Maung Luu Yay - Right change and right time for local in Letpadaung ?

ေဒသခံေတြအတြက္ သတၳိရွိရွိ ရင္ဆိုင္ဖုိ႔လုိတဲ့ အေျပာင္းအလဲေရာ ဟုတ္ရဲ႕လား

ေမာင္လူေရး ၊ မတ္ ၂၀၊ ၂၀၁၃

(လက္ပံေတာင္းကို ဖတ္ရႈျခင္း အပိုင္း ၂)

အစီရင္ခံစာ အပိုဒ္ ၇၃ (က) မွာ

“ … သတၳဳတြင္းလုပ္ငန္း ဖက္စပ္စာခ်ဳပ္မ်ား ခ်ဳပ္ဆိုျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္၊ ျမန္မာ့သတၳဳတြင္း နည္းဥပေဒမ်ား အခန္း-၁၆၊ နည္းဥပေဒ ၈၄ ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္အရ သတၳဳတြင္းဝန္ႀကီးဌာနသည္ မည္သည့္ပုဂၢဳိလ္ (သုိ႔မဟုုတ္) အဖြဲ႔အစည္းကိုမဆို ဝန္ႀကီးဌာနလက္ေအာက္ရွိ ႏို္င္ငံေတာ္ပိုင္လုပ္ငန္းတစ္ခုခုႏွင့္ ဓာတ္သတၳဳရွာေဖြျခင္း၊ စမ္းသပ္တုိင္းတာျခင္း (သို႔မဟုတ္) ထုတ္လုပ္ျခင္းဆိုင္ရာ ဖက္စပ္စာခ်ဳပ္မ်ားကို ဥပေဒႏွင့္အညီ ခ်ဳပ္ဆိုႏိုင္သည္ …”

ဆိုတာမွာ ဦးပိုင္ဟာ ဥပေဒရဲ႕ဘယ္အပိုဒ္နဲ႔မွ မညီညြတ္။ သူ႔မွာ ေၾကးနီ ရွာေဖြ၊ ထုတ္လုပ္ႏုိင္သည့္ ကြာလတီရွိဖုိ႔ထားလို႔  ေရာေရာင္ပါေနသည့္ အက္စစ္စက္ရုံသည္ပင္ စံတမ္းေစ့ဘာတစံုတရာမွ မရွိေခ်။ တရားဝင္မႈအတြက္ျပစရာ သတၳဳတြင္းဝန္ႀကီးဌာနေအာက္က ႏုိင္ငံေတာ္ပိုင္လဲ မဟုတ္။

(ခ)မွာ ယခုခ်ဳပ္ဆိုသည့္စာခ်ဳပ္မွာ သတၳဳတြင္းဝန္ႀကီးဌာန၏ လက္ေအာက္ခံအဖဲြ႔အစည္းတစ္ခုႏွင့္ ႏိုင္ငံသားပိုင္ ကုမၸဏီတုိ႔ခ်ဳပ္ဆိုသည္ ့စာခ်ဳပ္မဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံသား ပုဂၢလိက စီးပြားေရးအဖြဲ႔အစည္းျဖစ္သည့္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးဦးပိုင္လီမိတက္ႏွင့္ ႏိုင္ငံျခားကုမၸဏီတို႔ ခ်ဳပ္ဆိုသည့္စာခ်ဳပ္ျဖစ္ပါ၍ ၁၉၈၉ ခုႏွစ္၊ ႏိုင္ငံေတာ္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ားဥပေဒဆုိ္င္ရာ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ား အခန္း(၂)၊ နည္းဥပေဒ ၃(ဂ)ပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ အစိုးရအဖြဲ႔သည္ ဥပေဒပုဒ္မ (၄)ပါ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို က်င့္သံုး၍ ခြင့္ျပဳမိန္႔ကို အမိန္႔ေၾကာ္ညာစာ ထုတ္ျပန္ေပးရန္ လုိအပ္ပါေၾကာင္း တဲ့။

အဲသလိုႀကံဖန္ၿပီး ဆိုင္ရာပိုင္ရာျဖစ္ဖုိ႔အတြက္ ဝန္ႀကီးဌာနကလဲ ခြင့္ျပဳမိန္႔ေပးမထား။

သို႔ကလို ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ဦးပိုင္ၾကားက စာခ်ဳပ္ဟာ တရားမဝင္ေတာ့တဲ့အတြက္ အဲဒီတရားမဝင္စာခ်ဳပ္အေပၚမွီၿပီး ထပ္ဆင့္ခ်ဳပ္ထားတဲ့ ဦးပိုင္နဲ႔ ဝမ္ေဘာင္ စာခ်ဳပ္ဟာလဲ “အလုိလိုပ်က္ျပယ္ၿပီး” ျဖစ္သြားပါတယ္။

အဲဒါေၾကာင့္ ခု ေဒၚစုေျပာတဲ့စာခ်ဳပ္ျပန္ခ်ဳပ္မယ္ဆိုတာဟာ ေဒၚစုေျပာသလုိ ေဒသခံေတြအက်ဳိးစီးပြား၊ ႏုိင္ငံေတာ္အက်ဳိးစီးပြားပါဝင္ေအာင္ျပန္ခ်ဳပ္ျခငး္ဆုိတာထက္ အဲဒါကို ဗန္းျပၿပီး မလိမ့္တပတ္နဲ႔ တရားမဝင္ခဲ့တဲ့စာခ်ဳပ္ကို တရားဝင္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ျခင္းလို႔ဘဲ မွတ္ယူပါတယ္။

ေနာက္တခု  က်ဳပ္လို သာမာန္အရပ္သားဥာဏ္မမီတာက ေျမဧက ရွစ္ေထာင္ (၈၀၀၀) ေက်ာ္ကို တစ္ႏွစ္ငွားရမ္းခ (ႏွစ္ဆယ့္ရွစ္သိန္းေက်ာ္နဲ႔ ႏွစ္ေျခာက္ဆယ္) ကို ျပည္ထဲေရးက ထုတ္ေပးတယ္ဆိုတာပါဘဲ။ သတၳဳတြင္းနဲ႔ မဆိုင္ဘူးလား။

ေဒၚစုက ေဒသခံေတြအက်ဳိးအတြက္လုိ႔ ဘယ္လုိဘဲဆိုဆို၊ အလုပ္အကိုင္အခြင့္အလမ္းေတြရဖုိ႔ ဘယ္ေလာက္ဘဲေျပာေျပာ၊ အစီရင္ခံစာ အပိုဒ္ ၅၄ မွာ …

“လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီသတၳဳတြင္း စီမံကိန္းနယ္ေျမတြင္ သိမ္းဆည္းေျမဧရိယာစုစုေပါင္း (၇၈၆၇ ဒသမ ၇၈ ဧက) အနက္ လယ္ယာစုိက္ပ်ဳိးေျမ  (၅၀၅၇ ဒသမ ၀၀ဧက)  ရွိေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရပါသည္  …” တဲ့။

၅၆ မွာေတာ့

“လက္ပံေတာင္းေတာင္ သတၳဳတြင္းလုပ္သားအင္အားမွာ ႏိုင္ငံျခားသားပညာရွင္ (၁၆၉)  ဦးႏွင့္ ျမန္မာဝန္ထမ္း (၆၆၀) ဦးျဖစ္ေၾကာင္း၊ အသစ္ခန္႔ထားမည့္ အင္ဂ်င္နီယာဘြဲ႔ရမ်ားနွင့္ အျခားဘြဲ႔ရျမန္မာဝန္ထမ္းမ်ား (၁၂၈) ဦးအား …” တဲ့ဗ်ာ။

အဲဒီႏွစ္ခုႏႈိင္းယွဥ္စဥ္းစားၾကည့္ပါ။

သိမ္းခံရတဲ့ လယ္ယာစုိက္ပ်ဳိးေျမ  ၅၀၅၇ ဒသမ ၀၀ဧက( ငါးေထာင္ငါးဆယ့္ခြန္) ဧကမွာ လူေပါင္းဘယ္ေလာက္မ်ား အလုပ္အကိုင္ရခဲ့ၾကပါသနည္း။ မိသားစုေတြအားလံုး လံုၿခံဳခဲ့မွာလဲ ေသခ်ာပါတယ္။ အဲဒါေတြသိမ္းလိုက္ၿပီး လုပ္တဲ့စက္ရုံမွာက ခန္႔ႏိုင္တာက ၆၆၀ (ေျခာက္ရာေျခာက္ဆယ္) ဦးတင္။ ဒါေတာင္ ေဒသခံေတြခ်ည္းမဟုတ္။ ေဒသခံမ်ားက ဘယ္ႏွစ္ေယာက္ဘဲပါမယ္မသိ။ ဆင့္ပါးစပ္ ႏွမ္းပက္သေလာက္သာ။

ေဒၚစုကေတာ့ ေျမတူးတာေတြပါေခၚဖုိ႔ ေျပာတယ္။ စံပယ္ေတာင္နဲ႔ ေၾကးနီေတာင္စီမံကိန္းေၾကာင့္ ေဒသခံေတြ ထံုးဖိုမွာ ရဲဘက္စခန္းကလူေတြလုိ (ေက်ာက္ထုစား) ေနရတယ္တဲ့ခင္ဗ်ား။

နဂိုက လယ္ရွင္ ယာရွင္၊ ကိုယ္ပုိင္လယ္ေျမေတြ။ ကိုူယ့္လယ္ကိုယ့္ယာဆုိေတာ့ကာ တမိသားစုလံုးအလုပ္ရွိရုံတင္မက အခ်ိန္မေရႊးလုပ္ႏုိင္၊ နားလုိက နားႏုိင္။ ကိုယ့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္နဲ႔ကိုယ္။ ကိုယ့္ယံုၾကည္မႈနဲ႔ကိုယ္။ ကိုယ့္ပီတီနဲ႔ကိုယ္။ ဒီႏွစ္ မိုးေလမွန္ရင္ သားေလးကို ရွင္ျပဳမယ္၊ ဟုိေကာင္မ အရြယ္ေရာက္လာၿပီ၊ နားကပ္ကေလးလုပ္ေပးအံုးမွ။ ရြာကဘုုရား ျပန္ျပင္မယ္၊ ကထိန္ခင္းမယ္၊ ဟုိေကာင္ႀကီး လာမဲ့ႏွစ္ ၁၀ တန္းဆိုေတာ့ ၿမိဳ႕တက္ ေဘာ္ဒါထားရမယ္ဆိုတဲ့ အိပ္မက္ေတြကုိယ္စီနဲ႔။

ခုဟာက ခန္႔သူတဦးဘဲ အလုပ္ရွိမယ္။ အဲဒီလူလဲ နားခ်င္တုိင္းနားမရ၊ မကၽြမ္းက်င္တာေတြ လုပ္ကိုင္ရ၊ အႏၱရာယ္ရွိ၊ ေစသည့္ကၽြန္ ထြန္သည့္ႏြား။ ဘဝတပါးျခားေလၿပီ။

အဲဒီလိုကိုယ္ပိုင္အလုပ္အကိုင္မ်ား၊ ကိုယ္ပိုင္ေဒသမ်ားေပ်ာက္ဆံုးတာဟာ သိမ္ငယ္မႈေတြကို ျဖစ္ေပၚေစၿပီး ကၽြမ္းက်င္မႈေတြပါ တျဖည္းျဖည္းေပ်ာက္ဆံုးသြားကာ အဲဒီရပ္ရြာရဲ႕စြမ္းရည္ေတြပါကုန္ခန္းသြားေစပါတယ္။ ဒါဟာ တကယ္ေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ေပ်ာက္ဆံုးမႈရဲ႕အစပါဘဲ။ အဲဒီလူေတြမွာ တန္ဖုိးထားရမဲ့အရာဆုိတာ မရွိေတာ့လုိ႔ပါ။

စာခ်ဳပ္ဟာ၊ က်မေျပာၿပီးၿပီဆိုတဲ့စကားေတြဟာ အဲဒီ ဆင္းရဲသားလူမႈဘဝေတြအေပၚမွာ မွ်တမႈရွိပါ့မလား။

ဒီ အေျပာင္းအလဲဟာ သတၳိရွိစြာ ရင္ဆိုင္ဖုိ႔လုိတဲ့ အေျပာင္းအလဲေရာ ဟုတ္ရဲ႕လားေဒၚစုခင္ဗ်ား။

ေဒၚစုဟာ ေၾကးနီစီမံကိန္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ကတိကဝတ္ေတြကို တာဝန္ယူမယ္ဆိုတာဟာ ဘယ္လုိယူမွာလဲ ရွင္းျပသင့္ပါတယ္။

သူတို႔လဲ ဦးပိုင္နဲ႔တန္းတူ ျပည္သူသားေတြပါ။ သူတို႔ကို တန္းတူအသိအမွတ္မျပဳတာဟာ ျပည္သူသားအျဖစ္က ေလ်ာက်ေစမႈပါဘဲ။

သူတို႔ဘဝေတြကို သူတို႔မပါတဲ့စီရင္မႈတုိင္းဟာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တုိင္းဟာ တရားမွ်တမႈဆီ ဦးမတည္ပါဘူး။ စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္မွာပါတဲ့ ေဒသခံေတြကိုေတာင္ လူစရင္းမသြင္းခ်င္တဲ့အေနအထားမွာ တရားမွ်တမႈကို ဘယ္လုိရွာရမွာလဲ။

ေနာက္ၿပီး ေဒသခံေတြမွာ ျငင္းပယ္ခြင့္မရိွရေတာ့ဘူးလား။ မင္းတုိ႔ဆင္းရဲသားေတြသေဘာတူတူ မတူတူ အေကာင္အထည္ေဖၚမယ္၊ မင္းတုိ႔အတြက္လုပ္သင့္တာေတြလုပ္ေပးမယ္လို႔ ဆိုတာေတြဟာ တကယ္ေတာ့ ေဒသခံေတြဟာ ဘာမွမသိပါဘူး၊ (ငႏုံေတြပါ) လုိ႔ေျပာတာနဲ႔အတူတူပါဘဲ။ ေနာက္ၿပီး ေဒသခံေတြဟာ စီမံကိန္းရဲ႕ဆုိးက်ဳးိေကာင္းက်ဳိးေတြကို အကုန္သိရွိၿပီး ဆံုးျဖတ္ရာမွာပါဝင္ခြင့္ရွိမွသာ ေဒသဆိုင္ရာသယံဇာတခြဲေဝမႈလဲ ညီမွ်မွာေပါ့။

လူတုိင္းမွာ ကိုယ့္ရပ္ ကိုယ့္ရြာ ကိုယ့္ေရေျမရဲ႕တန္ဖိုး၊ ကိုယ့္ယဥ္ေက်းမႈေတြရဲ႕တန္ဖိုးေတြကို ေလးစားျမတ္ႏုိးမႈရွိတယ္။ အဲဒီေလးစားျမတ္ႏိုးမႈဟာ ရွင္သန္ျခင္းပါဘဲ။ အဲဒီေလးစားတန္ဖိုးထားမႈေတြဟာ စီမံကိန္းေတြရဲ႕ဖ်က္ဆီးမႈကို ခံရပါတယ္။ ဒါဟာ ရွင္သန္မႈပါ ဖ်က္ဆီးခံရတာပါ။ ဒီေတာ ဒီေတာင္ ဒီလယ္ ဒီယာေတြဟာ ရွင္သန္မႈအတြက္ လုိအပ္ခ်က္ပါ။ ဒါေတြကို စီးပြားေရးအခြင့္အလမ္းအျဖစ္သတ္မွတ္ၿပီး ၿဖိဳလွဲ ထုတ္ယူလိုက္တာဟာ အဲဒီရွင္္သန္မႈေတြအေပၚ က်ဴးလြန္လိုက္တဲ့ လူသားဆိုင္ရာက်ဴးလြန္မႈႀကီးပါ။

ေကာ္မရွင္ရဲ႕ လယ္တီနဲ႔ပတ္သက္လို႔သံုးသပ္ခ်က္ဟာ အင္မတန္ေပါ့တန္ပါတယ္။ လယ္တီဆိုတာ ျမန္မာ့ဗုဒၶသာသနာရဲ႕မဟာရဟန္းေတာ္ႀကီးပါ။ အဲဒီဆရာေတာ္ႀကီးရဲ႕ ဆက္ဆပ္တန္ဖိုးေတြ ေပ်ာက္ကြယ္သြားတာဟာ ႀကီးမားတဲ့ဆင့္ကဲဆံုးရွဳံးမႈႀကီးေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါလိမ့္မယ္။

ေမာင္လူေရး