ရစ္ပေလမႀ ဦး၀င္းတင္အထိ ႎႀစ္ေပၝင္း ၁၁၁ ဳကာ ဟံသာ၀တီသတင္းစာ
ေမာင္စၾမ္းရည္
ေဖေဖာ္၀ၝရီ ၂၇၊ ၂၀၀၈
စစ္အစိုးရလက္ထက္မႀာ ေထာင္သက္အဳကာဆံုး ေထာင္မင္းသား႒ကီးကေတာ့ ဦး၀င္းတင္ပၝပဲ။ ဦး၀င္းတင္ ဆိုတဲ့ နာမည္ရဲႛေရႀႛမႀာ ဟံသာ၀တီဆိုတာ ပၝရႀိတယ္။ အဓိပၯာယ္ကေတာ့ အမဵားသိတဲ့အတိုင္း ဟံသာ၀တီ သတင္းစာ အယ္ဒီတာခဵႂပ္ ဦး၀င္းတင္ပၝပဲ။
မႎၨေလး ရတနာပံုေရၿ႓မိႂႛေတာ္မႀာ မင္းတုန္းမင္း႒ကီး ထုတ္ေ၀ခဲ့တဲ့သတင္းစာက ရတနာပံု သတင္းစာ တဲ့။ အထက္ဗမာႎိုင္ငံရဲႛ႓မိႂႛေတာ္ကထုတ္တဲ့ အဓိပၯၝယ္ေပၝ့။ ေအာက္ဴပည္ ေအာက္ရၾာ အေဳကအရပ္ရဲႛ ႓မိႂႛေတာ္က ဟံသာ၀တီ မဟုတ္လား။ ဒၝေဳကာင့္ အေဳကအရပ္က ထုတ္တဲ့သတင္းစာကို ဟံသာ၀တီသတင္းစာလုိႛ အမည္ေပး တယ္။ ဟံသာ၀တီသတင္းစာ ထူေထာင္သူက ဟံသာ၀တီပံုႎႀိပ္တိုက္ နဲႛ ဟံသာ၀တီစာအုပ္တိုက္ ပုိင္ရႀင္ပၝပဲ။ မစၤတာ ရစ္ပေလ တဲ့။ သတင္းစာထုတ္ေ၀တဲ့ႎႀစ္က ၁၈၉၇ ဆိုေတာ့ ၁၁၁ ဳကာ႓ပီေပၝ့၊ တစ္ သံုးလံုးေပၝ့။ တကယ္လိုႛသာ ဟံသာ၀တီသတင္းစာကို ဗိုလ္ေန၀င္း မပိတ္ပစ္ခဲ့ဘူးဆိုရင္ ဦး၀င္းတင္က ဒီႎႀစ္မႀာ ၁၁၁ ႎႀစ္ေဴမာက္တဲ့ႎႀစ္အဴဖစ္ သူႛ သတင္းစာတိုက္မႀာ ပၾဲေတာ္လုပ္ဴဖစ္မယ္ ထင္ပၝတယ္။
မစၤတာ ရစ္ပေလ အေဳကာင္းကို ေရးခဵင္တာဳကာ႓ပီ။ အေထာက္အထား ကိုးကားစရာ ေစာင့္ေနလိုႛ မေရး ဴဖစ္ခဲ့ဘူး။ ခုေတာ့ အေထာက္အထားမေစာင့္ေတာ့ဘဲ မႀတ္မိသမ႖ ေရးလိုက္ပၝတယ္။ ဴပည္ပရာက္ ဗမာႎိုင္ငံသား မိတ္ေဆၾမဵား သိေစခဵင္လိုႛပၝ။ မစၤတာ ရစ္ပေလရဲႛဖခင္က အာေမးနီးယန္း လူမဵႂိးပၝ။ ပထမ အဂႆလိပ္ ဗမာ ကဵႃးေကဵာ္ စစ္အ႓ပီးမႀာ အဂႆလိပ္က ရခုိင္နဲႛ တနသႆာရီကို ဖဲ့ယူသၾားပၝတယ္။ ရစ္ပေလရဲႛဖခင္က ရခိုင္မႀာ အမႁထမ္းစဥ္ ရခိုင္အမဵႂိး သမီးတဦးနဲႛ အိမ္ေထာင္ကဵ႓ပီး ေမၾးတဲ့ကေလးက ရစ္ပေလပၝပဲ။ မစၤတာ ရစ္ပေလရဲႛဖခင္က မင္းတုန္းမင္း႒ကီးနဲႛ အဆင္ေဴပတယ္။ မႎၨေလးကိုသၾားရင္ သား ရစ္ပေလကိုပၝ ေခၞသၾားတယ္။ သူႛဆံပင္က နီနီရဲရဲေလးမိုႛ "ေခၝင္းနီေလး" လိုႛ ခဵစ္စႎိုးေခၞ႓ပီး ေမၾးစားလိုက္တယ္။
သီေပၝမင္းသားတိုႛနဲႛ "ဆရာမႀတ္႒ကီး ေခၞ မစၤတာ မတ္" ရဲႛ ေကဵာင္းမႀာ အတူထားတယ္။ ဒၝေဳကာင့္ မစၤတာ ရစ္စေလက ဗမာမႁ ဗမာစာသာမက နန္းဓေလ့ပၝ က႗မ္းကဵင္သူ ဴဖစ္လာတယ္။ အရၾယ္ေရာက္ေတာ့ မင္းတုန္းမင္း႒ကီးထံခၾင့္ပန္႓ပီး ေအာက္ဴပည္ ရန္ကုန္ကို ဆင္းသၾားတယ္။ ရန္ကုန္မႀာ ပံုႎႀိပ္စက္ ေထာင္တယ္။ အဂႆလန္ကိုသၾား႓ပီး ပံုႎႀိပ္စက္လုပ္ငန္းနဲႛ စာအုပ္ထုတ္ေ၀ေရးလုပ္ငန္းေတၾ ခဲစာလံုးလုပ္ငန္းေတၾကို ေသေသခဵာခဵာ သင္ယူခဲ့႓ပီး စာအုပ္တိုက္ တည္ေထာင္တယ္။
သူႛပံုႎႀိပ္စက္က မႀင္ကဵ မင္န အလၾန္ေကာင္းတယ္။ ကုလားပံုႎႀိပ္တုိက္ေတၾလိုႛ ဴဖစ္ကတတ္ဆန္း မဟုတ္ဘူး။ သူထုတ္တဲ့ စာအုပ္ေတၾမႀာ သဒၬၝသတ္ပံုမႀန္ကန္ေရးအတၾက္ ဴမန္မာပညာရႀိေတၾကို ဖိတ္ေခၞ ခန္ႛထားတည္းဴဖစ္ေစတယ္။
အဲဒီေခတ္က ဗုဒၭဘာသာစာေပေတၾနဲႛ ဴမန္မာစာေပေတၾ ကို ထိပ္ဆံုးအထိသင္ယူဖူးဳကတဲ့ ဘုန္းေတာ္႒ကီးမဵား လူထၾက္လာတဲ့အခၝ လူဴပန္ေတာ္ ပညာရႀိလိုႛ ေခၞဳကတယ္။ ဘုန္း႒ကီးလူထၾက္လိုႛ အရပ္ေခၞ မေခၞဳကဘူး။ အဲဒီပညာရႀိေတၾက "က၀ိလကၡဏာ ဒီပနီတိုႛ၊ ေ၀ၝဟာရလိနတၪဒီပနီ" တိုႛလို ကဵမ္းေတၾကို အာဂံုေဆာင္လာသူေတၾဴဖစ္ပၝတယ္။ ကဵေနာ္တိုႛ သူငယ္ခဵင္း တင္မိုး ေခၞ ကိုဘဂဵမ္းစာ ကိုရင္ေလးဘ၀မႀာ ပၝဠိသဒၬၝစာအုပ္ကို အာဂံုေဆာင္ႎိုင္ခဲ့လိုႛ သဒၬၝအာဂမညႃ ဘၾဲႛထိုက္သူဴဖစ္ပၝတယ္။ သူႛဆရာေတာ္႒ကီးက ဦးဇင္းေတၾကို စာခဵေတာ့ သူက ေရႀႛကဆိုေပးရတဲ့ "စာဆို" ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဘုန္း႒ကီးတိုင္းဟာ အဲသလိုပဲ သဒၬၝသတ္ပံုေတၾေလ့လာဳကရပၝတယ္။
"စာတည္း" ဆိုတဲ့ "အယ္ဒစ္တင္း"အလုပ္မႀာ "ပရုဖတ္ဴခင္း" ေခၞတဲ့ သဒၬၝနဲႛ စာလံုးေပၝင္းသတ္ပံုမႀန္မမႀန္စစ္ေဆးရတာလည္း ပၝရႀိပၝတယ္။ မစၤတာ ရစ္ပေလက အယ္ဒီတာေတၾကို စာမူ အမႀားမစင္မခဵင္း ဖတ္ခိုင္းပၝတယ္။ ဟံသာ၀တီ စာအုပ္တိုက္ဟာ ပံုမႎႀိပ္ရေသးတဲ့ ေရႀးေဟာင္းဴမန္မာပဵႂိႛကဗဵာ၊ ရာဇ၀င္ကဵမ္းေတၾကို ပံုႎႀိပ္ထုတ္ေ၀ပၝတယ္။ စာတည္းေတၾရဲႛအမည္ေတၾကိုလည္း ထည့္သၾင္းေဳကညာပၝတယ္။ အမႀားတလံုးေတၾႛရင္ ေငၾ ၅ ကဵပ္ဆုခဵမယ္လိုႛလည္း စိန္ေခၞေဳကညာပၝတယ္။
မစၤတာ ရစ္ပေလဟာ သူႛေမၾးစားခမည္းေတာ္ မင္းတုန္းမင္း႒ကီးရဲႛ "ပႏၤမသဂႆၝယနာတင္" ပိဋကတ္သံုးပံုကို ပံုႎႀိပ္ထုတ္ေ၀ခဵင္တယ္။ ကုသိုလ္ေတာ္ဘုရားထဲက ေကဵာ္ကစာထက္ အကၡရာတင္ထားတာေတၾကို စက္တင္ပံုႎႀိပ္ခဵင္ တယ္။ ဒၝေပမယ့္ ဆရာေတာ္႒ကီးေတၾက သေဘာမတူဳကဘူး။ ဒၝေဳကာင့္ မႎၨေလးကို ကိုယ္တိုင္သၾား႓ပီး "ေတာင္ခၾင္" သာသနာပိုင္ဆရာေတာ္႒ကီးထံမႀာ ပန္ဳကာေလ႖ာက္ထားရတယ္။ ဒီေတာ့မႀ ခၾင့္ဴပႂခဵက္ရ႓ပီး စက္တင္ပံုႎႀိပ္တာ ေအာင္ဴမင္ခဲ့ပၝတယ္။ ဗမာစာသာမက ပၝဠိစာေတၾပၝ အမႀားအယၾင္း အကဵအေပၝက္ လံုး၀မရႀိေစရပၝဘူး။ အဲဒီအခဵက္ ကို တသက္လံုးဂုဏ္ယူသၾားခဲ့ပၝတယ္။ အဴခားပံုႎႀိပ္တိုက္ေတၾနဲႛ စာအုပ္ထုတ္ေ၀သူေတၾေတာင္ ဟံသာ၀တီတိုက္ကို အတုယူဳကပၝတယ္။ စာအုပ္ကိုးကားတဲ့အခၝ "ဟံသာ၀တီမူ" လိုႛ တေလးတစားေဖာ္ဴပရပၝတယ္။
မင္းတုန္းမင္း႒ကီးကို အရပ္ေခၞ "မင္းတုန္းမင္း"လိုႛ သူႛေရႀႛမႀာ ဘယ္သူမႀမေခၞရဲပၝဘူး။ သူကိုယ္တိုင္က ဘ၀ရႀင္မင္းတရား႒ကီးလိုႛပဲ ေခၞပၝသတဲ့။ ဴမန္မာဘုရင္ကိုေရာ ဴမန္မာစာေပကိုပၝ အထူးေလးစားခဲ့ပၝတယ္။ ဒၝဟာ လူႛယဥ္ေကဵး အမူအကဵင့္တခုပၝပဲ။
ဒီေခတ္ဟာ က႗န္ေတာ္တိုႛသက္တမ္းတေလ႖ာက္မႀာ သဒၬၝသတ္ပံုအမႀားဆံုး ဴဖစ္ေနပၝတယ္။ "ဗမာဴပည္သည္ တိုႛဴပည္၊ ဗမာစာသည္ တိုႛစာ၊ ဗမာစကားသည္ တုိႛစကား၊ တိုႛဴပည္ကိုခဵစ္ပၝ၊ တိုႛစာကိုဴမတ္ႎိုးပၝ၊ တိုႛစကားကို ေလးစားပၝ" ဆိုတဲ့ က႗န္ေခတ္က တိုႛဗမာအစည္းအရံုးရဲႛ ေဆာင္ပုဒ္ ေ႐ကၾးေဳကာ္သံ ကိုဴပန္လည္ ေဖာ္ထုတ္ဴမွင့္တင္ဖိုႛ ေကာင္းလႀပၝတယ္။
ေမာင္စၾမ္းရည္၂၀၀၈ ေဖေဖာ္၀ၝရီ ၂၂
(ပန္းခ်ီ - မင္းေက်ာ္ခိုင္)
ေမာင္စၾမ္းရည္
Comments