ေစာင့္ၾကည့္ေကာ္မတီဖြဲ႔ၿပီးေနာက္ တိုက္ပြဲျဖစ္မႈ ေလ်ာ့က်ခဲ့ဟုဆို

ေစာင့္ၾကည့္ေကာ္မတီဖြဲ႔ၿပီးေနာက္ တိုက္ပြဲျဖစ္မႈ ေလ်ာ့က်ခဲ့ဟုဆို
ခင္စႏၵာျမင့္ / Myanmar Now (မိုးမခ) ေဖေဖာ္၀ါရီ ၂၈၊ ၂၀၁၇

နယ္စပ္ေဒသတြင္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ တစ္သိန္းေက်ာ္ သြားေရာက္ခိုလႈံေနၿပီး၊ ျပည္တြင္းတြင္ စစ္ေရွာင္ ဒုကၡသည္ သံုးေသာင္းခဲြ ရိွေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔မ်ားက ခန္႔မွန္းထားသည္။

​ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈရပ္စဲေရးဆိုင္ရာ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီ (JMC) ကို ၂ဝ၁၅ ေအာက္တိုဘာ ၈ ရက္ေန႔တြင္ ဖြဲ႔စည္းၿပီးေနာက္ တစ္ႏိုင္ငံလုံး ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ (NCA) ကို လက္မွတ္ ေရးထုိးထားသည့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္တုိ႔အၾကား တုိက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈ နည္းပါးလာသည္ဟု JMC အမႈေဆာင္ ဒါရိုက္တာ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးက ၿပီးခဲ့သည့္ သီတင္းပတ္အတြင္း ေျပာသည္။

"JMC ေပၚလာၿပီးေနာက္ တိုက္ပြဲက ၁၂ ဆေလာက္ ေလ်ာ့သြားတယ္" ဟု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအႀကံေပး အဖြဲ႔ဝင္လည္းျဖစ္သည့္ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးက ေျပာသည္။

KNU အလုပ္အမႈေဆာင္ေကာ္မတီဝင္ ဖထီးဝင္းခိုင္ကလည္း ယင္းေနာက္ပိုင္းတြင္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားၾကား ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဆုံမႈမ်ား ေလ်ာ့က်သြားေၾကာင္း ေျပာသည္။

"အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီးမွ တိုက္ပြဲေတြ နည္းလာတာေတာ့ ဟုတ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ မရပ္စဲေသးတဲ့ ကရင္နီ (ကယား)နဲ႔ မြန္မွာလည္း ဘာျပႆနာမွ မျဖစ္ဘူးေလ။ JMC က ေပၚလာတာလည္း မၾကာေသးဘူး။ သူေပၚလာတဲ့အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈမွာ ပိုအားရွိလာတာ မွန္ေပမယ့္ သူ႔တစ္ေယာက္တည္း လုပ္လို႔ေတာ့ မဟုတ္ဘူး" ဟု ၎ကေျပာသည္။

၂ဝ၁၅ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာ႔တပ္မေတာ္ႏွင္႔ NCA လက္မွတ္ထိုးထားသည္႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တို႔၏ တုိက္ပြဲမ်ားကိုၾကည့္လွ်င္ ဒီမိုကေရစီကရင့္အက်ိဳးျပဳ တပ္မေတာ္(DKBA) ႏွင္႔ ၁၂ ႀကိမ္၊ ကရင္အမ်ိဳးသား အစည္းအရံုး(KNU)ႏွင္႔ ၅ ႀကိမ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ(RCSS/SSA) ႏွင္႔ ၁၃ ႀကိမ္၊ SSPP/SSA ႏွင္႔ ၃၄ ႀကိမ္ျဖစ္ပြားခဲ့သည္ကို ျမန္မာသတင္းႏုိင္ငံတကာ (BNI) အဖြဲ႔၏ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ကို ပံုေဖာ္ျခင္းလမ္းညႊန္တြင္ ေတြ႕ရသည္။

၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာတပ္မေတာ္ႏွင္႔ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ေလ်ာ႔က်ခဲ့ေသာ္လည္း DKBA ႏွင္႔ ၂ ႀကိမ္၊ RCSS/SSA ႏွင့္ ၆ ႀကိမ္၊ SSPP/SSA ႏွင့္ ၉ ႀကိမ္၊ ABSDF ႏွင္႔ ၁ ႀကိမ္သာ ျဖစ္ပြားခဲ႔ေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ JMC ျပည္နယ္အဆင့္မ်ား ဖြဲ႔စည္းၿပီးေနာက္ တိုက္ပြဲအေရအတြက္ ေလ်ာ့က်သြားသည္ကို ေတြ႔ရျခင္းျဖစ္သည္။

JMC ေကာ္မတီမွာ အပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္အရ ေပၚေပါက္လာျခင္းျဖစ္ၿပီး အဆိုပါ ေကာ္မတီမွ ဆင့္ပြား၍ ျပည္နယ္အဆင့္ JMC-S ကို လည္းေကာင္း၊ ေဒသအဆင့္ JMC-L ကိုလည္းေကာင္း ဆက္လက္ဖြဲ႔စည္းရန္ တာဝန္ရွိသည္။ ၂ဝ၁၆ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလက ရွမ္းျပည္နယ္တြင္ JMC-S ကို စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့ၿပီးေနာက္ တနသၤာရီတုိင္းေဒသႀကီး၊ မြန္ျပည္နယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္၊ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီးတို႔တြင္ ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည္။ ေဒသအဆင့္ JMC-L ကိုမူ ဖြဲ႔စည္းႏိုင္ျခင္းမရွိေသးေပ။

ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲမႈ ပူးတြဲေစာင့္ၾကည့္ေရးေကာ္မတီ(JMC-U) သည္ လုပ္ငန္းလမ္းညႊန္ခ်က္ ၄ဝ ေက်ာ္ ေဆာင္ရြက္ရမည့္အနက္ ၁၂ ခုကို အတည္ျပဳေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး၊ ထိုလုပ္ငန္းလမ္းညႊန္မႈမ်ားမွတစ္ဆင့္ ေအာက္ေျခအဆင့္ဆင့္ ညွိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္မႈမ်ား၏ အက်ိဳးရလဒ္ေၾကာင့္NCA လက္မွတ္ေရးထိုးထားသည့္ အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈ ၁၂ ဆ ေလ်ာ့က်သြားရျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးက ထပ္ေလာင္းေျပာၾကားသည္။

တစ္ႏိုင္ငံလံုးပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္အရ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ က်င့္ဝတ္စည္းမ်ဥ္းမ်ားကို ႏွစ္ဘက္စလံုးက တင္းက်ပ္စြာ ေစာင့္ၾကည့္ရန္၊ အျငင္းပြားမႈမ်ားကို (အင္အားအသံုးျပဳျခင္းမရွိဘဲ) ပူးတြဲေျဖရွင္း ႏိုင္ရန္ႏွင့္ ႏွစ္ဖက္စလံုးက သေဘာတူထားသည့္အတိုင္း တပ္မ်ားေနရာ ျပန္လည္ခ်ထားေရးကို ေစာင့္ၾကည့္ရန္ JMC –U ကို ၂ဝ၁၅ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာတြင္ စတင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။

NCA လက္မွတ္ေရးထိုးၿပီး တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္တုိ႔အၾကား တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ေနသည့္ အေပၚ ေဒါက္တာမင္းေဇာ္ဦးက “အပစ္ရပ္သေဘာတူခ်က္ က်ိဳးေပါက္တာကလည္း ေအာက္ေျခ အဆင့္က က်ိဳးေပါက္တာ ျဖစ္တယ္။ ထိန္းႏိုင္တာလည္း ေအာက္ေျခအဆင့္ကပဲျဖစ္တယ္။ အမ်ားစုဟာ ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ က်ိဳးေပါက္တာထက္ ေအာက္ေျခမွာအေသးအဖြဲက စက်ိဳးေပါက္တာျဖစ္တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေအာက္ေျခ ျပည္နယ္အဆင့္၊ ေဒသဆိုင္ရာအစည္းအေဝးေတြနဲ႔ ေျဖရွင္းႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္”ဟု ေျပာသည္။

ၿမိတ္၊ ထားဝယ္ခရိုင္ KNU အလုပ္အမႈေဆာင္ေကာ္မတီ ဖထီးဝင္းခိုင္က တနသၤာရီတိုင္းေဒသႀကီးအတြင္း အပစ္အခတ္ ရပ္စဲၿပီး ေနာက္ပိုင္း တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမႈ မရွိသေလာက္နည္းသြားေသာ္လည္း၊ ကရင္ျပည္နယ္တြင္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႔ အစည္း မ်ိဳးစံု ရွိေနေသာေၾကာင့္ တိုက္ပြဲမ်ားလည္းရွိေနသည္ဟု ဆိုသည္။

ႏွစ္ဖက္တပ္မ်ား၏ ေအာက္ေျခအဆင့္ မေျပလည္မႈမ်ားကိုမူ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ား၏ ဆက္ဆံေရးရံုးမ်ား၊ ရပ္ကြက္/ေက်းရြာအုပ္စုႏွင့္ ခရိုင္ၿမိဳ႕နယ္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးရံုးမ်ားမွတဆင့္ JMC-S ေကာ္မတီမ်ားထံသို႔ တင္ျပႏိုင္ၿပီး၊ ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားတြင္ အေသးစားခ်ိဳးေဖာက္မႈ၊ စိုးရိမ္ရေသာ ခ်ိဳးေဖာက္မႈႏွင့္ ျပင္းထန္ေသာ ခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားအျဖစ္ က႑သံုးမ်ိဳးခြဲကာ အေရးယူေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရသည္။

သို႔ေသာ္ တပ္မေတာ္သည္ NCA စာခ်ဳပ္တြင္ လက္မွတ္ထိုးထားသည့္ အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ပင္ တိုက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ျဖစ္ပြားမႈမ်ား ရွိေနၿပီး၊ ဒီမိုကေရစီအက်ိဳးျပဳကရင္တပ္မေတာ္(DKBA)ႏွင့္၂ဝ၁၆ ၾသဂုတ္ႏွင့္ စက္တင္ဘာလတို႔တြင္လည္း ေကာင္း၊ ကရင္အမ်ိဳးသားအစည္းအရံုး (KNU) ႏွင့္ ၂ဝ၁၆ ဇူလိုင္၊ ၂ဝ၁၇ ဇန္နဝါရီလတို႔တြင္လည္းေကာင္း၊ ရွမ္းျပည္ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးေကာင္စီ (RCSS/SSA) အဖြဲ႕ႏွင့္ ၂ဝ၁၆ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းတြင္ လည္းေကာင္း တိုက္ပြဲမ်ား ထပ္မံျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

JMC အေနျဖင့္ တိုက္ပြဲမ်ား မျဖစ္ေပၚေအာင္ တားဆီးႏိုင္မႈ မရွိေၾကာင္း ေဝဖန္ခံေနရသည္။

တပ္မေတာ္သည္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ေပါင္းစံုႏွင့္ ထိေတြ႔မႈတိုက္ပြဲေပါင္း ၂ဝ၁၅ တြင္ ၄၆ဝ ေက်ာ္၊ ၂ဝ၁၆ တြင္ ထိေတြ႔တိုက္ပြဲေပါင္း ၅၈ဝ ေက်ာ္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္းကိုလည္း BNI ၏ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ား အရ သိရသည္။

တိုင္းရင္သားလက္နက္ကိုင္အဖဲြ႔ တစ္ခုႏွင့္ တစ္ခုအၾကား ထိေတြ႔တုိက္ပဲြမ်ား ရိွခဲ့ၿပီး ၂ဝ၁၅ တြင္ တိုက္ပြဲေပါင္း ၃ဝ ေက်ာ္၊ ၂ဝ၁၆ တြင္ ၁၆ဝ ေက်ာ္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။

ႏွစ္ေပါင္းၾကာရွည္ခဲ့ေသာ ျပည္တြင္းစစ္ေၾကာင့္ ထုိင္း-ျမန္မာနယ္စပ္ တစ္ေလွ်ာက္ရိွဒုကၡသည္စခန္းမ်ားတြင္ သြားေရာက္ခိုလႈံေနသူ တစ္သိန္းေက်ာ္ ရိွေနေၾကာင္း၊ မြန္ျပည္နယ္တြင္ IDP ေခၚ ျပည္တြင္းေနရပ္စြန္ ့ခြာ တိမ္းေရွာင္ေနရသူ အေရအတြက္ သံုးေသာင္းခဲြခန္႔ ရိွေၾကာင္း ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔မ်ား ၂ဝ၁၆ ၾသဂုတ္လတြင္ ထုတ္ေဝေသာ“လူမသိသူမသိဘဝမ်ား - ျမန္မာႏိုင္ငံမွ လူမသိေသးေသာ ေနရပ္စြန္႔ခြာ တိမ္းေရွာင္ရမႈသံသရာ” အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

(သတင္းေရးသားသူ ခင္စႏၵာျမင့္ သည္ Internews က ျပဳလုပ္ေနသည့္ 21st Century Panglong Peace Touring News Lab အစီအစဥ္တြင္ ပါဝင္ခဲ့သည့္ ရန္ကုန္ အေျခစိုက္ သတင္းေထာက္ တစ္ဦး ျဖစ္သည္။)

ဓာတ္ပံု အညႊန္း - ၂ဝ၁၆ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းက ရွမ္းျပည္နယ္ စစ္ေရွာင္စခန္းတစ္ခုမွ ကေလးငယ္မ်ား စာသင္ေက်ာင္း အားလပ္ခ်ိန္တြင္ ကစားေနၾကစဥ္။ (ဓာတ္ပံု - အိခ်ယ္ရီေအာင္/Myanmar Now)