ျပင္သစ္ ဘာသာ ေလ့လာစရာ (အပိုုင္း ၅)
Lesson 45( Leçon 5 )
ပါရီေမာင္၊ မတ္ ၆၊ ၂၀၁၃
Lesson 5 ( Leçon 5 )
Les Verbes ( Verb ) ႀကိယာမ်ား
Verbe Conjugaison (သံုးစြဲသည့္ ကတၱားပုဒ္ ႏွင့္ ခ်ိန္ညိွ ေပးျခင္း Verb Form အေႀကာင္း)
သက္ရွိ သို႕ မဟုတ္ သက္မဲ့ အရာဝထၱဳ တခု၏ လုပ္ေဆာင္မွဳ ၊ ျဖစ္တည္မွဳ ၊ တည္ေနရာ စသျဖင့္ ျပဆို ျခင္းမ်ား ကို Verbe မ်ားကေဖၚျပ ႀကပါသည္။ တနည္းအားျဖင့္ ကတၱား ပုဒ္တခု၏ လုပ္ေဆာင္မွဳ ကို ႀကိယာ ပုဒ္ Verbe မ်ားက ေဖၚျပေနပါသည္။ ႀကိယာမ်ားသည္ လွဳပ္ရွားမွဳ သေဘာပါေသာ ႀကိယာမ်ား (ဥပမာ -ေျပးသည္၊ တက္သည္၊ လာသည္၊ ခုန္သည္ ) ႏွင့္ လွဳပ္ရွားမွဳ မပါဝင္ေသာ ႀကိယာမ်ား (ဥပမာ - ေတြးေတာသည္၊ ျဖစ္သည္၊ ထင္ရသည္၊ ႀကံစည္ သည္ ) ဟူ၍ အေနႏွင့္ သဘာဝ ၂ မ်ဳိးေတြ႕ရွိရသည္။
ပံုမွန္ဝါက်မ်ား သံုးစြဲရာတြင္ ႀကိယာ Verbes မ်ားသည္ ကတၱားပုဒ္ Sujets မ်ား၏ အေနာက္တြင္သာ ရွိေနရပါမည္။
( ဥပမာ - Je regarde un film. ) စာေႀကာင္းတြင္ Je သည္ ကတၱားပုဒ္ ေခၚ Sujet , regarde သည္ ႀကည့္သည္ ဆိုေသာ ႀကိယာ Verbe ျဖစ္သည္ ။
ေရွ႕က သင္ခန္းစာတြင္ ေရးခဲ့သလို Verbe တခုကို အဘိဓါန္ တြင္ ေတြ႕သည့္အတိုင္း တိုက္ရိုက္ သံုး၍ မရပါ။ သက္ဆိုင္ရာ ကတၱားပုဒ္ အလိုက္ Conjugaison ဥပေဒသမ်ား အတိုင္း ခ်ိန္ညိွေပးျပီး စာေႀကာင္း တည္ေဆာက္ရပါမည္။
ဥပမာ - ႀကည့္သည္ ဆိုေသာ look , watch ကို Dictionary တြင္ႀကည့္ေသာအခါ "regarder" ဟုေတြ႕ပါမည္။ မူရင္း အတိုင္းျဖစ္ေနေသာ Verbe Infinitif ကိုသာေတြ႕ရပါမည္ ။
Verbe မ်ားကို Verbe Transitif ႏွင့္ Verbe Intransitif ဟူ၍ ခြဲျခားနိုင္ပါသည္ ။
Verbe မ်ား၏ အဆံုးသတ္ စာလံုးကို ႀကည့္ျပီး အုပ္စု (၃) စု ခြဲ ျခားထားပါသည္ ။
Verbe Conjugaison မွန္ကန္စြာ လုပ္နိုင္ရန္ အတြက္ မည္သည့္ အုပ္စုတြင္ပါ ဝင္ သည္ ဆိုသည္ကို သိထား ရမည့္အျပင္ ပံုမွန္မဟုတ္ေသာ Verbe အခ်ဳိ႕ ၏ Conjugaison ပံုစံမ်ားကိုေတာ့ အေသ မွတ္ထားရပါမည္။ ျပင္သစ္ဘာသာ စကားကို ေျပာ ဆို၊ ေရးသား၊ သင္ယူ ေလ့လာေနသမ်ွ မွန္ကန္စြာ သံုးစြဲ သြားရမည္ျဖစ္ပါသည္။
၁ ။ " ...er " ျဖင့္ အဆံုး သတ္ ေသာ Verbe ႀကိယာမ်ား သည္ Conjugaison လုပ္ရန္ အလြယ္ဆံုး ျဖစ္ျပီး အုပ္စု (၁) ဟုသတ္မွတ္ထားပါသည္။
၂ ။ " ...ir " ျဖင့္ အဆံုး သတ္ ေသာ Verbe ႀကိယာမ်ား ထဲမွ အခ်ဳိ႕ သည္ အုပ္စု (၂ ) တြင္ ပါဝင္ပါသည္။
၃ ။ " ...ir " ျဖင့္ အဆံုး သတ္ ေသာ Verbe ႀကိယာ အခ်ဳိ႕၊ "..re" " ...yer" "...oir " ျဖင့္ အဆံုးသတ္ေသာ က်န္ရွိ ႀကိယာမ်ားသည္ အုပ္စု (၃) တြင္ ပါဝင္ပါသည္။
အလြယ္ဆံုးျဖစ္ေသာ အုပ္စု ၁ ၏ ႀကိယာမ်ားကို ဥပမာေပးရလွ်င္ ( ေရွ႕ သင္ခန္းစာမွ regarder ဆိုေသာ ႀကည့္သည္ ဆိုေသာ ႀကိယာကို သက္ဆိုင္ရာ လူပုဂၢိဳလ္ နာမ္စားမ်ား ႏွင့္တြဲျပီး
Conjugaison လုပ္ႀကည့္ရေအာင္ .......( ပစၥဳပၸန္ ကာလအခ်ိန္ျပပုဒ္ အတြက္သာ ) Présent
Regarder ( verbe Infinitif " watch, look ") ႀကည့္သည္
Je regarde Nous regardons
က်ေနာ္၊က်မ ႀကည့္သည္ က်ေနာ္တို႕၊က်မ တို႕ႀကည့္ႀကသည္
Tu regardes Vous regardez
မင္း၊ခင္ဗ်ား၊ရွင္ ႀကည့္သည္ မင္းတို႕၊ခင္ဗ်ားတို႕၊ရွင္တို႕ ႀကည့္ႀကသည္
Il/ Elle regarde Ils/ Elles regardent
သူ ၊ သူမ ႀကည့္သည္ သူတို႕ ၊ သူမတို႕ ႀကည့္ႀကသည္
အထက္ပါ ပံုစံ ( Verbe Conjugaison ) ကိုႀကည့္လွ်င္ သက္ဆိုင္ရာ ကတၱားပုဒ္ မ်ားအတြက္ သံုးထားေသာ ႀကိယာမ်ား ၏ အဆံုးသတ္မ်ားသည္ "e , es, e " တို႕သည္ အနည္းကိန္း ျဖစ္ေသာ ပထမ၊ဒုတိယ၊တတိယလူ မ်ားအတြက္ ျဖစ္ျပီး " ons, ez, ent " တို႕သည္ အမ်ားကိန္း ျဖစ္ေသာ ကတၱားပုဒ္ မ်ား အတြက္ျဖစ္သည္။ အဆံုးသတ္ စာလံုးမ်ားကို ပံုေသမွတ္ယူရပါမည္။
ထို႕ေႀကာင့္ Je သည္ ပထမလူ၊ အနည္းကိန္း Nous သည္ ပထမလူ၊ အမ်ားကိန္း
Tu သည္ ဒုတိယလူ၊ အနည္းကိန္း Vous သည္ ဒုတိယလူ၊ အမ်ားကိန္း
ll/ Elle သည္ တတိယလူ၊ အနည္းကိန္း Ils/ Elles သည္တတိယယလူ၊ အမ်ားကိန္း
ေနာက္ထပ္နမူနာ သီခ်င္းဆိုသည္ ႀကိယာ "Chanter" ကို ေအာက္ကလင့္မွာႀကည့္ပါ။ မူရင္းႀကိယာျဖစ္တဲ့ Verbe Infinitif ကို Chanter ေရွာ့န္ေတ လို႕ အသံထြက္ပါတယ္။
အသံုးမ်ား တဲ့ႀကိယာေတြ ျဖစ္ျပီးအလြယ္ဆံုးျဖစ္တဲ့ အုပ္စု (၁) ဝင္ ေအာက္ကေပးထားတဲ့ Verbes ေတြကို ေလ့က်င့္ခန္းအေနနဲ႕ ကိုယ္တိုင္ ခ်ေရးႀကည့္ပါ။ Verbe Conjugaison လုပ္ပါ ။ အားလံုး သည္ verbe infinitif ျဖစ္သည္။ အသံထြက္ အမွန္ႏွင့္ အေျဖ ကို သိရွိရန္ Youtube တြင္ ျပန္ႀကည့္ပါ ။
ဥပမာ " verbe parler conjugaison " ဆိုျပီးရိုက္ရင္ http://www.youtube.com/watch?v=b42hXdt6V1E
ကိုေတြ႕ရပါမယ္။
parler : ပါ့ခ္ေလ ( ေျပာသည္ )
commencer : ကြန္ မြန္ ေစ ( စသည္. စတင္ျပဳလုပ္သည္ )
ranger : ေရာန္႕ေဂ် ( သိမ္းဆည္း သည္ )
habiter : အာဘိေတ ( ေနထိုင္ သည္ ) h အသံသည္ ထံုးစံအတိုင္း ေဖ်ာက္ထားပါသည္။
travailler : ထရာဗိုင္ေယ ( အလုပ္ လုပ္ သည္ )
écouter : ေအးကူေတ ( နားေထာင္ သည္ ) သရမ်ား၏အေပၚ မွ သေကႍတမ်ားကို သတိထားပါ
fermer : ဖဲ့ခ္ေမ ( ပိတ္ သည္ )
laver : လာ ေဗ ( ေဆးေႀကာ သည္ )
lever : လက္ေဗ ( ထူမ သည္ )
marcher : မာ့ခ္ေရွ ( လမ္းေလွ်ာက္သည၊္ ႀကိတ္ဝါးသည္၊ အလုပ္ျဖစ္သည္ ) သံုးႏွံဳးပံု မ်ားကြဲသည္
tourner : တူးန္ခ္ေန ( လွည့္ ပါတ္ သည္ )
retourner : ရ တူးန္ခ္ေန ( တေနရာမွ ျပန္သည္ ၊ျပန္လည္ လွည့္ ပါတ္ သည္ )
rentrer : ေရာန္႕ ထေရ ( အိမ္သို႕ ျပန္ သည္ )
brancher : ဘေရာန္႕ေရွ ( တပ္ဆင္ သည္ ) မီးႀကိဳး၊ တယ္လီဖံုး ႀကိဳးကိုပလပ္ေခါင္းတြင္တပ္ ျခင္းမ်ဳိး
débrancher : ေဒဘေရာန္႕ေရွ (ျဖဳတ္ သည္ ) မီးႀကိဳး၊ တယ္လီဖံုး ႀကိဳးကိုပလပ္ေခါင္းမွ ျဖဳတ္ ျခင္းမ်ဳိး
assembler :အ စြန္ ဘေလ (တပ္ဆင္သည္) monter လဲသံုးသည္။ အစိတ္အပိုင္းပစၥည္းမ်ား ကို တပ္ဆင္သည္
connecter : ကြန္နက္ေတ ( ဆက္သြယ္သည္၊ တပ္ဆင္သည္ ) မီးႀကိဳး၊ တယ္လီဖံုး ႀကိဳးကိုပလပ္ေခါင္းတြင္တပ္ ျခင္းမ်ဳိး ၊ အင္တာနက္ ဆက္သြယ္သည္။ ( la connection : အင္တာနက္ကြန္နက္ရွင္)
déconnecter : ေဒကြန္နက္ေတ ( ဆက္သြယ္၊ တပ္ဆင္မွဳ ကိုျဖတ္ေတာက္သည္ ) ဆန္႕က်င္ဘက္
contacter : ကြန္တပ္ေတ ( ဆက္သြယ္သည္) လူခ်င္းဆက္သြယ္မွဳ
téléphoner : ေတေလဖိုေန ( ဖံုးဆက္သည္)
préparer : ပေရ ပါေရ ( ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္သည္)
imaginer : အီမာဂ်ီေန ( စိတ္ကူး သည္ ၊မွန္းဆသည္ )
dessiner : ေဒစီေန ( ပံုဆြဲ သည္) "s" ၂ လံုးျဖစ္လ်င္ "s"သံထြက္သည္ဟု ေယဘူယ်မွတ္ပါ
cuisiner : ကြီ ဇီ ေန (ခ်က္ျပဳတ္သည္) "s" ၁ လံုးျဖစ္ေသာေႀကာင့္ "z" သံထြက္ရပါမည္။
( ႀကံဳသလို ႀကိယာမ်ား ထပ္ေပးသြားပါမည္ ။ ႀကိယာတိုင္းကို ျဖစ္နိုင္လ်ွင္ Youtube တြင္အသံ ထြက္ မွန္ေအာင္ ေလ့က်င့္ပါ ။ ႀကိယာတိုင္းကို ပံုစံ အျဖစ္ အထက္က အတိုင္း Regarder verbe ကဲ့သို႕ ကိုယ္တိုင္ ခ်ေရးပါ ။
ႀကိယာ အုပ္စု ၃ ခုတြင္ မပါဝင္ပဲ သီးျခားျဖစ္ေသာ အေရးႀကီးသည့္ ႀကိယာ ၂ ခုကို ေခၚျပလိုပါသည္။
၄င္းတို႕မွာ ျဖစ္ျခင္းျပႀကိယာ " être " ( verb to be ) ႏွင့္ ရွိျခင္းျပ ႀကိယာ " avoir " ( verb to have ) ျဖစ္ႀကပါတယ္။ က်ေနာ့္မွာ ညီတစ္ေယာက္ ညီမ ႏွစ္ေယာက္ရွိတယ္ ၊ သူမသည္ ျပင္သစ္စာ ဆရာမျဖစ္တယ္ ၊ သူသည္ ႀကင္နာတတ္သည္ ... စသည္ျဖင့္ ရွိျခင္း၊ ျဖစ္ျခင္းတို႕ကို ျပဆိုေသာ ႀကိယာအေနႏွင့္ သံုးရန္သာမကပဲ အတိတ္ကာလ အခ်ိန္ျပပုဒ္ Past Tense အပါအဝင္ အျခား အခ်ိန္ျပပုဒ္တြင္ သံုး ရာတြင္ အကူ ႀကိယာ Verbe Auxiliaire အေနႏွင့္သံုးရမည္ ျဖစ္ေသာေႀကာင့္ " être " ႏွင့္ " avoir " တို႕၏ Verbe Conjugaison ကို မပိုင္နိုင္ခဲ့လ်င္ အခ်ိန္ကာလ ညႊန္ျပေသာ စာေႀကာင္းမ်ားတည္ေဆာက္ရန္ ခက္ခဲပါမည္။
être အက္ထ္ ၊ ျဖစ္သည္ Verb " be " ( အေရးႀကီးပါသည္)
Je suis ရဆြီ Nous sommes နဴ ဆြမ္း မ္
က်ေနာ္၊ က်မသည္ ...ျဖစ္သည္ က်ေနာ္တို႕၊ က်မတို႕ သည္ ...ျဖစ္ႀကသည္
Tu es က်ဴ ေအ Vous êtes ဗူ ဇက္ ထ္
ခင္ဗ်ား၊မင္း၊ ရွင္ သည္ ...ျဖစ္သည္ ခင္ဗ်ားတို႕၊မင္းတို႕၊ရွင္တို႕သည္ ...ျဖစ္ႀကသည္
Il / Elle est အီေလ ၊ အယ္လ္ေလ Ils / Elles sont အီဆြန္န္႕ ၊ အယ္ ဆြန္႕န္
သူ၊သူမ သည္ ...ျဖစ္သည္ သူတို႕၊ သူမတို႕ သည္ ...ျဖစ္ႀကသည္
(လင့္မွာ il est/ elle est အျပင္ on est ဟု ေတြ႕ ရမည္။ ပုဂၢိဳလ္ အတိအက် မေဖၚျပပဲ သံုးသည္။ စာေႀကာင္းမ်ား လုပ္ရင္း ရွင္းသြားပါမည္)
avoir အာ ဗြား ၊ ရွိသည္ Verb " have " ( အေရးႀကီးပါသည္)
J'ai ေရ Nous avons နဴ ဇာ ဗြန္
က်ေနာ့္မွာ၊ က်မမွာ ...ရွိသည္ က်ေနာ္တို႕၊ က်မတို႕မွာ ...ရွိႀကသည္
Tu as က်ဴ အ ာ Vous avez ဗူ ဇာေဗ
ခင္ဗ်ားမွာ၊မင္းမွာ ၊ ရွင့္မွာ ...ရွိသည္ ခင္ဗ်ားတို႕မွာ၊မင္းတို႕မွာ ၊ရွင္တို႕မွာ...ရွိႀကသည္
Il / Elle a အီ လာ ၊ အယ္လ္လာ Ils / Elles ont အီဇြန္န္႕ ၊ အယ္ဇြန္႕န္("ဆ"မဟုတ္)
သူ႕မွာ၊သူမမွာ ...ရွိသည္ သူတို႕မွာ၊ သူမတို႕မွာ ...ရွိႀကသည္
ေနာက္ သင္ခန္းစာေတြမွာ စာေႀကာင္း တည္ေဆာက္ႏိုင္ရန္ အတြက္ ဂဏန္းေရတြက္ပံုေတြ ကိုေအာက္ပါလင့္ေတြ နဲ႕ ေလ့က်င့္ပါ ။ ေရတြက္ပံု ၁၁ မွ စျပီး ခက္ခဲ သျဖင့္ ထပ္မံ ရွင္းျပသြားပါမည္။
ဂဏန္း ေရတြက္ပံုမ်ား Les Chiffres ( ေလ ရွိ ဖ္ )
လိုက္ျပီး ရြတ္ဆိုပါ ၊ ခ်ေရးျပီး အလြတ္ရေအာင္ ေလ့က်င့္ ပါ
Comments