ေဒါက္တာေကာင္းညြန္႔ (စာေရးဆရာ မြန္ဦးေျမ) (၁၉၄၂-၂၀၁၄)
မိုးမခ ၀မ္းနည္းမွတ္တမ္း၊ ဇန္န၀ါရီ ၇၊ ၂၀၁၃
ဧရာဝတီျမစ္ဝကြ်န္းေပၚမွ၊ ဘိုကေလးျမိဳ႕တြင္ ၁၉၄၂ခု ေအာက္တိုဘာ ၁၉ရက္ေန႕ ေမြးဖြားသည္။
ဗိသုကာအင္ဂ်င္နီယာဘြဲ႕ B.Arch ္ကို ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္မွာ ၁၉၆၇ခုတြင္ ရရွိခဲ့သည္။ ဆက္လက္ ပညာဆည္းပူးရာ Master ႏွင့္ Doctor ဘြဲ႕တို႕ကို က်ိဳတိုတကၠသိုလ္၊ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံမွ ရရွိခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ အေဆာက္အဦဆိုင္ရာ လိုင္စင္ရာ အင္ဂ်င္နီယာျဖစ္သည္။
လက္ေထာက္ကထိက အျဖစ္ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ ဗိသုကာအင္ဂ်င္နီယာဌာနတြင္ ၁၉၆၇ မွ ၁၉၈၅ အထိ ေက်ာင္းဆရာလုပ္ခဲ့သည္။ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ နာဂိုရာျမိဳ႕မွ ကုလသမဂၢေဒသဇြံ႕ျဖိဳးေရး UNCRD (United Nations Centre for Regional Development) ဖဲလိုးရွစ္ ရရွိျပီး၊ သုေတသနအရာရွိအျဖစ္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ၊ အဆိုပါဌာနတြင္ ၁၉၈၆ ဇြန္လမွ စတင္အလုပ္လုပ္ခဲ့သည္။ ရန္ကုန္ျမိဳ႕ေတာ္ၾကီး၏ မိလႅာ၊ေရဆိုးေရညစ္မ်ား ႏွင့္ က်ဴးေက်ာ္တဲမ်ားေနထိုင္ျခင္း အေၾကာင္းအေျဖရွာသည့္ သုေတသနစာတန္းကို UNCRD အတြက္ ျပဳစုတင္ျပခဲ့သည္။
တိုက်ိဳတြင္ ေနထိုင္၊ အလုပ္လုပ္ေနစဥ္အခ်ိန္ ၁၉၈၅ မွ ၁၉၉၃ တြင္ အခ်ိန္ပိုင္းဆရာအျဖစ္ တကၠသိုလ္ၾကီးႏွစ္ခုတြင္ ဗိသုကာဒီဇိုင္းပညာကို္သင္ၾကားပို႕ခ်ခဲ့သည္။ ထို႕အျပင္ နာမည္ေက်ာ္ ဗိသုကာ Renzo Piano ၏ ကန္ဆိုင္း အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာေလဆိပ္ Landscape design အၾကံေပးအျဖစ္လည္း အခ်ိန္ပိုင္း လုပ္ခဲ့သည္။
၁၉၉၃ခုႏွစ္တြင္ နယူးဇီလန္ႏိုင္ငံ၊ ေအာကလန္ျမိဳရွိ University of Auckland တြင္ တကၠသိုလ္ဆရာအျဖစ္ ခန္႕အပ္ခံရသျဖင့္ ဗိသုကဒီဇိုင္းႏွင့္ Landscape Design ပညာရပ္မ်ားကို သင္ၾကားပို႕ခ်ခဲ့သည္။ ေက်ာင္းသားမ်ားမွတ္ခ်က္ေပးမႈ ေကာင္းေကာင္းရရွိျပီး၊ ေပၚျပဴလာျဖစ္ေသာ ဆရာျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ အသက္၆၅ႏွစ္တိုင္ေအာင္ တကၠသိုလ္ဆရာအျဖစ္ အလုပ္ခန္႕သည့္ အာမခံစာကို ရရွိခဲ့သည္။ "အေကာင္းဆံုးသင္ၾကားပို႕ခ်ႏိုင္သည့္ဆရာ" ဆုကိုလည္း ေအာက္ကလန္တကၠသိုလ္တြင္ အာရွတိုက္သား ဆရာမ်ားထဲမွ ပထမဆံုး ရရွိခဲ့သူျဖစ္သည္။ ၁၉၉၈ တြင္ Senior Lecturer အျဖစ္ ရာထူးတိုးျမွင့္ခံရသည္။ ဗိသုကာဆိုင္ရာ စာတန္းမ်ားစြာ ျပဳစု၊ ပံုႏွိပ္ထုတ္ေဝခဲျပီး၊ ေက်ာင္းသားမ်ားစြာကို သင္ၾကား၊ နည္းျပခဲ့သည္။ ၂၀၀၅တြင္ ေအာ္ကလန္တကၠသိုလ္မွ အျငိမ္းစားယူသည္။
ေဒါက္တာေကာင္းညြန္႕သည္ တကၠသိုလ္ဆရာအျဖစ္ ေအာင္ျမင္မႈၾကီးရရွိခဲ့ရံုသာမကပါ၊ ျမန္မာ့ လူမႈေရးႏွင့္လုပ္အားေပး ေဆာင္ရြက္မႈမ်ားတြင္လည္း အထူးလူသိမ်ားလွသည္။ ဂ်ပန္တြင္ သူေနထိုင္ေသာ ေသးငယ္သည့္ တိုက္ခန္းေလးတြင္ ျမန္မာျပည္မွဧည့္သည္မ်ားႏွင့္ ျပည္ေနလွ်က္ ရွိသည္။ ေအာ္ကလန္ ေရာက္ရွိသည့္ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မစျပီး၊ ျမန္မာကြန္ျမဴနတီ အုပ္စုမ်ားတြင္ လုပ္အားေပး၊ ကူညီသူျဖစ္သည္။ အျငိမ္းစားယူျပီးသည့္ေနာက္တြင္ ျမန္မာအဖြဲ႕အစည္းမ်ားတြင္ ဦးေဆာင္သူအျဖစ္ ပိုမိုလုပ္ကိုင္ခဲ့သည္။ နယူးဇီလန္သို႕ ျမန္မာလူသစ္ေရာက္လာတိုင္း အျမဲၾကိဳဆို ကူညီျခင္းကို ႏွစ္သက္စြာ လုပ္ကိုင္သူျဖစ္သည္။ သံရံုးမ်ားဧည့္ခံပြဲမ်ားတြင္လည္း မၾကာခဏ တက္ေရာက္ေလ့ရွိသည္။ မၾကာေသးမီက ၂၀၁၃ခု ဂ်ပန္သံရံုး ခရစ္စမတ္ညစာပြဲတြင္ ပင္ပါဝင္ခဲ့ေသးသည္။
ဦးေကာင္းညြန္႕၏ မိသားစုအတြက္ ေအာက္ေမ့ဘြယ္ရာမွာ သူ၏ခ်စ္ေမတၱာျပမႈမ်ား၊ ဖခင္ေကာင္းပီသမႈမ်ားႏွင့္ ေျမးအေပၚ စာနာတတ္ေသာအဖိုးျဖစ္သည္။ သူႏွင့္ သူ၏ဇနီးသည္ တိုမိုကိုဟာရီႏို Tomoko Hirano မိသားစုတြင္ သမီးၾကီး ခ်ိဳကို ၊ သား ရွိမြန္ႏွင့္ေျမးေယာကၤ်ားေလး ယိုခ်ီ တို႕ရွိသည္။ ဦးေကာင္းညြန္႕ သည္ ေျမးျဖစ္သူ ယိုခ်ီႏွင့္ အခ်ိန္ေပး၊ အတူေနထိုင္ျခင္းကို အလြန္ႏွစ္ျခိဳက္သည္။ ေျမး ယိုခ်ီ က ဦးေကာင္းညြန္႕ကို "A-pe" အေဖၾကီး ဟုေခၚေလ့ရွိသည္။
မည္မွ်ပင္ အလုပ္မ်ားေနပါေစ သူသည္ မိသားစုကို ဦးစားေပးသူျဖစ္သည္။ ဥပမာ သူခ်စ္ျမတ္ႏိုးေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ခြဲခြာျပီး၊ ႏိုင္ငံျခားသို႕ ထြက္ခြာလာျခင္းသည္ သားသမီးမ်ား၏ အနာဂါတ္အတြက္ျဖစ္သည္။ သူ႕သားသမီးမ်ားသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ေသာ္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံသား ျဖစ္ခြင့္ မရရွိၾကပါ။ (ဇနီးသည္ ႏိုင္ငံျခားျဖစ္၍လားမသိ)။ ထို႕ေၾကာင့္ ၁၉၈၅တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ထြက္ခြာရန္ ဆံုးျဖတ္သည္။ သူ႕အိတ္တြင္ အေမရိကန္ေဒၚလာ (၇) ေဒၚလာႏွင့္ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံသို႕ ရဲဝံ့စြာ ထြက္ခြာလာသူျဖစ္သည္။
ေဒါက္တာေကာင္းညြန္႕သည္ အလြန္ခင္မင္ဖြယ္ေကာင္းသူ ျဖစ္သည္။ သူ႕အၾကိဳက္ႏွစ္သက္ဆံုးအလုပ္မွာ မိတ္ေဆြသစ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႕ဆံုရင္းႏွီးရျခင္း၊ မိတ္ေဆြမ်ားႏွင့္ စကားစျမည္ေျပာဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။ စာဖတ္ျခင္းကိုလည္း ႏွစ္သက္သည္။ သူဖတ္ေသာ စာအုပ္မ်ားမွာ ဗိသုကာပညာရပ္မ်ား၊ သမိုင္းစာေပမ်ား၊ ဗုဒၶဘာသာေရးစာအုပ္မ်ားျဖစ္သည္။ အားလပ္ခ်ိန္မ်ားတြင္ ျမန္မာ့သီခ်င္း မ်ိဳးစံုတို႕ကို နားေထာင္ေလ့ရွိသည္။
ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ေက်ာင္းဆရာေဟာင္း တစ္ဦးအေနျဖင့္ ေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ားကို အထူးေစတနာထား ကူညီသူျဖစ္သည္။ ဂ်ပန္တြင္အလုပ္လုပ္စဥ္ ေက်ာင္းသားမ်ားစြာ ဂ်ပန္တြင္ပညာသင္ျခင္း၊ အလုပ္ကိုင္ရွာျခင္း၊ အေျခခ်ေနထိုင္ျခင္းတို႕တြင္ အားတက္သေရာ ကူညီလုပ္ကိုင္ေပးသူျဖစ္သည္။ သူ၏ ပံ့ပိုးေထာက္ခံမႈေၾကာင့္ ျမန္မာျပည္မွလာေသာ ေက်ာင္းသား၊ အေျမာက္အမ်ား ဂ်ပန္တကၠသိုလ္မ်ားတြင္ စေကာလားရွစ္ႏွင့္ ပညာသင္ဆုမ်ား ရရွိခဲ့ၾကသည္။ နယူးဇီိလန္၊ ေအာက္ကလန္သို႕ ေျပာင္းေရႊ႕သြားရာတြင္လည္း ေရာက္သည့္ေနရာတြင္ ျမန္မာမ်ားကို ကူညီျမဲျဖစ္သည္။ ရန္ကုန္စက္မႈတကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေဟာင္းမ်ား၏ ဆရာပူေဇာ္ပြဲမ်ားကို ဆန္ဖရန္စၥကို၊ စင္ကာပူမ်ားတြင္ က်င္းပစဥ္က အစဥ္အျမဲ တက္ေရာက္အားေပးခဲ့သည္။
စာဖတ္ဝါသနာအျပင္၊ စာေရးျခင္းကိုလည္း လုပ္ေဆာင္သည္။ ကေလာင္အမည္မွာ မြန္ဦးေျမျဖစ္သည္။ အျခားကေလာင္အမည္မ်ားျဖင့္လည္း ေရးသည္။ မိတ္ေဆြမ်ားကို အီးေမးျဖင့္ ထူးျခားခ်က္မ်ားကို သတင္းပို႕ေလ့ရွိသည္။ ေဒါက္တာေကာင္းညြန္႕ စာေပမ်ားသည္ ႏိုင္ငံျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအတြက္ ဗိသုကာပညာ၊ တကၠသိုလ္ပညာေရး၊ ခရီးသြားလုပ္ငန္း၊ ျမန္မာ့သမိုင္း၊ ဆိုင္ရာ စသည့္ ေဆာင္းပါးမ်ားစြာ ေရးသား၊ ျဖန္႕ခ်ိခဲ့သည္။ ႏိုု၀င္ဘာ ၂၊ ၂၀၁၃ တြင္ ျမန္မာ့အေရး ရပ္တည္သူ အေမ ေဒၚေကာ္လင္း (၈၃ႏွစ္) ေအာ္ကလန္တြင္၊ ကြယ္လြန္ျခင္း သတင္းေဆာင္းပါးကို ေရးခဲ့ေသးသည္။ ဗီယက္နမ္ ျပဳျ့ပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားမွ ေကာင္းခ်က္မ်ားကို နမူနာယူရန္ ေဆာင္းပါးမ်ားကို ဖတ္ရသည္။ ႏိုဝင္ဘာ၂၀၀၃တြင္ ဗီယက္နမ္၊ တိုင္တစ္လံုးဘုရားေဆာင္းပါး၊ ဟိုး-(အီ့) အန္းၿမိဳ႕ကေလး၊အလယ္ပိုင္းဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ ေဆာင္းပါးတို႕ကို မိုးမခတြင္ ဖတ္လိုက္ရသည္။ ဗီယက္နမ္ႏိုင္ငံ၊ ဟုိခ်ီမင္းျမိဳ႕ ျမင္ကြန္းမင္းသားၾကီး ကြယ္လြန္ေသာ ေနအိမ္ကို ေနရာကိုလည္း စိတ္ဝင္စားသည္။ ကြ်ႏ္ုပ္ဗီယက္နမ္တြင္ရွိစဥ္ ထိုေနရာရွာေဖြရန္ ေျပာေသာအခါ ရွာမရပါ။ ႏွစ္၂၀၀ေက်ာ္သြားျပီျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ထိုေနရာကို မွန္းမရႏိုင္ေတာ့ဟု အေၾကာင္းျပန္ရသည္။ မိခင္ အဖိုး၊ အဖိုးေလးမ်ား ျမင္ကြန္း ျမင္းကုန္တိုင္ အေရးေတာ္ပံုတြင္ ပါေနေသာေၾကာင့္ စိတ္ဝင္စားျခင္းျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။ ျမန္မာ့ေရနံမွ GM ရဲ့သားႀကီး ဦးၾကည္မင္း ယခု Saigon Golf Club က ေနရာသိသည္ဟု ဆိုေသာ္လည္း ယခုအခါ သြားမၾကည့္ႏိုင္ေတာ့ေလျပီ။
အသက္၇၁ႏွစ္အရြယ္ မြန္ဦးေျမ၊ @ ေဒါက္တာေကာင္းညြန္႕သည္ မ်ားစြာလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ေသးပါသည္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲလာေသာ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံအတြက္ ေနာင္ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေဒါက္တာေကာင္းညြန္႕ လုပ္ေဆာင္ႏိုင္မည္ဟု သူ႕ မိတ္ေဆြမ်ားႏွင့္ ကြ်ႏု္ပ္ကိုယ္တိုင္က အားထားေမွ်ာ္လင့္ၾကသည္။
သို႕ေသာ္ ေဒါက္တာေကာင္းညြန္႕သည္ မေတာ္တဆ လဲက်မႈမွ ခါးရိုးဒဏ္ရာ ခြဲစိတ္ကုသခဲ့ျပီး၊ သက္သာမလာပဲ ၂ပတ္အၾကာတြင္ Jan 2, 2014 တြင္ ကြယ္လြန္သြားသည္။ Jan 7, 2013 1:30pm တြင္ နယူးဇီလန္ All Saint’s Chapel, Purewa Crematorium, St Johns Road, Meadowbank, New Zealand တြင္ မီးသျဂိဳလ္မည္ျဖစ္သည္။
အခ်က္အလက္မ်ားကို ေဒါက္တာေကာင္းညြန္႕၏ သားျဖစ္သူ၏ Dr Koung Nyunt Funeral Service ေဖ့စ္ဘုတ္မွ ရရွိသည္။ ဆရာၾကီး ေဒါက္တာေကာင္းညြန္႕ မိသားစုအတြက္ အထူးဝမ္းနည္းပါေၾကာင္း။
(ဓါတ္ပံု။ ေဒါက္တာေကာင္းျမတ္ေပးပို႕ခဲ့ေသာ သူႏွင့္ခ်စ္လွစြာေသာေျမး)