ေအာင္ေမာ္ဦး - သာသနာျပဳလုပ္ငန္းနဲ႔ သာသနာျပဳျပင္ေရးလုပ္ငန္း
(မိုုးမခ) ဧျပီ ၃၀၊ ၂၀၁၇
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ မဘသနဲ႔ မဘသကို ကိုးကြယ္ၾကသူေတြ က အထူးသျဖင့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ လူနည္းစုေတြကို အႏိုင္က်င့္ ဖိႏွိပ္မႈေတြ ေပၚေပၚတင္တင္ ျပဳလုပ္လာေနတာဟာ စိုးရိမ္စရာျဖစ္လာေနပါၿပီ။
မဘသနဲ႔ မဘသကို ကိုးကြယ္ေနၾကသူေတြကို ေျပာခ်င္တာက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ နယ္နိမိတ္ထဲကေန စာအုပ္ေတြ ဖတ္႐ႈေလ့လာမႈ နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကာယကံေျမာက္ ေျခလွမ္းတလွမ္းေလာက္ ကေလးပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပည္ပကို ေခတၲခဏေလာက္ ထြက္ၾကည့္ၾက ေစခ်င္ပါတယ္။
အဲဒီအခါက်ရင္ "ျမန္မာ"ဆိုတာေရာ၊ "ဗုဒၶဘာသာ" ဆိုတာပါ တကဲ့ကိုမွ တကယ့္ကို အနည္းစုေလးပါလားဆိုၿပီး သိျမင္ခံစား လာႏိုင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီလို ကိုယ့္ကုိယ္ကုိယ္ အနည္းစုေလးပါလားလို႔ခံစားမိၿပီး အားငယ္စိတ္ဝင္မိတဲ့အခ်ိန္မွာ အမ်ားစုႀကီးျဖစ္တဲ့ ကုိယ့္ႏိုင္ငံသားမဟုတ္တဲ့ အျခားႏိုင္ငံသားေတြ၊ ကိုယ့္လူမ်ဳိး မဟုတ္တဲ့ အျခားလူမ်ဳိးေတြ၊ ကိုယ့္ဘာသာမဟုတ္တဲ့ အျခား ဘာသာဝင္ေတြက ကိုယ့္အေပၚ ဘယ္လိုသေဘာထားျပဳမူ ဆက္ဆံၾကသလဲဆိုတာကို ေလ့လာသိရွိခြင့္ ရရွိႏိုင္ၾကမွာပါ။
ျမန္မာဗုဒၶဘာသာတေယာက္ျဖစ္ရလို႔ အႏိုင္က်င့္ခံရတာ၊ အေစာ္ကားခံရတာမ်ဳိး၊ ျမန္မာျဖစ္ရလို႔ အျပစ္ရွိသလို ခံစားရ တာမ်ဳိး၊ ဗုဒၶဘာသာတေယာက္ျဖစ္ရလို႔ အျပစ္ရွိသလို ခံစားရ တာမ်ဳိး၊ အဲဒီစိတ္ခံစားမႈမ်ဳိးခံစားရေအာင္လုပ္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း မ်ဳိး ျမန္မာျပည္ျပင္ပမွာ ရွိ/မရွိဆိုတာကိုလည္း ေလ့လာသိရွိႏိုင္ မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပင္ပမွာ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာတေယာက္ကို အဲဒီလို စိတ္ခံစားမႈမ်ဳိးခံစားရေအာင္ လုပ္တဲ့ႏိုင္ငံလုပ္တဲ့လူ႔အသိုင္း အဝိုင္းမ်ဳိးရွိတယ္လို႔ မၾကားဖူးပါဘူး။ ၾကံဳလည္း မၾကံဳခဲ့ဖူးပါဘူး။ ရွိလိမ့္မယ္လို႔လည္း မထင္မိပါဘူး။
ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ မဘသနဲ႔ မဘသကို ကိုးကြယ္ၾကသူေတြ က အထူးသျဖင့္ အစၥလာမ္ဘာသာဝင္ လူနည္းစုေတြကို အႏိုင္က်င့္ ဖိႏွိပ္မႈေတြ ေပၚေပၚတင္တင္ ျပဳလုပ္လာေနတာဟာ စိုးရိမ္စရာျဖစ္လာေနပါၿပီ။
မဘသနဲ႔ မဘသကို ကိုးကြယ္ေနၾကသူေတြကို ေျပာခ်င္တာက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ နယ္နိမိတ္ထဲကေန စာအုပ္ေတြ ဖတ္႐ႈေလ့လာမႈ နဲ႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ကာယကံေျမာက္ ေျခလွမ္းတလွမ္းေလာက္ ကေလးပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပည္ပကို ေခတၲခဏေလာက္ ထြက္ၾကည့္ၾက ေစခ်င္ပါတယ္။
အဲဒီအခါက်ရင္ "ျမန္မာ"ဆိုတာေရာ၊ "ဗုဒၶဘာသာ" ဆိုတာပါ တကဲ့ကိုမွ တကယ့္ကို အနည္းစုေလးပါလားဆိုၿပီး သိျမင္ခံစား လာႏိုင္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီလို ကိုယ့္ကုိယ္ကုိယ္ အနည္းစုေလးပါလားလို႔ခံစားမိၿပီး အားငယ္စိတ္ဝင္မိတဲ့အခ်ိန္မွာ အမ်ားစုႀကီးျဖစ္တဲ့ ကုိယ့္ႏိုင္ငံသားမဟုတ္တဲ့ အျခားႏိုင္ငံသားေတြ၊ ကိုယ့္လူမ်ဳိး မဟုတ္တဲ့ အျခားလူမ်ဳိးေတြ၊ ကိုယ့္ဘာသာမဟုတ္တဲ့ အျခား ဘာသာဝင္ေတြက ကိုယ့္အေပၚ ဘယ္လိုသေဘာထားျပဳမူ ဆက္ဆံၾကသလဲဆိုတာကို ေလ့လာသိရွိခြင့္ ရရွိႏိုင္ၾကမွာပါ။
ျမန္မာဗုဒၶဘာသာတေယာက္ျဖစ္ရလို႔ အႏိုင္က်င့္ခံရတာ၊ အေစာ္ကားခံရတာမ်ဳိး၊ ျမန္မာျဖစ္ရလို႔ အျပစ္ရွိသလို ခံစားရ တာမ်ဳိး၊ ဗုဒၶဘာသာတေယာက္ျဖစ္ရလို႔ အျပစ္ရွိသလို ခံစားရ တာမ်ဳိး၊ အဲဒီစိတ္ခံစားမႈမ်ဳိးခံစားရေအာင္လုပ္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း မ်ဳိး ျမန္မာျပည္ျပင္ပမွာ ရွိ/မရွိဆိုတာကိုလည္း ေလ့လာသိရွိႏိုင္ မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပင္ပမွာ ျမန္မာဗုဒၶဘာသာတေယာက္ကို အဲဒီလို စိတ္ခံစားမႈမ်ဳိးခံစားရေအာင္ လုပ္တဲ့ႏိုင္ငံလုပ္တဲ့လူ႔အသိုင္း အဝိုင္းမ်ဳိးရွိတယ္လို႔ မၾကားဖူးပါဘူး။ ၾကံဳလည္း မၾကံဳခဲ့ဖူးပါဘူး။ ရွိလိမ့္မယ္လို႔လည္း မထင္မိပါဘူး။
သို႔ေသာ္လည္း အဲဒီ မဘသကိုယ္ေတာ္ေတြနဲ႔ သူတို႔ကို ကိုးကြယ္ေနသူအမ်ားစုဟာ ႏိုင္ငံျပင္ပကို ေရာက္ဖူးၾကပံု မရပါ ဘူး။ ျမန္မာမဟုတ္တဲ့ အျခားလူမ်ဳိးေတြၾကားထဲမွာလည္း လူနည္းစုအျဖစ္ ေနထိုင္ဖူးၾကပံု မရပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာမဟုတ္တဲ့ အျခားဘာသာဝင္ေတြအၾကားမွာလည္း အနည္းစုအျဖစ္ ေနထိုင္ဖူးၾကပံုမရပါဘူး။ ကိုယ့္ရပ္ကိုယ့္႐ြာနဲ႔ ကိုယ့္ဘာသာကိုသာလွ်င္ ဗုဒၶဘာသာကမၻာလို႔ အထင္ေရာက္ ေနၾကသူေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ျပည္ပကို အေခါက္ေခါက္အခါခါ ေရာက္ဖူးၾကတဲ့ ကိုယ္ေတာ္ေတြအေနနဲ႔ သူတို႔အေတြ႕အၾကံဳေတြကို ျပန္လည္ မွ်ေဝၾကၿပီး မဘသဟာ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စံခ်ိန္စံႏႈန္းေတြနဲ႔ တိုင္းတာရင္ က်င့္ဝတ္နဲ႔မညီၫတ္တဲ့အေၾကာင္းကို ပညာေပး ေဆြးေႏြးၾကဖို႔လိုအပ္မယ္ထင္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ကမၻာကအသိအမွတ္ျပဳတဲ့၊ ျပည္ပကိုလည္း အိမ္ဦးနဲ႔ၾကမ္းျပင္လို ဥဒဟို သြားလာေနတဲ့၊ ဘာသာႀကီး ေလးခု စလံုးက ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔လည္း အခါအားေလ်ာ္ စြာ ႏွီးေႏွာဖလွယ္ေလ့ရွိတဲ့ သီတဂူ ဆရာေတာ္ႀကီးအေနနဲ႔ မဘသ အဖြဲ႔ႀကီး ဖ်က္သိမ္းေရးကို တိုက္႐ိုက္အားျဖင့္ တာဝန္ယူၿပီး ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္း ေပးဖို႔လိုတယ္လို႔ ထင္မိပါတယ္။
က်ေနာ့္တဦးခ်င္းအေနနဲ႔ "သာသနာျပဳလုပ္ငန္း"ဆိုတာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေျခခံအားျဖင့္ လုပ္ေဆာင္ရမယ့္ လုပ္ငန္း စဥ္ (၂) ခုရွိတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။
၁။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြတိုးပြားလာေအာင္ စည္း႐ံုးတဲ့ "သာသနာျပဳလုပ္ငန္း" ျဖစ္ပါတယ္။
၂။ ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြထဲမွာ ဘာသာေရးက်င့္ဝတ္နဲ႔ မညီၫြတ္ တဲ့သူေတြေၾကာင့္ သာသနာ ထိခိုက္မွာကို ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းတဲ့ "သာသနာျပဳျပင္ေရး လုပ္ငန္း" ျဖစ္ပါတယ္။
ခုေတြ႔ေနရတာက ဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ တိုးပြားသည္ထက္တိုးပြားေအာင္ ကမၻာပတ္ စည္း႐ံုးေနတဲ့ သာသနာျပဳလုပ္ငန္းစဥ္ အမွတ္(၁) တခုတည္းကို လုပ္ေဆာင္ေနတာကိုပဲ ေတြ႔ျမင္ေနရပါတယ္။
က်င့္ဝတ္နဲ႔ မေလ်ာ္ညီတဲ့ ဘာသာဝင္ေတြေၾကာင့္ သာသနာ ထိခိုက္မွာကို ျပဳျပင္ ထိန္းေက်ာင္းတဲ့ သာသနာျပဳျပင္ေရး လုပ္ငန္းစဥ္ အမွတ္(၂)ကို လုပ္ေဆာင္ ေနတာ မေတြ႔ရပါဘူး။ ဒီအမွတ္ (၂) လုပ္ငန္းစဥ္က ျပဳၿပီးတဲ့သာသနာကို တည္တ့ံေအာင္ ထိန္းသိမ္းတဲ့ လုပ္ငန္းတခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေက်း႐ြာရပ္ကြက္တိုင္း၊ ၿမိဳ႕နယ္တိုင္းလိုလိုမွာ ေလာ္ႀကီး ေလာ္ငယ္အသြယ္သြယ္ နဲ႔ ေန႔ညမျပတ္ ေမတၲာသုတ္ေတြ တရစပ္႐ြတ္ဖတ္ေနရင္းနဲ႔ကိုပဲ လူသတ္မႈ၊ မုဒိမ္းမႈ၊ လူမ်ဳိးေရး၊ ဘာသာေရးမုန္းတီးမႈ၊ အႏိုင္က်င့္မႈေတြဟာ ေန႔ညမျပတ္ ထိတ္လန္႔ေန ၾကရတဲ့အေျခအေနကို ေရာက္ေနခဲ့ပါၿပီ။
ႏိုင္ငံျခားသားေတြ ဗုဒၶဘာသာဝင္ျဖစ္လာတဲ့ႏႈန္းထက္ ဗုဒၶဘာသာဟာ အႏၲရာယ္ ျဖစ္ႏိုင္ေခ်ရွိတဲ့ စိုးရိမ္ဖြယ္ရာ ဘာသာတရားတခုအျဖစ္ကို ေရာက္ရွိလာေနတဲ့ႏႈန္းက ပိုမ်ားလာေနပါ တယ္။ ေနာင္မွာ ျမန္မာပတ္စ္ပို႔နဲ႔ သကၤန္းဝတ္ထားတာေတြ႔ရင္ တခရီးတည္းသြားဖို႔ျငင္းဆန္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာခရီးသြားေတြ ရွိမလာႏိုင္ဘူးလို႔ ဘယ္သူမွ မေျပာႏိုင္ပါဘူး။
ဘာေၾကာင့္ဒီလိုေျပာရတာလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲမွာ ျဖစ္သြားတဲ့ ဘာသာေရး ပဋိပကၡတခုဟာ ႏိုင္ငံတကာ အကဲျဖတ္မွတ္တမ္းေတြထဲမွာ အေလးထား ေစာင့္ၾကည့္စရာ အခ်က္အလက္တခုအျဖစ္ စာရင္းဝင္သြားတာေၾကာင့္မို႔လို႔ပါပဲ။
တဘက္နဲ႔တဘက္ ေတာင္းပန္လိုက္လို႔ ျပည္တြင္းမွာ ၿပီးၿပီး ေရာ ၿပီးသြားႏိုင္ေပမယ့္ ျပည္ပမွာ စာရင္းဝင္ပဋိပကၡတခုအျဖစ္ မုခ်မွတ္တမ္းတင္ခံရမွာပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာေရး၊ လူမ်ဳိးေရးနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ဆက္စပ္မႈေတြကို သုေတသနျပဳတဲ့ အဖြဲ႔ အစည္းေတြ၊ အေရးယူေဆာင္႐ြက္ေနတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနၾကပါတယ္။
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာမွာ ဘြာေတးဆိုတာ မရွိပါဘူး။ အထူးသျဖင့္ ဘာသာေရး ပဋိပကၡလို ထိရွလြယ္တဲ့ ပဋိပကၡမ်ဳိးေတြမွာ တာဝန္ရွိၾကတဲ့ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ကိုင္တြယ္ေျဖရွင္းပံုဟာ အထူးအေရးႀကီးလွပါတယ္။
မဘသတို႔ ေပၚေပၚတင္တင္ လုပ္ေဆာင္ေနၾကတဲ့ သာသနာကို ထိခိုက္ပ်က္စီးေစတဲ့ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဗုဒၶဘာသာ ဝင္မဟုတ္တဲ့သူေတြမေျပာပါနဲ႔ မိ႐ိုးဖလာဗုဒၶဘာသာဝင္ေတြ ကိုယ္တိုင္ေတာင္ စက္ဆုပ္႐ြံရွာေနၾကပါၿပီ။ စိုးရိမ္ပူပန္မႈေတြလည္း အနည္းနဲ႔အမ်ား တိုးပြားလာေနၾကပါၿပီ။
ဒါေပမဲ့ အားရစရာတခုက ျပည္သူေတြရဲ႕သိမႈနဲ႔ ဆင္ျခင္ႏိုင္စြမ္း ပါပဲ။ ျပည္သူေတြက ဒါဟာ အမုန္းမိႈင္းတိုက္ထားတဲ့ ေသြးထိုး လံႈ႔ေဆာ္မႈျဖစ္တယ္၊ ဖ်က္လုိဖ်က္ဆီးလုပ္ခ်င္သူေတြ အႀကိဳက္ ေတြ႔ေအာင္ သူတို႔ဆင္တဲ့ေထာင္ေခ်ာက္ထဲ အက်ခံလို႔ မျဖစ္ ဘူးဆိုတဲ့ လမ္းမွန္ေ႐ြးခ်ယ္ႏိုင္မႈပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ျပႆနာက ထိရွလြယ္လြန္းတာေၾကာင့္ ျပည္သူေတြရဲ႕ ဆင္ျခင္တံုတရားဟာ အထိပါး မခံရႏိုင္ပါဘူးလို႔ေတာ့ အာမခံႏိုင္ဖို႔ ခဲယဥ္းလွပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဒီျပႆနာကို မႀကီးထြားေအာင္နဲ႔ ၿပီးျပတ္ေအာင္ ရွင္းလင္းႏိုင္တာဆိုလို႔ မဟနအပါအဝင္ သီတဂူဆရာေတာ္ႀကီး ရဲ႕ ၾသဇာနဲ႔ အစိုးရရဲ႕လုပ္ပိုင္ခြင့္ အခြင့္အာဏာ တို႔ပဲ ရွိပါေတာ့ တယ္။ ဘာသာေရးဟာ တရားဥပေဒရဲ႕အထက္မွာ ရွိခြင့္မရွိပါဘူး။