ဆရာႀကီးဦးသုခ၏ ဘဝသံသရာ
သန္းဝင္းလိႈိင္
ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၁၊ ၂၀၁၄
တစ္ေန႔ကၿမိဳ႕ထဲမွျပန္လာၿပီးေနာက္ ေအးေအးလူလူေျခပစ္လက္ပစ္ ပက္လက္ကုလားထိုင္၌နားေနစဥ္ ေရဒီယိုမွဆရာႀကီးဦးသုခသီဆို ေသာ“ဘဝသံသရာ” သီခ်င္းကိုၾကားလိုက္ရသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ခ်က္ခ်င္းထ၍ ေရဒီယိုကိုအသံက်ယ္ေအာင္ဖြင့္လိုက္မိသည္။
“ဘဝသံသရာ….ရွည္လ်ားေထြျပား မေနမနား၊ တသြားတဲသြားၾကတာ။ ခရီးပန္းတိုင္မေရာက္မခ်င္း၊ တစ္ေယာက္ဆင္းတစ္ေယာက္တက္ ဆက္ လက္ထြက္ခြာလာ။
ေလာဘရယ္၊ ေဒါသရယ္၊ ေမာဟရယ္၊ အဝိဇၨာ၊ သခၤါရာ။
ေပ်ာ္လိုက္ ရႊင္လိုက္၊ ငိုကာ ရယ္ကာ၊ ဘယ္ဟာမတည္ၿမဲ၊ ေဖာက္လြဲေဖာက္ျပန္၊ အေၾကာင္းခံ ကမၼသကာ။
ေတြ႔ဆံု၊ ဆံုကြဲ၊ ခရီးခဲ၊ ဝမ္းနည္း၊ ဝမ္းသာ ၀ိပၸလႅာ။
ျဖစ္ခ်င္တာလဲမျဖစ္ရပါ။ မျဖစ္ခ်င္တာလဲျဖစ္ရမွာ။ ၃၁ဘံုဝဋ္အတြင္းေရာက္ေတာ့ ကရြတ္ကင္းေလွ်ာက္တဲ့ ေတဘုမၼာ။
အဲဒါ….အဲဒါ ဘဝသံသရာ”
ကၽြန္ေတာ္သည္ထိုသီခ်င္းကို အႀကိမ္ႀကိမ္နားေထာင္ခဲ့ဖူးသည္။ သို႔ေသာ္ထိုသီခ်င္းမွာကၽြန္ေတာ့္အဖို႔မ႐ိုးႏိုင္ေပ။ ေနာင္လည္းဘယ္ေသာ အခါမွ႐ိုးႏိုင္လိမ့္မည္မထင္။ ဘဝသံသရာသီခ်င္းသည္ ကၽြန္ေတာ္တြင္အမည္မေဖာ္ျပႏိုင္ေသာခံစားမႈတစ္ရပ္ကိုလည္း ခံစားေနရသလို ဘဝအသိတစ္ခုကိုလည္းေပးလ်က္ရွိသည္။ လူ႔ဘဝသည္ေမြးဖြားလာသည့္အခ်ိန္မွ ေသဆုံးသည္အထိ မဆံုးႏိုင္ေသာဘဝခရီးရွည္ႀကီး တစ္ခုကိုမနားမေနလႈပ္ရွားသြားလာေနရသည့္ သံသရာခရီးသည္တစ္ဦးႏွင့္တူလွေပသည္။
လူ႔ဘဝ၌ေလာကဇာတ္ဆရာ၏ ေစခိုင္းခ်က္အရ ငိုခ်ည္တစ္လွည့္ ၿပံဳးခ်ည္တစ္ခါ၊ အမ်ဳိးမ်ဳိးအဖံုဖံုမီးစင္ၾကည့္၍ကေနရသည္။ လူ႔ဘဝခရီး တစ္ေလွ်ာက္၌ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရေသာ ေလာကဓံတရား၏အနိမ့္အျမင့္မ်ား၊ အားတက္ဖြယ္၊ စိတ္ပ်က္ဖြယ္၊ ေအာင္ျမင္မႈ၊ ဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားသည္အမွန္ စင္စစ္မၿမဲေသာတရားမ်ားပါတကားဟု အဆိုပါသီခ်င္းကကၽြန္ေတာ္ကိုအသိေပးလ်က္ရွိသည္။ သီခ်င္းဆံုးသြားေသာ္လည္း ကၽြန္ေတာ္အ ေတြးအျမင္မ်ားကားမဆံုးႏိုင္ေသးေပ။ မွန္ေပသည္။ ေလာက၌ဘယ္အရာမွမၿမဲေခ်။ မၿမဲေသာတရားသာလွ်င္ၿမဲ၏။
ကၽြန္ေတာ္သည္ဘဝသံသရာသီခ်င္းကိုအေၾကာင္းျပဳလွ်က္ ထိုသီခ်င္းကိုဖန္တီးခဲ့သူဆရာႀကီးဦးသုခကို မၾကာခဏပင္သတိရမိေလသည္။ ကၽြန္ေတာ္သည္ဆရာႀကီးႏွင့္မရင္းႏွီးေပ။ ဆရာႀကီးကိုလူခ်င္းသာမရင္းႏွီးခဲ့ေသာ္လည္း ဆရာႀကီး႐ိုက္ကူးခဲ့ေသာ႐ုပ္ရွင္မ်ားကိုၾကည့္ဖူး သည္။ ဆရာႀကီးကိုလည္းခရီးသြားဟန္လႊဲဆိုသလို စာေပေဟာေျပာပြဲမ်ား၊ ဂုဏ္ျပဳဧည့္ခံပြဲမ်ား၌ အႀကိမ္ႀကိမ္ေတြ႔ဆံုဖူးသည္။ ထိုစဥ္ကပင္ ဆရာႀကီး၏အႏုပညာစြမ္းေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ဆရာႀကီး၏အေတြးအေခၚအယူအဆမ်ားကို အေၾကာင္းျပဳ၍ေလးစားၾကည္ညိဳလ်က္ရွိ သည္။
ထို႔ေနာက္ ႏွင္းဆီ ဗီဒီယိုမဂၢဇင္းအယ္ဒီတာ“ထြဋ္ျမတ္ထူးသူ”က ဆရာႀကီးဦးသုခအေၾကာင္းကို ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ေရး သားေပးရန္ ေျပာလာ ရာမွ ဆရာႀကီးအားသြားေရာက္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခြင့္ရရွိခဲ့ေလသည္။ ယခုကဲ့သို႔မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္ စကားေျပာဖူးသည္မွာ ယခုအႀကိမ္သည္ ပထမဆံုးအႀကိမ္ျဖစ္သည္။ ယခင္ကဆရာႀကီးကိုစာေတြ႔အရေလးစားခဲ့ရာမွ ယခုကဲ့သို႔ပထမဆံုးအႀကိမ္မ်က္ႏွာခ်င္းဆိုင္၍ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ရင္းရင္းႏွီးႏွီးနဖူးေတြ႔ဒူးေတြ႔ ေတြ႔လိုက္ရေသာအခါ ပို၍ေလးစား စရာေကာင္း႐ံုမွ်မက ခ်စ္ခင္ၾကည္ ညိဳစရာ ပုဂၢိဳလ္တစ္ ေယာက္အျဖစ္ ရင္ထဲ၌လိႈက္လွဲစြာခံစားျဖစ္ေပၚေနမိသည္။ ဆရာႀကီးႏွင့္ယခုကဲ့သို႔ေတြ႔ဆံုရေသာ မဂၤလာအခါတစ္ေန႔ ကိုလည္း ကၽြန္ေတာ့္ဘဝတစ္ ေလွ်ာက္၌ ဦးေႏွာက္ကိုေမ့ေပ်ာက္သြားသည့္တိုင္ ကၽြန္ေတာ့္ႏွလံုးသားကထာ၀စဥ္အမွန္ရေနမည္ျဖစ္ေလသည္။
ထို႔အျပင္ဆရာႀကီး၌ခ်ီးမြမ္းဖြယ္သူမတူထူးျခားေသာအရည္အခ်င္းတစ္ခုကား မိမိကိုယ္ကိုဂုဏ္မေဖာ္၊ ဘဝင္မျမင့္ဘဲ အၿမဲတမ္းႏွိမ့္ခ်၍ ဟန္မေဆာင္ဘဲေျပာေလ့ရွိေသာ ဂုဏ္ထူးတစ္ခုအေၾကာင္းကို ဆရာႀကီးႏွင့္စကားစၿမီေျပာၿပီးေနာက္ ကၽြန္ေတာ္သိခဲ့ရေပသည္။
ဆရာႀကီးသည္အသားအနည္းငယ္ညိဳေသာ္လည္း ၾကည္လင္ရႊင္ျပေသာမ်က္ႏွာအမူအရာႏွင့္ ဖ်တ္လတ္သြက္လက္စြာသြားလာႏိုင္ေသာ ေၾကာင့္ အရြယ္ႏွင့္မမွ်ေအာင္ႏုပ်ဳိေနသည္ဟုထင္ရသည္။ သို႔ေသာ္က်န္းမာေရးေကာင္းေသာ္လည္း ဝမ္းနည္းစရာေကာင္းလွသည္ကား ဆရာႀကီး၏မ်က္စိမ်ားမေကာင္းေတာ့ေပ။ စာကိုမဆိုထားဘိ လူကိုပင္အနီးကပ္ၾကည့္မွမႈန္ဝါးဝါးသာ ျမင္ႏိုင္စြမ္းရွိေတာ့သည္။
“ေမာင္ရင့္ကိုဆရာေနာက္တစ္ေခါက္ဆိုရင္ မွတ္မိခ်င္မွမွတ္မိမွာ၊ ႏို႔ေပမယ့္ေမာင္ရင္နဲ႔ခဏခဏေတြ႔ဆံုေနရင္ေတာ့ ေမာင္ရင့္အသံကို က်က္မိၿပီး ဆရာမွတ္မိေနမွာအမွန္ပဲ”ဟုဆိုသည္။
ဆရာႀကီးသည္၁၉၈ဝျပည့္ႏွစ္မွစ၍ မ်က္စိမ်ာတျဖည္းျဖည္းမႈန္လာသည္ဟုဆိုသည္။ ယခုအခါစာမဖတ္ႏိုင္၊ စာမေရးႏိုင္ေတာ့ေပ။ သ တင္းစာကိုပင္ဆရာႀကီးသားကဖတ္ျပေနရသည္။
“တစ္ခ်ိန္ကတစ္ေန႔ကို၈နာရီေလာက္ စာေရးစာဖတ္၊ ႐ုပ္ရွင္ၾကည့္၊ ဗီဒီယိုၾကည့္တဲ့အက်ဳိးေတြေပါ့ကြာ”ဟုမ်က္စိအားနည္းသြားပံုႏွင့္ပတ္ သက္၍ေျပာျပသည္။ သို႔ရာတြင္ဆရာႀကီးသည္မ်က္စိမေကာင္း၍ ဇရာပိုင္းသို႔ေရာက္ေနေသာ ႐ုပ္ခႏၶာပင္ျဖစ္လင့္ကစား ဆရာႀကီးစိတ္ ဓါတ္အင္အားကားႀကီးမားလွေပစြ။
ဆရာႀကီးသည္ဦးသုခသည္ အသက္အရြယ္ကိုငဲ့။ မ်က္စိအားနည္းသည္ကို ဂ႐ုမျပဳ၊ ရတနာသံုးပါးကိုဦးထိပ္ထားလ်က္ ဗုဒၶသာသနာျပန္႔ ပြားေရးအတြက္ ႀကီးျမတ္ေသာေစတနာသဒၶါကိုေရွ႕တန္းတင္ကာ မိမိတတ္ကၽြမ္းထားေသာ အႏုပညာ၊ မေလ်ာ့ေသာဇြဲလံု႕လတို႔ျဖင့္ အ ထူးႀကိဳးစား၍ အပင္ပန္းခံကာ“ရဟန္းစားေသာဆြမ္းတစ္နပ္”ႏွင့္“တစ္ပါးသီလ”စသည့္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားဇာတ္လမ္း၂ကားကို ေအာင္ျမင္စြာ စီစဥ္႐ိုက္ကူးခဲ့သည္။
ဆရာႀကီးဦးသုခသည္ ယခင္မ်က္စိေကာင္းစဥ္က သ႐ုပ္ေဆာင္အမူအရာတို႔ကိုေသခ်ာစြာၾကည့္႐ႈလည္းေကာင္း၊ ေျပာဆိုသည္တို႔ကိုေသ ခ်ာစြာနားေထာင္၍လည္းေကာင္း သင္ျပႏုိင္ခဲ့သည္။ ယခုမူအမႈအရာတို႔ကိုမႈန္ဝါးဝါသာျမင္ႏိုင္ေတာ့သည္။ သို႔ရာတြင္ေျပာျပေသာ စကား သံတို႔ကိုဂ႐ုျပဳနားေထာင္လွ်က္ အမူအရာကိုညႊန္ျပခဲ့သည္။
“ေျပာတဲ့အသံမွန္ရင္ သ႐ုပ္ေဆာင္တဲ့အမူအရာကလည္းမွန္တာပဲ၊ ေျပာတဲ့အသံသဘာဝက်ရင္ အမူအရာကလည္းသဘာဝက်တာပဲ”ဟု ေျပာျပသည္။ အဆိုပါ႐ုပ္ျမင္သံၾကားဇာတ္လမ္းႏွင့္ ႏွစ္ကားလံုးကိုၾကည့္႐ႈရေသာ ရဟန္းရွင္လူအားလံုးလိုလိုပင္ႏွစ္သက္မဆံုးရွိၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ထပ္မံ၍ႏွစ္ႀကိမ္၊ သံုးႀကိမ္ၾကည့္ၾကသည္။ အခ်ဳိ႕ကဗီဒီယိုအေခြမ်ားကို တိုင္းတစ္ပါးသို႔ေရာက္ရွိေသာ ဓမၼမိတ္ေဆြမ်ားထံလက္ ေဆာင္ေပးပုိ႔ၾကေလသည္။ အဆိုပါဇာတ္ကားႏွစ္ကားစလံုးကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသာမက ဗုဒၶဘာသာ၀င္မဟုတ္ေသာပုဂၢိဳလ္မ်ားပင္ ၾကည့္႐ႈၾကသည္ကိုေတြ႔ရသည္။ ဤဇာတ္ကား၂ကားကိုၾကည့္၍ က်ေနာ္သည္ဆြမ္းလွဴရေသာအက်ဳိးႏွင့္ စင္ၾကယ္မြန္ျမတ္ေသာသဒၶါတ ရား၊ ငါးပါးသီလေစာင့္ထိန္းပါက ရရွိလာမည့္အက်ဳိးေက်းဇူးကိုေကာင္းစြာသိရွိနားလည္ခဲ့ရသည္။
ဆရာႀကီးဦးသုခသည္ “ရဟန္းစားေသာဆြမ္းတစ္နပ္”ကို ေရွးဦးစြာ၁၉၆၆ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလထုတ္ျမ၀တီမဂၢဇင္း၌ ေဆာင္းပါးအျဖစ္စ တင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္မေပ်ာက္ပ်က္ရေလေအာင္“ရာမခရွစ္ရွနပံုျပင္မ်ားစာအုပ္”တြင္ေနာက္ဆက္တြဲအျဖစ္ေဖာ္ျပခဲ့ေပသည္။ ျမဝ တီမဂၢဇင္း၌ေဖာ္ျပထားေသာ ဆရာႀကီးေဆာင္းပါးေလးကို ယခုတိုင္ကၽြန္ေတာ္မဂၢဇင္းမွျဖဳတ္၍ အျမတ္တႏိုးသိမ္းဆည္းထားမိသည္။
ဆရာဦးသုခသည္တပါးသီလကို လက္ပံတန္းသခင္ႀကီးျမင့္ေရးဖြဲ႔၍ ျမန္မာ့အသံမွစီစဥ္ထုတ္လႊင့္ခဲ့ေသာ ေရဒီယို၊ အသံလႊင့္၊ ဇာတ္လမ္း ကိုအေျခခံ၍ ဇာတ္ညႊန္းျပန္ေရးကာ႐ိုက္ကူးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ တစ္ပါးသီလဆိုသည္မွာ ၀ိသုဒၶိခုႏွစ္ပါးအနက္အေျခခံကာ သီလဝိသုဒၶိကိုသ ႐ုပ္ေဖာ္ထားျခင္းျဖစ္သည္။ လြန္စြာေလးနက္ေသာ အေတြးအေခၚတစ္ရပ္ကို ဆရာ့ပညာျဖင့္ရွင္းလင္းသိမ္ေမြ႕သြားေအာင္ဖန္တီး႐ိုက္ကူး ျပထားသည္။
မူလက“ရဟန္းစားေသာဆြမ္းတစ္နပ္”ေဆာင္းပါးကို႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားအျဖစ္႐ိုက္ကူးလွ်င္ ၿငီးေငြ႔ဖြယ္ျဖစ္ေနလိမ့္မည္ဟု အစကက်ေနာ္ထင္ ျမင္မိသည္။ သို႔ရာတြင္ဇာတ္ကားေပၚထြက္လာေသာအခါ ကၽြန္ေတာ္ထင္ျမင္ခ်က္တို႔တက္တက္စင္လြဲမွားသြားခဲ့ရသည္။ ဆရာႀကီးသည္ မူလေဆာင္းပါးကိုဇာတ္ညႊန္းပညာျဖင့္ကၽြင္းက်င္စြာေရးဖဲြ႔၍ အံ့ခ်ီးဖြယ္အႏုပညာစြမ္းပကားျဖင့္ မွတ္သားဖြယ္စိတ္၀င္စားဖြယ္ေကာင္း ေအာင္ တသသစြဲမက္ေနေအာင္စီစဥ္႐ိုက္ကူးသြားခဲ့သည္။
ဤသည္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဆရာႀကီးက-“အဲ့ဒါဇာတ္ညႊန္းဆရာပဲကြ၊ ဇာတ္ညႊန္းဆိုတာ၀ထၳဳအထဲမွာပါတာကို ျဖဳတ္တန္ကာျဖဳတ္ပစ္ရတယ္။ မပါတာကိုလည္း ျဖည့္စြက္ထည့္သင့္ကထည့္ရတယ္။ ဝတၳဳအထဲကစကားေျပာေတြ၊ ေနာက္ခံေတြ၊ ဇာတ္ေဆာင္လႈပ္ရွားမႈေတြကို တစ္ သေဝမတိမ္းျပန္ေရးထားရင္ အဲဒါဇာတ္ညႊန္းေကာင္းမဟုတ္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ဝတၳဳရဲ႕ဇာတ္လမ္းဦးတည္ခ်က္ အရသာမပ်က္ရင္ေတာ္ၿပီ။ ဇာတ္ညြန္းပညာအရရုပ္ရွင္ပညာနဲ႔႐ိုက္လို႔ရေအာင္ ပီပီျပင္ျပင္ေရးဖြဲ႔တတ္ဖို႔လိုတယ္”။
“ေျပာရရင္ေတာ့အရွည္ႀကီးေပါ့ကြာ။ ၀တၳဳရဲ႕အျမဳေတရတနာကို ထုတ္ေဖာ္ၿပီးျပႏုိင္တာဟာဇာတ္ညႊန္းပဲ။ မလိုအပ္တဲ့ခဲရာခဲဆစ္ေတြကို ေက်ာ္လႊားႏိုင္တာဟာလည္းဇာတ္ညႊန္းပဲ။ ၀တၳဳရဲ႕အရသာ သ႐ုပ္ေဆာင္သူေတြရဲ႕အရသာကို တင္းျပည့္က်ပ္ျပည့္ခ်ဲ႕ထြင္ေပးႏိုင္တာ လည္းဇာတ္ညႊန္းပဲ။ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတစ္ကား ေကာင္းမေကာင္းဆိုတာဇာတ္ညႊန္းအေပၚမွာလံုးဝမွီတည္ေနတယ္လို႔ ဆရာထင္တယ္”။ အဲဇာတ္ညႊန္းေကာင္းေကာင္းေရးဖဲြ႔ဖို႔ဆိုတာလည္း ႐ုပ္ရွင္ပညာကိုလည္းသံုးပံုႏွစ္ပံုေလာက္တတ္သိနားလည္ဖို႔လုိတယ္ ကြဟု ဇာတ္ညႊန္းပညာရပ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ရွင္းလင္းေျပာျပသည္။”
ဒါနဲ႔ဆရာသုခ“ဇာတ္ညႊန္းဆု”ခ်ီးျမႇင့္ဖို႔စီစဥ္ေနတယ္ဆိုတာဟုတ္ပါသလား။ ကၽြန္ေတာ္၁၆-၁-၉၄ေၾကးမံုထုတ္သတင္းစာမွာလည္း ေျမနီသ စၥာရဲ႕သုခဇာတ္ညႊန္းဆုေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ဖတ္လိုက္ရတယ္။
“အိမ္းဟုတ္တယ္ကြ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္လို႔ဆရာနည္းနည္းရွင္းျပခ်င္တယ္။”
“ဟုတ္ကဲ့အမိန္႔ရွိပါဆရာႀကီး။”
“ဆရာျမန္မာ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ညႊန္းပညာကို ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ျမင့္မားေစတဲ့ ေစတနာဆႏၵျပဳလိုက္တာပါ။ စာေပဗိမာန္စာမူၿပိဳင္ပြဲလိုေပါ့ကြာ။ ပထမ ဆုံးဇာတ္ညႊန္းေရြးခ်ယ္ေရးေကာ္မတီတစ္ခုဖြဲ႔ရမယ္။ အဲ့ဒီေကာ္မတီမွာဆရာမပါဘဲ စာေပနဲ႔စာနယ္ဇင္းပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ႐ုပ္ရွင္အစည္းအ႐ံုး ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ျမန္မာစာေပအဖြဲ႔ကပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ဗြီဒီယိုအေျခခံအဖြဲ႔မွပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ႐ုပ္ရွင္ျမႇင့္တင္ေရးမွပုဂၢိဳလ္ေတြ၊ ဇာတ္ညႊန္း ဇာတ္လမ္းစိစစ္ ေရးမွပုဂၢိဳလ္ေတြပါ၀င္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီအဖြဲ႔ကေနလူသိမ်ားထင္ရွားတဲ့၀ထၳဳ၊ ၿပီးေတာ့ဇာတ္ညႊန္းေရးဖြဲ႔လို႔ေကာင္းတဲ့ဝထၳဳကို ေရြးခ်ယ္ သတ္မွတ္ေပးရပါ့မယ္။ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့အဲ့ဒီ၀ထၳဳကိုမွ ဇတ္ညႊန္းေရးဖြဲ႔ဖို႔ဖိတ္ေခၚၿပီး ယွဥ္ၿပိဳင္ေစရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီေနာက္၀င္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္လာတဲ့ဇာတ္ညႊန္းေတြအားလံုးကို ဆုေရြးခ်ယ္ေရးအဖြဲ႔က မူရင္းဝထၳဳနဲ႔ခ်ိန္းထိုးစိစစ္ေရြးခ်ယ္ၿပီး ဆုခ်ီးျမႇင့္ေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဆု အမ်ဳိးအစားပထမဆု၊ ဒုတိယဆု၊ တတိယဆု၊ ႏွစ္သိမ့္ဆုခြဲျခားသတ္မွတ္ခ်င္ရင္လည္သတ္မွတ္ေပါ့ကြာ။”
ဆရာႀကီးဦးသုခသည္စင္စစ္စာေပေလာကမွ ႐ုပ္ရွင္ေလာကသို႔ကူးေျပာင္းလာသူျဖစ္သည္။ ဤေနရာ၌ဆရာအေၾကာင္းကိုအနည္းငယ္ ရွင္းျပလိုေပသည္။ ဆရာႀကီးဦးသုခသည္က်ဳိက္လတ္ဇာတိျဖစ္သည္။ ၁၉၁ဝျပည့္ႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ၁၄ရက္(ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၇၁ခုႏွစ္၊ တပို႔တြဲလဆန္း၅ရက္)ေသာၾကာေန႔နံနက္၇နာရီ၃ဝမိနစ္တြင္ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ဆရာႀကီးမိဘမ်ားမွာရြာသူႀကီးဦးစံခိုင္ႏွင့္ေဒၚမွင္ျဖစ္ၿပီးသား သမီး၄ ေယာက္အနက္သားႀကီးၾသရသျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီး၏အမည္အရင္းမွာဦးသိန္းေမာင္ျဖစ္သည္။ ငယ္စဥ္ကက်ဳိက္လတ္ၿမိဳ႕ရွိ အမ်ဳိးသားအလယ္တန္းေက်ာင္းတြင္ စတင္ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ ဆရာႀကီးသည္ေက်ာင္းသားဘဝကပင္ ေက်ာင္းကပဲြမ်ား ၌သ႐ုပ္ေဆာင္၊ ညႊန္ၾကားသူအျဖစ္ပါဝင္ကာ အႏုပညာဗီဇကိုျပခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ဖ်ာပံုၿမိဳ႕အထက္တန္းေက်ာင္းသို႔ေျပာင္းေရႊ႕ သင္ၾကားသည္။ သို႔ေသာ္ေက်ာင္းသားဘဝကပင္ စာေရးဆရာျဖစ္လိုသျဖင့္ ပညာဆက္လက္မသင္ၾကားေတာ့ပဲ ၉တန္းအထိ သာပညာဆည္းပူးၿပီးေနာက္ ေက်ာင္းမွထြက္လုိက္ေတာ့သည္။ ဆရာႀကီးသည္မိမိထက္ေတာ္သူ၊ တတ္သူအားလံုးကို ဆရာတင္၍တပည့္ခံသည္။ ဘုရားကိုးဆူဆရာေနာက္သို႔ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာလိုက္၍နည္းခံခဲ့ရာ အေဟာအေျပာပညာတို႔ကိုိုရရွိခဲ့သည္ ဟု ဆိုသည္။
ထို႔ေနာက္စာေပမ်ားကိုတစိုက္စိုက္မတ္မတ္ေလ့လာကာ က၀ိမ်က္မွန္မဂၢဇင္းတြင္ “စံပယ္ပြင့္”ဝတၳဳကို စတင္ပံုုႏိွပ္ေဖာ္ျပျခင္းခံရခ်ိန္မွစတင္ ၍ စာေပေလာကသို႔ေျခစံုပစ္၀င္ေရာက္ေတာ့သည္။ စံပယ္ပြင့္ဝတၳဳကိုစတင္ပံုႏွိပ္ေဖာ္ျပခံရစဥ္က ဆရာ့အသက္သည္၁၉ႏွစ္သာရွိေသး သည္။ ထိုစဥ္ကသုခအမည္ကိုမခံယူသး။ “စိန္သိန္းတန္”ကေလာင္အမည္ျဖင့္သာေရးဖြဲ႔လ်က္ရွိသည္။ ထို႔ေနာက္ရႊင္ေပ်ာ္ေပ်ာ္မဂၢဇင္းတြင္ “မိုက္မိတယ္”၀ထၳဳတိုမွစ၍ “သုခ”ကေလာင္ အမည္ျဖင့္ စတင္သံုးစြဲခဲ့သည္။
“ဆရာသုခကေလာင္အမည္ကိုယူခဲ့တာကေတာ့ ရႊင္ေပ်ာ္ေပ်ာ္မဂၢဇင္းမွာ၀ထၳဳတို၊ ေဆာင္းပါးေတြေရးေနတုန္း ရႊင္ေပ်ာ္ေပ်ာ္(ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ ရႊင္)ျဖစ္ဖို႔ကသုခရွိမွျဖစ္မယ္။ သုခရွိမွလည္းရႊင္ေပ်ာ္ေပ်ာ္(ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္)ျဖစ္ႏိုင္မယ္ဆိုၿပီး ဗ်ဴပၸတ္သေဘာနဲ႔ယူခဲ့တာပါ”ဟု သုခက ေလာင္အမည္မွည့္ခဲ့ပံုႏွင့္ပတ္သက္၍ ေျပာျပသည္။
ဆရာႀကီးသည္ မိမိ၏စာေပအေရးအသားမ်ားကို ၁၉၂ဝျပည့္ႏွစ္ကပင္ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ေက်ာ္ၾကားခဲ့ေသာ ဆရာႀကီးပီမိုးနင္း၊ ဆရာေဇ ယ်၊ ဆရာျမမ်ဳိးလြင္ႏွင့္ဆရာဥာဏတို႔၏ ေရးနည္းေရးဟန္မ်ားကိုအတုယူခဲ့သည္ဟုဆိုသည္။
“ဆရာပီမိုးနင္းဟာ၀ါက်တိုတိုနဲ႔လိုရင္းကိုပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေရးတယ္ကြယ့္။ လူ႔ဘဝ လူ႔စ႐ိုက္ကိုမဖံုးမကြယ္ေဖာ္ျပတတ္တယ္။ ဇာတ္လိုက္ ဆိုလို႔အျပစ္ကင္းစင္တဲ့သူေတာ္ေကာင္းျဖစ္ခ်င္မွျဖစ္မယ္။ လူဟာလူပဲျဖစ္တာမို႔ သူေတာင္းစားဟာသူေဌးသမီးထက္ စိတ္ေကာင္းခ်င္ ေကာင္းမယ္။ ဒါမွမဟုတ္သူေဌးသမီးလိုသူလည္းေဖာက္ျပန္ခ်င္ေဖာက္ျပန္မယ္။ သူ႔ဇာတ္လမ္းကိုေပ်ာ္ရႊင္စြာမဂၤလာရွိရိွနဲ႔ အဆံုးသတ္ခ်င္ မွသတ္မယ္။ ဒါေၾကာင့္ဆရာပီမိုးနင္းရဲ႕နညး္ကိုဆရာမွီးတဲ့အခါ မွီးခဲ့ပါတယ္။”
ဆရာေဇယ်ကတစ္မ်ဳိးတစ္ဘာသာကြယ့္။ ဆီဆိုင္တဲ့ဇာတ္ကြက္မွာ သီခ်င္းနဲ႔ကဗ်ာကိုကာရန္တည့္ေအာင္ထည့္သြင္းတတ္တယ္။ ဆရာ ေဇယ်ေရးခဲ့တာျမတ္ေလးေရႊဓါးဗိုလ္တို႔ ေပဖူးလႊာ ေတြကိုေမာင္ရင္ဖတ္ဖူးတယ္မဟုတ္လား။ အဲ့ဒီ၀ထၳဳေတြမွာ သီခ်င္းကဗ်ာနဲ႔သာ ဇာတ္ကြက္ကိုေဖာ္ျပသြားပါတယ္။ ဆရာကိုယ္တိုင္လည္း သီခ်င္းကဗ်ာကို၀ါသနာပါတာမို႔ ဆရာေဇယ်နည္းကိုအတုယူခဲ့ပါတယ္။
ဆရာျမမ်ဳိးလြင္က်ေတာ့ အရပ္သံုးစကားလံုးေပါႂကြယ္ဝလွပါတယ္။ ကတ္သီးကတ္သပ္ဥပမာ ဥပေမယ်ေလးေတြနဲ႔ခနဲ႔တတ္တယ္။ တစ္ခါ တရံတစ္ေယာက္တည္းက စကားေျပာေတြနဲ႔ခနဲ႔တတ္တယ္။ အခ်ဳိ႕ဝထၳဳေတြမွာဆိုရင္ တစ္ေယာက္တည္းကစကားေျပာနဲ႔ ဇာတ္ကြက္ကို ေဖာ္သြားတာဟာ စာမ်က္ႏွာေလးငါးမ်က္ႏွာအထိရွည္လ်ားေနေပမယ့္ မေျခာက္ေသြ႔ေအာင္ဝိဘတ္အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ တန္ဆာဆင္သြားတာကို ဖတ္ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ဆရာျမမ်ဳိးလြင္ကို “စကားလံုးဘုရင္”လို႔ေတာင္ဆရာေခၚခ်င္တယ္။
“ဆရာဥာဏကေတာ့တစ္မ်ဳိးကြယ့္။ စကားလံုးကိုလည္းဂ႐ုမစိုက္၊ သီခ်င္းကဗ်ာကိုလည္းအေရးမထား၊ သဘာဝကိုလည္းအမႊန္းမတင္၊သူ ျမင္တဲ့ေလာကရဲ႕ထိုးလို႔တန္းလန္းေတြကို အရြဲ႕တိုက္ျပခ်င္ သေရာ္ခ်င္တယ္။ သူ႔အေရးအသားအေတြးအေခၚေတြက သတၳဳကိုသတင္းစာ ဆန္ဆန္သူေျပာခ်င္တာကိုေျပာျပတာပဲ ေနာက္ဆရာဥာဏရဲ႕ထူးျခားမႈက သူတစ္ပါးသတိမမူမိတဲ့ေလာကမွာ ေန႔စဥ္ျဖစ္ပ်က္ေနတဲ့အ ေၾကာင္းအရာေလးေတြ၊ အျခားသူေတြအတြက္ ဘာမွမဟုတ္အေရးမႀကီးတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ကေလးေတြကို ကတ္ကတ္သတ္သတ္ေပါက္ ေပါက္ရွာရွာျမင္တတ္ၿပီး အဲ့ဒီအခ်က္ေတြကိုပံုႀကီးခ်ဲ႕ၿပီး လူ႔ေလာကေၾကးမံုျပင္မွာ ထူးေအာင္ဆန္းေအာင္ေရးဖဲြ႔ႏိုင္စြမ္းတယ္။ သူ႔ဝတၳဳေတြ ေၾကာင့္ဆရာ့မွာသင္ခန္းစာရလိုက္တယ္။ ၀တၳဳဆိုတာေဖေတာ့ ေမာင္ေတာ့ အေပ်ာ္အပါးအလြမ္းအေဆြး၌သာ နစ္မြန္းေနေစရမွာမဟုတ္ ဘူး။ ေခတ္ကိုမ်က္စိမျပတ္ေလ့လာၿပီး အမွားကိုျမင္ႏိုင္စြမ္းရွိရမယ္ဆိုတာေတြကိုရခဲ့ပါတယ္”ဟု ျပန္ေျပာင္းေျပာျပသည္။ ဤနည္းအား ျဖင့္ဆရာႀကီးသည္ ၀တၳဳေပါင္း၂ဝဝေက်ာ္ကိုေရးသားခ့ဲသည္။
ဆရာႀကီးဦးသုခသည္ ျမန္မာစာေပႏွင့္အဂၤလိပ္စာေပႏွစ္ရပ္လံုးကို ေကာင္းစြာကၽြမ္းက်င္သူျဖစ္သည္။ ဆရာႀကီးသည္ဂ်ပန္၊ အေနာက္ဂ်ာ မနီ၊ ခ်က္ကိုစလိုဗက္ကီးယား၊ ႐ုရွား၊ ေျမာက္ကိုးရီးယား၊ စကၤာပူ၊ ဖိလစ္ပိုင္ႏိုင္ငံမ်ားသုိ႔သြားေရာက္ေလ့လာဖူးသည္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႔ငါးႀကိမ္ တိုင္တိုင္သြားေရာက္ေလ့လာခဲ့ဖူးသည္။ ျမန္မာစာေပႏွင့္ပတ္သက္၍ ပ်ဳိ႕၊ လကၤာ၊ ဧခ်င္း၊ ရတု၊ ရကန္၊ ဇာတ္၊ ၀ထၳဳ၊ ရာဇ၀င္တို႔ကိုေလ့ လာသည္။ ျမန္မာသဒၵါ၊ သၿဂိဳလ္တို႔ကိုလည္း ေလ့လာလိုက္စားသည္။ သုတ္၊ ၀ိနည္း၊ အဘိဓမၼာဆိုင္ရာက်မ္းမ်ား၊ ပါဠိေတာ္၊ အ႒ကထာ၊ ဋီကာက်မ္းမ်ားကိုေျခေျချမစ္ျမစ္ေလ့လာသလို ေဗဒင္က်မ္း၊ ေဆးက်မ္း၊ ဓာတ္က်မ္း၊ အဘိဓာန္က်မ္း၊ ဆန္းက်မ္းစသည့္ ေလာကီဗဟုသု တ စာေပအစုစုတို႔လည္း ႏွံ႔ႏွံ႔စပ္စပ္ေလ့လာခဲ့သည္။
ထို႔ေၾကာင့္ဆရာႀကီးဦးသုချမန္မာစာေပႏွင့္ပတ္သက္၍ မည္မွ်ေလ့လာလုိက္စားခဲ့သည္ကို ၁၉၇ဝျပည့္ႏွစ္ကထုတ္ေ၀ခဲ့ေသာ က်မ္းေပါင္း ၃ဝဝ နီးပါးမွေကာက္ႏႈတ္ေရးသားေဖာ္ျပထားသည့္ သုခမွတ္စုစာအုပ္သည္သက္ေသခံလ်က္ရွိသည္။ အဆိုပါစာအုပ္သည္ စာေပသမား မ်ားအတြက္သာမဟုတ္ဘဲ ယဥ္ေက်းမႈသမားမ်ား၊ ဘာသာေရးလုိက္စားသူပုဂၢိဳလ္မ်ား၊ ေဆးဆရာမ်ား၊ ဗဟုသုတလိုလားသည့္ေက်ာင္းသား ေက်ာင္းသူမ်ားအတြက္ ထာဝရလက္စြဲျပဳထားရမည့္ စာအုပ္ျဖစ္ေပသည္။ ထို႔ေနာက္ဆရာႀကီး သည္လူထုကိုဗဟုသုတေပးရာ၌ ႐ုပ္ရွင္ကပို၍အစြမ္းထက္သည္ဟုယူဆခဲ့သည္။ ဤသို႔ျဖင့္စာေရးျခင္းထက္ ႐ုပ္ရွင္႐ိုက္ကူးျခင္း၌ အာ႐ံုစိုက္လာသည္။
႐ုပ္ရွင္ေလာကသို႔ ပထမဆံုးဇာတ္ညႊန္းေရးဆရာဘဝျဖင့္၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ဇာတ္ညႊန္းပညာကိုမူဆရာႀကီးသည္ သူ၏ဆရာရင္းျဖစ္သူ ေအဝမ္းဦးတင္ေမာင္ထံတြင္ ေလ့လာဆည္းပူးခဲ့သည္။ ၁၉၃၈ခုႏွစ္တြင္ သူ၏ပြဲဦးထြက္ဇာတ္ညႊန္းျဖစ္သည့္ “ခ်စ္အမွ်”ကိုေအဝမ္းဦးတင္ ေမာင္ကပင္႐ိုက္ကူးခဲ့သည္။ ဆရာႀကီးသည္စုစုေပါင္းဇာတ္ညႊန္း ၁၅ပုဒ္ခန္႔ေရးသားခဲ့သည္ ဟုဆိုသည္။
သို႔ေသာ္ဆရာႀကီးသည့္ ႐ုပ္ရွင္ေလာကသို႔မေရာက္မီကပင္ ျပဇာတ္ေလာက၊ ဇာတ္သဘင္ေလာကတို႔၌ ၁၉၄၄ခုႏွစ္မွစ၍ စစ္ၿပီးကာလအ ေစာပိုင္းႏွစ္မ်ားကာလအထိ က်င္လည္က်က္စားခဲ့သည္။ ဆရာပါဝင္ကျပခဲ့ေသာ ျပဇာတ္အားလံုးလိုလိုပင္ သမိုင္းဝင္ရာဇဝင္ဇာတ္ေတာ္ မ်ားျဖစ္သည္။ ျပဇာတ္ညႊြန္းမ်ားကိုလည္းဆရာကိုယ္တိုင္ေရးသားခဲ့သည္။ ျပဇာတ္တိုင္းလိုလိုပင္ ဗုဒၶဘာသာႏွင့့့့္ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈကိုအ ေလးေပးေဖာ္ျပထားသည္။
“ဆရာ႐ုပ္ရွင္ေလာကသို႔ မေရာက္မီကပင္ ျပဇာတ္မင္းသား၊ ျပဇာတ္ဒါ႐ိုက္တာ၊ ဇာတ္မင္းသား၊ လူၾကမ္း၊ လူရႊင္ေတာ္အစံုလုပ္ခဲ့ဖူးပါ တယ္။ ၿပီးေတာ့မဟာဂီတသီခ်င္းႀကီး အပိုဒ္၁၀၀ေလာက္ တစ္ခ်ိန္ကရခဲ့တယ္ဆိုရင္ ယံုခ်င္မွယံုၾကလိမ့္မယ္။ အဲ့ဒီေတာ့ဆရာအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္အရွက္နည္းသလည္းဆိုတာကို ေမာင္ရင္စဥ္းစားၾကည့္ေပေတာ့ကြာ။ ႏုိ႔ေပမယ့္အဲ့ဒီအေတြ႔အႀကံဳအားလံုးဟာ ႐ုပ္ရွင္ဘက္ မွာ အေတာ္ကေလးကိုအေထာက္အပံ့ရခဲ့တယ္။”
ထို႔ေနာက္ဆရာႀကီးဦးသုခသည္ ပထမဆံုး႐ုပ္ရွင္မင္းသားအျဖစ္ “ခ်စ္မုန္းမာန္”ဇာတ္ကားတြင္ပါ၀င္သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ ဆရာႀကီးသ႐ုပ္ ေဆာင္ခဲ့သည့္ဇာတ္ကားမ်ားအနက္ “ဘ၀သံသရာ”ဇာတ္ကားကိုအေတာ္လူႀကိဳက္မ်ားခဲ့သည္။ ထိုဇာတ္ကားသည္ဆရာႀကီးအေနျဖင့္ ေနာက္ဆံုးပါ၀င္သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့ေသာဇာတ္ကားျဖစ္သည္။
ဆရႀကီးကိုုယ္တိုင္႐ိုက္ကူးခဲ့ေသာ ပထမဆံုးအသံတိတ္႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားတစ္ကား“အခ်စ္အဏုျမဴ”ျဖစ္သည္။ ၎ဇာတ္ကားကို၁၉၄၈ခုႏွစ္ ကပင္႐ိုက္ကူးခဲ့ၿပီး တကၠသိုလ္မ်ဳိးခ်စ္၊ ခင္အံုးျမင့္တို႔ကပါ၀င္သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ ထို႔ေနာက္တစ္ခ်ိန္ကအထူးေအာင္ျမင္ခဲ့ေသာျပ ဇာတ္ကို “ေၾသာ္မိန္းမ”အမည္ျဖင့္၁၉၅၄ခုႏွစ္တြင္ ႐ိုက္ကူးခဲ့ရာအထူးလူႀကိဳက္မ်ားခဲ့သည္။ အဆိုပါဇာတ္ကား၌ဆရာႀကီးသည္ ႐ုပ္ရွင္ဒါ ႐ိုက္အကယ္ဒမီဆုကို ပထမဆံုးအႀကိမ္ရရွိခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္၁၉၅၆ခုႏွစ္တြင္႐ိုက္ကူးခဲ့ေသာ “ဘ၀သံသရာ”၊ ၁၉၆၈ခုႏွစ္တြင္႐ိုက္ကူး ခဲ့ေသာ “စကားေျပာေသာအသည္းႏွလံုး”၊ ၁၉၇၀ျပည့္ႏွစ္က႐ိုက္ကူးခဲ့ေသာ “ကၽြန္မမွာမိန္းမသား”၊ ၁၉၇၃ခုႏွစ္က႐ိုက္ကူးခဲ့ေသာ “ဘယ္ သူၿပိဳင္လို႔လွပါေတာ့ႏိုင္”၊ ၁၉၇၅ခုႏွစ္က႐ိုက္ကူးခဲ့ေသာ “ေရႊခ်ည္ေငြခ်ည္တန္းပါလို႔” ဇာတ္ကားမ်ားတြင္ဒါ႐ိုက္တာဆုမ်ားအသီးသီးရရွိခဲ့ သည္။ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္သက္တမ္းတေလွ်ာက္၌ ဒါ႐ိုက္တာဆု၆ဆုရရွိသူဟူ၍ ဆရာႀကီးတစ္ဦးတည္းသာရွိသည္။
ထို႔ျပင္ဆရာႀကီးသည္ “ခ်စ္ေသြးသစၥာ”ဇာတ္ကားအတြက္ ႐ုပ္ရွင္၀ါသနာအိုးမ်ားအဖြဲ႔ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့ေသာ သူရႆတီေၾကး႐ုပ္ရွပ္ထုကို ဆရာ ႀကီးအျပင္ ႐ုပ္ရွင္မင္းသားႀကီးေမာင္တင္ႏွင့္ေဒၚေမသစ္တုိ႔လည္းရရွိၾကသည္။ ဆရာႀကီး႐ိုက္ကူးခဲ့ေသာ “ေႀသာ္မိန္းမ၊ ဘ၀သံသရာ၊ စ ကားေျပာေသာအသည္းႏွလံုး၊ ဘယ္သူၿပိဳင္လွပါေတာ့ႏိုင္၊ ေရႊျခည္ေငြျခည္တန္းပါလို႔”စသည့္ဇာတ္ကားမ်ားသည္လည္း ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကား ဆုအသီးသီးရရွိခဲ့သည္။
ထိုမွ်သာမကေသး ဆရာႀကီး၏ေျပာင္ေျမာင္လွေသာ ညႊန္ၾကားမႈေအာက္မွေအာက္ပါသ႐ုပ္ေဆာင္မ်ားကိုလည္း အကယ္ဒီမီေရႊစင္႐ုပ္တု မ်ားဆြတ္ခူးေစခဲ့သည္။ “ဘ၀သံသရာ”ဇာတ္ကားတြင္အေကာင္းဆုံးသ႐ုပ္ေဆာင္မႈအတြက္ ေဇယ်၊ “ကၽြန္မမိန္းမသား”ဇာတ္ကားတြင္အ ေကာင္းဆံုးသ႐ုပ္ေဆာင္မႈအတြက္ တင္တင္ႏြဲ႔၊ “ေရႊျခည္ေငြျခည္တန္းပါလို႔”ဇာတ္ကားတြင္ အေကာင္းဆံုးသ႐ုပ္ေဆာင္မႈအတြက္ ခင္ယု ေမ၊ ယင္းဇာတ္ကား၌ပင္အေကာင္းဆံုးအမ်ဳိးသမီးဇာတ္ပို႔ဆုအျဖစ္ ေဒၚေမႏြဲ႔၊ “စကားေျပာေသာအသဲႏွလံုး”ဇာတ္ကားတြင္ အေကာင္းဆံုး အမ်ဳိးသားဇာတ္ပို႔ဆုအျဖစ္ဦသိန္းေမာင္၊ “ဘယ္သူၿပိဳင္လို႔လွပါေတာ့ႏိုင္”ဇာတ္ကားတြင္ အေကာင္းဆံုးဇာတ္ပို႔ဆုအျဖစ္အံေက်ာ္၊ “အကာ ကအခ်စ္ အႏွစ္ကေမတၱာ”ဇာတ္ကားတြင္အမ်ဳိးသားဇာတ္ပို႔ဆုအျဖစ္ေကာလိပ္ဂ်င္ေန၀င္း၊ ေက်ာ္ဟိန္း၊ ေဒၚခင္စိန္တို႔ကအသီးသီးရရွိခဲ့ သည္။
ဆရာႀကီးသည္ဤသို႔႐ုပ္ရွင္ေလာက၌ လွ်မ္းလွ်မ္းေတာက္ေအာင္ျမင္မႈရရွိခဲ့ေသာ္လည္း ဆရာႀကီး၏အႏွစ္သက္ဆံုးအလုပ္ကား စာေရးျခင္း အလုပ္ပင္ျဖစ္သည္။ အထူးသျဖင့္ဆရာႀကီးသည္ ဇရာပိုင္းသို႔ေရာက္ရွိလာေသာအခါ ဓမၼရသကိုလူတိုင္း နက္နက္႐ိႈင္း႐ႈိင္းသိေစခ်င္ေသာ ေစတနာေၾကာင့္ဓမၼရသဆိုင္ရာ က်မ္းစာအုပ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေရးသားျပဳစုခဲ့သည္။ ဆရာႀကီးေရးသားျပဳစုခဲ့သည့္ ဓမၼရသစာအုပ္မ်ားအနက္ သုခမွတ္စု၊ ရာမာခရစ္ရွနာသုတၱန္မ်ား၊ ေမတၱာသုတ္၊ မဂၤလာသုတ္၊ ရတနာသုတ္၊ အေက်ာ္ေဒးယ်ဗုဒၶသမီးေတာ္မ်ား၊ ဓမၼရသအလွမ်ဳိးစံု စာမ်ဳိးစံု၊ ဓမၼကထာစာပေဒသာ၊ စိတ္ဆိုေသာစိတ္၊ ေလာကနီတိအဖြင့္၊ ပဥၥနာဒီပနီ သုခ၏သုခ စာအုပ္မ်ားသည္အႀကိမ္ႀကိမ္႐ိုက္ႏွိပ္ခဲ့ရသည္။
သုိ႔ကလိုဗုဒၶသာသနာေတာ္ထြန္းကားျပန္႔ပြားေရးအတြက္ စြမ္းစြမ္းတမံေဆာင္ရြက္ေနေသာေၾကာင့္ ဆရာႀကီးအား၁၉၄၄ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံ ေတာ္ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႔က မဟာသဒၶမၼေဇာတိကဓဇဘြဲ႔တံဆိပ္ကိုေပးအပ္ခ်ီးျမႇင့္ခဲ့သည္။ ဆရာႀကီးသည္ဤသို႔ဓမၼရသ စာေပမ်ား ေရးသားျပဳစုေနရသည္ကို အားရေက်နပ္မႈမရွိဘဲ မ်က္စိအားနည္းေနသည့္ၾကားမွပင္ ဆက္လက္သာသနာျပဳစိတ္ဓါတ္အျပည့္ အ၀ျဖင့္ “ရဟန္းစားေသာဆြမ္းတစ္နပ္”ဇာတ္ကားကို ဆက္လက္၍႐ိုက္ကူးခဲ့သည္။ အဆိုပါ“ရဟန္းစားေသာဆြမ္းတစ္နပ္”ဗီဒီယိုဇာတ္ ကား၌ပါ၀င္သ႐ုပ္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည့္ ျမတ္သစ္၊ အံ့ေက်ာ္၊ ေဇာ္လင္း၊ ခ်ဳိၿပံဳး၊ လွေဖႀကီး၊ ပလာတာတုိ႔ပင္ပါ၀င္သ႐ုပ္ေဆာင္ထားသည္။
“ဆရာႀကီးဦးသုခ၏႐ုပ္ရွင္အႏုပညာမ်ားကိုမည္သူေတြက ဆည္းပူးေနသလည္း”ဟုကၽြန္ေတာ္ကေမးေသာအခါ-
“ဟုတ္တိပတ္တိသင္မယ့္သူတေယာက္မွမရွိပါဘူးေမာင္ရာ၊ ခုေခတ္လူေတြဟာ ဆရာတုိ႔ေခတ္လိုမဟုတ္ေတာ့ဘူး။ ကိုယ္မသိတဲ့ပညာ ရပ္တခုကို ကိုယ့္ထက္တတ္သိနားလည္တဲ့သူတေယာက္ဆီမွာ သြားေရာက္ေလ့လာဆည္းပူးရမွာကို က်ားၿမီးဆြဲရမွာထက္လန္႔ၾက ေၾကာက္ၾကတယ္။ အဲ့ဒီေတာ့အဲ့ဒီလိုလူမ်ဳိးေတြပညာမရတာဟာ ဘာဆန္းသလည္းေမာင္ရာ။ အဲႀကံဳတုန္းေျပာရအံုးမယ္။ ခ်ီးက်ဴးစရာ ေကာင္းတဲ့ပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္ေတာ့ တေလာကဆရာ့ဆီလာၿပီး ဇာတ္ေကာင္တေကာင္ရဲ႕စ႐ိုက္ပီျပင္ေအာင္ ဘယ္လို႐ိုက္ရမလည္းဆိုၿပီး ဆရာဆီနည္းလာခံတယ္။ ဆရာလည္းတတ္သိသေလာက္ေတာ့ သူ႔ကိုရွင္းျပလိုက္ပါတယ္။ သူကေတာ့ဆရာ့တပည့္မဟုတ္ဘူး။ သူ လည္းေအာင္ျမင္ေနတဲ့ဒါ႐ိုက္တာတစ္ေယာက္ပါပဲ။”
“ဘယ္သူလည္းဆရာ၊ ကၽြန္ေတာ္သိလို႔မရဘူးလား။”
“ေမာင္ရင္သိမလားမသိဘူး။ ေနထြက္ေသာညတို႔၊ တစ္ခါကတစ္ဘဝတို႔ဇာတ္ကားေတြမွာ အကယ္ဒမီသံုးထပ္ကြမ္းရထားတဲ့ လူငယ္ဒါ ႐ိုက္တာေမာင္တင္ဦးဆိုသူပါပဲ။ သူ႔ရဲ႕ပညာလိုခ်င္တဲ့ဆႏၵကိုဆရာေလးစားခ်ီးက်ဴးမိပါတယ္ကြာ”
ဆရာႀကီးသည္သားျဖစ္သူအလုပ္လုပ္ရာဂ်ပန္သို႔ ေခတၱသြားေရာက္လည္ပတ္ခဲ့ရာမွ ဂ်ပန္လူမ်ဳိးမ်ားေမလ၁၀ရက္ေန႔တြင္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပ ေလ့ရွိေသာ “မိခင္ေန႔(Mother Day)ပူေဇာ္ပြဲကို ႏွစ္ၿခိဳက္သေဘာက်ခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္သို႔ျပန္ေရာက္ရာတြင္ ေဟာေျပာပြဲမ်ားတြင္လည္း ေကာင္း၊ စာေပေရးရာမ်ားတြင္လည္းေကာင္း၊ မိခင္၏ေက်းဇူးဂုဏ္ကိုေဖာ္က်ဴးေရးသားေဟာေျပာလွ်က္ ႏွစ္စဥ္ျပာသိုလျပည့္ေန႔ကို “မိခင္ ေန႔”အျဖစ္သတ္မွတ္ပူေဇာ္ႏိုင္ရန္ ႀကိဳးပမ္းလႈံ႕ေဆာ္ခဲ့သည္။ ဆရာႀကီးဆႏၵမွာအေမတစ္ဦးတေယာက္၏ေမြးေန႔မဟုတ္၊ ပုဂၢလိကဓိ႒ာန္ တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏မိခင္တစ္ဦးဦးကိုသာပူေဇာ္ျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္။ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းမ်ဳိးမဟုတ္။ လူမ်ဳိးမေရြး၊ ဘာသာမေရြး၊ ေနရာေဒသ ႏိုင္ငံမေရြး၊ သားတို႔သမီးတို႔၏မိခင္တစ္ဦးစီကို သားသမီးအသီးသီးက ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ျခင္းမ်ဳိးျဖစ္ေစလိုခဲ့သည္။ ထို႔အျပင္အေမဟူရာ၌ ဥစၥဓနေပါမ်ားျခင္း၊ ဆင္းရဲျခင္း၊ ဂုဏ္ရွိျခင္း၊ ဂုဏ္မဲ့ျခင္း၊ အမ်ဳိးျမတ္ျခင္း၊ အမ်ဳိးႏွိမ့္ျခင္း၊ ပညာရွိျခင္း၊ ပညာမဲ့ျခင္း၊ ႐ုပ္ရည္တင့္တယ္ျခင္း၊ မ တင့္တယ္ျခင္း၊ ကုိယ္က်င့္တရားျပည့္၀ျခင္း၊ ကိုယ္က်င့္တရားခ်ဳိ႕ငဲ့ျခင္း၊ က်န္းမာျခင္း၊ မက်န္းမာျခင္း၊ မိခင္တို႔၏၀တၱရားေက်ပြန္ျခင္း၊ မိ ခင္တို႔၏၀တၱရားပ်က္ကြက္ျခင္း စသည္တို႔ကိုပဓာနမထား“အေမသည္အေမသာျဖစ္သည္”ဟူေသာယံုၾကည္ျခင္းမ်ဳိးျဖစ္ေစလိုခဲ့ေပသည္။
ဆရာႀကီးဦးသုခသည္ ဗုဒၶကလ်ာဏယု၀အသင္း(၀ိုင္အမ္ဘီေအ)၏နာယက၊ ေစတီယဂၤဏအသင္းနာယက၊ တိပိဋကဋိကာယ သာသနာ ျပဳဥပဌာပကအဖြဲ႔၏ ဂုဏ္ထူးေဆာင္နာယကတာ၀န္မ်ားေဆာင္ရြက္ခ့ဲသည္။ တိ-နိစာအုပ္အႏုပညာေမာ္ကြန္းအဖြဲ႔၏နာယကအျဖစ္လည္း ေကာင္း၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ႐ုပ္ရွင္အစည္းအ႐ံုး၏နာယကအျဖစ္လည္းေကာင္း တာ၀န္ယူေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
၂၀၀၁ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလ၂၆ရက္ေန႔တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွဂုဏ္ထူးေဆာင္စာေပပါရဂူဘြဲ႔ အပ္ႏွင္းျခင္းခံခဲ့ရသည္။ ဆရာႀကီးဦးသု ခသည္ ၂၀၀၅ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ၇ရက္ေန႔၊ ဗုဒၶဟူးေန႔နံနက္၁၁နာရီတြင္ အမွတ္(၂)တပ္မေတာ္ေဆး႐ံုႀကီး၌ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ကြယ္လြန္ စဥ္ကဆရာႀကီးသည္အသက္၉၆ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္သည္။ ကြယ္လြန္ခ်ိန္၌ဇနီးေဒၚက်င္ေမ၊ သားသမီး၄ေယာက္၊ ေျမး၁၈ေယာက္က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
မည္သို႔ဆိုေစဗုဒၶသာသနာေတာ္ျပန္႔ပြားထြန္းကားေရးစိတ္ဓါတ္အျပည့္အ၀ျဖင့္ ဓမၼရသစာေပမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ ဓမၼရသဗီဒီယိုဇာတ္ ကားမ်ားကိုလည္းေကာင္း၊ စဥ္ဆက္မျပတ္ထုတ္လုပ္ရန္ႀကိဳးပမ္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ေသာ ဆရာႀကီး၏အႏုပညာစြမ္းေဆာင္ခ်က္မ်ားသည္ ႏွစ္ ေပါင္းမ်ားစြာႏိုင္ငံႏွင့္ျပည္သူတို႔၏ အက်ဳိးသက္မႈမ်ားကို ေက်နပ္ဝမ္းေျမာက္ပီတိျဖစ္ေနလိမ့္မည္ဟု ထင္ျမင္မိခဲ့ပါသည္။
သို႔ေသာ္……ဆရာၾကီးဦးသုခသည္ ၂ဝဝ၅ခု ဒီဇင္ဘာလ ၇ ရက္ေန ့တြင္ကြယ္လြန္သြားခဲ့ေသာ ေၾကာင့္ ႏွေျမာတသဝမ္းနည္းေနမိပါ ေတာ့သည္။