ေမာင္စြမ္းရည္ - "မိခ်မ္းေ၀ရဲ႕ ငန္း႐ိုင္းတို႔ ပ်ံသန္းျခင္းေျခရာ" ကို ဖတ္႐ႈျခင္း
(မိုးမခ) ဇန္န၀ါရီ ၃၁၊ ၂၀၁၇
မိခ်မ္းေ၀ဟာ ျမန္မာစာစာေပေလာကအတြင္းကို "ပင္လယ္တံငါ"၊ "ကမာရင္ကြဲ"၊ "ဇီ၀စိုးက်ိန္စာ" ဆိုတဲ့ စာေပေ၀ါဟာရေတြ သယ္ေဆာင္ ကၽြမ္း၀င္ေစသူျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ေရွးက ျမန္မာစာစာေပ ဆိုတာ ပုဂံ၊ အင္း၀၊ မႏၱေလး၊ ေရႊဘိုတစ္၀ိုက္ အညာေဒသမွာပဲ ၀ဲထေနခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခုေတာ့ ျမစ္၀ကၽြန္း ေပၚေဒသ၊ တနသၤာရီေဒသ၊ ရခိုင္ေဒဒသ၊ ေတာင္တန္းေဒသစတဲ့ ျပည္ေထာင္စုအရပ္ရပ္က စာေပေတြနဲ႔ ၾကြယ္၀ျပည့္တင္းလာခဲ့ၿပီျဖစ္လို႔ ျမန္မာစာေပဆိုတာ ဧရာ၀တီခ်င္းတြင္းဆံုရာ အညာေဒသ ကြက္ကြက္ကေလး ရဲ႕ အသံုးမွ်သာ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ျပည္ေထာင္စုစာေပအျဖစ္ကို တက္လွမ္းလာခဲ့ၿပီျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာေမာင္ထင္၊ နာဂေတာင္တန္း ေမာင္ၾကည္ဇင္၊ ျမစ္၀ကၽြန္းေပၚ ၾကယ္နီ-စသည္ျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုစာေပကို ၾကြယ္၀ေစသူေတြထဲမွာ မိခ်မ္းေ၀ဆိုတဲ့ မြန္ေသြး စာေပရွင္တစ္ေယာက္ ပါ၀င္လႈပ္ရွားလာေနတာ ေတြ႕ရလို႔ ၀မ္း သာရပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ္တို႔ မႏၱေလးမွာ ကေလာင္ေသြးလာခဲ့တဲ့ စာေပအုပ္စုဟာ ရန္ကုန္ဆိုတဲ့ စာေပဗဟိုစခန္းကို ၀င္လာၿပီး ရပ္တည္ေနခ်ိန္မွာ တနသၤာရီက ပင္လယ္စာေပေရးသားသူ မိခ်မ္းေ၀လည္း ရန္ကုန္ကို တက္လာခဲ့ ပါတယ္။ ေတာင္သမန္းေတာင္ပင္လယ္နဲ႔၊ ဘဂၤလားကန္ေလာက္ကိုသာ ေရျပင္က်ယ္ႀကီးေတြပါလားလို႔ ႐ႈေငး စာဖြဲ႕ခဲ့ၾကတဲ့ စာေပေလာကသားေတြဟာ ပင္လယ္ကို ျမင္ဖူးၾကတာ မၾကာေသးပါ။ ပင္လယ္ဆိုရင္ ငပလီကမ္း ေျခ၊ ေငြေဆာင္ကမ္းေျခ၊ ေမာင္းမကန္ကမ္းေျခဆိုတဲ့ ကမ္းေျခေတြနဲ႔ အုန္းပင္ေတြေလာက္ပဲ သိၾကေသးတာပါ။ ကမ္းေျခက ခ႐ုခြံကို ေက်ာ္ၿပီး ကမာရင္ကြဲတို႔၊ ဇီ၀ဇိုးတို႔ကို မသိၾကေသးပါ။ ခုမွပဲ မိခ်မ္းေ၀တို႔ မိတ္ဆက္ေပးလို႔ သိဖူးၾကားဖူးစပဲ ရွိၾကပါေသးတယ္။
ခုအခါ မိခ်မ္းေ၀တို႔က ရန္ကုန္စာေပေလာကထဲမွာ အေျခခ် သြားခဲ့ပါၿပီ။ စာေပလႈပ္ရွားမႈတစ္ခုထဲမွာ ေရွ႕ေဆာင္ပါ၀င္ေနပါၿပီ။
မိခ်မ္းေ၀က တန္သၤာရီက လာတာဆိုေတာ့ မႏၱေလးနဲ႔ဆိုရင္ ေျမေ၀းရပ္ျခားေပါ့။ ဒါေပမဲ့ ေက်ာင္း ဆရာမဘ၀ကလာတယ္ဆိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔လည္း ေက်ာင္းဆရာဘ၀က လာၾကတာျဖစ္လို႔ လာရာ "ဘ၀ခ်င္းေဆြမ်ဳိး" စပ္လို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။ မိခ်မ္းေ၀ရဲ႕ စာအုပ္ကို မႏၱေလးလူထုတိုက္က ထုတ္ေ၀ အမ်ဳိးသားစာေပ ဆုရလာျပန္ေတာ့ ဒို႔မ်ားနဲ႔ စာေပေဆြမ်ဳိးပါလား၊ စာေပေမာင္ႏွမမဟုတ္ေတာင္ စာေပ တူ၀ရီးေတာ့ျဖင့္ ဆိုႏိုင္ ၿပီေပါ့ေလ။ ဒါ့ေၾကာင့္ မိခ်မ္းေ၀ကို မ်က္ေျခမျပတ္ခဲ့ပါဘူး။
ေဟာ-ခုေတာ့ က်န္ဖန္ၿပီး ျပည္ပကို ေက်ာင္းဆရာ၊ ဆရာမ (လူထြက္) သံုးေယာက္ဆံုၿပီး ျပည္ပေက်ာင္းဆရာ လူထြက္တစ္ဦးနဲ႔ ေတြ႕ဖို႔ ၾကမၼာဖန္လာခဲ့လို႔ ၀မ္းသာ ရပါတယ္။ ေျမျဖဴနဲ႔ ဆရာလုပ္လို႔ အားမရလို႔ ကေလာင္နဳ႔ ဆရာလုပ္ေနၾကသူေတြခ်င္း ေတြ႕ၾကရေတာ့ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ႀကိဳဆိုရပါတယ္။ သူတို႔ေရးတဲ့ စာအုပ္ေတြ သယ္ယူလာၾကေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့ ၀မ္းသာၾကရပါ တယ္။
ဆရာေဇာ္ဂ်ီ၊ ဆရာမင္းသု၀ဏ္တို႔ရဲ႕ ေခတ္စမ္းေခတ္မွာ စာဆိုတစ္ဦးဟာ စာအုပ္ ၂အုပ္-၃အုပ္ပဲ ထုတ္ ႏိုင္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေခတ္က်ေတာ့ ၄-၅-၆ အုပ္စီ ထုတ္ႏိုင္ၾကလို႔ အေတာ္တိုးတက္လာၿပီလို႔ ေအာက္ ေမ့တုန္း သူတို႔က ၄-၅-၆ဆယ္ စီထုတ္ၿပီးၾကၿပီတဲ့။ ဗုေဒၶါ။ ဒါေတာင္ စစ္အာဏာရွင္ေခတ္ကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရလို႔ ထုတ္ခ်င္တိုင္း မထုတ္ႏိုင္ခဲ့ၾကရွာလို႔ေပါ့ေနာ္။ မုဒိတာ-သုခိတာပါ။
မိခ်မ္းေ၀က သူဒီႏွစ္ထုတ္တဲ့ စာအုပ္တစ္အုပ္ယူလာၿပီး လက္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ "ငန္း႐ိုင္းတို႔ ပ်ံသန္းျခင္းေျခရာ" တဲ့။ ေၾသာ္…ငန္း႐ိုင္းေတြပ်ံသန္းတာ ဘယ္မွာမ်ားေျခရာထင္ခဲ့ပါမလဲလို႔" ေတြးၿပီး ဦးေခါင္း႐ႈပ္သြားခဲ့ေပမယ့္ သူ႔စာေတြဆက္ဖတ္လိုက္ေတာ့ ရန္ကုန္ဘူတာႀကီးအနိး "မီးရထားခံုးတံတားႀကီးေအာက္က လက္ဖက္ရည္ဆိုင္ေလးမွာ ပ်ံသန္းၾကၿပီး သူတို႔ေျခရာကိုေတာ့ စံေတာ္ခ်ိန္ ေန႔စဥ္သတင္းစာမွာ အရိပ္ထင္ လာတာက ေတြ႕လိုက္ရပါတယ္။ ေကာင္းေလစြ။
ဗမာျပည္မွာ အဖြဲ႕အစည္းနဲ႔ စာေပလႈပ္ရွားခြင့္မရခဲ့တာ စစ္အာဏာရွင္ေခတ္ တစ္ေလွ်ာက္လံုးပါ။ ကၽြန္ ေတာ္တို႔ အထက္ဗမာႏိုင္ငံ စာေရးဆရာအသင္းဟာ လူႀကီးလူငယ္စာေပသမားေတြ စုစည္းၿပီး စာေပ သုေတသနျပဳၾက၊ စာတမ္းေတြေရးၾက၊ ဖတ္ၾက၊ ေဟာၾကေျပာၾကနဲ႔ ၁၀ႏွစ္ေလာက္ လႈပ္ရွားခဲ့ၾကပါတယ္။ ေခတ္တာ၀န္ကို ထမ္းေဆာင္ႏိုင္သမွ် ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဆိုခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ စစ္အစိုးရက အဖြဲ႕ အစည္းေတြ မဖြဲ႕ရ၊ စာတမ္းဖတ္ပြဲေတြ မလုပ္ရ- တဲ့ ။ ပိတ္ဆို႔တာခံခဲ့ရပါတယ္။
ေဟာ-ခု၊ မိခ်မ္းေ၀တို႔ေခတ္မွာ သူ႔နည္းသူ႕ဟန္နဲ႔ အစုအဖြဲ႕လုပ္ၿပီး စာဖတ္ပြဲေတြ လုပ္လာၾကပါတယ္။ ဒီစာအုပ္ထဲမွာကိုပဲ ၂၈ ႀကိမ္ရွိပါၿပီ။ ၀တၳဳတို ရသစာတမ္းစသည္အခ်ိန္တိုဖတ္လို႔ ရတဲ့စာမ်ဳိးကို ဖတ္ၾကတာပါ။ စာေပကို "နား" နဲ႔ပါ ခံစားၾကတာပါ။ ၿပီးေတာ့ ေ၀ဖန္ေဆြးေႏြးေနၾကပါတယ္။ ေခတ္ကေပးတဲ့ စာေပလႈပ္ရွားမႈ ပံုစံသစ္ပါပဲ။ ရည္ရြယ္ခ်က္က စာေပကို လူထုၾကားထဲ ပိုမိုေရာက္ရွိေအာင္ ပို႔ေဆာင္ဖို႔ပါတဲ့။ လူထုဆန္တဲ့ လႈပ္ရွားမႈပံုစံတစ္မ်ဳိးအျဖစ္နဲ႔ စိတ္ကူးရၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ၾကသူေတြကို ခ်ီးက်ဴးစရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ..
ဒီလိုစာဖတ္ပြဲမ်ဳိးေတြ မ်ားျပားက်ယ္ျပန္႔လာေအာင္ အရွိန္ျမႇင့္ပ်ံသန္းလို႔ မရဘူးလား.. ေတာင္သမန္း အင္းေစာင္းမး်ား၊ မိတၳီလာ ကန္ေတာ္ေအာက္မွာ ေတာင္တြင္းႀကီးက ေပေလးပင္အရိပ္မွာ၊ ပ်ဥ္းမနားေရဆင္းက ကၽြန္းပင္ေတြေအာက္မွာ…စာဖတ္ပြဲေတြ ပြားလို႔ မရေပဘူးလား။ မ်က္မျမင္ေက်ာင္းတို႔၊ မိဘမဲ့ေက်ာင္းတို႔၊ မႏၱေလး မေနာ္ရာမလို (ခုေတာ့ ေနရာေျပာင္းသြားၿပီ) ေနရာမ်ဳိးေတြမွာလည္း ရံဖန္ရံခါဆိုသလို ျပလုပ္သြားၾက ရင္ ေကာင္းမွာပါပဲ။
စာဖတ္ပြဲဆိုတာက ပံုႏွိပ္ျဖန္႔ခ်ိထားတဲ့ ၀တၳဳတို၊ ေဆာင္းပါးတို စသည္တို႔ကို ဖတ္တာျဖစ္လို႔ ထပ္ၿပီး ပံုႏွိပ္စရာမလိုဘူးဆိုရေပမယ့္ ဘယ္လိုလူေတြပါ၀င္ၿပီး၊ ဘယ္လိုစာေတြဖတ္လို႔၊ ဘယ္လိုေဆြးေႏြးၾကတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ အနည္းဆံုး မိခ်မ္းေ၀ မွတ္တမ္းတင္သေလာက္ ေရးသား မွတ္တမ္းတင္မိရင္ကိုပဲ အလြန္၀မ္းသာ ထိုက္လွပါၿပီ။ အေကၽြးအေမြးတို႔၊ စာဖတ္ပြဲသံုးပစၥည္းတို႔ လွဴဒါန္းပါ၀င္ၾကတာေတြလည္း ရွိလာေတာ့ အားရစရာ၊ အားက်စရာ ေကာင္းလွပါတယ္။ မီးရထားခံုးတံတားေအာက္မွာ ဆိုတဲ့ေနရာအခင္းအက်င္းကလည္း (လူထု ဆန္လို႔) စိတ္၀င္စားစရာပါ။
ေနရာအႏွံ႔အျပားမွာ ဒီလို စာဖတ္ပြဲေတြလုပ္၊ ဒီလိုမွတ္တမ္းတင္တာေတြ ပြားမ်ားတိုးခ်ဲ႕လုပ္ေဆာင္သြား မယ္ဆိုရင္ မူလရည္ရြယ္ခ်က္ျဖစ္တဲ့ လူထုၾကားကို စာေပထိုးေဖာက္ျပန္႔ႏွံ႔ေရး ပိုမိုထိေရာက္သြားမယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ထိေရာက္ေအာင္ျမင္ပါေစလို႔ ဆုေတာင္းလိုက္ပါတယ္။
ေမာင္စြမ္းရည္
၂၀၁၆ ဒီဇင္ဘာ ၁