သမုိင္းတေကြ႕မွ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား (စာေရးဆရာ ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္)
သန္း၀င္းလႈိင္
မတ္လ ၁၁၊ ၂၀၁၃
ျမန္မာ့သမုိင္းတေကြ႕၌ ထင္႐ွားခဲ့ေသာ ၿဗိတိသွ်စာေရးဆရာတစ္ဦးမွာ ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္ ျဖစ္သည္။ သူသည္ထက္ျမက္ေသာစာေရးဆရာတဦးျဖစ္ျပီးအဖိႏွိပ္ခံတို ့ဘက္မွရပ္တည္ေသာစာေရးဆရာလည္းျဖစ္သည္။သူ၏ ပထမဆုံးလံုးခ်င္း၀တၳဳ ျဖစ္သည့္ Burmese Days မွာ ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္ (George Orwell) စာေပေလ့လာသူတို႔ လက္မလႊတ္ႏိုင္ေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ ျဖစ္သကဲ့သို႔ ျမန္မာျပည္ေနာက္ခံျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသားတို႔ေရးသားၾကသည့္ ၀တၳဳမ်ားထဲတြင္ အထင္႐ွားဆံုးလက္ရာတစ္ခုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံရသည္။
၁၉၃၄ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ Burmese Days ၀တၳဳသည္ ေနာက္ပိုင္းသူဆက္ေရးျဖစ္မည့္ ၀တၳဳအေတာ္မ်ားမ်ားကို ပံုစံခ်ေပးခဲ့ ေသာ ၀တၳဳလည္းျဖစ္သည္ဟု ဆုိႏုိင္သည္။ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေသာ၊ ႐ိုးေျဖာင့္မွန္ကန္မႈမ႐ွိေသာ လူမႈပတ္၀န္းက်င္တစ္ခုအတြင္း အံမ၀င္ခြင္မက် ျဖစ္ေနသည့္ စာနာစိတ္႐ွိသူ၊ မွန္ရာကိုသာလုပ္လိုသူ၊ မတူညီသူမ်ားအၾကားစိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာအရာ အထီးက်န္ျဖစ္ေနသူတို႔အေၾကာင္း ေရးဖြဲ႕ ထားသည့္ ၀တၳဳမ်ားျဖစ္သည္။ Burmese Days တြင္ အဓိက ဇာတ္ေဆာင္သည္ အဂၤလိပ္သစ္ကုမၸဏီတစ္ခုမွ သာမန္အဆင့္အရာ႐ွိတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ သူက လူမ်ိဳးႀကီးစိတ္ဓာတ္၀င္ေနသည့္ သူ႔ပတ္၀န္းက်င္မွ ကိုလိုနီအရာ႐ွိမ်ား၏ ၀င့္၀ါေသာအဆင့္အတန္းခြဲျခားေသာ အျပဳအမူ အက်င့္အႀကံမ်ားကို စိတ္ပ်က္ေနသည္။သူသည္ ျမန္မာမ်ား အိႏၵိယသားမ်ားကို စာနာစိတ္ထားကာ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးဆက္ဆံခ်င္သည္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ေမွ်ာ္မွန္းမထားေသာ ျပႆနာမ်ား ႀကံဳေတြ႕ကာ သူ႔ဘ၀က ေၾကကြဲဖြယ္ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားခဲ့ရသည္ကို ေရးသားထားေလသည္။
,_All_Saints,_Sutton_Courtenay_-_geograph.org.uk_-_362277.jpg)
ျမန္မာ့သမုိင္းတေကြ႕၌ ထင္႐ွားခဲ့ေသာ ၿဗိတိသွ်စာေရးဆရာတစ္ဦးမွာ ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္ ျဖစ္သည္။ သူသည္ထက္ျမက္ေသာစာေရးဆရာတဦးျဖစ္ျပီးအဖိႏွိပ္ခံတို ့ဘက္မွရပ္တည္ေသာစာေရးဆရာလည္းျဖစ္သည္။သူ၏ ပထမဆုံးလံုးခ်င္း၀တၳဳ ျဖစ္သည့္ Burmese Days မွာ ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္ (George Orwell) စာေပေလ့လာသူတို႔ လက္မလႊတ္ႏိုင္ေသာ စာအုပ္တစ္အုပ္ ျဖစ္သကဲ့သို႔ ျမန္မာျပည္ေနာက္ခံျဖင့္ ႏိုင္ငံျခားသားတို႔ေရးသားၾကသည့္ ၀တၳဳမ်ားထဲတြင္ အထင္႐ွားဆံုးလက္ရာတစ္ခုအျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳျခင္းခံရသည္။
၁၉၃၄ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည့္ Burmese Days ၀တၳဳသည္ ေနာက္ပိုင္းသူဆက္ေရးျဖစ္မည့္ ၀တၳဳအေတာ္မ်ားမ်ားကို ပံုစံခ်ေပးခဲ့ ေသာ ၀တၳဳလည္းျဖစ္သည္ဟု ဆုိႏုိင္သည္။ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေသာ၊ ႐ိုးေျဖာင့္မွန္ကန္မႈမ႐ွိေသာ လူမႈပတ္၀န္းက်င္တစ္ခုအတြင္း အံမ၀င္ခြင္မက် ျဖစ္ေနသည့္ စာနာစိတ္႐ွိသူ၊ မွန္ရာကိုသာလုပ္လိုသူ၊ မတူညီသူမ်ားအၾကားစိတ္ပိုင္းဆုိင္ရာအရာ အထီးက်န္ျဖစ္ေနသူတို႔အေၾကာင္း ေရးဖြဲ႕ ထားသည့္ ၀တၳဳမ်ားျဖစ္သည္။ Burmese Days တြင္ အဓိက ဇာတ္ေဆာင္သည္ အဂၤလိပ္သစ္ကုမၸဏီတစ္ခုမွ သာမန္အဆင့္အရာ႐ွိတစ္ဦး ျဖစ္သည္။ သူက လူမ်ိဳးႀကီးစိတ္ဓာတ္၀င္ေနသည့္ သူ႔ပတ္၀န္းက်င္မွ ကိုလိုနီအရာ႐ွိမ်ား၏ ၀င့္၀ါေသာအဆင့္အတန္းခြဲျခားေသာ အျပဳအမူ အက်င့္အႀကံမ်ားကို စိတ္ပ်က္ေနသည္။သူသည္ ျမန္မာမ်ား အိႏၵိယသားမ်ားကို စာနာစိတ္ထားကာ ရင္းရင္းႏွီးႏွီးဆက္ဆံခ်င္သည္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ဆံုးတြင္ ေမွ်ာ္မွန္းမထားေသာ ျပႆနာမ်ား ႀကံဳေတြ႕ကာ သူ႔ဘ၀က ေၾကကြဲဖြယ္ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားခဲ့ရသည္ကို ေရးသားထားေလသည္။
ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္ကို အိႏၵိယျပည္ ဘီဟာနယ္ မြန္တီဟာရီၿမိဳ႕တြင္ ၁၉၀၃ ခုႏွစ္ ဇြန္လ ၂၅ ရက္ေန႔၌ ဖြားျမင္ခဲ့သည္။ သူ၏အမည္ရင္း မွာ အဲရစ္အာသာဘလဲယား (Eric Arthur Blair) ျဖစ္ေသာ္လည္း ‘ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္’ ဟူေသာ ကေလာင္နာမည္ျဖင့္သာ လူသိမ်ားသည္။ ယင္းအမည္ကို သူ႔အသက္၃၀အ႐ြယ္တြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀သည့္ Down and out in Paris and London (ပါလီႏွင့္လန္ဒန္ကအေျခအေနမဲ့ဘ၀) စာအုပ္မွစတင္၍ အသံုးျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ သူ႔ကေလာင္အမည္ ‘ေအာ္၀ဲလ္’ ဆိုသည္မွာ အဂၤလန္ျပည္ အေ႐ွ႕အဂၤလီယာနယ္႐ွိ သူႏွစ္သက္ေသာ ေအာ္၀ဲလ္ျမစ္ (Orwell River) ၏ အမည္ကို ယူထားျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ “ေဂ်ာ့ခ်္” (George) မွာမူ ႐ိုး႐ိုး႐ွင္း႐ွင္းႏွင့္ ဆြဲေဆာင္မႈ႐ွိသည့္ နာမည္တစ္ခုဟု သေဘာက်ကာ သူေ႐ြးခ်ယ္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ေနာက္ပိုင္းတြင္ သူ၏ စာအုပ္မ်ားထင္႐ွားေက်ာ္ ၾကားလာသည္ႏွင့္အမွ် ကေလာင္အမည္ ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္သည္သာ နာမည္အရင္းကဲ့သို႔ လူသိမ်ားလာခဲ့ေလသည္။
စင္စစ္နာမည္ေျပာင္းျခင္းႏွင့္အတူ သူ၏ဘ၀ေနထိုင္မႈပံုသဏၭာန္ပံုမ်ားလည္း ေျပာင္းလဲလာခဲ့သည္ဟု ဆိုႏုိင္သည္။ ဘလဲယားဘ၀တုန္းက သူသည္ ၿဗိတိသွ်ကိုလိုနီအုပ္ခ်ဳပ္မႈအေဆာက္အဦ၏ ေဒါက္တုိင္တစ္ခုျဖစ္ခဲ့သည္။ ေအာ္၀ဲလ္ဘ၀တြင္မူ ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕ အေဆာက္အဦကို ဆန္႔က်င္ပုန္ကန္သည့္ စာေပသမားႏွင့္ ႏိုင္ငံေရးေ၀ဖန္သူအျဖစ္သို႔ ေျပာင္းလဲသြားခဲ့သည္။
သူ႔ဘ၀ကလည္း စိတ္၀င္စားဖြယ္အတိပင္ ျဖစ္သည္။ ကိုလိုနီေခတ္၌ အိႏိၵယတြင္ ေမြးသည့္ အဂၤလိပ္တစ္ေယာက္ျဖစ္သည့္ အားေလ်ာ္စြာ ဘလဲယားသည္ အလိုအေလ်ာက္ပင္ ၿဗိတိသွ်အ႐ွင္သခင္လူတန္းစားထဲတြင္ ပါ၀င္ခဲ့သည္။ အဖိုးျဖစ္သူ ခ်ားလ္ဘလဲယားမွာ ေဒါဆက္ၿမိဳ႕႐ွိ ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာေသာ ၿမိဳ႕မ်က္ႏွာဖံုးျဖစ္သလို၊ အဖြားျဖစ္သူ ေလဒီေမရီဖန္းမွာ ႐ွစ္ဆက္ေျမာက္ အားလ္ဘြဲ႕ရ ၀က္စ္မိုလန္းၿမိဳ႕စားႀကီး ေသာမတ္စ္ဖန္း၏ သမီးျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ သူ႔ဖခင္ ရစ္ခ်တ္ဘလဲယားမွာ အစိုးရဘိန္းဌာန (Opium Department) မွာ အရာ႐ွိငယ္တစ္ဦးမွ်သာ ျဖစ္သည္။ ျပင္သစ္ႏြယ္ဖြားတစ္ဦးျဖစ္သည့္ သူ၏မိခင္ အီဒါဘလဲယား (Ida Mabel Blair) မွာလည္း ခ်မ္းသာေသာ မ်ိဳး႐ိုးက ဆင္းသက္လာသူမဟုတ္ေခ်။ ထူးျခားသည္မွာ မိခင္ျဖစ္သူသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕၌ ႀကီးျပင္းလာခဲ့သူျဖစ္ သည္။ သူ႔မိဘမ်ားမွာ မိမိတို႔ေနထိုင္လိုသည့္ အေဆာင္အေယာင္အဆင့္အတန္းကို မမီမကမ္းလွမ္းေနရသည့္ လူလတ္တန္းစားအလႊာထဲက ဟု ဆိုရေပမည္။ ေနာင္တြင္ ယင္းအလႊာထဲမွ လူမ်ားကို ေအာ္၀ဲလ္က အဂၤလိပ္ေ၀ါဟာရ Landed gentry (ေျမ႐ွင္သူရဲေကာင္းမ်ိဳး) ဟူေသာ စကားမွ ဆင့္ပြားယူကာ ေျမမဲ့သူေကာင္းမ်ိဳး (Landless gentry) ဟူ၍ ေလွာ္ေျပာင္ေခၚေ၀ၚခဲ့သည္။
အိႏၵိယတြင္ သူၾကာၾကာမေနခဲ့ရေပ။ တစ္ႏွစ္သားေလာက္မွာပင္ မိခင္ႏွင့္အတူ အဂၤလန္သို႔ ျပန္လည္ေနထိုင္သည္။ အသက္ ၅ ႏွစ္ အ႐ြယ္တြင္ ဟဲင္ေလအြန္တိမ္း(စ္) (Henley-on-Thames) ၿမိဳ႕ကေလး႐ွိ အဂၤလီကန္စာသင္ေက်ာင္းသို႔ တက္ေရာက္သည္။ ၁၉၁၁ တြင္ သူ႔အား အိစဘုန္းၿမိဳ႕႐ွိ စိန္႔ဆိုင္ပရီယန္ေက်ာင္းသို႔ ပို႔ၾကသည္။ စိန္႔ဆုိင္ပရီယန္၌ ေဘာ္ဒါေဆာင္ေန၍ ေက်ာင္းတက္ရသည့္ နာမည္ႀကီး ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းျဖစ္လာေသာေၾကာင့္ စရိတ္စက ႀကီးသည္။ သို႔ေသာ္ ပညာသင္ဆုရသျဖင့္ မိဘမ်ားက ေက်ာင္းစားရိတ္ တစ္၀က္ကိုသာ ေပးၾကရသည္။ ေက်ာင္းတြင္ သူသည္ အျခားသူမ်ားထက္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးေသာေၾကာင့္ ေက်ာင္းေနမေပ်ာ္ခဲ့ေပ။ လူအမ်ားၾကား ေရာေရာေႏွာေႏွာ မေနတတ္သလို၊ မ႐ႊင္ပ်ေသာအမူအရာႏွင့္ ကြဲျပားျခားနားေနသူျဖစ္သည္။ စိတ္မခ်မ္းေျမ့ခဲ့သည့္ ထိုစဥ္ကာလ သူ႔ဘ၀အေၾကာင္းကို “Such, Such Were the Joys” အမည္ အက္ေဆး(စာတမ္းငယ္) တစ္ေစာင္ သူေရးသားခဲ့သည္။ ၄င္းအက္ေဆးမွာ သူကြယ္လြန္ၿပီး သံုးႏွစ္အၾကာ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္မွ ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။
စိန္႔ဆိုင္ပရီယန္တြင္ သူသည္ ပညာထူးခၽြန္သျဖင့္ၤလန္ဒန္ျမိဳ့႐ွိထိပ္တန္းေကာလိပ္ေက်ာင္းႏွစ္ခုသို႔ တက္ေရာက္ႏုိင္ရန္ ပညာသင္ဆုရ ႐ွိခဲ့သည္။ သူက အီတန္ေကာလိပ္ကို ေ႐ြးခ်ယ္ကာ ၁၉၁၇ မွ ၁၉၂၁ အထိ တက္ေရာက္သင္ၾကားခဲ့သည္။ အီတန္၌ေနစဥ္ ေကာလိပ္စာေစာင္၊ ဂ်ာနယ္မ်ားတြင္ ေဆာင္းပါးမ်ား၊ ကဗ်ာမ်ား စတင္ေရးသားခဲ့သည္။ သူေရးဖြဲ႕ခဲ့ေသာ ကဗ်ာမ်ားကို Henley and South Oxford-Shire Standard မဂၢဇင္း၌ ေဖာ္ျပခံရသည္။
အီတန္မွ ေအာင္ၿပီးေနာက္တြင္မူ တကၠသိုလ္ပညာဆက္လက္သင္ၾကားမေနေတာ့ဘဲ မိဘမ်ားအစဥ္အလာအတုိင္း အမႈထမ္း ေလာကသို႔ ၀င္ေရာက္ရန္ဆံုးျဖတ္ခဲ့သည္။ သို႔ႏွင့္ ၁၉၂၂ ခုႏွစ္မွာပင္ျဗိတိသွ်အင္ပိုင္ယာပုလိပ္(ရဲ)ဝန္ထမ္းစာေမးပဲြေျဖဆိုရာအဆင့္ (၇)ျဖင့္ေအာင္ခဲ့သည္။ထို့ေနာက္ၿဗိတိသွ်လက္ေအာက္အိႏိၵယျပည္ထဲတြင္ပါ၀င္ေနသည့္ျမန္မာျပည္သို႔လက္ေထာက္ခ႐ိုင္ရဲ၀န္ေထာက္အျဖစ္ ေရာက္႐ွိကာ နယ္ၿမိဳ႕အခ်ိဳ႕တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ရသည္။ သူစတင္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည့္ ၿမိဳ႕မွာ အဖြားျဖစ္သူ ေနထုိင္ခဲ့ရာ ေမာ္လၿမိဳင္ၿမိဳ႕ ျဖစ္သည္။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၂၆ ဒီဇင္ဘာလတြင္ ကသာၿမိဳ႕သို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းတာ၀န္ထမ္းေဆာင္သည္။
ယင္းေနာက္ မႏၱေလး၊သံလ်င္ၿမိဳ႕ႏွင့္ အင္းစိန္အက်ဥ္းေထာင္တို႔၌ တာ၀န္ထမ္း႐ြက္ခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္ေရာက္စ ပထမႏွစ္မ်ားအတြင္း သူ႔အား ၿဗိတိသွ် အင္ပါယာ၏ စံျပ၀န္ထမ္းေကာင္းတစ္ဦးသဖြယ္ ျမင္ေတြ႕ရေသာ္လည္း ျမန္မာျပည္သူမ်ားအေပၚ အုပ္စိုးသူ နယ္ခ်ဲ႕ဗ်ဴ႐ိုကေရစီက အႏိုင္က်င့္၊ ဗိုလ္က်၊ ေသြးခြဲ၊ အဆင့္အတန္းခြဲ၍ ေငြ၀ယ္ကၽြန္ကဲ့သို႔ ျပဳမူဆက္ဆံေနပံုကို ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရၿပီးေနာက္ ျမန္မာျပည္တြင္ ကိုလိုနီရဲအရာ႐ွိတစ္ဦး အျဖစ္ ထမ္း႐ြက္ေနရသည့္ သူ႔ဘ၀ကို မေက်နပ္ မႏွစ္ၿမိဳ႕ႏုိင္ျဖစ္လာခဲ့ရသည္။
ထိုကာလ သူ႔အေတြ႕အႀကံဳမ်ာ၊ ခံစားခ်က္မ်ားႏွင့္ အေတြ႕အျမင္မ်ားကို Burmese Days ၀တၳဳတြင္လည္းေကာင္း၊ Shooting on Elephant (ဆင္ပစ္ထြက္ျခင္း)၊ A Hanging (ႀကိဳးမိန္႔ေပးျခင္း) ေခါင္းစဥ္တပ္ ကိုယ္ေတြ႕ေဆာင္းပါးႏွစ္ပုဒ္တြင္လည္းေကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပ ခဲ့ သည္။ ၄င္းေဆာင္းပါးႏွစ္ပုဒ္လံုးပင္ အလြန္ရသေျမာက္လွေသာ လက္ရာမ်ားအျဖစ္ ထင္႐ွား၍ ကမၻာ့ဂႏၱ၀င္အက္ေဆး (စာတမ္းငယ္) စာစုမ်ားထဲတြင္ မၾကာခဏ ေ႐ြးခ်ယ္ေဖာ္ျပျခင္းခံရေလသည္။
ထို႔ေနာက္ ၁၉၂၇ ခုႏွစ္တြင္ သူအလုပ္မွ ခြင့္ယူၿပီး အဂၤလန္ျပည္သို႔ ျပန္လာခဲ့သည္။ သို႔ေသာ္ ခြင့္ေစ့ၿပီးလွ်င္လည္း ျပန္သြားရန္ွဆႏၵ မ႐ွိေတာ့ေပ။ သို႔ႏွင့္ ၁၉၂၈ ခုႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၁ ရက္ေန႔တြင္ ရဲအရာ႐ွိရာထူးမွ သူႏႈတ္ထြက္လုိက္ေလသည္။ မလြတ္လပ္ေသာ အမႈထမ္းဘ၀ ကို စြန္႔ခြာကာ လြတ္လပ္မႈ႐ွိသည္ဟု ယူဆေသာ စာေရးဆရာဘ၀သို႔ ကူးေျပာင္းရန္ ဆံုးျဖတ္ေ႐ြးခ်ယ္လုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။
သို႔ေသာ္ ပီပီသသ စာေရးဆရာဘ၀မေရာက္မီ သူပထမဆံုးေရာက္႐ွိသြားသည္က ဆင္းရဲသားဘ၀ျဖစ္သည္။ ဆင္းရဲသားအမ်ားစု ေနထိုင္ရာ လန္ဒန္အေ႐ွ႕ဖ်ားရပ္ကြက္သို႔ ေျပာင္းေ႐ႊ႕လာခဲ့ၿပီး ေစ်းေပါေသာ တည္းအိမ္ခန္းမ်ား၌ ငွားရမ္းေနထိုင္ခဲ့သည္။ ဆင္းရဲသားမ်ား ၾကား၌ သူကိုယ္တုိင္ သူဆင္းရဲတစ္ဦးအျဖစ္ ေနထိုင္ရမႈကို စိတ္ေက်နပ္မႈ ရ႐ွိခဲ့သည္ ဟု ဆိုသည္။ အေၾကာင္းမွာ ျမန္မာျပည္၌႐ွိေနစဥ္က လူမ်ိဳးကြဲျပားမႈ၊ အုပ္စိုးသူႏွင့္ အုပ္စိုးခံဟူေသာ အေနအထားကြာျခားမႈမ်ားေၾကာင့္ ပတ္၀န္းက်င္႐ွိ ျမန္မာလူမ်ိဳးမ်ားႏွင့္ ရင္းရင္းႏွီးႏွီး ဆက္ဆံ ေပါင္းသင္းျခင္းမျပဳႏုိင္ဘဲ ႐ွိခဲ့ရာ သည္အျဖစ္ ကို သူအၿမဲသတိရေနၿပီး သည္အတြက္ အျပစ္႐ွိသလို ခံစားရေသာေၾကာင့္ အစိုးရ၀န္ထမ္းဘ၀ မွ ႏႈတ္ထြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
၁၉၂၈ ခုႏွစ္ထဲမွာပင္ သူသည္ ပါရီၿမိဳ႕သို႔ ေ႐ႊ႕ေျပာင္းခဲ့ျပန္သည္။ သီးျခားလြတ္လပ္ေသာ စာေရးဆရာ (Freelance writer) တစ္ဦး အျဖစ္ ရပ္တည္ရန္ ရည္႐ြယ္၍ သြားေရာက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ ထိုစဥ္က သူ႔စာမ်ားကို အသိအမွတ္ျပဳျခင္းမခံရေသးသျဖင့္ ရပ္တည္ေရး ခက္ခဲလာသည္။ ဟိုတယ္မ်ား၊ စားေသာက္ဆိုင္မ်ား၌ အိုးေဆး ပန္းကန္ေဆး စသည့္ ေအာက္ေျခသိမ္းအလုပ္မ်ားကို လုပ္ကိုင္ရင္း ပါရီ႐ွိ ဆင္းရဲသားရပ္ကြက္တြင္ ျဖစ္သလို ေနထိုင္ခဲ့ရသည္။ ယင္းေနာက္ ၀င္ေငြလည္း ပံုမွန္မ႐ွိ၊ က်န္းမာေရးလည္း ခ်ိဳ႕ယြင္းလာသျဖင့္ အဂၤလန္သို႔ ျပန္ခဲ့ရျပန္သည္။ အ႐ႈံးထဲမွ အျမတ္ဆိုသလို ထိုစဥ္က အေတြ႕အႀကံဳမ်ားသည္ ေနာင္တြင္ သူသည္ Down and out in Paris and London (ပါရီ ႏွင့္ လန္ဒန္က အေျခအေနမဲ့ဘ၀) စာအုပ္ကို ေရးသားရန္အတြက္ အခ်က္အလက္မ်ားျဖစ္လာခဲ့သည္။ ျဖစ္ရပ္မွန္မ်ားကို ၀တၳဳသဖြယ္ စီစဥ္ခ်ိတ္ဆက္ေရးသားသည့္ ၄င္းစာအုပ္ကို ၁၉၃၃ ခုႏွစ္ တြင္ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေ၀ခဲ့ရာ ယင္းစာအုပ္ျဖင့္ စာေပနယ္တြင္ နာမည္အသင့္အတင့္ ရ႐ွိခဲ့သည္။
ထို႔ေနာက္ ၁၉၃၄ ခုႏွစ္တြင္ ပထမဆံုး လံုးခ်င္း၀တၳဳျဖစ္သည့္ Burmese Days စာအုပ္ကို ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့ရာ စာေပေလာက၌ ထင္႐ွားလာခဲ့သည္။ ထုိမွတဖန္ ၁၉၃၅ တြင္ ဒုတိယေျမာက္လံုခ်င္း၀တၳဳျဖစ္သည့္ A Cleryman’s Daughter (ဘုန္းေတာ္ႀကီး၏သမီး) ကို ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ယင္း၀တၳဳတြင္ အဓိကဇာတ္ေဆာင္မွာ ေပ်ာ္႐ႊင္ခ်မ္းေျမ့မႈကင္းမဲ့သည့္ အပ်ိဳႀကီးတစ္ေယာက္ျဖစ္သည္။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ေ၀သည့္ Keep the Aspidistra Flying ၀တၳဳ၌မူ စာေပအႏုပညာ၀ါသနာပါေသာ္လည္း စာအုပ္ေရာင္းေသာအလုပ္ကိုသာ လုပ္ကိုင္ေနရသူတစ္ဦး၏ ဘ၀ကို ေရးဖြဲ႕ထားသည္။ ယင္း၀တၳဳႏွစ္အုပ္စလံုးသည္ သူ႔ဘ၀အေတြ႕အႀကံဳမ်ားမွ ေပၚထြက္လာေသာ ၀တၳဳမ်ားပင္ ျဖစ္သည္။ ပထမ ၀တၳဳမွာ ၁၉၃၃ ခုႏွစ္က ပုဂၢလိက ေက်ာင္းတစ္ေက်ာင္းတြင္ ဆရာအျဖစ္၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ခဲ့စဥ္က အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကို အေျခခံ၍ ေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ဒုတိယစာအုပ္မွာ ၁၉၃၄ မွ ၁၉၃၆ အထိ စာအုပ္ေဟာင္းဆုိင္တစ္ဆုိင္တြင္ လုပ္ကိုင္ခဲ့ရသည့္ အေတြ႕အႀကံဳ ကို အမွီျပ၍ ေရးသားထားျခင္းျဖစ္ေလသည္။
ကိုလိုနီနယ္ခ်ဲ႕စနစ္ကို မုန္းတီးေသာစိတ္အေျခခံေၾကာင့္ ေအာ္၀ဲလ္က လူလတ္တန္းစားဘ၀အေနအထိုင္မ်ားကိုပါ မႏွစ္ၿမိဳ႕ျဖစ္ခဲ့ သလို သူ၏ ႏိုင္ငံေရးအျမင္မ်ားလည္း သိသိသာသာပင္ ေျပာင္းလဲခဲ့သည္။ ျမန္မာျပည္မွ ျပန္ေရာက္စမွာပင္ သူ႔ကိုယ္သူ မင္းမဲ့၀ါဒီ (anarchist) ဟု ေၾကညာေျပာဆိုခဲ့ၿပီး ႏွစ္အတန္ၾကာေအာင္ ၄င္းခံယူခ်က္အတိုင္း ေနထုိင္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၀ျပည္လြန္ႏွစ္မ်ားတြင္ လက္၀ဲအယူအဆမ်ားကို တိမ္းညြတ္၍ သူ႔ကိုယ္သူ ဆို႐ွယ္လစ္၀ါဒီဟု မွတ္ယူခဲ့ျပန္သည္။ သို႔ေသာ္ သူ႔၌ လူတစ္ဦးခ်င္းတို႔၏ လြတ္လပ္စြာ ဆုံးျဖတ္လုပ္ကိုင္ခြင့္ကို ေလးစားတန္ဖိုးထားေသာ ခံယူခ်က္က ခိုင္ခုိင္ၿမဲၿမဲအျမစ္တြယ္လ်က္႐ွိရာ ကြန္ျမဴနစ္ဟု ေၾကညာျဖစ္သည့္ အဆင့္အထိ သူမေရာက္႐ွိခဲ့ေပ။ ထို႔ေနာက္ ၁၉၃၅ ႏွင့္ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္တြင္ A Clergyman’s Daughter ႏွင့္ Keep the Aspidistra Flying ၀တၳဳ တို႔ကို ေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။
၁၉၃၆ခုႏွစ္တြင္ ေအာ္၀ဲလ္အား လက္၀ဲစာအုပ္အသင္း Left Book Club မွ ထုတ္ေ၀သူ ဗစ္တာဂိုလဲင္း(ဇ) က စီးပြားေရးအလြန္အမင္း က်ဆင္းေနသည့္ အဂၤလန္ေျမာက္ပိုင္းမွုအလုပ္သမားလူတန္းစားတုိ႔၏ ဆင္းရဲမြဲေတေသာ ဘ၀အေျခအေနမ်ားကို သြားေရာက္ေလ့လာေရး သားရန္ အလုပ္အပ္ရာ ယင္း၏ ရလဒ္အျဖစ္ ၁၉၃၇ တြင္ The Road to Wigan Pier စာအုပ္ထြက္လာခဲ့သည္။ ႏုိင္ငံေရးစာအုပ္စာတမ္းမ်ာထဲ တြင္ တစ္ဘာသာထူးျခားသည့္ ၄င္းစာအုပ္ပထမပိုင္းတြင္ ေက်ာက္မီးေသြးတြင္း နယ္ေျမမ်ား၌ ဆင္းရဲသားအလုပ္သမားမ်ား၊ အလုပ္လက္မဲ့ မ်ားႏွင့္ အတူတကြ ေနထိုင္ကာ ေလ့လာ၍ အေသးစိတ္ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။ ဒုတိယပိုင္းတြင္မူ ထိုစဥ္က ျဖစ္ပြားေနသည့္ ဆို႐ွယ္လစ္ လႈပ္႐ွားမႈမ်ား၏ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္၊ အားနည္းခ်က္မ်ားကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေ၀ဖန္ေထာက္ျပထားသည္။
ထုိစာအုပ္ပံုႏွိပ္ခ်ိန္တြင္ ေအာ္၀ဲလ္မွာ စပိန္ျပည္သို႔ ေရာက္႐ွိေနသည္။ မူလက စပိန္ျပည္တြင္းစစ္အေၾကာင္း သတင္းေရးသားျဖစ္ ေသာ္လည္း ေနာက္ပိုင္းတြင္မူ ရီပတ္ဗလီကင္ ျပည္သူ႔စစ္မ်ားႏွင့္ လက္တြဲမိကာ အာရဂြန္ (Aragon) ႏွင့္ အယ္က်ဴဘိုင္အဲလ္ (Alcubierre) ေ႐ွ႕တန္းစစ္မ်က္ႏွာမ်ားတြင္ ပါ၀င္တုိက္ခုိက္ခဲ့သည္။ အယ္က်ဴဘုိင္အဲလ္တြင္ ဒုဗိုလ္အဆင့္ျဖင့္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ဒဏ္ရာျပင္းထန္စြာ ရ႐ွိခဲ့သည္။ လည္ပင္းကိုလည္း ထိမွန္ခဲ့ေသာေၾကာင့္ ကံေကာင္းေထာက္မ၍ အသက္မေသခဲ့ေခ်။ သို႔ေသာ္ စကားသံပ်က္ကာ တစ္သက္တာ ပတ္လံုး ပံုမွန္အသံျပန္မရေတာ့ေပ။
စပိန္ျပည္မွ အေတြ႕အႀကံဳမ်ားကို အေျခခံ၍ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ Homage to Catalonia စာအုပ္ကုိ ေရးသားခဲ့သည္။ အဆိုပါစာအုပ္၌ လက္၀ဲအုပ္စုအခ်င္းခ်င္းၾကား အကြဲအၿပဲမ်ားႏွင့္ စတာလင္ၾသဇာခံ ကြန္ျမဴနစ္တို႔က အျခားဆို႐ွယ္လစ္မ်ားအား ႏုိင္ငံေရးၿပိဳင္ဘက္မ်ားအျဖစ္ သေဘာထားကာ အျပင္းအထန္တုိက္ခိုက္ႏွိပ္ကြပ္ေနပံုမ်ားကိုပါ သူက ေဖာ္ထုတ္ေရးသားထားေလသည္။
ယင္းစာအုပ္ၿပီးေနာက္ ၁၉၃၉ တြင္ အဂၤလန္ျပည္၌ ေရးသားသည့္ Coming up for Air စာအုပ္ကို ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ အဆိုပါ စာအုပ္ တြင္မူ အစဥ္အလာ လူမႈစနစ္မ်ားကို လက္မခံခ်င္၊ ခ်ိဳးေဖာက္ခ်င္တတ္သည့္ သူ႔အစဥ္အလာကို ထိန္းသိမ္းလိုေသာ သေဘာဆႏၵမ်ိဳးကိုလည္း တစိတ္တေဒသ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထို႔အျပင္ စာအုပ္၌ သက္ႀကီးပိုင္းပုဂၢိဳလ္တစ္ေယာက္၏ ျပန္လည္တမ္းတအမွတ္ရခ်က္မ်ားအားျဖင့္ တခါက အဂၤလန္၏သာယာခ်မ္းေျမ႕ပံုမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္ကာ အနာဂတ္၌ ႀကံဳေတြ႕ရႏုိင္သည့္ စစ္မက္မ်ားႏွင့္ ဖက္ဆစ္၀ါဒအႏၱရာယ္တို႔အတြက္ သူ၏ စိုးရိမ္ပူပန္ခ်က္မ်ားကို တင္ျပထားသည္။
ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီး (၁၉၃၉-၁၉၄၅) ျဖစ္ပြားလာသည့္အခါ စစ္မႈထမ္းခြင့္မရေသာ ေအာ္၀ဲလ္သည္ ဘီဘီစီသတင္းဌာန၏ အိႏၵိယ ဌာနခြဲတြင္ ၀င္ေရာက္လုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၄၃တြင္ ဘီဘီစီမွ ႏႈတ္ထြက္၍ Tribune သတင္းစာ၌ စာေပပိုင္းဆုိင္ရာ အယ္ဒီတာအျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ခဲ့သည္။ ထရီျဗြန္းသတင္းစာမွာ ေလဘာပါတီေခါင္းေဆာင္ Aneurin Bevan ႏွင့္ ပတ္သက္သည့္ လက္၀ဲယိမ္းဆို႐ွယ္လစ္သတင္း စာတစ္ေစာင္ ျဖစ္သည္။ ထိုကာလအတြင္း ေအာ္၀ဲလ္သည္ စာေပအေျမာက္အျမားကို ေရးသားျဖစ္ခဲ့သည္။ သတင္းစာေဆာင္းပါးမ်ား၊ စာအုပ္ေ၀ဖန္ခ်က္မ်ား၊ ခ်ားလ္ဒစ္ကင္း၊ ႐ုဒ္ယာ့ဒ္ကစ္ပလင္း စသည့္ ဂႏၱ၀င္အဂၤလိပ္စာေရးဆရာႀကီးမ်ား၏ စာေပမ်ားအေၾကာင္းကို ခြဲျခမ္း စိတ္ျဖာေလ့လာသည္။ စာတမ္းမ်ားအျပင္ ၿဗိတိသွ်နိုင္ငံေရးႏွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္ သူ႔အယူအဆမ်ားကို ေဖာ္ထုတ္တင္ျပေသာ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ေရးသားခဲ့သည။္
၁၉၄၅ တြင္ ကမၻာေက်ာ္ Animal Farm (ေျခေလးေခ်ာင္းေတာ္လွန္ေရး) ကို ေရးသားခဲ့သည္။ ယင္း၀တၳဳသည္ ႏုိင္ငံေရးဦးတည္ခ်က္ ႏွင့္ အႏုပညာရသတို႔ကို တသားတည္းေပါင္းစပ္ႏုိင္ရန္ တမင္တကာ ရည္႐ြယ္၍ ေရးသားခဲ့ေၾကာင္း Why I Write အမည္႐ွိ ေဆာင္းပါး ၁၉၄၆ တြင္ ေအာ္၀ဲလ္က ေရးသားခဲ့သည္။ ၄င္း၀တၳဳသည္ လူလူခ်င္းတန္းတူညီမွ်ေရး၊ ေခါင္းပံုျဖတ္ခံေသြးစုပ္ျခယ္လွယ္ခံဘ၀မွ လြတ္ေျမာက္ေရး စသည့္အေတြးအေခၚမ်ားျဖင့္ စည္း႐ုံးလႈပ္႐ွားခဲ့ၾကေသာ ႐ု႐ွားေဗာ္လ႐ွီဗစ္တို႔၏ ေတာ္လွန္ေရးေအာင္ျမင္ၿပီးေနာက္ ေနရာရ႐ွိခဲ့ေသာ ေခါင္းေဆာင္တို႔က ေတာ္လွန္ေရး၏ ရည္မွန္းခ်က္ကို ေဖာက္ဖ်က္ကာ ေခါင္းပံုျဖတ္သူ၊ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္သူ၊ အခြင့္ထူးခံသူမ်ားအျဖစ္ေဖါက္ျပန္ ကူးေျပာင္းသြားၾကေၾကာင္း ေ၀ဖန္ေရးသားထားေသာ ၀တၳဳျဖစ္သည္။ ယင္း၀တၳဳတြင္ ေခါင္းစဥ္အမည္ကြဲမ်ားတပ္လ်က္ တိရစၦာန္ဇာတ္ေကာင္ မ်ား ပါ၀င္ေသာ ဒ႑ာရီပံုျပင္တစ္ပုဒ္သဖြယ္ ေဗာ္လ႐ွီဗစ္ေတာ္လွန္ေရးကို သူ႔အျမင္ သူ႔႐ႈေထာင့္မွ ပံုေဖာ္ကာ ေ၀ဖန္ထုိးႏွက္ႏိုင္ရန္ ပံုေဆာင္၀တၳဳ (allegory) အသြင္ ဖန္တီးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
အဆိုပါ၀တၳဳကို ဆရာသခင္ဘေသာင္းက ဘာသာျပန္ဆို၍ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ ဘာသာျပန္စာေပအသင္း (စာေပဗိမာန္) က ႐ိုက္ႏွိပ္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ သို႕ေသာ္ ထိုစဥ္ လက္၀ဲ၀ါဒအ႐ွိန္ေကာင္းႏွင့္ ႀကံဳႀကိဳက္ရာ ျမန္မာလက္၀ဲ၀ါဒီတို႔က ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ျခင္းမ႐ွိလွေပ။ ယခုအခါ ပထမအႀကိမ္ ထုတ္ေ၀ၿပီး ၆၂ ႏွစ္အၾကာ၌ ဒုတိယအႀကိမ္ ျပန္လည္ထုတ္ေ၀ခြင့္ရ႐ွိခဲ့သည္။
Animal Farm ၀တၳဳထုတ္ေ၀ၿပီးေနာက္ ၁၉၄၉ ခုႏွစ္တြင္ Nineteen Eighty Four (1984) ၀တၳဳေရးသားထုတ္ေ၀ခဲ့ျပန္သည္။ ယင္း၀တၳဳ၌ နာဇီ၀ါဒႏွင့္ စတာလင္၀ါဒမ်ား ျပန္လည္ေခါင္းေထာင္ခဲ့ေသာ္ လူအေပါင္းတို႔ မည္သို႔ေသာ ဒုကၡမ်ိဳးစံုႏွင့္ ရင္ဆုိင္ႀကံဳေတြ႕ၾကရမည္ ဟူေသာ ေတြးေတာပူပန္ကာ ႀကိဳတင္သတိေပးႏႈိးေဆာ္သည့္အေနျဖင့္ ေရးသားခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္ ဟုဆိုသည္။ ထို႔အျပင္ ေအာ္၀ဲလ္က အၾကြင္းမဲ့ခ်ဳပ္ကိုင္မႈစနစ္ေအာက္တြင္ လူတို႔၏ဘ၀မ်ား မည္မွ်အထိ ပ်က္ယြင္းသြားႏိုင္ေၾကာင္း ထိတ္လန္႔ဖြယ္တင္ျပထားသည္။ အာဏာကို မက္ေမာေသာစိတ္ႏွင့္ သူတပါးတို႔အား လႊမ္းမိုးထားလိုေသာ ဆႏၵမ်ားေၾကာင့္ လူတုိင္းလူတိုင္း မ်က္ေျခမျပတ္ေစာင့္ၾကပ္ၾကည့္႐ႈျခင္း၊ အျပဳအမူအေတြးအႀကံမွန္သမွ်ကို ထိန္းခ်ဳပ္ကြပ္ညွပ္ျခင္းျဖင့္ အုပ္စိုးခံတို႔မွာ လူ႔တန္ဖိုးမ်ား၊ သဘာ၀လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားအားလံုး ဆံုး႐ႈံးရသည့္ အေနအထားသို႔ ေရာက္႐ွိသြားႏိုင္ပံုကို သ႐ုပ္ေဖာ္ေရးသားထားေလသည္။ယင္းစာအုပ္ေနာက္ Final mouths and death ကိုေရးသားထုတ္ေဝခဲ့သည္။
Nineteen Eighty Four စာအုပ္ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာေသာ ဂယက္ႏွင့္ ေအာင္ျမင္ေက်ာ္ၾကားမႈမ်ားကို ေအာ္၀ဲလ္သည္ ေကာင္းစြာ ခံစားခြင့္မရ႐ွိခဲ့ေပ။ အေၾကာင္းမွာ စာအုပ္ထြက္ၿပီး မ်ားမၾကာမီ ၁၉၅၀ ျပည့္ႏွစ္ ဇန္န၀ါရီလ ၂၁ ရက္ေန႔တြင္ အသက္ (၄၇) ႏွစ္ အ႐ြယ္၌ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ တကၠသိုလ္ေကာလိပ္ေဆး႐ုံ၌ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
မည္သို႔ဆိုေစ… ေဂ်ာ့ခ်္ေအာ္၀ဲလ္၏ စာေပလက္ရာမ်ားမွာ ျမန္မာတို႔ႏွင့္ အေတာ္ပင္ရင္းႏွီးကၽြမ္း၀င္ခဲ့သည္။ Burmese Days ၀တၳဳကို စာေရးဆရာ သက္လယ္က “ျမန္မာတို႔ဌာနီ” အမည္ျဖင့္ ဘာသာျပန္ဆို၍ ေသြးေသာက္မဂၢဇင္းတြင္ အခန္းဆက္ထည့္သြင္းခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ယင္းကိုပင္ လံုးခ်င္းစာအုပ္အျဖစ္ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္တြင္ “ဆံုးတစ္သက္တိုင္” အမည္ျဖင့္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။ ထို၀တၳဳကိုပင္ စာေရးဆရာ ေ႐ႊေသြးက “ေလာင္းရိပ္ေအာက္က ဗမာျပည္” အမည္ျဖင့္ ျပန္ဆိုၿပီး ၁၉၆၆ တြင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့ျပန္သည္။ Animal Farm ၀တၳဳကို စာေရးဆရာႀကီး သခင္ဘေသာင္းက “ေျခေလးေခ်ာင္းေတာ္လွန္ေရး” အမည္ျဖင့္ ျမန္မာမႈျပဳျပန္ဆိုကာ ဘာသာျပန္စာေပအသင္းမွ ၁၉၅၁ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ေ၀ခဲ့သည္။
စာကိုး
၁) George Orwell, Wikipedia, the free encyclopedia
၂) ေဖျမင့္၊ စာအုပ္ကမၻာ၊ ေဖျမင့္စာေပ၊ ၂၀၀၉ ဒီဇင္ဘာ။
၃) Emma Larkin, Secret Histories : Finding George Orwell in a Burmese Teashop John Murray,2004.
၄) သခင္ဘေသာင္း၊ ေျခေလးေခ်ာင္းေတာ္လွန္ေရး၊ ဘာသာျပန္စာေပအသင္း ပႀကိမ္ ၁၉၅၁။
Comments