Maung Yit - Internet Activism in Burma and Challenges


ျမန္မာျပည္က အင္တာနက္ထႂကြ လႈံ႔ေဆာ္မႈ နဲ႔ စိန္ေခၚမႈမ်ား
ေမာင္ရစ္
ေမ ၃၁၊ ၂၀၁၁
(သတင္းအင္တာဗ်ဴးတခုအတြက္ ျပင္ဆက္ထားတဲ့ အဂၤလိပ္ဘာသာစာတန္းကို ျမန္မာဘာသာအျဖစ္ ျပန္လည္တင္ဆက္လိုက္ပါတယ္)
 ျမန္မာျပည္မိတ္ဆက္
            ျမန္မာျပည္ဟာ လူဦးေရ ၅၆ သန္း၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ၂ ေထာင္ေက်ာ္နဲ႔ အဖိႏွိပ္ဆုံး၊ အႏွိပ္စက္ဆုံးနဲ႔ အဆင္းရဲဆုံး တိုင္းျပည္ျဖစ္ပါတယ္။ အၾကမ္းမဖက္တဲ့နည္းကို ကိုင္စြဲၿပီးေတာ့ မိမိယုံၾကည္ခ်က္ေတြကို ေဖာ္ထုတ္ျခင္း၊ က်င့္ၾကံျခင္းတို႔ေတြ ေဆာင္ရြက္တဲ့ဆီမွာ စစ္အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ သေဘာထားျခင္း မတူညီတာနဲ႔တင္ကို ေထာင္ခ်တဲ့ တိုင္းျပည္ ျဖစ္ပါတယ္။ အစီရင္ခံစာမ်ားရဲ႕ ထုတ္ျပန္ခ်က္မ်ားအရ ျမန္မာျပည္ဟာ ကမာၻမွာ စာနယ္ဇင္း လြတ္လပ္ခြင့္ အနိမ့္ဆုံးတိုင္းျပည္ ျဖစ္တယ္။ ကမာၻမွာ ဘေလာ့ဂါေတြ၊ စာနယ္ဇင္းသမားေတြကို ေထာင္အခ်ဆုံး တိုင္းျပည္ျဖစ္ပါတယ္။
ဥပမာအားျဖင့္ - ကိုေနဖုန္းလတ္ကို ၂၀၀၈ ကတည္းက ေထာင္ ၁၂ ႏွစ္၊ ကိုသက္ေဇာ္ကို ၂၀၀၇ ကတည္း ေထာင္ ၆၅ ႏွစ္၊ ကိုဇာဂနာ ၂၀၀၈ ေထာင္ ၃၅ ႏွစ္၊ ကိုသားႀကီးေမာင္ေဇယ်နဲ႔ သား စည္သူေဇယ် ၂၀၁၀ ခုႏွစ္၊ ေထာင္ ၁၃ ႏွစ္နဲ႔ ၈ ႏွစ္ အသီးသီး ၿပီးေတာ့ ကိုေနမ်ဳိးဇင္၊ ၂၀၁၁ မွာ ဖမ္းဆီးခ်ဳပ္ေႏွာင္ခံရဆဲ ေထာင္မခ်ေသးတို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
စရိတ္နဲ႔ ဂဏန္းမ်ား
         ျမန္မာျပည္ကို တျခားႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ႏႈိင္းယွဥ္လိုက္ရင္ ဆက္သြယ္ေရးဆိုင္ရာ စရိတ္ နဲ႔ ဝန္ေဆာင္မႈ ေစ်းအႀကီးဆုံးနဲ႔ အရွားပါးဆုံးျဖစ္တယ္။ လက္ကိုင္ဖုန္းတလုံးကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ၇၅၀ ကေန ၃၀၀၀ ေပးရတယ္။ တမိနစ္ကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅ ျပားႏႈန္းေပးၿပီး ေျပာရတယ္။ ျမန္မာျပည္က သာမန္ လက္လုပ္လက္စားတဦးရဲ႕ လခဆိုတာက အေမရိကန္ေဒၚလာ ၅၀ ကေန ၁၀၀ ေလာက္ပဲ ရွိတယ္။ အင္တာနက္ အေကာင့္တခုလုိခ်င္ရင္ ေဒၚလာ ၈၀၀ ေပးၿပီး ေလွ်ာက္ရတယ္။ တလကို ေဒၚလာ ၃၀ ေပးေဆာင္ရတယ္။ ဒါေတာင္မွ ေထာက္လွမ္းေရးက ႏိုင္ငံေရးကင္းရွင္းေၾကာင္း စစ္ေဆးၿပီးမွ အင္တာနက္လိုင္းရတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးရင္လည္း အင္တာနက္ကေနၿပီး စစ္အစုိုးရကို ဆန္႔က်င္တာေတြ မလုပ္ပါဘူးလို႔ ခံဝန္ခ်က္ကို လက္မွတ္ထိုးေပးထားရပါေသးတယ္။ အင္တာနက္ဆိုင္ေတြမွာ ကြန္ပ်ဴတာသုံးရင္ တနာရီကို အေမရိကန္ေဒၚလာ ျပား ၅၀ ေပးရတယ္။ ၿပီးေတာ့ အျမန္ႏႈန္းကလည္း ဟိုးေခတ္က မိုဒန္ ၅၆ ေကဘီပီစက္ႏႈန္းနဲ႔ ၿပီးေတာ့ ပိတ္ဆုိ႔တားဆီး ၿခိမ္းေျခာက္ထားတာေတြကို ေက်ာ္ျဖတ္ၿပီးမွ သုံးၾကရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
        သည္လိုမ်ဳိး စရိတ္ေတြ မည္မွ် ႀကီးမား ခက္ခဲပါေစ၊ မည္မွ် ေႏွးေကြး ပိတ္ဆို႔ေနပါေစ၊ ေျမေအာက္လိုဏ္ေခါင္းလို ပေရာ့ဆီေတြနဲ႔ တြားသြားခ်ီတက္ၿပီး အျပင္ေလာကအစစ္ႀကီးကုိ အင္တာနက္အစစ္ႀကီးကေန အေရာက္သြားၿပီး ၾကည့္႐ႈခံစားရတယ္ဆိုတာဟာ အမည္မေဖာ္လိုတဲ့ ျပည္သူ႔စာနယ္ဇင္းသမားေတြ၊ အညၾတ ဘေလာ့ဂါေတြအတြက္ ေန႔စဥ္ ထိုက္တန္ အဖိုးမျဖတ္ႏိုင္တဲ့ စြန္႔စားခန္း ျဖစ္တယ္။ ဆုလာဘ္ ျဖစ္တယ္။ ဦးေရ ၅ သိန္းေလာက္ရွိတဲ့ ျမန္မာျပည္က အင္တာနက္သုံးစြဲသူေတြထဲမွာ ဘေလာ့ဂါနဲ႔ အင္တာနက္သူပုန္ ဆိုလို႔ ေထာင္ဂဏန္းပဲ ရွိပါတယ္။ သူတို႔တေတြဟာ အင္မတန္ စြန္႔စားၿပီးေတာ့မွာ သူတို႔ဆီက သတင္းေတြ၊ လႈပ္ရွားမႈေတြကို အင္တာနက္ေပၚမွာ တင္ဆက္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အသက္ေတြက ၂၀ ကေန ၄၀ ေလာက္ ရွိၾကတယ္လို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ 
ထႂကြလႈံေဆာ္မႈနဲ႔ စိတ္ဓာတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ေအာင္ျမင္မႈေတြ
        သူတို႔ေတြထံကေန သတင္းေတြ၊ အျမင္ေတြ၊ လႈပ္ရွားမႈေတြကို အင္တာနက္အေပၚကို အေရာက္ပို႔ၾကတဲ့ေနရာမွာ မည္မွ်ခက္ခဲပါေစ အႏၱရာယ္မ်ားပါေစ၊ သူတို႔ေတြ (ျပည္သူ႔သတင္းသမားေတြနဲ႔ ဘေလာ့ဂါေတြ) ဟာ ေန႔စဥ္ စာေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ကို အီးေမးလ္ေတြ၊ တြိတာေတြ၊ ေဖ့စ္ဘြတ္ေတြကေန အေရာက္ပို႔ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြအားလုံးကို ျပည္ပမွာရွိေနတဲ့ အေနာက္အုပ္စုရဲ႕ ျမန္မာပိုင္းဆိုင္ရာ ေရဒီယုိသတင္းဌာနေတြ၊ ျမန္မာျပည္ မဲဇာေရာက္ ဒီမိုကေရစီေရး လႈံ႔ေဆာ္သူ ျမန္မာ အင္တာနက္ဝက္ဆိုက္ေတြ၊ တီဗြီစေတရွင္ (ဒီဗီြဘီ) ေတြက လိုက္လံေကာက္ယူ ရွာေဖြစုေဆာင္းၿပီးေတာ့ သတင္းေတြ၊ ျပန္ၾကားခ်က္ေတြအျဖစ္ သုံးစြဲၾက ျပန္လည္ ျဖန္႔ခ်ိၾကပါေတာ့တယ္။
        ျပည္ပက မီဒီယာေတြက ျပန္လည္ရည္ညႊန္းတာ၊ ျပန္လည္ ထုတ္ျပန္တာေတြဟာ ျမန္မာျပည္တြင္းကို ေလလႈိင္းကေနတဆင့္ ဝက္ဘ္ဆိုက္ေဆာင္းပါးေတြအျဖစ္၊ အီးေမးသတင္းလႊာေတြ ကေနတဆင့္ ျပန္လည္ ခ်င္းနင္းဝင္ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒါေတြကို သတင္းေတြ အမွန္တရားေတြ ဆာေလာင္ေနသူ ျမန္မာပရိသတ္ေတြက ဝမ္းသာအားရ စားသုံးျဖန္႔ခ်ိ မွ်ေဝၾကျပန္ပါတယ္။ ဒီလုိမ်ဳိး သတင္းေတြ အာေဘာ္ေတြ ျပန္႔ႏွ႔ံသြားတဲ့ဂယက္ေတြ၊ ေၾကးမုံေတြကိုၾကည့္ၿပီး ၾကားၿပီး ျမန္မာျပည္တြင္းက ျပည္သူသတင္းသမားေတြ၊ ဘေလာ့ဂါေတြဟာ အနာဂတ္အတြက္ အင္အားေတြျဖစ္ၾကရပါတယ္။ ေနာက္တေန႔ကို ဆက္လက္ တိုက္ပြဲဝင္ဖို႔ ဆက္လက္ခ်ီတက္ရန္ ခြန္အားပီတိေတြ ျဖစ္ၾကရပါတယ္။
 အမွတ္တရ ထုတ္ျပစရာ အေရးအခင္းမ်ား
        ၂၀၀၇ သံဃာ့အေရးအခင္း၊ ၂၀၀၈ နာဂစ္မုန္တိုင္းရဲ႕ျဖစ္ရပ္မွန္ ျမင္ကြင္းေတြဟာ ဘေလာ့ဂါေတြ ျပည္သူ႔သတင္းသမားေတြဆီက အမ်ားဆုံးထုတ္ျပန္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသည္လို ျဖန္႔ခ်ိခဲ့လို႔ သူတို႔ေတြကို စစ္အစုိးရက ဖမ္းဆီးၿပီးေတာ့ ေထာင္ အႏွစ္ ၃၀ ကေန ၆၀ ေက်ာ္ခ်ၿပီး ႏွိပ္ကြပ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔တေတြရဲ့ ကိုယ္က်ဳိးမဖက္တဲ့ ကိုယ့္အားကိုယ္ကိုး သတင္းလုပ္ငန္းေတြဟာ ရပ္ဆိုင္း ကန္႔သတ္ျခင္းငွာ မတတ္စြမ္းသာပါဘူး၊
       ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၂၀၀၉ ခုႏွစ္ အင္းစိန္ေထာင္ထဲမွာ မတရားခုံ႐ုံးထုတ္စဥ္က၎၊ ၂၀၁၀ မွာ စစ္အစုိးရရဲ႕ တဖက္သတ္ ဒီမုိကေရစီနည္းလမ္းမက်တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲကို သက္ေသမ်ား ၾကပ္မတ္သူမ်ားမရွိဘဲ က်င္းပစဥ္တုန္းက၎၊ ၂၀၁၁ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အက်ယ္ခ်ဳပ္က လြတ္ေျမာက္စဥ္က၎ အဆိုပါ ျပည္သူ႔သတင္းသမားေတြ၊ ဘေလာ့ဂါေတြက သူတို႔တတ္စြမ္းသေလာက္၊ လက္လွမ္းမီသေလာက္ ျပည္သူေတြကို ကမာၻကို သတင္းပို႔ အေၾကာင္းၾကားခဲ့ၾကသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
        (တျခားျပစရာ ဥပမာမ်ား - သဘာဝေဘးဒဏ္ခံစားရတဲ့ ေနရာေဒသေတြက ျဖစ္ရပ္ေတြကို သူတို႔ေတြက သတင္းေမွာင္ခ်ထားတဲ့ စစ္အစုိးရလက္ေအာက္ကေန အေရာက္ပို႔ေပးခဲ့ၾကတာေတြ ရွိပါတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားမႈေတြ၊ လက္မွတ္ထိုး ကင္ပိန္းေတြကိုလည္း သူတိ႔ုေတြပဲ စိုက္လိုက္မတ္တပ္ ကိုယ့္အသိနဲ႔ကိုယ္ သတင္းေတြေပးေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္) 
ၾကားခံကိရိယာမ်ားအေၾကာင္း
        အျပင္ေလာကႀကီးဖက္က ၾကည့္ရင္ေတာ့ အင္တာနက္ဆိုတာ အခမဲ့ ျဖစ္တယ္။ ေစ်းႏႈန္း ခ်ဳိသာတယ္။ က်ေနာ္တို႔အတြက္ကေတာ့ အလြန္ေစ်းႀကီးၿပီး အႏၱရာယ္ အရမ္းမ်ားတယ္။ က်ေနာ္တို႔ကို ေထာင္ဒဏ္ေတြ၊ ႏွိပ္စက္ညႇဥ္းပန္းမႈေတြကို ေပးေစတယ္။ ရပ္ေဝးက ေထာင္ေတြထဲမွာ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြကို ျပင္းထန္ၾကမ္းတမ္းတဲ့ ရာသီဥတုေတြ အေျခအေနေတြက တတိတိနဲ႔ သတ္ေနတယ္။ ဒါေပမယ့္ အင္တာနက္ရဲ႕ လွ်ဳိ႕ဝွက္ဥမင္လႈိင္ေခါင္းေပါက္က တဆင့္ဝင္လာတဲ့ အလင္းေရာင္မွာ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ ပြင့္လင္းမႈေတြရဲ့ တန္ဖိုးေတြ အရသာေတြကို က်ေနာ္တို႔က ခံစားသိရွိလိုက္ၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔ေတြက ေနာက္ဆုတ္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး။ ၿပီးေတာ့လည္း ျပင္ပကမာၻႀကီးကိုယ္တိုင္က က်ေနာ္တို႔ ပို႔ေဆာင္လိုက္မယ့္ သတင္းေတြ၊ အာေဘာ္ေတြ၊ လႈပ္ရွားမႈေတြကို အင္တာနက္ ျပတင္းဟိုဘက္ကေန ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနမယ္၊ ေစာင့္ၾကည့္ေနမယ္၊ ဆက္လက္ ျဖန္႔ခ်ိေနမယ္ဆိုတာကိုလည္း က်ေနာ္တို႔က ေသေသခ်ာခ်ာႀကီး သိရွိေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
         နည္းပညာက က်ေနာ္တို႔ဘက္မွာ ရွိေနတယ္။ နည္းပညာရဲ႕ ကိရိယာတန္ဆာပလာေတြကလည္း အခမဲ့ေတြ ျဖစ္တယ္။ ဒါေတြက ျပင္ပကမာၻႀကီးက က်ေနာ္တို႔ဆီ အခမဲ့ အေရာက္ပို႔ေပးေနတယ္။ က်ေနာ္တို႔ဘက္မွာ ဂူးဂဲေတြ၊ ေဖ့စ္ဘြတ္ေတြ၊ တြိတာေတြ ရွိေနတယ္။ ျပည္ပက ဒီမုိကေရစီေရး ဝက္ဆိုက္ေတြ၊ သတင္းဌာနေတြကို စစ္အုပ္စုက ဘယ္လိုပဲ တားျမစ္ ပိ္တ္ပင္ ေႏွာင့္ေႏွးေအာင္ လုပ္ေနပါေစ၊ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ အမည္မေဖာ္ဘဲ ျဖန္႔ေဝေနတဲ့ ဥမင္လႈိင္ေခါင္း ပေရာ့ဆီေတြ၊ လွ်ဳိ႕ဝွက္လမ္းေၾကာင္းေတြ ရွိေနတယ္။ အဲသည္ကေနတဆင့္ က်ေနာ္တို႔က ျမန္မာ့အေရးကို သတင္းပို႔ၾကမယ္၊ စည္း႐ုံးလႈံ႔ေဆာ္ၾကမယ္ ျဖစ္တယ္။ အခုဆိုရင္ က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ လက္ကိုင္ဖုန္းေတြထဲမွာ အင္တာနက္သုံးႏိုင္တဲ့ စမတ္ဖုန္းေတြ လာေနၿပီ။ စမ္းသပ္သုံးစြဲေနၾကၿပီ ျဖစ္တယ္။
 စိန္ေခၚမႈမ်ား၊ အခက္အခဲမ်ား
        သတင္းေတြရသေလာက္ကေတာ့ စစ္အုပ္စုဟာ ျမန္မာျပည္မွာ အင္တာနက္ကို ၂ မ်ဳိး ခြဲထားလိုက္တယ္။ တခုကေတာ့ အျမန္ႏႈန္းျမင့္ၿပီး အတားအဆီးမရွိတဲ့ ေနျပည္ေတာ္ အင္တာနက္၊ ေနာက္တခုကေတာ့ အျမန္ႏႈန္းကန္႔သတ္ထားၿပီး အတားအဆီးေတြ အျပည့္တတ္ထားတဲ့ ရတနာပုံ အင္တာနက္တို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ရတနာပုံ အင္တာနက္မွာက အကယ္၍ ဟိုတုန္းကလိုမ်ဳိး အုံႂကြမႈေတြျဖစ္လာရင္ သတင္းေတြ အေမွာင္ခ် ျဖတ္ေတာက္ႏိုင္ဖို႔ ပိတ္တဲ့ခလုတ္လည္း ပါေသးတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ရတနာပုံအင္တာနက္ဆိုတာက က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာျပည္သူအမ်ားစု သုံးဖုိ႔ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ဖိုင္ဘာေအာ့ပတစ္နဲ႔ စကၤာပူ၊ မေလးရွားဆက္ေၾကာင္း လို႔ ေျပာပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္ အင္တာနက္ ဆိုတာက သူတို႔စစ္အုပ္စုသီးသန္႔ သုံးစြဲဖို႔ျဖစ္ၿပီးေတာ့ တ႐ုတ္၊ အိႏၵိယတို႔နဲ႔ ဖိုင္ဘာဆက္ေၾကာင္း ထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
တျခားႏိုင္ငံတကာက ဘေလာ့ဂါေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ၾကဖို႔
        တ႐ုတ္၊ ထိုင္းနဲ႔ အာရွတိုင္းျပည္ေတြက ရဲေဘာ္ ဘေလာ့ဂါေတြရဲ႕ အင္တာနက္ အုံႂကြမႈေတြတင္သာမက  အေရွ႕အလယ္ပိုင္းနဲ႔ အာရပ္၊ အာဖရိကႏိုင္ငံက အင္တာနက္လႈပ္ရွားမႈေတြကို ၾကည့္ၿပီး ၾကားၿပီးေတာ့ အားတက္ၾကရတာ၊ အားရွိၾကရတာတြ ရွိပါတယ္။ ကမာၻႀကီးမွာ ငါတို႔ေတြခ်ည္း အထီးက်န္မဟုတ္ဘူးဆိုတာ သိလာၾကတယ္။ ကမာၻႀကီးကို က်ေနာ္တို႔အျမင္ဟာ တျခားလူငယ္ေတြ မ်ဳိးဆက္သစ္ေတြနဲ႔ ထပ္တူ ဒိုးယိုေပါက္ အျမင္ျဖစ္လာၾကၿပီ ျဖစ္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ အေတြးအျမင္ေတြဟာ အသားအေရာင္၊ လူမ်ဳး၊ ဘာသာေရးေတြရဲ႕ အတားအဆီး ကန္႔သတ္မႈကို ေက်ာ္လြန္ၿပီးေတာ့ တသားတည္း ညီတူညီမွ်ျဖစ္တဲ့ ပြင့္လင္းတဲ့အျမင္ေတြ ျဖစ္လာၿပီလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ တဦးကိုတဦး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔၊ ေဖးမဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ျမင္လာၾကၿပီလို႔ ေျပာခ်င္ပါတယ္။
        အာဏာရွင္ေတြ၊ အရင္းရွင္ေတြနဲ႔ မတရားမႈေတြက ႐ုန္းကန္ဖို႔ လြတ္ေျမာက္ဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ေတြ အားလုံး အတူလက္တြဲၾကရမယ္လို႔ သေဘာေပါက္လာၾကၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာသာစကားေတြက အတားအဆီး အခက္အခဲ မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး၊ အင္တာနက္ေပၚမွာ လိုအပ္လာလွ်င္ ဘာသာျပန္ၿပီး နားလည္ေအာင္ လက္ဆင့္ကမ္းေပးမယ့္သူေတြ၊ ကိရိယာေတြလည္း ရွိလာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ကိုယ္ထူကိုယ္ထ ကိုယ္အားကုိယ္ကိုး ေစတနာဝန္ထမ္းေတြရဲ႕ ခ်ိတ္ဆက္လက္တြဲမႈ ကြန္ယက္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
တျခား သာမန္႐ိုးက် သတင္းဌာနႀကီးမ်ား၊ သတင္းအဖြဲ႔ႀကီးမ်ားရဲ႕ အခန္းက႑
        အေျပာင္းအလဲေတြက လာေနၿပီ။ လာမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႔ သည္ေနရာမွ အတူတကြ ထိုင္ၿပီးေတာ့ တဦးနဲ႔တဦး အားေပးၿပီး အားေတြတက္ၿပီး၊ ေလ့လာသင္ယူၿပီးေတာ့ ပိုေကာင္းတဲ့ ကမာၻႀကီးအျဖစ္၊ သာယာတဲ့ အနာဂတ္ႀကီးအျဖစ္ ဝိုင္းလုပ္ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
        အာရွမွာ အေရးတႀကီးလိုအပ္ေနတာက လြတ္လပ္တဲ့ အမွီအခိုကင္းတဲ့ ကြန္ုျမဴနီတီကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ သတင္းဌာနႀကီးေတြျဖစ္ေပၚလာဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ အာဏာရွိသူေတြ အရွင္းရွင္ေတြရဲ႕ ၾသဇာေတြ စြက္ဖက္မႈေတြကိုခံယူၿပီးေတာ့ သတင္းပို႔ေနၾကတာထက္ ျပည္သူေတြရဲ႕ အစစ္အမွန္အသံေတြ ခံစားခ်က္ေတြ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို သတင္းပို႔ၾကဖို႔ လိုအပ္ေနပါတယ္။
        အျမတ္အစြန္းကို မၾကည့္တဲ့ ကြန္ျမဴနီတီကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ ေရဒီယိုဌာနေတြလည္း အမ်ားအျပား လိုအပ္ေနပါတယ္။ အဲသည္လို တီဗီြစေတရွင္ေတြ အာရွမွာ လိုအပ္ေနပါတယ္။ အာဖရိကနဲ႔ အာရပ္ေဒသေတြက လက္ရွိ ဒီမုိကေရစီေရးလႈပ္ရွားမႈေတြ ေတာ္လွန္ေရးေတြကို ၾကည့္လိုက္မယ္ဆိုရင္ အဲသည္က ကြန္ျမဴနီတီနဲ႔ လက္တြဲေနထိုင္တဲ့ အယ္ဂ်ာဇီးယား သတင္းဌာနရဲ႕ သတင္းေတြ အသံေတြကို ကမာၻႀကီးကိုယ္တုိင္က ေစာင့္ၾကည့္ရသလို ေဒသခံ ျပည္သူ႔သတင္းသမားေတြ၊ အညၾတဘေလာ့ဂါေတြ ကိုယ္တိုင္ကလည္း သတင္းေတြ၊ အသံေတြ ယုံၾကည္စိတ္ခ်စြာ မွ်ေဝေပးပို႔ရာ ဌာနတခု ျဖစ္လာပါတယ္။
        အေမရိကန္ုျပည္မွာဆိုရင္လည္း ျပည္သူထဲက အသံေတြ၊ အာေဘာ္ေတြ ၾကားနာသိရွိႏိုင္ဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တို႔ အားကိုးရာက NPR တို႔ PBS  တို႔လို သတင္းဌာန၊ ေရဒီယို တီဗီြ ဌာနေတြျဖစ္ေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ အာရွမွာ ျပည္သူေတြပံ့ပိုးတဲ့ အက်ဳိးအျမတ္ကိုမၾကည့္တဲ့ သတင္းဌာနေတြ၊ ေရဒီယို စေတရွင္ေတြ လိုအပ္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသည္လို သတင္းဌာနေတြကို က်ေနာ္တို႔ ျပည္သူ႔ သတင္းသမားေတြ၊ ဘေလာ့ဂါေတြက အားရဝမ္းသာ ႀကိဳဆိုအားေပးၾကမွာ အမွန္အကန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
         အခုလို အခ်ိန္မ်ဳိးမွာေတာ့ ဒါမ်ဳိးေတြ မရွိေသးတဲ့အခါ၊ မေပၚလာေသးတဲ့အေျခမွာ ထုံးစံအတိုင္း  ခ႐ုလိုေႏွးတဲ့ အင္တာနက္ကို အားကိုးၿပီးေတာ့ အေနာက္အုပ္စုကလႊင့္ေနတဲ့ လႈိင္းတိုသတင္းေတြကို အားေပးၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔တေတြ ဆက္လက္႐ုန္းကန္ျမဲ ႐ုန္းကန္ေနဆဲ ျဖစ္မွာပါပဲ။ ၿပီးေတာ့လည္း ျမန္မာျပည္တြင္းကို ႐ုပ္ဖ်က္ၿပီး ဝင္ေရာက္သတင္းယူေနၾကတဲ့ ျပင္ပကမာၻက သတင္းသမားေတြကိုလည္း အတိတ္က ႀကိဳဆိုခဲ့သလိ္ု အခု လက္ရွိမွာလည္း ႀကိဳဆိုေနျမဲပါပဲ။
 ေနာင္လည္းပဲ ဒီလိုပဲေနမွာပဲေလ။   ။



Comments