ေမာင္ေအာင္မြန္ - သူေသသြားမွ ေလးစားလိုက္ရေသာ ဆရာဦးေအာင္သင္း
(သူ႔ေဖ့စ္ဘြတ္) ႏိုု၀င္ဘာ ၂၊ ၂၀၁၄
(၁)
၁၉၂၇ ခုႏွစ္တြင္ေမြးဖြားသူမို႔ က်ေနာ္လူ႔ျပည္ေရာက္လာခ်ိန္ ဗမာေတြ လူလိူသူလိုေနရသည့္ အဂၤလိပ္ ကိုလိုနီေခတ္မွာ ဦးေအာင္သင္း ဆယ္ႏွစ္ေလာက္ဇိမ္က်က်ေနခဲ့ၿပီးၿပီ။ ျပည္တြင္းစစ္မွာ သူ၀င္တိုက္ခိုက္ေနစဥ္ က်ေနာ္ကစစ္ေျပး ဒုကၡသည္ပါ။ ေထာင္ဆိုတာ ခပ္လွမ္းလွမ္းကေနသာ က်ေနာ္ျမင္ဖူးခ်ိန္ သူေထာင္ကိုေဖာက္ ထြက္ေျပးလြတ္ေျမာက္ခဲ့ၿပီးၿပီ။
၁၉၇၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ က်ေနာ္တို႔ဆံုျဖစ္ပံုကို က်ေနာ္၏ “ ရူးတယ္လို႔ဆိုခ်င္ဆို” ၀တၳဳ အမွာစာအျဖစ္ ဆရာေအာင္သင္းက
“ ကၽြန္ေတာ္ႏွင့္ စာေရးဆရာေမာင္ေအာင္မြန္သည္ ကၽြမ္းႏွီးၾကသူမ်ား မဟုတၾကပါ။ ႏွစ္ႀကိမ္သံုးႀကိမ္မွ်သာ ေတြ႕ဆံုစကားေျပာဘူးပါသည္။ ႏိုင္ငံတကာစာအုပ္ႏွစ္ စာေပေဟာေျပာပြဲက်င္းပစဥ္က ဂ်ဴဘလီေဟာတြင္သူ႕ကို ‘စစ္ၿပီးေခတ္ျမန္မာ၀တၳဳတိုမ်ား’ စာတန္းရွင္အျဖစ္ ပထမဆံုးေတြ႕ခဲ့ဘူးပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္က ‘စာဖတ္သူခံစားရေသာ စာေပ့ၾသဇာ’ ဟူေသာေခါင္းစဥ္ျဖင့္ စာဖတ္သူအျမင္ကို ဖတ္ၾကားတင္ျပ ခဲ့ပါသည္---“ လို႔အစခ်ီကာ ၁-၄-၇၃ ေန႔စြဲျဖင့္ေရးေပးခဲ့၏။
စာေပေ၀ဖန္ေရးဆရာႀကီး အျဖစ္သမိုင္း၀င္သြားသူက ၀တၳဳတိုကို အထူးစိတ္စားရာ က်ေနာ္က ၀တၳဳတိုေရးသမား၊ စာဖတ္ျခင္းကိုအလြန္အမင္း ခံုမင္ေသာက်ေနာ့္အဖို႔ သူ၏ရႈျမင္တင္ျပပံုမွာ အဖိုးတန္လွ၍ ၄၄ ႏွစ္တာခင္မင္ရင္းႏွီးသြားၾကေရး လမ္းခင္းေပးလိုက္သည္။
(၂)
သူ႕အားေလးစားစရာ မ်ားစြာအနက္ ဘယ္တခုကိုမွ ခြင့္မျပဳ။ ယုတ္စြအဆံုး ဆရာလို႔မသံုးရ။ ဦးေအာင္သင္းလို႔လည္းမေခၚရ။ ႏွစ္ေယာက္သား လြတ္လပ္ပြင့္လင္းစြာ စကားေျပာခ်င္ေသာေၾကာင့္ဟု အေၾကာင္းျပ၏။ သည္လိုႏွင့္ က်ေနာ္တို႔စကားေျပာျဖစ္ၾကရာ၊ စာေပ၊ရုပ္ရွင္၊ ဂီတ၊ပညာေရး၊ႏိုင္ငံေရး၊ လူမႈေရးစသျဖင့္ အျမင္ကပ္စရာလူေတြအမ်ားသား၊ ၾကည့္မရသည့္ ျဖစ္ရပ္ေတြကလည္း ဒုႏွင့္ေဒးေလ။ ဘယ္ေလာက္အရသာရွိသလဲဆို အာဏာရွင္ ဟစ္တလာအား ပါးရိုက္ရသလို၊ မိုဆုိလိုနီမ်က္ႏွာကို တံေတြးႏွင့္ ေထြးရသလို ရင္တြင္းနာက်ည္းခ်က္မ်ား တ၀ါး၀ါးတဟာဟားရယ္က ထုတ္ပစ္လိုက္ၾကသည္။
အရာရာမွာ အျမင္ခ်င္းသေဘာထားခ်င္း တူၾကသလားလို႔ စာဖတ္သူကေမးခ်င္ေပလိမ့္မည္။ တူတာက နည္းနည္းေလး၊ ယံုၾကည္ခ်က္ကို တျပားသားမွ အေလွ်ာ့မေပးႏိုင္၊ မဟုတ္မခံစိတ္ျပင္းထန္ၾက၏။ သူကလည္း မအ က်ေနာ္ကလည္းမထံုသမို႔ အေၾကာင္းအရာကို ပါးနပ္စြာေရြးတတ္လာ၏။ အက်ိဳးရွိရာရွိေၾကာင္း စကား၀ိုင္း အပ်က္မခံႏိုင္ၾကဘူးေလ။တားမထားသည့္စည္းကို အလိုလိုသိေနၾက၍လည္း မိသားစုခ်င္းပါ ရင္းႏွီးသြား၏။
သူ႕သမီး ေမာ္ေမာ္သင္းမဂၤလာေဆာင္တြင္ ထိပ္ဆံုးစားပြဲ၌ ဆရာမင္းသု၀ဏ္၊ ၿဗိတိသွ်သံအမတ္ႀကီး စသူတို႔ႏွင့္တန္းတူ က်ေနာ္တို႔ဇနီးေမာင္ႏွံထိုင္ရသည္အထိ။
သူ႕သမီး ေမာ္ေမာ္သင္းမဂၤလာေဆာင္တြင္ ထိပ္ဆံုးစားပြဲ၌ ဆရာမင္းသု၀ဏ္၊ ၿဗိတိသွ်သံအမတ္ႀကီး စသူတို႔ႏွင့္တန္းတူ က်ေနာ္တို႔ဇနီးေမာင္ႏွံထိုင္ရသည္အထိ။
(၃)
စာေပေ၀ဖန္ေရးဆရာေအာင္သင္း ေအာင္ျမင္ရသည့္ အေၾကာင္းမ်ားစြာအနက္ သူ႕မွာအုပ္စုမရွိျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရး၀ါဒေပၚအေျခမခံျခင္း၊ ေဒသစြဲကင္းျခင္းတို႔ေၾကာင့္လို႔ က်ေနာ္ယူဆ၏။ ကေလာင္ကိုင္သူသည္ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုပိုင္ရမည္လို႔ က်ေနာ္တို႔ႏွစ္ေယာက္အျမင္ခ်င္းတူ၏။သည္လိုႏွင့္ သူအင္မတန္ႀကိဳက္ေသာ “ေမ့ခက္ခက္ မုန္းခက္ခက္” (၁၉၇၆ ခု၊ ေအာက္တိုဘလ ရႈမ၀ ၀တၳဳရွည္) မွ ေမမ်ိဳးသန္႔ ဒိုင္ယာရီ ထဲက …
‘ ဒီေန႔စေနေန႔။ ဘုရာကိုးဆူရွိလို႔ ခရိုင္၀န္အိမ္မွာ မိုးအလင္းေနၾကသည္။ ၿမိဳ႕မ်က္ႏွာဖံုးေတြႏွင့္စည္ကားသည္။ ေမေမၾကည့္အခန္းထဲမွာသာ အေနမ်ားခဲ့သည္။ ေမေမၾကည္ကထြက္သြားလိုက္၊ ေမာင္ေမာင္ၾကည္က ၀င္လာလိုက္ႏွင့္။ တျခားဘယ္သူမွေတာ့မလာ။ သူေတာ္ေတာ္ကဲသည္’ အပိုဒ္ အေပၚေျပာခဲ့ၾကပံု ဖတ္ၾကည့္ပါ။
“ သူတို႔ႏွစ္ေယာက္ ဘယ္အထိကဲၾကလဲ၊ ဒါဇာတ္လမ္းမွာ အင္မတန္အေရးႀကီးတယ္”
“ မသိဘူးေလ၊ ေတြးၾကည့္ေပါ့”
“ သိရမွာေပါ့၊ ခင္ဗ်ားေရးတဲ့ ဇာတ္လမ္း၊ ခင္ဗ်ားဖန္တည္းတဲ့ဇာတ္ေကာင္ေတြပဲဟာ”
“ က်ေနာ္ဖန္တည္းတဲ့ ဇာတ္ေကာင္ေတြ က်ေနာ္ခင္းတဲ့ဇာတ္လမ္းမွာ လႈပ္ရွားၾကတာမွန္ပါတယ္။ စာေရးဆရာဟာ ရုပ္ေသးဆရာလို ေနရာတိုင္းမွာ ႀကိဳးဆြဲလို႔မွမရတာ။ သူတို႔ရုပ္ေသးမဟုတ္ေတာ့ သူတို႔ဘာ သူတို႔လႈပ္ရွားၾကတာ”
သူအတန္ၾကာစဥ္းစားေနၿပီး ေခါင္းတခ်က္ညိတ္လိုက္ခ်ိန္ က်ေနာ္ခပ္ျမန္ျမန္ဆက္ေျပာလိုက္၏။
“ ဒီလိုေတြးၾကည့္ၾကရေအာင္လား၊ ေအာင္ၿမိဳင္သင္းဟာ ခင္ဗ်ားေမြးတဲ့သား၊ သူဘယ္အခ်ိန္မွာ စီးကရက္ခိုးေသာက္ေနမယ္ဆိုတာ ခင္ဗ်ားသိႏိုင္ပါ့မလား”
“ ဟုတ္ၿပီ၊ ေအာင္ၿမိဳင္သင္းနဲ႔စီးကရက္ ေအာင္သင္းမသိႏိုင္ဘူး၊ ဇာတ္လမ္းနဲ႔စာဖတ္သူတို႔ကိစၥမို႔ ေမာင္ေအာင္မြန္ မသိႏိုင္ေတာ့ဘူး”
သည္လိုႏွင့္ပင္ ရုရွစာေရးဆရာႀကီး ခ်က္ေကာ့၏ စာဖတ္သူတို႔အတြက္ ေနရာခ်န္ထားရမည္ဟူေသာ အယူအဆအေပၚ ေနာက္ရက္မ်ားဆက္လက္ေဆြးေႏြးျဖစ္သည္။ စာေရးဆရာသည္ စာဖတ္သူမ်ားအထက္မွာ အၿမဲမရွိဆိုသည္ကိုလည္း စာေရးတိုင္းသတိထားဖို႔ ျဖစ္လာ၏။ စင္ျမင့္ေပၚက ေဟာေျပာတိုင္းလူငယ္ေလးမ်ား ပင္ျဖစ္ေစ ေလးစားဖို႔ သတိရမိပံုလည္း က်ေနာ့အား ေျပာျပဖူး၏။
“ေမ့ခက္ခက္ မုန္းခက္ခက္” (၁၉၇၆ ခု၊ ေအာက္တိုဘလ ရႈမ၀ ၀တၳဳရွည္) ကို မပါပဲ ေရးရသည္မွာ ခက္ခဲပင္ပန္းလွပါဘိ။ စိတ္၀င္စားသည့္ စာဖတ္သူမ်ား ရွာေဖြဖတ္ရႈ ေဆြးေႏြးၾကပါက ဆရာေအာင္သင္း ၀မ္းသာမည္မွာမုခ်။ ဤေဆာင္းပါးကိုပင္လွ်င္ ေလးငါးရက္ေလာက္ ရိုက္ေနရသည့္ ေမာင္ေအာင္မြန္ ရိုက္ပါက
ဆရာေအာင္သင္းေနာက္လိုက္သြားေတာင္ ဆံုးမည္မထင္။
(၄)
၄၄ ႏွစ္ေက်ာ္ ပြင့္လင္းစြာေျပာလာခဲ့ၾကတာေတြထဲက ေရးစရာမ်ားမကုန္ႏိုင္ပါ။ ခပ္ျမန္ျမန္ အတိုခ်ံဳးၾကပါစို႔။ သူ၏ကိုယ္ေရးကိုယ္တာမ်ားကို ေရးဖို႔အေၾကာင္းမရွိ။ က်ေနာ့အလုပ္လည္းမဟုတ္။ ႏွစ္ကိုယ္ၾကား ေျပာခဲ့တာေလးေတြထဲ မေနသာ၍ ေရးရေသာ္--၊
အေထာက္ေတာ္လွေအာင္၏ အသုဘတြင္ သူက “ ေအး သြားႏွင့္ဦးေတာ့” သံေ၀ဂသံေလးႏွင့္ ခပ္တိုးတိုးေျပာသည္။ ျဖတ္ေျပာပါရေစ၊ ေအာင္သင္းအေျပာေကာင္းမွာေပါ့ ဘုရားကိုးဆူစရာ၊ ကြက္စိပ္ဆရာ၊ ျပဇာတ္မင္းသား၊ဦးနု၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ ပဲျပဳတ္သည္တို႔ရဲ႕ အသံေနအသံထားကို ေလ့လာထားတာကိုးလို႔ ေျပာျပဖူးသည္။
အသုဘကအျပန္ က်ေနာ္က “ ေအး သြားႏွင့္ဦးေတာ့ဆိုေတာ့ ကိုေအာင္သင္း ဘယ္ေတာ့လာက္ လိုက္မွာလဲ”
“ ကိုေအာင္မြန္ေရ၊ ဒီလိုကိစၥက ခ်က္ခ်င္းထလုပ္လို႔ ရတာမဟုတ္ဘူးဗ်၊ေအးေအးေဆးေဆး အခ်ိန္ယူရမယ္ေလ”
ဟုတ္ပါသည္၊ အေထာက္ေတာ္လွေအာင္ေနက္ လိုက္မလိုက္ေတာ့မသိ ၂၂ ႏွစ္ (၁၉၉၂-၂၀၁၄)ေတာ့ အခ်ိန္ယူသြားသည္။ က်ေနာ့ဘ၀၏ အနိမ့္ဆံုးအခ်ိန္မ်ားအနက္ ျမန္မာ့အသံကထြက္၊ ဇရပ္ေဟာင္း(၇)ေပ အခန္းေလးထဲ မိသားစုေနေနရစဥ္မွာလည္း ကိုေအာင္သင္းက အ၀င္အထြက္မပ်က္၊ ခင္မင္လ်က္ပင္။ သည္ေတာ့ အေမရိကန္ကေန မၾကာခဏ သူ႕ဆီတယ္လီဖုန္းဆက္စကားေျပာျဖစ္တာေပါ့။
လူခ်င္းေနာက္ဆံုးေတြ႕ရတာက ၂၀၁၃ ခု၊ဇန္န၀ါရီလမွာပါ။ ေခ်ာင္းေပါက္ေလာက္ေအာင္ ေရာက္ခဲ့တဲ့ ဓမၼိက၀တီလမ္း သူ႕ေနအိမ္သို႔ ေမာ္ေမာ္သင္းကေခၚသြားသည္။ သူအိပ္ရာေပၚ သတိရတခ်က္မရတခ်က္ႏွင့္။ အေဖလို႔ေမာ္ေမာ္သင္းက ေခၚလိုက္ေတာ့ မ်က္လံုးဖြင့္ၾကည့္ကာ ကိုေအာင္မြန္လားလို႔ ဆိုကာျပန္မွိတ္သြား၏။ အင္း သူႏွင့္စကားမေျပာရပဲ အသုဘပို႔ရေလမလားဟု ေမာ္ေမာ္သင္းအား အမေျပာရက္၍ စကားလံုးမ်ားရင္ထဲ ျပန္သြင္းလိုက္ရသည္။
သို႔ေသာ္လည္း သူမေသပါ။ ေသတြင္းကေန အႀကိမ္ႀကိမ္ထြက္ခဲ့သူ၊ ေလာကႀကီးကို ဟားတိုက္ခဲ့သူ ခုမွေသမင္းထံ အညံ့ခံလိုက္တာဟာ ျမန္မာျပည္က ကေမာက္ကမေတြကို ဆက္သည္းမခံႏိုင္ေတာ့လို႔ မ်ားလားဟု ေအာင္သင္းအေတြးႏွင့္ ေမာင္ေအာင္မြန္ေရးလိုက္ပါရေစ။
(၅)
ဖဘ ကို၀ိုင္းကူလုပ္ေပးခ်ိန္ သူကြယ္လြန္သြား၏။ လက္ႏွိပ္စက္ (ကြန္ပ်ဴတာမဟုတ္)ရိုက္ထားသည့္ ၃ မ်က္ႏွာနီးပါး (၄-၁၂-၂၀၀၃)ႏွင့္ ေအာင္သင္း(စာေရးဆရာ) writing pad မွာ သူ႕လက္ေရးႏွင့္စာတို(၂၇-၄-၁၀) တို႔သာ သူပအေမြအႏွစ္အျဖစ္ လက္၀ယ္ရွိေသာ္လည္း က်ေနာ္ကဘာမွမလုပ္တတ္။
ဖဘေက်းဇူးေၾကာင့္ ေရးၾကတာေတြဖတ္ရ၊ ဓာတ္ပံုေတြ link ေတြၾကည့္ရ ၾကားရသည္မွာ သူႏွင့္အတူ လိုက္ပါသြားသလို ေရေ၀းသုသာန္အထိ။ သူ႕အားခ်စ္ခင္ ေလးစာၾကည္ညိုသူမ်ား အားရအားက်စရာပါ။ ပန္းျခင္းေလးေတြ ၾကည့္ရင္း ႀကံေတာသခ်ၤ ိဳင္းမွာ ပန္းေခြေတြဗ်ာ ႏွေမ်ာစရာလို႔ေျပာသံၾကားေယာင္လာ၏။ သတင္းသမား Ko Jay တင္ေသာ link မွာေတာ့ ကိုေအာင္သင္းအစစ္ ေျပာေနတာျမင္လိုက္ၾကားလိုက္ရ၍ သူေျပာဖူးတာ ေ၀ငွလိုက္ပါရေစ။
“ ကိုေအာင္မြန္ေရ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းကို ဦးေစာကတႀကိမ္သာ လုပ္ႀကံတာဗ်၊ ေနာက္လူေတြက ဆက္ၿပီး လုပ္ႀကံလို႔ေကာင္းတုန္း၊ ေဟာၾကည့္ အသုဘမွာေတာင္ အျမတ္ထုတ္ပံု တတ္ႏိုင္ၾကတယ္ေနာ္ “
ေအာင္သင္းပရိသပ္ဆို စာဖတ္သူတို႔ ဆက္စပ္ေတြးၾကည့္ပါ။
(၆)
သူ႕အတြက္ ဘာလုပ္ၾကမလဲ။
၈၈ ႏွစ္နီးပါးသူလုပ္ေဆာင္သြားမ်ားအနက္ အႀကိဳးစားဆံုး အေက်နပ္ဆံုးကား လူငယ္မ်ားအား သားသမီးရင္းကဲ့သို႔ ဆိုဆံုမခြင့္ရျခင္းလို႔ဆို၏။ သည္ေတာ့ေငြေတြစုကာ ေအာင္သင္းေဖာင္ေဒးရွင္း လုပ္တာထက္ သူေျပာခဲ့ေဟာခဲ့ ေရးခဲ့သားခဲ့တာေတြ ေနာင္လာေနာင္သားမ်ား အထိက်န္မွာကိုလိုလားမည္။ လူတေယာက္ခ်င္း (individual) ရဲ႕အစြမ္းအစကို ယံုၾကည္အားထား၍လည္း ကမၻာေပၚဘယ္ေနရာမွာမဆို ေနတတ္၀င္ဆန္႔ေအာင္ သူႀကိဳးစားပံုေဆြးေႏြးေျပာျပဖူးသည္။
သူတကာနည္းတူ မိမိအေလးထားသည္ကို ေပါ့ေပါ့တန္တန္သေဘာထားပါက သူလည္းစိတ္ဆိုးမွာ အေသအခ်ာပါ။ ေသေသာသူကို ၾကရင္ေမ့ခ်င္ေမ့ ေအာင္သင္းမွာတာကိုေတာ့ မေမ့ၾကပါႏွင့္သူ၏ ၀မ္းမနာ သားသမီးမ်ားအား မွာၾကပါရေစ။
ေမာ္စီတံုး၏ ယဥ္က်းမႈေတာ္လွန္ေရး အေျကာင္းေျပာၾကရင္း က်ဳပ္တို႔တိုင္းျပည္မွာလည္း ဒီေကာင္ေတြ ဖ်က္လိုက္တာ ကႀကီးခေခြးစာအုပ္ေတာင္ က်န္ပါေတာ့မလားမသိဘူးလို႔ ေျပာသြားသူ၏ စာမ်ား စုစည္းျခင္း မွတ္တမ္းတင္ျခင္းကိုသာလွ်င္ သူေက်နပ္ေပလိမ့္မည္။
က်ေနာ့အဖို႔မူ သူပိတ္ပင္ထားသည့္အမိန္႔လည္း ပ်က္ျပယ္သြားၿပီဟု ယူဆကာ သူေသသြားေတာ့မွ ေလးစားခြင့္ရလိုက္သည့္ ဆရာဦးေအာင္သင္းအတြက္ အမွတ္တရေဆာင္းပါးေရးလိုက္ရေၾကာင္းပါ။
ေမာင္ေအာင္မြန္ (၂၀၁၄ ခု၊ေအာက္တိုဘလ ၃၀ ရက္ေန႔)
မွတ္ခ်က္။ ။ေအာင္ၿမိဳင္သင္း ဖဘ ထဲ ဓာတ္ပံုက က်ေနာ့အတြက္ ရိုက္ေပးထားသလားလို႔ထင္ရေအာင္
ေကာင္းလြန္းလို႔ ေက်းဇူးတင္စြာျဖင့္ သံုးလိုက္ပါတယ္။ပိုင္ရွင္မ်ား share ခြင့္ျပဳပါခင္ဗ်ာ။