(ျပည္သူ႕ေခတ္ဂ်ာနယ္၊ အတြဲ ၃၊ အမွတ္ ၁၃၅၊ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂၈၊ ၂၀၁၃၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၈)
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို အနီးၾကည့္ အေ၀းၾကည့္ (၁၁)
ေအာင္ဒင္၊ မတ္ ၅၊ ၂၀၁၃
အပိုင္း (၁၁) ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ႏွင့္ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ဆိုင္ရာ ဥပေဒမ်ားကို ေလ့လာသုံးသပ္ျခင္း (ခ)
မဲဆနၵရွင္မ်ားႏွင့္ ဆက္ဆံေရး
၂၀၁၂ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ နဲ႕ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာဥပေဒမ်ားရဲ့ အခန္း (၄)၊ တာဝန္မ်ား ဆိုတဲ့ အပိုင္း ပုဒ္မ ၉ (စ) နဲ႕ (ဆ) မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားဟာ မဲဆနၵရွင္မ်ားအား လႊတ္ေတာ္အေတြ႕အၾကံုေတြ ျပန္လည္ရွင္းလင္းတင္ျပဖို႕ နဲ႕ မဲဆနၵရွင္မ်ားရဲ့ တင္ျပခ်က္မ်ားနဲ႕ စပ္လ်င္းျပီး လႊတ္ေတာ္ကို ျပန္လည္တင္ျပဖို႕ တာဝန္ရွိတယ္လို႕ ဆိုပါတယ္၊ ဒါဟာလဲ အင္မတန္ေကာင္းမြန္တဲ့ ျပ႒န္းခ်က္ပဲျဖစ္ပါတယ္၊ မဲဆနၵနယ္အလိုက္ ျပည္သူေတြကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက မဲဆနၵရွင္ျပည္သူမ်ားနဲ႕ ပံုမွန္ထိေတြ႕ဆက္ဆံျပီး သူတို႕ရဲ့ တင္ျပခ်က္ေတြကို လႊတ္ေတာ္ကို ျပန္တင္ျပတာ၊ လႊတ္ေတာ္အေတြ႕အၾကံုေတြကို ျပန္လည္ရွင္းျပတာဟာ အေရးၾကီးတဲ့ တာဝန္ေတြပါ၊ ဒါမွလဲ ျပည္သူလူထုနဲ႕ လႊတ္ေတာ္ဆက္ဆံေရးဟာ ပိုျပီးေႏြးေထြးလာမွာပါ၊
တခုမရွင္းတာက တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားေရာ ဒီျပ႒န္းခ်က္မွာ အက်ဳံးဝင္သလား၊ မဝင္ဘူးလား ဆိုတာပါ၊ ဒီဥပေဒရဲ့ ပုဒ္မ ၂ (စ) မွာ "လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ဆိုသည္မွာ ဤဥပေဒပါ ကိစၥအလို႕ငွါ ျပည္သူ႕ (အမ်ိဳးသား) လႊတ္ေတာ္ေရြးေကာက္ပြဲဥပေဒအရ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဥပေဒႏွင့္အညီ အမည္စာရင္းတင္သြင္းသည့္ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တို႕ကို ဆိုလိုသည္" လို႕ အဓိပၸါယ္ဖြင့္ဆိုထားေတာ့ ဒီတာဝန္ေတြဟာ အေရြးခ်ယ္ခံကိုယ္စားလွယ္ေရာ၊ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္မ်ားပါ ထမ္းေဆာင္ရမည့္ တာဝန္ေတြ ျဖစ္တယ္လို႕ ယူဆရမွာပါ၊
အရပ္ဘက္-စစ္ဘက္ ဆက္ဆံေရး (Civil-Military Relation)
တကယ္႕ကိုပဲ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက သက္ဆိုင္ရာ မဲဆနၵရွင္ေတြနဲ႕ ေတြ႕ဆံုျပီး လႊတ္ေတာ္အေတြ႕အၾကံုေတြကို ရွင္းျပ၊ ျပည္သူေတြရဲ့ အသံေတြကိုနားေထာင္ျပီး လႊတ္ေတာ္ကို ျပန္လည္ တင္ျပမယ္ ဆိုရင္ သိပ္ေကာင္းမွာပါ၊ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္မွာ ပါဝင္တဲ့ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ ၁၁၀ က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ ဘယ္ျမိဳ႕၊ ဘယ္ေဒသကိုမွ ကိုယ္စားမျပဳေပမည့္ အနည္းဆုံး သူတို႕ရဲ့ သက္ဆိုင္ရာ တပ္ရင္းတပ္ဖြဲ႕ေတြက တပ္မေတာ္သားေတြ၊ မိသားစုေတြကို ေတြ႕ဆံုဆက္ဆံသင့္ပါတယ္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာပါတဲ့ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ ၅၆ ေယာက္ကေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၁၄၁ (ခ) အရ တိုင္းေဒသၾကီး သို႕မဟုတ္ ျပည္နယ္ တစ္ခုစီအတြက္ ကိုယ္စားလွယ္ ၄ ဦးက်စီ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က အမည္စာရင္းတင္သြင္းတာမို႕ ျပည္နယ္ နဲ႕ တိုင္းေဒသၾကီး တစ္ခုစီမွာ ကိုယ္စားျပဳတဲ့ တပ္မေတာ္သား အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၄ ေယာက္စီ ရွိေနပါတယ္၊ အဲဒီ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ေတြက သူတို႕ရဲ့ မိခင္တပ္ရင္း တပ္ဖြဲ႕ေတြကိုေရာ၊ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္နယ္၊ တိုင္းေဒသၾကီးမ်ားက ျပည္သူေတြကိုေရာ လႊတ္ေတာ္အေတြ႕အၾကံုရွင္းလင္းတာ၊ လူထုအသံနားေထာင္တာ လုပ္သင့္တာေပါ့၊ တပ္မေတာ္သားေတြ နဲ႕ သူတို႕ရဲ့ မိသားစုေတြမွာလဲ လႊတ္ေတာ္ၾကီးကို သူတို႕ရဲ့ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက တဆင့္ ရင္ဖြင့္ခ်င္တာ၊ ေတာင္းဆိုခ်င္တာ၊ တိုင္တန္းခ်င္တာ အမ်ားၾကီးရွိမွာပါ၊
ဒါေပမည့္လဲ ေနာက္ျပႆနာ တစ္ခုက တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ အေရြးခ်ယ္ခံကိုယ္စားလွယ္မ်ားလို လႊတ္ေတာ္ ၅ ႏွစ္သက္တမ္းအျပည့္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ႏိုင္သူမ်ား မဟုတ္ၾကပါ၊ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က သူခန္႕ထားတဲ့ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ကို လႊတ္ေတာ္ထဲက ျပန္ေခၚျပီး ကိုယ္စားလွယ္အသစ္မ်ားနဲ႕ အစားထိုးတာကို လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးေတြ အသစ္ျပန္စတိုင္း ေတြ႕ေနရတာပါ၊ တကယ္ေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါဝင္ျခင္းဟာ ျပည္သူလူထုက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႕ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း တစ္ခုအတြင္း အတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ရင္း အျပန္အလွန္နားလည္ ယံုၾကည္မႈေတြ တည္ေဆာက္လို႕ တိုင္းျပည္ေကာင္းေအာင္ ဝိုင္းဝန္းတည္ေဆာက္ၾကဖို႕ ျဖစ္သင့္ပါတယ္၊ လႊတ္ေတာ္ဆိုင္ရာ ျပ႒န္းခ်က္ ဥပေဒမ်ားဟာလဲ အေရြးခ်ယ္ခံကိုယ္စားလွယ္မ်ားေရာ၊ တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားေရာ အားလုံးအေပၚ အျပည့္အဝ သက္ေရာက္သင့္ပါတယ္၊
အခုအခ်ိန္အထိကေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲက တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္မ်ားဟာ အေရြးခ်ယ္ခံကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႕ အတူတကြ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ျခင္းမရွိ၊ လူထုကို ကိုယ္စားမျပဳ လူထုနဲ႕ မပါတ္သက္ပဲ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္တစ္ေယာက္ထဲကိုပဲ သစၥာခံ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအတြက္ တာဝန္၊ က်င့္ဝတ္ နဲ႕ စည္းကမ္းဆိုင္ရာ ျပ႒န္းခ်က္ေတြဟာလဲ သူတို႕အတြက္ မဟုတ္၊ ငါးႏွစ္ျပည့္ေအာင္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ရွိဖို႕လဲ မေသခ်ာ၊ ဒီလိုနဲ႕ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္မ်ားဟာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ သီးျခားအင္အားစုၾကီး တခုအေနနဲ႕ ရပ္တည္ျပီး လူထုနဲ႕ အလွမ္းေဝးေနဆဲဆိုတာ ဝမ္းနည္းစြာ ေတြ႕ျမင္ေနရပါတယ္၊
မဲဆနၵရွင္မ်ားအေပၚမွာ ပြင့္လင္းပါ
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လူထုနဲ႕ ေတြ႕ဆံုတဲ့အခါ အေရးအၾကီးဆုံးက ေတာ့ ပြင့္လင္းမႈ၊ ႐ိုးသားမႈရွိဖို႕ပါပဲ၊ လႊတ္ေတာ္အေဆာက္အအံုၾကီးက ဘယ္လို ခန္းနားထည္ဝါတာ၊ အစားအေသာက္ေတြက ဘယ္လို ေကာင္းမြန္တာ စတာေတြေျပာဖို႕ထက္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ျပည္သူလူထုအက်ိဳးစီးပြါးအတြက္ သူတို႕ဘာေတြ ေဆာင္ရြက္ခဲ့တယ္၊ ေအာင္ျမင္မႈ၊ အေရးနိမ့္မႈေတြကို ႐ိုးသားစြာ တင္ျပဖို႕ပါ၊ လူထုရဲ့ အသံကို ေလးေလးစားစားနားေထာင္ျပီး ဥပေဒတစ္ခု ျဖစ္သင့္တာကို ျဖစ္ေအာင္ၾကိဳးစားေပးဖို႕ပါ၊
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုမွာေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တိုင္းဟာ ကိုယ္ပိုင္ ဝက္ဆိုက္ (Website) ေတြ ရွိၾကျပီး သူတို႕ရဲ့ လႊတ္ေတာ္တြင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြကို အဲဒီ ဝက္ဆိုက္ေတြမွာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းတင္ျပထားပါတယ္၊ ဥပေဒ တစ္ရပ္ျပ႒န္းအတည္ျပဳႏိုင္ေရးအတြက္ ဦးေဆာင္အဆိုျပဳခဲ့တာေတြ၊ ျပည္သူလူထုအတြက္အက်ိဳးမရွိဘူးလို႕ ယံုၾကည္တဲ့ ဥပေဒေတြ အတည္မျပဳႏိုင္ေအာင္ ကန္႕ကြက္ခဲ့တာေတြ၊ မဲဆနၵရွင္ေတြကိုယ္စား သက္ဆိုင္ရာ ဝန္ၾကီး႒ာနေတြကို ေမးခြန္းေတြ ထုတ္ခဲ့တာေတြ၊ လႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးေတြမွာ ေျပာခဲ့တဲ့ မိန္႕ခြန္းေတြ၊အဆိုျပဳခ်က္ေတြ၊ တင္ျပခဲ့တဲ့ ဥပေဒမူၾကမ္းေတြ၊ သူ႕ကို ဆက္သြယ္ရမည့္ ေနရပ္လိပ္စာ၊ ဖုန္းနံပါတ္၊ အီးေမးလိပ္စာ စသျဖင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ေယာက္နဲ႕ ပါတ္သက္ျပီး ျပည္သူလူထုသိသင့္သမွ်ကို အဲဒီ ဝက္ဆိုက္ေတြမွာ ရွာေဖြ ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္၊ အေရးအၾကီးဆုံးကေတာ့ မဲေပးမႈမွတ္တမ္း (Voting Record) ပါ၊ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ နဲ႕ အထက္လႊတ္ေတာ္ ဝက္ဆိုက္ေတြမွာလဲ ဥပေဒ တစ္ခုျခင္းကို မဲခြဲဆုံးျဖတ္ရာမွာ မဲေပးသူ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ အမည္စာရင္းကို သူတို႕ ေပးခဲ့တဲ့ မဲဆနၵနဲ႕တကြ ထုတ္ျပန္ေၾကညာပါတယ္၊
အဲဒီ မဲေပးမႈမွတ္တမ္းကို ၾကည့္ျပီး မဲဆနၵရွင္ေတြက ဒီလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ သူတို႕ရဲ့ အက်ိဳးစီးပြါးကို အမွတ္တကယ္ ကိုယ္စားျပဳျခင္း ရွိမရွိ သုံးသတ္ေဝဘန္ႏိုင္ၾကပါတယ္၊ တကယ္လို႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္က မဲဆနၵရွင္ေတြ လက္မခံႏိုင္တဲ့ ဥပေဒၾကမ္းကို ေထာက္ခံမဲေပးခဲ့တယ္ ဆိုရင္ အဲဒီ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ဟာ လူထုနဲ႕ ေတြ႕ဆံုပြဲေတြမွာ မဲဆနၵရွင္ေတြရဲ့ ေမးခြန္းထုတ္တာကို ခံရမွာ ျဖစ္သလို သူ႕ဘက္က ရပ္တည္ခ်က္ကိုလဲ မဲဆနၵရွင္ေတြကို ေလးေလးစားစားရွင္းျပရမွာပါ၊
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ အခုအခ်ိန္အထိ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္မွာ မဲခြဲၾကတဲ့ အခါ လက္ေထာင္တာ၊ ဒါမွမဟုတ္ မတ္တပ္ရပ္တာနဲ႕ မဲခြဲၾကျပီး ဘယ္သူ ေထာက္ခံ၊ ဘယ္သူက ကန္႕ကြက္၊ ဘယ္သူက ၾကားေနျပီး ဘယ္သူက မဲေပးဖို႕ ပ်က္ကြက္တယ္ဆိုတာ မွတ္တမ္းတင္ျခင္း၊ ထုတ္ေဖာ္ေၾကညာျခင္း မေတြ႕ရပါ၊ ဒီေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကိုယ္တိုင္က သူတို႕ရဲ့ မဲေပးမႈမွတ္တမ္းကို အမ်ားသိေအာင္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းထုတ္ျပန္ ေၾကညာသင့္ပါတယ္၊ သူတို႕ ဘာေၾကာင့္ ဒီလို မဲေပးခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ သူတို႕ရဲ့ ရပ္တည္ခ်က္ကိုလဲ ရဲရဲရင့္ရင္႕ရွင္းျပသင့္ပါတယ္၊ ဒါဟာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ နဲ႕ တာဝန္ယူမႈ (Transparency and Accountability) ပါ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တိုင္းဟာ မိမိတို႕ ေပးခဲ့တဲ့ မဲဆနၵကို အမ်ားသိေအာင္ ေၾကညာျပီး မိမိရဲ့ မဲဆနၵေၾကာင့္ ျဖစ္လာတဲ့၊ ဒါမွမဟုတ္ ျဖစ္မလာတဲ့ လႊတ္ေတာ္ရဲ့ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြအေပၚ တာဝန္ယူရမွာပါ၊
ဆိုၾကပါစို႕၊ မၾကာေသးခင္က ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ေယာက္က ျပည္ေထာင္စုအစိုးရအဖြဲ႕ဝင္မ်ားအားလုံးနဲ႕ လႊတ္ေတာ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအားလုံး ရဲ့ ပိုင္ဆိုင္မႈေတြကို လူထုသိေအာင္ တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာသင့္ေၾကာင္း အဆိုျပဳေတာ့ အမ်ားစုက ကန္႕ကြက္လို႕ အဲဒီအဆိုအေရးနိမ့္သြားပါတယ္၊ မတရားတဲ့ ဥပေဒ အခ်ိဳ႕ကို ရုတ္သိမ္းေပးဖို႕ တင္ျပတဲ့ အဆိုျပဳခ်က္ဟာလဲ အေရးနိမ့္ခဲ့ပါတယ္၊ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံုရုံးကိစၥအျငင္းပြါးမႈမွာ ခံုရုံးတရားသူၾကီးမ်ားကို ျပစ္တင္စြတ္စြဲျခင္း မျပဳသင့္ပဲ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကိုသာ ျပင္ဆင္ျခင္းျဖင့္ ေျဖရွင္းသင့္ေၾကာင္း အဆိုျပဳခ်က္လဲ အေရးနိမ့္ခဲ့ပါတယ္၊ ကန္႕ကြက္မႈေတြ ရွိေနတဲ့ ၾကားက ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ နဲ႕ လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈမရွိတဲ့ ဥပေဒအသစ္ေတြ အတည္ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္၊ အမ်ားျပည္သူအတြက္ ရီစရာျဖစ္ေနျပီး လြတ္လပ္စြာ ေျပာေရးဆိုခြင့္ကို အၾကီးအက်ယ္ျခိမ္းေျခာက္လိုက္တဲ့ ေဒါက္တာ ဆိပ္ဖြားအေရးယူေရးေကာ္မရွင္ ေပၚေပါက္လာပါတယ္၊ အဲဒီ လႊတ္ေတာ္ရဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈေတြမွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ မိမိတို႕ ဘယ္ဘက္က ဘယ္လို ရပ္တယ္ခဲ့တယ္ ဆိုတာ ရဲရဲဝန္႕ဝန္႕ ေၾကညာသင့္ပါတယ္၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ထုတ္ျပန္တဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြေနာက္မွာ ပုန္းေအာင္းမေနသင့္ပါ၊ ျပည္သူလူထုဟာ သူတို႕ရဲ့ မဲဆနၵနယ္က လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္က ဘယ္လို မဲေပးခဲ့တယ္၊ ဘယ္လို ရပ္တည္ခဲ့တယ္ ဆိုတာကို သိခြင့္ရွိပါတယ္၊ လူထု ဆနၵ၊ လူထုအသံကို ကိုယ္စားျပဳတယ္ ဆိုတဲ့ လႊတ္ေတာ္ဟာလဲ လူထုအေပၚ ႐ိုးသားပြင့္လင္းရမွာပါ၊ ဥပေဒ တစ္ခုျခင္းအလိုက္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ မဲေပးမႈမွတ္တမ္းကို တရားဝင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာသင့္ပါတယ္၊
ဆက္ေရးပါဦးမယ္၊
ေလးစားစြာ၊
ေအာင္ဒင္
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၀၊ ၂၀၁၃
Comments