Than Soe Hlaing - Electricity Outage - a cause of fire outbreak in Mingalar Zay

မမွန္ေသာ လွ်ပ္စစ္မီးေၾကာင့္ ေလာင္ရေသာမီး
သန္းစိုးလိႈင္
ေမ ၃၁၊ ၂၀၁၀
ေမလ ၂၄ရက္ တနလၤာေန႔၏ နံနက္ခင္း၊ ေနေရာင္သာသာယာယာ ရွိေသာ္လည္း ေကာင္းကင္သို႔ မဂၤလာေစ်းအေဆာက္အဦ အေပၚဆံုးထပ္မွ မီးခိုးမ်ားက အူၿပီးတက္လ်က္ရွိသည္။ အခ်ိန္ကား ၉နာရီေက်ာ္ရံုရွိေသးသည္။ လူအုပ္ႀကီးမွာ မဂၤလာေစ်းေရွ႕ ဗညားဒလလမ္းမေပၚမွာသာမက ေစ်းေရွ႕မွ လမ္းသြယ္ေတြထဲမွာပါ စုုေ၀းၿပီး ေစ်းမီးေလာင္ေနသည္ကို ေစာင့္ၾကည့္ ေနၾကသည္။
လမ္းေဘး ကြမ္းယာဆိုင္ကလည္း ဆိုင္ကို၀ိုင္းၿပီး ရပ္ေနသည့္ လူအုပ္အၾကားမွာ ကြမ္းယာေရာင္းရင္း မီးအေျခအေနကို စိတ္၀င္တစားၾကည့္ေနသည္။ ကြမ္းယာေရာင္းသူကို မီးဘယ္တုန္းကစေလာင္လဲ လို႔ေမးလိုက္ေတာ့
“၈နာရီေက်ာ္ေက်ာ္က အခုေလာင္တာ ၁နာရီမျပည့္ေသးဘူး။ အခုပံုဆို မီးကို ႏိုင္ပါ့ေတာ့မလား၊ အေစာပိုင္းကေတာ့ ေစ်းစည္ပင္ကတာ၀န္ရွိသူေတြက စိတ္မပူနဲ႔ေျပာခဲ့တာ။ အခုေတာ့ မီးရွိန္ကတက္လာေနၿပီ။”
ေရကားကလည္း ေတာက္ေလာင္ေနတဲ့ မီးရိွန္နဲ႔စာလိုက္ရင္   ဆင့္ပါးစပ္ ႏွမ္းပက္သလို ျဖစ္ေနတဲ့ အသြင္ပါ။
ရပ္ၾကည့္ေနသူ တဦးက မီးသတ္ေတြကိုရည္ညႊန္းၿပီး
“ဒီလူေတြကို လာၾကည့္ရင္ အကုသိုလ္ျဖစ္တယ္။ သူတို႔ပက္ေနပံုနဲ႔ ဒီမီးကိုဘယ္လိုမွ ႏိုင္မယ့္ ပံုမေပၚဘူး”
ဟုေျပာသည္။
ေစ်းရဲ႕ မ်က္ႏွာစာႏွစ္ဘက္စလံုး ျပဴတင္းေပါက္မ်ားမွ  ထြက္လာေနသည့္ မဲေမွာင္သည့္ မီးခိုးလံုးႀကီးမ်ားကို ေလွခါးေပၚမွ ၁လက္မခြဲ ႏွစ္လက္မသာသာ မီးသတ္ပိုက္ျဖင့္ လွမ္းပက္ေနေသာ္လည္း ေရမွာ အတြင္းဘက္ဆီသို႔ ေရာက္ဟန္မတူသည့္ အတြက္ ရပ္ၾကည့္သူအမ်ားက အားမရျဖစ္ေနၾကျခင္း ျဖစ္သည္။
ျမန္မာ့ရုပ္သံထဲမွာေတာ့ မီးသတ္က မီးကို ႏိုင္တယ္
တိုက္ဆိုင္မႈလား သို႔မဟုတ္ ေလာက၏ သေရာ္ခ်က္ တခုလားေတာ့မသိ။ ျမန္မာႏိုင္ငံမီးသတ္ တပ္ဖြဲ႕၏ စြမ္းရည္ျပပြဲ မီးသတ္ ေလ့က်င့္သည့္ ျပကြက္မ်ားကို အဆိုပါ မဂၤလာေစ်းတြင္ သရုပ္ျပ ရိုက္ကူးခဲ့ၾကျခင္းပင္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာ့ရုပ္သံမွ ျပသဖူးသည့္ ျပကြက္မ်ားကို ၾကည့္ဖူးသူ ပရိသတ္က
“သရုပ္ျပတုန္းကေတာ့ ေခါင္မိုးေပၚက ေဇာက္ထိုးက်လာတာေတြေရာ၊ ေအာက္ကေန ႀကိဳးနဲ႔တက္တာေတြေရာ စံုလို႔။ အခုတကယ္တမ္းျဖစ္ေတာ့ မီးေလာင္ေနတာ ၿငိမ္းေတာင္ မၿငိမ္းႏိုင္ပဲ ျဖစ္ကုန္တာ”
ဟု ေ၀ဘန္သည္။
မွန္လည္းမွန္ပါသည္။ မီးသတ္တပ္ဖြဲ႕၏ စြမ္းရည္ျပကြက္မ်ားတြင္ မီးသတ္ကားထဲမွာ ေရအျပည့္မပါသည့္ အျဖစ္ႏွင့္ တစ္စီးကို ၃မိနစ္သာ ေရျဖန္းႏိုင္အားရွိသည့္ အေျခအေနမ်ား မပါ၀င္ခဲ့ပါ။
မီးသတ္အင္အား
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ရဲ႕ မီးသတ္ကားမ်ားမွာ ေဟာင္းအုိေနသည့္ကားက အမ်ားစုျဖစ္သည္။ ဆူးေလ ဘုရားလမ္းရွိ ဗဟိုမီးသတ္တြင္မွ မီးသတ္ကား ၄၊ ၅စီးႏွင့္ အျခားၿမိဳ႕နယ္မ်ားတြင္ တၿမိဳ႕နယ္ မီးသတ္ကား ၂စီးစီသာ ရွိၾကသည္။ ထို႔ျပင္ အခ်ိဳ႕ေသာ မီးသတ္ကားမ်ားမွာ ေဟာင္းအိုေနၿပီး ေရတိုင္ကီကလည္း ဂါလံ ၁၆၀၀ ၀န္းက်င္သာသာ ဆန္႔သည့္ကားမ်ား ျဖစ္ေနၾကသည္။
ယခုေခတ္တြင္ ဂါလံ ၂၈၀၀ ဆန္႔သည့္ တိုင္ကီပါ ထရပ္ကားမ်ား ပုဂၢလိက လုပ္ငန္းရွင္ အမ်ားအျပား  သံုးစြဲေနသည့္ကာလတြင္ မီးသတ္ကားမ်ားမွာ ယခင္ေခတ္ကလို ၃တန္ကားေသးမ်ားက အမ်ားစုျဖစ္ေနသည္။ ေမလ ၂၄ရက္ေန႔က ေလာင္ကၽြမ္းသည့္ မဂၤလာေစ်းမီးေလာင္မႈကို ရန္ကုန္ႏွင့္ အနီးအနားမွ မီးသတ္ကား စုစုေပါင္း အစီး ၆၀၊ ၇၀ ေက်ာ္လာသည့္အနက္ ေလွခါးပါ မီးသတ္ကားက ၁၀ စီးပင္မျပည့္တတ္ေပ။
ေလွခါးပါ ေရပက္သည့္ မီးသတ္ကား တစ္စီးကို ေရသယ္လာသည့္ မီးသတ္ကား ၃/ ၄စီးက ၀ိုင္းၿပီးေရျဖည့္ေပး ၾကရသည္။ မီးသတ္ကား အစီးေရ ၆၀၊ ၇၀ လာေပမယ့္လည္း အားလံုးမွာ အျမင့္တြင္ေလာင္ေနသည့္မီးကို ၿငိမ္းသတ္ႏိုင္သည့္ မီးသတ္ကားမ်ား မဟုတ္ၾကပါ။
မီးေလာင္ၿပီး ၂နာရီေက်ာ္အၾကာ မဂၤလာေစ်းမီးပြိဳင့္ လမ္းဆံုသို႔ မီးသတ္ကား စည္ပင္ေရသယ္ကားမ်ား ၀င္ေရာက္လာသည့္ အခါ မီးေလာင္တာကို ေစာင့္ၾကည့္ေနသည့္ လူအုပ္ႀကီးက ေဟး ဟု ေအာ္ၾကသည္။ ေမာင္း၀င္လာသည့္ ေရသယ္သည့္ကားက ေသးေသးေကြးေကြး အျဖစ္ကို ေလွာင္သည့္ သေဘာျဖင့္ ေအာ္ျခင္းလား၊ ေရကားလာသျဖင့္ အားေပးျခင္းလားဆိုသည္ကို သဲကြဲစြာ မသိႏိုင္ေပ။
ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း မၿငိမ္းသတ္ႏိုင္သည့္ အေၾကာင္းရင္း
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေစ်းေတြ ခဏခဏ မီးေလာင္ၾကသည္။ ေလာင္လ်င္လည္း မ်ားေသာအားျဖင့္ တေစ်းလံုးကုန္ေအာင္ ေလာင္ကၽြမ္းၾကရသည္။ ဘာေၾကာင့္ အခုလိုေလာင္ၾကရသလဲ ဟုဆိုလ်င္ လွ်ပ္စစ္မီး ၀ါယာေရွာ့ခ္ျဖစ္တာေၾကာင့္က ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၀န္းက်င္ရွိသည္။
၀ါယာေရွာ့ျဖစ္ရျခင္းတြင္လည္း လွ်ပ္စစ္မီး မွန္မွန္မလာျခင္းက ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္း၀န္းက်င္ ထပ္မံရွိေနျပန္သည္။ နယ္မ်ားတြင္သာမက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ပါ လွ်ပ္စစ္မီးဆိုသည္မွာ လာလိုက္ ပ်က္လိုက္ ျဖစ္သည့္အရာဟု လူေတြက နားလည္ေနၾကသည္။ တသမတ္တည္း မပ်က္ပဲ လာသည္ကို တႏွစ္မွာ တစ္လ ႏွစ္လသာ ႀကံဳေတြ႕ဘူးသျဖင့္ လွ်ပ္စစ္မီးဟု ဆိုလ်င္ ပ်က္ရမည္ဟု နားလည္ေနၾကသည္။
သို႔ေသာ္ ခ်က္ေနရင္း၊ လုပ္ေနရင္း လွ်ပ္စစ္မီး ပ်က္သြားခဲ့သည့္ အျဖစ္ေၾကာင့္ ခလုပ္ပိတ္ဖို႔ ေမ့ေနၿပီး မီးျပန္လာသည့္ အခ်ိန္မွာ အပူရွိန္လြန္ၿပီးေလာင္ကၽြမ္းရသည့္ အျဖစ္ကလည္းမနည္း။ ယခု မဂၤလာေစ်းမီးေလာင္ရသည့္ အျဖစ္မွာ ထိုအျဖစ္မ်ားအနက္ တစ္ခုျဖစ္သည္။
သဃၤန္းကၽြန္းေစ်းႀကီး မီးေလာင္စဥ္ကလည္း လွ်ပ္စစ္မီး ၀ါယာေရွာ့ျဖစ္ျခင္း ေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အခ်ိဳ႕ေသာ ေစ်းအနီးတ၀ိုုက္ေနထိုင္သူမ်ားက မီးစတင္ေလာင္စဥ္ သဃၤန္းကၽြန္းေစ်း တ၀ိုက္တြင္ လွ်ပ္စစ္မီး မလာဟုလည္း ေျပာၾကသည္။ ထိုအခ်က္ေၾကာင့္ သဃၤန္းကၽြန္းေစ်းမီးကို ရိႈ႕မီးလားဟု သံသယရွိမႈမ်ား ထြက္ေပၚလာျခင္းျဖစ္သည္။
ယခုမဂၤလာေစ်းမီးကေတာ့ ဒိုးရု (Doaru) အလွကုန္ကုမၸဏီပိုင္ ဆိုင္ခန္းမွ စတင္ေလာင္ကၽြမ္းသည္ဟု မဂၤလာေစ်းမွ ေစ်းေရာင္းသူမ်ားက ေျပာၾကသည္။ အစိုးရသတင္းစာ ေဖၚျပခ်က္အရပင္ လွ်ပ္စစ္မီးဖိုျဖင့္ ေရေႏြးအိုးတည္ထားရာမွ မီးပ်က္သြားၿပီး ေနာက္တေန႔ နံနက္မီးျပန္လာသည့္ အခ်ိန္တြင္ ေလာင္ကၽြမ္းျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေဖၚျပထားသည္။
ယခု အျဖစ္အပ်က္တြင္ မည္သည့္ ဆိုင္ခန္းမွ စတင္ေလာင္ကၽြမ္းသည္ကိုလည္း ေစ်းသူေစ်းသားမ်ား အေနက သိၿပီးျဖစ္ၾကသည္။ ျဖစ္ျဖစ္ခ်င္း အဘယ္ေၾကာင့္ ထိုမီးကို မၿငိမ္းသတ္ႏိုင္သလဲ ဆိုသည့္ အခ်က္ကေမးစရာ ေမးခြန္းျဖစ္ေနသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေစ်းမ်ား ရံုးမ်ားမွာ မီးသတ္ပိုက္ႏွင့္ ေရအဆင္သင့္ယူႏိုင္ေအာင္၊ အထပ္တိုင္း အထပ္တိုင္းတြင္ မီးသတ္ပိုက္မ်ားထားၿပီး မီးေလာင္သည္ႏွင့္ ၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ေအာင္ စီစဥ္ထားသည့္ စနစ္ ယခုတိုင္ မရွိေသးပါ။ မီးေလာင္လ်င္ ခ်က္ျခင္း ၿငိမ္းသတ္မည့္ မီးသတ္ဗူးမ်ားလည္း ေနရာတိုင္းတြင္ ေဆာင္ထားေလ့မရွိေသးေပ။ တကၠစီမ်ား၊ ဘတ္စ္ကားမ်ားတြင္  ပါရွိရမည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း လက္ေတြ႕တြင္ တခါမွ် အသံုးျပဳသည္ကို မေတြ႕ခဲ့ရဘူးေပ။
ထိုေန႔က မဂၤလာေစ်း မီးစတင္ေလာင္သည့္ အျဖစ္မွာ လွ်ပ္စစ္မီးေၾကာင့္ျဖစ္ရာ ေစ်း၏ လွ်ပ္စစ္မီးပိတ္ခ်ဖို႔ မီးခလုပ္ပိတ္ရန္ တာ၀န္က်သူကို သြားရွာရာ မရွိသျဖင့္ လွ်ပ္စစ္မီးလိုင္းကို ခ်က္ျခင္း မပိတ္ႏိုင္ခဲ့ေပ။ ထိုအခ်က္သည္လည္း မီးေလာင္ကၽြမ္းမႈ ႀကီးမားလာဖို႔ ပ့ံပိုးေပးလိုက္သည့္ အခ်က္တခ်က္ ျဖစ္ခဲ့သည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ေစ်းမ်ားကံၾကမၼာမွာ မီးေလာင္ကၽြမ္း ဆိုင္ခန္းအားလံုးမကုန္မီ ၿငိမ္းသတ္ႏိုင္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းနည္းပါးသည့္ အျဖစ္ပင္။ လတ္တေလာ ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သည့္ သဃၤန္းကၽြန္းေစ်းမီး၊ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ကုန္ကေလာင္ကၽြမ္းခဲ့သည့္ ေမာ္လၿမိဳင္ ၿမိဳ႕မေစ်းမီးတို႔ကိုၾကည့္လ်င္ ဘာမဟုတ္သည့္ အေသးအဖြဲမွ တေစ်းလံုးကုန္ေအာင္ ေလာင္ကၽြမ္းခဲ့ရသည္ခ်ည္း ျဖစ္သည္။
ထိခိုက္မႈ အတိုင္းအတာ
ယခုမီးေလာင္ကၽြမ္းမႈတြင္ ကံအားေလ်ာ္စြာ အသက္ဆံုးရံႈးမႈ မရွိခဲ့ေသာ္လည္း စီးပြားေရးအရ ဆံုးရံႈးမႈ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈက ႀကီးမားလွသည္။ အလွကုန္၊ စာေရးကိရိယာ၊ မုန္႔၊ အထည္အလိပ္ ႏွင့္ ထိုင္းႏိုင္ငံမွ တင္သြင္းသည့္ တိုလီမုိလီ ပစၥည္းမ်ားအား ျမန္မာျပည္ တျပည္လံုး လက္လီ လက္ကား ေရာင္း၀ယ္ေရး ကြန္ရက္ျဖစ္သည့္ မဂၤလာေစ်းအား ႀကီးမားသည့္ ထိုးႏွက္မႈႀကီးျဖစ္သည္။ ေဆး၊ အထည္အလိပ္၊ အလွကုန္ တင္သြင္းသည့္ ကုမၸဏီမ်ားအေနျဖင့္ မဂၤလာေစ်းကို ဂိုေဒါင္အျဖစ္ အသံုးမခ်ေသာ္လည္း စတိုးဆိုင္မ်ား နယ္ၿမိဳ႕မ်ားမွ အေရာင္းဆိုင္မ်ား အေနျဖင့္ မဂၤလာေစ်းႏွင့္ ဆက္သြယ္လုပ္ကိုင္ကာ လုပ္ကိုင္ေနၾကသည္ ျဖစ္သည့္ အတြက္ အဆိုပါ ကြန္ရက္ကို ထိခိုက္ေစမည္မွာ အေသအခ်ာပင္ျဖစ္သည္။
သက္ဆိုင္ရာ ၿမိဳ႕ေတာ္စည္ပင္ႏွင့္ ရန္ကုန္တိုင္း ေအးခ်မ္းသာယာေရး ေကာင္စီတို႔က ေစ်းကြက္အား အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈနည္းေအာင္ ယာယီ ေစ်းေနရာကို  ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္စီစဥ္ ေပးခဲ့လ်င္ေတာ့ ထိခိုက္မႈ သက္သာမည္ျဖစ္သည္။ သို႔မဟုတ္ပဲ ဆိုင္မ်ားအေနျဖင့္ တဦးခ်င္းစီ ေနရာရွာေဖြၿပီး ဟိုတကြဲ သည္တကြဲ ျဖစ္လ်င္ေတာ့ ေစ်း၀ယ္သူမ်ား အေနျဖင့္လည္း ထိခိုက္နစ္နာမည္ အေနအထားျဖစ္သည္။
ယခုေလာေလာဆယ္ပင္ မဂၤလာေစ်းႏွင့္ နီးသည့္ မဂၤလာေတာင္ညြန္႔ႏွင့္ တာေမြၿမိဳ႕နယ္မ်ား၏ တိုက္ခန္းတန္ဖိုးႏွင့္  ငွားခေတြ သိသာစြာ တိုးျမင့္လာေနၿပီျဖစ္သည္။

Comments