The rat ane the city

တၿမီး ငါးဆယ္ တပိႆာ ႏွစ္ေထာင္ ႏွင့္ ၾကြက္ၿမိဳ႕ေတာ္ ရန္ကုန္
၀င္းျမတ္
ဇြန္ ၂၁၊ ၂၀၀၉

ကိုဖုိးေဇာ္ ဘယ္ဖက္လက္က အရွိန္တင္ၿပီး ဆြဲထားတဲ့ ေလးခြဆြဲသီးကို လႊတ္လိုက္တာနဲ႔႔ ေနာက္ေဖးလမ္းၾကား ေျမာင္းထဲက ေခါင္းျပဴထြက္လာတဲ့ ၾကြက္တစ္ေကာင္ ေရဆိုးေျမာင္းပုပ္ထဲကို ျပဳတ္က်လာတယ္။

ခ်က္ခ်င္း မေသေသးဘဲ ေရေျမာင္းတစ္ေလွ်ာက္ ေျပးေနတဲ့ ၾကြက္ကို လက္နဲ႔လိုက္ဖမ္းၿပီး လမ္းေပၚကို ရိုက္ခ်လိုက္ေတာ့မွ ၾကြက္ ၿငိမ္သက္သြားတယ္။ သည္ၾကြက္ဟာ ကိုဖိုးေဇာ္ သည္ေန႔ ဖမ္းမိတဲ့ စတုတၳေျမာက္ၾကြက္ ျဖစ္ပါတယ္။

သည္ေန႔ ကိုဖုိးေဇာ္တုိ႔ ၾကြက္ဖမ္းတဲ့ အဖြဲ႕မွာအဖြဲ႕၀င္ ၇ ေယာက္ ပါ၀င္ပါတယ္။ သူတို႔ဖမ္းမိတဲ့ ၾကြက္ေတြရဲ႕ အျမီးကို ရန္ကုန္ (ၿမိဳ႕ေတာ္ မဟုတ္ေတာ့) စည္ပင္သာယာေရး ေကာ္မတီကို ေပးလိုက္ရင္ တစ္ျမီးကို ေငြက်ပ္ ငါးဆယ္ ရပါလိမ့္မယ္။ “က်န္တဲ့ ကိုယ္လံုးကိုေတာ့ ရွက္ကီဆိုင္ (အရက္ဆုိင္) ပို႔လိုက္တာေပါ့” လို႔ သူက ေဆးလိပ္တိုကို ပါးစပ္မွာ ခဲရင္းက ေျပာျပပါတယ္။

ကိုဖိုးေဇာ္ဟာ စြပ္္က်ယ္အကၤ် ီ လက္ျပတ္နဲ႔ ခ်ည္ ပုဆိုးၾကမ္းကို ခပ္တုိတို ၀တ္ထားၿပီး လက္တစ္ဖက္မွာ စည္သြပ္ဗူး အေဟာင္းေတြနဲ႔ လုပ္ထားတဲ့ ေရနံဆီမီးခြက္ တစ္ခြက္ကို ကိုင္ထားပါတယ္။ က်န္ လက္တစ္ဖက္မွာ ေလးခြ တစ္လက္နဲ႔ ပလတ္စတစ္ ျခင္းေတာင္း အၾကီး တစ္လံုးကို ကိုင္ထားပါတယ္။ ေျခေထာက္မွာေတာ့ ေပါေပါပဲပဲ ေဖာ့ဖိနပ္ တစ္ရံကို စီးထားတာ ေတြ႕ရတယ္။

ၾကြက္သားတစ္ ပိႆာကို က်ပ္ ၂၀၀၀ ေပါက္ေစ်း ရွိတယ္။ တစ္ေန႔ကို အေကာင္ ေလးငါးဆယ္ မိၿပီး တစ္ေကာင္ကို အနည္းဆံုး သံုးဆယ္သားေလာက္ ရွိေနေတာ့ ကိုဖိုးေဇာ္တို႔ ၾကြက္ဖမ္းသမားေတြရဲ႕ ၀င္ေငြက မေသးလွဘူးလို႔ ဆုိရမွာပါ။ ဒါေပမယ့္ ၾကြက္ဖမ္းတဲ့ အလုပ္ ကေတာ့ ေန႔တုိင္း ဖမ္းခ်င္လည္း ဖမ္းလို႔မရဘဲ ရာသီဥတုေပၚမွာလည္း မူတည္တယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေပၚမွာ လူဦးေရ ထူထပ္လာၿပီး စနစ္တက် မရွိတဲ့ စြန္႔ပစ္ အမိႈက္ေတြ မ်ားလာတဲ့ အခါ ၾကြက္ေတြ အတြက္ အစားေသာက္ေတြ ေပါမ်ားလာသလို အမိႈက္သရိုက္ေတြနဲ႔ ျပည့္ေနတဲ့ ေရဆုိးေျမာင္းေတြနဲ႔ ေနာက္ေဖး လမ္းၾကားေတြဟာ ၾကြက္ေတြ ခိုေအာင္း ေပါက္ပြားဖို႔ ေနရာေကာင္းေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။

အဆမတန္ ေပါမ်ားလာတဲ့ ၾကြက္ေတြကို ႏွိမ္နင္းဖို႔ အတြက္ ကိုဖိုးေဇာ္တို႔ ေနထုိင္တဲ့ ေလးေထာင့္ကန္ ၿမိဳ႕နယ္လုိမ်ိဳး စပါးစိုက္တဲ့ လယ္ကြက္ေတြ ရွိၿပီး ရြာသားေတြကလည္း လယ္ထဲက ၾကြက္ေတြကို ေထာင္ဖမ္းတဲ့ ေနရာမွာ ကၽြမ္းက်င္သူေတြ ျဖစ္တာေၾကာင့္ ရန္ကုန္ စည္ပင္သာယာက ေခၚယူၿပီး ခုိင္းထားတာပါ။ ေရႊျပည္သာ၊ လိႈင္သာယာလို ၿမိဳ႕အစြန္က လူေတြလည္း ၾကြက္ႏွိမ္နင္းေရးအဖြဲ႕မွာ ပါ၀င္ၾကတယ္။

“ကြင္းထဲမွာေတာ့ ညွပ္နဲ႔ေထာင္တယ္။ ၿမိဳ႕ေပၚမွာဆိုေတာ့ ညွပ္နဲ႔ ေထာင္ရတာထက္ ေလးဂြနဲ႔ ပစ္ဖမ္းရတာ ပိုမ်ားတယ္” လို႔ ကိုဖုိးေဇာ္က ေျပာတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေျမညီထပ္ တုိက္ခန္းေတြမွာ ေနထုိင္သူေတြကို ဒုကၡ အေပးဆံုးၾကြက္ကေတာ့ ေနာက္ေဖး လမ္းၾကားက စြန္႔ပစ္အမိႈက္ေတြကို မွီတည္ ရွင္သန္ေနၾကတဲ့ ေျမၾကြက္နဲ႔ ၾကြက္စုတ္ေတြပါ။ တိုက္ခန္း ေအာက္ေျခ ကြန္ကရစ္ခင္းေတြကို ကိုက္ေဖာက္ၿပီး အိမ္ေတြထဲအထိ ၀င္လာတတ္ၾကပါတယ္။

အထပ္ျမင့္ တိုက္ခန္းေတြနဲ႔ အေဆာက္အဦေတြမွာေတာ့ အိမ္ၾကြက္လို႔ ေခၚတဲ့ ၾကြက္၀မ္းျဖဴေတြက ႀကီးစိုးပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုေနာက္ပိုင္းကာလ မုိးတြင္းဖက္ေတြမွာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ေနရာ အႏွံ႕အျပားမွာ ေရႀကီးမႈေတြ ျဖစ္ေပၚလာတာေၾကာင့္ ေျမာင္းထဲမွာ ရွင္သန္ ေနထုိင္ၾကတဲ့ ၾကြက္ေတြလည္း ေနအိမ္နဲ႔ ရံုး အေဆာက္အဦ ေတြ ေပၚကို ေျပာင္းေရႊ႕လာၾကတယ္ လို႔ ဆိုပါတယ္။

ပန္းဆိုးတန္းလမ္းေပၚမွာ ရွိတဲ့ ရံုးတစ္ရံုးက စာေရး ၀န္ထမ္းတစ္ဦးက “ ထမင္းစားေနရင္းနဲ႔ေတာင္ ၾကြက္က စားပြဲခံု ေအာက္က ျဖတ္သြားတယ္။ အရင္ ၾကြက္ေတြလို မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ အေကာင္လည္း ႀကီးတယ္၊ ေျခာက္လွန္႔ ေမာင္းထုတ္ရင္လည္း မေၾကာက္ဘူး။ တစ္ခါတစ္ေလ က်ရင္ နာေနတဲ့ ၾကြက္ေတြပါ ေတြ႔လာရတယ္” လို႔ ေျပာျပတယ္။

ၾကြက္ရဲ႕အေမြးေတြထဲမွာ ေနတဲ့ ၾကြက္ေလွး (rat flee) ေတြ အကိုက္ခံရရင္ ေရာဂါ ကူးစက္ႏိုင္သလို ၾကြက္ရဲ႕ အညစ္အေၾကးေတြမွာလည္း ေရာဂါပိုးေတြ ရွိေနပါတယ္။ ၾကြက္ရဲ႕ က်င္ငယ္ထဲမွာ ပါတဲ့ ေရာဂါပိုးဟာ လူ႕အေရျပားထဲကို ေဖာက္၀င္ႏုိင္ၿပီး လက္တိုစပိုင္ရိုးစစ္(Leptospirosis) ေရာဂါကို ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္လို႔ အဏုဇီ၀ေဗဒ ဆုိင္ရာ ဆရာ၀န္ တစ္ဦးက ရွင္းျပပါတယ္။

“ၾကြက္ကေန တစ္ဆင့္ လူကို ကူးစက္ႏုိင္တဲ့ ေၾကာက္စရာ ေကာင္းတဲ့ ေရာဂါေတြကေတာ့ ပလိပ္(Plague) ေရာဂါနဲ႔ လက္တုိစပိုင္ရိုးစစ္ (Leptospirosis) ေရာဂါေတြ ျဖစ္တယ္” လို႔ အဏုဇီ၀ဆရာ၀န္က ေျပာတယ္။

“လက္တိုစပိုင္ရိုးစစ္ ေရာဂါက ေသြးဆိပ္တက္မယ္၊ အသည္း၊ ေက်ာက္ကပ္နဲ႔ ဦးေႏွာက္ အေျမးပါးကိုပါ ဖ်က္ဆီးႏိုင္တယ္။ တစ္ေလာတုန္းက မေလးရွားမွာ ျမန္မာလူမ်ိဳးႏွစ္ေယာက္ လက္တုိစပိုင္ရိုးစစ္ ေရာဂါေၾကာင့္ ေသဆံုးသြားတယ္ လို႔ ၾကားလိုက္တယ္။ အဲဒါ ၾကြက္က တစ္ဆင့္ ကူးတဲ့ ေရာဂါေပါ့” လို႔ ဆက္ရွင္းျပတယ္။

ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ ေနထုိင္တဲ့လူေတြမွာ လက္အိတ္ မပါ၊ ဖိနပ္ ေကာင္းေကာင္း မပါဘဲ၊ အမိႈက္စြန္႔ပစ္ စနစ္နဲ႔ ေရဆုိးေျမာင္း စနစ္ ေသခ်ာမရွိတဲ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ေျမာင္းတကာကို လုိက္ၿပီး မၾကာခဏ ဆိုသလို ၾကြက္ေတြကို ထိေတြ႕ ကိုင္တြယ္ေနတဲ့ ကိုဖုိးေဇာ္တုိ႔လို ၾကြက္ဖမ္းတဲ့ သူေတြဟာ ၾကြက္က တစ္ဆင့္ ကူးစက္ႏုိင္တဲ့ ေရာဂါေတြ ၀င္ေရာက္ ကူးစက္ႏိုင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္း ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရွိေနတာ ေတြ႕ႏုိင္တယ္။

သူတို႔တင္ပဲလား ဆိုေတာ့ မိုးသည္းထန္ခ်ိန္ ေနာက္ေဖးလမ္းၾကားက စီးဆင္းလာတဲ့ ေရဆိုး ေရညစ္ေတြနဲ႔ ျပည့္လွ်ံေနတဲ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေပၚမွာ ေနထိုင္သူေတြမွာလည္း အထက္က ေဖၚျပခဲ့တဲ့ ေရာဂါေတြ ကူးစက္ ႏိုင္ေျခ ရွိတယ္ဆိုတာ လူအမ်ားစုက ေတြးေတာင္ ေတြးမိၾကမွာ မဟုတ္ပါဘူး ။

ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ကိုဖုိးေဇာ္တို႔လို စည္ပင္က တရား၀င္ အသိအမွတ္ ျပဳထားတဲ့ ၾကြက္မုဆိုးေတြ အတြက္ကေတာ့ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေပၚမွာ အလုပ္ေတြက အမ်ားသား။

ကိုဖုိးေဇာ္ဖမ္းမိတဲ့ ပဥၥမေျမာက္ၾကြက္ကေတာ့ အိမ္ၾကြက္လို႔ အမ်ားက ေခၚေလ့ရွိၾကတဲ့ ၾကြက္၀မ္းျဖဴ တစ္ေကာင္ ပါပဲ။ သည္ၾကြက္ကိုလည္း တျခားၾကြက္ေတြနဲ႔အတူ ျခင္းေတာင္းထဲကို ထည့္လုိက္တယ္။

ၿပီးေတာ့ ကိုဖိုးေဇာ္က ဟာသေႏွာရင္း အခုလို ေျပာတယ္။

“ဘာၾကြက္ျဖစ္ျဖစ္ အတူတူပါပဲ။ တစ္ျမီးကို ငါးဆယ္ တစ္ပိႆာ ၂၀၀၀။ အားလံုး ေျမာင္းထဲက မိတဲ့ ေျမာင္းတကာ ၾကြက္ပဲ” ။

Comments