လွေက်ာ္ေဇာ ● တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (၁၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ - အပိုင္း (၇)

လွေက်ာ္ေဇာ ● တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (၁၉) ႀကိမ္ေျမာက္ အမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္ - အပိုင္း (၇)
(မုိးမခ) ဇန္နဝါရီ ၃၁၊ ၂၀၁၈

● တကမာၻလံုးဆိုင္ရာ စီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈ (Global Governance)
တ႐ုတ္သမတရွီက်င့္ဖင္ရဲ႕ ႏွစ္သစ္ကူးမိန္႔ခြန္းမွာ လူသားေတြရဲ႕ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ အလားအလာ မ်ားဟာ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မ်ားရွိသလို စိုးရိမ္စရာေတြလည္းရွိပါတယ္။ မိုးေအာက္ေျမျပင္တခုလံုးဟာ မိသားစုတစုတည္းပါပဲ။ တ႐ုတ္ျပည္အေနနဲ႔တာဝန္သိတဲ့ႏိုင္ငံတႏိုင္ငံအေနနဲ႔ေျပာရရင္ ကုလသမဂၢရဲ႕ အဆင့္ေနရာနဲ႔ အာဏာပိုင္မႈကို ျပတ္ျပတ္ သားသား ကာကြယ္ေပးသြားမွာျဖစ္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာအေရးအခင္းမ်ားအတြင္းမွာ မိမိတို႔ရဲ႕ သင့္ေတာ္တဲ့တာဝန္ဝတၱရားမ်ာကိုတက္ႂကြစြာ ေက်ႁပြန္ေအာင္ထမ္းေဆာင္သြားပါ့မယ္လို႔ ထည့္သြင္းေျပာၾကားသြားပါတယ္။

တကယ္လည္း ကုလသမဂၢရဲ႕လုပ္ေဆာင္ခ်က္၊ လမ္းညႊန္ခ်က္မ်ားကို လိုက္နာတာလည္း ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ဥပမာ အားျဖင့္ ကုလသမဂၢက ...

၁။ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္ကသတ္မွတ္ခဲ့တဲ့ ေထာင္စုႏွစ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးရည္မွန္းခ်က္ (၈) ခ်က္။ (Millennium Development Goals - MDG-8) ကို သတ္မွတ္ခ်ိန္ ၂ဝ၁၅ ထက္ ေစာNပီးေအာင္ျမင္ေအာင္ လုပ္ျပခဲ့ပါတယ္။

၂။ ၂ဝ၁၅ မွာခ်မွတ္ခဲ့တဲ့ စဥ္ဆက္မျပတ္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးရည္မွန္းခ်က္ (၁၇) ခ်က္၊ (Sustainable Development Goals-SDG17) ကိုလည္း သတ္မွတ္ခ်ိန္ ၂ဝ၃ဝ မတိုင္ခင္ ျပည့္မီေအာင္လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ (တ႐ုတ္က သူ႔ႏိုင္ငံ ဆင္းရဲမႈ ပေပ်ာက္ေရးကို ၂ဝ၂ဝ မွာ ေအာင္ျမင္ေစရမယ္လို႔ ေႂကြးေၾကာ္ထားတာပါ။ ဥပမာ ကုလရဲ႕ရည္မွန္းခ်က္ (၁၇) ခ်က္မွာ ... (၁) ဆင္းရဲမႈပေပ်ာက္ေရးနဲ႔၊ (၂) ဆာေလာင္ငတ္မြတ္မႈ (Hunger) ပေပ်ာက္ေရးျဖစ္ပါတယ္။)

၃။ ၁၉၉ဝ ခုႏွွစ္ေလာက္ကစၿပီး ကုလသမဂၢရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေစာင့္လုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ တ႐ုတ္က တပ္ဖြဲ႕မ်ားတျဖည္းျဖည္းပို႔ေပးေနရာမွာ အခုအခါ လံုျခံဳေရးေကာင္စီအဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားအၾကား အမ်ားဆံုးပို႔ထားတဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္လာေနပါၿပီ။ ဒါ့အျပင္ ၿငိမ္း ခ်မ္းေရးေစာင့္တပ္သားေလ့က်င့္ေရးေက်ာင္းမ်ားကိုလည္း တ႐ုတ္ျပည္မွာဖြင့္လွစ္ေပးၿပီး ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားက သင္တန္း သားမ်ားကို လက္ခံသင္ၾကားေပးလွ်က္ရွိပါတယ္။

ဒါေတြလုပ္ေဆာင္ရာမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ရွိပံုရပါတယ္။ ဒုတိယကမာၻစစ္အၿပီး (လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၆ဝ - ၇ဝ) က ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ ႏိုင္ငံေရး၊ ဘ႑ာေရးစည္းစနစ္ေတြကိို ပိုမိုတရားမွ်တလာေရးအတြက္ (တျခားဖြံ႕ၿဖိဳးတိုး တက္ ဆဲႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔အတူ) ျပန္ေရးဆြဲဖို႔ႀကိဳးစားလာတဲ့ျဖစ္စဥ္ပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကုလသမဂၢကို အင္အားႀကီးႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕အသံုးခ်ခံဘဝကေန တကမာၻလံုးရွိ ႏိုင္ငံမ်ားအားလံုး (အယူဝါဒတူတူ မတူတူ ဆင္းရဲခ်မ္းသာ အင္အားႀကီး ေသးမခြဲျခားပဲ) ရဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး စင္ျမင့္ (Governance Body) ျဖစ္လာေရးကို ရည္ရြယ္တာပါ။

အဓိကကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာျပသာနာေတြေျဖရွင္းရာမွာ ႏိုင္ငံတိုင္း ေျပာေရးဆိုခြင့္ရရွိေရး (Multilateralism) အတြက္ပါ။ အခုတ႐ုတ္က တကမာၻလံုးဆိုင္ရာစီမံအုပ္ခ်ဳပ္မႈအတြက္ လိုအပ္ခ်က္မ်ားအျဖစ္ ေနာက္ဆံုးတင္ျပလာတဲ့ ...

၁။ အတူတိုင္ပင္ညႇိႏႈိင္းျခင္း
၂။ အတူတည္ေဆာက္ျခင္း
၃။ အတူမွ်ေဝခံစားျခင္းတို႔ျဖင့္ အနာဂါတ္ကိုမွ်ေဝပိုင္ဆိုင္တဲ့ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတရပ္တည္ေဆာက္ေရးဆိုတာေတြဟာ ကုလသမဂၢဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြထဲပါဝင္သြားပါၿပီ။ ကုလသမဂၢက တ႐ုတ္ရဲ႕တီထြင္ဖန္တီးမႈရွိတဲ့အျမင္ေတြကို လက္ခံလိုက္တဲ့ သ ေဘာပါ။

(ဒီႏွစ္ ဆြစ္ဇာလန္ ဒါးဗိုစ့္မွာက်င္းပတဲ့ ကမာၻစီးပြားေရးဖိုရမ္ရဲ႕ေခါင္းစီးက က်ဳိးပဲ့ေနတဲ့ကမာၻအတြက္ အနာဂါတ္ကို မွ်ေဝ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းတည္ေဆာက္ေရး Creating a Shared Future for Fractured World တဲ့။)

ဒါဟာ တ႐ုတ္ရဲ႕ေအာင္ျမင္မႈလို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ တ႐ုတ္က ႏိုင္ငံတကာစင္ျမင့္မွာ ေအာင္ျမင္လာရသလဲ။ ေအာက္ ပါအခ်က္မ်ားေၾကာင့္လို႔ ထင္ပါတယ္။

အဓိကအေၾကာင္းရင္းကေတာ့ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္က တ႐ုတ္ျပည္မွာစတင္ခဲ့တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးႏွင့္ တံခါးဖြင့္ေပၚလစီေအာက္မွာ (အႏွစ္ ၄ဝ ၾကာၿပီးေနာက္) ဆင္းရဲသား သန္း (၇ဝဝ) ေက်ာ္ကို ဆင္းရဲတြင္းကကယ္ထုတ္ႏိုင္႐ံုမွ်မက၊ ႏိုင္ငံအေနနဲ႔က လည္း ကမာၻေပၚမွာ အေမရိကန္ၿပီးရင္ ဒုတိယအႀကီးဆံုး စီးပြားေရးအင္အားႀကီးႏိုင္ငံအျဖစ္ ေရာက္ရွိလာေစတဲ့ျပည္တြင္း မွာက်င့္သံုးခဲ့တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးစနစ္ေအာင္ျမင္မႈကို တကမာၻလံုး မ်က္ဝါးထင္ထင္ ျမင္လိုက္ရလို႔ပါပဲ။

တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဟာ တီထြင္ဖန္တီးမႈရွိစြာ ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းနဲ႔ကိုက္ညီစြာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစြမ္းရည္ကိုျမႇင့္တင္ႏိုင္လို႔ ျဖစ္ ပါတယ္။ တ႐ုတ္ရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေပၚလစီမ်ားဟာ အလြန္က်ယ္ျပန္႔ၿပီး ဘက္စံုပါတယ္။ လယ္ယာ၊ စက္မႈ၊ ႏိုင္ငံျခား ကုန္သြယ္ေရး၊ ဆင္းရဲမႈေလွ်ာ့ခ်ေရး၊ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ ပညာေရး၊ လူသားအရင္းအျမစ္ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္မႈစြမ္းရည္ တည္ေဆာက္ေရး စတာေတြပါဝင္ပါတယ္။

ဒီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို တ႐ုတ္က စီးပြားေရးနယ္ပယ္မွာသာ ကန္႔သတ္ထားတာမဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္မွာ လည္း သင့္ေတာ္စြာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္သာလွ်င္ ၂ဝဝ၈ မွာေပၚခဲ့တဲ့ ကမာၻဘ႑ာေရးအၾကပ္ အတည္း၊ ၂ဝ၁ဝ မွာေပၚခဲ့တဲ့ အာရပ္ကမာၻကလႈပ္ရွားမႈမ်ား စတဲ့ ကမာၻနဲ႔ခ်ီျဖစ္ပ်က္ခဲ့တဲ့ စိန္ေခၚမႈမ်ားကို ၾကံ့ၾကံ့ခံႏိုင္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္ဟာ ခိုင္မာတယ္၊ ျပင္ပဂယက္ေတြကို ခံႏုိင္တယ္ဆိုတာကို ျပသလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။

ဒါ့အျပင္ ၂ဝ၁၂ မွာျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ (၁၈) ႀကိမ္ေျမာက္ အမ်ဳိးသားကြန္ဂရက္အၿပီးမွာ အရွိန္ျမႇင့္ လုပ္ ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ပါတီတည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ လာဘ္ယူ လာဘ္စား တိုက္ဖ်က္ေရးလုပ္ငန္းမ်ားကို ႏိုင္ငံတကာက ျမင္လိုက္ေတြ႕လိုက္ ရပါတယ္။ ဒါေတြေၾကာင့္ (အထူးသျဖင့္ မိမိတို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးလမ္းကို စမ္းတဝါးဝါးရွာေဖြေနရတဲ့)ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံ အမ်ားအျပားက တ႐ုတ္ပံုစံကို စိတ္ဝင္စားလာၾကတာပါ။ အစိုးရမ်ားသာမက ႏိုင္ငံေရးပါတီအမ်ဳိးမ်ဳိးကလည္း စိတ္ဝင္စား လာၾကၿပီး အျပန္အလွန္ ဆက္ဆံေရးေတြ ေပၚေပါက္လာခဲ့ပါေတာ့တယ္။ (ဒီေနရာမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕လက္ေတြ႕က်တဲ့စဥ္းစားည္း ေတြကလည္း အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။ တ႐ုတ္ဟာ အရင္ကထားခဲ့တဲ့မူေတြ (ဥပမာ-လက္ေတြ႔အေျခအေနေတြနဲ႔ မ ကုိက္ညီေတာ့တဲ့ ဝါဒေရးရာေပၚမွာအေျခခံတာ) ကို စြန္႔တန္တာစြန္႔၊ ျပဳျပင္သင့္တာေတြျပဳျပင္တာေတြလည္း လုပ္ေဆာင္ပါ တယ္။)

တ႐ုတ္က  ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြလုပ္ေဆာင္ရာမွာ ထူးျခားခ်က္ေတြ ရွိပါတယ္။
၁။ လြယ္ကူတဲ့ျပႆနာေတြကို အရင္ေျဖရွင္းတာ

၂။ တဆင့္ၿပီးမွတဆင့္ စမ္းသပ္လုပ္ေဆာင္လိုက္၊ အမွားေတြျပင္လိုက္၊ ေနာက္တဆင့္တက္လိုက္၊ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း စနစ္က် စြာ လုပ္ေဆာင္တာ၊

၃။ ေပၚလစီအသစ္မ်ားကို စမ္းသပ္ကြက္အေသးေတြမွာ လုပ္ေဆာင္ၾကည့္ၿပီးမွ ရရွိလာတဲ့အက်ိဳးမ်ားကို ဆန္းစစ္ၿပီးမွ အ က်ယ္ အျပန္႔လုပ္ေဆာင္တာ စတာေတြဟာ အလြန္ေလ့လာစရာပါ။

(တိန္႔ေရွာင္ဖ်င္က ေခ်ာင္းျဖတ္ရာမွာ ေအာက္ကေက်ာက္တုံးေတြကို တတုံးမွာျမဲမွ ေနာက္တတံုးကိုလွမ္းလို႔ မွာထားပါတယ္။)

တည္ၿငိမ္ေရးကိုအဓိကထားၿပီး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအၾကား ဆက္ဆံေရးနဲ႔ေပၚေပါက္လာတဲ့ ပဋိပကၡ မ်ားကို ေခတ္ေရစီးေၾကာင္းနဲ႔အညီ လက္ဦးမႈရွိရွိ ေျဖရွင္းႏိုင္မႈမ်ားေၾကာင့္ ေအာင္ျမင္ရတာပါ။

တည္ၿငိမ္တဲ့လူ႔အဖြဲ႕အစည္းတရပ္ကသာလွ်င္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးလမ္းအတြက္ ခိုင္မာတဲ့ အေျခခံအုတ္ျမစ္ျဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး အ ျပန္အလွန္အားျဖင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္လာမႈကသာလွ်င္ လူ႔အဖြဲ႕အစည္းအတြင္း စည္းလံုးညီညႊတ္ေပါင္းစည္းမႈ (Cohesion) ကို ျဖစ္ေစႏိုင္္ပါတယ္။

ဒီလိုနည္းနဲ႔တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕စီမံကိန္းက်စီးပြားေရးစနစ္ႀကီး (Planned Economy) ကို မသိမသာ တျဖည္းျဖည္း (အထိအခိုက္ အက်အဆံုးနည္းစြာနဲ႔) ဆိုရွယ္လစ္ေစ်းကြက္စီးပြားေရးစနစ္ (Socialist Market Economy) သို႔ ေျပာင္းလဲလိုက္ႏိုင္ပါတယ္။ ျဖစ္ေပၚေျပာင္းလဲေနတဲ့အေျခအေနမ်ားနဲ႔အညီ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့အျမင္ (The outlook of development)ကို အဆက္မျပတ္ တီထြင္ဖန္တီးႏိုင္မႈဟာ တ႐ုတ္ေအာင္ျမင္မႈရဲ႕အေျခခံအခ်က္ပါပဲ။

၁၉၈ဝ မွ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္မ်ားအထိ တ႐ုတ္ရဲ႕ႏွစ္စဥ္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈႏႈန္း (Growth rate) ဟာ ဂဏန္း (၂) လံုးျဖစ္ပါတယ္။ အလွ်င္အ ျမန္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈႏႈန္းနဲ႔အတူ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈညီမမွ်ျဖစ္ျခင္း၊ သဘာဝပတိဝန္းက်င္ထိခိုက္ျခင္း၊ ဝင္ေငြကြာဟမႈ၊ စတဲ့ျပႆနာေတြေပၚလာ ပါတယ္။ ဒီေတာ့ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီက (၂ဝဝ၃ ခုႏွစ္ ၁၆ ႀကိမ္ေျမာက္ကြန္ဂရက္ ဟူခ်င္ေထာင္းလက္ထက္) မွာ သိပၸံ နည္းက်ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈဆိုတဲ့ သေဘာတရားလမ္းညႊန္ခ်က္ကိုက်င့္သံုးၿပီး ျပည္သူလူထုအက်ဳိးစီးပြားနဲ႔ကိုက္ညီတဲ့ ဘက္စံု တဲ့ အျပန္အလွန္ညႇိႏႈိင္းထားတဲ့ စဥ္ဆက္မျပတ္ေရရွည္ခံတဲ့ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈဆိုတာကို တီထြင္လုပ္ေဆာင္လိုက္ပါတယ္။ ဒီအျမင္သစ္ေအာက္မွာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈတိုင္းတာတဲ့အညႊန္းကိန္းမ်ားဟာ ေျပာင္းသြားပါတယ္။ ေရတို ဂဏန္းအရည္ အတြက္အက်ဳိးအျမတ္မ်ားထက္ ေရရွည္ လူမႈေရးတိုးတက္မႈမ်ားအေပၚ ပိုမိုအာ႐ံုျပဳလာပါတယ္။

အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဟာ (အလြန္႐ႈပ္ေထြးလွတဲ့ ကမာၻ႔အေျခအေနမ်ားေအာက္မွာ) ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ဆိုင္ရာ အဓိကအယူအဆ (၅) ခုကို တင္သြင္းထားပါတယ္။

၁။ တီထြင္ဖန္တီးမႈ
၂။ အျပန္အလွန္ညိႇႏႈိင္းမႈ
၃။ အစိမ္းေရာင္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ
၄။ တံခါးဆက္လက္ဖြင့္ထားမႈ
၅။ အက်ိဳးအျမတ္မ်ားကိုမွ်ေဝခံစားမႈဆိုတာျဖစ္ၿပီး ဒါမွသာလွ်င္ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို စဥ္ဆက္မျပတ္ထိမ္းသိမ္းႏိုင္မယ္လို႔ ဆိုထားပါတယ္။ ဒါေတြဟာ စီးပြားေရးဆိုင္ရာျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားလည္းလုပ္ေဆာင္ပါတယ္။

ပါတီတြင္း ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားကို အဆက္မျပတ္လုပ္္ပါတယ္။ (ပါတီဝင္မ်ားလိုက္နာရမယ့္စည္းကမ္းမ်ားကိုလည္း အဆက္မျပတ္ထုတ္ၿပီး အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရး စနစ္တက်လုပ္ႏိုင္တာ၊ ရာသက္ပိုင္ရာထူးစနစ္ေတြဖ်က္သိမ္းတာ၊ အထူးအခြင့္အေရးမ်ားကိုေလွ်ာ့ခ်တာ၊ အရည္အခ်င္းအရေနရာမ်ားကိုစီစဥ္တာ (Meritocracy)၊ ရာထူးတိုးေရးမ်ားမွာ လူထုေထာက္ခံမႈကို အေျခခံတာစတာမ်ား) ႏိုင္ငံေရးအရ တန္းတူညီိမွ်မႈရွိေရး၊ ႏိုင္ငံေရးအရ ျပည္သူလူထုအမ်ားအျပားပါဝင္ လာေရး၊ ေအာက္ေျခအစိုးရအဖြဲ႕အစည္းမ်ားအတြင္း ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းမ်ားအရ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားျပဳလုပ္ေပးေရး၊ လူထုလူတန္းစားအဖြဲ႕အစည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးက ႏိုင္ငံေရးအရေျပာေရးဆိုခြင့္ရရွိေရးဆိုတာေတြကို စနစ္တက်လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။

ဒီေနရာမွာ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ႏိုင္ငံေရးစနစ္ရဲ႕ထူးျခားခ်က္အေၾကာင္းမ်ားေၾကာင့္လည္း ပိုမိုေအာင္ျမင္ေအာင္လုပ္ႏိုင္တာျဖစ္ ဟန္ရွိပါတယ္။

တ႐ုတ္ျပည္မွာ ၁၉၄၉ ကစတင္ၿပီး က်င့္သံုးခဲ့တဲ့ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ေခါင္းေဆာင္မႈေအာက္က ပါတီစံုံုပူးေပါင္းေဆာင္ ရြက္မႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအရတိုင္ပင္ေဆြးေႏြးမႈစနစ္ကို ထိမ္းသိမ္းႏိုင္႐ံုမက ပိုမိုျပည့္စံုရင့္က်က္လာေအာင္လုပ္ႏိုင္မႈက အခရာက်ပါ တယ္။

တ႐ုတ္ျပည္မွာ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီအျပင္ တျခားႏိုင္ငံေရးပါတီ (၈) ပါတီရွိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ပါတီအစြဲမရွိတဲ့ တသီး ပုဂၢ လိကပညာရွင္မ်ားလည္း ရွိပါတယ္။ အဲဒါေတြအားလံုးအျပင္ က်န္အဖြဲ႕အစည္းအသီးသီး (ဥပမာ - အႏုပညာရွင္မ်ား၊ အား ကစားသမားမ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား၊ စက္႐ံုအလုပ္႐ံုက စံျပလုပ္သားမ်ား၊ လူမ်ဳိးစုအသီးသီးက၊ နယ္စြန္နယ္ဖ်ား က၊ အစိုးရမဟုတ္တဲ့အဖြဲ႕မ်ား NGO၊ ဒုကၡိတအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ဘာသာေရးအဖြဲ႕မ်ား၊ ေရႊ႕ေျပာင္းလုပ္သားမ်ား စသည္မ်ားပါ) ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိတဲ့ (ေမာ္တီထြင္ဖန္တီးခဲ့တဲ့) တ႐ုတ္ျပည္သူ႔ႏိုင္ငံေရးအတိုင္ပင္ခံကြန္ဖရင့္္ဆိုတာကို ႏွစ္စဥ္ မတ္လတိုင္း တ႐ုတ္ျပည္သူ႔ကြန္ဂရက္နဲ႔အတူ တၿပိဳင္တည္းက်င္းပေလ့ရွိၿပီး ႏိုင္ငံေရးရာ တိုင္းျပည္ေရးရာေတြကို ဝင္ေရာက္ေဆြးေႏြးခြင့္၊ အၾကံေပးခြင့္၊ ႀကီးၾကပ္ခြင့္ (Supervision) ေတြကို ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒအရေရာ၊ တျခားဥပေဒမ်ားအရပါ အကာအ ကြယ္ေပးထားပါတယ္။

(ဥပမာ - ႏွစ္စဥ္က်င္းပတဲ့ ကြန္ဂရက္ႀကီးေတြမတိုင္ခင္ ကြန္ဂရက္ေတြမွာတင္မယ့္ အစီရင္ခံစာေတြ၊ ဥပေဒၾကမ္းေတြ၊ လူပုဂၢိဳလ္အေျပာင္းအလဲေတြ၊ စတာ စတာေတြကို အဲဒီတျခားပါတီက ေခါင္းေဆာင္မ်ားဆီပို႔ေပးျပီး၊ အႀကံဉာဏ္မ်ား၊ ထင္ ျမင္ခ်က္မ်ားေတာင္းခံေလ့ရွိပါတယ္။ အစိုးရအဖြဲ႕ထဲမွာလည္း အဲဒီတျခားပါတီကသင့္ေတာ္သူမ်ားကိုလည္း ထည့္သြင္းမႈ ေတြရွိပါတယ္။)

ဒါေတြေၾကာင့္ တ႐ုတ္အစိုးရရဲ႕ေပၚလစီမ်ားကို အဆက္မျပတ္ဆက္လက္ေဖၚေဆာင္ႏိုင္တာပါ။ (Policy continiuity)အခု တ႐ုတ္အစိုးရေဖၚေဆာင္ေနတာဟာ (၁၃) ႀကိမ္ေျမာက္ (၅) ႏွစ္စီမံကိန္း (၂ဝ၁၆ - ၂ဝ၂ဝ) ျဖစ္ပါတယ္။ ရွီက်င့္ဖင္ရဲ႕ပါတီအစီ ရင္ခံစာမွာလည္း ေနာင္အႏွစ္ ၂ဝ - ၃ဝ အထိ လုပ္ေဆာင္မယ့္စီမံကိန္းမ်ားပါပါတယ္။ ဘယ္ႏိုင္ငံမွ ဒီလိုမလုပ္ႏိုင္ပါဘူး။ (ဥပမာ-အေမရိကန္မွာ ထရန္႔တက္လာတာနဲ႔ အိုဘာမားလုပ္ေဆာင္ထားသမွ်ေတြကို အကုန္ဖ်က္ပစ္တာၾကည့္ပါ။)

တကယ္ေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕စီးပြားေရးေအာင္ျမင္မႈမ်ားဟာ-ႏွစ္ရွည္လမ်ားအျပင္းအထန္ႀကိဳးစားလုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကတဲ့ လူမႈ ေရး၊ ႏိုင္ငံေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ားေၾကာင့္ ျဖစ္လာတာပါ။ အာဏာခ်ိန္ခြင္လွ်ာညီေရးကို အာမခံတဲ့ ထိမ္းသိမ္းကြပ္ကဲတဲ့ ယႏာၱရားမ်ား (Supervisory mechanism) ေကာင္းမြန္တိုးတက္ေရးအတြက္ တဆင့္ၿပီးတဆင့္ သတိႀကီးစြာထားၿပီး ထိမ္းညိႇလုပ္ေဆာင္ႏိုင္လို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြကေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ႏွစ္ေပါင္း (၄ဝ) ေဖာ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ တနည္းေျပာရရင္ေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕အုပ္ခ်ဳပ္မႈစနစ္အေၾကာင္း အၾကမ္းဖ်ဥ္းျဖစ္ပါတယ္။

ဒါေတြကို တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕အဆက္ဆက္ေခါင္းေဆာင္ေတြက က်င့္သံုးလုပ္ေဆာင္လာရာမွာ အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ တ႐ုတ္ျပည္ထူးျခားခ်က္မ်ားနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ့ဆိုရွယ္လစ္စနစ္ဟာ တစံုတရာအေကာင္အထည္ေပၚလာၿပီလို႔ ေျပာဆိုလာႏိုင္ပါ ၿပီ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အခုလက္ရွိသမတလည္းျဖစ္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕အေထြေထြအတြင္းေရးမႈဴးလည္းျဖစ္တဲ့ ရွီက်င့္ဖင္ကအဲဒီအေတြးအေခၚေတြေရာႁပြန္းပါဝင္ေနတဲ့ သူေဟာေျပာခ်က္ေတြကိုစုစည္းၿပီး တ႐ုတ္ျပည္ကိုအုပ္ခ်ဳပ္ျခင္း (The Gover nance of China) ဆိုတဲ့-က်မ္းတြဲ-ႏွစ္တြဲထုတ္ေဝထားပါတယ္။ အပိုင္း (၈) မွာ အဲဒီက်မ္းမ်ားအေၾကာင္း တင္ဆက္ပါ့မယ္။

လွေက်ာ္ေဇာ
၂၉၊ ၁၊ ၂ဝ၁၈

မွတ္ခ်က္
- ပံု (၁) တ႐ုတ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေစာင့္တပ္သားမ်ား ေလ့က်င့္ေနစဥ္။

- ပံု (၂) ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္လီခက္ခ်န္က သူတင္သြင္းမယ့္ အစိုးရအစီရင္ခံစာအတြက္ တ႐ုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီဝင္မဟုတ္တဲ့သူမ်ားထံမွ အၾကံဉာဏ္မ်ားေတာင္းတဲ့ေဆြးေႏြးပြဲ (၂ဝ၁၇)

- ပံု (၃) တ႐ုတ္အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံေရးအတိုင္ပင္ခံကြန္ဖရင့္ (CPPCC) က်င္းပေနစဥ္ (၂ဝ၁၇-မတ္လ)