(မဇိၨၽမေန႕စဥ္သတင္းစာ၊ ဇြန္ ၁၈၊ ၂၀၁၄၊ ဗုဒၶဟူးေန႕၊ စာမ်က္ႏွာ ၁၇)
ေအာင္ဒင္ - “ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းႏွင့္ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမ်ား”၊ အပိုင္း (၅)
#ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း (၃) ခု ေပါင္းစုမိၾကတဲ့အခါ
ေရွ႕ပိုင္းမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း၊ ဘာသာကြဲျပားမႈအရ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း ၊ လူမ်ိဳးကြဲျပားမႈအရ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမ်ားနဲ႕ ၎ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမ်ားရဲ့ တစ္ခုခ်င္းအလိုက္ တိုင္းျပည္အေပၚ အနၱရာယ္ၾကီးပံုမ်ားကို ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခုခ်င္းစီေတာင္မွ အနၱရာယ္ၾကီးမားလွတဲ့ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္း (၃) မ်ိဳးကို စုေပါင္းက်င့္သုံးတဲ့ အခါ ပို၍ပို၍ၾကီးမားတဲ့ အနၱရာယ္ထုၾကီး ျဖစ္လာျပီး တိုင္းျပည္ရဲ့ ပစၥဳပၸန္နဲ႕ အနာဂတ္ကို ဖ်က္ဆီးႏိုင္စြမ္း ၾကီးမားလာပါတယ္။ ဒီကေန႕ ျမန္မာႏိုင္ငံတဝွမ္းမွာ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းသံဃာအခ်ိဳ႕ဦးေဆာင္ျပီး ဗုဒၶဘာသာဝင္ လူသာမာန္ေတြ အလုံးအရင္းနဲ႕ ပါဝင္ေထာက္ခံၾကတဲ့ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ကာကြယ္ေရးလႈပ္ရွားမႈၾကီးဟာ လက္ေတြ႕မွာေတာ့ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့၊ ဘာသာျခားမ်ားကို ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့၊ လူမ်ိဳးျခားမ်ားကို ခြဲျခားဆက္ဆံတဲ့ ဗုဒၶဘာသာမပီသဆုံး လႈပ္ရွားမႈၾကီး ျဖစ္ေနပါတယ္။ မတူကြဲျပားတဲ့ ဘာသာတရားမ်ား၊ မတူကြဲျပားတဲ့ လူမ်ိဳးစုမ်ား၊ မတူကြဲျပားတဲ့လူသားမ်ား အျပန္အလွန္ေလးစားလို႕ မတူကြဲျပားမႈမ်ားကို စုစည္းညီညြတ္ေစျပီး ျငိမ္းျခမ္းတည္ျငိမ္တိုးတက္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္သစ္ တည္ေဆာက္ရမည့္အခ်ိန္မွာ ဘာသာတစ္ခု၊ လူမ်ိဳးတစ္စုထဲကို ျမႇင့္တင္ဖို႕ ရည္ရြယ္လႈပ္ရွားၾကတာဟာ စစ္အာဏာရွင္မ်ားေၾကာင့္ ဆုံးရွုံးခဲ့ရတဲ့ လူ႕အခြင့္အေရးမ်ားကို ျပန္လည္ရရွိဖို႕၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးနဲ႕ ျပည္တြင္းစစ္ခ်ဳပ္ျငိမ္းေရး၊ ဒီမိုကေရစီအေရးနဲ႕ တိုင္းရင္းသားအားလုံး တန္းတူညီမွ်ေရးအတြက္ စိုက္လိုက္မတ္တတ္ ၾကိဳးစားေန ၾကတဲ့ဲ့ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီလႈပ္ရွားသူမ်ားအတြက္ ၾကီးမားတဲ့ အဟန္႕အတား၊ အေႏွာက္အယွက္ၾကီးျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးဘာသာေစာင့္ေရွာက္သူမ်ားက ျပ႒န္းဖို႕ ေတာင္းဆိုေနတဲ့ မ်ိဳးေစာင့္ဥပေဒ (၄) ရပ္မွာ "တစ္လင္တစ္မယားစနစ္က်င့္သုံးေရးဥပေဒ" ကလြဲရင္ က်န္ဥပေဒ (၃) ခုဟာ လူ႕အခြင့္အေရး၊ အမ်ိဳးသမီးအခြင့္အေရးမ်ားကို အၾကီးအက်ယ္ျခိမ္းေျခာက္ထိန္းခ်ဳပ္မည့္ ဥပေဒမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ "ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာကူးေျပာင္းျခင္းဆိုင္ရာဥပေဒ" ဟာဆိုရင္ ႏိုင္ငံသားမ်ားရဲ့ လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ခြင့္ကို ကန္႕သတ္ထိန္းခ်ဳပ္မည့္ ဥပေဒျဖစ္ပါတယ္။ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းသံဃာမ်ားနဲ႕ ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ားက ေတာင္းဆိုတာကို ဗုဒၶဘာသာဝင္မ်ား အမ်ားစုျဖစ္တဲ့ အစိုးရက ေရးဆြဲတာမို႕ အျခားကိုးကြယ္ရာ ဘာသာမ်ား၊ အျခားဘာသာကိုးကြယ္သူမ်ား ၊ တိုင္းရင္းသားမ်ားကို တရားဝင္ ခြဲျခားဆက္ဆံမည့္ ဥပေဒျဖစ္ပါတယ္။ "လူဦးေရတိုးပြါးမႈႏႈန္း ထိန္းညွိျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ" ဆိုရင္လည္း မိသားစုတစ္စုမွာ ကေလးဘယ္ႏွစ္ေယာက္ယူမယ္ဆိုတဲ့ မိသားစုတစ္စုရဲ့ ကိုယ္ပိုင္ဆုံးျဖတ္ခြင့္ကို အစိုးရအာဏာနဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္ကန္႕သတ္တာျဖစ္ပါတယ္။ "လက္ထပ္ထိန္းျမားျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒ" ဟာလည္း အမ်ိဳးသမီးမ်ားရဲ့ လြတ္လပ္ခြင့္ကို ထိန္းခ်ဳပ္ျပီး အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ခြဲျခားဆက္ဆံတာ ျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္ မကန္႕ကြက္တဲ့ "တစ္လင္တစ္မယားစနစ္က်င့္သုံးေရးဥပေဒ" ေတာင္မွ လူ႕ေဘာင္နဲ႕ ေဝးေအာင္ေနရမည့္၊ လူေတြရဲ့ အေနအထိုင္အျပဳအမူေတြကို ေရွာင္ၾကဥ္ရမည့္ ဗုဒၶဘာသာ ရဟန္းသံဃာေတြက ေတာင္းဆိုတာ၊ ဖိအားေပးတာ မျဖစ္သင့္ပဲ ျပည္သူမ်ားက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို အၾကံျပဳတာမ်ိဳးပဲ ျဖစ္သင့္ပါတယ္။
#ကမၻာတဝွမ္းတြင္ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမ်ားကို ဆန္႕က်င္ျခင္း
ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမ်ားဟာ တိုင္းျပည္နဲ႕ ႏိုင္ငံသားမ်ားအေပၚ ၾကီးမားတဲ့ ဆိုးက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ေပၚေစတာမို႕ ကမၻာ႕ႏိုင္ငံအေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းမ်ားကို တိုက္ဖ်က္ဖို႕၊ တားျမစ္ပိတ္ပင္ဖို႕ ဥပေဒမ်ား ျပ႒န္းၾကပါတယ္။ ဥပမာအခ်ိဳ႕ကို တင္ျပပါမယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ၁၇၈၇ ခုႏွစ္မွာ ျပ႒န္းအတည္ျပဳခဲ့ျပီး (၄) ႏွစ္အၾကာ ၁၇၉၁ ခုႏွစ္မွာ "ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ ေမြးရာပါ ရပိုင္ခြင့္မ်ား" (Bill of Rights) လို႕ ေၾကာ္ၾကားတဲ့ ျပင္ဆင္ခ်က္ (၁၀) ခုကို ျပ႒န္းအတည္ျပဳခဲ့ပါတယ္။ ပထမဆုံးျပင္ဆင္ခ်က္ (First Amendment) သို႕မဟုတ္ ပထမဆုံးသတ္မွတ္တဲ့ အခြင့္အေရးမ်ားက "လြတ္လပ္စြာကိုးကြယ္ယံုၾကည္ခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာေရးသားခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာေဟာေျပာခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာစုေဝးခြင့္၊ လြတ္လပ္စြာ အစိုးရထံ နစ္နာမႈမ်ားေျဖရွင္းေပးရန္ေတာင္းဆိုခြင့္မ်ား" ျဖစ္ၾကပါတယ္။ အဲဒီ ပထမျပင္ဆင္ခ်က္က ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္က အဆိုပါ အေျခခံအခြင့္အေရးမ်ားကို ကန္႕သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္မည့္ ဘယ္လိုဥပေဒကိုမွ မျပ႒န္းရလို႕ ပိတ္ပင္ထားပါတယ္။ ၁၉၆၄ ခုႏွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၈ ရက္ေန႕မွာ အတည္ျပဳတဲ့ "ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးမ်ားဥပေဒ" (Civil Rights Act of 1964) က အသားအေရာင္၊ လူမ်ိဳး၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ၊ က်ားမလိင္ကြဲျပားမႈ၊ ဇာတိ စတာေတြေပၚအေျခခံျပီး ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားအားလုံးကို ရာဇဝတ္မႈေျမာက္တယ္လို႕ သတ္မွတ္ပါတယ္။ ၁၉၆၃ ခုႏွစ္မွာ ျပ႒န္းတဲ့ "တူညီေသာ လစာေပးျခင္းဥပေဒ" (Equal Pay Act of 1963) က မိန္းမ၊ ေယာက်ၤားခြဲျခားျပီး မိန္းမမ်ားကို ေယာက်ၤားမ်ားထက္ လစာနဲ႕ အခြင့္အေရးေလွ်ာ့ေပးတာကို တားျမစ္ပါတယ္။
ဩစေၾတးလ် (Australia) ႏိုင္ငံမွာ ၁၉၇၅ ခုႏွစ္မွာ "လူမ်ိဳးေရးဆိုင္ရာ ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းဥပေဒ" (Racial Discrimination Act 1975) ကို ျပ႒န္းခဲ့ပါတယ္။ ဒီဥပေဒအရ မည္သူ႕ကိုမဆို အသားေရာင္၊ လူမ်ိဳး၊ က်ားမလိင္ကြဲျပားမႈ၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ၊ မူလဇာတိေဒသ စတာေတြေပၚ အေျခခံျပီး အလုပ္အကိုင္ခန္႕အပ္ရာမွာ၊ လစာေပးရာမွာ၊ အိမ္ယာအေဆာက္အအံုငွါးရမ္းရာမွာ သို႕မဟုတ္ ဝယ္ယူရာမွာ သို႕မဟုတ္ ေနရာခ်ေပးရာမွာ၊ အမ်ားျပည္သူႏွင့္ သက္ဆိုင္ေသာ ေနရာမ်ားသို႕ ဝင္ေရာက္ရာမွာ၊ အသင္းအဖြဲ႕အစည္းမ်ားမွာ ပါဝင္ရာမွာ၊ ဘဏ္မွေငြေခ်းရာမွာ၊ အစိုးရ၏ အေထာက္အပံ့ေတာင္းခံရာမွာ၊ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈ ခံယူရာမွာ၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား မျပဳလုပ္ရလို႕ အတိအလင္းတားျမစ္ျပီး တားျမစ္ခ်က္ကို ခ်ိဳးေဖာက္ရင္ ရာဇဝတ္မႈေျမာက္ပါတယ္။ ဒါတင္မကေသးပဲ လူတစ္ေယာက္ကို အျခားတစ္ေယာက္က အသားေရာင္၊ လူမ်ိဳး၊ က်ားမလိင္ကြဲျပားမႈ၊ ကိုးကြယ္ရာဘာသာ၊ မူလဇာတိေဒသ စတာေတြေပၚ အေျခခံျပီး ခ်ိဳးခ်ိဳးႏွိမ္ႏွိမ္ ေခၚေဝၚဆက္ဆံရင္လည္း ရာဇဝတ္မႈျဖစ္ပါတယ္။
ဥေရာပသမဂၢ (European Union) က ၂၀၀၀ ခုႏွစ္မွာ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားအားလုံး လိုက္နာရမည့္ "လူမ်ိဳးစုဆိုင္ရာ တန္းတူညီမွ်မႈ ညႊန္ၾကားခ်က္" (Racial Equality Directive-2000/43/EC) ကို ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။ ဒီညႊန္ၾကားခ်က္အရ ဥေရာပသမဂၢႏိုင္ငံမ်ားအားလုံးဟာ လူအားလုံးကို လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ မခြဲျခားပဲ တန္းတူညီမွ် ဆက္ဆံရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူ က်ား၊မလိင္ကြဲျပားမႈ၊ အသက္အရြယ္၊ မသန္မစြမ္းျဖစ္မႈေတြကို အေျခခံျပီး ခြဲျခားဆက္ဆံတာကို တားျမစ္တဲ့ ဥပေဒေတြကိုလည္း ဥေရာပသမဂၢက ထုတ္ျပန္ထားပါတယ္။
၁၉၇၉ ခုႏွစ္မွာ ကုလသမဂၢအေထြေထြညီလာခံက "အမ်ိဳးသမီးမ်ား ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ ပံုစံအားလုံးပေပ်ာက္ေရး ႏိုင္ငံတကာသေဘာတူစာခ်ဳပ္" (Convention on the Elimination of All Forms of Discrimination against Women) (CEDAW) ကို အတည္ျပဳခဲ့ျပီး အဲဒီ စာခ်ဳပ္ကို ႏိုင္ငံေပါင္း (၁၈၈) ႏိုင္ငံေပါင္း လက္မွတ္ေရးထိုးျပီးတဲ့ေနာက္ ၁၉၈၁ ခုႏွစ္၊ စက္တင္ဘာလ ၃ ရက္ေန႕မွာ အသက္ဝင္တည္ရွိလာပါတယ္။ ဒီသေဘာတူညီမႈအရ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံတိုင္းဟာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားအေပၚ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားအားလုံးကို ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ပံုစံအားလုံးလို႕ ဆိုတဲ့အတိုင္း အလုပ္ခန္႕ရာမွာ၊ လစာနဲ႕ အခြင့္အေရးေပးရာမွာ၊ ႏိုင္ငံေရးတာဝန္ယူရာမွာ၊ စသျဖင့္ ေနရာတိုင္းမွာ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ မရွိရပဲ ေယာက်ၤား၊ မိန္းမ တန္းတူညီမွ်မႈကို အားေပးရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဒီစာခ်ဳပ္ကို ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ပါတယ္။
ကမၻာ႕ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ၾကီးက ၁၉၆၅ ခုႏွစ္၊ ဒီဇင္ဘာလ ၂၁ ရက္ေန႕မွာ "လူမ်ိဳးေရးဆိုင္ရာ အားလုံးေသာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား ပေပ်ာက္ေရး ႏိုင္ငံတကာသေဘာတူစာခ်ဳပ္" (International Convention on the Elimination of All Forms of Racial Discrimination) (ICERD) ကို အတည္ျပဳခဲ့ျပီး ၁၉၆၉ ခုႏွစ္၊ ဇန္နဝါရီလ ၄ ရက္ေန႕မွာ အဖြဲ႕ဝင္ (၈၇) ႏိုင္ငံနဲ႕ အဖြဲ႕အစည္း (၁၇၇) ဖြဲ႕က ေထာက္ခံလက္မွတ္ေရးထိုးျပီး အသက္ဝင္တည္ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီႏိုင္ငံတကာစာခ်ဳပ္အရ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားအားလုံးဟာ သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံမ်ားအတြင္းမွာ အသားအေရာင္ခြဲျခားမႈမ်ား၊ လူမ်ိဳးေရးရာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ရမွာျဖစ္ျပီး မတူကြဲျပားတဲ့ လူမ်ိဳးစုမ်ားအၾကား အျပန္အလွန္နားလည္မႈမ်ားကို အားေပးတည္ေဆာက္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားဟာ အမုန္းတရားျပန္႕ပြါးေရးလံႈ႕ေဆာ္မႈမ်ားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ တားျမစ္ပိတ္ပင္ရမွာျဖစ္ျပီး လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကိုလည္း ရာဇဝတ္ဥပေဒနဲ႕ အေရးယူရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစာခ်ဳပ္အတိုင္း ႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈေတြကို "လူမ်ိဳးေရးုဆိုင္ရာ အားလုံးေသာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား ပေပ်ာက္ေရးေကာ္မီတီ" (Committee on the Elimination of Racial Discrimination) (CERD) က ၾကီးၾကပ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံက ဒီစာခ်ဳပ္ကို အခုထိ လက္မွတ္မထိုးေသးပါ။
#ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားကို အဆုံးသတ္ျခင္း
ခြဲျခားဆက္ဆံျခင္းေတြက ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ နက္နက္႐ိႈင္း႐ိႈင္းခိုင္ခိုင္မာမာ တည္ရွိေနတာမို႕ ပေပ်ာက္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ဖို႕ဆိုတာ အင္မတန္ခက္ခဲလွတဲ့ တာဝန္ၾကီးတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ အင္မတန္ရန္လိုတဲ့ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္သူမ်ားနဲ႕ ရင္ဆိုင္ရမွာမို႕ အင္မတန္အနၱရာယ္မ်ားတဲ့ အလုပ္လည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမည့္ ဒီခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြကို အခ်ိန္မီမဟန္႕တားႏိုင္ရင္ ပဋိပကၡေတြျမင့္မား၊ အၾကမ္းဖက္မႈေတြအားေကာင္းျပီး က်ေနာ္တို႕ႏိုင္ငံ ဘယ္လိုမွ ျငိမ္းခ်မ္းမွာမဟုတ္ပါ။ ျပည္တြင္းစစ္ကို ရပ္စဲႏိုင္မွာ မဟုတ္တဲ့အျပင္ လူမ်ိဳးေရး၊ ဘာသာေရးပဋိပကၡမ်ား ထပ္မံေပါင္းစပ္လို႕ တိုင္းျပည္ ျပိဳကြဲက်ဆုံးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်ေနာ္တို႕ရဲ့ ေနာက္မ်ိဳးဆက္မ်ား ျငိမ္းခ်မ္းတည္ျငိမ္ႏိုင္ဖို႕ က်ေနာ္တို႕ စြန္႕စားၾကရမွာပါ။
ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားကို အဆုံးသတ္ႏိုင္ဖို႕ရာ တိုင္းျပည္အာဏာရအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုမ်ား၊ ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းမ်ား၊ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအားလုံးမွာ တာဝန္ရွိပါတယ္။
အစိုးရဆိုတာ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးအတြက္ အဓိကတာဝန္ရွိသူပါ။ အစိုးရအာဏာနဲ႕ လူမ်ားစုက လူနည္းစုကို အႏိုင္က်င့္တိုက္ခိုက္တာေတြ၊ ဘာသာေရးအလံေထာင္ျပီး အၾကမ္းဖက္တာေတြ၊ အမုန္းတရားျဖန္႕ခ်ီတာေတြ၊ အမုန္းတရားရဲ့ လံႈ႕ေဆာ္မႈေၾကာင့္ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈေတြကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အေရးယူရမွာပါ။ လူနည္းစုကို အကာအကြယ္ေပး ေစာင့္ေရွာက္ရမွာပါ။ လူမ်ားစုကိုးကြယ္ရာ ဘာသာကို အလြန္အကြၽံဦးစားေပးတာ မလုပ္သင့္ပါ။
ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပါ ႏိုင္ငံသားမ်ားရဲ့ အခြင့္အေရးနဲ႕ ဆန္႕က်င္ဘက္ျဖစ္တဲ့ ဥပေဒၾကမ္းမ်ား ေရးဆြဲဖို႕ ေတာင္းဆိုတာမ်ိဳးကို မလိုက္ေလ်ာသင့္ပါ။ ကမၻာ႕ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ၾကီးရဲ့ "လူမ်ိဳးစုဆိုင္ရာ အားလုံးေသာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား ပေပ်ာက္ေရး ႏိုင္ငံတကာသေဘာတူစာခ်ဳပ္" ကို အျမန္ဆုံး လက္မွတ္ေရးထိုးသင့္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ဘာသာေပါင္းစံု၊ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု စုေဝးေနထိုင္ရာ ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အသိတရားကို ျပည္သူမ်ားၾကား လံႈ႕ေဆာ္ပညာေပးျပီး မတူကြဲျပားအင္အားစုမ်ား ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူတကြယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးသေဘာတရားကို အားေပးသင့္ပါတယ္။ အေျခခံပညာေရးစနစ္ရဲ့ သင္႐ိုးညႊန္းတမ္းမွာ မတူကြဲျပားအင္အားစုမ်ား ျငိမ္းခ်မ္းစြာ အတူတကြယွဥ္တြဲေနထိုင္ေရးပညာေပးမႈမ်ား ထည့္သြင္းသင္ၾကားေစသင့္ပါတယ္။
လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႕ မတရားတဲ့ ဥပေဒမ်ားကို မျပ႒န္းဖို႕နဲ႕ တရားတဲ့ ဥပေဒမ်ားကို ျပ႒န္းဖို႕ အထူးတာဝန္ရွိပါတယ္။ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားကို တားျမစ္တဲ့ ဥပေဒေတြ ေရးဆြဲျပ႒န္းသင့္ပါတယ္။
တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးစုမ်ားရဲ့ တန္းတူညီမွ်မႈကို အာမခံဖို႕နဲ႕ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေတြေပးဖို႕ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ေရးဆြဲသင့္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယက သူရဦးေရႊမန္း ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြင္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို အလည္လာတုန္းက "အမုန္းတရား ျဖန္႕ခ်ီေဟာေျပာစည္းရုံးမႈမ်ားကို တားျမစ္ဖို႕" ဥပေဒေတြ ျပ႒န္းမယ္လို႕ ေျပာသြားခဲ့ပါတယ္။ ဒီကေန႕အထိေတာ့ အမုန္းတရားေဟာေျပာမႈမ်ားကို ဥပေဒျပဳ တားဆီးတာ မေတြ႕ရေသးပါ။ အမုန္းတရားေဟာေျပာမႈကို တားဆီးအေရးယူတဲ့ ဥပေဒမရွိေသးေပမည့္၊ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားကို ဟန္႕တား၊ တားျမစ္တဲ့ ဥပေဒေတြ မရွိေသးေပမည့္ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြကို တရားဝင္ျဖစ္ေစမည့္ ဥပေဒေတြ ျပ႒န္းဖို႕ ေတာင္းဆိုတာကိုေတာ့ အလြယ္တကူ သေဘာတူလိုက္တာကို ဝမ္းနည္းဖြယ္ေတြ႕ျမင္ရပါတယ္။
ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားအတြက္ အေရးၾကီးဆုံးက ဘာသာေရးနဲ႕ ႏိုင္ငံေရးကို မေရာေထြးဖို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ၎တို႕ရဲ့ ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားမွာ ဘာသာေရးကို ခုတုံးမလုပ္ဖို႕ ျဖစ္ပါတယ္။ ၎တို႕ရဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲအႏိုင္ရေရးအတြက္ ဘာသာေရး၊ လူမ်ိဳးေရးအစြန္းေရာက္မ်ားရဲ့ အသုံးခ်မႈကို မခံဖို႕ အထူးလိုအပ္ပါတယ္။
က်ေနာ္တို႕တိုင္းျပည္မွာ "ႏိုင္ငံေတာ္သံဃာ့မဟာနာယကအဖြဲ႕" (မဟန) အေပၚ ျပည္သူမ်ားနဲ႕ သံဃာမ်ားက အစိုးရခန္႕အဖြဲ႕အစည္းတစ္ခုအျဖစ္ပဲ ျမင္ၾကပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မဟန ရဲ့ ဩဇာဟာ သံဃာထုအေပၚ သက္ေရာက္မႈ သိပ္မရွိလွပါ။ သံဃာထုအေပၚ ဩဇာသက္ေရာက္မႈရွိတာက သံဃာ့ဂိုဏ္းအသီးသီးရဲ့ အၾကီးအကဲမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၁၉၈၀ ခုႏွစ္ကစလို႕ သုဓမၼာ၊ ေရႊက်င္၊ ငွက္တြင္း စသျဖင့္ သံဃာ႕ဂိုဏ္းၾကီး ကိုးဂိုဏ္းပဲ ရွိပါတယ္။ အဲဒီ ဂိုဏ္းအသီးသီးမွာ သာသနာပိုင္ေတြ၊ ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ေတြ၊ မဟာနာယကဆရာေတာ္ေတြရွိၾကပါတယ္။ အဲဒီ ဂိုဏ္းအလိုက္ သံဃာအၾကီးအကဲမ်ားကို သမၼတကိုယ္တိုင္ကျဖစ္ေစ၊ သမၼတရဲ့ လက္ေထာက္မ်ားကျဖစ္ေစ ခ်ဥ္းကပ္ျပီး သက္ဆိုင္ရာ ဂိုဏ္းအလိုက္ ဂိုဏ္းဝင္သံဃာမ်ားကို စည္းကမ္းထိန္းသိမ္းၾကဖို႕ ေလွ်ာက္ထားသင္႕ပါတယ္။ အမုန္းတရားကို ေဟာေျပာေနတဲ့ သံဃာအခ်ိဳ႕ရဲ့ ေဟာေျပာခ်က္ေတြနဲ႕ပါတ္သက္ျပီး သက္ေသအေထာက္အထားေတြရွိပါတယ္။ သူတို႕ေဟာတဲ့ စီဒီေခြေတြ၊ ဗီဒီယိုေတြ၊ စာရြက္စာတမ္းေတြ၊ အဲဒီအေထာက္အထားေတြကို ဂိုဏ္းခ်ဳပ္ဆရာေတာ္ၾကီးမ်ားကို ျပျပီး သက္ဆိုင္ရာဂိုဏ္းအလိုက္ စည္းကမ္းမ်ားနဲ႕ အေရးယူဖို႕ ေလွ်ာက္ထားသင့္ပါတယ္။ အဲဒီလို ေလွ်ာက္ထားတာကို ျပည္သူေတြသိေအာင္ ထုတ္ျပန္ေၾကညာသင့္ပါတယ္၊
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာပဲ အစၥလမ္ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္းေခါင္းေဆာင္မ်ားကလည္း သူတို႕ရဲ့ ဘာသာဝင္မ်ားအေနနဲ႕ ဗုဒၶဘာသာကို ေစာ္ကားတဲ့ အျပဳအမူ၊ အေျပာအဆိုေတြ မလုပ္ၾကဖို႕ တိုက္တြန္းေစသင့္ပါတယ္။ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္၊ ေအာက္တိုဘာလထဲမွာ သံတြဲျမိဳ႕၊ သျဗဳခ်ိဳင္ရြာမွာျဖစ္ခဲ့တဲ့ ပ႗ိပကၡမွာ အစၥလမ္ဘာသာဝင္ ကမန္လူမ်ိဳးတစ္ေယာက္က ဗုဒၶဘာသာဝင္တစ္ေယာက္ကို ဆဲဆိုၾကိမ္းေမာင္းရာကစတင္တယ္လို႕ သိရပါတယ္။ အစၥလမ္ဘာသာေရးအဖြဲ႕အစည္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားကိုယ္တိုင္မွာလည္း သူတို႕ဘာသာဝင္ေတြကို ေဒါသကို ေဒါသနဲ႕ မတုန္႕ျပန္ေအာင္ထိန္းသိမ္းဖို႕၊ သူတို႕ကိုယ္တိုင္က ပ႗ိပကၡကို မစမိေအာင္ထိန္းသိမ္းဖို႕ တာဝန္ရွိပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ဗလီေတြထဲမွာ လက္နက္ေတြ စုေဆာင္းသိုေလွာင္တာမ်ိဳးေတြမလုပ္ၾကဖို႕၊ အၾကမ္းမဘက္ၾကဖို႕ ၊ အစၥလမ္ဘာသာေရးေက်ာင္းေတြမွာ ရခိုင္မုန္းတီးေရး၊ ဗုဒၶဘာသာမုန္းတီးေရးေတြ မသင္ၾကားၾကဖို႕၊ မြတ္ဆလင္အစြန္းေရာက္မ်ားနဲ႕ မဆက္သြယ္ၾကေအာင္ထိန္းသိမ္းဖို႕ တာဝန္ရွိပါတယ္။
အစိုးရ၊ လႊတ္ေတာ္နဲ႕ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ကိုယ္တိုင္က ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ား အဆုံးသတ္ေရး အားနည္းလွတဲ့အျပင္ အမ်ိဳး၊ ဘာသာ၊ သာသနာလိႈင္းကို မေက်ာ္လႊားရဲသလို ေတြ႕ေနရေတာ့ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားအဆုံးသတ္ေရး ၾကိဳးစားေနတဲ့ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအတြက္ အင္မတန္ ျမင့္မားမတ္ေစာက္တဲ့ ေတာင္ၾကီးကို လံုေလာက္တဲ့ ေအာက္စီဂ်င္မရွိပဲ တက္ေနရသလို ျဖစ္ေနပါလိမ့္မယ္။ အားမေလွ်ာ့ၾကေစခ်င္ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ တစ္ခ်ိန္ကလို တံခါးပိတ္ထားတဲ့ တိုင္းျပည္မဟုတ္ေတာ့ပါ။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြကို စိတ္ဝင္တစား ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ ကမၻာ႕ႏိုင္ငံမ်ား၊ ကမၻာ႕အဖြဲ႕အစည္းမ်ားက ဒီမိုကေရစီနဲ႕ ျငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေရွ႕တိုးေရြ႕လ်ားတဲ့ ေျခလွမ္းမ်ားကိုသာ အားေပးကူညီၾကမွာျဖစ္ျပီး အေမွာင္ေခတ္ၾကီး ေနာက္ျပန္သြားမည့္ ဘယ္လိုလႈပ္ရွားမႈမ်ိဳးကိုမဆို ဝိုင္းဝန္းကန္႕ကြက္ၾကမွာပါ။ ျပီးေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရရဲ့ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က အမ်ိဳးသမီးနဲ႕ မိန္းကေလးေတြပါ၊ လူဦးေရရဲ့ တစ္ဝက္ေက်ာ္ေလာက္က အသက္ ၁၄ ႏွစ္နဲ႕ အသက္ ၅၀ ၾကား ေခတ္မီတိုးတက္မႈကို ျမတ္ႏိုးၾကတဲ့၊ ျငိမ္းခ်မ္းတည္ျငိမ္မႈကို လိုလားတဲ့ လူငယ္၊ လူရြယ္ေတြပါ။ ဒီအင္အားစုၾကီးဟာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားကို လက္မခံမည့္၊ အေမွာင္ေခတ္ၾကီးထဲ ျပန္သြားမည့္ ဘယ္လိုလႈပ္ရွားမႈမ်ိဳးကိုမဆို လက္မခံမည့္ ျပည္သူေတြပါ။ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈကို ဆန္႕က်င္တဲ့ အရပ္ဘက္အဖြဲ႕အစည္းမ်ားအဖို႕ အဲဒီ အမ်ိဳးသမီးနဲ႕ လူငယ္အင္အားစုၾကီးကို ပညာေပးစည္းရုံးျပီး ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဘာသာေပါင္းစံု၊ လူမ်ိဳးေပါင္းစံု ျငိမ္းခ်မ္းစြာစုေဝးေနထိုင္ၾကတဲ့ ႏိုင္ငံျဖစ္ေအာင္ တည္ေဆာက္ၾကရမွာပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ၊ ျမန္မာ့လူ႕အဖြဲ႕အစည္းအတြင္းမွာ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈမ်ားအားလုံး က်ဆုံးပါေစ။
ေလးစားစြာ၊
ေအာင္ဒင္
ေမ ၂၈၊ ၂၀၁၄