လွေက်ာ္ေဇာ ● ေခတ္သစ္ မာရွယ္စီမံကိန္း

လွေက်ာ္ေဇာ ● ေခတ္သစ္ မာရွယ္စီမံကိန္း
(မုိးမခ) ၾသဂတ္စ္ ၂၉၊ ၂၀၁၇

၂၀၁၃ ခုႏွစ္မွာ တ႐ုတ္သမၼတ ရွီက်င့္ဖင္က တ႐ုတ္-ဥေရာပနဲ႔ အာရွႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္မႈ ပိုမိုအရွိန္ရလာေစရန္ ပိုးလမ္းမ စီးပြားေရးစႀကၤန္လမ္းနဲ႔ ၂၁ ရာစု ေရေၾကာင္းပိုးလမ္းမႀကီး (ကုန္းလမ္းတေၾကာင္း-ေရလမ္းတေၾကာင္း) တည္ ေဆာက္ေရးအဆိုကို တင္သြင္းလာပါတယ္။ ဒါေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏိုင္ဖုိ႔အတြက္ တ႐ုတ္က ေဒၚလာဘီလီယံ (၄၀) နဲ႔ “ပိုးလမ္းမရန္ပံုေငြ” ကိုမတည္ျပီး ေဒၚလာဘီလီယံ (၁၀၀) နဲ႔လည္ပတ္မယ့္ “အာရွ အေျခခံအေဆာက္အအံု ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈဘဏ္” (Asian Infrastructure Investment Bank-AIIB) တည္ေထာင္ေရးမွာလည္း ေရွ႕ေဆာင္ ေရွ႕ရြက္ျပဳခဲ့ ပါတယ္။

တ႐ုတ္သမၼတရဲ႕အဆိုျပဳခ်က္ေပၚထြက္လာကတည္းက တခ်ိဳ႕လူေတြက ဒါဟာ အေမရိကန္ကေဖာ္ေဆာင္ခဲ့ဖူးတဲ့ “မာရွယ္ စီမံကိန္း” ကိုတ႐ုတ္က အတုယူတာပဲလို႔ ဆိုလာၾကပါတယ္။ ဒုတိယကမာၻစစ္အျပီး ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ စီးပြားေရးမ်ား ျပန္ နာလန္ထူလာေရးအတြက္ အေမရိကန္က ေဒၚလာ (၁၇) ဘီလီယံ (ယခုေခတ္ တန္ဖုိး- ဘီလီယံ-၁၆၀) ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံျပီး လုပ္ ေဆာင္ခဲ့တဲ့ “ဥေရာပ ျပန္လည္ထူေထာင္ေရးလုပ္ငန္းစဥ္” (အဲဒီစီမံကိန္းကို ဦးေဆာင္တင္သြင္းခဲ့တဲ့ အဲဒီေခတ္ အေမရိကန္ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး မာရွယ္ကို အစြဲျပဳျပီး “မာရွယ္စီမံကိန္း” လို႔လည္း ေခၚပါတယ္။) ကိုဆိုလိုတာပါ။ ဒါကို တ႐ုတ္ပညာ ရွင္မ်ားက လက္မခံပါဘူး။ အေျခခံျခားနားခ်က္ေတြရွိတယ္လို႔ ဆိုလာပါတယ္။

သူတို႔ေထာက္ျပတဲ့အခ်က္ေတြကေတာ့....

၁။ မာရွယ္စီမံကိန္းဟာ ႏိုင္ငံေရးအရ ဒုတိယကမာၻစစ္အျပီး ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားအေပၚ အေမရိကန္ရဲ႕ၾသဇာလႊမ္းမိုးဖုိ႔အတြက္ ရည္ရြယ္ျပီး တဘက္ကလည္း ဆိုဗီယက္ယူနီယံ ဦီးေဆာင္တဲ့အုပ္စုကိုလည္း ရင္ဆိုင္ဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒီစီမံကိန္းရဲ႕ အေျခခံရည္ရြယ္ခ်က္ကိုက အေမရိကန္ရဲ႕ ထိမ္းခ်ဳပ္ေရးေသနဂၤဗ်ဴဟာရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းတရပ္သာျဖစ္ပါတယ္။ တ႐ုတ္ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ားမွာေတာ့ ဘယ္ႏိုင္ငံကိုမွ ပစ္မွတ္မထားပါဘူး။ ဘယ္ႏိုင္ငံကိုမွလည္း ဖယ္ထုတ္ဖုိ႔ မရည္ရြယ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံ ေရးသေဘာလကၡဏာမပါဝင္ဘဲ ဘံုဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးအတြက္ပဲ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ ဒါ ေၾကာင့္ပဲ ဒီလမ္းေၾကာင္းမ်ားတေလွ်ာက္ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း (၆၀) အနက္ ႏိုင္ငံေပါင္း (၅၀) ေက်ာ္က ဝမ္းသာအားရ တုံ႔ျပန္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

၂။ ဒုတိယကမာၻစစ္အတြင္း စစ္ေဘးဒဏ္မသင့္တဲ့အတြက္ အေမရိကန္ရဲ႕စီးပြားေရးဟာ အလြန္အမင္းတိုးတက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေမရိကန္မွာ ထုတ္လုပ္ထားတဲ့ ပံုေအာေနတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြ တင္သြင္းႏိုင္မဲ့ေစ်းကြက္ျဖစ္တဲ့ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕စီးပြားေရးေတြ ဖံြ႕ျဖိဳးလာေရးအတြက္ မာရွယ္စီမံကိန္းက ရည္ရြယ္တာျဖစ္တယ္။ ထို႔အတူပဲ တ႐ုတ္ကလည္း သူ႔ပိုလွ်ံေနတဲ့ ကုန္ပစၥည္းေတြအတြက္ ေစ်းကြက္ရွာတာျဖစ္တယ္လို႔ စြပ္စြဲမႈေတြရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒီပိုးလမ္းမ (၂) သြယ္ (ကုန္းလမ္းတ ေၾကာင္း-ေရလမ္းတေၾကာင္း) တည္ေဆာက္မႈေၾကာင့္ ရရွိမယ့္အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ားဟာ တ႐ုတ္ရမွာထက္ အဲဒီလမ္းတ ေလွ်ာက္က ႏိုင္ငံမ်ားရမွာက ပိုမ်ားပါတယ္။

၃။ မာရွယ္စီမံကိန္းမွာ ေတာင္းဆိုခ်က္ ေႏွာင္ႀကိဳးမ်ားရွိပါတယ္။ အကူအညီလက္ခံယူတဲ့ႏိုင္ငံမ်ားအေနနဲ႔ မိမိတို႔ႏိုင္ငံ စီး ပြားေရးေပၚလစီအေပၚ ကိုယ္ပိုင္ခန္႔ခြဲခြင့္အာဏာေတြ ေလ်ာ့ရဲအားနည္းသြားရျပီး ၿမီရွင္ႏိုင္ငံ (အေမရိကန္) ရဲ႕ ေတာင္းဆို ခ်က္အရ အေဆာက္အအံုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ေပးရပါတယ္။ ဒီနည္းနဲ႔ အေမရိကန္ကုန္ပစၥည္းမ်ား ဥေရာပေစ်း ကြက္ထဲဝင္တဲ့အခါ အခြန္အေကာက္ႏႈန္းေတြ ေလွ်ာ့ခ်ေပးရရံုမက ကမာၻ႔ကုန္သြယ္ေရးစနစ္အတြင္း အေမရိကန္ေဒၚလာကို အဓိကေငြေၾကးအျဖစ္ အသံုးျပဳရပါေတာ့တယ္။ ဒါနဲ႔ဆန္႔က်င္စြာပဲ - ပိုးလမ္းမမ်ား တည္ေဆာက္ေရးစီမံကိန္းကေတာ့ လမ္း တေလွ်ာက္က ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား ဘက္စံု (ေပၚလစီမ်ား- အေျခခံအေဆာက္အအံု-ကုန္သြယ္ေရး) အဆက္အသြယ္မ်ား (connectivity) ပိုမိုတိုးတက္လာေရးအတြက္ ရည္ရြယ္ပါတယ္။ ဒီနည္းနဲ႔ ေငြေၾကးလည္ပတ္မႈမ်ား ပိုမိုေခ်ာေမြ႔ျပီး ျပည္သူ မ်ား အခ်င္းခ်င္းၾကားလည္း ပိုမိုနားလည္ခ်စ္ၾကည္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဟာ ဖြံ႕ျဖိဳးတိုးတက္ဆဲႏိုင္ငံမ်ားအၾကား အျပန္အလွန္ အက်ိဳးရွိတဲ့ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ ေရးမ်ားျဖစ္ပါတယ္။

၄။ မာရွယ္စီမံကိန္းမွာ အေမရိကန္ဟာ ဦးစီးမႈအခန္းကပါဝင္ျပီး အေမရိကန္အကူအညီကိုလက္ခံယူရတဲ့ ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ား ကေတာ့ လက္ေအာက္ခံႏိုင္ငံမ်ားသဖြယ္ျဖစ္ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တ႐ုတ္ေရွ႕ေဆာင္ေရွ႕ရြက္လုပ္ေနတဲ့ အာရွအေျခခံအ ေဆာက္အအံု ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈဘဏ္တို႔ ပိုးလမ္းမရန္ပံုေငြ စတာတို႔မွွာေတာ့ ပါဝင္သူမ်ားအားလံုး တန္းတူညီမွ်ရွိဖုိ႔ အားလံုး အက်ိဳးအျမတ္ရရွိဖုိ႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံရာမွာသံုးမည့္ေငြေၾကးကလည္း အေမရိကန္ေဒၚလာပဲ သံုးမွာျဖစ္ျပီး တ႐ုတ္ ယြမ္ေငြသံုးမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီစီမံကိန္းကို တ႐ုတ္ကတင္သြင္းခဲ့တာ ျဖစ္ေပမယ့္ တ႐ုတ္က တဦးတည္းထိန္းခ်ဳပ္ထားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ တ႐ုတ္က လမ္းတေလွ်ာက္ကႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ ဖံြ႕ျဖိဳးတိုးတက္ေရး အခြင့္ေကာင္းေတြကို မွ်ေဝေပးဖုိ႔ ရည္ ရြယ္ျပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕ (ႏိုင္ငံႀကီးတႏိုင္ငံအေနနဲ႔) တာဝန္သိမႈနဲ႔ စိတ္ေစတနာကို ေဖၚျပဖို႔ျဖစ္ပါတယ္။

၅။ မာရွယ္စီမံကိန္းဟာ စစ္ဒဏ္ခံလိုက္ရေပမယ့္ ႏႈိင္းယွဥ္ခ်က္အရ စက္မႈလက္မႈတိုးတက္ျပီး ဥေရာပႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ စီးပြားေရး ေတြကို ကူညီတည္ေဆာက္ေပးခဲ့တာပါ။ တ႐ုတ္ရဲ႕စီမံကိန္းမွာပါဝင္မယ့္ ပိုးလမ္းမတေလွ်ာက္က ႏိုင္ငံအမ်ားစုကေတာ့ ဆင္းရဲတဲ့ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္တဲ့အတြက္ တ႐ုတ္အတြက္ တာဝန္ပိုႀကီးပါတယ္။

ဒါေတြကေတာ့ တ႐ုတ္ပညာရွင္မ်ားေထာက္ျပတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ပိုးလမ္းမစီမံကိန္းႀကီးနဲ႔ အေမရိကန္ေတြရဲ႕မာရွယ္စီမံကိန္းအ ၾကား ျခားနားခ်က္မ်ားျဖစ္ပါတယ္။

ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ ဒီစီမံကိန္းႀကီးမ်ားဟာ လက္ခံရယူတဲ့ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ေတာ့ အက်ိဳးရွိတာခ်ည္းပါပဲ။ စတင္ေဖာ္ေဆာင္ လုပ္ေဆာင္ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံႀကီးမ်ားဟာလည္း ႏိုင္ငံေရးအရ စီးပြားေရးအရ မိမိတို႔ႏိုင္ငံမ်ားအတြက္ေသနဂၤဗ်ဴဟာ အက်ိဳးေက်းဇူး မ်ားေပၚက စဥ္းစားၾကတာပါပဲ။

ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံငယ္မ်ားအေနနဲ႔ မိမိႏိုင္ငံအက်ိဳးစီးပြားအတြက္ ရႏိုင္သေလာက္ရရွိႏိုင္ေအာင္ အထူးသျဖင့္ ျပည္သူတရပ္လံုး အက်ိဳးရွိေရးအတြက္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ေတာ့ အစိုးရေတြဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိတဲ့ ေကာင္း မြန္တဲ့အစိုးရမ်ားျဖစ္ဖုိ႔ေတာ့ လိုအပ္လွပါတယ္။

လွေက်ာ္ေဇာ
၂၂-၂-၂၀၁၅

ကိုးကား။
Beijing Review.Feb’5;2015/