လွေက်ာ္ေဇာ ● တပ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး - အပိုင္း (၄)

လွေက်ာ္ေဇာ ● တပ္ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး - အပိုင္း (၄)
(မုိးမခ) ဧၿပီ ၃၀၊ ၂၀၁၈

● ဂ်ီနီဗာသေဘာတူညီခ်က္
ရခိုင္ျပည္နယ္ ေျမာက္ပိုင္း၊ ေမာင္းေတာၿမိဳ႕နယ္ အင္းဒင္ေက်းရြာတြင္ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျပႆနာကို တပ္မေတာ္အေနျဖင့္ ဂ်ီနီဗာကြန္ဗန္းရွင္းႏွင့္အညီ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့ေၾကာင္း တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လႈိင္က ဧၿပီလ ၁၈ ရက္ေန႔က ျပင္ဦးလြင္ တပ္နယ္၊ တပ္မေတာ္ အုပ္ခ်ဳပ္မႈေက်ာင္း ေက်ာင္းဆင္းပြဲမွာေျပာခဲ့ပါတယ္။

ဂ်ီနီဗာသေဘာတူညီခ်က္ (Geneva Convention) အေၾကာင္းအရင္း အက်ဥ္းေရးခ်င္ပါတယ္။

ဂ်ီနီဗာသေဘာတူညီခ်က္ဟာ ကမာၻစစ္္ပြဲႀကီးႏွစ္ပြဲအတြင္း ေတြ႕ရွိခဲ့ဲ့ရတဲ့ လူသားေတြခံစားရတဲ့ အတိဒုကၡမ်ား (စစ္ပြဲတြင္း ပါဝင္တဲ့စစ္သားမ်ား၊ ဒဏ္ရသူမ်ား၊ သံုးပန္းအျဖစ္ အဖမ္းခံရသူမ်ားသာမက စစ္ပြဲမ်ားၾကား ပိတ္မိတဲ့အရပ္သားမ်ားအပါ) အေပၚအေျခခံၿပီး သူတို႔တေတြရသင့္ရထိုက္တဲ့ အေျခခံလူအခြင့္အေရးမ်ားအတြက္ အဆင့္ဆင့္ျပင္ဆင္ေရးဆြဲခဲ့တဲ့ လူသား ခ်င္းစာနာေထာက္ထားမႈဆိုင္ရာ လိုက္နာရမဲ့ သေဘာတူညီခ်က္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းမ်ားျဖစ္ပါတယ္။ ဒါကို ကမာၻ႔ႏိုင္ငံေပါင္း (ဗမာျပည္အပါ) ၁၉၆ ႏိုင္ငံက လက္မွတ္ထိုးထာပါတယ္။

ဒီသေဘာတူညီခ်က္ဟာ အလြန္က်ယ္ျပန္႔မ်ားျပားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဥပမာေလးတခုပဲ ထုတ္ျပခ်င္ပါတယ္။

“စစ္ပြဲမွာပါဝင္ျခင္းမရွိသူမ်ား (လက္နက္ခ်ထားသူမ်ား၊ ဒဏ္ရာရထားသူမ်ား၊ ဖ်ားနာေနသူမ်ားအပါအဝင္ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ဖမ္းဆီးထားသူမ်ား) အားလံုးကို လူသားခ်င္းစာနာမႈအျပည့္နဲ႔ (Humanely) ေစာင့္ေရွာက္ကုသေပးရမယ္။ လူမ်ဳိးအရ၊ ဘာသာေရးအရ၊ အသားအေရာင္အရ စသျဖင့္ အေၾကာင္းမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ခြဲျခားမႈမျပဳရ။ ထိုသူေတြအားလံုးအေပၚေအာက္ပါအမႈ မ်ားမျပဳရ။

- နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင့္ သတ္ျဖတ္ျခင္း၊ ကိုယ္ခႏၶာအစိတိအပိုင္းမ်ားကို ျဖတ္ေတာက္ျခင္း၊ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္ပန္းျခင္း။
- ဓားစားခံအျဖစ္ ဖမ္းဆီးျခင္း။
- အရွက္ရေစတဲ့၊ ဂုဏ္သိကၡာထိခိုက္ေစတဲ့လုပ္ရပ္မ်ားလုပ္ေဆာင္ျခင္း၊
- အက်ဥ္း႐ံုးစစ္ေဆးၿပီး ေသဒဏ္ခ်၊ အျပစ္ေပးသတ္ျဖတ္ျခင္း။
(ကိုးကား - Wikipedia)

ဒီေန႔ ကာခ်ဳပ္ဦးစီးေနတဲ့တပ္မေတာ္ႀကီး ဒီစည္းကမ္းေတြကို ေနာင္မွာဘယ္ေလာက္လိုက္နာေနသလဲဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရ ပါလိမ့္မယ္။ သို႔ေသာ္ တခ်ိန္တခါက အျဖစ္အပ်က္အခ်ဳိ႕ကိုေတာ့ ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
----

(မဆလေခတ္) မွာ အလြန္ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားခဲ့တဲ့ လက္ဝဲစာေရးဆရာႀကီး သခင္ျမသန္းဟာ ေထာင္အႀကိမ္ႀကိမ္က် ၿပီးေနာက္ (ကိုးကိုးကြၽန္းကလည္း ျပန္ေရာက္လာၿပီးေနာက္) ၁၉၆၀ ခုႏွစ္ေႏွာင္းပိုင္းမွာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရွိရာ ပဲခူး ႐ိုးမသို႔ မဆလအစိုးရကို လက္နက္ကိုင္ေတာ္လွန္ေရးဆင္ႏႊဲဖို႔ ေရာက္ရွိသြားပါတယ္။ သူ႔ကို ၁၉၆၈ ခုႏွစ္မွာ ေညာင္ေလး ပင္ၿမိဳ႕နယ္ ပဲႏြယ္ကုန္းရြာအနီးက ပဲခူး႐ိုးမေတာစခန္းတခုမွာ မဆလတပ္က ဖမ္းမိသြားပါတယ္။ သူနဲ႔အတူ ရဲေဘာ္အခ်ဳိ႕ လည္းဖမ္းမိသြားတာပါ။ အဲဒီဖမ္းမိသူအားလံုးကို တန္းစီရပ္ခိုင္းထားၿပီး မဆလစစ္သားမ်ားက တေယာက္ၿပီး တေယာက္ ပစ္သတ္ပါတယ္။ သခင္ျမသန္းေဘးမွာရပ္ေနတဲ့ ကိုယ္ရံရဲေဘာ္ခဲနီကိုပစ္သတ္အၿပီး သူ႔အလွည့္အေရာက္မွာ စစ္ဗိုလ္က "ခင္ဗ်ားဘယ္သူလဲ" လုိ႔ေမးေတာ့ "ငါ သခင္ျမသန္း" လို႔ ေျဖလိုက္ေတာ့ သူ႔စာဖတိပရိသတ္တဦးျဖစ္ေနတဲ့ စစ္ဗိုလ္ေလးက မသတ္ေတာ့ပဲ၊ ေညာင္ေလးပင္တပ္စခန္းကိုေခၚလာၿပီး ရဲစခန္းကိုအပ္လိုက္တယ္တဲ့။ (အနာဂတ္ႏိုင္ငံေတာ္သား သခင္ျမ သန္း၊ ကြယ္လြန္ျခင္း အႏွစ္ (၃၀) ေျမာက္ေရးသားခ်က္မ်ား။ ၂၀၀၆။ ႏွင္းဆီလြင္ျပင္။ ႏွာ-၁၀၁-၁၀၂)

ဒီလိုနည္းနဲ႔ စစ္ေျမျပင္မွာဖမ္းမိသမွ် ကြန္ျမဴနစ္ေတြကို (ၿမိဳ႕ေပၚမွာ ကြန္ျမဴနစ္ေတြရွားလို႔ မင္းတို႔ကိုေတာထဲကေခၚလာခိုင္းတာမဟုတ္ဘူးဆိုတဲ့ ဗိုလ္ေနဝင္းႏုတ္မိန္႔နဲ႔) သတ္ပစ္ခဲ့ရာမွာ ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးအတြင္း သူရဲေကာင္းမ်ားျဖစ္တဲ့ ဗိုလ္သိန္း၊ ဗိုလ္အာဠာဝက စတဲ့ နာမည္ႀကီးတပ္မွဴးမ်ားပါ သတ္ပစ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ စစ္တပ္ရဲ႕စစ္ေျမျပင္အတြင္းဖမ္းမိတဲ့အမ်ဳိးသမီးမ်ားကေတာ့ အသတ္မခံရခင္ ဘဝငရဲခန္းကိုျဖတ္သန္းၾကရပါတယ္။

ကြၽန္မတို႔ပါတီရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဦးေဆာင္အဖြဲ႕ဝင္ (ေပါလစ္ဗ်ဴရို-P.B) ရဲေဘာ္ေက်ာ္ျမ (ကြယ္လြန္) ရဲ႕ပထမဇနီး ရဲေဘာ္ေဒၚမညြန္႔ အေၾကာင္း ေျပာျပပါရေစ။

ရဲေဘာ္ေက်ာ္ျမေရာ၊ ေဒၚမညြန္႔ေရာ စစ္ေတြဇာတိ၊ ရခိုင္လူမ်ဳိးမ်ားပါ။ ေက်ာင္းေနဖက္သူငယ္ခ်င္းမ်ားျဖစ္ၿပီး၊ ေက်ာင္းအၿပီး ေက်ာက္ျဖဴမွာ ေက်ာင္းဆရာအျဖစ္ အမႈထမ္းေနစဥ္ (၁၉၄၀) မွာ လက္ထပ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္ကစလို႔ ဇနီးေမာင္ႏွံ-ႏွစ္ေယာက္ ႏိုင္ငံေရးကို ဒိုးတူေဘာင္ဘက္လုပ္ေဆာင္လာရာမွာ နယ္ခ်ဲ႕အဂၤလိပ္ဆန္႔က်င္ေရး ဂ်ပန္ေတာ္လွန္ေရးမ်ား အတြင္းပါ၀င္ခဲ့ၾကၿပီး ၁၉၄၆ မွာ ဗမာျပည္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီ (ရခိုင္တိုင္း) ကို ဖြဲ႕စည္းခဲ့ၾကပါတယ္။

လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲမ်ားမွာ ဖဆပလမ်ားနဲ႔အတူပါဝင္ခဲ့ဲၾကၿပီး လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ျပင္ဆင္ေနစဥ္မွာပဲ၊ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ အစိုးရက လယ္သမားေခါင္းေဆာင္မ်ားကို စတင္ဖမ္းဆီးလာလို႔ ဦးေက်ာ္ျမတို႔အားလံုး ေတာခိုၿပီး လက္နက္ ကိုင္ေတာ္လွန္ေရး လုပ္ၾကရပါေတာ့တယ္။

ရဲေဘာ္ေက်ာ္ျမက ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ၿပီး ေဒၚမညြန္႔ကေတာ့ စစ္ေတြခ႐ိုင္ေကာ္မတီ ဝင္ျဖစ္ပါတယ္။ စစ္ေတြခ႐ိုင္ ေတာဖ်ားေခ်ာင္း အလယ္ပိုင္းတေနရာမွာ ျပည္နယ္႐ံုးရဲ႕အေျခခံစခန္း အခိုင္အမာခ်ထားၿပီး ပတ္ဝန္းက်င္ေဒသတေလွ်ာက္ လွည့္လည္လႈပ္ရွားၾကပါတယ္။ ေျပာက္က်ားစစ္ကို တဖက္ကဆင္ႏႊဲရင္း၊ လူထုလုပ္ငန္းမ်ား (အထူးသျဖင့္ လယ္သမားမ်ားကိုစည္း႐ံုးျခင္း) ကို လုပ္ေဆာင္ၾကပါတယ္။ ၁၉၆၅ ခုႏွစ္ (စက္တင္ဘာလ-သိပ္မေသခ်ာပါ။)ဗမာ့တပ္မေတာ္ (မဆလေခတ္) က ထိုးစစ္ဝင္လာရာမွာ စခန္းအတိုက္ခံရပါတယ္။ ရဲေဘာ္မ်ား ကစဥ့္ကလ်ား ဆုတ္ခြာရာမွာ အမ်ဳိးသားရဲေဘာ္ (၄) ေယာက္က်ဆံုးၿပီး ေဒၚမညြန္႔နဲ႔ သူ႔ကိုယ္ရံ ခမီးအမ်ဳိးသမီးေလးတို႔ (၂) ဦး ဒဏ္ရာနဲ႔ ဖမ္းမိသြားပါ တယ္။ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္စလံုးကို စစ္သားမ်ားက ဝိုင္းဝန္းေစာ္ကားၿပီးေနာက္ လံွစြပ္ထိုးသတ္ပစ္ခဲ့ပါတယ္။

၁၉၇၀ ခုႏွစ္မ်ားမွာလည္း စစ္ေတြခ႐ိုင္၊ ပု႑ားကြၽန္းၿမိဳ႕နယ္၊ ေနာင္ေရာင္းရြာ (ခမီးလူမ်ဳိးမ်ားေနထိုင္တဲ့ရြာ)ကိုမဆလ တပ္ထိုးစစ္ဝင္စဥ္ သက္ႀကီးအမ်ဳိးသားမ်ား (လူငယ္မ်ားထြက္ေျပးကုန္) နဲ႔ကေလးမ်ားကို တဲတတဲမွာစုထား၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ား ကိုသပ္သပ္ခြဲၿပီး တဲတတဲမွာစုထားၿပီး၊ အဲဒီတပ္ရြာမွာ စခန္းခ်ထားတဲ့ကာလတေလွ်ာက္ (တပတ္ေက်ာ္) အခ်ိန္မေရြး အ ႀကိမ္ႀကိမ္ေစာ္ကားၾကပါတယ္။

ဒါေတြကေတာ့ တပ္မေတာ္က က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့စစ္ရာဇဝတ္မႈမ်ားထဲက ဥပမာတခ်ဳိ႕ကိုသာ ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပလုိက္တာပါ။

ဒီအခ်ိန္မွာ ကြၽန္မ ဘာျဖစ္လို႔ ဒီအေၾကာင္းေတြျပန္ေရးရတာလဲ။

၁။ ဗမာျပည္ႀကီးလြတ္လပ္ေရးရေစဖို႔၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးရင္ ျပည္သူေတြခ်မ္းသာဝေျပာေစဖို႔ဆိုတဲ့ အလြန္ျမင့္ျမတ္တဲ့ ရည္ ရြယ္ခ်က္မ်ားနဲ႔တည္ေထာင္ဖြဲ႕စည္းခဲ့တဲ့ဗမာ့တပ္မေတာ္ႀကီးကို ျပည္တြင္းစစ္ေသြးအိုင္ထဲမွာ နစ္ျမႇဳပ္ေစၿပီး တပ္မေတာ္သား မ်ားလက္ေတြမွာလည္း ျပည္သူေတြေသြးေတြေပေစခဲ့႐ံုမွ်မက စစ္တပ္ဆိုတာ ပစ္ရင္မွန္ေအာင္ပစ္တယ္။ မိုးေပၚေထာင္ပစ္ တာမပါဘူးဆိုၿပီး ေနာက္ဆံုးအခ်ိန္ထိ တပ္မေတာ္ကို က်ိမ္စာအမ်ဳိးမ်ဳိးတိုက္၊ မိမိကုိယ္က်ိဳးစီးပြားအတြက္ တတပ္လံုးကို ခိုး-ဆိုး-လုယက္-သတ္ျဖတ္-မုဒိန္းက်င့္ခိုင္းၿပီး၊ တလက္ကိုင္ ေၾကးစားတပ္ျဖစ္ေအာင္ ဘယ္သူေတြက ဘာေၾကာင့္လုပ္ခဲ့တယ္၊ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ဟာ ဘယ္လိုျဖစ္တည္လာတယ္၊ အဲဒီစနစ္ေအာက္မွာ အထက္ပါျဖစ္ရပ္မ်ဳိးေတြကို အေမွာင္ခ်ထားႏိုင္ တယ္၊ ဒါ့အျပင္ ဘာေၾကာင့္ ဗမာျပည္သူေတြ (တိုင္းရင္းသားမ်ားအပါ) အခုအထိ တပ္မေတာ္အေပၚ အျမင္ မၾကည္မလင္ ျဖစ္ေနရတယ္ဆိုတာေတြကို အခုေခတ္လူငယ္မ်ား (တပ္မေတာ္သားမ်ားအပါ) သိေစခ်င္လို႔ပါ။ ၂၀၂၀ မွာ တိုင္းရင္းသား ပါတီကမဲမ်ားကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမင္းေအာင္လႈိင္အတြက္ တြက္ခ်က္ၿပီးေမွ်ာ္လင့္ေနပံုရတဲ့ ဦးရဲထြဋ္ကိုလည္း မျဖစ္ႏိုင္ပါလို႔ ေျပာ ခ်င္တာလည္း ပါပါတယ္။ တိုင္းရင္းသားမ်ားအေနနဲ႔ ဒီခ်ဳပ္အေပၚ မေက်လည္တာေတြရွိႏိုင္ေပမဲ့ စစ္တပ္ကိုလိုလား-အစားထိုးဖို႔ကေတာ့ ဘယ္လိုမွမျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။

၂။ ဧၿပီ (၁၈) ရက္ေန႔ ကာခ်ဳပ္မိန္႔ခြန္းမွာ ဂ်ီနီဗာသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ထည့္သြငး္ညႊန္းဆိုေျပာဆိုလိုက္ျခင္းက ဗမာ့တပ္မ ေတာ္ကို စည္းကမ္းေဘာင္တခုအတြင္း သြင္းလိုက္တာျဖစ္ပါတယ္။ ကာခ်ဳပ္အေနနဲ႔ သူ႔စကားအေပၚ သူဘယ္ေလာက္ တာ ဝန္ခံတယ္ဆိုတာ သိပ္ၾကာၾကာေစာင့္ၾကည့္စရာမလိုပါဘူး။ အင္းဒင္ရြာလူသတ္မႈရဲ႕ အဆက္အမႈမ်ား (႐ိုက္တာသတင္း ေထာက္မ်ားအမႈ၊ ဒုရဲမွဴး မိုးရန္ႏိုင္အမႈ) ဘယ္လိုအဆံုးသတ္မလဲ ဆိုတာၾကည့္ရင္ သိႏိုင္ေၾကာင္း ေထာက္ျပခ်င္တာလည္ ပါပါတယ္။

ကာခ်ဳပ္မင္းေအာင္လိႈင္ဦးစီးတဲ့ ဗမာ့တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ အေျပာနဲ႔လက္ေတြ႕မကိုက္ညီဘဲ တိုင္း ရင္းသားျပည္သူေတြကို နည္းအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းသတ္ျဖတ္လွ်က္ရွိဆဲျဖစ္ေနလို႔၊ ပိုမိုပြင့္လင္းလာတဲ့ေခတ္ႀကီး အတြင္း ဒါေတြကိုအမွာင္ခ်မထားႏိုင္ေတာ့ဘူး။ လူထုကလည္း ဆက္သည္းမခံႏိုင္ေတာ့ဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ အျမန္ဆံုး ဒီအေျခအေနေတြကိုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုအပ္ေနၿပီဆိုတာေတြကို သတိေပးပါရေစ။

လွေက်ာ္ေဇာ
၂၉၊ ၄၊ ၂၀၁၈။