ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယေျမာက္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး ေဒါက္တာဘဦး
သန္း၀င္းလႈိင္
မတ္ ၃၁၊ ၂၀၁၁
၁၉၅၂ ခုႏွစ္ မတ္လ၃ရက္မွ ၂၁ ေန႔အထိ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ပါလီမန္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ညီလာခံ ပထမအႀကိမ္အစည္းအေ၀းကို က်င္းပေနစဥ္၌ မတ္လ ၁၂ ရက္ ေန႔ တြင္ ျပည္သူ႔ုလႊတ္ေတာ္ႏွင့္ လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္တြဲဖက္ ညီလာခံမွ ႏိုင္ငံေတာ္ တရား ေရး ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္းေဒါက္တာဘဦးအား ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ခဲ့ၾကည္။ သို႔ျဖင့္ မတ္လ ၁၃ရက္ေန႔တြင္ျပည္သူ႔လြတ္ေတာ္အစည္း အေ၀းခန္းမ ႀကီး၌ ေဒါက္တာဘဦးသည္ သမၼတအျဖစ္ က်မ္းသစၥာ က်ိန္ဆိုသည့္အခမ္းအနားကို က်င္းပခဲ့သည္။ ယင္းေန႔၌ပင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီးအျဖစ္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၅ ရက္မွ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္မတ္လ ၁၂ ရက္ေန႔ အထိ ထမ္းရြက္ခဲ့ေသာ သမၼတေဟာင္း ေညာင္ေရႊ ေစာ္ဘြားႀကီး စ၀္ေရႊသိုက္အား လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္ နယက အျဖစ္ ေရႊးေကာက္တင္ေျမာက္ခဲ့ ၾကသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ဒုတိယေျမာက္ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႀကီးအျဖစ္ ေရႊးူေကာက္ တင္္ ေျမာက္္ ျခင္းခံ ရေသာ ေဒါက္တာဘဦးကို ခရစ္ ၁၈၈၇ ခုႏွစ္ ေမလ ၂၆ရက္ ၾကာသာပေတးေန႔တြင္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕၌ အဖ အေရးပိုင္ ဦးဖိုးလွ (C.I.E, K.S.M, A.T.M) အမိ ေဒၚ ညြန္႔တို႔မွ ဖြားျမင္ခဲ့သည္ ေမြးခ်င္းကုိးေယာက္အနက္ အႀကိီးဆံုးျဖစ္သည္။ ေမြးခ်င္းကိုးေယာက္ အနက္ ညီငါး ေယာက္ ႏွင့္ ညီမ ၁ ေယာက္တို႔မွာ ငယ္စဥ္ကပင္ ဆံုးပါးသြား ခဲ့ရာ ေဒါက္တာဘဦး၊ ညီကပၸတိန္လွဘူး ႏွင့္ ဦးျမဘူး တို႔သာ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
ဖခင္ျဖစ္သူ အေရးပိုင္ ဦးဖိုးလွ မွာ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္တြင္ အၿငိမ္းစားယူၿပီးေနာက္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕မွ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမာက္ခံရသည္။ ေအာက္လြတ္ေတာ္ အမတ္ အျဖစ္ သက္တန္းတႀကိမ္ေဆာင္ရြက္ၿပီးေနာက္ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ အထက္ လႊတ္ေတာ္ ဒုဥကၠဌအျဖစ္ ဒုတိယကမၻာစစ္ မျဖစ္မီအထိ ဘုရင္ခံ၏ ခံ့အပ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။
ေဒါက္တာဘဦးသည္ ပုသိမ္ တိုင္းရင္းျမန္မာေက်ာင္း၊ မအူပင္ အစိုးအလယ္တန္း ေက်ာင္း ေအတီအမ္ အလယ္တန္းေက်ာင္း၊ ပုသိမ္အစိုးရအထက္တန္းေက်ာင္း၊ ရန္ကုန္းအစိုး ရအထက္တန္းေက်ာင္း တို႔တြင္ ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၀၅ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္အစိုးရ အထက္တန္းေက်ာင္းမွ မက္ထရစ္ စာေမးပြဲ (တကၠသိုလ္၀င္တန္း) ကို ဒုတိယ အဆင့္မွ ေအာင္ျမင္၍ ပညာသင္စုရခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ေကာလိပ္၌ ဆက္လက္ပညာသင္ရာအက္ဖ္ေအ စာေမးပဲြ မေျဖမီ ၁၉၀၇ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ အဂၤလန္ျပည္သို႔ ဥပေဒပညာ သြားေရာက္ သင္ယူသည္။
ထို႔ေနာက္ ကိန္းဘရစ္ တကၠသိုလ္ ထရီနတီ ေကာလိပ္ မွ ၁၉၁၂ တြင္ ဥပေဒဘြဲ႔႕ (L.LB) မဟာ၀ိဇၨာဘြဲ႕ (M.A) ၁၉၁၃တြင္ ၀တ္လံုဘြဲ႕ (Barrister) ဘြဲ႕မ်ားရရွိခဲ့သည္။ အဂၤလန္ ၌ပညာသင္ေနစဥ္အတြင္း ျမန္မာ - ကိန္းဘရစ္တကၠသိုလ္ကလပ္အသင္း တြင္ အတြင္းေရးမႈး အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၁၃ခုႏွစ္တြင္ ျမန္မာျပည္သို႔ျပန္လာခဲ့သည္။
၁၉၁၃ မွ ၁၉၂၀ထိ ရန္ကုန္လႊတ္ေတာ္ ေရွ႕ေနအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္၍ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္မွ စတင္ကာ အစိုးရ၀န္ထမ္းေလာကသို႔ ၀င္ေရာက္ခဲ့သည္။ ၁၉၂၁- ၂၂ တြင္ ဖ်ာပံုခရုိင္ စက္ရွင္ တရားသူႀကီး၊ ၁၉၂၂-၂၃တြင္ ရန္ကုန္အစိုးရ ေရွ႕ေန ၊ ၁၉၂၃ - ၃၀ တြင္ေတာင္ငူ၊ မေကြး၊ ေျမာင္းျမ ခရိုင္စက္ရွင္ တရားသူႀကီး။ ၁၉၃၀ - ၃၂ တြင္ တရားလႊတ္ေတာ္ တရား၀န္ႀကီး၊ ရန္ ကုန္ခရုိင္ႏွင့္ အင္းစိန္ခရိုင္ စက္ရွင္တရားသူႀကီး အျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။ ခရိုင္ႏွင့္ စက္ရွင္ တရာသူႀကီးအျဖစ္ အင္းစိန္ခရိုင္တြင္ တာ၀န္ခ်ထားခံရစဥ္ ၁၉၃၀ ျပည့္ေန႔ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ဆရာစံ ဦးေဆာင္ေသာ ေတာင္သူလယ္သမား အေရးေတာ္ပံုႀကီး ျဖစ္ပြားခဲ့ရာ အထူူးခံုရံုး တရာသူႀကီး ေဂ်အာအီးကန္းလစ္၊ ေအေဂ်ဒါ၀တ္ တို႕ႏွင့္အတူ အထူးခံုရံုးအဖြဲ႔၀င္ တရားသူႀကီးအျဖစ္ေဆာင္ရြက္ခဲ့ၿပီး ဆရာစံဦေဆာင္ေသာ ေတာင္သူလယ္သမား အေရးေတာ္ ပံု ဂဠဳန္တပ္သားမ်ားကို အိႏၵိယ ရာဇသတ္ ပုဒ္မ ၁၂၁ အရ ေသဒဏ္ အျပစ္ေပးခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ေနာင္တြင္ ၄င္းေရးသားခဲ့ေသာ ‘ ကၽႊႏု္ပ္ ၏ ျပည္ျမန္မာေခၚ သမၼတတစ္ဦး၏ ကိုယ္ေရး အတၳဳပၸတၱိ္’ (My Burma း The autobiography of a president ) စာအုပ္တြင္ ေတာင္သူလယ္သမားမ်ားဘက္မွ တတ္ႏိုင္သမွ် ေဖးမ ခဲ့ေၾကာင္း၊ ျပစ္ဒဏ္ထင္ရွားသူမ်ားကို သာ အထက္မွ ဖိအားေပး၍ တာ၀န္အရ ျပစ္ဒဏ္စီရင္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ျခင္းသာျဖစ္ေၾကာင္း ခုခံ ေရးသားထားေလသည္။
ထို႔ျပင္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရး လမ္းျပဆရာေတာ္ ဦးဥတၱမ သည္ ေဒးဒရဲၿမိဳ႕ စုကလပ္ရႊာ တရားပြဲတြင္ နယ္ခ်ဲ႕ ၿဗိတိသွ် အစိုးရအား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ဆန္႔က်င္တရားေဟာေျပာမႈျဖင့္ပုဒ္မ ၁၂၄(က) ႏွင္ ့ ၁၅၃ (က) အရ ေထာင္ဒဏ္သံုးႏွစ္ႏွင့္ ၈ လ ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ ကိစၥႏွင့္ပတ္ သက္၍ ဆရာေတာ္ဦဥတၱမကို ျပစ္ဒဏ္ ခ်မွတ္ခဲ့သူမွာ ၄င္း၏ဦးေလး မအူပင္အေရးပိုင္ ဦးဖိုးေဘ (K.S.M, A.T.M)ျဖစ္ၿပီးအမႈကို ကိုင္တြယ္ရမည့္ ဖ်ာပံု ခရိုင္အေရးပိုင္မွာ သူ၏ဖခင္ ဦးဖိုးလွျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၄င္း၏ဖခင္ျဖစ္သူ ဦးဖိုးလွက အမႈကို မကိုုင္တြယ္လုိ၍ အျခားတစ္ဦးအား လႊဲေျပာင္းခြင့္ေတာင္းခဲ့ရာ မအူပင္ ခရိုင္အေရးပိုင္ ဦးဖိုးေဘအား တရားလႊတ္ေတာ္မွ လႊဲေျပာင္း ေပးခဲ့ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း၊ တဖန္ ဦးဖိုးေဘကလည္း လႊဲေျပာင္းခြင့္ထပ္မံေတာင္းရာ တရားလႊတ္ ေတာ္ခ်ဳပ္မွ ခြင့္မျပဳ၍ ဆရာေတာ္ဥိီးဥတၱမအား စီရင္ခ်က္ခ်ခဲ့ရျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း စီရင္ခ်က္ခ်ခဲ့ ေသာ္လည္း ဆရာေတာ္အား ေထာင္တြင္း၌သက္ေတာင့္သက္သာ ေနေစရန္ ၄င္း၏ဖခင္က စီမံေပးခဲ့၍ ဆရာေတာ္ဘက္မွလည္း ေက်းဇူးတင္ရွိကာ ဆရာဒကာ ဆက္ဆံေရး ရွိခ့ဲေၾကာင္း၊ သူ၏ဖခင္ႏွင့္ ဦးေလးတို႔၏ သေဘာထားကို ဆရာေတာ္ နားလည္၍ ဆရာေတာ္ေထာင္မွ လႊတ္ခ်ိန္တြင္ ၄င္း၏ညီမ်ားႏွင့္္ အလြန္ရင္းႏွီးသြားၿပီး အထူးသျဖင့္ ကပၸတိန္ လွဘူး၏ ေနအိမ္တြင္ အခါအားေလ်ာ္စြာ ဆြမ္းဘုန္းေပးခဲ့သည္မွာ ဆရာေတာ္ျပန္လြန္ေတာ္ မမူခင္ ၂ ႏွစ္ ၃ ႏွစ္မွ် ထ္ိပင္ ၾကာျမင့္ခဲ့ေၾကာင္း ေရးသားခဲ့ေလသည္။
ထို႔ေနာက္ ေဒါက္တာဘဦးသည္ ၁၉၃၂-၄၂တြင္ တရားလႊတ္ေတာ္ တရား၀န္ႀကီး၊ ၁၉၄၂-၄၅ ဂ်ပန္ ေခတ္တြင္ တရားလႊတ္ေတာ္၀န္ႀကီး ၊ ၁၉၄၅ -၄၈ တြင္ တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္၏ တရား၀န္ႀကိီး ခ်ဳပ္ ၊ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ မတ္လ ၁၃ရက္ေန႔မွ ၁၉၅၇ မတ္လ ၁၂ရက္ေန႔အထိ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ၊ ၁၉၆၀ျပည့္ေန႔ ဧၿပီလ ၂၅ရက္ေန႔ မွ ၁၉၆၂ မတ္လ ၁ရက္ ေန႔အထိ ႏိုင္ငံေတာ္အစို္းရ အၾကံေပးအဖြဲ႔ဥကၠဌအျဖစ္ အသီးသီး ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
ေဒါက္တာဘဦးသည္ ၁၉၁၃ ခုႏွစ္တြင္ ဖခင္၏ အစ္မ ႀကီး ေဒၚရွင္ႏွင့္ ခရိုင္စက္ရွင္ တရားသူႀကီး ဦးေအာင္ဇံ (K.S. M) သမီးျဖစ္သူ ေဒၚၿငိမ္းၿငိမ္းႏွင့္လက္ထပ္၍ သားႏွစ္ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၂၁ ခုႏွစ္တြင္ ဇႏွီးျဖစ္သူ ေဒၚၿငိမ္းၿငိမ္း အဆုတ္ေရာဂါျဖစ္ ကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ၁၉၂၃ ခုႏွစ္တြင္ ဖခင္၏ ညီျဖစ္သူ အေရးပိုင္ ဦးဖိုးေဘ (K.S.M, A.T.M)၏ သမီးေထြး ေဒၚေအးႏွင့္ ဒုတိယအိမ္ေထာင္ ထူခဲ့သည္။ ေဒၚေအးႏွင့္ သားႏွစ္ ေယာက္ သမီး ၃ ေယာက္ ထြန္းကားခဲ့သည္။ ၁၉၄၁ ခုႏွစ္တြင္ေဒၚေအး ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ေဒၚေအးကြယ္လြန္ၿပီးေနာက္ ၆လအၾကာတြင္ ပထမအိမ္ေထာင္မွ ဒုတိယ သား ႏွင့္ဒုတိယ အိမ္ေထာင္မွ သမီးႏွစ္ေယာက္တို႔ အဆုတ္ေရာဂါျဖစ္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ေလသည္။
တရားလႊတ္ေတာ္ တရား၀န္ႀကီးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့စဥ္က ေရႊးေကာက္ပြဲ စံုစမ္းေရး ေကာ္မတီမ်ား၊ ၁၉၃၈ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္ က်ဆံုးခဲ့ရသည့္ ေက်ာင္းသားသ ပိတ္တြင္ စံုစမ္းေရးေကာ္မတီ၀င္၊ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္တြင္ ဆရာစံႏွင့္ ဂဠဳန္တပ္သားမ်ားအား အမႈ႕စစ္ ေဆး၍ အျပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္ခဲ့သည့္ အထူးခံုရုံး တရားသူႀကီးအဖြဲ႔၀င္၊ ၁၉၄၇ခုႏွစ္တြင္ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ေရးဆြဲေရးေကာ္မတီ၏ တရားေရးေကာ္မတီ၌ အၾကံေပး၊ ၁၉၄၈ -၅၂ ေဒသ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ စံုစမ္းေရးေကာ္မတီႏွင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ ႀကီးၾကပ္ေရးေကာ္မရွင္ဥကၠဌ စသည့္တာ၀န္ မ်ားကုိထမ္းရြက္ခဲ့သည္။
လူမႈေရးလုပ္ငန္းမ်ားအေနျဖစ္ အုိးရီးရင့္ကလပ္ ဥကၠဌ၊ ျမန္မႏိုင္ငံၾကက္ေျခနီအသင္း၊ သူနာျပဳတပ္ဖြဲ႕၊တကၠသိုလ္ရန္ပံုေငြအဖြဲ႕၊ပန္းဥယ်ာဥ္အသင္းဥကၠဌအျဖစ္စသည့္အဖဲြ႕အ စည္းမ်ားကို ဦးေဆာင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္။
၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလတြင္ ျဗိတိသွ်အစိုးရမွ ခ်ီးျမင့္ေသာဆာဘြဲ႕ ရရွိခဲ့သည္။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအျဖစ္ေရြးခ်ယ္တင္ေျမာက္ခံရသည့္အခါ ဆာဘြဲ႕ကို စြန္႔လႊတ္ခဲ့ရ သည္။
ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတႀကီး ေဒါက္တာဘဦးအား ႏိုင္ငံေတာ္အစိုးရက အဂၢမဟာသေရစည္ သဘြဲ႕ူ၊ အဂၢမဟာ သီရိသူဓမၼဘြဲ႕မ်ား ခ်ီးျမင့္ခဲ့သည္။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က ဂုဏ္ ထူးေဆာင္ဥပေဒပညာ ပါရဂူ (L. LD) ဘြဲ႕ ခ်ီးျမွင့္ခံရသည္။၁၉၅၅ တြင္ ယိုးဒယား(ထိုင္း) ဘုရင္၏ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဆင္ျဖဴဘြဲ႕ တဆိပ္ ၊ ယူဂိုစလားဗီးယား ႏုိင္၏ ဂရိတ္စတားတဆိပ္ မ်ား ခ်ီးျမင့္ခံရသည္။
ေဒါက္တာဘဦးသည္ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္ႏုိ၀င္ဘာလ ၉ ရက္ေန႔တြင္ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၌ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ကြယ္လြန္စဥ္ က သားႀကီးဦးေက်ာ္ဦး၊ ဦးျမဦး၊ ဦးျမင့္ဦး ႏွင့္သမီး ခင္ေစာဦး က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတေဟာင္းေဒါက္တာဘဦးသည္ ၁၉၅၉ခုႏွစ္က ကၽႊႏု္ပ္၏ ျပည္ျမန္မာေခၚ သမၼတတဦး၏ကိုယ္ေရးအတၳဳပၸတၱိ စာအုပ္ကိုအဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ေရးသား၍ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ အဆိုပါစာအုပ္ကို ၂၀၁၀ ျပည္ေန႔ ဇြန္လတြင္ စာေရးဆရာ စိန္၀င္းစိန္က ကၽႊႏု္ပ္၏ျမန္မာႏုိင္ငံ အမည္ျဖစ္ ဘာသာျပန္၍ ေလာကသစ္စာေပတုိက္မွ ထုတ္ေ၀ျဖန္႔ခ်ိခဲ့သည္။
Comments