာ (၁) လုဗ္ရ္နန္းေတာ္ျပတိုက္ ျပတိုက္ထဲဝင္မယ္ မိုနာလီဇာပန္းခ်ီကားနဲ႔ ဗီးနပ္ရုပ္ တုၾကည့္မယ္။ (၂) ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမနဲ႔ ေနာ့ထ္ဒမ္ဘုရားေက်ာင္း၊ (ေတာင္ေပၚဘုရားေက်ာင္း ကေတာ့ ပထမရက္နဲ႔ ဒုတိယရက္ညေနပိုင္းကို အခ်ိန္ရရင္ ရသလို သြားႏိုင္ပါတယ္) တတိယရက္မွာ (၁) Le château de Versailles ဗားဆိုင္းနန္းေတာ္ျပတိုက္၊ (၂) La Seine စိန္းၿမစ္အတြင္းသေဘၤာစီးႏိုင္ပါတယ္။ ျပတိုက္ေတြထဲဝင္ၾကည့္မယ္ အီဖယ္တာဝါေပၚတက္မယ္ သေဘၤာစီးမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ယူရိုေငြ ၁၀ နဲ႔ ၁၅ ယူရိုၾကား ေပးဝင္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ လုဗ္နန္းေတာ္ျပတိုက္အပါအဝင္ ျပတိုက္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက လတလရဲ႕ ပထမဦးဆံုးေသာ တနဂၤ ေႏြနဲ႔ ၾကံဳႀကိဳက္ခဲ့ရင္ေတာ့ ဝင္ေၾကးေငြမေပးဘဲ ဝင္ၾကည့္ခြင့္ရႏိုင္မွာျဖစ္ၿပီး ဝင္လိုသူေတြမ်ားျပားႏိုင္သလို တန္းစီဝင္ရမယ့္အခ်ိန္ ပိုၿပီးေတာ့ ေပးရမွာျဖစ္တယ္။ ပါရီၿမိဳ႕မွာ ဘာလုပ္ခ်င္လုပ္ခ်င္ အၿမဲလိုလို တန္းစီေနတာကိုေတြ႕ျမင္ရမွာပါ၊ ရံုးေတြမွာတန္းစီ ေစ်းဝယ္ရင္တန္းစီ ရုပ္ရွင္ ရံုမွာတန္းစီ ဘူတာရံုမွာတန္းစီ အိမ္သာဝင္ရန္တန္းစီ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ျပင္သစ္လူမ်ိဳးေတြဟာ စိတ္ရွည္သည္းခံႏိုင္လာၾကတာ ျဖစ္ပါလိမ့္ မယ္။ မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ ေက်ာ္ခြေနရာဝင္လုတဲ့ ေခတ္သစ္ျပင္သစ္ေတြလည္း ရွိေတာ့ရွိတာေပ့ါဗ်ာ၊
● အီဖယ္ (Alexandre Gustave Eiffel)
အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္ကို တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ မြန္ဆီယာအီဖယ္ကို ၁၈၃၂ ခုႏွစ္မွာ ျပင္သစ္ျပည္ Dijon ၿမိဳ႕၌ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး အသက္ ၉၁ ႏွစ္အရြယ္ ၁၉၂၃ မွာ ကြယ္လြန္ခဲ့ပါတယ္။ ဂ်ာမန္လူမ်ိဳး သူရဲ႕မိဘႏွစ္ပါးဟာ ျပင္သစ္ ဂ်ာမဏီ ဘယ္လ္ဂ်ီယမ္ နယ္စပ္မွာရွိတဲ့ EIFEL low mountain range ေဒသ မွာေမြးဖြားႀကီးျပင္း ေနထိုင္ခဲ့ၾကသူမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ၁၈၀၀ ျပည့့္ႏွစ္ ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္မွာမွ ျပင္သစ္နယ္ေျမထဲကို ေရြ႕ေျပာင္း အေျခစိုက္ ေနထိုင္ခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕မ်ိဳးရိုးနာမည္ကိုလည္း သူတို႔ေမြးရပ္ေဒသကိုအစြဲျပဳၿပီးေတာ့ EIFFEL လို႔ေခၚတြင္ေစခဲ့ တာျဖစ္ပါတယ္။
ျပင္သစ္နယ္ေျမထဲကို သူေကာင္းျဖစ္ခ်င္လို႔ တရြာေျပာင္းလာတဲ့ အီဖယ္ေတာင္တန္းေဒသသား မိဘႏွစ္ပါးကေနေမြးဖြားလာတဲ့ ေမာင္ရင္ အီဖယ္ဟာ နာမည္ေက်ာ္ၾကား လူသိမ်ားလြန္းလွတဲ့ေမွ်ာ္စင္ႀကီးတခုကိုတည္ေဆာက္ၿပီး ေမွ်ာ္စင္ကိုသူ႕တို႔ရဲ႕မ်ိဳးရိုးအမည္ေပးလိုက္တဲ့ ေနာက္မွာေတာ့ မူလေတာင္တန္း အီဖယ္ကေန လူအီဖယ္ျဖစ္ခဲ့ရာက ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ ေမွ်ာ္စင္အီဖယ္အျဖစ္ ကမၻာ့လူသိအမ်ားဆံုး အေက်ာ္ၾကားဆံုးအမည္တခု ျဖစ္လာပါေတာ့တယ္။
အီဖယ္ဟာ Baccalauréats ေခၚ ျပင္သစ္အထက္တန္းေအာင္တဲ့အခါ École Polytechnique ေက်ာင္းကိုတက္ဖို႔ အဆင့္မမွီဟု သတ္မွတ္ ခံရၿပီး ဒုတိယအဆင့္သာရွိတဲ့ École Centrale des Arts et Manufactures ေက်ာင္းကိုသာ တက္ေရာက္ပညာသင္ခြင့္ ရခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ သံမဏိ ဂံုးတံတားေတြ သံထည္အေဆာက္အဦးေတြတည္ေဆာက္တဲ့ ၿမိဳ႕ျပအင္ဂ်င္နီယာပညာဟာ မြန္ဆီယာအီဖယ္ရဲ႕ မူရင္းအလုပ္ပ ညာလို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ ဟန္ေဂရီႏိုင္ငံ ဘူဒါပက္ၿမိဳ႕က မီးရထားဘူတာရံုႀကီးရယ္ ျပင္သစ္ျပည္ေတာင္ပိုင္း ေဘာ္ဒိုးၿမိဳ႕က la passerelle Eiffel တံတားအပါအဝင္ အျခားႏိုင္ငံေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက (အထူးသျဖင့္ေတာ့ ေတာင္အေမရိကတိုက္) တံတားႀကီးမ်ား အေဆာက္ အဦးႀကီးမ်ား အမ်ိဳးစံုကိုလည္း ဦးေဆာင္ပါဝင္တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။ သူ၏ အထင္ေပၚအေက်ာ္ၾကားဆံုး လက္ရာမ်ားကေတာ့ ျပင္သစ္ ေတာင္ပိုင္းက သံမဏိမီးရထားဂံုးတံတားျဖစ္တဲ့ Garabit viaduct တံတား (၁၈၈၅)၊ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕က Statue of Liberty (၁၈၈၆)၊ ပါရီၿမိဳ႕က နာမည္ေက်ာ္ေမွ်ာ္စင္ Eiffel Tower (၁၈၈၉) တို႔ဘဲျဖစ္ပါတယ္။
Le Viaduc de Garabit လို႔အမည္တြင္တဲ့ ျပင္သစ္ျပည္ ေတာင္ပိုင္းမွာတည္ရွိတဲ့ ဂါရာဘီ သံမဏိ သံေဘာင္ တလမ္းသြား မီးရထားတံတား ႀကီးကို ပါရီကေမွ်ာ္စင္ႀကီး မတည္ေဆာက္မီ ေလးႏွစ္ေစာၿပီး အီဖယ္ဦးစီးတည္ေဆာက္ခဲ့တာပါ။ ဒီတံတားႀကီးနဲ႔ေခတ္ျပိဳင္ ေမာင္ရင္ငေတ တို႔ရဲ႕ ေရႊျပည္ေတာ္ ေနာင္ခ်ိဳၿမိဳ႕နဲ႔ေက်ာက္မဲၿမိဳ႕အၾကား မနၲေလး-လားရိႈး မီးရထားလမ္းေပၚမွာေတာ့ နာမည္ေက်ာ္ ဂုတ္ထိပ္တံတားႀကီး တည္ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္ကုမၼဏီက အဂၤလိပ္နယ္ခ်ဲ႕ေတြအတြက္ တည္ေဆာက္ေပးခဲ့တဲ့ဂုတ္ထိပ္တံတားက ေလးႏွစ္ေက်ာ္ ဘဲေနာက္က်ၿပီး ၁၉၀၀ ျပည့္ႏွစ္က တည္ေဆာက္ၿပီးစီးခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အီဖယ္ရဲ႕ ဂါရာဘီတံတားက ေပ ၄၀၀ ျမင့္ၿပီး ဂုတ္ထိပ္တံတားက ၃၃၅ ေပျမင့္ပါတယ္။ ၂၂၆၀ ေပ အရွည္ရွိတဲ့ ဂုတ္ထိပ္က ၁၈၅၄ ေပရွည္တဲ့ ဂါရာဘီတံတားထက္ ေပ ၄၀၀ ေက်ာ္ပိုရွည္ပါတယ္။ ဘယ္လိုဘဲျဖစ္ျဖစ္ ဂုတ္ထိပ္တံတားႀကီးဟာ အီဖယ္ေခတ္ကပါ။ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္တရာေက်ာ္က ျမန္မာျပည္မွာ အီဖယ္နဲ႔ ေခတ္ျပိဳင္ရွိခဲ့ပါတယ္ ေနာက္မက်ခဲ့ပါဘူး။ အခုမ်ားေတာ့လည္း က်ဳပ္တို႔ေရႊျပည္မွာ၊ ေမာင္ရင္ငေတ မေျပာေတာ့ပါဘူးေလ။ အားလံုးဘဲသိၾကေၾကာင္းပါခင္ဗ်ား၊
မြန္ဆီယာအီဖယ္ ပါဝင္တည္ေဆာက္ခဲ့တဲ့ တျခားေသာ ကမၻာေက်ာ္လက္ရာတခုကေတာ့ အေမရိကန္ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာစာတမ္း ႏွစ္တရာျပည့္ အထိမ္းအမွတ္အျဖစ္ ျပင္သစ္က လက္ေဆာင္ေပးခဲ့တဲ့ ၁၅၁ ေပ အျမင့္ရွိေသာ La Statue de la Liberté ေလဘာတီရုပ္ထုဘဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေလဘာတီရဲ႕ အတြင္းထဲက သံထည္ပိုင္းဆိုင္ရာေတြကို အီဖယ္ကတာဝန္ယူ တည္ေဆာက္ခဲ့တာပါ၊
မူလပထမက အဲဒီေလဘာတီရွိရာ ကမ္းေျခကိုေရာက္လာသူေတြ ေလဘာတီကိုျမင္ေတြ႕ခြင့္ရသူေတြဟာ လြတ္လပ္ၿခင္းေတြ အျပည့္ အဝခံစားရမယ့္သေကၤတ ကမၻာ့လူသားအားလံုးကို အေမရိကေၿမမွ ႀကိဳဆိုပါတယ္ဆိုတဲ့ သေကၤတေတြကို ကိုယ္စားျပဳထားခဲ့ေပမဲ့ ေျပာင္း လဲလာတဲ့ေခတ္ႀကီးမွာေတာ့ အေမရိကဟာ စိမ္းကားတဲ့အသြင္ေဆာင္လို႔ လာေနပါၿပီ။ ေလဘာတီ ရုပ္တုႀကီးကေတာ့ ေနာက္က်သားေတြကို သနားၾကည့္ေတြနဲ႔ မင္းတို႔ကြာ ဒီကိုလာတာ သိပ္ေနာက္က်သကိုးလို႔ ေျပာေနသလိုလို ငါလည္းစိတ္ကုန္ၿပီကြာ အိမ္ျပန္ခ်င္ျပီကြာလို႔ ေျပာ ေနသလိုလိုပါဘဲလို႔ စာတပုဒ္မွာ ေမာင္ရင္ငေတဖတ္မိခဲ့ဖူးပါတယ္။ ေမာင္ရင္ငေတကိုင္ေဆာင္ထားတဲ့ ပတ္စပိုစ့္မဟုတ္တဲ့ ခရီးသြားလာခြင့္ စာအုပ္ကေလးကေတာ့ မင္းကြာ ပိုက္ဆံေတြအကုန္ခံၿပီး သြားလာဖို႔လုပ္မေနပါနဲ႔။ ငါ့ရင္ဘတ္ေပၚမွာ ဘာတံဆိပ္မွထုစရာမလိုဘဲနဲ႔ မင္း သြားခြင့္ရထားတဲ့ ေနရာေတြကို အရင္သြားပါကြာတဲ့။ သြားခြင့္ရထားတဲ့ေနရာေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနတာဘဲတဲ့။ မင္းသြားလို႔ရတာ ျမန္ျမန္သြား ထားကြတဲ့ ၾကာရင္ မင္းတို႔သြားဖို႔ တစတစပိုခက္လာဖို႔ဘဲ ရွိပါသတဲ့ဗ်ာ။ ေမာင္ရင္ငေတလည္း ဘာကိုျပန္ေျပာနိုင္မွာလည္းေနာ္။ ဟုတ္ကဲ့ ပါခင္ဗ်ာေပ့ါ၊ ေမာင္ရင္ငေတဆိုတဲ့ေကာင္က နာမည္ေက်ာ္ၾကား လူသိမ်ားထင္ရွားသူမွ မဟုတ္တာဆိုေတာ့ အေမရိကန္ဗီဇာရဖို႔ မလြယ္ ကူပါဘူး။ ေငြကုန္မယ္ စိတ္႐ႈပ္မယ္။ ၿပီးရင္ ရီဂ်က္ထိခံရမယ္။ ထိလည္းထိၿပီးပါၿပီ။ ကုန္တာလည္း ကုန္ခဲ့ၿပီးပါၿပီ။ သူတို႔ကလည္း စေလွ်ာက္ မယ္ဆိုကထဲက မရပါက ေငြျပန္အမ္းမည္မဟုတ္ပါဆိုတဲ့ မဟာစည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းႀကီးေတြနဲ႔ ခ်ည္ၿပီးတုတ္ၿပီး အပိုင္ရိုက္ ေငြကိုယူထား တာပါ။ အရင္းရွင္ စီးပြားေရးသမားေတြရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာေၿမာက္တဲ့ ဗီဇာစီးပြားေရးေပ့ါဗ်ာ။ ဒါေတာင္မွ ေမာင္ရင္ငေတတို႔လို သြားလည္ခ်င္ တဲ့ေကာင္ေတြေရာ အေျခခ်ေနထိုင္ခ်င္တဲ့ ေျမာက္မ်ားစြာေသာသူေတြဟာ ေငြေပးဖို႔တန္းစီေနတာ ေန႔စဥ္နဲ႔အမွ် ရွိေနဆဲပါဗ်ာ။ မယံုမရွိပါနဲ႔ သံရံုး ဗီဇာဆက္ရွင္ကို သြားၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။ တႏွစ္တႏွစ္ အေမရိကန္ အစိမ္းေရာင္ကဒ္ ေလွ်ာက္ဖို႔ ပြဲစားေတြ ဧဂ်င္စီေတြ ပံုစံမ်ိဳးစံုနဲ႔ ေသြးေဆာင္ေနၾကတာလည္း လူတကာသိပါတယ္ဗ်ာ။ ဟဲဟဲ ေမာင္ရင္ငေတလည္း ဘယ္ေနမလဲ။ ေခတ္မီသူတိုင္း အစိမ္းေရာင္ကဒ္ ေလွ်ာက္ဖူးသည္ထဲမွာ ပါခဲ့ဖူးတာေပ့ါဗ်ာ။ ခုေတာ့ လာပါလာပါေခၚရင္ေတာင္မွ ေတာ္ပါၿပီ အေမရိကရယ္။ ဆူရွီ မလိပ္ပါရေစနဲ႔ေတာ့။ ေဟာ ဒီမွာဘဲ ေအးခ်မ္းစြာ ေနပါရေစ။
ဒီလို နယူးေယာက္ၿမိဳ႕သူႀကီး လံုးလံုးျဖစ္သြားတဲ့ မဒမ္ေလဘာတီကို သြားမေတြ႕ႏိုင္ေတာ့ေပမဲ့လည္း ပါရီၿမိဳ႕လယ္တေလွ်ာက္ ျဖတ္သန္းစီး ဆင္းသြာတဲ့ စိန္းျမစ္ရဲ႕အလယ္ကြၽန္းသူေလး မဒ္မြာဇယ္ေလဘာတီကိုေတာ့ ေမာင္ရင္ငေတ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံုႏိုင္ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။ ဒါနဲ႔ဘဲ ေက်နပ္ပါတယ္ေလ။ မေနတတ္ရင္လည္း မေက်နပ္စရာေတြသာ ပိုမ်ားလာလိမ့္မယ့္ ေလာကမဟုတ္ပါလား။
● အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္ (La tour Eiffel သို႔မဟုတ္ La Dame de Fer)
La Dame de Fer ေခၚ The Iron Lady ဆိုတာက အဂၤလိပ္လူမ်ိဳး အမ်ိဳးသမီး ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း
မာဂရက္သက္ခ်ာရဲ႕ ရုပ္ရွင္ကား မဟုတ္ဘူးေနာ္၊ La Dame de Fer က ပါရီၿမိဳ႕ရဲ႕ သံမဏီေလဒီ အီဖယ္ေမွ်ာ္စင္ကို တင္စားေခၚၾကတာပါ၊ ဒီျပင္သစ္ေတြဟာ ေမွ်ာ္စင္ကိုသာ သံမဏီေလဒီလို႔ အမည္တပ္ေခၚေဝၚၾကေပမယ့္လည္း ေမွ်ာ္စင္ႀကီးရဲ႕ ပထမထပ္ ပတ္ပတ္လည္မွာ ဂုဏ္ျပဳၿပီးေရးထြင္းထားခဲ့တဲ့ ၁၈ ရာစုႏွစ္ကာလ ေစာေစာပိုင္းအတြင္းက ေပၚထြက္ထင္ရွားခဲ့ၾကတဲ့ ၇၂ ေယာက္ေသာ ျပင္သစ္လူမ်ိဳး အင္ ဂ်င္နီယာနဲ႔ သိပၸံပညာရွင္မ်ားမွာေတာ့ အမ်ိဳးေကာင္းသမီးနာမည္တခုမွ မပါရွိပါဘူးတဲ့။ စာရင္းဝင္ႏိုင္တဲ့အမ်ဳိးသမီး အနည္းဆံုး ႏွစ္ဦးေတာ့ ရွိပါသတဲ့။ အဲဒီႏွစ္ဦးထဲက တဦးကေတာ့ Elasticity Theory ကို စဦးေရွ႕ေဆာင္ေတြ႕ရွိတီထြင္ခဲ့တဲ့ Marie-Sophie Germain (1776 - 1831) ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူမဟာ အမ်ိဳးသမီးတဦး ျဖစ္ေနခဲ့လို႔ အီဖယ္ေရြးခ်ယ္ခဲ့တဲ့ ၇၂ ေယာက္စာရင္းကေန ဖယ္ရွားခံခဲ့ရျခင္းပါတယ္။ အဲဒီေခတ္က လူအခ်င္းခ်င္း ခြဲျခားမႈတခုေပ့ါဗ်ာ။
ျပင္သစ္ႏိုင္ငံလို႔ ဆိုလိုက္တာနဲ႔ ေမာင္ရင္ငေတတို႔ ဗမာလူမ်ိဳး အားလံုးဟာ ပဲရစ္ၿမိဳ႕နဲ႕ အီဖယ္တာဝါကို ေျပးျမင္လိုက္ၿပီးသားပါ။ အားလံုး သိေလာက္ေအာင္လည္း အီဖယ္တာဝါဟာ ထူးၿခားလွပါတယ္။ ထ႐ိုကာဒီယို ေမထ`&ိုဘူတာကအတက္ ဘယ္ဘက္ျခမ္းကကြယ္ေနတဲ့ အေဆာက္ဦးကိုေက်ာ္လိုက္တာနဲ႔ ထ႐ိုကာဒီယိုရင္ျပင္ေပၚကေန အီဖယ္ကိုလွမ္းျမင္ေတြ႕လိုက္ရတဲ့အခါ လူေတြအားလံုးရဲ႕ အာေမဍိတ္ အသံ “ဟာ၊ ေဟးးးး ” ဆိုတာကို တညီတညြတ္တည္းလိုလို္ ၾကားရမွာျဖစ္ပါတယ္။ လိုက္ပို႔ခဲ့သမွ် ေရာက္ဖူးခဲ့သမွ် တျခားေနရာေတြမွာေတာ့ အဲလိုမ်ိဳး ၾကားရခဲလွပါတယ္။ ကိုယ္ကိုတိုင္လည္း အဲဒီကိုေရာက္ရင္ လြတ္လပ္စိတ္ေတြ ျဖစ္ေပၚခံစားရပါတယ္။ ေမွ်ာ္စင္ရဲ႕ျမင္ကြင္းကို အေပၚဆီးက အတားဆီးမဲ့ တေမွ်ာ္တေခၚျမင္ေတြ႕ ရျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္မွာပါ။ ဒါေၾကာင့္လည္း ေမွ်ာ္စင္တည္ေဆာက္ၿပီးကာမွ မူလကရွိခဲ့တဲ့ ဒီထရိုကာဒီရိုရင္ျပင္ အေဆာက္ဦးေဟာင္းကိုဖ်က္ၿပီး အေသအခ်ာ ျပန္လည္တည္ေဆာက္ခဲ့တာျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အရင္ ေမာင္ရင္ငေတ ေရာက္ခါစ အခ်ိန္ေတြကဆို အားအားရွိ ပ်င္းပ်င္းရွိ အခ်ိန္ေတြပိုေနသခိုက္ကာလေတြမွာတံုးကေတာ့ ဒီေမွ်ာ္စင္တဝိုက္ရယ္ စိန္းျမစ္နေဘး တေယာက္တည္းထိုင္လို႔ လြမ္းခ်င္းဖြဲ႕ ေနခဲ့ရတာေပ့ါ။ ခုကာလလို ဂ်ီေတာ့ခ္ေတြ ခ်တ္တင္ေတြ ဖဘေတြ ဗိုက္ဗာေတြ တန္ဂိုေတြ အင္တာ နက္ေတြေခတ္မွ မဟုတ္တာေနာ္။ ကိုယ္ပိုင္အမဲေရာင္ ခပ္ခ်ာခ်ာဟန္းဖုန္းေလးကလည္း ေခၚသူမဲ့ဘဝနဲ႔ တခါတခါ ဖုန္းမည္သံ ၾကားလိုက္ ရရင္ ဝမ္းသာလို႔ ထခုန္ခဲ့ရတဲ့ အခ်ိန္ေလးေတြေပ့ါ။
ေလွခါးထစ္ေပါင္း ၁၆၆၅ ထစ္ရွိၿပီး အထပ္ ၈၀ တိုက္တစ္လံုးအျမင့္နဲ႔ ညီမွ်ေလာက္တဲ့ အျမင့္ေပ ၁၀၅၀ ရွိတဲ့ အီဖယ္တာဝါကို တည္ ေဆာက္ခဲ့တာ အခုဆိုရင္ ႏွစ္ေပါင္း တစ္ရာ့ႏွစ္ဆယ္ေက်ာ္ခဲ့ပါၿပီ။ ေဆာက္လုပ္စဥ္အခါက 1889 World Trade Fair Paris (l’Exposition universelle de 1889 Paris) အတြက္သာရည္ရြယ္ၿပီးေဆာက္လုပ္ခဲ့တာျဖစ္ေပမဲ့ အခုအခါမွာေတာ့ ကမၻာအရပ္ရပ္ကို သြားဖူးခ်င္ ေရာက္ဖူးခ်င္ၾကတဲ့သူေတြ အားလံုးအတြက္ေတာ့ ပထမဆံုးေရာက္ဖူးခ်င္ၾကတဲ့ အဓိကက်တဲ့အေဆာက္အဦး ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ စတင္ဖြင့္ လွစ္ခဲ့တဲ့ ၁၈၈၉ ခုကေန ဒီကေန႔အထိ ေမွ်ာ္စင္ႀကီးကို တက္ေရာက္ခဲ့ဖူးသူ စုစုေပါင္း သန္း ၂၅၀ ေက်ာ္ ရွိခဲ့ပါျပီတဲ့။ ခုႏွစ္ပိုင္းေတြမွာေတာ့ တႏွစ္ပ်မ္းမွ် လူေပါင္း ၇ သန္းတက္ေရာက္ခဲ့တာမွာ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ႏိုင္ငံျခားသား ကမၻာလွည့္ေတြျဖစ္ၾကေၾကာင္းပါ။ ေမာင္ရင္ငေတတို႔ ကေတာ့ ဘယ္ႏွစ္ေခါက္ ဘယ္ႏွစ္ႀကိမ္ျဖစ္ျဖစ္ ၾကံဳႀကိဳက္ရင္ ၾကံဳႀကိဳက္သလို အေပၚကိုေရာက္ေအာင္တက္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေပၚကို တက္ေရာက္ဖို႔ရာ ေပးရမဲ့ေငြေၾကးတန္ဖိုးက မနည္းတာေၾကာင့္ ေမွ်ာ္စင္ေျခရင္းက ျမက္ခင္းျပင္ေပၚမွာထိုင္ၿပီး ႀကိဳတင္ဝယ္လာတဲ့ (ေစ်း ခပ္ေပါေပါ) ဘီယာဗူးဖြင့္ေသာက္ရင္း ေမွ်ာ္စင္ကို ျမက္ခင္းျပင္ကေန ေမာ့ၾကည့္ရတဲ့အရသာကလည္း ဘီယာနဲ႔လိုက္ဘက္ ေကာင္းမြန္လွ ေၾကာင္းပါ ခင္ဗ်ာ။ ေမာင္ရင္ငေတရဲ႕ ဇိမ္ခံနည္းထဲက တနည္းေပ့ါဗ်ာ။
ေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့ မြန္စီယာအီဖယ္ကေတာ့ ေမွ်ာ္စင္ႀကီးေဆာက္လုပ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ဘာေတြ ဘယ္ေလာက္မ်ား အက်ိဳးအျမတ္ရခဲ့သလဲလို႔ မသိႏိုင္ေပမဲ့ အီဖယ္တာဝါရဲ႕ ေမွ်ာ္စင္ထိပ္ဖ်ားနားက အေပၚဆံုးထပ္အထပ္ကို ေႏြအားလပ္ရက္ရာသီေတြလို ေနပူပူမွာ တစ္ေယာက္တက္ ေရာက္ခ ၁၄ ယူရိုေပးၿပီး အေပၚတက္ရဖို႔အတြက္ ေမွ်ာ္စင္ႀကီးရဲ႕ေလးဖက္ေလးတန္ တန္းစီတိုးေနတဲ့သူမ်ားဟာ ေမာင္ရင္ငေတတို႔ ငယ္ငယ္က ျပည္သူ႔ဆိုင္ေတြမွာ ႏို႔ဆီသၾကားထုပ္ဖို႔ တန္းစီခဲ့ရသလိုဘဲလို႔ ထင္ေရာင္ျမင္မိပါတယ္။ ပ်မ္းမွ်ၿခင္း တစ္ေယာက္ကိုတဆယ္ယူရို၊ ဆယ္ေယာက္တရာ၊ တေထာင္ကိုတေသာင္း၊ လူ ၇ သန္းေက်ာ္တက္ေရာက္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ မွာ သန္း ၇၀ ေက်ာ္ ဝင္ေငြရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီေမွ်ာ္စင္ကို ခုအခ်ိန္မွာ တည္ေဆာက္မယ္ဆိုရင္ ေဒၚလာသန္း ၄၈၀ သာ ကုန္က်မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သန္း ၁၀၀၀၊ ၂၀၀၀ အကုန္ခံမယ္ဆိုခဲ့ရင္လည္း ဒုတိယ တတိယ အီဖယ္အျဖစ္နဲ႔ဘဲ မူလပထမဆိုတဲ့ တန္ဖိုးကိုေတာ့ မီွႏိုင္မယ္မထင္ေၾကာင္းပါ၊ ေရွးေဟာင္း တန္ဖိုး ပထမတန္ဖိုးေတြပါ။ ေမွ်ာ္စင္အေရာင္ကေတာ့ ေျခာက္ႀကိမ္တိုင္တိုင္ ေျပာင္းခဲ့တယ္ဆိုေပမဲ့ မူလလက္ေဟာင္း သံမဏိအေရာင္ကေန ထူးထူးျခားျခား ေျပာင္းလဲျခင္းမရွိခဲ့ဘဲ မူလအေရာင္ အညိဳေရာင္ကေန ေသြဖယ္မသြားဘဲ အရင္အတိုင္းနီးပါး ရွိေနဆဲပါ။ သို႔ေသာ္လည္းဘဲ ဒီၾကားထဲ ေမွ်ာ္စင္ႀကီးတခုလံုးကို ေဆးအေရာင္ေျပာင္းလဲသုတ္ခ်င္သူေတြကလည္း သီးသန္႔ အုပ္စုတစုအျဖစ္ ယခုတိုင္ေအာင္ ရွိေနပါေသး သတဲ့။
Comments