Hill Tribe of Myanmar series 15, by Tin Win, mixed media
ပန္းခ်ီဆရာတင္၀င္း
ေအာင္ေအာင္
ႏုိ၀င္ဘာ ၁၄၊ ၂၀၀၈
ပန္းခ်ီဆရာတင္၀င္း
ေအာင္ေအာင္
ႏုိ၀င္ဘာ ၁၄၊ ၂၀၀၈
ပန္းခ်ီကားခ်ပ္ရဲ႕ မ်က္ႏွာျပင္ ကင္းဗတ္စေပၚမွာ အေရာင္ေတြကုိ တေျပးညီ ျခယ္ထားျခင္းမရိွဘဲ ေဆးစက္ေလးေတြနဲ႔ မ်က္ႏွာျပင္ အဖု၊ အၾကမ္းေလးေတြကုိ ဖန္တီးထားၿပီး ဗုဒၶမ်က္ႏွာေတာ္ေတြကုိ အေရာင္အႏုအရင့္ ခဲြထားတ့ဲ ေလးေထာင့္စတုရန္းကြက္မ်ဳိးေတြနဲ႔တဲြၿပီး နီးေ၀းျမင္သေဘာ Space ရဲ႕ သေဘာေတြကုိ ခံစားေစ့ဲ ပန္းခ်ီဆရာကေတာ့ ပန္းခ်ီဆရာ တင္၀င္းပါ။
ဆရာဟာ ဗိႆႏုိးပန္းခ်ီျပခန္း တည္ေထာင္သူတဦးလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ပန္းခ်ီကားေတြကုိ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကတည္းက တစုိက္မတ္မတ္ ေရးဆဲြလာခ့ဲၿပီး၊ လက္ရိွလည္း ျပည္တြင္းျပပဲြေတြသာမက ျပည္ပ ပန္းခ်ီျပပဲြေတြမွာပါ သြားေရာက္ ျပသေနဆဲျဖစ္တ့ဲ ဆရာတင္၀င္းရဲ႕ လက္ရာဟာ တမ်ဳိး ဆန္းသစ္တ့ဲ လက္ရာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
နံရံေဆးေရးပန္းခ်ီနဲ႔ ရုိးရာေကာက္ေၾကာင္းေတြကုိ အေျခခံထားတ့ဲ ေရွးေခတ္အဆက္ဆက္က ဗုဒၶမ်က္ႏွာေတာ္ ပံုသဏၭာန္ေတြကုိ Space သေဘာဆန္တ့ဲ ျဒပ္မ့ဲေဆးစက္၊ စုတ္ခ်က္ေတြနဲ႔ ေပါင္းစည္း တင္ျပေလ့ ရိွပါတယ္။ ဆရာတင္၀င္းရဲ႕ ပန္းခ်ီကားလက္ရာေတြက ဗုဒၶဘုရားရွင္ရဲ႕ ေမတၱာတရား၊ တည္ၿငိမ္ေအးၿငိမ္းခ်မ္းမႈေတြရဲ႕ နက္နဲ က်ယ္ေျပာမႈ၊ အဆုံးမ့ဲမႈ၊ လြတ္လပ္မႈ စတ့ဲ ခံစားမႈေတြကုိ ေပးစြမ္းေနတယ္လုိ႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာတင္၀င္း သုံးေလ့သုံးထရိွတ့ဲ အေရာင္ေတြကေတာ့ အနီ၊ အနက္၊ နီညိဳ၊ ေရႊေရာင္ နဲ႔ တခါတရံ ေရႊဆုိင္းေတြကပ္ၿပီး ပန္းခ်ီကားေတြ ဖန္တီးတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဆရာတင္၀င္းရဲ႕ ပန္းခ်ီကားေတြဟာ ပံုသဏၭာန္အားျဖင့္ ဆန္းသစ္ၿပီး၊ ရုိးရာဟန္လည္း မေပ်ာက္တ့ဲ ပန္းခ်ီလက္ရာေတြလုိ႔ ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဆရာ ပန္းခ်ီေလာကထဲကုိ ဘယ္အခ်ိန္ေလာက္က စၿပီး အေျခခ်ခ့ဲတာလဲ။
က်ေနာ္ ၁၉၇၀ မွာ မႏၱေလး ပန္းခ်ီ၊ ပန္းပုေက်ာင္းက ဆင္းတယ္။ ေနာက္ ၁၉၇၂ ေလာက္မွာ ဆရာေပၚဦးသက္၊ ေဖညြန္႔ေ၀၊ ကုိဘုိၾကည္တုိ႔နဲ႔ေပါင္းၿပီး ‘မုိးဦးပန္း’ ပန္းခ်ီျပပဲြကစၿပီး ျပျဖစ္ခ့ဲၿပီး ပန္းခ်ီေလာကထဲ ေရာက္လာတာပါ။
ပန္းခ်ီစေရးတုန္းက ေရေဆးလား၊ ဆီေဆးလား။
ဆီေဆးပဲ ဗ်။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္က ရုိးရာလည္း စိတ္၀င္စားေလေတာ့ ေရးကတည္းက နံရံပန္းခ်ီေလးေတြ ဘာေလးေတြ ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဆရာေပၚဦးသက္နဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနေတာ့ သူတုိ႔ပုံစံမ်ဳိးေလးေတြေပါ့။ ဒါေပမယ့္ အေရာင္ေလးေတြ အျမင္ေလးေတြေတာ့ ကဲြေအာင္ ေရးပါတယ္။
ေလ့လာခ့ဲတ့ဲဆရာေတြက ဘယ္သူေတြလဲ။
အမ်ားႀကီးပါပဲ။ ဆရာႀကီးဦးကံညြန္႔ တုိ႔၊ ဆရာႀကီးဦးေက်ာ္ေလးတုိ႔ ေနာက္ၿပီး ဦးေပၚဦးသက္တုိ႔ေပါ့။
ဘာေၾကာင့္ ရုိးရာေကာက္ေၾကာင္းေတြ အေရးမ်ားတာလဲ။
ဒီလုိဗ်ာ၊ ရုိးရာေကာက္ေၾကာင္းဆုိတာ နံရံပန္းခ်ီ ဗ်။ နံရံပန္းခ်ီ ဆုိတာ အမ်ားႀကီး က်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ အဲဒီလုိဟာမ်ဳိးေတြကုိ သေဘာက်တယ္။ က်ေနာ္ကုိယ္တုိင္ကလည္း ျမန္မာမႈေတြျဖစ္တ့ဲ ပန္းခ်ီေတြသာမကဘဲ ပန္းပုတုိ႔၊ ေက်းလက္ပစၥည္းေတြကုိလည္း ၀ါသနာပါေတာ့ ဒီဟာနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနတ့ဲ ဟာေလးေတြ ေရးတာမ်ားပါတယ္။
အေစာပုိင္းေရးခ့ဲတ့ဲလက္ရာေတြက ဘယ္လုိပန္းခ်ီကားမ်ဳိးေတြလဲ။
အေစာပုိင္းတုန္းကေတာ့ က်ေနာ့္ဆရာေတြကလည္း မႏၱေလးက ဆုိေတာ့ အေသးစိတ္ေလးေတြဗ်။ Technique သုံးၿပီး ေရးတာ။ ၁၉၇၂ ၀န္းက်င္ကလည္း Andrew Wyett တုိ႔ ေခတ္စားေနေတာ့ Life တုိ႔ Time တုိ႔ထဲက ပံုသဏၭာန္မ်ဳိးေလးေတြ အရမ္းေရးၾကတာေပါ့။
ဒီလုိဆုိရင္ အခု ဆရာေရးေနတ့ဲ ကားေတြက်ေတာ့ Space ေတြ၊ အေရာင္ေတြ၊ Texture ဆန္းဆန္းေလးေတြ သုံးၿပီးေရးလာတာ ဘာေၾကာင့္လဲ။
ဒါကေတာ့ အသက္အရြယ္လည္း ပါတာေပါ့ဗ်ာ။ ေရးတုန္းကေတာ့ နည္းမ်ဳိးစုံလည္း ေရးခ့ဲၿပီးၿပီ။ ေနာက္ၿပီး က်ေနာ္ကုိယ္တုိင္ကလည္း အကုန္ႀကိဳက္တယ္ ဗ်။ ဘယ္ဟာႀကိဳက္တယ္ ဘယ္ဟာမႀကိဳက္ဘူး ဆုိတာ မရိွဘူး။ ကုိယ္လုပ္တတ္ရင္ေတာ့ အကုန္ လုပ္ၾကည့္မွာပဲ။ ဒီလုိပဲ ေရးရင္း ေရးရင္းနဲ႔ အျမင္အရ၊ အခ်ိန္အရ၊ ေျပာင္းလဲလာတာ ျဖစ္မွာပါ။
Beyond_Pinya_Period
ဆရာ့ပန္းခ်ီကားေတြထဲမွာ ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္ပုံစံေတြ ေရးဆဲြတာ မ်ားပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ။
တကယ္က က်ေနာ့္ကားေတြထဲမွာ အႏုပညာ အေတြးအေခၚ ႀကီးႀကီးက်ယ္က်ယ္ ဘာတခုမွ မပါဘူး။ တခ်ဳိ႕ဗုဒၶရုပ္ပြားေတာ္အေဟာင္းေလးေတြက က်ေနာ့္မွာရိွတယ္။ ဓာတ္ပုံရုိက္လုိက္ေတာ့ Texture ေလးေတြက လွတယ္။ ေနာက္ၿပီး က်ေနာ္ ႏုိင္ငံျခားေတြ ဘာေတြ ေရာက္တ့ဲအခါက်ေတာ့ က်ေနာ့္ပန္းခ်ီကားေတြ ေရာင္းခ်င္တယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ဆီက ေမာ္ဒန္ကားေတြ မီဖုိ႔ဆုိတာ မလြယ္ဘူး။ သူတုိ႔က ဘ၀ျမွဳပ္ၿပီး ေရးတာဆုိေတာ့ မီဖုိ႔ မလြယ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ သူတုိ႔ေမာ္ဒန္ပုံစံထဲကုိ ရုိးရာပုံစံေလး ေပါင္းလုိက္ရင္ အေရာင္ေလးေတြ ေပါင္းလုိက္ရင္ ပုံစံေျပာင္းသြားမယ္။ ေရာင္းလုိ႔ရမယ္ ဆုိတ့ဲ စိတ္ကူးေလးပဲ ရိွတာပါ။ တျခား ဘာမွ မရိွပါဘူး။ ဘုရားမ်က္ႏွာေတာ္ေတြ ေရးတာကလည္း ဘရာဇုိတုိက္ထားတ့ဲ မ်က္ႏွာေတာ္က ေျပာင္ေနၿပီး ဓာတ္ပုံရုိက္လုိက္ေတာ့ လွတယ္။ ပန္းခ်ီေရးခ်င္တယ္။ ဒါပါပဲ။ ေနာက္ကေန အေရာင္ေလးေတြ ဘာေလးေတြ ထည့္လုိက္ရင္ စိတ္၀င္စားစရာ ေကာင္းတယ္။ ေရာင္းစားလုိ႔ရတယ္ ဆုိတာမ်ဳိးပါပဲ။ တျခား ဘာမွ မပါပါဘူး။
အခုေရးဆဲြေနတ့ဲ ပံုသဏၭာန္ကေန တျခား ပံုသဏၭာန္ေတြ ေျပာင္းေရးဖုိ႔ အစီအစဥ္ ရိွပါသလား။
အေတြ႔အႀကဳံလုိ႔ ဆုိပါစုိ႔ဗ်ာ။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ လက္နဲ႔ လုိက္လုပ္တာ မဟုတ္ဘဲနဲ႔ Technique ဆုိပါစုိ႔။ အဲဒါေတြ စိတ္၀င္စားေတာ့ ကင္းဗတ္ၾကပ္ကတည္းက ျမန္မာျဖစ္ကင္းဗတ္ကုိ သုံးၿပီး ေဆးသုတ္ရင္ ဘယ္လုိျဖစ္မယ္ဆုိတာက စၿပီး စဥ္းစားတယ္။ ေရးတာကေတာ့ ဘုရားမ်က္ႏွာေတာ္။ တခါတေလ ပန္းပုရုပ္တုိ႔၊ ကေလးကစားစရာအရုပ္တုိ႔ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ ဒဂၤါးျပားေလးေတြ ျဖစ္ခ်င္ျဖစ္မယ္။ က်ေနာ့္မွာ ပန္းခ်ီ၀ါဒေတြ ဘာေတြ မရိွဘူး။ တခါတေလ အေၾကာင္းအရာ ပါခ်င္ပါမယ္။ တခါတေလ မပါဘူး။ စိတ္ကူးတည့္သလုိ ေရးတတ္ပါတယ္။
ဆရာ့ရဲ႕ဖန္တီးမႈျဖစ္တ့ဲ ဗုဒၶမ်က္ႏွာေတာ္နဲ႔ ေနာက္က ေလးေထာင့္အေရာင္ကြက္ေတြ ေပါင္းၿပီး ေရးတာ ဘယ္ခုႏွစ္ေလာက္က စခ့ဲတာပါလဲ။
၂၀၀၂ ေလာက္ကစၿပီး ေရးခ့ဲတာပါ။ ငယ္ငယ္တုန္းကေတာ့ မ်က္ႏွာေတာ္ႀကီးပဲ တည့္တည့္တုိ႔ ေဘးတုိက္တုိ႔ ေရးခ့ဲပါတယ္။ ဒီဘက္က်ေတာ့မွ ဒီျပင္အေရာင္ေတြနဲ႔ ေပါင္းၿပီး ေရးလာတာပါ။ ပုိၿပီး စိတ္၀င္စားလာေအာင္ေပါ့။ တခ်ဳိ႕က်ေတာ့ ပန္းခ်ီကားမွာ Mixed Medium တုိ႔ Acrylic တုိ႔ ေရးၾကတယ္။ က်ေနာ္က်ေတာ့ ပန္းခ်ီကားမွာ ေရႊဆုိင္းေလးေတြ ခ်ထားတာ ႀကိဳက္တယ္။ အဂၤလိပ္လုိဆုိရင္ေတာ့ Gold Leave on oil & Acrylic on canvas ဆုိေတာ့ ေရႊပါရင္ ပုိၿပီး အထင္ႀကီးတာေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္ၿပီး သုံးထားတ့ဲ အေရာင္ေတြကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ ေက်ာင္းကန္ဘုရားေတြ၊ ယြန္းေတြဆုိရင္ အနီ၊ အနက္၊ ေရႊ ဆုိရင္ သိပ္ၾကည့္ေကာင္းတာဗ်။ ဘုရားဆုိရင္လည္း ေရႊဆုိင္းေတြ ဘာေတြကပ္၊ ေအာက္က ဟသၤာျပဒါးဆုိရင္ ၾကည့္ေကာင္းတယ္ဗ်။ အဲဒါေလးကုိ သေဘာက်လုိ႔ က်ေနာ့္ပန္းခ်ီကားဆုိရင္ အဲဒီလုိ အေရာင္ေလးေတြ တဲြတတ္ပါတယ္။ ျမန္မာႀကိဳက္ေပါ့ဗ်ာ။ ေရႊပါတာကေတာ့ ေရႊကုိ ခံစားလုိ႔ ဘာလုိ႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ပန္းခ်ီကားမွာ ေရႊပါေတာ့ ေရာင္းရတာေပါ့ဗ်ာ။
ဆရာ့ကုိ ဇီးကြက္တင္၀င္းလုိ႔လည္း လူသိမ်ားတယ္ဆုိေတာ့ ဇီးကြက္တင္၀င္းျဖစ္လာပုံေလး။
ဒီလုိဗ်၊ အေစာပုိင္းမွာ ‘မုိးဦးပန္း’ စျပတာေပါ့။ ၁၉၇၂ ေလာက္ကေပါ့။ ကုိစုိးမုိး၊ ေဖညြန္႔ေ၀၊ ကုိ၀သုန္တုိ႔နဲ႔ေပါ့။ က်ေနာ္က အဲဒီတုန္းက ဇီးကြက္စီးရီးေလးေတြ ေရးတယ္။ အဲဒီေတာ့ ျပပဲြေတြမွာ ဇီးကြက္ပန္းခ်ီကားေလးေတြ တကားႏွစ္ကား အၿမဲပါတယ္။ ပဲြတုိင္းလုိလုိ ပါတယ္။ ပဲြတုိင္းပါေတာ့ က်ေနာ့္ကုိ ေနာက္ၿပီး ေခၚၾကတာေပါ့။ ဒီျပင္လူေတြကုိလည္း ေခၚၾကတယ္။ ေဖညြန္႔ေ၀ဆုိရင္ ႏြားေတြဆဲြလုိ႔ ႏြားေဖညြန္႔ေ၀လုိ႔ ေခၚၾကတယ္။ က်ေနာ့္က်ေတာ့ ဇီးကြက္တင္၀င္းေပါ့။ ကုိေပၚဦးက်ေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ေခၚတာ ေက်ာင္းကန္ဘုရားေပၚဦးသက္၊ ဦးစံ၀င္းဆုိရင္ အေ၀းဘုရားစံ၀င္း လုိ႔ ေခၚၾကတယ္။ အဲဒီလုိ ေနာက္ေျပာင္ၿပီး ေခၚၾကတာပါ။
ျမန္မာပန္းခ်ီလက္ရာေတြရဲ႕ ေစ်းကြက္နဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ ဘယ္လုိလုပ္သင့္တယ္လုိ႔ ထင္ပါသလဲ။
တခ်ဳိ႕ေျပာသလုိ ျမန္မာပန္းခ်ီကား ျမန္မာေတြ၀ယ္ေအာင္ ဘယ္လုိလုပ္ၾကမလဲေပါ့။ ဒါကေတာ့ ခ်မ္းသာရင္ ၀ယ္ၾကမွာေပါ့ေလ။ ခ်မ္းသာၿပီး ျမတ္ႏုိးတတ္၊ စုေဆာင္းတတ္ရင္ ၀ယ္ၾကမွာေပါ့ေလ။ ေနာက္တခုကေတာ့ အေသးစိတ္ေရးတာကုိ ႀကိဳက္တယ္။ အရုပ္မပါတာကုိ မႀကိဳက္ဘူး။ စသည္ျဖင့္ ေျပာၾကဆုိၾက။ က်ေနာ္ျမင္တာကေတာ့ ကုိယ္ႀကိဳက္ရာ ႀကိဳက္ရာေပါ့ဗ်ာ။ ကုိယ္ႀကိဳက္တာ လုပ္ေနၾကရင္ ေပ်ာ္စရာ ေကာင္းပါတယ္။ ။
(မူရင္း - ဟန္သစ္ မဂၢဇင္း၊ ၂၀၀၄ ဒီဇင္ဘာ)
Comments