သမိုင္းတေကြ႕မွ ပန္းတေနာ္ဦးခန္႔
သန္းဝင္းလိႈင္
စက္တင္ဘာ ၁၀၊ ၂၀၁၂
စက္တင္ဘာ ၁၀၊ ၂၀၁၂
U Khant with his family, July 1964. Standing, left to right: U Tin Maung, Dr. Tyn Myint-U, Aye Aye, U Thaung; seated, left to right: U Thant, Daw Nan Thaung, U Khant. (photo source: Wikimedia)
ဦးခန္႔သည္ ၁၉၁၁ ခုႏွစ္၊ ဧၿပီလ (၉) ရက္၊ တနဂၤေႏြေန႔တြင္ ပန္းတေနာ္ၿမိဳ႕၌ အဖဦးဘုိးႏွစ္၊ အမိ ေဒၚနန္းေသာင္တို႔မွ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ ဒုတိ ယေျမာက္သားျဖစ္သည္။ ေမြးခ်င္းညီအကိုေလးေယာက္အနက္ အကိုအႀကီးဆံုးမွာ အၿငိမ္းစား ကုလသမဂၢအေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဦးသန္႔ျဖစ္သည္။ ဦးခန္႔ေအာက္ညီငယ္မ်ားမွာ ဦးေသာင္းႏွင့္ ဦးတင္ေမာင္တို႔ျဖစ္သည္။ ဖခင္ျဖစ္သူမွာ အိႏၵိယႏိုင္ငံ ကာလကတၱားၿမိဳ႕ ဟန္း တားေကာလိပ္၌ ထိုေခတ္ ဥပစာတန္းႏွင့္ညီမွ် အက္ဖ္ေအ (F.A) စာေမးပြဲေအာင္ျမင္သည္အထိ သင္ၾကားခဲ့သူျဖစ္သည္။ ယင္းေနာက္ မိတၳီ လာအေရးပိုင္႐ုံး၌ စာေရးႀကီးအျဖစ္ ဝင္ေရာက္လုပ္ကိုင္ေနစဥ္အတြင္း ေဒၚနန္းေသာင္ႏွင့္အေၾကာင္းပါခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
ဦးခန္႔သည္ ငယ္စဥ္ကပန္းတေနာ္ၿမိဳ႕ရွိ ဆရာဦးဘဟန္ေက်ာင္း၌ စတင္ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ ယင္းေနာက္ ဝိုင္အမ္ဘီေအအလယ္တန္း ေက်ာင္း၌ ႏွစ္တန္းမွ ငါးတန္းအထိ ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။ ငါးတန္းအေရာက္တြင္ ေနရွင္နယ္အမ်ဳိးသားအထက္တန္းေက်ာင္းသို႔ ေျပာင္း ေရႊ႕ပညာသင္ယူၿပီး (၁၀) တန္းေအာင္ျမင္ခဲ့သည္။ ၁၉၂၈ တြင္ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္တြင္ ဆက္လက္ပညာသင္ၾကားခဲ့သည္။
၁၉၃၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ဥပစာတန္းကို ေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္ ေၾကးတိုင္မင္းႀကီးေဟာင္း မစၥတာဖာနီဗယ္ တည္ေထာင္ထားေသာ ဗမာျပည္စာအုပ္ အသင္းလီမိတက္ (Burma Book Club) စာအုပ္တိုက္တြင္ ေလးႏွစ္ခန္႔ ၁၉၃၁ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလမွ ၁၉၃၅ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလအထိ အဂၤ လိပ္-ျမန္မာႏွစ္ဘာသာျဖင့္ထုတ္ေဝေသာ ဂႏၶေလာကမဂၢဇင္း (The World Of The Books) အယ္ဒီတာအျဖစ္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ဂႏၶ ေလာ ကမဂၢဇင္းသည္ က်ဥ္းေျမာင္းေသာ တကၠသိုလ္ပညာတတ္အဝန္းအဝိုင္းတြင္းမွာ လွည့္လည္က်က္စားေနေသာမဂၢဇင္းျဖစ္သည္။ တို႔ဗမာ အစည္းအ႐ံုးကိုစတင္တည္ေထာင္ေသာ သခင္ဘေသာင္းသည္ ပထမဆံုးဂႏၶေလာက၏ ျမန္မာပိုင္းအယ္ဒီတာျဖစ္ခဲ့ေလသည္။ သခင္ဘ ေသာင္းထြက္သြားၿပီးေနာက္ ဆက္ခံေဆာင္ရြက္ေသာအယ္ဒီတာမွာ ဦးခန္႔ျဖစ္သည္။
ထို႔ေနာက္ စာဆိုေတာ္မဂၢဇင္း (The Literary World) ကို ၁၉၃၅၊ ႏိုဝင္ဘာလတြင္ ဦးစီးထုတ္ေဝခဲ့ရာ ပထမႏွစ္လတြင္ စာေရးဆရာဦးသိန္း ေဖျမင့္က အယ္ဒီတာခ်ဳပ္အျဖစ္လုပ္ကိုင္ခဲ့၍ က်န္လမ်ားတြင္ ဦးခန္႔ကိုယ္တိုင္ အယ္ဒီတာခ်ဳပ္လုပ္ခဲ့သည္။ စာဆိုေတာ္မဂၢဇင္းကို တႏွစ္ခန္႔ ထုတ္ေဝၿပီး ေငြေၾကးမလည္ပတ္ေသာေၾကာင့္ ရပ္ဆိုင္းလိုက္ရသည္။ ထို႔ေနာက္ ျမန္မာျပည္စာအုပ္တိုက္ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ဦးခန္႔ သည္ ၁၉၃၂၊ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ေဒၚေစာရင္ႏွင့္ အိပ္ေထာင္ျပဳခဲ့သည္။
၁၉၃၂ တြင္ ဗမာႏိုင္ငံလံုးဆိုင္ရာ လူငယ္မ်ားအစည္းအ႐ံုး (ဗ.လ.စ) ၏ အမႈေဆာင္အဖြဲ႕တြင္ အက်ဳိးေဆာင္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံခဲ့ရသည္။ အဖြဲ႕၏ အက်ဳိးေဆာင္အျဖစ္ (၄) ႏွစ္လုပ္ကိုင္ခဲ့ၿပီးေနာက္ ဥကၠဌအျဖစ္တာဝန္ယူခဲ့သည္။ ျမန္မာႏိုငံလံုးဆိုင္ရာ လူငယ္မ်ားအသင္းသည္ ဇာတိမာန္တက္ႂကြေစေရး၊ တိုင္းရင္းျဖစ္အဝတ္အထည္မ်ားကိုသာ ဝတ္ဆင္ေရးတို႔ကို ေဟာေျပာစည္း႐ုံးခဲ့ေသာ အသင္းႀကီးျဖစ္သည္။
ဦးခန္႔သည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပထမဆံုးေသာ အခမဲ့စာၾကည့္ပိဋကတ္တိုက္ျဖစ္ေသာ ဘားနဒ္အခမဲ့ ပိဋကတ္တိုက္ (ေနာင္အမ်ဳိးသားစာၾကည့္ တိုက္) တြင္ တိုက္အုပ္အျဖစ္ ငါးႏွစ္ခြဲခန္႔လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ဦးခန္႔၏စာၾကည့္တိုက္႐ုံးခန္းတြင္ ျမန္မာ့လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈကာလအတြင္း သခင္ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား ကို မၾကာခဏ တာဝန္ခံလုပ္ကိုင္ေပးခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ဦးခန္႔အား သခင္ဗစိန္၊ သခင္ထြန္းအုပ္ဂိုဏ္း တို႔ဗမာအစည္းအ႐ုံး၏ သူပုန္အဖြဲ႕တြင္ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ တာဝန္ေပးအပ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။
၁၉၄၂ ခုႏွစ္ ဘီအိုင္ေအ (B.I.A)ေခၚ ဗမာ့လြတ္လပ္ေရးတပ္မေတာ္သို႔ ဝင္ေရာက္၍ ဗိုလ္ႀကီးအဆင့္ျဖင့္ ျမစ္ဝကြၽန္းေပၚေဒသတြင္ တာဝန္ ေပးအပ္ျခင္းခံခဲ့ရသည္။
ထို႔ျပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၊ သခင္ထြန္းအုပ္တို႔၏ တာဝန္ေပးအပ္ခ်က္အရ မအူပင္ခ႐ိုင္ႏွင့္ ေျမာင္းျမခ႐ိုင္၌ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအထူးအရာရွိအျဖစ္ ႏွစ္လခန္႔ သြားေရာက္ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ရသည္။
ဦးခန္႔သည္ ဒုတိယကမၻာစစ္အၿပီး ၁၉၄၆ ဧၿပီလတြင္ သခင္ဗစိန္၊ ၎၏မိသားစုႏွင့္ သခင္လွထြန္းတို႔အား ၿဗိတိသွ်စစ္တပ္ကအေရးမယူဘဲ စကၤာပူမွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေကာင္းမြန္စြာ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ေပးရန္ ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။ သခင္ထြန္းအုပ္ကိုလည္း ထိုင္းႏိုင္ငံမွ ျမန္ မာႏိုင္ငံသို႔ ေဘးမသီရန္မခဘဲ ျပန္လည္ေရာက္ရွိေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။
ဦးခန္႔သည္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကာလအတြင္း လန္ဒန္ၿမိဳ႕ရွိျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အတြင္းဝန္မွတ ဆင့္ “၁၉၄၆ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေျခအ ေန” ဟူေသာ စာမ်က္ႏွာ (၈၀) ခန္႔ရွိသည့္စာတမ္းကို တင္သြင္းခဲ့သည္။ အဆိုပါစာတမ္းသည္ အုပ္စိုးသူနယ္ခ်ဲ႕ၿဗိတိသွ်အစိုးရအား အရပ္ သားတဦးက ရဲရဲဝံ့ဝံ့တင္ျပခဲ့ေသာ စာတမ္းျဖစ္သည္။
၁၉၅၁ ဇြန္လ ၁၂ ရက္ေန႔တြင္က်င္းပခဲ့ေသာ ပထမဆံုးပါလီမန္ေရြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ၁၉၅၆ ဧၿပီ ၂၇ ရက္တြင္က်င္းပခဲ့ေသာ ဒုတိယအႀကိမ္ ပါလီမန္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ပန္းတေနာ္မဲဌာနမွ ဖဆပလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ရာ အႏိုင္ရရွိခဲ့သည္။
ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီေခတ္ (၁၉၆၂ - ၁၉၇၃) ဦးခန္႔သည္ စာေပဗိမာန္၌ အထူးအရာရွိအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ အင္းဝစာအုပ္တိုက္၌ အထူး အရာရွိအျဖစ္လည္းေကာင္း ထမ္းရြက္ခဲ့သည္။
ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကမာၻ႔ေရးရာအသင္းတြင္ အတြင္းေရးမွဴးအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ တဂိုးအသင္းတြင္ ဥကၠဌအျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ေရႊဂံုတိုင္ ေျခာက္ထပ္ႀကီးဘုရား တည္ေဆာက္ေရးေဂါပကအဖြဲ႕ ေငြထိန္းလူႀကီးအ ျဖစ္လည္းေကာင္း၊ ဗဟန္းၿမိဳ႕နယ္ရွိ တိုင္တစ္ရာေက်ာင္းတိုက္တြင္ က်င္းပခဲ့ေသာအမ်ဳိးသားေန႔က်င္းပေရးေကာ္မတီ၌ ဒုတိယဥကၠဌအျဖစ္လည္းေကာင္း ေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
ဦးခန္႔သည္ ေရႊတိဂံုေစတီေတာ္ အေနာက္ေတာင္ေထာင့္ (စေနေထာင့္) ရွိ ေဗာဓိပင္၏အေရွ႕ဘက္တြင္ စိုက္ထူထားေသာ ၁၉၂၀ ျပည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၃ ရက္ေန႔ (၁၂၈၂ ခု၊ တန္ေဆာင္မုန္းလျပည့္ေက်ာ္ ၈ ရက္) ေသာၾကာေန႔တြင္ ေကာလိပ္ေက်ာင္းသားႀကီး (၁၁) ဦး သစၥာအဓိ ဌာန္ျပဳသည့္ေနရာတြင္ အထိမ္းအမွတ္ေမာ္ကြန္းေက်ာက္တိုင္ႀကီးကို ၁၉၇၂ ခု ႏိုဝင္ဘာလ ၂၈ ရက္၊ အဂၤါေန႔၌စိုက္ထူရာတြင္ ဦးစီးဦးေဆာင္ အျဖစ္ ပါဝင္ခဲ့သည္။ အဆိုပါေက်ာက္တိုင္ႀကီး၌ ျမန္မာ၊ အဂၤလိပ္၊ တ႐ုတ္၊ ႐ုရွားဘာသာျဖင့္ ေမာ္ကြန္းစာတမ္းကို ေရးထိုးထားသည္။ ထို႔ျပင္ ပန္းတေနာ္ၿမိဳ႕နယ္အသင္း (ရန္ကုန္) ၏ နာယကႀကီးႏွင့္ ရာသက္ပန္အသင္းဝင္အျဖစ္ ကြယ္လြန္ခ်ိန္အထိေဆာင္ရြက္ခဲ့သည္။
ဦးခန္႔သည္ လစဥ္ထုတ္စာနယ္ဇင္းမ်ား၌ အဂၤလိပ္၊ ျမန္မာႏွစ္ဘာသာျဖင့္ ေဆာင္းပါးေပါင္း ၁၀၀ ခန္႔ ေရးသားခဲ့သည္။ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏု ေရးသားခဲ့ေသာ “ငါးႏွစ္ရာသီဗမာျပည္” စာအုပ္ကို မစၥတာဖာနီဗယ္ႏွင့္ ပူးတြဲ ၍ (Burma Under The Japan) အမည္ျဖင့္ အဂၤလိပ္ဘာသာသို႔ ျပန္ဆိုေပးခဲ့သည္။ အဆိုပါစာအုပ္ကို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ မက္မီလန္စာအုပ္တိုက္မွ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ေဝခဲ့သည္။
၁၉၈၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုဆိုရွယ္လစ္သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီက ဦးသန္႔အား ႏိုင္ငံေတာ္အက်ဳိးကို ဦးစီးေဆာင္ ရြက္ခဲ့သည့္အတြက္ ႏိုင္ငံ့ဂုဏ္ရည္ဘြဲ႕ (ပထမဆင့္) ခ်ီးျမႇင့္အပ္ႏွင္းခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ဦးခန္႔သည္ ၁၉၈၇ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၉ ရက္ စေနေန႔တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ပန္းဆိုးတန္းလမ္း အမွတ္ ၂၀၀ ၌ ကြယ္လြန္ခဲ့ေလသည္။ ဇနီးျဖစ္သူ ေဒၚေစာရင္သည္ ၁၉၈၅ ခုႏွစ္ကပင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ကြယ္လြန္ ခ်ိန္၌ သားေလးေယာက္ႏွင့္ သမီးတစ္ေယာက္ က်န္ရစ္ခဲ့သည္။
Comments