မင္းသု၀ဏ္ (၁၉၀၉ - ၂၀၀၄)
မင္းသု၀ဏ္ ကြယ္လြန္ျခင္း ၄ ႏွစ္ျပည့္ အမွတ္တရ
ၾသဂုတ္ ၂၀၊ ၂၀၀၈
မင္းသု၀ဏ္ စကား
ဦးသန္းထၾန္း (ပၝေမာကၡ ႓ငိမ္း)၊ ပညာေရး တကၠသိုလ္ ဴပႂစုတဲ့ ၂၀၀၆ ခုႎႀစ္ ေမလထုတ္ "ေဇာ္ဂဵီ၊ မင္းသုဝဏ္ တုိႚ၏ စာေပ စကား" ႎႀင့္ ၂၀၀၅ ခုႎႀစ္ ဇူလိုင္လထုတ္ ရာဴပည့္ ဦးစိုးႌၾန္ႚ တည္းဴဖတ္သည့္ "၂၀ ရာစု ဴမန္မာ စာေရး ဆရာ ၁၀၀ အတၪႂပၯတၨိ အကဵဥ္း" စာအုပ္ ေတၾက ဆရာ မင္းသုဝဏ္ အေဳကာင္း ေကာက္ႎႁတ္ခဵက္ ေတၾကို စုစည္း႓ပီး 'ဆရာ မင္းသုဝဏ္၏ ဘဝႎႀင့္ စာေပ စကား' အဴဖစ္ ဴပန္လည္ တင္ဆက္ လိုက္တာ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဘီအိုင္တီ အဖၾဲႚရဲႚ Myanmarisp.com က ဴပန္ကူးယူေဖာ္ဴပပၝတယ္။
ဆရာ မင္းသုဝဏ္ႎႀင့္ ေတၾႛဆုံ႓ပီး ေအာက္ပၝ ေမးခၾန္း မဵားကို ေမးဴမန္း၍ ဆရာက ဴပန္လည္ ေဴဖဳကား ခဲ့ပၝသည္။
ေမး ။ ။ ဆရာ့ အေနနဲႛ ကဗဵာ တပုဒ္ကုိ ေရးစပ္ရာတၾင္ မည္သည့္ ရည္႟ၾယ္ခဵက္နဲႛ ေရးပၝ သလဲ ဆရာ။
ေဴဖ ။ ။ ကဗဵာတပုဒ္ စာတပုဒ္ ေရးတဲ့ အခၝ ရည္ရၾယ္ခဵက္ႎႀင့္ ပတ္သက္႓ပီး ႟ုိး႟ိုး ေဴပာရမယ္ ဆုိလ႖င္ မိမိ ဝမ္းထဲတၾင္ ေအာင့္မထား ႎုိင္လိုႛ ထုတ္ေဴပာ လုိက္ဴခင္း၊ ထုတ္ေရး လုိက္ဴခင္း ပၝပဲ။
တနည္း အားဴဖင့္ မိမိ ေဴပာလုိတဲ့ စကား ေတၾကို ထုတ္ေရး တာကို ဥဒၝန္းလိုႛ ေခၞပၝတယ္။ ပၝဠိ စကား အစစ္ ကေတာ့ 'ဥဒၝန' ပၝ။ 'ဥဒၝန' ၏ ပုဒ္နက္ ကေတာ့ အသက္ ႟ူထုတ္ဴခင္းလုိႛ အဓိပၯာယ္ ရတယ္။ ရင္ထဲမႀာ ဴပည့္ကဵပ္ ေနလိုႛ အန္ထၾက္ လာတဲ့ သေဘာမဵႂိး ကိုပဲ ဆိုရာ ေရာက္တယ္။
ဒီေနရာ မႀာေတာ့ ပၝဠိ စကား 'ဥဒၝန' နဲႛ အဂႆလိပ္ စကား Inspiration ကို ဆက္သၾယ္ ဳကည့္ရင္ ဴဖစ္ႎုိင္ လိမ့္မယ္လုိႛ ထင္ပၝတယ္။
အေနာက္ ႎုိင္ငံသားေတၾ ကဗဵာ ေရးရာမႀာ (Inspration) ပၝမႀ ကဗဵာေကာင္း ဴဖစ္တယ္လုိႛ ဆုိခဵင္ ပၝတယ္။ ဆရာတုိႛ ဴမန္မာ ေတၾမႀာလည္း ဥဒၝန္း သေဘာ ပၝမႀ ကဗဵာေကာင္း ဴဖစ္တယ္လုိႛ ဆုိခဵင္ ပၝတယ္။ 'ဥဒၝန' နဲႛ Inspration သေဘာခဵင္း တူေပမယ့္ ပုဒ္ အနက္ခဵင္းေတာ့ ေဴပာင္းဴပန္ ဴဖစ္ေန ပၝတယ္။ 'ဥဒၝန' က အသက္႟ူ ထုတ္ဴခင္းလုိႛ အနက္ ထၾက္ပၝတယ္။
Inspiration က အသက္႟ူ သၾင္းဴခင္းလိုႛ အနက္ ထၾက္ပၝတယ္။ ဘယ္သူက ဘယ္သူႚ ထဲကို ဘာမဵား ႟ူသၾင္း သလဲ ဆိုသည္ကို ကဗဵာနတ္က ကဗဵာ ဆရာ၏ ဝမ္းထဲကို ကဗဵာ ဓာတ္ေတၾ ႟ူသၾင္း တယ္လုိႛ မႀတ္ရ ပၝတယ္။ သိုႛမႀသာ ေကာင္းဴမတ္တဲ့ ကဗဵာေတၾ ထၾက္ေပၞ လာႎုိင္ ပၝမယ္။ ေနာက္ဆုံး ေဴပာရ ရင္ေတာ့ ကဗဵာ ေရးတဲ့ အခၝ မဗဵာ မစပ္မီ ရည္ရၾယ္ခဵက္ ဆုိတာ မရႀိဘူး။ ေနာက္မႀ မိမိ ရင္ထဲမႀ ခံစားခဵက္ ထုတ္ေဖာ္႓ပီး ေရးလုိက္ တာပၝပဲ။
ေမး ။ ။ ဆရာ မည္သည့္ အသက္ အ႟ၾယ္က စ႓ပီ ကဗဵာ ေရးပၝ သလဲ။
ေဴဖ ။ ။ ဆရာ အသက္ (၁၃) ႎႀစ္က စ႓ပီး ကဗဵာ ေရးခဲ့ ပၝတယ္။
ေမး ။ ။ ကေလး ကဗဵာမဵား ကိုေရာ ဘယ္ အခဵိန္က စ႓ပီး ေရးခဲ့ပၝသလဲ။ ဘယ္ ကဗဵာကို အရင္ဆုံး ေရးခဲ့ ပၝသလဲ ဆရာ။
ေဴဖ ။ ။ ကေလး ကဗဵာမဵား ကိုေတာ့ (၁၉၃၁) ခုႎႀစ္ ဇၾန္လ (၁၁) ရက္ေနႛက စ႓ပီး ေရးခဲ့ ပၝတယ္။ ဆရာ ပထမဆုံး ေရးခဲ့တဲ့ ကဗဵာ ကေတာ့ 'သေဴပသီးေကာက္' ကဗဵာေလးပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာ စာေရးဆရာ ဘာေဳကာင့္ ဴဖစ္လာ ရပၝ သလဲ။
ေဴဖ ။ ။ ဆရာ့ အေနနဲႛ စာေရး ဆရာ ဴဖစ္လာ ရတဲ့ အေဳကာင္းကို ေဴပာရမယ္ ဆုိရင္ေတာ့ အရႀည္႒ကီး ပၝပဲ။ အဲဒၝကို ရႀင္းရႀင္းေလး ေဴပာဴပ ရမယ္ဆုိ ရင္ေတာ့ ဆရာ ႒ကီးဴပင္း ခဲ့ရတဲ့ ပတ္ဝန္းကဵင္ အေဴခအေနကို အရင္ ေဴပာဴပ ပၝ့မယ္။
ဆရာ ငယ္စဥ္က ေနခဲ့တဲ့ ဆရာ့ရဲႚ ဇာတိ ကၾမ္း႓ခံကုန္း ႓မႂိႚရဲႛ ပတ္ဝန္းကဵင္က ဆရာ ကဗဵာ ဖၾဲႚဴဖစ္ေအာင္ ဖန္တီး သလိုပဲ။ ဆရာ ငယ္စဥ္က ေနခဲ့တဲ့ အိမ္ဟာ ကၾမ္း႓ခံကုန္း႓မႂိႚ ေတာင္ဘက္ပိုင္း နာတာပူခဵႂိး (ယခု မင္းသုဝဏ္လမ္း) ထိပ္မႀာ ရႀိတယ္။ ဆရာ့ အိမ္ေရႀႚ မႀာေတာ့ ေခဵာင္း ရႀိတယ္။ ေခဵာင္း ကမ္းစပ္မႀာ လမုပင္ေတၾ၊ ခရာခဵႂံေတၾ၊ ေနာက္႓ပီး သေဴပပင္လဲ ရႀိတယ္။
အဲဒီ ေခဵာင္းမႀာ ဆရာ တုိႛဟာ ကေလး ဘဝ မိုး႟ၾာတဲ့ ေနႛတိုင္း ေလႀငယ္ တစင္းနဲႛ ေခဵာင္းထဲမႀာ ေလႀာ္၊ သေဴပသီး မႀည့္ေလးေတၾ ေကာက္၊ ဆရာ့ အိမ္ေခၝင္း ရင္းက ဆရာ့ အေဒၞ အိမ္ရဲႚ ခေရပင္က ခေရ ပန္းေလးေတၾ ခူး႓ပီးေတာ့ ေ႐ကၾပန္းကန္ကၾဲ ေစ့ေလး ေတၾနဲႛ ပန္းေရာင္းတန္း ကစား ရတာ တယ္႓ပီး ေပဵာ္စရာ ေကာင္းခဲ့ တာပဲကၾယ္။
ေနာက္႓ပီး ဆရာတိုႛ အိမ္ရဲႚ အေရႀႚ ဘက္မႀာဆို စိမ္းစို ေနတဲ့ ဓနိ႓ခံေတၾ၊ အုန္း႓ခံေတၾ၊ လယ္ကၾင္းေတၾ ရႀိတယ္။ ဆရာ ငယ္ငယ္က ကၾမ္း႓ခံကုန္း႓မႂိႚ ဆုိတာလည္း ႟ၾာ႒ကီး တ႟ၾာေလာက္သာ ရႀိတာကိုးကၾဲႚ။ ဆရာ့ အိမ္ရဲႚ ပတ္ဝန္းကဵင္ မႀာလဲ ဆရာ့ ေသၾးသား မကင္းတဲ့ သူေတၾ ေနတယ္။ တဴခား လူေတၾ ကလဲ တ႟ၾာတည္း သားေတၾ ဆိုေတာ့ ေဆၾမဵႂိး လိုပဲ ရင္းႎႀီး ဳကတယ္။ ခင္မင္ ဳကတယ္။ ႟ိုင္းပင္း ဳကတယ္။
ဝၝတၾင္း ကာလ ဥပုသ္ေနႛ ဆုိရင္ ဆရာတိုႛ ငယ္ငယ္ေလး ကတည္းက အဘတိုႛ၊ အေမတိုႛ၊ ဘုန္း႒ကီး ေကဵာင္းကို သီလ ယူသၾားရင္ လုိက္သၾား ဳကတယ္။ လူ႒ကီး ေတၾနဲႛ အတူ ဥပုသ္ သီလ ေဆာက္တည္ ႓ပီးမႀ ညေနေစာင္းမႀ အိမ္ဴပန္ လာဳကတယ္။ ဆရာ တုိႛက ကေလး ဆုိေတာ့ ဥပုသ္ ရတယ္ လုိႛေတာ့ သိပ္မရႀိဘူး ေပၝ့ကၾယ္။
ေနာက္႓ပီး ဆရာ တိုႛဆီမႀာ လယ္သမား၊ ေခဵာင္းသမား မဵားတယ္။ ေနႛစဥ္ႎႀင့္ အမ႖ လယ္လုပ္ သူေတၾ ဘယ္ေလာက္ ပင္ပန္းတယ္၊ ဘယ္လုိ ေနဳက ရတယ္၊ လယ္ယာ လုပ္ကုိင္႓ပီး သီးႎႀံ ေပၞခဵိန္မႀာ စပၝး ေရာင္းခဵ႓ပီး ရႀင္ဴပႂ၊ ရဟန္းခံ အလႀႃပၾဲ ေတၾကို သိုက္သိုက္ဝန္းဝန္း ကဵင္းပ ဳကတယ္ ဆုိတာ ဆရာ့ မဵက္ဴမင္ ကိုယ္ေတၾႚ ေတၾေလ။
ဆရာက ေတာမႀာ ႒ကီးဴပင္း ခဲ့ရသူ ဆိုေတာ့ ေကဵး႟ၾာက လယ္သမား ေတၾရဲႚ ဘဝ၊ ေကဵး႟ၾာ စ႟ုိက္ ေတၾကို ႎႀစ္သက္ တာႎႀင့္ အမ႖ ဆရာ သူတုိႛ ဘဝကုိ ခံစား မိတယ္။ အဲဒီက စ႓ပီး ဆရာ ကဗဵာ ေတၾကို ေရးမိတယ္။ ရန္ကုန္ ေရာက္ေတာ့လဲ မိဘႎႀင့္ ႟ၾာကို လၾမ္းတုိင္း ဆရာ ကဗဵာကို ေရးဴဖစ္ သၾားတာပဲ။
ေမး ။ ။ ဆရာ မည္သည့္ အခဵိန္ အခၝ မဵႂိးမႀာ စာေရး တတ္ပၝ သလဲ ဆရာ။
ေဴဖ ။ ။ ဆရာ့ အေနနဲႛ မဵားေသာ အားဴဖင့္ အာ႟ုဏ္ မတက္မီ အခဵိန္မႀာ ေရးေလ့ ရႀိပၝတယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာ ငယ္စဥ္က မည္သိုႛေသာ စာေပကို ႎႀစ္သက္ စၾဲလမ္း ခဲ့ပၝ သလဲ ဆရာ။
ေဴဖ ။ ။ ေဝၝဟာရ လိနတၨ ဒီပနီ၊ ေဝၝဟာရ ပကာသနီ၊ ဘာသာစုံ အဘိဓာန္မဵား ဴဖစ္ပၝတယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာရဲႛ ပထမဆုံး ပုံႎႀိပ္ ခံရတဲ့ ကဗဵာက ဘယ္ကဗဵာ ပၝလဲ၊ ဘယ္ႎႀစ္ ခုႎႀစ္မႀာ ပုံႎႀိပ္ ခံရ ပၝသလဲ။ ဘယ္ မဂၢဇင္းမႀာ ပုံႎႀိပ္ဴခင္း ခံရတယ္ ဆုိတာ သိပၝ ရေစ ဆရာ။
ေဴဖ ။ ။ ဆရာရဲႚ ပထမဆုံး ပုံႎႀိပ္ဴခင္း ခံရတဲ့ ကဗဵာ ကေတာ့ 'မိုးရာသီဘၾဲႚ' ဴဖစ္႓ပီး (၁၉၂၆) ခု ဇူလိုင္လထုတ္ ဒဂုန္ မဂၢဇင္းမႀာ ပထမဆုံး ေဖာ္ဴပဴခင္း ခံရ ပၝတယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာ့ စာေတၾ ေပၞတၾင္ လၿမ္းမိုးေသာ စာေပႎႀင့္ စာေရးဆရာ ကိုလည္း သိပၝ ရေစ ဆရာ။
ေဴဖ ။ ။ ဆရာ့ စာေပ ေပၞတၾင္ လၿမ္းမိုးတဲ့ စာေရးဆရာနဲႛ စာေပ ကေတာ့ ရႀင္မဟာ ရဌသာရရဲႚ ရတုနဲႛ ပဵႂိႚမဵား၊ ရႀင္ဥတၨမေကဵာ္၏ ေတာလား႒ကီး၊ န၀ေဒး႒ကီး၊ နတ္ရႀင္ေနာင္၊ စိႎၨေကဵာ္သူ တိုႛရဲႛ ရတုေတၾ၊ မယ္ေခၾရဲႚ အဲခဵင္း၊ ပေဒသရာဇာ၏ တဵာခဵင္း၊ ေနာက္႓ပီး ဆရာ႒ကီး သခင္ ကိုယ္ေတာ္မႁိင္းရဲႚ ေလးခဵႂိး႒ကီးေတၾ၊ ဆရာ ေဇာ္ဂဵီရဲႚ ကဗဵာေတၾ၊ မုံေ႟ၾး ဆရာေတာ္ရဲႚ သမႎၩစကၡႂ ဒီပနီ၊ ဦး႓ခိမ့္ရဲႚ ကဝိ လကၡဏာ ဒီပနီတိုႛ ဴဖစ္ပၝတယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာ အႎႀစ္သက္ဆုံး ႎုိင္ငံဴခားစာေရး ဆရာေတၾ ကိုလည္း ေဴပာဴပ ေစခဵင္ ပၝတယ္။
ေဴဖ ။ ။ ဆရာ အႎႀစ္သက္ဆုံး ႎုိင္ငံဴခား စာေရး ဆရာေတၾ ကေတာ့ William Wordsworth, John Keats, Richard Jeffeief, John Colare တိုႛ ဴဖစ္ဳက ပၝသည္။
ေမး ။ ။ ဆရာ အမဵားဆုံး ပၝဝင္ ေရးသား ခဲ့ေသာ စာနယ္ဇင္း အမည္ ကိုလည္း သိပၝ ရေစ။
ေဴဖ ။ ။ ဆရာ အမဵားဆုံး ပၝဝင္ ေရးခဲ့တဲ့ မဂၢဇင္း ကေတာ့ ႟ႁမဝ မဂၢဇင္းပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာ ေရးသား ခဲ့တဲ့ ကဗဵာေတၾ ထဲက ဆရာ အႎႀစ္သက္ဆုံး ကဗဵာက ဘယ္ကဗဵာ ဴဖစ္တယ္ ဆုိတာ သိပၝ ရေစ။
ေဴဖ ။ ။ ဆရာ့ အေနနဲႛ ဆရာ စပ္ဆုိ ထားတဲ့ ကဗဵာ ေတၾကို ဘယ္ကဗဵာ ကိုေတာင္မႀ အႎႀစ္သက္ဆုံးလုိႛ ေဴပာဖုိႛ ခက္ပၝတယ္။ ဥပမာကၾယ္ - မိဘက သားသမီး ေတၾကုိ ဘယ္ႎႀစ္ေယာက္ ရႀိရႀိ အဲဒီ သားသမီး ေတၾကို တန္းတူ ခဵစ္ဳက သလိုေပၝ့။ ဆရာလည္း ဆရာ ေရးထား ႓ပီးသမ႖ ကဗဵာေတၾ အားလုံးကို ႎႀစ္သက္ ပၝတယ္။
ေမး ။ ။ ဆရာႎႀင့္ ေခတ္႓ပႂိင္ စာေရး ဆရာမဵား ကိုလည္း သိပၝ ရေစ ဆရာ။
ေဴဖ ။ ။ ဆရာႎႀင့္ ေခတ္႓ပႂိင္ စာေရး ဆရာေတၾ ကေတာ့ သိပၯံ ေမာင္ဝ၊ ေဇာ္ဂဵီ၊ ဦးေအးေမာင္၊ တက္တိုး၊ ဇဝန၊ သုခ၊ ဗိုလ္မႀႃး ဘေသာင္း၊ ေမာင္ထင္၊ တိုက္စိုး၊ သခႆၝ၊ သိန္းေဖဴမင့္ တုိႛပဲ ဴဖစ္ဳက ပၝတယ္။
ေမး ။ ။ ကေလး ကဗဵာ မဵားကို ေရးစပ္ရာတၾင္ ကေလးမဵား အေပၞ ထားရႀိတဲ့ ဆရာ့ရဲႚ ေစတနာနဲႛ ခံစားမႁ ကိုလည္း သိပၝ ရေစ။
ေဴဖ ။ ။ ကေလး ကဗဵာနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး၊ ေဴပာရ ရင္ေတာ့ ဆရာ့ မိဘေတၾက စရ ပၝမယ္။ ဆရာ အခုလို ပညာတတ္ တေယာက္ ဴဖစ္႓ပီး ေအးေအး ေဆးေဆး လုပ္ကိုင္ ႎုိင္ေအာင္ ပညာ သင္ေပး ဳကတဲ့ ဆရာ့ရဲႛ လက္ဦး ဆရာေတၾ ကေတာ့ ဆရာ့ မိဘေတၾ ပၝပဲ။ ဆရာ့ မိဘ ေတၾဟာ သူတုိႛကိုကေတာ့ ပညာကုိ ေကာင္းမၾန္စၾာ မသင္ ခဲ့ရေတာ့ လယ္ အလုပ္၊ ကုန္သည္ အလုပ္ပဲ လုုပ္ဳက ရေပမယ့္ သူတိုႛရဲႚ သားဴဖစ္တဲ့ ဆရာ့ ကိုေတာ့ ပညာတတ္ တေယာက္ ဴဖစ္ေစ ခဵင္တယ္။ ဆရာ့ မိဘ ေတၾမႀာ ဒီလုိ အဴမင္မဵႂိး ရႀိလိုႛ ဆရာ ပညာ သင္ႎုိင္ ခဲ့တယ္။ ဒၝ့ေဳကာင့္လည္း ဆရာရဲႚ လက္ဦး ဆရာဟာ ဆရာ့ မိဘေတၾ ပဲလုိႛ ဆိုတာပၝ။
ဆရာ့ရႚဲ ပထမ ေကဵာင္းဟာ ကၾမ္း႓ခံကုန္း႓မႂိႚ ေတာင္ဘက္ပိုင္းက နာတာပူခဵႂိး ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဒုတိယ ေကဵာင္းကေတာ့ ကၾမ္း႓ခံကုန္း႓မႂိႚ ကဵားေကဵာင္း ဴဖစ္႓ပီး၊ တတိယ ေကဵာင္းကေတာ့ ကၾမ္း႓ခံကုန္း႓မႂိႚ အမဵႂိးသား ေကဵာင္းပဲ ဴဖစ္ပၝတယ္။ ဒီေကဵာင္းမႀာ ဆရာ ေရးသားတဲ့ ကေလး ကဗဵာေတၾ ေပၝက္ဖၾား လာခဲ့ပၝတယ္။
ဘာဴဖစ္လုိႛ ဒီလုိ ဆုိရ သလဲ ဆုိရင္ (၁၉၃၉) ခုႎႀစ္ မႀာေပၝ့ ဆရာ ကလည္း ပထမႎႀစ္ ဝိဇၦာ စာေမးပၾဲ ေဴဖဆုိလိုႛ ႓ပီးခဵိန္ ဆရာ့ မိဘေတၾ ကလည္း စီးပၾား ပဵက္ခဵိန္ ဴဖစ္ေနတယ္။ ဒၝေဳကာင့္ ဆရာဟာ ဇာတိ ဴဖစ္တဲ့ ကၾမ္း႓ခံကုန္း႓မႂိႚကို ဴပန္႓ပီး ကၾမ္း႓ခံကုန္း႓မႂိႚ အမဵႂိးသား ေကဵာင္းမႀာပဲ ေကဵာင္းအုပ္ ဆရာ႒ကီး လုုပ္ခဲ့တယ္။
ဒီလုိ လုပ္ေနရာက အမဵႂိးသား ပညာေရး ဌာနက ထုတ္ေဝ ႌၿန္ဳကားတဲ့ ပညာေရး ဴပကၡဒိန္ကို ဖတ္လုိက္တဲ့ အခၝမႀာ ဆရာ့ အေနနဲႛ အလၾန္ စိတ္ဝင္စားတဲ့ အေဳကာင္းတရပ္ ပၝလာခဲ့တယ္။ ဒီအေဳကာင္းကေတာ့ ကေလးငယ္ ေတၾကို ေပဵာ္႟ၿင္ေအာင္ မဵႂိးခဵစ္ စိတ္ဓာတ္ ေပၞလာေအာင္ ပညာ လိုခဵင္မႁ သတၨိ ရႀိမႁေတၾ ကေလးမဵား စိတ္ထဲတၾင္ ကိန္းေအာင္း လာေအာင္ ကေလးေတၾကို သီခဵင္း သင္ေပး ရမယ္ ဆိုတဲ့ အခဵက္ပဲ။
ဆရာ့ အေနနဲႛ ကလည္း ကေလးေတၾ စိတ္ထဲမႀာ ဒီလို ခံစားခဵက္ ေလးေတၾ ေပၞလာေအာင္ ကဗဵာ စပ္ေပးခဵင္တဲ့ ေစတနာ ဴဖစ္ေပၞ လာတယ္။ ဒၝေဳကာင့္လည္း ဒီလို ကေလး ကဗဵာမဵႂိး ေရးစပ္ ရမယ္ ဆိုတာကို အ႒ကိမ္႒ကိမ္ စဥ္းစား ခဲ့တယ္။ အဲဒီ အခဵိန္ ကလည္း ဴမန္မာဴပည္မႀာ ကေလးေတၾ အတၾက္ သီးဴခား စပ္ထားတဲ့ ဴမန္မာ ကေလး ကဗဵာ ဆိုတာ ကလည္း စနစ္တကဵ မရႀိဘူးေလ။ အဂႆလိပ္ ကေလး ကဗဵာပဲ ရႀိတာ ပၝကလား။ ဒၝေဳကာင့္ ဆရာလည္း ဴမန္မာ ကေလး ေတၾနဲႛ နီးစပ္႓ပီး ဴမန္မာ ကေလးေတၾ ႎႀစ္သက္မယ့္ ကဗဵာမဵႂိး စပ္ဖိုႛ စိတ္ကူးတယ္။
ဒီအခၝမႀာ ကေလး ေတၾဟာ ဘာ အေဳကာင္းကုိ ၊ ဘယ္လုိ အေဳကာင္း ေတၾကို သူတုိႛ စိတ္ဝင္ စားမလဲ ဆုိတာ စဥ္းစားရင္း ဆရာ့ရဲႚ ငယ္စဥ္ ကေလး ဘဝက ႎႀစ္သက္ စၾဲလမ္းဴခင္း ဴဖစ္ခဲ့ ရတဲ့ ကေလး ဘဝ ေပဵာ္ရၿင္ ပုံေလး ေတၾဟာ ဆရာ့ စိတ္မႀာ အလ႖ႂိလ႖ႂိ ေပၞလာ ဳကတယ္။ အဲဒီလို ဆရာ ငယ္စဥ္က ေပဵာ္႟ၿင္ ခဲ့သလို ကေလး ေတၾလည္း ေပဵာ္႟ၿင္ ကစား ရတာကုိ ႎႀစ္သက္ လိမ့္မယ္လုိႛ ထင္လိုႛ ဆရာ ငယ္စဥ္က အေဳကာင္းေလး ေတၾကိုပဲ ကေလးေတၾ အတၾက္ ကေလး ကဗဵာ ဴဖစ္ေအာင္ ကဗဵာ ေရးဖၾဲႛ ေပးခဲ့တယ္။
၁၉၃၁ ခု ဇၾန္လ၊ (၁၁) ရက္မႀာ 'သေဴပသီးေကာက္' ကဗဵာကို စတင္႓ပီး ေရးခဲ့တယ္။ အဲဒီ အခဵိန္မႀာေတာ့ ကေလးမဵားရဲႚ အကဵႂိးကုိ စဥ္းစား႓ပီး ကေလးေတၾရဲႚ အကဵႂိး အတၾက္သာ အာ႟ုံ စိုက္ေန ခဲ့တဲ့ အတၾက္ တကၠသိုလ္ ကိုလည္း စိတ္ မေရာက္ ေတာ့ဘူးေလ။ 'ဝၝဆုိ ဝၝေခၝင္ ေရေတၾ ႒ကီးလုိႛ သေဴပသီးမႀည့္ ေကာက္စိုႛကၾယ္' ဆုိတဲ့ ကဗဵာေလး ကုိပဲ ေကဵေကဵ နပ္နပ္နဲႛ စတင္ ေရးတယ္။
ဒီကဗဵာ ေလးကို ေရးတာလည္း ဆရာ စိတ္ကူးယဥ္႓ပီး ေရးတာ မဟုတ္ဘူးကၾဲႛ ဆရာ ငယ္စဥ္က ဆရာတိုႛ ဇာတိ ဆိုတာ ကလည္း ေအာက္အရပ္ ဴဖစ္ေတာ့ ေခဵာင္းကန္လည္းေပၝ၊ မိုးကလည္းမဵား မဟုတ္လား။ ဴမန္မာဴပည္မႀာ မိုးရာသီ ဴဖစ္တဲ့ ဝၝဆုိဝၝေခၝင္ ဆုိရင္ ဆရာ့ အိမ္ေရႀႚက ေခဵာင္းကေလး ကလည္း ေရလ႖ံ လာတယ္။ ေနာက္႓ပီး ေခဵာင္း နံေဘးမႀာ ရႀိတဲ့ သေဴပသီး ပင္႒ကီး ကလည္း အသီးေတၾ မႀည့္႓ပီး ေခဵာင္းထဲ ေ႐ကၾကဵ ေန႓ပီ။
အဲဒီေတာ့ ဆရာတိုႛ သူငယ္ခဵင္းေတၾ ေလႀကေလးကုိ စီး႓ပီး ေခဵာင္းထဲမႀာ သေဴပသီး ေကာက္ခဲ့ ဳကတာ အလၾန္ ေပဵာ္စရာ ေကာင္းတယ္။ ဒီလုိ ကစားနည္း မဵႂိးကုိ ဆရာတုိႛ ငယ္ငယ္က ႎႀစ္သက္ ခဲ့သလို ကေလးေတၾလည္း ႎႀစ္သက္ ဳကမယ္၊ ခံစား ဳကမယ္၊ ခံစားတတ္ေလ ခဵစ္တတ္ေလ ေနာက္႓ပီး တဆက္တည္း လိုပဲ ဆရာ သတိရ မိလိုက္တာက ဝၝတၾင္း ဥပုသ္ေနႛ ေတၾမႀာ အဘ၊ အေမ တိုႛႎႀင့္ အတူ ဘုန္း႒ကီးေကဵာင္းကုိ လုိက္႓ပီး သီလ ယူဳကတယ္။
ဘုန္းေတာ္႒ကီး ေကဵာင္းဝင္း ထဲမႀ ကေလး ဘဝ တေပဵာ္တပၝး ေဆာ့ကစား ခဲ့ဳကတယ္။ ဘုန္း႒ကီးေတၾ ဆၾမ္းစား ခဵိန္မႀာလည္း ရဟန္းေတာ္ ေတၾရဲႚ နားမႀာ ထုိင္႓ပီး ဘုရား ရႀိခိုး ဳကတယ္။ ဘုန္း႒ကီး ေပးတဲ့ ငႀက္ေပဵာသီးကို ေဝ႓ပီး စားခဲ့ ဳကတယ္။ အဲဒီ အေဳကာင္း ေတၾကို ဴပန္ေဴပာင္း သတိရတဲ့ အခၝ 'ဆၾမ္းအုပ္ နီနီ အေမ ႟ၾက္လိုႛ' အစခဵီတဲ့ ဥပုသ္ေစာင့္ ကဗဵာေလးကို ေရးဴဖစ္ ခဲ့ဴပန္တယ္။
ဆရာ ေဴပာခဲ့ဖူး သလိုေပၝ့၊ ဆရာ့ရဲႚ အိမ္ေရႀႛဘက္က အုန္း႓ခံ၊ ဓနိ႓ခံေတၾ ထဲက ဥဳသေလး ေတၾရဲႚ တၾန္သံ ကိုလည္း ေနႛအခၝမႀာ အ႓မဲ ဳကားရတယ္။ ေနာက္႓ပီး လူ႒ကီးေတၾ ေဴပာဖူးတဲ့ ဥဳသငႀက္ ကေလးရဲႛ ပုံဴပင္ကို ေပၝင္းစပ္႓ပီး 'စိမ္းစိမ္းညႂိညႂိ ဟိုဘက္ေတာက ေရၿဥဳသေလး တၾန္သံသာ' အစခဵီတဲ့ ေရၿဥဳသ ကဗဵာေလးကို ဇၾန္လ (၁၂) ရက္မႀာ ေရးဖၾဲႚ လုိက္ေလတယ္။
ေရၿဥဳသ ကဗဵာ ေရးတဲ့ အခၝ မႀာေတာ့ သေဴပသီးမႀည့္ ကဗဵာ ေရးစဥ္က ကဗဵာ ပုံစံကို ရသၾား႓ပီး ဴဖစ္တဲ့ အတၾက္ ပို႓ပီး ေရးရတာ သၾက္လာတယ္။ ဆရာ ကိုယ္တုိင္ ငယ္စဥ္က ႎႀစ္သက္ ခဲ့တဲ့ ကေလး သဘာဝ ေတၾကို ေရးဖၾဲႚ ရလုိႛ တကယ္ပဲ ဝမ္းေဴမာက္ မိတယ္။ ဒၝေဳကာင့္လည္း 'ခ႟ုလုံး'၊ 'ပိုးစုံးန္းဳကႃး'၊ 'သဘက္ေဆး'၊ 'ေတာက္တဲ့' ကေလး ကဗဵာ ေတၾကို (၁၄) ရက္ေနႛ ညေနမႀာ ဆက္႓ပီး ေရးခဲ့တယ္။
ဆရာ့ အေနနဲႛ ဒီလုိ ကေလး ကဗဵာေတၾ ေရးစပ္ ႎုိင္တာကုိ ဝမ္းေဴမာက္တယ္။ ဆရာက ေအာက္ဴပည္၊ ေအာက္႟ၾာသားမုိႛ ေအာက္ဴပည္ရဲႚ သဘာဝနဲႛ အညီ ကေလးတုိႛ ေပဵာ္႟ၿင္ ႎႀစ္သက္ ဖၾယ္ရာေလးေတၾ ကစားပုံေလး ေတၾကို ေရးလုိက္ ရလုိႛ တဴခား ရပ္႟ၾာက ကေလးေတၾ အေနနဲႛလည္း ေအာက္ဴပည္ ေအာက္႟ၾာက ကေလး ေတၾရဲႚ ဘဝနဲႛ ကစားပုံ ေအာက္ဴပည္ ေအာက္႟ၾာက သဘာဝႎႀင့္ အေဴခအေန ေလးေတၾကို တဴခား ကေလးေတၾ ဗဟုသုတ ရႎုိင္ လိမ့္မယ္ လိုႛလည္း ဆရာ ေမ႖ာ္လင့္ ခဲ့တယ္။
ဒၝေဳကာင့္လည္း ဆရာ ရန္ကုန္ ေကာလိပ္ကို ဴပန္ေရာက္တဲ့ အခၝ ဒီကေလး ကဗဵာ အားလုံးကို စုစည္း႓ပီး 'ေမာင္ေခၾးဖိုႛ ကဗဵာမဵား' လုိႛ အမည္ေပး႓ပီး စာအုပ္ ထုတ္ေဝ ခဲ့တယ္။ ဒီစာအုပ္ ထၾက္လာတဲ့ အခၝမႀာ ဆရာ အေနနဲႛ ခဵီးကဵႃးဴခင္း၊ ဴပစ္တင္ ေဝဖန္ဴခင္းေတၾ အမဵႂိးမဵႂိးကို ခံရပၝတယ္။
အဲဒီလို ခဵီးမၾမ္းဴခင္း ကဲ့ရဲႚဴခင္း ဆက္စပ္႓ပီး ရလာတဲ့ 'ေမာင္ေခၾးဖိုႛ ကဗဵာေလး' ဟာ လၾန္ခဲ့ေသာ ႎႀစ္ေပၝင္း ေလးဆယ္ေကဵာ္က ဆရာ့ရဲႚ တတိယ ေကဵာင္းက စ႓ပီး ေပၝက္ဖၾား လာခဲ့တယ္လုိႛ ဆုိလိုုက္ ရဴခင္း ဴဖစ္ပၝတယ္။
ဒၝကေတာ့ ကေလး ကဗဵာနဲႛ ပတ္သက္႓ပီး ကေလးေတၾ ေပၞမႀာ ထားရႀိ ခဲ့တဲ့ ဆရာရဲႚ ေစတနာႎႀင့္ ဆရာ့ရဲႚ ခံစားမႁ ပၝပဲ။
Comments