Aung Din - Luttaw in Perspective 8

(ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၁၃၂၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၇၊ ၂၀၁၃၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၈)

ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို အနီးၾကည့္ အေ၀းၾကည့္

ေအာင္ဒင္။ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၆၊ ၂၀၁၃

အပိုင္း (၈) လႊတ္ေတာ္ ႏွင့္ လြတ္လပ္ေသာ တရားစီရင္ေရး

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ တရားစီရင္ေရးစံနစ္ဟာ မဆလအစိုးရလက္ထက္က စလို႕ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္တိုင္ေအာင္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ယနၲရား ရဲ့ လက္ေအာက္ခံအဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုလို၊ အာဏာရွင္အစိုးရရဲ့ ဖိႏွိပ္ေရး လက္နက္ တစ္ခုလို ရပ္တည္ခဲ့ရတာပါ၊ တရားသူၾကီးအမ်ားစုဟာ မိမိရဲ့ ဆင္ျခင္သုံးသပ္မႈ နဲ႕ ဥပေဒနဲ႕အညီ စီရင္ခ်က္ခ်ရဲတဲ့ သတိၱေတြ နည္းပါးခဲ့ျပီး ေထာက္လွမ္းေရး က ညႊန္ၾကားတဲ့ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ကိုသာ အသံထြက္ဖတ္ျပခဲ့ၾကရတာပါ၊ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႕ ဆက္သြယ္ေပါက္ေရာက္တဲ့ ခ်မ္းသာ ႂကြယ္ဝ ျပီး မတရားလုပ္ရဲသူမ်ား ဘက္က ရပ္တည္ခဲ့ၾကရတာပါ၊ ၎တို႕ ရာထူးအာဏာတည္ျမဲေရးအတြက္ အာဏာရွင္ရဲ့ မ်က္ႏွာသာေပးမႈကို ခံယူရမွ ျဖစ္မွာပါ၊ အဲဒီလို ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ပ်က္စီးခဲ့၊ ဖ်က္ဆီးခံခဲ့ရတဲ့ တရားစီရင္ေရး စံနစ္ၾကီးကို လြတ္လပ္ သန္႕ရွင္းတဲ့ တရားစီရင္ေရး စံနစ္ျဖစ္လာေအာင္ ေျပာင္းလဲဖို႕ဆိုတာ အေျပာလြယ္သေလာက္ အလုပ္ခက္ပါလိမ့္မယ္၊  

ဒါေပမည့္လဲ တရားမွ်တမႈဆိုတာ လူ႕အဖြဲ႕အစည္း တည္တန္႕ခိုင္ျမဲေရးအတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္ခ်က္ျဖစ္လို႕ ဘယ္ေလာက္ပဲ ခက္ခဲပေစ က်ေနာ္တို႕ ၾကိဳးစားေျပာင္းလဲၾကရမွာပါ၊ နည္းလမ္းမွန္ဖို႕ေတာ့လိုပါလိမ့္မယ္၊ 

တရားစီရင္ေရးစံနစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႕ဆိုျပီး တရားသူၾကီးေတြကိုပဲ ေရြးခ်ယ္ျပီး အျပစ္တင္ ပညာေပးေနလို႕ မလံုေလာက္ပါဘူး၊ လြတ္လပ္ေသာ တရားစီရင္ေရး နဲ႕ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးမွာ အနည္းဆုံး (၁) ႏိုင္ငံအတြင္း တရားဝင္တည္ရွိေနေသာ ဥပေဒမ်ား၊ (၂) ဥပေဒကို အားျဖည့္ေသာ ရဲ၊ အစိုးရေရွ႕ေန၊ ေထာက္လွမ္းေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ (၃) တရားရုံးမ်ား ႏွင့္ တရားသူၾကီးမ်ား၏ အရည္အခ်င္း၊ လစာႏွင့္ အခြင့္အေရးမ်ား၊ (၄) တရားခံဘက္မွ ရပ္တည္ေသာ ဥပေဒအက်ိဳးေဆာင္မ်ား၊ (၅) တရားခံ၏ အခြင့္အေရးႏွင့္ အယူခံပိုင္ခြင့္အဆင့္ဆင့္ (၆) အက်ဥ္းေထာင္မ်ား ႏွင့္ အက်ဥ္းသားမ်ား၏အခြင့္အေရး၊  (၇) ျပည္သူလူထု၏ ဥပေဒပါ အခြင့္အေရးမ်ား ႏွင့္၎အခြင့္အေရးမ်ားအား နားလည္မႈ၊ (၈) လူထုအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ သတင္းမီဒီယာ မ်ား၏ ပါဝင္ပါတ္သက္ခြင့္၊ စတဲ့အစိတ္အပိုင္းေတြ ပူးေပါင္းပါဝင္ၾကျပီး အားလုံးကို တခ်ိန္တည္းမွာ ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႕ ၾကိဳးစားၾကရမွာပါ၊ ဒီလိုေျပာင္းလဲရာမွာ ဥပေဒျပဳလႊတ္ေတာ္ဟာ အေရးပါတဲ့ အခန္းကဏၰမွာရွိပါတယ္၊

တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးအတြက္ လႊတ္ေတာ္သို႕ အၾကံျပဳခ်က္မ်ား

(က) ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့ တခုေသာအာဏာပိုင္အဖြဲ႕အစည္းျဖစ္ျပီး အစိုးရအဖြဲ႕၊ ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္ တို႕နဲ႕ တန္းတူရည္တူအဖြဲ႕အစည္းျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႕လိုပါတယ္၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံု ပုဒ္မ ၁၁ (က) မွာလဲ "ႏိုင္ငံေတာ္အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာ၏ ခက္မ သုံးျဖာျဖစ္သည့္ ဥပေဒျပဳေရးအာဏာ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအာဏာႏွင့္ တရားစီရင္ေရးအာဏာတို႕ကို တတ္ႏိုင္သမွ် ပိုင္းျခားသုံးစြဲျခင္းႏွင့္ အခ်င္းခ်င္းအျပန္အလွန္ထိန္းေက်ာင္းျခင္းတို႕ ျပဳသည္။" လို႕ ျပ႒န္းထားပါတယ္၊ လႊတ္ေတာ္ဟာ တရားစီရင္ေရး အာဏာရဲ့ အထက္မွာ မရွိပါ၊

(ခ) ဥပေဒေတြကို လူထုေလးစားလိုက္နာေအာင္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရတဲ့ လုံျခဳံေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား (ရဲတပ္ဖြဲ႕၊ ေထာက္လွမ္းေရး)၊ အစိုးရေရွ႕ေနမ်ား၊ တရားသူၾကီးမ်ားဟာ ဥပေဒကို ခ်ိဳးေဖာက္တယ္လို႕ စြတ္စြဲျပစ္တင္ရာမွာ၊ ဖမ္းဆီးရာမွာ၊ တရားစီရင္ရာမွာ တည္ဆဲဥပေဒမ်ားကို လက္ကိုင္က်င့္သုံးရပါတယ္၊ တည္ဆဲဥပေဒ ကိုယ္ႏိႈက္က မတရား တဲ့ ဥပေဒ ျဖစ္ေနရင္ ဖမ္းဆီးမႈ၊ စြဲခ်က္တင္မႈ၊ ျပစ္ဒါဏ္ခ်မႈေတြဟာ တည္ဆဲဥပေဒအတိုင္း ေဆာင္ရြက္ရမွာ ျဖစ္လို႕ ႏိုင္ငံသားတို႕ေမွ်ာ္လင့္တဲ့ တရားမွ်တမႈကို မရရွိႏိုင္ပါ၊ ဥပမာ အားျဖင့္ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းနဲ႕ မိုးထိမိုးမိေရႊတြင္းမ်ားမွာ ခြင့္ျပဳခ်က္မရပဲ ဆနၵျပလို႕ ဖမ္းဆီးခံ၊ ျပစ္ဒါဏ္ခ်ခံရတဲ့ ဆနၵျပ ျပည္သူေတြကို ၾကည့္ပါ၊ လႊတ္ေတာ္က ျပ႒န္းထားတဲ့ "ျငိမ္းခ်မ္းစြာစုေဝးခြင့္ႏွင့္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ဆိုင္ရာ ဥပေဒ" ပုဒ္မ ၄ အရ ဆနၵျပမည့္သူမ်ားဟာ အနည္းဆုံး ၅ရက္ၾကိဳတင္ျပီး သက္ဆိုင္ရာ ျမိဳ႕နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႕မႉးထံ ဆနၵျပခြင့္ ေလွ်ာက္ထားရမွာ ျဖစ္ျပီး ပုဒ္မ ၁၈ အရ မည္သူမဆိုခြင့္ျပဳခ်က္မရပဲ ဆနၵျပရင္ ေထာင္ဒါဏ္ တစ္ႏွစ္ သို႕မဟုတ္ ဒါဏ္ေငြ က်ပ္ သံုးေသာင္း သို႕မဟုတ္ ေထာင္ဒါဏ္ ႏွင့္ ေငြဒါဏ္ ႏွစ္မ်ိဳးစလုံး က်ခံရမည္လို႕ ျပ႒န္းထားပါတယ္၊ ဒီဥပေဒအရ ရဲ က ခြင့္ျပဳခ်က္မေတာင္းပဲဆနၵျပသူမ်ားကို ဖမ္းဆီးျပီး အစိုးရေရွ႕ေနက စြဲခ်က္တင္တာ ဥပေဒနဲ႕ အညီလုပ္တာပါ၊ တရားသူၾကီးက ျပစ္ဒါဏ္ထင္ရွားလို႕ အျပစ္ေပးတာလဲ ဥပေဒနဲ႕ အညီပါပဲ၊ ဒါကို က်ေနာ္တို႕က တရားဥပေဒ စိုးမိုးျပီေဟ့လို႕ ဂုဏ္ယူဝမ္းေျမာက္လို႕ မရပါဘူး၊ ျပစ္ဒါဏ္ေပးခံရသူေတြကို ဥပေဒခ်ိဳးေဖာက္ရေကာင္းလားလို႕ အျပစ္တင္လို႕မရပါဘူး၊ ဥပေဒ ကိုယ္ႏိႈက္က မတရားတဲ့ ဥပေဒ၊ ႏိုင္ငံသားတို႕ရဲ့ ေမြးရာပါ လူ႕အခြင့္အေရးကို ကန္႕သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားတဲ့ ဥပေဒ ျဖစ္ေနလို႕ ဒီျဖစ္စဥ္မွာ တရားမွ်တမႈဆိုတာ မရွိပါ၊

ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ေနဝင္း ရဲ့ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ ေခတ္က စလို႕ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္ ျပည္သူလူထုရဲ့ အခြင့္အေရးေတြကို ခ်ဳပ္ခ်ယ္ဟန္႕တားဖို႕၊ ႏိုင္ငံေရးအျမင္ကြဲလြဲသူေတြကို ႏွိပ္ကြပ္ဖို႕ ဖန္တီးအသုံးခ်ခဲ့တဲ့ ဥပေဒေတြ အမ်ားၾကီးဟာ ဒီကေန႕အထိ အသက္ဝင္အသုံးခ် ေနဆဲပါ၊ ေျပာင္းလဲလာျပီဆိုတဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ျပ႒န္းတဲ့ ဥပေဒအသစ္ေတြမွာေတာင္ လူထုရဲ့ အခြင့္အေရးကို ကန္႕သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ထားတာေတြ ပါေနဆဲပါ၊ ဒီ မတရားတဲ့ ဥပေဒေတြကို အသုံးခ်ျပီး တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးလို႕ ေႂကြးေၾကာ္ေနဖို႕ မသင့္ပါ၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး နဲ႕ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ တရားစီရင္ေရး စံနစ္အတြက္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ဟာ မတရားတဲ့ ဥပေဒေတြ၊ အမိန္႕ဒီကရီ ေတြ ဖ်က္သိမ္းေရး၊ ျပင္ဆင္ေရးကို ဦးစားေပး ေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္၊

(ဂ) ေခတ္အဆက္ဆက္ ရဲ စတဲ့ လံုျခဳံေရးတာဝန္ယူထားတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ ဖမ္းဆီးထားသူမ်ားထံက ဝန္ခံခ်က္ ရယူတဲ့ နည္းလမ္းက ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္တာပါပဲ၊ အစာမေကြၽးတာ၊ ေရမတိုက္တာ၊ အိပ္ခြင့္အနားယူခြင့္မေပးတာ ကစလို႕ ဆဲဆို ၾကိမ္းေမာင္း ျခိမ္းေျခာက္တာ၊ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႐ိုက္ႏွက္တာ၊ စတဲ့ နည္းလမ္းေတြနဲ႕ပဲ တရားခံကို ေျဖာင့္ခ်က္ေပးေစတာပါ၊ လိုခ်င္တဲ့ ေျဖာင့္ခ်က္မရမခ်င္း ၂၄ နာရီထက္ ပိုျပီး ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားတာ၊ တရားသူၾကီး ရဲ့ခြင့္ျပဳခ်က္နဲ႕ ၁၄ ရက္ ရမန္ ကိုအထပ္ထပ္ယူျပီး မိသားစုနဲ႕ ေတြ႕ခြင့္မေပးပဲ၊ ဥပေဒအက်ိဳးေဆာင္ရွိခြင့္မေပးပဲ ညွင္းပန္းတာ၊ မိသားစုဝင္ေတြကိုပါ ျခိမ္းေခ်ာက္အၾကပ္ကိုင္တာေတြလဲ ရွိပါတယ္၊ အဲဒီ လံုျခဳံေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ားရဲ့ အ႐ိုးစြဲေနတဲ့ အေလ့အက်င့္ ကို ျပင္ဆင္ေပးဖို႕ လႊတ္ေတာ္မွာ တာဝန္ရွိပါတယ္၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုမွာလဲ ပုဒ္မ ၂၁ (ခ) မွာ "တရားရုံး၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မရရွိက ႏိုင္ငံသား တစ္ဦးကို ၂၄နာရီထက္ ေက်ာ္လြန္၍ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားခြင့္ မရွိေစရ၊" လို႕ျပ႒န္းထားေပမည့္ ဖမ္းဆီးစဥ္ကာလမွာ လုံျခဳံေရးအဖြဲ႕မ်ားရဲ့ ရုပ္ပိုင္းဆိုင္ရာ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားကို ပိတ္ပင္တားျမစ္တာ လုံးဝမေတြ႕ရပါ၊ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္က လံုျခံုေရးအဖြဲ႕မ်ားကို ဖမ္းဆီးထားသူအား လူ႕ဂုဏ္သိကၡာနဲ႕ အညီ ဆက္ဆံရန္၊ တရားရုံးမွ ျပစ္ဒါဏ္မခ်မခ်င္း အျပစ္မရွိသူအျဖစ္ သတ္မွတ္ရန္ႏွင့္ ညွင္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ားျဖင့္ စစ္ေဆးျခင္း လုံးဝ (လုံးဝ) မျပဳလုပ္ရန္ ဥပေဒျပဳ တားဆီးသင့္ပါတယ္၊

(ဃ) ေရွ႕မွာတင္ျပခဲ့သလိုပဲ လႊတ္ေတာ္ဟာ သမၼတ တင္သြင္းတဲ့ တရားသူၾကီးေလာင္းမ်ားကို စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ သူတို႕ရဲ့ အတိတ္က ေဆာင္ရြက္ခဲ့တဲ့ မွတ္တမ္းေတြ၊ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ေတြ၊ ဥပေဒေရးရာ သေဘာထားေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ စစ္ေဆးဖို႕၊ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ သတင္းမီဒီယာမ်ားရဲ့ သေဘာထားကိုလဲ ေတာင္းခံျပီး ထည့္သြင္းစဥ္းစားဖို႕ လိုပါတယ္၊ သမၼတ အဆိုျပဳတဲ့လူဟာ အေကာင္းဆုံး၊ အသန္႕ရွင္းဆုံး ပုဂိၢဳလ္မဟုတ္ရင္ ၊ လူထုက လက္ခံႏိုင္တဲ့လူမဟုတ္ရင္ ျငင္းပယ္ရဲဖို႕လိုပါတယ္၊

(င) တရားရုံးမ်ားကို စံနစ္တက် ထိထိေရာက္ေရာက္ စီမံခန္႕ခြဲႏိုင္ေအာင္၊တရားသူၾကီးေတြ လာဘ္မစားေအာင္၊ တရားရုံးဝန္ထမ္းေတြ လာဘ္မစားေအာင္ ေခတ္နဲ႕ ေလ်ာ္ညီတဲ့ လစာႏႈံးထားနဲ႕ ခံစားခြင့္ေတြ ေပးႏိုင္ဖို႕  လႊတ္ေတာ္က ျပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္နဲ႕ လက္ေအာက္ခံ တရားရုံးအဆင့္ဆင့္အတြက္ လံုေလာက္တဲ့ ဘတ္ဂ်က္ အသုံးစားရိတ္ကို ခ်မွတ္ေပးဖို႕လိုပါတယ္၊ ျမိဳ႕နယ္တရားရုံးေတြမွာ လက္ႏွိပ္စက္ကို တစ္လုံးစီပဲရျပီး အဲဒီလက္ႏွိပ္စက္ေဟာင္းၾကီးမ်ားဟာ သူ႕အသက္ (၆၇ ႏွစ္) ထက္ေတာင္ အသက္ၾကီး တယ္လို႕ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးႏွင့္ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းေရးေကာ္မီတီ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကေျပာတယ္ဆိုျပီး ဂ်ာနယ္သတင္းေတြမွာ ဖတ္လိုက္ရပါတယ္၊ တရားစီရင္ေရးစံနစ္ရဲ့ အားနည္းခ်က္ေတြထဲမွာ တရားသူၾကီး နဲ႕တရားရုံးဝန္ထမ္း မ်ား၊ အစိုးရေရွ႕ေနမ်ားမွာ ေခတ္ရဲ့ ကုန္ေစ်းႏႈံး နဲ႕ လိုက္ေလ်ာညီေထြတဲ့ လစာမရတာ၊ တရားရုံးေတြကို စီမံခန္႕ခြဲဖို႕ လံုေလာက္တဲ့ အသုံးစားရိတ္ေတြ မရွိတာလဲ ပါဝင္ပါတယ္၊

(စ) သန္႕ရွင္းမွ်တမႈကို အလုပ္ကိုၾကည့္ျပီး ဆုံးျဖတ္လို႕ ရေပမည့္ လံုေလာက္တဲ့ ပညာအရည္အခ်င္း ရွိမရွိကိုေတာ့ တရားသူၾကီးမ်ား၊ ဥပေဒ အက်ိဳးေဆာင္မ်ား ရရွိထားတဲ့ ဘြဲ့၊ ဒီဂရီ ေတြကို ၾကည့္ျပီး ဆုံးျဖတ္ရတာပါ၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ ျမန္မာႏိုင္ငံ တကၠသိုလ္မ်ားက ေပးအပ္တဲ့ ဥပေဒဘြဲ့မ်ားရဲ့ သင္႐ိုးညႊန္းတမ္း နဲ႕ အရည္အေသြးမ်ားကိုလဲ ျပန္လည္ သုံးသပ္သင့္ပါတယ္၊ ဦးေနဝင္း ရဲ့ မဆလ တစ္ေခတ္လုံးမွာ ဥပေဒ ဘြဲ့ရမ်ားဟာ တရားေရးဝန္ထမ္း၊ ဥပေဒဝန္ထမ္း စတဲ့ ရာထူးေတြသာ ရရွိျပီး ေကာင္စီအဆင့္ဆင့္က ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ တရားသူၾကီးအဖြဲ႕မ်ားကို အၾကံေပးတဲ့ အဆင့္မွာပဲ ေနခဲ့ၾကရတာပါ၊ ကိုယ္တိုင္ တရားသူၾကီး ျဖစ္ခြင့္မရွိခဲ့ၾကပါ၊ မဆလ ေခတ္သင္႐ိုးညႊန္းတမ္းကလဲ အဲဒီလို ဥပေဒပညာရွင္က တရားသူၾကီးအဖြဲ႕ေတြကို အေထာက္အကူျပဳႏိုင္ရုံ ရည္ရြယ္သင္ၾကားခဲ့တာပါ၊ ဒါေၾကာင့္ တကၠသိုလ္ပညာေရးကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ ဖို႕ၾကိဳးစားေနၾကခ်ိန္မွာ တကၠသိုလ္မ်ားမွာ သင္ၾကားတဲ့ ဥပေဒပညာရပ္မ်ားဟာ ျပည့္စံုလံုေလာက္ဖို႕၊ ေခတ္နဲ႕ ေလ်ာ္ညီဖို႕၊ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ တရားစီရင္ေရးစံနစ္ကို အေထာက္အကူျပဳဖို႕၊ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားရဲ့ စာရိတၱ၊ ေတြးေခၚမႈနဲ႕ ဆုံးျဖတ္မႈေတြကို မွန္ကန္ေျဖာင့္မတ္ေစဖို႕၊ ႏိုင္ငံတကာ ဥပေဒမ်ားကို ႏွံ႕စပ္ဖို႕နဲ႕ အမွန္တရားနဲ႕ တရားဥပေဒ အတြက္ ျပတ္ျပတ္သားသား ခိုင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္ရဲ့မည့္ ဥပေဒပညာရွင္မ်ားကို ေမြးထုတ္ႏိုင္ေအာင္ လႊတ္ေတာ္က အားေပးကူညီ သင့္ပါတယ္၊

(ဆ) တရားရုံး နဲ႕ အက်ဥ္းေထာင္ဆိုတာ အျမဲတြဲလ်က္ရွိေနတဲ့ အဖြဲ႕အစည္းႏွစ္ခုျဖစ္ပါတယ္၊ တရားရုံးက အျပစ္ရွိတယ္ဆိုျပီး ျပစ္ဒါဏ္ခ်မွတ္ ခံရသူေတြကို အက်ဥ္းေထာင္က သတ္မွတ္ထားတဲ့ ျပစ္ဒါဏ္ကာလ တေလွ်ာက္လုံး လက္ခံထိန္းသိမ္းေပးရတာပါ၊ ျပီးခဲ့တဲ့ မဆလ အစိုးရနဲ႕ စစ္အစိုးရအဆက္ဆက္မွာ အက်ဥ္းေထာင္ဆိုတာ လူသားဘဝကို ခ်ိဳးႏွိမ္တဲ့ ငရဲခန္းၾကီးမ်ား ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္၊ အာဏာရွင္ကို ဆန္႕က်င္ရဲၾကသူေတြ တေျမ့ေျမ့နဲ႕ ဂလဲ့စားအေခ်ခံရတဲ့ေနရာ၊ လူေကာင္းေတြကို လူဆိုးျဖစ္ေအာင္ နဲ႕ လူဆိုးေတြကိုပိုျပီးဆိုးေအာင္ ေလ့က်င့္ေပးတဲ့ မေကာင္းဆိုးဝါးသင္တန္းေက်ာင္း၊ ေဖာက္ျပန္တဲ့ အရာရွိမ်ားရဲ့ ေသြးစုတ္ေျမ ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္၊ ဒီအက်ဥ္းေထာင္ၾကီးမ်ားကို လူသားဆန္ေအာင္၊ လူ႕ဂုဏ္သိကၡာမ်ား ဘယ္လိုအေၾကာင္းနဲ႕မွ မဲ့မသြားရေအာင္၊ မွားယြင္းမိသူကို ျပန္လည္ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႕အခြင့္အေရးေပးတဲ့၊ အျပစ္မဲ့သူကို အယူခံအဆင့္ဆင့္နဲ႕ အမွန္တရားရွာေဖြႏိုင္ေအာင္ ကူညီေဖးမႏိုင္မည့္ ေနရာမ်ားျဖစ္လာေအာင္ လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒျပ႒န္းျပဳျပင္သင့္ပါတယ္၊

(ဇ) တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး နဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရးမွာ ျပည္သူလူထုရဲ့ အသံ နဲ႕ ပူးေပါင္းပါဝင္ေရးဟာ အင္မတန္မွ အေရးၾကီးပါတယ္၊ ျပည္သူလူထုဟာ သတ္မွတ္ထားတဲ့ ဥပေဒေတြကို လိုက္နာဖို႕ တာဝန္ရွိသလို ဥပေဒအရ အခြင့္အေရးေတြကို ခံစားခြင့္လဲ ရွိပါတယ္၊ လိုက္နာရမည့္ ဥပေဒ နဲ႕ အခြင့္အေရးေတြကို ျပည္သူလူထုက သိနားလည္ေအာင္ ပညာေပးဖို႕ ဆိုတာလဲ အင္မတန္အေရးၾကီးပါတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အစိုးရအဆက္ဆက္က ျပည္သူလူထုကို ဥပေဒနဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္တာကလြဲလို႕ ျပည္သူလူထုက ဥပေဒေတြကို သိနားလည္ေအာင္ ပညာေပးမႈကို အေလးအနက္ထားျပီး မေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါ၊ ဒီကေန႕အထိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒမွာ ဘာေတြ ျပ႒န္းထားတယ္ဆိုတာကို မသိၾကတဲ့ ျပည္သူမ်ားက သန္းေပါင္းမ်ားစြာ ရွိေနပါတယ္၊ အစိုးရေတြက လူထုအားလုံးထံ ထိထိေရာက္ေရာက္ မေရာက္ရွိၾကတဲ့အခါမွာ လူထုကို လူထုအခ်င္းခ်င္းက ဆက္သြယ္ပညာေပးတာဟာ အေကာင္းဆုံးျဖစ္လာပါတယ္၊ ဒါေၾကာင့္မို႕ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းမ်ား (Civil Society Organizations) နဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာ ရဲ့ အခန္းကဏၰဟာ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာ အေရးၾကီးလာပါတယ္၊ ဒီ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းမ်ားနဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္း႒ာနမ်ား ကပဲ တိုင္းျပည္ရဲ့ ပညာေရး၊ လူမႈေရး၊ စီးပြါးေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ကိစၥေတြမွာ လူထုရဲ့ တာဝန္ေတြ၊ ခံစားခြင့္ေတြကို လူထုသိေအာင္ ပညာေပးရင္း အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရတဲ့ ျပည္သူမ်ားကို အကာအကြယ္ေပးတာေတြ၊ ေဖာက္ျပန္တဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္သူမ်ားကို ေစာင့္ၾကည့္ေဝဘန္တာေတြ လုပ္ၾကပါတယ္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး နဲ႕ လြတ္လပ္မွ်တတဲ့ တရားစီရင္ေရးစံနစ္ တည္ေဆာက္ရာမွာလဲ လူထုကို ပညာေပးမည့္၊ အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္ခံရတဲ့ ျပည္သူမ်ားဘက္က ရပ္တည္မည့္၊ မတရားတဲ့ ဘက္လိုက္တဲ့ တရားစီရင္မႈေတြကို ေဖာ္ထုတ္ေဝဘန္မည့္ လူ႕အခြင့္အေရးေရွ႕ေနအဖြဲ႕မ်ား၊ တရားစီရင္ေရး ေစာင့္ၾကည့္အဖြဲ႕မ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေဟာင္းမ်ားအဖြဲ႕မ်ား၊ အက်ဥ္းေထာင္ ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႕မ်ား၊လူထုအခြင့္အေရးကာကြယ္ေရးေကာ္မီတီမ်ား၊ စတဲ့ လူထုအေျချပဳအဖြဲ႕အစည္းမ်ား လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ဖြဲ႕စည္းရပ္တည္ လႈပ္ရွားႏိုင္ေအာင္၊ သတင္းဂ်ာနယ္မ်ားက အမွန္တရားကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေရးသားေဖာ္ျပႏိုင္ေအာင္ အားေပးတဲ့ ဥပေဒေတြ ကို လႊတ္ေတာ္က ျပ႒န္းေပးဖို႕လိုအပ္ပါတယ္၊

(စ်) ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ အဂတိလိုက္စားမႈကို တိုက္ဖ်က္ဖို႕ အထူးေကာ္မရွင္ေတြ ဖြဲ႕စည္းတာဝန္ေပးတာရွိပါတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အာဆီယံမိတ္ဖက္ႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ၾကတဲ့ ထိုင္း၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ အင္ဒိုနီးရွား ႏိုင္ငံေတြမွာလဲ အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ေကာ္မရွင္ (Anti-Corruption Commission) ေတြ ဖြဲ႕စည္းျပီး၊ အထူးအာဏာေတြ ႏွင္းအပ္ျပီး လာဘ္ေပး လာဘ္ယူမႈေတြကို တိုက္ဖ်က္ေနပါတယ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလဲ အလားတူ အရည္အခ်င္းျပည့္ဝတဲ့ အဂတိလိုက္စားမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး ေကာ္မရွင္ေပၚေပါက္လာေအာင္ လႊတ္ေတာ္က ဥပေဒ ျပ႒န္းေဆာင္ရြက္သင့္ပါတယ္၊ အဲဒီမွာ ေကာ္မရွင္ ရဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးခြင့္မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုလဲ စစ္ေဆးႏိုင္ခြင့္ရွိဖို႕ေတာ့့ လိုပါလိမ့္မယ္၊

(ည) ေနာက္ဆုံးအၾကံေပးခ်င္တာကေတာ့ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရး နဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရးစံနစ္ ေပၚေပါက္ေရးကို ရည္ရြယ္ျပီး ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အမတ္မ်ားဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရဲတဲ့ သတိၱရွိၾကဖို႕ပါပဲ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျပည္သူ သန္းေပါင္း ၆၀ ေက်ာ္ထဲမွာ အခုျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ထဲေရာက္ေနတဲ့ ပုဂိၢဳလ္ ၆၆၄ ဦးမွာပဲ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ျပင္ဆင္ႏိုင္တဲ့ အခြင့္အာဏာရွိပါတယ္၊ အျခား မည္သူမွ ဖြဲ႕စည္းပံုကို မျပင္ႏိုင္ၾကပါ၊ ဒီ ဖြဲ႕စည္းပံုမွာလဲ လူထုရဲ့ အေျခခံအခြင့္အေရးေတြကို ကန္႕သတ္ထားတာေတြ၊ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရးစံနစ္တည္ေဆာက္ေရးကို ဟန္႕တားထားတာေတြ၊ ေပးျပီး ျပန္ယူသြားတဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ေတြ၊ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားရဲ့ အခြင့္အေရးမ်ားကို ပိတ္ပင္ထားတာေတြ အမ်ားၾကီးပါ၊ ျပည္သူကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ လႊတ္ေတာ္ပီသေအာင္ ျပည္သူလူထုအက်ိဳးစီးပြါးအတြက္၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး နဲ႕ လြတ္လပ္တဲ့ တရားစီရင္ေရးစံနစ္ ေပၚေပါက္ေရးအတြက္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအေနနဲ႕ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပံုကို ျပင္ဆင္ရဲၾကဖို႕ လိုပါတယ္၊

တရားမွ်တေသာ ႏိုင္ငံသစ္

တရားမွ်တမႈဆိုတာ ႏိုင္ငံသား အားလုံးအတြက္ အသက္႐ႉဖို႕ ေလကို လိုအပ္သလို လိုအပ္တဲ့အရာပါ၊ ဥပေဒအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ အုပ္ခ်ဳပ္ခံေနၾကရတဲ့ ျပည္သူေတြမွာ ျပ႒န္းထားတဲ့ ဥပေဒေတြက တရားမွ်တမွ၊ ဥပေဒအေထာက္အကူျပဳအဖြဲ႕အစည္းေတြက လူ႕ဂုဏ္သိကၡာနဲ႕ လူ႕အခြင့္အေရးကို ေလးစားမွ၊ တရားစီရင္ေရးစံနစ္က လြတ္လပ္သန္႕ရွင္းမွ၊ တည္ျငိမ္ေအးခ်မ္းမႈဆိုတာကို အျပည့္အဝ ခံစားၾကရမွာပါ၊ တရားစီရင္ေရးမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး နဲ႕ ဥပေဒျပဳေရး အာဏာေတြရဲ့ စြက္ဖက္မႈ၊ လႊမ္းမိုးမႈ ကင္းမွ တရားသူၾကီးေတြ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ တရားစီရင္ႏိုင္မွာပါ၊ တရားစီရင္ေရးအာဏာက လြတ္လပ္မွ်တျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ေရး နဲ႕ ဥပေဒျပဳအာဏာေတြကို ျပန္ျပီး ပဲ့ျပင္ထိန္းေက်ာင္းႏိုင္မွ က်ေနာ္တို႕ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းဟာ ပိုျပီး တိုးတက္သာယာလာမွာပါ၊

ေလးစားစြာ၊ ေအာင္ဒင္
ဇန္နဝါရီ ၆၊ ၂၀၁၃