ေမာင္လူေပ - အပူလြန္ စီးပြားေရး
(မိုုးမခ) ဧျပီ ၂၉ ၊ ၂၀၁၈
စီးပြားေရးေစ်းကြက္မွာသံုးတဲ့ စကားလံုးတစ္ခုရွိတယ္။ အပူလြန္ စီးပြားေရး( Overheating economy ) တဲ့။
စီးပြားေရးေစ်းကြက္ ေအးစက္ေနတဲ့အခ်ိန္ေတြရွိတယ္။ ျမန္မာျပည္မွာ အခုျဖစ္ေနတဲ့အေျခအေနမ်ိဳးေပါ့။ ေစ်းကြက္ကလည္ပတ္တယ္ဆိုရံုေလး။ အရွိန္မရပဲ ေႏွးေကြးေနတယ္။ ဒီေစ်းကြက္ကို ျပန္လည္ေႏြးေထြးလာဖို႔ ၊ ပိုၿပီးအရွိန္ရစြာ လႈပ္ရွားလာဖို႔ ဆီေလာင္းေပးရမယ္။ ဆီနဲ႔တူတဲ့ အရင္းအႏွီး ေငြေတြ ထပ္ထည့္လိုက္မွ ေအးစက္ရာက ျပန္လည္ႏိုးထရွင္သန္လာမယ္။
ေငြအရင္းအႏွီးေတြေတြဆိုတာ ေငြစကၠဴေတြ ဗဟိုဘဏ္က ႐ိုက္ထုတ္ဖို႔မဟုတ္။ ေစ်းကြက္ထဲမေရာက္လာတဲ့ေငြမဲေတြကိုဆိုလိုတာပါ။ အရင္စစ္အစိုးရေခတ္က ေငြလိုတိုင္း ႐ိုက္ထုတ္ခဲ့တဲ့အတြက္ ျမန္မာေငြတန္ဖိုးက ဆယ့္သံုးဆေက်ာ္က်ဆင္းခဲ့ရတယ္။ ရာခိုင္ႏႈန္းအားျဖင့္ ၁၃၀၀ % ရာႏႈန္းထိ ေငြေဖါင္းပြခဲ့ရတယ္။ ၁၉၉၀ႏွစ္ဦးပိုင္းက တစ္ေဒၚလာကို ေငြက်ပ္တစ္ရာႏႈန္းေလာက္ပဲရွိခဲ့ရာက ၂၀၀ဝျပည့္ႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းေတြမွာ ေငြက်ပ္ ၁၃၀၀ ေက်ာ္ႏႈန္းေတြျဖစ္ကုန္ေတာ့ ကုန္ေစ်းႏႈန္းက ဆယ့္သံုးဆ တက္လာခဲ့တယ္။ အေျခခံလူတန္းစားေတြမွာ လခတိုးလာေပမဲ့ ဆင္းရဲတြင္းကမတက္ႏိုင္ဆဲ။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကုန္ထုတ္လုပ္မႈဝင္ေငြ သိသာစြာမရွိေပမဲ့ သယံဇာတေတြ၊ မူးယစ္ေဆးေတြ ေမွာင္ခိုထုတ္ရာက ရလာတဲ့ဝင္ေငြေတြ အမ်ားႀကီးရွိေနေသးတယ္။ ဒါေတြက ေဒၚလာေတြအျဖစ္အသြင္ေျပာင္းၿပီး ေစ်းကြက္ထဲမဝင္လာႏိုင္ေသးလို႔ ဒီေငြေတြ ေစ်းကြက္ထဲဝင္လာေရးအတြက္ တရားဝင္ဝင္ေငြမတင္ျပႏိုင္တဲ့ ေငြေတြအေပၚမွာ ေကာက္ခံတဲ့အခြန္ႏႈန္းေတြ ေလွ်ာ့ေပးဖို႔ ႀကိဳးစားေနၾကတာပဲ။ ေငြမဲခဝါခ်မႈတိုက္ဖ်က္ေရးနဲ႔ၿငိမွာ၊ အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕ေငြေတြဝင္လာမွာ စတဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြကိုေၾကာက္ရလို႔ ခုထိေတာ့လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳသံမၾကားရေသး။
ဒီေငြေတြ ေစ်းကြက္ထဲဝင္လာရင္ အိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့ သိန္းေလးငါးေထာင္တန္ ကြန္ဒိုအခန္းသစ္ေတြ ေရာင္းထြက္မယ္၊ ေဆာက္လုပ္ေရးေလာက၊ အိမ္ျခံေျမေလာက ျပန္လည္ရွင္သန္လာမယ္လို႔ တြက္ၾကတယ္။ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ ေဆာက္လုပ္ေရးေလာကနဲ႔ အိမ္ျခံေျမေလာကအတြက္ စီးပြားေရးက ေအးစက္ေနလို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္မဲ့ေနဆဲ။
အေမရိကားမွာကေတာ့ ျမန္မာျပည္နဲ႔ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနပါတယ္။ အေမရိကားစီးပြားေရးကအရမ္းသြက္လက္ျမန္ဆန္ၿပီး လႈပ္ရွားမႈအားအရမ္းေကာင္းေနလို႔ အပူလြန္စီးပြားေရး ျဖစ္ေနရပါသတဲ့။
စီးပြားေရးကို စက္ယႏၲရားႀကီးတစ္ခုလိုျမင္ၾကည့္ပါ။ အရာအားလံုးဟာ ဆက္စပ္ေနၿပီး ဟန္ခ်က္ညီလႈပ္ရွားရတဲ့အခါ ေႏြးေထြးလာတယ္။ လႈပ္ရွားမႈမ်ားၿပီး အလြန္လွ်င္ျမန္လာတဲ့အခါ အပူလြန္မႈျဖစ္လာရၿပီေပါ့။ စက္ပစၥည္းေတြ တုန္ခါၿပီး ဟန္ခ်က္ပ်က္လာႏိုင္တယ္၊ ယိမ္းယိုင္လာႏိုင္တယ္။ အခ်ိန္မွီမထိမ္းႏိုင္ရင္ တစစီ ျပဳတ္ထြက္ကုန္ၿပီး ယႏၲယားႀကီး ပ်က္စီးသြားႏိုင္တယ္။
မၾကာေသးတဲ့ ၂၀၀၈ကေန ၂၀၁၂ ေလာက္အထိ အေမရိကန္စီးပြားေရးက အေတာ္ဆိုးခဲ့တယ္။ အိမ္ေစ်းေတြထိုးက်ေတာ့ ဘဏ္ေတြျပန္အပ္၊ ဘဏ္ေတြမွာေငြမရွိေတာ့ ဗဟိုအစိုးရကဝင္ကယ္တင္ေပးရ။ စက္ရံုေတြရပ္ကုန္ေတာ့လူေတြအလုပ္ျပဳတ္။ ကမ႓ာ့စီးပြားေရးကို ဦးေဆာင္ေမာင္းႏွင္ေနတဲ့ အေမရိကားဆိုတဲ့ မီးရထားေခါင္းတြဲႀကီးက အရွိန္မရေတာ့ပဲ ဒီလိုရပ္ဆိုင္းသြားတဲ့အခါ ေနာက္ကလိုက္ေနၾကတဲ့ တြဲဆိုင္းကမ႓ာ့ႏိုင္ငံေတြ အေတာ္အထိနာၾကရတယ္။ ကမ႓ာလံုးဆိုင္ရာ စီးပြားေရးေႏွးေကြးမႈအထိ ဦးတည္ခဲ့ရတယ္။ဥေရာပေငြေၾကးေစ်းကြက္ပ်က္သြားလို႔ ယူ႐ိုေငြေစ်းေတြထိုးဆင္းသြား၊ စတာလင္ေပါင္ေငြေစ်းေတြက်ဆင္း။အာရွမွာလည္း မနည္း႐ုန္းကန္ခဲ့ရတယ္။ ကမ႓ာ့ေႂကြးၿမီအလြန္နည္းပါးတဲ့ ခ်ိဳင္းနိစ္ႀကီးေတာင္ သူ႔စီးပြားေရးရွင္သန္ဖို႔ အေႂကြးေတြအမ်ားႀကီးယူၿပီး ရပ္တည္ခဲ့ရလို႔ အခုဆို ေႂကြးထူႏိုင္ငံစာရင္းမွာ ထိပ္က ျဖစ္သြားခဲ့ရတဲ့အထိ။
အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ အေမရိကားရဲ႕စီးပြားေရးက ျပန္လည္အရွိန္ရလာတဲ့အေျခအေနကလြန္ၿပီး အရွိန္မ်ားလို႔ အပူလြန္စီးပြားေရးအေျခအေနကို ျပန္လည္ေရာက္ရွိေနတယ္လို႔ ဆိုတယ္။
စီးပြားေရးျပန္လည္ဦးေမာ့လာတဲ့အက်ိဳးဆက္က အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းေတြေလွ်ာ့က်လာလိုက္တာ ၄.၂ရာႏႈန္းပဲ အလုပ္လက္မဲ့က်န္ေတာ့တဲ့အထိပါပဲ။ လူတိုင္းလိုလို အလုပ္ရွိပါတယ္ေပ့ါ။
ဒါေပမဲ့ ေငြေဖါင္းပြႏႈန္းက ေနာက္က လိုက္လာေနတယ္။ အိမ္ျခံေျမေစ်းေတြ ေၾကာက္စရာေကာင္းေအာင္ ျမင့္တက္ေနတယ္။ က်န္းမာေရးအာမခံေစ်းေတြ အရမ္းထိုးတက္လာတယ္။ အေျခခံစားေသာက္ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြ မတက္လာေသးတဲ့အတြက္ပဲ ဝင္ေငြနည္းသူေတြ အသက္ရႉေခ်ာင္ေနေသးတယ္။
ေငြေဖါင္းပြမႈကိုထိမ္းဖို႔ ဗဟိုဘဏ္က အတိုးႏႈန္းေတြ တက္လိုက္တယ္။ ၀.၂၅%ကေနတေျဖးေျဖးဆြဲတင္လာတာ အခုဆိုရင္ ၁.၇၅% ေရာက္လာၿပီ။ ဒီႏွစ္ထဲမွာႏွစ္ခါ၊ ေနာက္ႏွစ္မွာသံုးခါ ထပ္တက္မယ္လို႔ဆိုတယ္။ တစ္ခါတက္ရင္ ၀.၂၅%တက္တာေၾကာင့္ စုစုေပါင္းငါးခါအတြက္ ၁.၂၅%ထပ္တက္ဖို႔ရွိတယ္။ ေနာက္ႏွစ္၂၀၁၉ကုန္လို႔ ၂၀၂၀ေရာက္ရင္အတိုးႏႈန္း၃% ျဖစ္မယ္ေပါ့။
ဗဟိုဘဏ္ရဲ႕ အတိုးႏႈန္းေတြက ဘဏ္အားလံုးရဲ႕ေခ်းေငြေတြအေပၚသက္ေရာက္တဲ့အတြက္ဘဏ္တိုးေတြျမင့္လာမယ္၊ ထိုးတက္ေနတဲ့အိမ္ျခံေျမေစ်းကြက္ ျပန္က်လာမယ္လို႔ ယူဆၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ အခုလို တက္ေစ်းမွာ လိုက္ဝယ္ေနၾကသူေတြဟာ ေငြလက္ငင္းရွင္းၿပီးဝယ္ေနၾကတဲ့ ေငြထုတ္ႀကီးကိုင္ထားႏိုင္သူေတြကအမ်ားစု ျဖစ္ေနၾကတဲ့အတြက္ အိမ္ျခံေျမေစ်းကို ဒီေလာက္ထိ သက္ေရာက္မႈမရွိႏိုင္ဘူးလို႔ တြက္သူေတြလည္းရွိတယ္။
ဘဏ္တိုးေတြျမင့္လာရင္ ေခ်းေငြကိုျပန္ဆပ္ဖို႔ခက္လာမယ္။ စီးပြားေရးေတြကိုထိခိုက္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဗဟိုဘဏ္က အတိုးႏႈန္းေတြဆြဲတင္ေနမႈကို အျမန္ႀကီးမလုပ္သင့္ဖူးလို႔ ယူဆသူေတြလည္းရွိေနျပန္တယ္။ သူတို႔ေထာက္ၾကတာက အေျခခံကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြမတက္လာတဲ့အတြက္ ေငြေဖါင္းပြမႈဟာ ထင္သေလာက္မရွိပါဘူးတဲ့။ ဘဏ္တိုးေတြတက္လာတာေၾကာင့္ တိုးတက္ေနတဲ့ စီးပြားေရးဟာ ကေမာက္ကမျဖစ္မွာစိုးရိမ္ၾကတယ္။
၁၉၇၀ နဲ႔၈၀ အတြင္း အေမရိကားစီးပြားေရးကေမာက္ကမျဖစ္တဲ့အခါ ေငြေဖါင္းပြမႈ တစ္ဆယ္ရာႏႈန္းေက်ာ္အထိ ျဖစ္ခဲ့တာကို ေထာက္ျပၿပီးဗဟိုဘဏ္က စိုးရိမ္မႈကို ေျပာျပတယ္။တဖက္က စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြအျမင္ကေတာ့ ေခတ္မတူေတာ့သလို စနစ္ေတြလည္းမတူေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ စိုးရိမ္စရာမရွိေသးဘူးတဲ့။
ဒါေၾကာင့္ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြ ႏွစ္ဖက္ကြဲၿပီး အျမင္ႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္ေနတာကို ေတြ႕ၾကရပါတယ္။
တဖက္က ဗဟိုဘဏ္ရဲ႕ပညာရွင္ေတြ။ သူတို႔ယူဆခ်က္အရေျပာရရင္ အလုပ္လက္မဲ့ႏႈန္းဟာ တြက္ခ်က္မႈထက္ အရမ္းနည္းေနတယ္။ အလုပ္သမားရွားပါးတဲ့အတြက္ အလုပ္ရွင္ေတြက လုပ္ခလစာေတြ တိုးေပးေနရတယ္။ ၾကာရင္ ေငြေဖါင္းပြမႈကိုဦးတည္မယ္။ အိမ္ျခံေျမေတြက လူလတ္တန္းစားေတြ လက္လွမ္းမမွီတဲ့အေျခအေနျဖစ္ေနၿပီ။ စေတာ့ရွယ္ယာေစ်းေတြလည္းတက္ထားတာ ထိပ္ေရာက္လို႔။ ဒါေတြကို ထိမ္းဖို႔ အတိုးႏႈန္းေတြ ျမႇင့္ရမယ္။
ေနာက္တဖက္ကေတာ့ ေကာ္ပိုေရးရွင္းႀကီးေတြက စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြနဲ႔ ဌာေနဗဟိုဘဏ္ေတြရဲ႕ ပညာရွင္ေတြ။ သူတို႔အယူအဆအရ စီးပြားေရးအေျခခံပလက္ေဖါင္းေတြေျပာင္းကုန္ၿပီ။ ႐ိုး႐ိုးႀကီးေတြးၿပီး ေဖၚျမဴလာတြက္ တြက္လို႔မရေတာ့ဘူး။ စီးပြားေရးေစ်းကြက္က ေခတ္သစ္တစ္ခုဆီသြားေနတယ္။ ဒီေခတ္သစ္ကိုအမွီလိုက္ဖို႔ ဒီအရွိန္အတိုင္းဆက္လက္ခ်ီတက္ေနဖို႔လိုတယ္။ ဒီႏွစ္ရဲ႕ ပထမေလးလပတ္အတြက္ ဂ်ီဒီပီတိုးႏႈန္းက သံုးရာႏႈန္းထိမွန္းခဲ့ေပမဲ့ ႏွစ္ရာႏႈန္းပဲရွိေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဂ်ီဒီပီျမင့္လာေအာင္ စီးပြားေရးေစ်းကြက္ထဲကို ေငြေတြထပ္ပို႔ေပးဖို႔လိုတယ္။ သမၼတထရန္႔ရဲ႕ အခြန္ႏႈန္းေလွ်ာ့ခ်ေပးတာ၊ဗဟိုအစိုးရကအသံုးေငြကို တစ္ထရီလီယံထိတိုးၿပီးသံုးစြဲမွာေတြေၾကာင့္ ဒီေငြေတြေစ်းကြက္ထဲေရာက္လာၿပီး ေစ်းကြက္ပိုၿပီးႀကီးထြားရွင္သန္လာမွ ဂ်ီဒီပီ သံုးရာႏႈန္းေလာက္ျဖစ္လာမယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ေလာက္ေရာက္မွ ဗဟိုဘဏ္က အတိုးႏႈန္းတက္သင့္ပါသတဲ့။
စက္မႈနဲ႔ စီးပြားေရးဖြင့္ၿဖိဳးဆဲျဖစ္တဲ့ႏိုင္ငံေတြမွာ ဂ်ီဒီပီတက္ဖို႔လြယ္သေလာက္ ဖြ႕ံၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြက ဂ်ီဒီပီတက္ဖို႔ အလြန္ခက္လွပါတယ္။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ေငြေဖါင္းပြမႈႏႈန္းျမင့္လာမွာကိုေတာ့ ႏွစ္ဖက္လံုးက မလိုလားၾကပါဘူး။ ကမ႓ာႀကီးကလည္း စီးပြားေရးထိပ္သီးႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့အေမရိကားႀကီး စီးပြားပ်က္မွာ မလိုလားၾကပါဘူး။ ကမ႓ာ့စီးပြားေရးဆိုတာ သံကြင္းဆက္လို ဆက္ထားတာမို႔ ေရွ႕ဆံုးကြင္းဆက္ျပဳတ္က်ရင္ ေနာက္ကြင္းဆက္ေတြပါ အရွိန္နဲ႔တြဲပါသြားၾကမဲ့အေရးကိုပူၾကပါတယ္။ ကမ႓ာ့တည္ၿငိမ္မႈကိုပါ ထိခိုက္လာမဲ့အေရးထိ ျဖစ္လာႏိုင္လို႔ပါပဲ။
ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဘာမွမသိတဲ့ ခပ္ည့ံည့ံလူတစ္ေယာက္မို႔ အနာဂတ္ကို မခန္႔မွန္းတတ္ပါ။ မိတ္ေဆြသူငယ္ခ်င္းမ်ားအတြက္ ဖတ္မိသမွ်ထဲက ေကာင္းႏိူးရာရာေလးေတြ တင္ျပလိုက္ျခင္းသာ ျဖစ္ပါေၾကာင္း။
ခ်စ္တဲ့
ေမာင္လူေပ
Comments