၁။
သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇြန္လ (၂၅) ရက္ေန႔မွာ က်ေနာ္က ဆန္ဖရန္စစၥကုိမွာ စာေပေဟာေျပာပြဲ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ အိမ္ရွင္ ကုိစိန္ထြန္းဇနီးက “ဆရာ တယ္လီဖုန္းလာပါတယ္” တဲ့။ ဘယ္လ္ဂ်ီယံက သမီး မုိးမုိးႏွင္းဆီကပါ။ “မၾကာေသးခင္ကပဲ ေဖေဖ့အတြက္ ေျမးမကေလး ေမြးၿပီးခဲ့ပါၿပီ။ က်န္းမာခ်မ္းသာပါတယ္” တဲ့ …။
အဲဒီေျမးမကေလးက “စႏၵရာမုိးျမင့္ကေလး” ျဖစ္လာပါတယ္။ “နန္းရံတံရာပ႑ာခ၊ မန္းမႏၱေလး ေဗြရိပ္စံ၊ စန္းစႏၵရ ေငြဗိမာန္လုိ၊ ပင္ေရႊထိပ္ပန္ ယဥ္မ်ားပန္း” ဆုိတဲ့ ဦးပုညရဲ႕ ရွစ္ဆယ့္ေပၚေတးထပ္ကေလးကုိ သတိရလုိ႔ စႏၵရာလုိ႔ အမည္ ေပးလုိက္ပါတယ္။ သူေနတာက ဘယ္လ္ဂ်ီယံရဲ႕ ဒုတိယၿမိဳ႕ေတာ္ အန္႔တ၀ပ္ပါ။ တခ်ိန္က ဒတ္ခ်္ပန္းခ်ီေက်ာ္ ဗင္ဂုိး ေနခဲ့ဖူးတဲ့ၿမိဳ႕ပါ။ သူတုိ႔ေနတဲ့လမ္းကေတာ့ ‘၁၉ Jviertens en Torfistraat’ တဲ့။ မာတင္ႏွင့္ ေတာ့ဖ္လမ္းလို႔ ဆုိရမွာေပါ့။ စႏၵရာတုိ႔အိမ္ကုိ ဦးတုိက္ေနတဲ့လမ္းကေတာ့ စႏၵ႐ုလမ္းတဲ့။ ဆန္ဖရန္စစၥကုိမွာ က်ေနာ္စာေပေဟာေျပာေနစဥ္ စႏၵ႐ု လမ္းထိပ္မွာ စႏၵရာကို ေမြးပါတယ္လုိ႔ ေျပာရတာ အရသာရွိပါတယ္။ ဆန္ဖရန္စစၥကုိ၊ စႏၵ႐ု၊ စႏၵရာဆုိတဲ့ ရြတ္ဆုိသံေတြဟာ “ပုဒ္နီး႒ာန္တူ၊ ဗ်ည္းတူစပ္ကာ၊ ဆုိေသာခါ၊ ဂုဏ္မွာမဓုရ” ဆုိတဲ့အတုိင္း မဓုရတာဂုဏ္ (ပ်ားကဲ့သုိ႔ သာယာခ်ဳိၿမိန္တဲ့ စာေပဂုဏ္) ေျမာက္တဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ စႏၵရားခလုပ္ကေလးမ်ားကို ႏွိပ္လုိက္သလုိ ထြက္လာတဲ့ အသံလုိ႔ ထင္မိပါတယ္။
၂။
ကဗ်ာဆရာဆုိတာ ထင္ခ်င္ရာထင္၊ ခံစားခ်င္ရာခံစားပုိင္ခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ထင္တလုံးနဲ႔ ေနတတ္ပုံရပါရဲ႕။
ဘယ္သူက လုိင္စင္ေပးေပး၊ မေပးေပး သူေရးခ်င္ရာေရးခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ အထင္ေရာက္ေနဟန္ တူပါတယ္။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္လည္း ကိုယ့္ကုိယ္ကုိ ကဗ်ာဆရာစိတ္ေပါက္ၿပီး ေကာက္ကာ ငင္ကာ ေဟာဒီလုိ ကဗ်ာစပ္မိပါေလေရာ။
စႏၵ႐ုလမ္းထိပ္က စႏၵရာတုိ႔အိမ္
ဘယ္လ္ဂ်ီယံႏုိင္ငံ
အန္႔တ၀ပ္ၿမိဳ႕ စႏၵ႐ုလမ္းထိပ္မွာ
စႏၵရာတုိ႔အိမ္ရွိသတဲ့။
အဲဒီအိမ္မွာ
ကဗ်ာက၀ိန္ ဦးတင္မုိးဆုိတဲ့
စႏၵရာတုိ႔ဖုိးဖိုးေနသတဲ့။
အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္၊
ၾသစေၾတးလ်စတဲ့ ႏုိင္ငံရပ္ျခားကုိ
ဖုိးဖုိးသြားၿပီး
စာတရား ကဗ်ာတရားေဟာလုိ႔
ေမာၿပီးျပန္လာရင္
စႏၵရာ သူ႕ေျမးကေလးျမင္ခါမွ်နဲ႔
အေမာေတြေျပရသတဲ့။
ျမန္မာႏုိင္ငံဒီမုိကေရစီရမွ
ဖုိးဖုိးကျပည္ေတာ္ျပန္
စႏၵရာကေလးအပါေခၚၿပီး
အေပ်ာ္ႀကီးေပ်ာ္မွာ … တဲ့။
ျမန္မာမွာေအာင္ပြဲေတြႏႊဲၿပီးမွ
ေျမးကေလးလက္ဆြဲၿပီး
ေျမပဲေလွာ္ ထန္းလ်က္ခဲေတြ
ပုန္းရည္ႀကီးနဲ႔
ေဆးေပါ့လိပ္ေတြယူလာၿပီး
စႏၵရာတုိ႔အိမ္ျပန္လာမွာ … တဲ့။
အခုေတာ့ျဖင့္ စႏၵရာ့ဖုိးဖုိးလည္း
ကေလာင္႐ုိးက မီးခုိးထြက္မတတ္
ဒလစပ္ေရးသားၿပီး
ျမန္မာျပည္သားေတြလြတ္လပ္ဖုိ႔
ကေလာင္တပ္အားကုိးနဲ႔
စာခ်ဳိးေတြတရြတ္ထဲရြတ္
ႏႈတ္လြတ္လက္တန္းေတြဆုိလုိဆုိနဲ႔
စစ္အာဏာရွင္ကုိၿဖိဳေနရသတဲ့။
ေဒၚစုတုိ႔တုိက္ပြဲ
တခဲနက္ေအာင္ေစေၾကာင္း
ပရိတ္ခ်ည္ပရိတ္မန္းေတြနဲ႔
ပရိတ္ေရသြန္းဖ်န္းၿပီး
လြတ္လမ္းေတြဆုမြန္ေတာင္း
ေအာင္စည္ေအာင္ေမာင္းေတြေဆာ္ရြမ္း
ေမာ္ကြန္းထုိးေနရသတဲ့။
စႏၵရာကေလးလည္း
ျမန္မာေသြးေပမုိ႔
လက္ခုပ္ကေလးမတီးတတ္တီးတတ္နဲ႔
ဖုိးဖုိးကုိအျပတ္ေထာက္ခံေနရသတဲ့။
ျမန္မာျပည္ဒီမုိကေရစီရပါမွ
ဥေရာပ ျမန္မာ
တံခါးပြင့္လမ္းသာမွာမုိ႔
အာဏာရွင္ေတြေျမျပင္ကေပ်ာက္ၿပီး
တရားမွ်တတဲ့ႏုိင္ငံသစ္တည္ေဆာက္
တမုိးေသာက္မွာတုံးေတြေခါက္
ေအာင္ပြဲျမန္ျမန္ေရာက္ပါေစလုိ႔
အေၾကာက္တရားမွကင္းေ၀း
လူ႔အခြင့္အေရးေတြရပါေစလုိ႔ …
ေျမးမကေလးစႏၵရာက
ကူညီညာ အားေပးလုိက္ပါတယ္။
ခါးေတာင္းက်ဳိက္
မျဖဳတ္ပါနဲ႔အုံးဖုိးဖုိးေရ
တျပည္လုံးႏုိးၾကားေနပါၿပီ။
အသံသာတဲ့ကဗ်ာ တခ်ဳိးခ်ဳိးပါအုံး
စႏၵရာတုိ႔ အဖုိးရွင့္။
၃။
ဒီကဗ်ာမွာ မိမိကိုယ္မိမိ “ကဗ်ာက၀ိန္” စလုိ႔ ေရးဖြဲ႕ကာ ရွက္စရာ။ ကိုယ့္ဂုဏ္ကိုေဖာ္ မသူေတာ္စာရင္း သြင္းရအံ့ႏုိးႏုိး။
ဒါေပမယ့္ မိမိကိုယ္ကုိ ထုတ္ေဖာ္လုိျခင္း အလ်ဥ္းမရွိ။ ႂကြား၀ါလုိတဲ့ဆႏၵမပါပါ။ သုိ႔ပါလ်က္ “စႏၵရာတုိ႔အိမ္” ဆုိတဲ့ ကာရန္ကဆြဲငင္ေတာ့ “ကဗ်ာက၀ိန္” ျဖစ္ရျခင္းပါ။ ကေလာင္မႏုိင္တဲ့အတြက္ ကာရန္ေနာက္ ေကာက္ေကာက္ပါျခင္းပါလုိ႔ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေပးရပါတယ္။
“ကာရန္မႏုိင္ စာမကုိင္နဲ႔” လုိ႔ … ပရိသတ္က ဆုံးမေအာ္ေငါက္ရင္လည္း ေၾကာက္ေၾကာက္နဲ႔ ၿငိမ္ေနရ မွာပ။ မိမိဂုဏ္သိမ္ကုိ ႏႈတ္ၿမိန္လို႔ဆုိျခင္းမဟုတ္ပါေၾကာင္း ေျဖရွင္းပါရေစ။ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ရင္မွာ အစဥ္ပြင့္လန္းေနတဲ့ ပန္းကေလးတပြင့္ရွိတယ္။ အဲဒါက ေစတနာပန္း။
ေစတနာပန္းကုိ ေ၀ဒနာနဲ႔ဖ်န္းၿပီး ေျပရြာကမ္းျခင္းဟာ ကဗ်ာဆရာရဲ႕အလုပ္။
ကုိယ့္တုိင္းျပည္မွာက လြတ္လပ္မႈငတ္မြတ္ေနရ၊ ကိုယ့္ဆႏၵကုိ လြတ္လပ္စြာေဖာ္ထုတ္ခြင့္ ဆိတ္သုဥ္းေတာ့ သခ်ဳႋင္းကုန္းပမာ။ ေနရာတကာမွာ ဇာတ္တုိက္ထားတဲ့အသံသာၾကားေနရ။ စာလုံးမ်ားမွာလည္း ေႏွာင္ႀကိဳးတန္းလန္း။ ျပည္သူေတြရဲ႕ရင္ထဲမွာ အႀကိတ္အခဲ။ ပုံျပင္ထဲကလုိ သစ္ေခါင္းထဲ၀င္ၿပီး “ရွင္ဘုရင္ႀကီး ဖြဲစားတယ္” လုိ႔ ေအာ္ခ်င္ရွာမယ္။
တေန႔ေန႔ အဲဒီသစ္ပင္ကုိခုတ္ၿပီး စည္ၾကက္မိရင္ စည္တီးသံ႐ုိး႐ုိးမျမည္။ “ရွင္ဘုရင္ႀကီး ဖြဲစားတယ္” လုိ႔ ျမည္မွာအမွန္။ ရင္ထဲကပဲ့တင္သံ တေန႔ေန႔ ျပန္လာမွာပါ။ ။
တင္မုိး
ေခတ္ၿပိဳင္ဂ်ာနယ္ အတြဲ (၉၈)၊ ဇူလုိင္ ၂၀၀၁
သကၠရာဇ္ ၂၀၀၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇြန္လ (၂၅) ရက္ေန႔မွာ က်ေနာ္က ဆန္ဖရန္စစၥကုိမွာ စာေပေဟာေျပာပြဲ က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ အိမ္ျပန္ေရာက္ေတာ့ အိမ္ရွင္ ကုိစိန္ထြန္းဇနီးက “ဆရာ တယ္လီဖုန္းလာပါတယ္” တဲ့။ ဘယ္လ္ဂ်ီယံက သမီး မုိးမုိးႏွင္းဆီကပါ။ “မၾကာေသးခင္ကပဲ ေဖေဖ့အတြက္ ေျမးမကေလး ေမြးၿပီးခဲ့ပါၿပီ။ က်န္းမာခ်မ္းသာပါတယ္” တဲ့ …။
အဲဒီေျမးမကေလးက “စႏၵရာမုိးျမင့္ကေလး” ျဖစ္လာပါတယ္။ “နန္းရံတံရာပ႑ာခ၊ မန္းမႏၱေလး ေဗြရိပ္စံ၊ စန္းစႏၵရ ေငြဗိမာန္လုိ၊ ပင္ေရႊထိပ္ပန္ ယဥ္မ်ားပန္း” ဆုိတဲ့ ဦးပုညရဲ႕ ရွစ္ဆယ့္ေပၚေတးထပ္ကေလးကုိ သတိရလုိ႔ စႏၵရာလုိ႔ အမည္ ေပးလုိက္ပါတယ္။ သူေနတာက ဘယ္လ္ဂ်ီယံရဲ႕ ဒုတိယၿမိဳ႕ေတာ္ အန္႔တ၀ပ္ပါ။ တခ်ိန္က ဒတ္ခ်္ပန္းခ်ီေက်ာ္ ဗင္ဂုိး ေနခဲ့ဖူးတဲ့ၿမိဳ႕ပါ။ သူတုိ႔ေနတဲ့လမ္းကေတာ့ ‘၁၉ Jviertens en Torfistraat’ တဲ့။ မာတင္ႏွင့္ ေတာ့ဖ္လမ္းလို႔ ဆုိရမွာေပါ့။ စႏၵရာတုိ႔အိမ္ကုိ ဦးတုိက္ေနတဲ့လမ္းကေတာ့ စႏၵ႐ုလမ္းတဲ့။ ဆန္ဖရန္စစၥကုိမွာ က်ေနာ္စာေပေဟာေျပာေနစဥ္ စႏၵ႐ု လမ္းထိပ္မွာ စႏၵရာကို ေမြးပါတယ္လုိ႔ ေျပာရတာ အရသာရွိပါတယ္။ ဆန္ဖရန္စစၥကုိ၊ စႏၵ႐ု၊ စႏၵရာဆုိတဲ့ ရြတ္ဆုိသံေတြဟာ “ပုဒ္နီး႒ာန္တူ၊ ဗ်ည္းတူစပ္ကာ၊ ဆုိေသာခါ၊ ဂုဏ္မွာမဓုရ” ဆုိတဲ့အတုိင္း မဓုရတာဂုဏ္ (ပ်ားကဲ့သုိ႔ သာယာခ်ဳိၿမိန္တဲ့ စာေပဂုဏ္) ေျမာက္တဲ့အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ စႏၵရားခလုပ္ကေလးမ်ားကို ႏွိပ္လုိက္သလုိ ထြက္လာတဲ့ အသံလုိ႔ ထင္မိပါတယ္။
၂။
ကဗ်ာဆရာဆုိတာ ထင္ခ်င္ရာထင္၊ ခံစားခ်င္ရာခံစားပုိင္ခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိ ထင္တလုံးနဲ႔ ေနတတ္ပုံရပါရဲ႕။
ဘယ္သူက လုိင္စင္ေပးေပး၊ မေပးေပး သူေရးခ်င္ရာေရးခြင့္ရွိတယ္လုိ႔ အထင္ေရာက္ေနဟန္ တူပါတယ္။ ဒီေတာ့ က်ေနာ္လည္း ကိုယ့္ကုိယ္ကုိ ကဗ်ာဆရာစိတ္ေပါက္ၿပီး ေကာက္ကာ ငင္ကာ ေဟာဒီလုိ ကဗ်ာစပ္မိပါေလေရာ။
စႏၵ႐ုလမ္းထိပ္က စႏၵရာတုိ႔အိမ္
ဘယ္လ္ဂ်ီယံႏုိင္ငံ
အန္႔တ၀ပ္ၿမိဳ႕ စႏၵ႐ုလမ္းထိပ္မွာ
စႏၵရာတုိ႔အိမ္ရွိသတဲ့။
အဲဒီအိမ္မွာ
ကဗ်ာက၀ိန္ ဦးတင္မုိးဆုိတဲ့
စႏၵရာတုိ႔ဖုိးဖိုးေနသတဲ့။
အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္၊
ၾသစေၾတးလ်စတဲ့ ႏုိင္ငံရပ္ျခားကုိ
ဖုိးဖုိးသြားၿပီး
စာတရား ကဗ်ာတရားေဟာလုိ႔
ေမာၿပီးျပန္လာရင္
စႏၵရာ သူ႕ေျမးကေလးျမင္ခါမွ်နဲ႔
အေမာေတြေျပရသတဲ့။
ျမန္မာႏုိင္ငံဒီမုိကေရစီရမွ
ဖုိးဖုိးကျပည္ေတာ္ျပန္
စႏၵရာကေလးအပါေခၚၿပီး
အေပ်ာ္ႀကီးေပ်ာ္မွာ … တဲ့။
ျမန္မာမွာေအာင္ပြဲေတြႏႊဲၿပီးမွ
ေျမးကေလးလက္ဆြဲၿပီး
ေျမပဲေလွာ္ ထန္းလ်က္ခဲေတြ
ပုန္းရည္ႀကီးနဲ႔
ေဆးေပါ့လိပ္ေတြယူလာၿပီး
စႏၵရာတုိ႔အိမ္ျပန္လာမွာ … တဲ့။
အခုေတာ့ျဖင့္ စႏၵရာ့ဖုိးဖုိးလည္း
ကေလာင္႐ုိးက မီးခုိးထြက္မတတ္
ဒလစပ္ေရးသားၿပီး
ျမန္မာျပည္သားေတြလြတ္လပ္ဖုိ႔
ကေလာင္တပ္အားကုိးနဲ႔
စာခ်ဳိးေတြတရြတ္ထဲရြတ္
ႏႈတ္လြတ္လက္တန္းေတြဆုိလုိဆုိနဲ႔
စစ္အာဏာရွင္ကုိၿဖိဳေနရသတဲ့။
ေဒၚစုတုိ႔တုိက္ပြဲ
တခဲနက္ေအာင္ေစေၾကာင္း
ပရိတ္ခ်ည္ပရိတ္မန္းေတြနဲ႔
ပရိတ္ေရသြန္းဖ်န္းၿပီး
လြတ္လမ္းေတြဆုမြန္ေတာင္း
ေအာင္စည္ေအာင္ေမာင္းေတြေဆာ္ရြမ္း
ေမာ္ကြန္းထုိးေနရသတဲ့။
စႏၵရာကေလးလည္း
ျမန္မာေသြးေပမုိ႔
လက္ခုပ္ကေလးမတီးတတ္တီးတတ္နဲ႔
ဖုိးဖုိးကုိအျပတ္ေထာက္ခံေနရသတဲ့။
ျမန္မာျပည္ဒီမုိကေရစီရပါမွ
ဥေရာပ ျမန္မာ
တံခါးပြင့္လမ္းသာမွာမုိ႔
အာဏာရွင္ေတြေျမျပင္ကေပ်ာက္ၿပီး
တရားမွ်တတဲ့ႏုိင္ငံသစ္တည္ေဆာက္
တမုိးေသာက္မွာတုံးေတြေခါက္
ေအာင္ပြဲျမန္ျမန္ေရာက္ပါေစလုိ႔
အေၾကာက္တရားမွကင္းေ၀း
လူ႔အခြင့္အေရးေတြရပါေစလုိ႔ …
ေျမးမကေလးစႏၵရာက
ကူညီညာ အားေပးလုိက္ပါတယ္။
ခါးေတာင္းက်ဳိက္
မျဖဳတ္ပါနဲ႔အုံးဖုိးဖုိးေရ
တျပည္လုံးႏုိးၾကားေနပါၿပီ။
အသံသာတဲ့ကဗ်ာ တခ်ဳိးခ်ဳိးပါအုံး
စႏၵရာတုိ႔ အဖုိးရွင့္။
၃။
ဒီကဗ်ာမွာ မိမိကိုယ္မိမိ “ကဗ်ာက၀ိန္” စလုိ႔ ေရးဖြဲ႕ကာ ရွက္စရာ။ ကိုယ့္ဂုဏ္ကိုေဖာ္ မသူေတာ္စာရင္း သြင္းရအံ့ႏုိးႏုိး။
ဒါေပမယ့္ မိမိကိုယ္ကုိ ထုတ္ေဖာ္လုိျခင္း အလ်ဥ္းမရွိ။ ႂကြား၀ါလုိတဲ့ဆႏၵမပါပါ။ သုိ႔ပါလ်က္ “စႏၵရာတုိ႔အိမ္” ဆုိတဲ့ ကာရန္ကဆြဲငင္ေတာ့ “ကဗ်ာက၀ိန္” ျဖစ္ရျခင္းပါ။ ကေလာင္မႏုိင္တဲ့အတြက္ ကာရန္ေနာက္ ေကာက္ေကာက္ပါျခင္းပါလုိ႔ ေလွ်ာက္လဲခ်က္ေပးရပါတယ္။
“ကာရန္မႏုိင္ စာမကုိင္နဲ႔” လုိ႔ … ပရိသတ္က ဆုံးမေအာ္ေငါက္ရင္လည္း ေၾကာက္ေၾကာက္နဲ႔ ၿငိမ္ေနရ မွာပ။ မိမိဂုဏ္သိမ္ကုိ ႏႈတ္ၿမိန္လို႔ဆုိျခင္းမဟုတ္ပါေၾကာင္း ေျဖရွင္းပါရေစ။ ကဗ်ာဆရာရဲ႕ရင္မွာ အစဥ္ပြင့္လန္းေနတဲ့ ပန္းကေလးတပြင့္ရွိတယ္။ အဲဒါက ေစတနာပန္း။
ေစတနာပန္းကုိ ေ၀ဒနာနဲ႔ဖ်န္းၿပီး ေျပရြာကမ္းျခင္းဟာ ကဗ်ာဆရာရဲ႕အလုပ္။
ကုိယ့္တုိင္းျပည္မွာက လြတ္လပ္မႈငတ္မြတ္ေနရ၊ ကိုယ့္ဆႏၵကုိ လြတ္လပ္စြာေဖာ္ထုတ္ခြင့္ ဆိတ္သုဥ္းေတာ့ သခ်ဳႋင္းကုန္းပမာ။ ေနရာတကာမွာ ဇာတ္တုိက္ထားတဲ့အသံသာၾကားေနရ။ စာလုံးမ်ားမွာလည္း ေႏွာင္ႀကိဳးတန္းလန္း။ ျပည္သူေတြရဲ႕ရင္ထဲမွာ အႀကိတ္အခဲ။ ပုံျပင္ထဲကလုိ သစ္ေခါင္းထဲ၀င္ၿပီး “ရွင္ဘုရင္ႀကီး ဖြဲစားတယ္” လုိ႔ ေအာ္ခ်င္ရွာမယ္။
တေန႔ေန႔ အဲဒီသစ္ပင္ကုိခုတ္ၿပီး စည္ၾကက္မိရင္ စည္တီးသံ႐ုိး႐ုိးမျမည္။ “ရွင္ဘုရင္ႀကီး ဖြဲစားတယ္” လုိ႔ ျမည္မွာအမွန္။ ရင္ထဲကပဲ့တင္သံ တေန႔ေန႔ ျပန္လာမွာပါ။ ။
တင္မုိး
ေခတ္ၿပိဳင္ဂ်ာနယ္ အတြဲ (၉၈)၊ ဇူလုိင္ ၂၀၀၁
Comments