(အက္ေဆးလွည္းတန္း (၄) စာအုုပ္မွ)။ မိုုးမခ၊ ဧျပီ ၃၀၊ ၂၀၁၈
လွည္းတန္းလမ္းဆုုံဆိုုတာ ကမာရြတ္က အင္းစိန္၊ ျပည္လမ္း၊ တကၠသိုုလ္ရိပ္သာလမ္းနဲ႔ လွည္းတန္းလမ္း ဆုုံတဲ့ေနရာမွာ ရွိပါတယ္။ လမ္း ၅ သြယ္ ဆုုံပါ။ ရန္ကုုန္တကၠသိုုလ္၊ တကၠသိုုလ္ဓမၼာရုုံနဲ႔ လွည္းတန္းေစ်းတိုု႔ အထင္ကရ တည္ရွိပါတယ္။ လွည္တန္းနဲ႔ အင္းစိန္လမ္းမေတြေပၚမွာေတာ့ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြအတြက္ လဘက္ရည္ဆိုုင္၊ ထမင္းဆိုုင္၊ ေစ်းဆိုုင္၊ စာအုုပ္ဆိုုင္ေတြ၊ လမ္းေဘးေစ်းဆိုုင္ေတြ အမ်ားအျပားရွိပါတယ္။ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံ၀န္းက်င္မွာ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြအတြက္ အေဆာင္ေတြ၊ က်ဳရွင္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။
လွည္းတန္းဆိုုတာကိုု သည္လိုုေရးလိုုက္ေတာ့ လြန္ခ့ဲတဲ့ အႏွစ္ ၂၀ ေက်ာ္ကလည္း အဲသည္အတိုုင္း၊ အခုုလည္း အဲသည္အတိုုင္းပါပဲ။ ဟုုတ္တယ္မိုု႔လားဗ်ာ။ လွည္းတန္းဟာ ေက်ာင္းသားေတြ လူငယ္ေတြအတြက္ ၾကီးျပင္းရာ က်င္လည္ရာ က်က္စားရာအျဖစ္ အျမဲတည္ရွိေနတယ္ ဆိုုၾကပါစိုု႔။
က်ေနာ္တိုု႔ လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၂၀ေက်ာ္ ၃၀ နည္းပါး (၁၉၈၈) တုုန္းက အဲသည္မွာ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြအျဖစ္ က်င္လည္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ျပီးေတာ့ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံဟာ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြရဲ့ လြတ္လပ္မႈ တရားမွ်တမႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေက်ာင္းသားအခြင့္အေရးေတြအတြက္ ထုုတ္ေဖာ္ ဆႏၵျပ ရုုန္းကန္ လႈပ္ရွားၾကရ ေနရာလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။
၈၈ မတိုုင္မီကတည္းက ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြဟာ အေရးအခင္းလႈပ္ရွားမႈတိုုင္းမွာ အဲသည္ေနရာကေန အားျပဳ ခ်ီတက္ လႈပ္ရွား လႈံ႔ေဆာ္ခဲ့ၾကတာခ်ည္းပဲလိုု႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဲသည္မွာ အေရးအခင္းအဆက္အဆက္နဲ႔ ၈ေလးလုုံး အေရးေတာ္ပုုံ သမိုုင္းေတြ ေက်ာင္းသား လူငယ္ေတြ ေရးထြင္းခဲ့ၾကပါတယ္။ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံဟာ ၁၉၈၈ ခုုႏွစ္တခုုတည္းအတြက္သာ မဟုုတ္ဘဲ ေခတ္တိုုင္း အခ်ိန္တိုုင္းမွာလည္း ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြရဲ့ လြတ္လပ္ေရး လူ႔အခြင့္အေရးေတြအတြက္ ရုုန္းကန္ လႈပ္ရွားမႈ ထုုတ္ေဖာ္ရာ ဘူမိနက္သန္ေနရာတခုု သမိုုင္းလက္ဆင့္ကမ္းတဲ့ ေနရာတခုု ျဖစ္ေနဆဲပါ။ ဒါလည္းပဲ ထာ၀ရအမွန္လိုု႔ မေျပာင္းမလဲ ရွိရာေနရာလိုု႔ ဆိုုၾကပါစိုု႔။
သမိုုင္း၀င္တဲ့ အျမဲအသက္၀င္ေနတဲ့ ေနရာကိုု ဘယ္လိုုမ်ဳိး အေလးအျမတ္ ျပဳျပီး ေခၚေ၀ၚၾကရင္ ေကာင္းမလဲ ေတြးမိပါတယ္။ ရန္ကုုန္တကၠသိုုလ္က သစ္ပုုတ္ပင္၊ ေဆး ၁ က ခေရလမ္း၊ စက္မႈတကၠသိုုလ္က စြယ္ေတာ္ရိပ္၊ စတဲ့ အထင္ကရေနရာေတြ အမည္နာမ သတ္မွတ္ခ်က္ေတြ လူေတြက ရင္ထဲကေနေပးျပီး ႏႈတ္ဖ်ားကေန အသိအမွတ္ျပဳ ေခၚေ၀ၚၾကတယ္ မဟုုတ္လား။ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံ ဆိုုတာကလည္း သမိုုင္း၀င္တဲ့ အျမဲလိပ္ျပာ၀င္ေနတဲ့ ေနရာအမည္ ျဖစ္ေနျပီေလ။ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံလိုု႔ ဆိုုလိုုက္တာနဲ႔ လူငယ္ေက်ာင္းသားေတြ က်င္လည္ က်က္စား ၾကီးျပင္းရာေနရာ ျပီးေတာ့ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ေက်ာင္းသားအခြင့္အေရးေတြအတြက္ ေတာင္းဆိုု လႈပ္ရွား ရုုန္းကန္မႈေတြ အစပ်ဳိးရာ ရွင္သန္တဲ့ ေနရာ အျဖစ္ အျမဲတည္ရွိေနတယ္လိုု႔ ဆိုုရမွာပါ။
လွည္းတန္းလမ္းဆုုံကိုု က်ေနာ္ အဲသည္တုုန္းက (လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၃၀တုုန္းက) အဲသည္လိုု သမိုုင္းတန္ဖိုုးရွိတဲ့ အျမတ္တႏိုုးေနရာအျဖစ္ အေလးအနက္ မေတြးျမင္ခဲ့မိပါဘူး။ လမ္းခုုလတ္မွာ ျဖတ္ခဲ့ရတဲ့ မွတ္တိုုင္ကေလးတခုုလိုုသာ သေဘာထားမိတာပါ။ က်ေနာ္တိုု႔ လူငယ္ေတြဟာ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံမွာတင္ ရပ္ေနရတာမွ မဟုုတ္တာကိုုး။ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံကေန ဆက္ျပီး ေရွ႔ကိုု ျဖတ္သန္း ခ်ီတက္ၾကရတာကိုုး။ လွည္တန္းလမ္းဆုုံကေန ေတာ္လွန္ေရးတိုုက္ပြဲေတြ ေခၚေဆာင္ရာေနာက္ကိုု ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ ဆက္ခ်ီတက္ၾကတယ္။ ေတာေတြ ေတာင္ေတြ နယ္စပ္ေဒသေတြ ေထာင္ေတြ အက်ဥ္းစခန္းေတြ တခ်ဳိ႔ေတြဆိုုရင္ မျပန္လမ္းကိုုေတာင္ ျမန္းခဲ့ၾကရပါတယ္။
အခုု အႏွစ္ ၃၀ နီးပါးအၾကာ ကံေကာင္းေထာက္မလိုု႔ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံကိုု ျပန္ေရာက္ခြင့္ရၾကသူ ဟိုုတုုန္းက လူငယ္ေက်ာင္းသားေတြထဲမွာ က်ေနာ္လည္း အပါအ၀င္မိုု႔ သည္ေနရာေလး ျပန္ေရာက္ရတဲ့အခါ ေအာ္ ဒီေနရာေလးဟာ ငါတုုိ႔ေတြကိုု ေမြးဖြားေပးလိုုက္ရာ လမ္းအစပ်ဳိးေပးလိုုက္ရာေနရာဌာနေလး ပါကလားလိုု႔ စိတ္ခံစားခ်က္နဲ႔ တန္ဖိုုးထားမိတဲ့ စိတ္ကေလး ျဖစ္ရပါတယ္။
သူငယ္ခ်င္းေတြနဲ႔ ျပန္ေတြ႔တဲ့အခါ ဟုုိးတုုန္းက လႈပ္ရွားမႈေတြ ျဖတ္သန္းမႈေတြ တေရးေရး ျပန္ျမင္ေယာင္ပါတယ္။ ေသကြဲ ရွင္ကြဲ ကြဲခဲ့ၾကတဲ့ ရဲေဘာ္ေတြမ်က္ႏွာေတြကိုုလည္း ျမင္ေယာင္မိပါတယ္။ မျပီးဆုုံးေသးတဲ့ ဒီမိုုကေရစီနဲ႔ လြတ္လပ္ေရးတိုုက္ပြဲေတြထဲမွာ က်ေနာ္တိုု႔ေနာက္က ေက်ာင္းသားလူငယ္ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြဟာလည္း လွည္းတန္းလမ္းဆုုံကေန ျဖတ္ျပီး ဆက္လက္ခ်ီတက္ေနၾကဆဲျဖစ္တာကိုု မ်က္ေမွာက္ကာလမွာလည္း ေတြ႔ျမင္ေနရပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံဆိုုတာ အျမဲရွင္သန္ တည္ရွိေနတဲ့ တန္ဖုုိးထားစရာလိုု႔ ေျပာခ်င္တာပါ။ ခုုခ်ိန္က်မွ သမိုုင္းတန္ဖိုုးရွိတဲ့ အျမတ္တႏိုုးေနရာေလးအျဖစ္ အေလးအနက္ သေဘာထားမိတာပါ။ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံလိုုပဲ အျခားႏိုုင္ငံေတြရဲ့ တကၠသိုုလ္ေကာလိပ္ေတြမွာ လြတ္ေျမာက္ေရးအတြက္ လႈပ္ရွားမႈေတြ အစပ်ဳိးရာ အစတည္ရာ ေနရာဌာေနေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ထိုုင္းႏိုုင္ငံက တမားဆပ္ယူနီဗာစတီမွာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားေတြဟာ စစ္အာဏာပိုုင္ေတြကိုု ဆန္႔က်င္ဆႏၵျပခဲ့ၾက ေသြးေခ်ာင္းစီးခဲ့ၾကရာေနရာ ရွိပါတယ္။ အေမရိကန္ႏိုုင္ငံ ဘားကေလယူနီဗာစတီမွာလည္း ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားေတြက အစုုိးရဆန္႔က်င္ေရးလႈပ္ရွားမႈေတြနဲ႔ ေသြးေခ်ာင္းစီးခဲ့ရတဲ့ ေနရာေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါက သာဓက အနည္းငယ္ေဆာင္ျပတာပါ။ ႏိုုင္ငံတိုုင္းက ေကာလိပ္ တကၠသိုုလ္ေနရာဌာနေတြမွာ အဲသည္လိုု ေမာ္ကြန္းတြင္တဲ့ လမ္းဆုုံလမ္းခြ ေနရာေဒသေတြ ရွိၾကပါတယ္။ ဒါေတြကိုု သူတိုု႔ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြက freedom square, freedom plaza လိုု႔ သတ္မွတ္ျပီး ေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္။ အဲသည္ေနရာမွာ အျမဲတန္း လြတ္လပ္မႈ ထုုတ္ေဖာ္ရာ ေနရာအျဖစ္ အားေပးပါတယ္။ အားေျမွာက္ပါတယ္။ ထိန္းသိမ္းပါတယ္။ အမ်ားျပည္သူေတြက လာေရာက္ ၾကည့္ရႈျပီး ခံစားၾကပါတယ္။ လိပ္ျပာေတြ ထုုံကူးၾကတယ္ ဆိုုၾကပါစိုု႔။
လွည္းတန္းလမ္းဆုုံဆိုုတာကလည္း တေန႔ၾကလိုု႔ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမိုုကေရစီအစိုုးရတရပ္ တက္လာတဲ့အခါၾကရင္ သမိုုင္း၀င္တဲ့ လွည္းတန္းစကြဲ လိုုမ်ဳိး အမည္နာမ ေမာ္ကြန္းတပ္ျပီး ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ထားၾကလိမ့္မယ္လိုု႔ ေမွ်ာ္လင့္မိပါတယ္။
လက္ရွိမွာေတာ့ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံလိုု႔ပဲ က်ေနာ္တိုု႔ လူငယ္ေက်ာင္းသားေတြက အသိအမွတ္ျပဳ ေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္။ အဲသည္အမည္နာမ ေနာက္ကြယ္က သမိုုင္းတန္ဖိုုး လိပ္ျပာကူူးရာ အႏွစ္သာရကိုုေတာ့ ေယဘူယ်အားျဖင့္ လြယ္လြယ္ေတာ့ ရိပ္မိသိရွိၾကမယ္ မထင္ေသးပါဘူး။ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံကိုု အမွန္တကယ္ ျဖတ္ကူးဖူးသူေတြသာ အဲသည္ သမိုုင္းတန္ဖိုုးလိပ္ျပာကိုု သိရွိနားလည္ၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္တိုု႔ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံကိုု ေရာက္ရွိခဲ့ဖူးပါတယ္။ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံကေန လြတ္လပ္ျခင္း တရားမွ်တျခင္းနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ဂုုဏ္သိကၡာရွိျခင္း လမ္းမမ်ားေပၚကိုု ေရြးခ်ယ္ ေလ်ာက္လွမ္းခဲ့ၾကဖူူးပါတယ္။ အဲသည္လမ္းမမ်ားကိုု ေရာက္ရွိဖိုု႔ မိတ္ေဆြ လွည္းတန္းလမ္းဆုုံကိုု အရင္ဆုုံး ေရာက္ရွိၾကဖိုု႔ လိုုပါတယ္။ အဲသည္ကေန လွည္းတန္းလမ္းဆုုံကေနမွတဆင့္ က်ေနာ္တိုု႔ လြတ္ေျမာက္ျခင္းလမ္းမကိုု ေရာက္ရွိၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
(ဇြန္ ၂၇၊ ၂၀၁၇၊ ရန္ကုုန္)
Comments