ကုိသန္းလြင္ ● လြတ္လပ္ျခင္းႏွင့္ ပညာေရး
(မုိးမခ) ေမ ၂၉၊ ၂ဝ၁၇
(မုိးမခ) ေမ ၂၉၊ ၂ဝ၁၇
(၁)
ကြၽန္ေတာ့္တြင္တကၠသိုလ္တက္ခါစ သားႏွစ္ေယာက္ရွိပါသည္။ ကေလးမ်ားကို စာသင္ေက်ာင္းမ်ားသို႔ပို႔၊ ပညာ သင္ေပး ရေသာ မိဘတစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ျပည့္ဝလိုေသာဆႏၵတခုမွာ ကြၽန္ေတာ့္သားမ်ားသည္ ပညာျပည့္စံု၍ အလုပ္ခြင္ဝင္ၾက ခ်ိန္တြင္ ျပင္ပလူအုပ္စုႏွင့္အတူတကြ အလုပ္လုပ္တတ္ေသာ လုပ္သားေကာင္းတေယာက္ ျဖစ္လာေစရန္ပင္ျဖစ္ပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ရင့္က်က္တည္ျငိမ္မႈႏွင့္ ပတ္ဝန္းက်င္ကို မွန္မွန္ကန္ကန္ျမင္တတ္ေစရန္၊ မိမိျပႆနာကို မိမိဘာသာေျဖရွင္း တတ္ေစရန္ အရည္အခ်င္းမ်ား ရွိေစခ်င္ခဲ့ျခင္းလည္း ျဖစ္ပါသည္။
(၂)
ကြၽန္ေတာ္သည္ အထက္အညာေဒသ ရြာႀကီးတရြာတြင္ ေမြးဖြားႀကီးျပင္းခဲ့သူျဖစ္ပါသည္။ ဆယ္တန္းအထိ ရြာေက်ာင္းမွာ ပညာသင္ၿပီး ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို႔ တက္ေရာက္ရပါသည္။ ၁၉၇ဝ ခုႏွစ္က ရန္ကုန္သို႔ ေရာက္ခဲ့ၿပီး ကြၽန္ေတာ့္အစ္ကိုျဖစ္သူက ေနထိုင္ရမည့္ေက်ာင္းေဆာင္အေရာက္ လိုက္ပို႔ရပါသည္။
တကၠသိုလ္တြင္ အေဆာင္ေက်ာင္းသားအျဖစ္ ေနဖူးသူတိုင္းက ရုတ္တရက္ လြတ္လပ္သြားျခင္း၏သေဘာကို သိႏိုင္ၾကပါ သည္။ အထက္တန္းေက်ာင္းသားဘဝက အစားအေသာက္၊ အဝတ္အစားအတြက္ကို ပူစရာမရွိ အေမႏွင့္အိမ္က စီစဥ္ေပး သည္။ အခ်ိန္မွန္မွန္ေက်ာင္းတက္၍ အခ်ိန္မွန္မွန္အိမ္သို႔ ျပန္ရပါသည္။ မိဘမ်ားက ဆရာ ဆရာမမ်ားႏွင့္ အဆက္အသြယ္ အျမဲရွိၿပီး သူတို႔အုပ္ထိမ္းမႈေအာက္တြင္ ႀကီးျပင္းခဲ့ရသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။
တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေဆာင္ေရာက္သည္ႏွင့္ လြတ္လပ္ေသာဘဝကို ေတြ႔ရပါသည္။ နံနက္စာကို ဘယ္အခ်ိန္ေတြမွာစား၍ ေက်ာင္းတက္ခ်ိန္တြင္ ဘယ္ကိုသြားၿပီးေက်ာင္းတက္ရမည္ဆိုသည္ကို မိမိဘာသာ သိရ သြားရပါသည္။ ေျပာေပးမည့္သူ၊ ႏႈိးေဆာ္မည့္သူမရွိ၊ မိမိကိစၥကို မိမိဘာသာေျဖရွင္းရပါသည္။ မိမိအစားအေသာက္၊ ပတ္ဝန္းက်င္၊ သူငယ္ခ်င္း၊ မိမိအခ်ိန္ စသည့္အရာအားလံုးမွာ မိမိ၏ကိုယ္ပိုင္ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ားသာျဖစ္လာပါ၏။
ထိုအရာမ်ားကို ဘဝအေတြ႔အၾကံဳဟုေခၚရမည္ဆိုလ်င္ တကၠသိုလ္ပုရဝုဏ္မွ ေက်ာင္းအိပ္ေက်ာင္းစား ပတ္ဝန္းက်င္က ကြၽန္ေတာ္တို႔ စိတ္ေနစိတ္ထား ျပဳျပင္ျခင္းႏွင့္ ရင့္က်က္ခိုင္မာေစရန္၊ တနည္းဆိုေသာ္ မိမိကိစၥကို မိမိတာဝန္ယူတတ္ေစရန္ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပးျခင္းပင္ျဖစ္ပါသည္။
ေက်ာင္းသားလူငယ္တဦး၏ ေက်ာင္းသားဘဝမွ ျပင္ပလူအုပ္စုအတြင္းသို႔ ဝင္ေရာက္ရွက္ႏြယ္ၿပီး အံဝင္ဂြင္က် ျဖစ္သြားရန္ အေရးမွာ သူ၏ပညာသင္ရာအေတြ႔အၾကံဳမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ျခင္းအေၾကာင္းကို အလြယ္တကူျမင္ႏိုင္ၾကပါသည္။ နတ္ေမာက္ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းသားဘဝ၊ ေရနံေခ်ာင္းအမ်ိဳးသားေက်ာင္းမွ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္သို႔ေရာက္လာေသာ သခင္ေအာင္ ဆန္းသည္ ျမန္မာျပည္မွ ကိုလိုနီအစိုးရကို ထြက္ခြာသြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါသည္။ ထိုပညာသင္ရာဌာနမ်ားမွ ကိုေအာင္ဆန္းကို မိမိဆႏၵေအာင္ျမင္ေစရန္ မည္သို႔ေဆာင္ရြက္ ရသည္ဆိုေသာအသိကို ေပးပါသည္။ ဆံပင္ကိုမျဖီး မသင္ေသာေၾကာင့္၊ တိုက္ပံုအကၤ်ီကို မဖြတ္မေလွ်ာ္ေသာ ေၾကာင့္အရည္အခ်င္းမရွိဟုဆံုးျဖတ္လွ်င္ မွားယြင္းပါသည္။
ကိုေအာင္ဆန္းနည္းတူ ပညာသင္ခဲ့ၾကသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ားရာေထာင္ခ်ီ၍ရွိရာမွ သူကဲ့သို႔ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္း မရွိသူမ်ား လည္း ရွိၾကပါသည္။ တကၠသိုလ္အထိ မေရာက္လာေတာ့ဘဲ ရြာမွာသာ အထက္တန္းေက်ာင္းသား ဘဝႏွင့္ ျပင္ပသို႔ ေရာက္ သြားသူေတြက တိုက္ပိုင္၊ စက္ပိုင္ေတြျဖစ္ၿပီး ခ်မ္းသာေနၾကသူမ်ားလည္းရွိၾကပါသည္။ ပညာမျပည့္စံုဘဲ အရက္စြဲ ေဆးစြဲၿပီး ငယ္ငယ္ႏွင့္ ဘဝတစ္ခမ္းရပ္သြားရသူမ်ား လည္းရွိၾကပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ ပညာသင္ၾကားရသည္ဆိုျခင္း၏ အက်ိဳးေက်းဇူးဆိုသည္ကို ပံုေသကားက် ခန္႔မွန္း၍ကား မရႏိုင္ပါ။ ၁၈၇ဝ ခုႏွစ္ တြင္ ဂ်ာမနီျပည္ စထရာဘဂ္ (Stragbourg) တကၠသိုလ္မွ ခရုိမိုဆံုး (Chromosone) ကိုေတြ႔ခဲ့သူ ပါေမာကၡ Wilnem Waldeyer က သူေတြ႔ခဲ့ဘူးေသာ ေက်ာင္းသားတေယာက္အေၾကာင္းကို ေရးခဲ့ဘူးသည္။ ထိုေက်ာင္းသားမွာ Paul Ehrlich ဟုေခၚသည္။ ခႏၶာေဗဒ ပါေမာကၡႀကီးကလူ႔ခႏၶာကိုယ္ ခြဲစိတ္ျခင္းအေၾကာင္းႏွင့္ တစ္သွ်ဴးမ်ားကို မိုကၠရုိစကုပ္ႏွင့္ၾကည့္ရႈ ေလ့လာရျခင္းမ်ားကို သင္ၾကားပို႔ခ်ပါသည္။ ေဆးေက်ာင္းသား ေပါလ္က ထိုခြဲစိတ္မႈမ်ားကို စိတ္ဝင္စားဟန္မတူ။
သို႔ေသာ္ေပါလ္ကို အျမဲတေစသူ၏စားပြဲတြင္ ထိုင္ခါၾကာရွည္ေလးျမင့္ အလုပ္လုပ္ေနသည္ကို ေတြ႔ျမင္ရသည္။ တစ္သွ်ဴးမ်ား ကို ေလ့လာရာတြင္ ေဆးေရာင္ဆိုး၍ ေလ့လာရျခင္းမ်ားပါဝင္ရာ သူ႔စားပြဲမွာ တစတစ ေဆးေရာင္ အကြက္အေျပာက္မ်ားကို ျမင္လာရသည္။ တေန႔တြင္ ဆရာလုပ္သူက တပည့္၏စားပြဲတြင္ သက္တန္႔ေရာင္စံုျဖာေနေသာ ေဆးေရာင္ေတြႏွင့္ဘာ လုပ္ေနသလဲေမးသည္။ ေပါလ္က ေရေရရာရာမေျပာႏိုင္၊ ဝါးတားတားသာ အေျဖေပးသည္။ ပါေမာကၡႀကီးက စဥ္းစားသည္မွာ ေပါလ္သည္ ဆရာက ဦးေဆာင္လမ္းျပေပးသည့္လမ္းကို ေလွ်ာက္မည့္သူမဟုတ္ဘဲ သူ႔ဘာသာ သူလိုရာကို ရွာေဖြမည့္သူဟု ယူဆခါ အေႏွာင့္အယွက္မေပးဘဲ လႊတ္ထားလိုက္သည္။
စာေမးပြဲေတြ တတန္းၿပီးတတန္းေအာင္ျမင္ၿပီး ေက်ာင္းကဆင္းသြားေသာ္လည္း ေဆးကုသသည့္အလုပ္ျဖင့္ အသက္ေမြး ဝမ္းေၾကာင္းျပဳလိမ့္မည္ဟု ဘယ္သူကမွမထင္ပါ၊ ေနာင္တြင္ သူသည္ ဗက္တီးရီးယားမ်ားကို အမ်ဳိးအစားခြဲျခားသည့္နည္း ကိုတီထြင္သူ ျဖစ္လာသည္။ ယေန႔ကမာၻေပၚရွိ ေဆးရုံမွန္သမွ် သူ႔နည္းကိုသံုး၍ ေသြး မ်ိဳးအစားခြဲျခားၾကရသည္။ ပါေမာ ကၡႀကီးကစာပို႔ခ်ေနခ်ိန္တြင္ ဂရုတစိုက္နားမေထာင္ဘဲ လုပ္ခ်င္ရာလုပ္ေနသူ ေက်ာင္းသားကကမာၻ႔ေက်းဇူးရွင္ႀကီးတဦး ျဖစ္ လာခဲ့ပါသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ တကၠသိုလ္တြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားကို ဘယ္ဘာသာေတြကိုပို႔ခ်ၿပီး၊ ေက်ာင္းသားေတြကို ဘယ္လို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ ေပးသင့္သလဲဟု ေတြးေတာစဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ အေမရိကန္ျပည္ နယူးဂ်ာစီနယ္မွ အိုင္းစတိုင္း အလုပ္လုပ္သြားခဲ့ေသာ ပရင္စတန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းအေၾကာင္းကို ေအာက္ပါအတိုင္း ၾကားဖူးၾကပါသည္။
အေမရိကန္ႏိုင္ငံရွိ ပရင္စတန္တကၠသိုလ္ကို Mr Louis Ramberger ႏွင့္ သူ႕ညီမျဖစ္သူတို႔ပူးေပါင္း၍ ထူေထာင္ ခဲ့ၾကပါ သည္။ နယူးဂ်ာစီနယ္မွာ သူတို႔ေမြးရာဇာတိျဖစ္သလိုပင္ ပညာထူးခြၽန္သူမ်ားစြာကို ေမြးထုတ္ေပးရာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းငယ္ကေလးတခုရွိခဲ့သည္။ ထိုေကာလိပ္ေက်ာင္းကေလးကို ဗဟိုျပဳ၍ ၁၉၃ဝ ခုႏွစ္တြင္ ပရင္စတန္တကၠသိုလ္ကို ထူေထာင္ရန္ စီစဥ္ခဲ့ၾကၿပီး ၁၉၃၃ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ဖြင့္ႏိုင္ခဲ့သည္။
သူတို႔သည္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတဝွမ္းမွ နာမည္ေက်ာ္ထူးခြၽန္သည့္ ပါေမာကၡမ်ားကို လာေရာက္အလုပ္လုပ္ရန္ ဖိတ္ေခၚခဲ့ၾကပါ သည္။ ပရင္စတန္တကၠသိုလ္ စာၾကည့္တိုက္ႏွင့္၊ ဓါတ္ခြဲခန္းတို႔ကို တည္ေဆာက္ၿပီးၾကေသာအခါ Institute for Advanced Study ဟုျဖစ္လာသည့္ ဟစ္တလာ၏ေက်းဇူးေၾကာင့္ အိုင္းစတိုင္းအပါအဝင္ ဂ်ဴးလူမ်ိဳး ပညာရွင္အမ်ားအျပား ေရာက္ရွိ လာၾကသည္။
အဖြဲ႔အစည္းတခုအေနျဖင့္ၾကည့္မည္ဆိုလွ်င္ ေက်ာင္းကိုဖြဲ႔စည္းထားပံုမွာ စည္းကမ္းနည္းလမ္းဟူ၍ သတ္သတ္ မွတ္မွတ္ မရွိ၊ ဤေက်ာင္းတြင္ဌာနႀကီးသံုးခုရွိသည္။ ‘School of Mathematics’ ‘School of Humanity’ ႏွင့္ ‘School of Economics and Politics’ ဟူ၍ရွိၾကသည္။ ေက်ာင္းတြင္အျမဲခန္႔ထားသည့္ ဆရာမ်ားရွိသလို အျမဲ တေစ ေနရာေရႊ႕ေျပာင္းခါ အခ်ိန္အ ကန္႔အသတ္ႏွင့္လာၿပီး ေနသူေတြရွိသည္။ ဆရာမ်ား တစ္ဦးစီအေနျဖင့္ မိမိအခ်ိန္ကို မိမိဘာသာ အဆင္သင့္သလို စီစဥ္ႏိုင္ သည္။ ေက်ာင္းတက္ခ်ိန္၊ ဆင္းခ်ိန္ဟူ၍မရွိ။
အျမဲလိုလို ႏိုင္ငံေပါင္းႏွစ္ဒါဇင္ခန္႔မွ ဧည့္ပါေမာကၡမ်ားလာေရာက္တြဲဖက္လာေနေလ့ရွိသည္။ ပါေမာကၡမ်ား အခ်င္းခ်င္း ေက်ာင္းသားႏွင့္ ဆရာအခ်င္းခ်င္း အဆင္ေျပသလိုဆက္သြယ္၍ စာပို႔ခ်ျခင္း စမ္းသပ္မႈသုေတသနလုပ္ငန္းမ်ားကို စိတ္ ၾကိဳက္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိသည္။ လိုက္နာၾကရန္ စည္းကမ္းဟူ၍ ေရးမထား၊ ဘယ္သူ႔ကို မဆက္ဆံရဆိုေသာ အတားအဆီးမရွိ၊ ေက်ာင္းသားႏွင့္ ေက်ာင္းဆရာအဆင့္အတန္းခြဲျခားျခင္း၊ ရာထူးအနိမ့္အျမင့္မရွိ။
သင္ယူတတ္ေျမာက္ျခင္းဆိုသည္မွာ မိမိဘာသာဖန္တီးယူရေသာအရာျဖစ္သည္။ ေကာ္မတီဖြဲ႔ထားျခင္းမရွိ၊ အစည္း အေဝးထိုင္ရျခင္းမရွိ၊ လူတိုင္းက မိမိစိတ္ဝင္စားရာဘာသာရပ္ကို ေရဆံုးေျမဆံုး လိုက္ပိုင္ခြင့္ေပးထားသည္။
တခါက ဟားဗတ္တကၠသိုလ္မွ သခ်ၤာပေရာ္ဖက္ဆာတေယာက္ကိုဖိတ္ေခၚခဲ့ရာ “ကြၽန္ေတာ့္လုပ္ငန္းတာဝန္ေတြကဘာလဲ” ဟုေက်ာင္းအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႔သို႔ လွမ္းေမးသည္။ အေျဖမွာဤေက်ာင္း၌ တာဝန္ (Duty) ဟူ၍ သီးျခားမရွိ၊ အခြင့္အလန္း (Opportunities) မ်ားသာရွိသည္ဟု စာျပန္လာသည္။
သခ်ၤာဆရာတေယာက္က ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးတြင္ တႏွစ္တာေနထိုင္ၿပီး လာေရာက္ႏႈတ္ဆက္လာသည္။ “သည္တႏွစ္အ တြင္းမွာ သခ်ၤာဘာသာတုိးတက္လာပံုဟာ အံ့မခန္းဘဲ၊ ကြၽန္ေတာ္ ပီအိပ္ခ်္ဒီရခဲ့တာ ဆယ္ႏွစ္ရွိပါျပီ၊ သခ်ၤာကိုမွီေအာင္ လိုက္ႏိုင္ဘို႔ အေတာ္ၾကိဳးစားရတယ္၊ ဒီေက်ာင္းေရာက္ေတာ့မွ ကုလားကာေတြ၊ ျပဴတင္းေပါက္ေတြဖြင့္ေပးလိုက္သလိုဘဲ” “ကြၽန္ေတာ္စာတမ္းႏွစ္ေစာင္ေရးရမယ္” ဟု ဆိုသည္။ ဘယ္ေလာက္ၾကာမလဲဟု ေမးေသာအခါ “ငါးႏွစ္ ဆယ္ႏွစ္ေပါ့” ဟု ဆိုသည္။ သင္ၾကားနာယူျခင္းဆိုသည္မွာ ဘဝတသက္တာလံုး လုပ္ရမည္ဆိုေသာ အခ်က္ကိုေဖၚျပ ေနပါသည္။
ထိန္းခ်ဳပ္မႈကင္းမဲ့ၿပီး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အလုပ္လုပ္ခြင့္ရျခင္းသည္ လူကိုပ်င္းရိေစသည္။ အလုပ္ကို ေႏွးေကြးေစသည္ဟု ဆိုလွ်င္မမွန္ပါ၊ ပရင္စတန္တကၠသိုလ္တြင္ အလုပ္ေတြမ်ားလြန္း၍ ဝန္ပိႏိုင္ေသာ အႏၱရာယ္သာ ရွိပါသည္။
တကၠသိုလ္ႀကီးကဘယ္လိုကတိမ်ိဳးကိုမွေပးမထားပါ၊ အက်ိဳးရွိသည္။ အက်ိဳးမဲ့သည္ဘာမွ်သိရန္မလို မိမိစိတ္ဝင္စားရာ သိလိုရာ အခ်က္အလက္မ်ားေနာက္သို႔ လိုက္ေနရန္ အခြင့္အေရးကိုေပးထားသည္။
(၃)
ပရင္စတန္တကၠသိုလ္မွ သင္ၾကားေရးဒါရိုက္တာတစ္ဦးျဖစ္သူ Mr Abraham Flexner က တကၠသိုလ္၏စာ သင္ၾကားရာတြင္ လြတ္လပ္မႈရွိရန္ လိုအပ္ျခင္းမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ၁၉၃၉ ခုႏွစ္က “Usefulness of Useless Knowledge” ဟူ၍ စာတမ္း တေစာင္ ေရးခဲ့ပါသည္။ သူက တကၠသိုလ္ေအာင္ျမင္ရျခင္းမွာ ထိုလြတ္လပ္မႈမ်ားေၾကာင့္ဟု ေရးခဲ့ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားဘဝက အမွတ္စဥ္သတ္မွတ္ထားေသာ ထိုင္ခံုမ်ားတြင္ ထိုင္ခဲ့ရပံုမ်ားကို အမွတ္ရမိသည္။ သင္ၾကား ပို႔ခ်ေသာဆရာက ထိုင္ခံုကြက္လပ္ျဖစ္ေနလ်င္ အတန္းတက္ရန္ ပ်က္ကြက္သည္ဟု စာရင္းမွတ္ပါသည္။ ေက်ာင္းသားမ်ားကို ဆရာက အတန္းမွန္မွန္တက္ရန္ ထိမ္းခ်ဳပ္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
စာသင္ရာတြင္လြတ္လပ္ျခင္းဆိုေသာသေဘာကို ကြၽန္ေတာ္တို႔တကၠသိုလ္မ်ားသို႔ အေရာက္ပို႔ေပးရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ျမန္ မာႏိုင္ငံလြတ္လပ္ေရးရအၿပီး ကြၽန္ေတာ္တို႔တကၠသိုလ္မ်ား၏သမိုင္းကိုၾကည့္လိုက္လ်င္ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ အုပ္ခ်ဳပ္သူတို႔ အၾကား ပ႗ိပကၡမ်ားကို အျမဲေတြ႔ခဲ့ၾကရပါသည္။ ေက်ာင္းေဆာင္မ်ားတြင္မလိုအပ္ဖဲ စည္းကမ္းသတ္မွတ္ျခင္း၊ ေက်ာင္းသား ထုက လက္မခံႏိုင္ေသာအယူဝါဒမ်ားကို အတင္းသြတ္သြင္းျခင္းမ်ားသည္ မလိုလားအပ္ေသာ ဆိုးက်ိဳးမ်ားကိုသာ ျဖစ္ေစ ခဲ့ၾကပါသည္။ မိမိတို႔အေပၚအာဏာပိုင္မ်ားက ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ရန္ အျမဲနည္းလမ္းရွာေနၾကသည္ဆိုေသာအယူအဆမွာ ကြၽန္ ေတာ္တို႔၏စိတ္တြင္ အဆိပ္အတာက္မ်ားသာျဖစ္ပါ၏။ ေက်ာင္းသားမ်ားကို လြတ္လပ္မႈအျပည့္အဝေပးလ်င္ ေလာင္း က စားဝိုင္းမ်ား၊ မူယစ္ေဆးျပႆနာမ်ား တိုးပြားလာမည္ဟုစိုးရိမ္ၾကေသာ မိဘမ်ားရွိၾကပါသည္။ ထိုျပႆနာမ်ားကို ေက်ာင္းမွ ပါေမာကၡဆရာႀကီးမ်ားကသာ ေျဖရွင္းေပးရပါမည္။ အမွန္တရားကိုရွာေဖြမႈမ်ားသည္ လြန္ခဲ့ေသာကာလမ်ားက လူတို႔၏ ေကာင္းက်ိဳးကိုဖန္တီးေပးခဲ့သလို ေနာင္တြင္လည္း ဖန္တီးေပးမွာေသခ်ာပါသည္။ ကဗ်ာဆရာ၊ သီခ်င္းေရးဆရာႏွင့္ သိပၸံ ပညာရွင္မ်ားသည္ မိမိ၏စိတ္ကူးေပၚရာေနာက္သို႔ လြတ္လြတ္လပ္လပ္လိုက္ခဲ့ၾကသလို ေက်ာင္းသားမ်ားကိုလြတ္လပ္ခြင့္ေပးထားရန္လိုအပ္ပါ၏။
တကၠသိုလ္ကဲ့သို႔ေသာ ပညာဆည္းပူးရာဌာနႀကီးမ်ားမွာ လိုအပ္သည္မွာ လြတ္လပ္ျခင္းဘဲျဖစ္ပါသည္။ မိ္မိသိလိုရာ စိတ္ ဝင္စားမိရာ ဘာသာရပ္အေနာက္သို႔ တစိုက္မတ္မတ္လိုက္နာရန္ အခြင့္အေရးမ်ား ရွိရပါမည္။
ကြၽန္ေတာ္တို႔၏သားသမီးမ်ား လူလားေျမာက္၍လုပ္သားကာင္းမ်ားျဖစ္လာၾကေစရန္၊ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကိုယ္တိုင္ ဥပေဒေဘာင္ အတြင္းမွာ စိတ္ေအးခ်မ္းသာေနထိုင္တတ္ေစရန္၊ ကိုေအာင္ဆန္းကို ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးႏွင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးျဖစ္လာၿပီး တိုင္း ျပည္ကို ကြၽန္ဘဝမွ ကယ္တင္ႏိုင္ေစရန္၊၊ သိပၸံပညာရွင္မ်ားက ရင္သတ္ရႈေမာ အံ့ၾသဘြယ္ရာ သဘာဝ၏လွ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္မ်ား ကိုေဖၚထုတ္ႏိုင္ၾကေစရန္ ေက်ာင္းႏွင့္ တကၠသိုလ္စေသာ ပညာသင္ရာဌာနႀကီးမ်ားက လြတ္လပ္စြာေတြးေတာ လုပ္ကိုင္ တတ္ေသာ အေလ့အထကို သင္ၾကားေပးရန္လိုအပ္သည္ဟု ထင္ျမင္မိပါသည္။
ကိုသန္းလြင္