ေမာင္ေမာင္စုိး ● ရွမ္းေျမာက္ စစ္ေျမျပင္
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၂၇၊ ၂၀၁၆
(မုိးမခ) ႏုိဝင္ဘာ ၂၇၊ ၂၀၁၆
၂၀၁၆ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၂၀ ရက္ေန႔က KIA/MNDAA/TNLA/AA တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕ ၄ ဖြဲ႕ ပါဝင္သည့္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္တပ္ေပါင္းစုက ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း ေနရာေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားတြင္ စစ္ဆင္ေရးတရပ္ျပဳလုပ္ခ့ဲသည္။ ၎တို႔ျပဳလုပ္္သည့္ စစ္ဆင္ေရးနယ္ေျမတြင္ တ႐ုတ္ျမန္မာနယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းတြင္ အခ်က္အျခာက်သည့္ မူဆယ္ ၁၀၅ နယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးဇံုပါဝင္ၿပီး အဆိုပါ ကုန္သြယ္ေရးလမ္းေၾကာင္းလည္း ယာယီပိတ္ဆို႔သြားေပရာ ျပည္ တြင္းေရာ ျပည္ပမွပါ အထူးအာ႐ံုစိုက္မိသြားခ့ဲေပေတာ့သည္။
တကယ္္ေတာ့ အဆိုပါေဒသစစ္ေျမျပင္ျဖစ္ေနသည္မွာ ယခုမွမဟုတ္ေပ။ ဗမာျပည္လြတ္လပ္ေရး မေရွးမေႏွာင္းကာလကပင္ စစ္ေျမျပင္ျဖစ္ေနသည့္ေဒသျဖစ္သည္။ ေယဘုယ်အားျဖင့္ ထိုေဒသအားပုံေဖၚျပရလွ်င္ လား႐ႈိး၊ သိႏီၷ၊ ကြတ္ခိုင္၊ နန္႔ဖတ္ကာ၊ မူဆယ္၊ နမ့္ခမ္း၊ ကားလမ္း၏ ေျမာက္ဖက္ အေရွ႕ဖက္ႏွင့္ အေနာက္ဖက္ ေတာင္ဖက္ျခမ္းျဖစ္သည္။
ေဒသ ၁။ လား႐ႈိး - သိႏၷီကားလမ္း၊ သိႏၷီ - ကြန္လုံ ကားလမ္းႏွင့္ သံလြင္ျမစ္ၾကားရွိ မုန္းက်က္ မုန္းေယာ္ေဒသ။
ေဒသ ၂။ ကြန္လုံ၊ ဟိုပန္၊ ပန္လုံ ေဒသ။
ေဒသ ၃။ ကြန္လုံ ေျမာက္ဘက္ ခ်င္းေရႊေဟာ္ ေလာက္ကိုင္ ကိုးကန္႔ေဒသ (သံလြင္ျမစ္ႏွင့္ တ႐ုတ္ျမန္မာနယ္စပ္ၾကား)
ေဒသ ၄။ ကြန္းလုံ၊ သိႏီၷ၊ ကြတ္ခိုင္၊ နန္႔ဖတ္ကာ၊ မူဆယ္ ကားလမ္းႏွင့္ ေျမာက္ဖက္ တ႐ုတ္ျမန္မာနယ္စပ္ အေရွ႕ဖက္ သံ လြင္ျမစ္ၾကား (ၾကဴကုတ္၊ ပန္ဆိုင္း မုန္းေပၚေဒသ၊ မုန္းကိုး ေဖါင္းဆိုင္ေဒသ၊ မုန္းယား မုန္းေဟာင္ေဒသ၊ တာမိုးညဲေဒသ၊ မုန္းစီး နားလယ္ေဒသ)
ေဒသ ၅။ ေျမာက္ဖက္၊ သိႏီၷ၊ ကြတ္ခိုင္၊ နန္႔ဖတ္ကာ၊ မူဆယ္၊ နမ့္ခမ္းကားလမ္းႏွင့္ ေတာင္ဖက္ သီေပါ၊ ေက်ာက္မဲ၊ မိုးမိတ္ အေနာက္ဖက္ ေရႊလီျမစ္ၾကား (နမ့္ဆမ္ မန္တုန္ေဒသ ေရႊလီခ်ဳိင့္ဝွမ္းဂြင္) ဟူ၍ လြယ္ကူစြာရွင္းလင္းၾကည့္ျမင္နိုင္ရန္အ တြက္ အၾကမ္းဖ်ဥ္းအားျဖင့္ ေဒသ ၅ ခုအျဖစ္ ပိုင္းျခားၾကည့္ျမင္နိုင္ပါသည္။
● ေဒသအလိုက္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးစု စုဖြဲ႕မႈ
ရွမ္းေျမာက္ေဒသ တခုလုံးတြင္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ တအန္းပေလာင္ ကိုးကန္႔တ႐ုတ္ႏွင့္ အျခားတိုင္းရင္းသားအခ်ဳိ႕အျပင္ တရုတ္ ရြာအခ်ဳိ႕လည္းရွိသည္။ ေဒသ ၁ တြင္ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ တအန္းပေလာင္ႏွင့္ တ႐ုတ္ရြာမ်ားရွိသည္။ လူဦးေရ မထူထပ္လွေပ။ ေဒသ ၂ တြင္ ဝ လူမ်ဳိးမ်ားႏွင့္ ရွမ္းရြာရွိသည္။ လက္ရွိ ဝကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသတြင္ ပါသည္။ ေဒသ ၃ တြင္ ကိုးကန္႔ တ႐ုတ္အမ်ားစုျဖစ္ၿပီး တအန္းပေလာင္ရြာအခ်ဳိ႕လည္းရွိသည္။ လက္ရွိ ကိုးကန္႔ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသျဖစ္သည္။ ေဒသ ၄ ၌ ရွမ္း၊ ကခ်င္၊ တအန္းပေလာင္တို႔အျပင္ တာမိုးညဲတဝိုက္ႏွင့္ မုန္းစီးနားလယ္ အေရွ႕သံလြင္ျမစ္ေဘးတြင္ တ႐ုတ္ႏွင့္ ကိုးကန့္တရုတ္ရြာအနဲငယ္ရွိသည္။ ရွမ္းေျမာက္ပိုင္းသည္ မူလက သိႏီၷေစာ္ဘြားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနယ္ထဲတြင္ရွိသည္။ ေဒသ ၄ အတြင္း နယ္အလိုက္အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားမွာ ကခ်င္ဒူဝါမ်ားျဖစ္သည္။ ေဒသ ၅ အတြင္း နန္႔ဆမ္ မန္တုန္ႏွင့္ ငါးေတာင္ ကိုးေတာင္ နယ္တို႔ပါဝင္သည္။ နမ့္ဆမ္ မန္တုန္နယ္သည္ မူလက နမ္ဆမ္ေတာင္ပိုင္ေစာ္ဘြား၏နယ္ျဖစ္ၿပီး လက္ရွိ ပေလာင္ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးေဒသျဖစ္သည္။ ငါးေတာင္ ကိုးေတာင္ေဒသကေတာ့ မူလ ကခ်င္ဒူဝါမ်ား အုပ္ခ်ဳပ္သည္။
ထိုေဒသတခုလုံးအရ သိႏၷီ မူဆယ္ နမ့္ခမ္းၿမိဳ႕မ်ားႏွင့္ သိႏီၷီကြင္းမူဆယ္ နမ့္ခမ္း ၾကဴကုတ္ ပန္ဆိုင္းၾကား ေတာင္ေပၚေျမ ျပန္႔မ်ားႏွင့္ ရွမ္းေျမာက္တခုလုံးရွ္ိ ေတာင္ၾကားေျမျပန္႔မ်ားတြင္ ရွမ္းရြာမ်ားရွိသည္။ ေတာင္တန္းမ်ားတြင္ တအန္းပေလာင္ ကခ်င္တို႔ ေနထိုင္ၾကသည္။ ကိုးကန္႔ တ႐ုတ္ရြာမ်ားကေတာ့ ကိုးကန္႔ေဒသႏွင့္ သံလြင္ျမစ္အေနာက္ဖက္ကမ္းတဝိုက္တြင္ ရွိသည္။
● လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္တိုက္ခိုက္မႈမ်ားျဖစ္စဥ္ အက်ဥ္း
ထိုေဒသတြင္ ပထမဆံုးလက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္မႈ သယ္ေဆာင္လာသူမွာ ဖဆပလ အစိုးရလက္ထက္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္တြင္ အစိုး ရစစ္တပ္မွပုန္ကန္ခ့ဲသည့္ ဗိုလ္ႀကီးလဖိုင္ေနာ္ဆိုင္းႏွင့္ အဖြဲ႕ျဖစ္သည္။ ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းႏွင့္အဖြဲ႕သည္ ေမၿမိဳ႕ေခၚ ျပင္ဦးလြင္ အား သိမ္းပိုက္ၿပီး ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းသုိ႔ခ်ီတက္ခ့ဲၿပီး နမ့္ခမ္းအား သိမ္းပိုက္ခ့ဲသည္။ ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းႏွင့္အဖြဲ႕သည္ ၁၉၅၀ ခုႏွစ္တြင္တရုတ္ျပည္သုိ႔ဝင္ေရာက္ျပီး နိုင္ငံေရးခုိလႈံခြင့္ေတာင္းခံခ့ဲသည္။ အဆိုပါ ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္း၏အဖြဲ႕ႏွွင့္ပူးေပါင္းရန္ မိုးမိတ္ အထက္ဖက္ရွိ လြယ္ရဒူဝါ လေထာ္ခြန္ထြန္းဦးစီး အင္အား ၁၀၀ ခန္႔ ပုန္ကန္ခ့ဲ့ၾကေသးေသာ္လည္း ဗိုလ္ေနာ္ဆိုင္းအဖြဲ႕ႏွင့္ မပူးေပါင္ႏိုင္ဘဲ ၿဖိဳခြဲခံခ့ဲရသည္။ ဤလႈပ္ရွားမႈသည္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းတြင္ ပထမဆံုး လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္လႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ ခ့ဲသည္။ အထက္ေဖၚျပပါ ေဒသ ၅ အတြင္းျဖစ္ခ့ဲသည္။
ရွမ္းေျမာက္တြင္း ဒုတိယ လက္နက္ကိုင္ပုန္ကန္မႈမွာ ေဒသ ၃ ျဖစ္သည့္ ကိုးကန္႔ေဒသတြင္ျဖစ္သည္။ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္ ေစာ္ဘြား မ်ား အာဏာစြန့္သည့္အခ်ိန္တြင္ ကိုးကန္႔ေစာ္ဘြား၏ ကာကြယ္ေရးတပ္ေခါင္းေဆာင္ ဖုန္ၾကားစင္း ဖုန္ၾကားဖူးတို႔မွ ပုန္ကန္ခ့ဲ ၾကသည္။ ပုန္ကန္အေစာပိုင္းတြင္ ကိုးကန္႔ေစာ္ဘြား ဂ်င္မီယန္မွ ပူးေပါင္းခ့ဲေသာ္လည္း ၁၉၆၇ ခုႏွစ္တြင္ ဂ်င္မီယန္သည္ အစိုးရထံ အလင္းဝင္ခ့ဲသည္။ ဖုန္ၾကားစင္းညီအကိုကမူ လက္နက္မခ်ဘဲ တရုတ္နယ္စပ္ကပ္၍ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပႏွင့္ ပူးေပါင္းခ့ဲသည္။ ဖုန္ၾကားစင္းေခါင္းေဆာင္သည့္ ကိုးကန္႔အဖြဲ႕သည္ လက္ရွိအခ်ိန္ထိ အစိုးရအား ပုန္ကန္တိုက္ခိုက္ေနဆဲအဖြဲ႕ျဖစ္သည္။
ရွမ္းေျမာက္ေဒသတြင္ တတိယ ပုန္ကန္မႈသည္ ေဒသ ၅ အတြင္းျဖစ္ပြားသည္။ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္စတင္ခ့ဲသည့္ ရွမ္းတုိ႔၏ ႏြမ္စစ္ဟန္လႈပ္ရွွားမွအစျပဳ၍ ၁၉၆၀ တြင္ ေဒသ ၅ အတြင္းရွိ နမ့္ဆမ္တဝိုက္ႏွင့္ နမ့္ခမ္းတဝိုက္တြင္ ပေလာင္တပ္ရင္း ၅ ႏွင့္ တပ္ရင္း ၆ ဟူ၍ ေပၚေပါက္ခ့ဲသည္။ ထိုတပ္မ်ားသည္ ေနာင္တြင္ ပေလာင္လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕ PSLO/PSLA ျဖစ္လာခ့ဲ သည္။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္ PSLO/PSLA လက္နက္စြန္႔ရၿပီးေနာက္ ၂၀၀၇ ေနာက္ပိုင္း တအန္းပေလာင္လက္နက္ကိုင္ဖြဲ႕စည္းနိုင္ေရး ျပန္လည္လႈပ္ရွားခ့ဲၾကျပီး ၂၀၁၁ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းမွစ၍ PSLF/TNLA ကို ဖြဲ႕စည္းနိုင္ျပီး ယေန႔တိုင္ လႈပ္ရွားခ့ဲသည္။ TNLA သည္ ေနာက္ပိုင္းတြင္ KIA/MNDAA တုိ႔ႏွင့္ပါ မဟာမိတဖြဲ႕ခ့ဲျပီး ေဒသ ၃ ႏွင့္ ေဒသ ၄ အတြင္း၌ပါ လႈပ္ရွားခ့ဲသည္။
ထို႔အတူ ႏြမ္စစ္ဟန္ အတူေပၚေပါက္လာေသာ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပဖြဲ႕ SSA သည္လည္း သိႏၷီေဒသ မူဆယ္ နမ့္ခမ္းေဒသမိုးမိတ္အထက္ ကြန္ခါေဒသတုိ႔တြင္ လႈပ္ရွားခ့ဲသည္။ ျဖစ္စဥ္တေလ်ာက္တြင္ အင္အားနည္းသြားျခင္း အင္အား ေကာင္းလာျခင္းမ်ားရွိေသာ္လည္း လႈပ္ရွားမႈကား မျပတ္ခ့ဲေပ။
၁၉၆၁ ခုႏွစ္ သိႏီၷကြင္းအတြင္း အစျပဳ၍ KIA အဖြဲ႕အစည္းေပၚလာသည္။ KIA သည္ ေဒသ ၄ အတြင္းရွိ မုန္းစီး မုန္းထန္ေဒသ မုန္းကိုး ေဖါင္းဆိုင္ေဒသ မုန္းယား မုန္းေဟာင္ေဒသ မုန္းေပၚႀကီးေဒသ တုိ႔အျပင္ ေဒသ ၅အတြင္းရွိ မိုးမိတ္အထက္ပိုင္း ကိုးေတာင္ေဒသတုိ႔တြင္ လႈပ္ရွားစုဖြဲ႕သည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္ မုန္းကိုးေဒသသုိ႔ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပ ဝင္ေရာက္လာၿပီးေနာက္ ထိုေဒသအခ်ဳိ႕မွ KIA တုိ႔ ေနာက္ဆုတ္ေပးလိုက္ရေသာ္လည္း ၁၉၈၉ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပၿပိဳကြဲျပီးေနာက္ တေျဖးေျဖး ျပန္လည္ထိုးေဖါက္ ေနရာယူနိုင္ခ့ဲသည္ကို ေတြ႕ရသည္။
၁၉၆၈ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေျမာက္ CPB (ဗကပ) တုိ႔ ေဒသ ၄ အတြင္းသုိ႔ မုန္းကိုးမွစတင္ဝင္ေရာက္လာျပီး ေဒသ ၄ အတြင္းရွိ မုန္းကိုးေဖါင္းဆိုင္ေဒသ မုန္းေပၚႀကီး ၾကဴကုန္ပန္ဆိုင္းေဒသ မုန္းယား မုန္းေဟာင္းေဒသ ေဒသ ၃ ရွိ ကိုးကန္႔ေဒသတုိ႔ကို ထိမ္းခ်ဳပ္နိုင္ခ့ဲသည္။ ထို႔ျပင္ ေဒသ ၅ အတြင္းရွိ ေရႊလီခ်ဳိင့္ဝွမ္းဂြင္အတြင္းသုိ႔ လည္းဝင္ေရာက္လႈပ္ရွားနိုင္ခ့ဲသည္။ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပၿပိဳကြဲျပီးေနာက္ မူလ CPB ခ်ဳပ္ကိုင္သည့္ ေဒသ ၃ ႏွင့္ ေဒသ ၄ အတြင္းအား ကိုးကန္႔အဖြဲ႕ MNDAA မွထိန္းခ်ဳပ္လႈပ္ရွားခ့ဲျပီး ေဒသ ၅ အတြင္းရွိ ေရႊလီခ်ဳိင့္ဝွမ္းဂြင္၌ PSLO ႏွင့္ KIA တုိ႔မွ ထိမ္းခ်ဳပ္လႈပ္ရွားခ့ဲသည္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း MNDAA ကိုးကန္႔အဖြဲ႕သည္ ေဒသ ၃ ရွိ ကိုးကန္႔ေဒသကိုသာ ထိမ္းခ်ဳပ္နိုင္ခ့ဲျပီး ေဒသ ၄ အတြင္းရွိ မုန္းကိုး ေဖါင္းဆိုင္ေဒသ မုန္းယားမုန္းေဟာင္ေဒသတုိ႔အား မုန္ဆာလ၏ MDA မုန္းကိုးကာကြယ္ေရးတပဖြဲ႕က ျပန္လည္ခ်ဳပ္ ကိုင္ခ့ဲသည္။ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ မုန္ဆာလအဖြဲ႕ ျပိဳကြဲျပီးေနာက္ တပ္မေတာ္က ထိုေဒသအား ျပန္လည္ေနရာ ယူထားနိုင္ခ့ဲေသာ္ လည္း KIA တပဖြဲ႕မ်ားက ေျပာက္က်ားပုံစံျဖင့္ ျပန္လည္ စည္းရံုးေနရာယူထားနိုင္ခ့ဲသက့ဲသုိ႔ ၂၀၁၃ ခန္႔မွစ၍ MNDAA ကိုး ကန္႔အဖြဲ႕က ျပန္လည္ထိုးေဖါက္ေနရာယူလာခ့ဲသည္။
၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ေပၚထြက္လာည့္ အေရွ႕ေျမာက္ဗကပအား ရင္ဆိုင္ရန္ ဖြဲ႕စည္းထားခ့ဲသည့္ခြန္ဆာဦးစီး လြယ္ေမာ္ကာ ကြယ္ေရးအဖြဲ႕သည္ ေနာက္ဆံုး အစိုးရအား ပုန္ကန္ျပီးေနာက္ ေဒသ ၁ အျဖစ္ ေဖၚျပထားသည့္ မုန္းက်က္ မုန္းေရာ္ ေဒသ တြင္ အေျခစိုက္ခ့ဲသည္။ ခြန္ဆာအဖြဲ႕လက္နက္ခ် ျပီးေနာက္၎အဖြဲ႕မွ ဘိုမြန္ေခါင္းေဆာင္သည့္အဖြဲ႕သည္ ပသစအျဖစ္ ထိုေဒသတြင္ ယခု အေျခစိုက္လႈပ္ရွားေနသည္။ ထို႔ျပင္ ထိုေဒသသည္ ေျမာက္ပိုင္းမွ ေတာင္ပိုင္း ထိုင္းနယ္စပ္သုိ႔ ဆင္းသည့္ လမ္းေျကာင္းေပၚတြင္ရွိသည္ျဖစ္ရာ လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႕တပ္ဖြဲ႕တိုင္းလိုလို ျဖတ္သန္းသြားလာလႈပ္ရွားေလ့ရွိသည့္ေဒသ ျဖစ္သည္။
ေဒသ ၂ အျဖစ္ေဖၚျပထားသည့္ ကြန္လုံ ဟိုပန္ ပန္လုံေဒသတြင္ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ကိုးကန္႔ေဒသ ဝ ေဒသတြင္ အေရွ႕ ေျမာက္ ဗကပတုိ႔အင္အားေကာင္းလာျပီးေနာက္ စစ္ေရးအရ လႈပ္ရွားခ့ဲသည္။ တိုက္ပြဲမ်ားေဖၚခ့ဲသည္။
ထို႔ေၾကာင့္လည္း ထိုရွမ္းေျမာက္ေဒသတြင္ ယေန႔တိုင္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ား အေျခစိုက္လႈပ္ရွားခ့ဲျပီး တိုက္ ပြဲႀကီးငယ္မ်ားစြာျဖစ္ပြားခ့ဲသည့္ေဒသ ျဖစ္ခ့ဲသည္။ ကြန္လုံ ဟိုက္ကဘားတိုက္ပြဲ ပန္ေကာ္ခ်ဴးေရႊတိုက္ပြဲ စီစီဝမ္တာပန္ တိုက္ပြဲက့ဲသုိ႔ လႏွင့္ခ်ီ၍တိုက္ရေသာ တိုက္ပြဲမ်ားထိုေဒသ၌ ျဖစ္ပြားခ့ဲသည္။ ကြတ္ခိုင္ မူဆယ္ကားလမ္းေပၚတြင္ တပ္မ ၉၉ ဒုတပ္မမွဴး ဗိုလ္မွဴးႀကီး သူရညႊန္႔တင္သည္ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္တြင္လည္းေကာင္း၊ သိႏီၷ ကြန္လုံကာလမ္းေပၚတြင္ တပ္မ ၆၆ ဗ်ဴ ဟာမွဴး ဗိုလ္မွဴးႀကီးသူရေက်ာ္ေက်ာ္ခ်ဳိသည္ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တြင္လည္းေကာင္း၊ စသည့္ တပ္မေတာ္အရာရွိႀကီးမ်ား က်ဆံုး သည့္ တိုက္ပြဲမ်ားျဖစ္ခ့ဲပြားခ့ဲသည္။
● ယခင္ႏွင့္ယခု ႏွစ္ဖက္စစ္အင္အားအေျခအေန
၁၉၈၉ ခုႏွစ္ ဗကပ မျပိဳကြဲခင္ထိ စစ္အင္အားအေျခအေနမွာမုန္းကိုးေဒသ ကိုးကန္႔ေဒသရွိ ဗကပအင္အား ၃၀၀၀ ခန္႔ PSLO/PSLA ပေလာင္တပဖြဲ႕ အင္အား ၅၀၀ ခန္႔ KIA တပ္မဟာ ၄ အင္အား ၅၀၀ မွ ၈၀၀ ခန္႔ စုစုေပါင္း အင္အား ၄၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔ရွိသည္။ ထို႔ျပင္ သိႏီၷအနိီးႏွင့္ မိုးမိတ္ကြန္ခါေဒသတြင္ လႈပ္ရွားသည့္ SSPP/SSA အင္အားအခ်ဳိ႕ရွိသည္။
၁၉၈၉ ခုႏွစ္ အေရွ့ေျမာက္ ဗကပ ျပိဳကြဲသည္ႏွင့္အတူ KIA တပ္မဟာ ၄ မွ ဗိုလ္မွဴးမထုေနာ္ႏွင့္ အင္အားအခ်ဳိ႕ ခြဲ ထြက္ၿပီး ေနာက္ ရွမ္းေျမာက္ရွိ လက္နက္ကိုင္အင္အားမ်ား က်ဆင္းသြားခ့ဲေသာ္လည္း ၂၀၁၀ ေနာက္ပိုင္းမွစ၍ တစတစျပန္လည္၍ အင္အားတိုးတက္လာသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ လက္ရွိအခ်ိန္ ရွမ္းေျမာက္ရွိ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အင္အားမ်ားမွ ခန္႔ မွန္းေခ်အရ ေအာက္ပါအတိုင္းရွိမည္ဟု ယူဆရသည္။
၁။ KIA တပ္မဟာ ၄ / တပ္မဟာ ၆ အင္အား ၁၅၀၀ ခန္႔
၂။ MNDAA တပ္မဟာ၂၁၁/၃၁၁/၅၁၁ အင္အား ၂၀၀၀ ခန္႔
၃။ TNLA တပ္မဟာ ၁/၂/၃/၅ ႏွင့္ဗ် ဴ ဟာ ၂ ခုခန္႔ အင္အား ၆၀၀၀ ေက်ာ္ခန္႔
၄။ AA တပ္ရင္း ၂ ရင္းခန္႔ အင္အား ၅၀၀ ခန္႔ ( AA မွာ ရခိုင္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပဖြဲ႕ျဖစ္ေသာ္လည္း ေျမာက္ပိုင္းရွိ မဟာမိတ္မ်ားႏွင့္ပူးေပါင္း၍ နယ္စပ္တြင္ တပ္ဖြဲ႕ၿပီး ရခိုင္သုိ႔ ျပန္လည္ထိုးေဖါက္ရန္ ႀကိဳးစားေနေသာအဖြဲ႕ျဖစ္သည္)
၅။ ေျမာက္ပိုင္းနယ္ေျမအခ်ဳိ႕တြင္ လႈပ္ရွားေနေသာ SSPP/SSA အင္အားအခ်ဳိ႕တုိ႔ရွိရာ စုစုေပါင္း အင္အား ၁၀၀၀၀ ခန္႔အထိ ရွိနိုင္သည္ဟု ခန္႔မွန္းရပါသည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပတုိ႔ မျပိဳကြဲမွီကာလထက္အင္အား ၂ ဆခန္႔ တိုးတက္လာသည္ဟု ဆိုရပါမည္။ ထို႔အတူ အဆိုပါ လက္နက္ကိုင္အင္အားစုမ်ားကို ရင္ဆိုင္သည့္ တပ္မေတာ္အင္အားမွာလည္း ၁၉၈၉ မတိုင္မွီက ပုံမွန္ အားျဖင့္ အင္အား ၅၀၀၀ မွ ၇၀၀၀ ခန္႔ထိ တိုးျမႇင့္ရင္ဆိုင္ခ့ဲျပီး ၁၉၈၆/၈၇ စီစီဝမ္ တာပန္တိုက္ပြဲကာလက အင္အား ၁၀၀၀၀ ေက်ာ္ထိ တိုးျမႇင့္သုံးစြဲခ့ဲသည္။ ယေန႔တြင္လည္း တဖက္အင္အားႏွင့္ေလ်ာ္ညီသည့္အင္အားကို သုံးစြဲမည္ဟု ယူဆရပါ သည္။
● အေျခအေနသုံးသပ္ခ်က္
ရွမ္ျပည္ေျမာက္ပိုင္း၌ အစိုးရအား ပုန္ကန္တိုက္ခိုက္သည့္ လက္နက္ကိုင္အင္အားစုမ်ားတြင္ ၁၉၆၈ မွ ၁၉၈၉ ထိရွိခ့ဲေသာ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပတဖြဲ႕သာ အယူဝါဒေပၚ အေျခခံခ့ဲျပီး က်န္အဖြဲ႕အားလုံးသည္ အမ်ဳိးသားေရးေပၚတြင္ အေျခခံပါသည္။ ယေန့ရပ္တည္ေနေသာ အဖြဲ႕အားလုံးသည္ အမ်ဳိးသားေရးေပၚတြင္ အေျခခံရပ္တည္ျပီး သူ႔လူမ်ဳိးအလိုက္၏ ေထာက္ခံမႈ ကိုရရွိေအာင္ အားထုတ္၍ ရပ္တည္ေနၾကျခင္းျဖစ္သည္။ အေရွ႕ေျမာက္ ဗကပ ျပိဳကြဲရျခင္းသည္ပင္ အစိုးရတပ္မေတာ္ႏွင့္ စစ္ေရးအရ တိုက္ခိုက္႐ႈံးနိမ့္၍ျပိဳ ကြဲရျခင္းမဟုတ္ဘဲ အမ်ဳိးသားျပႆနာ တိုင္းရင္းသားျပႆနာကို မေျဖရွင္းနိုင္၍ ၿပိဳကြဲခ့ဲ ျခင္း ျဖစ္သည္။
သုိ႔ျဖစ္ရာ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းရွိ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡေျဖရွင္းေရးျပႆနာအား ေျဖရွင္းနိုင္ေရးအတြက္ ေသာ့ခ်က္ျပႆ နာမွာ တိုင္းရင္းသားတန္းတူေရးျပႆနာ တိုင္းရင္းသားတုိ႔၏ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ျပႆနာ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ျပႆနာကို အားလုံးလက္ခံႏိုင္သည့္ အေျဖတခုရွာနိုင္ေဖြနိုင္ေရးျဖစ္သည္ဟု သုံးသပ္ရပါသည္။
ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္း၌ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပဖြဲ႕မ်ား စစ္ေရးအရ ထိုေဒသ၌ လႈပ္ရွားနိုင္ျခင္း၏ ပထမအေၾကာင္း အခ်က္မွာ ထိုေဒသ၌ ရွမ္း ကခ်င္ တအန္းပေလာင္ ကိုးကန္႔တရုတ္စသည့္ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားေက်းရြာမ်ားသာရွိျပီး ေဒသခံတိုင္းရင္းသားလူူမ်ဳိးမ်ား၏ ေထာက္ခံမႈ ရရွိထားျခင္းေၾကာင့့္ၿဖစ္သည္။ အစိုးရဖက္မွရပ္တည္ေသာ တိုင္းရင္းသား အခ်ဳိ႕အေနႏွင့္ နမ့္ခမ္း ပန္ေဆးျပည္သူ့စစ္ မူဆယ္ျမိဳ့မျပည္သူ့စစ္ မုန္းေပၚျပည္သူစစ္ ကြတ္ခိုင္ျပည္သူ႔စစ္ ေဖါင္းဆိုင္ျပည္သူ့စစ္ေကာင္းခါးျပည္သူ့စစ္ ဆင္ေက်ာ့ျပည္သူ့စစ္ စသည္ျဖင့္ရွိေသာ္လည္း ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ေထာက္ခံမႈ ရရွိမႈ အားနည္းသည္။
ဒုတိယအခ်က္မွာ ထိုေဒသသည္ ေတာေတာင္ထူထပ္၍ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲကာ ေျပာက္က်ားစစ္ဆင္ရန္ ေကာင္းမြန္သည္။ ေဒသခံတိုင္းရင္းသားမ်ား၏ စည္းရံုးသိမ္းသြင္း၍ေထာက္ခံမႈရယူထားနိုင္သည့္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားအေနႏွင့္ လွည့္လည္ေျပာက္က်ားစစ္ဆင္ရန္ အားသာခ်က္ရွိသည္။
မႏၲေလး မူဆယ္လမ္းမႀကီးသည္ တရုတ္ျမန္မာနယ္စပ္ကုန္သြယ္ေရးအတြက္ အဓိကလမ္းမႀကီးျဖစ္သည္။ ျမန္မာျပည္ကူးစည္ကူးသန္းေရာင္းဝယ္မႈ ၏ ၇၅ ရာခုိင္ႏႈန္းသည္ ထိုလမ္းမမွ သြားလာေနျပီး နိုင္ငံေတာ္အစိုးရ၏ ေန႔စဥ္ဝင္ေငြ၏ ၈၀ ရာခုိင္ႏႈန္းသည္ ထိုကုန္သြယ္မႈလမ္းေၾကာင္းမွရရွိေနသည္ဟု ဆိုပါသည္။ သုိ႔ေသာ္လည္း ထိုပတ္ဝန္းက်င္ေဒသ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုး တက္ေရးမဆိုထားႏွင့္ အဆိုပါကားလမ္းမႀကီးအားပင္ သြားလာရလြယ္ကူေခ်ာေမာေအာင္ ေဖာက္လုပ္နိုင္ျခင္းမရွိေသးေပ။ သုိ႔ျဖစ္ရာ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနိမ့္၍ လမ္းပမ္းဆက္သြယ္ေရးခက္ခဲေသာေနရာမ်ားတြင္ စစ္ပြဲမ်ားျဖစ္ပြားသည္မွာ အ့ံၾသစရာ မရွိေပ။
● နိဂံုး
ျငိမ္းခ်မ္းေရးရဖုိ႔ဆိုလွ်င္ ျငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တြင္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡအတြင္းပါဝင္ေနေသာအဖြဲ႕အားလုံးပါဝင္ေရးဆိုသည့္ အေျခခံမူေပၚမွ သြားရန္လိုအပ္ေပမည္။ ထို႔ျပင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား တန္းတူေရးကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္ႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ ခြင့္ကို မွန္ကန္စြာ ေျဖရွင္းနိုင္ရန္လိုအပ္ပါသည္။
ေမာင္ေမာင္စိုး (Mg Mg Soe)
၂၆၊ ၁၁၊ ၂၀၁၆ ေန႔က ဧရာဝတီ (ျမန္မာပိုင္း) တြင္ေဖၚျပၿပီး ျဖစ္သည္။