ဇင္လင္း - ပင္လုံမူ… ရွမ္းမူ …ႏွင့္… အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး
ၾသဂုတ္ ၇၊ ၂၀၁၄
ယေန႕ျမန္မာႏိုင္ငံသည္ သမိုင္းအေကြ႕အခ်ိဳးတခုကို ေရာက္ရွိေနသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ ယခုကဲ့သို႕ သုံးသပ္ရသနည္း။ ရွစ္ေလးလုံးအေရးေတာ္ပုံ (၂၆)ႏွစ္ေျမာက္ျပီျဖစ္သည့္ ယေန႕ကာလတြင္၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပည္သူလူထု အမ်ားစုက၊ လက္ရွိအေနအထားအတိုင္း လုံး၀ လက္မခံႏိုင္ေတာ့ေၾကာင္း၊ အတိ အလင္းထုတ္ေဖၚေျပာလာ၍ ျဖစ္သည္။ ရဲရဲ၀ံ႕၀႕ံ ထပ္တလဲလဲ ထုတ္ေဖၚေျပာဆိုေနၾကျပီ လည္း ျဖစ္သည္။ လူထုေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ ျပင္ဆင္ခြင့္ ရၾကမည္လား ဆိုသည္က ေနာက္တပိုင္းျဖစ္သည္။ မည္သို႕ပင္ဆိုေစ၊ တႏွစ္ ႏွစ္ႏွစ္ အတြင္း လက္ရွိဖြဲ႕စည္းပုံကို တမ်ိဳးတဖုံ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲၾကရေတာ့မွာ အေသအခ်ာျဖစ္သည္။ အမွန္ဆိုရလွ်င္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ဆိုသည္မွာ အစိုးရႏွင့္ ျပည္သူလူထု အၾကား ခ်ဳပ္ဆိုထားေသာ Social Contract ျဖစ္သည္။ ႏိုင္ငံသားအခ်င္းခ်င္း(တနည္း-အစိုးရနဲ႕လူထု) အၾကား အျပန္အလွန္ ဘယ္ပုံဘယ္နည္း ျပဳမူဆက္ဆံၾကမည္ဆိုသည္ကို ညွိႏိႈင္းသေဘာတူခ်ဳပ္ဆိုထားသည့္ လူမႈဆက္ဆံေရး စာခ်ဳပ္ဟု အၾကမ္းအားျဖင့္ ဆိုႏိုင္သည္။
လက္ရွိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးျပႆနာ၏ ဇာစ္ျမစ္မွာလည္း ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ကိစၥပင္ ျဖစ္သည္။ ပင္လုံသေဘာတူညီခ်က္ႏွင့္ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒတို႔မွ စတင္ခဲ့ေသာ သမိုင္းေရးျပႆနာျဖစ္သည္။ ပင္လုံသေဘာတူညီခ်က္ကို အေျခခံလ်က္ တိုင္းျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း တင္သြင္းခဲ့သည့္ လမ္းၫႊန္အဆို (၇) ခ်က္ကို ျပန္ၾကည့္လွ်င္…
“အဆို (၁) ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒသည္ ျမန္မာျပည္ေထာင္စုဟု ေခၚတြင္ေစေသာ၊ လြတ္လပ္သည့္ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာပိုင္ သမၼတႏိုင္ငံ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒျဖစ္ေစရမည္။ အဆို (၂) ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒက သတ္မွတ္ေဖာ္ျပသည့္ တသီးပုဂၢလ ျပည္နယ္မ်ားသည္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ သတ္မွတ္ေဖာ္ျပ ထားသည္ႏွင့္အမွ် ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာရွိေစရမည္။ အဆို (၅)ဤဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ လူနည္းစုမ်ားအဖို႔ လုံေလာက္ေသာ ကာကြယ္ခ်က္မ်ား ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းထားရွိေစရမည္။” စသည္ျဖင့္ ေတြ႔ႏိုင္သည္။
ယခု ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႔စည္းပုံ သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လမ္းၫႊန္ခ်က္ႏွင့္ လုံးလုံးဆန္႔က်င္ေန႐ုံမက တိုင္းရင္းသားတို႔အား လြတ္လပ္ေရး၊ တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ေပးေရးတို႔ကို ျငင္းပယ္ထားေၾကာင္းေတြ႕ႏိုင္သည္။ ၎ဖြဲ႕စည္းပုံအရ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပ၍ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္း အမ်ားစုျဖင့္ အရပ္သားအစိုးရ တစ္ရပ္ဖြဲစည္းႏိုင္ခဲ့ေသာ္လည္း၊ လက္ရွိ ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡကိုမူ ျငိမ္းခ်မ္းေရးျဖင့္ အစားထိုးႏိုင္ျခင္း မရွိေသးေပ။
“ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား က်ဆုံးၿပီးေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္၏ လမ္းၫႊန္ (၇) ခ်က္ကို ယုံၾကည္ေလးစား ျခင္း၊လြတ္လပ္ေရးအျမန္ရလိုျခင္းတို႔ေၾကာင့္ တိုင္းရင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ အေျခခံဥပေဒကို အေလးအနက္ ေဆြးေႏြးျခင္း မျပဳၾကေတာ့ဘဲ ႐ိုး႐ိုးသားသား လြယ္လြယ္ကူကူ လက္ခံအတည္ျပဳခဲ့ေၾကာင္း” ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္၏ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒကို ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ (Federal)မူအရျဖင့္ ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ ေရးဆြဲတင္ျပေသာ “ျပည္နယ္မ်ား ညီၫြတ္ေရး အဖြဲ႔ခ်ဳပ္မွ စာတမ္း”(ဒို႔တာ၀န္ ပုံႏွိပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္၊ ပုံႏွိပ္ႏွစ္မပါ) တြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
ထိုစာတမ္းတြင္ ၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒ၏ အားနည္းခ်က္မ်ားကို ေ၀ဖန္ျပရာ၌ “ျပည္နယ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ တည္ဆဲ ဖြဲ႔စည္း အုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒအရ မိမိတို႔ျပည္နယ္တြင္းရွိ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံတို႔၏ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ လူမႈေရး စေသာ ကိစၥမ်ားကို စိတ္ဆႏၵရွိသေလာက္ ေဆာင္ရြက္ရာတြင္ ျပည္ေထာင္စု ဗဟိုအာဏာကို သိမ္းပိုက္ထားေသာ ျပည္မ၏ ခ်ဳပ္ခ်ယ္မႈ ေၾကာင့္ မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့ၾကေပ။ ျပည္နယ္သူ ျပည္နယ္သားမ်ားသည္ ျပည္မ၏ စီးပြားေရး၊ ႏိုင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ်ား၏ ဖိႏွိပ္မႈ ေအာက္တြင္ အလူးအလွိမ့္ခံေနရေလသည္” ဟု လည္းေကာင္း၊ “ထိုသို႔ေတြ႔ႀကံဳရေသာ အခက္အခဲမ်ားကို ျပန္လည္ သုံးသပ္ၾကည့္ ေသာအခါအဓိက ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္သည္ တည္ရွိဆဲ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ ပါရွိေသာ ဗမာျပည္မအစိုးရႏွင့္ ျပည္ေထာင္စု ဗဟိုအစိုးရတို႔အား ခြဲမထားဘဲ အတူပူးေပါင္းထားျခင္းေၾကာင့္ အစိုးရတဖြဲ႔တည္း အုပ္ခ်ဳပ္ေသာ စနစ္ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိခဲ့သည္” ဟု လည္းေကာင္း၊ “ထို႔ေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ တည္ေထာင္လိုခ်က္မ်ား၊ လမ္းၫႊန္ခ်က္မ်ားသည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းႏွင့္အတူ ၀ိညာဥ္ခ်ဳပ္သြားသည္မွာ ၀မ္းနည္းေၾကကြဲစရာပင္ျဖစ္ေတာ့သည္” ဟုလည္းေကာင္း၊ “တည္ရွိဆဲ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒသည္ ျပည္နယ္မ်ား၏ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ကို ျငင္းပယ္သည္။ တန္းတူေရးမူကိုလည္း မေပးစြမ္းႏိုင္။ ျပည္ေထာင္စု အာဏာ ဟူသေရြ႕ကို ျပည္ေထာင္စု ဗဟိုအစိုးရအမည္ႏွင့္ ဗမာျပည္မက လက္၀ါးႀကီးအုပ္ သိမ္းက်ဳံးယူၿပီး ျပည္နယ္မ်ားကို မိမိလက္ေအာက္ခံျပည္နယ္မ်ား (Vassal States)အျဖစ္ သြတ္သြင္းခဲ့သည္” ဟု လည္းေကာင္း စာတမ္းတြင္ သုံးသပ္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ယင္း တိုင္းရင္းသားတို႔၏ မေက်နပ္ခ်က္၊ ခံစားခ်က္မ်ားသည္ ယခုတိုင္ အ႐ိုးစြဲေနသည္ကို အစိုးရအဆက္ဆက္က မသိက်ဳိးကြၽံ လုပ္ခဲ့သည္။ ယခု ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံတြင္လည္း တိုင္းရင္းသားတို႔ ရပိုင္ခြင့္မ်ားကို လုံး၀ လ်စ္လ်ဴျပဳထားသည္။ ထို႔ေၾကာင့္၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံကို သစၥာခံျခင္းသည္ အမ်ဳိးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေသြးစည္းေရးအား ဥေပကၡာျပဳရာက်ေပသည္။ မ်က္ေမွာက္ အေျခအေနအထိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးပဋိကၡ၏ အဓိကအခ်က္မွာ တိုင္းရင္းသားတို႔အား လြတ္လပ္ေရး၊ တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ ျပ႒ာန္းခြင့္ေပးေရး ကိစၥ ျဖစ္သည္။ ထိုအခ်က္အေပၚ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားက မွ်မွ်တတ စဥ္းစားသုံးသပ္ကာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒကို ျပည္ေထာင္စု (Federal)မူအရ ျပင္ဆင္ေရးကိစၥကိုေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။ စစ္တပ္ကမူ တမိန္႔တအာဏာ တျပည္ေထာင္စနစ္ဆီသို႔သာ ဇြတ္တိုး သြားၿမဲ သြားေနသည္။
၁၉၆၀ ခုႏွစ္အေျခအေနကို ျပန္ၾကည့္လွ်င္ ဦးႏု၏ ျပည္ေထာင္စု(ပထစ)အစိုးရလက္ထက္ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ေရးဆြဲရန္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က ဆုံးျဖတ္ခဲ့ေၾကာင္း ေတြ႔ရသည္။ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္က အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး အဆိုကို အတည္ျပဳျပ႒ာန္းၿပီးေနာက္ ၁၉၆၀ ႏို၀င္ဘာ (၇) ရက္တြင္ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕၌ ရွမ္းျပည္နယ္အစိုးရက အစည္းအေ၀းတရပ္ က်င္းပသည္။ ထိုအစည္းအေ၀းသို႔ ပါလီမန္အမတ္မ်ား၊ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ မဲဆႏၵနယ္တခုစီမွ ကိုယ္စားလွယ္ (၂)ဦးစီ၊ ရွမ္းျပည္နယ္ရွိ ႏိုင္ငံေရးပါတီတခုစီမွ ကိုယ္စားလွယ္(၃)ဦးစီ၊ ပင္လုံစာခ်ဳပ္တြင္ လက္မွတ္ေရးထိုးခဲ့ၾကသည့္ ရွမ္းျပည္နယ္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ရွမ္းျပည္နယ္မွ တိုင္းျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေဟာင္းမ်ားႏွင့္ စိတ္ပါ၀င္စားသူမ်ားတက္ေရာက္ခဲ့ၾကသည္။ ထိုအစည္း အေ၀းမွ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲေရး (ရွမ္းျပည္နယ္ဆိုင္ရာ) ႀကိဳးကိုင္ေကာ္မတီ ကို အဖြဲ႔၀င္ (၃၂)ဦးျဖင့္ဖြဲ႔ခဲ့သည္။ထိုေကာ္မတီက၁၉၆၁ဇန္န၀ါရီလ(၂၄) ရက္ေန႔တြင္ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးဆိုင္ရာ မူတရပ္ ခ်မွတ္ခဲ့သည္။
ထိုမူတြင္ လက္ရွိ ဖြဲ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ၌ ျပည္နယ္ႏွင့္ လူမ်ဳိးစုတိုင္းအတြက္ လုံေလာက္သည့္ တန္းတူညီမွ်မႈအခြင့္အေရး ျပ႒ာန္းထားျခင္း မရွိသျဖင့္ တန္းတူညီမွ်မႈ လုံေလာက္စြာရရွိေရးအတြက္ အေျခခံဥပေဒအား ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္မူျဖင့္ ျပဳျပင္ ေရးဆြဲရန္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ထိုမူခ်ၿပီးေနာက္ ဦးထြန္းျမင့္ (ေတာင္ႀကီး)၊ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြား စ၀္ေဆးဟုမ္၊ စည္သူဦးတင္၊ ဦးေက်ာ္စိန္၊ ဦးၾကာပုႏွင့္ ဦးလွရွိန္တို႔ပါ၀င္သည္ ဆပ္ေကာ္မတီကို ဖြဲ႔ခဲ့သည္။ ဆပ္ေကာ္မတီက အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ အေထာက္ အထားမ်ား ရွာေဖြစုေဆာင္းေလ့လာကာ အစီရင္ခံစာကို (ရွမ္းျပည္နယ္ဆိုင္ရာ) ႀကိဳးကိုင္ေကာ္မတီသို႔ တင္သြင္းသည္။ ယင္း အစီရင္ခံစာကို ေကာ္မတီက ျပင္ဆင္ျဖည့္စြက္၍ “ရွမ္းျပည္နယ္မွ တင္သြင္းေသာ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဆြဲေရးစာတမ္း” ကို ျပဳစုသည္။ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ (၂၅) ရက္ေန႔ ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ က်င္းပ ေသာ ျပည္လုံးကြၽတ္ညီလာခံက ရွမ္းမူ ဟု လူသိမ်ားေသာ ထိုစာတမ္းကို အတည္ျပဳခဲ့သည္။
ရွမ္းမူ စာတမ္းတြင္ အာဏာႏွင့္ အခြင့္အေရးခြဲေ၀ပုံမွာ မွ်တမႈမရွိဘဲ ဗဟိုျပည္ေထာင္စုအစိုးရက အာဏာအရပ္ရပ္ ခ်ဳပ္ကိုင္ထား သျဖင့္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ားအေနျဖင့္ မေက်နပ္ၾကေၾကာင္း၊ ဗမာမ်ားက လက္၀ါးႀကီးအုပ္ထားသည္ဟု မယုံသကၤာျဖစ္ေၾကာင္း တင္ျပထားသည္။ ပါလီမန္ဖြဲ႔စည္းပုံႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍လည္း လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္ (အထက္လႊတ္ေတာ္) ႏွင့္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ (ေအာက္လႊတ္ေတာ္) တို႔ အခြင့္အာဏာမတူေၾကာင္း၊ လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္သို႔ ျပည္နယ္မ်ားက ကိုယ္စားလွယ္ အညီအမွ် ေစလႊတ္ ခြင့္ မရေၾကာင္း၊ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရသည္ လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္အား တာ၀န္မခံဘဲ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုသာ တာ၀န္ခံသျဖင့္ လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္မွာ ဂုဏ္သိကၡာမရွိသည့္ျပင္ ျပည္နယ္မ်ား၏ အခြင့္အေရးကိုလည္း အကာအကြယ္ မေပးႏိုင္ ေၾကာင္း၊ ထို႔ေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ (၂) ရပ္ တန္းတူအာဏာရွိေရး၊ လူမ်ဳိးစုလႊတ္ေတာ္သို႔ ျပည္နယ္မ်ားက ကိုယ္စားလွယ္အညီအမွ် ေစလႊတ္ခြင့္ရရွိေရး တင္ျပထားသည္။
အထက္ပါစာတမ္းကို ေဆြးေႏြးရန္ႏွင့္ ေတာင္တန္းသားမ်ား စည္းလုံးညီၫြတ္ေရးဦးစီးအဖြဲ႔ကို ျပန္လည္အသက္၀င္ေစရန္ ရည္ရြယ္လ်က္ ၁၉၆၁ ဇြန္လ (၈) ရက္တြင္ “ျပည္နယ္ေပါင္းစုံညီလာခံ” ကို ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္ က်င္းခဲ့သည္။ ထိုညီလာခံတြင္ ျပည္နယ္မ်ား ညီၫြတ္ေရးအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းရန္ အေခ်အတင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကၿပီးေနာက္ ဇြန္လ (၁၃)ရက္၌ ဥကၠ႒စ၀္ခြန္ခ်ဳိ၊ ဒု-ဥကၠ႒ စ၀္၀ဏၰ၊ အတြင္းေရးမႉး စ၀္ထြန္းေအး၊ တြဲဖက္အတြင္းေရးမႉး ဦးလွေဖ (ပအို႔၀္) တို႔ အပါအ၀င္ (၂၂) ဦးပါ အလုပ္အမႈေဆာင္အဖြဲ႔ ဖြဲ႔ခဲ့သည္။
အဖြဲ႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ “(၁) ျပည္ေထာင္စုခိုင္ၿမဲေရးအတြက္ အစြမ္းကုန္ ေဆာင္ရြက္ရန္။ (၂) ျပည္ေထာင္စုအတြင္း ပါ၀င္ေသာ ျပည္နယ္မ်ားသည္ မိမိတို႔ကံၾကမၼာကို မိမိတို႔ဖန္တီးႏိုင္ခြင့္ရွိသည့္အားေလ်ာ္စြာ ထိုအခြင့္အေရးကို လြတ္လပ္စြာ ဖန္တီးႏိုင္ရန္။ (၃) ျပည္ေထာင္စုအတြင္း တဦးႏွင့္တဦး ခြဲျခားျခင္းမျပဳဘဲ လူမ်ဳိးမေရြး၊ ဘာသာမေရြး ျပည္ေထာင္စုတိုင္းရင္းသားမွန္သမွ် ခ်စ္ၾကည္စြာ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံျခင္းကို အားေပးကူညီရန္။ (၄) ကမာၻ႔ဒီမိုကေရစီ၀ါဒအရ ရသင့္ရထိုက္ေသာ လူ႔အခြင့္အေရးမွန္သမွ်ကို ျပည္ေထာင္စု တိုင္းရင္းသားတိုင္း တန္းတူညီမွ်မႈ မဆုံး႐ႈံးေရးအတြက္ အစြမ္းကုန္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ရန္။ (၅) ျပည္နယ္ အသီးသီးရွိ လူမ်ဳိးစုတိုင္းတို႔၏ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ေရွး႐ႈေဆာင္ရြက္ရန္။ (၆)ဤအဖြဲ႔တြင္ ပါ၀င္ေသာ ျပည္နယ္မ်ားသည္ ျပည္နယ္မ်ားႏွင့္ သက္ဆိုင္လာမည့္ ကိစၥအ၀၀တို႔တြင္ တညီတၫြတ္တည္း စုေပါင္း၍ ျပႆနာရပ္မ်ားကို တစည္းတလုံးတည္း ေဆာင္ရြက္ရန္” စသျဖင့္ျဖစ္သည္။
ထိုရွမ္းမူစာတမ္းႏွင့္ပတ္သက္၍ ဇူလိုင္လ(၁၁)ရက္ေန႔တြင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုသည္ ရွမ္းျပည္နယ္မွ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆုံခဲ့ၿပီးေနာက္ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။ သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲတြင္ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏုက “ရွမ္းမူနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ့္အေနနဲ႔ ေလ့လာၿပီးတဲ့အတြက္ ဒီေန႔ သတင္းစာကြန္ဖရင့္ေခၚကာ ေျပာျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ က်ေနာ္ ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါမွာ သူတို႔လုပ္ေနတာ မမွားဘူး။ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရက ယခုအပတ္ ပါလီမန္တြင္ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ အေျခခံဥပေဒထဲမွာ လုပ္ငန္းလုပ္ရာမွာ အခက္အခဲေတြ႔ေနတဲ့ ပုဒ္မေတြကို ျပင္ဖို႔ စိတ္ကူးခဲ့ၿပီး ျပင္ဆင္ခ်က္ရွိတာေတြကို ျပင္ခ်င္ရင္ တင္ျပရန္ ခြင့္ေပးခ်က္အရ လုပ္ကိုင္ၾကျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ အစိုးရခြင့္ျပဳခ်က္အရ ဒါေတြ လိုခ်င္တယ္ဆိုတာ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ခ်ၿပီး ေတာင္းတာဟာ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးကို သူတို႔အသုံးျပဳျခင္းသာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရး သုံးတာကို အစိုးရအဖြဲ႔က စိတ္ဆိုးစရာမရွိဘူး။ … ရွမ္းမူေရးဆြဲျခင္းကို စိတ္မဆိုးဘူး။…ဒါေပမယ့္ တိုင္းျပည္မွာ သို႔ေလာသို႔ေလာ အထင္မွားျဖစ္တယ္။ က်ေနာ့္အေနနဲ႔လည္း အထင္မွားခ်က္ တခ်က္ႏွစ္ခ်က္ ရွိခဲ့တယ္။ ဒီအထင္မွားခ်က္ေတြကို စ၀္ခြန္ခ်ဳိနဲ႔ ႏွစ္ႀကိမ္ေတြ႔ဆုံၿပီး ရွင္းလင္းေျပာျပတဲ့အခါမွာ အထင္မွားခ်က္ေတြ ေပ်ာက္ကုန္တယ္။ … … … အခု သူတို႔လုပ္ေနတဲ့ လမ္းစဥ္ဟာ ေပးရင္ေပး မေပးရင္ ခ်မယ္ဆိုတဲ့ လမ္းစဥ္မဟုတ္၊ က်ေနာ္တို႔ကလည္း မင္းတို႔ခ်ရင္ ဒို႔ကလည္း ခ်မယ္ဆိုတဲ့ လမ္းစဥ္မဟုတ္။”
“ျပည္ေထာင္စုႀကီး တည္တ့ံခိုင္ၿမဲေစခ်င္ရင္ ငါတေကာ ေကာ၍မရဘဲ တိုင္တိုင္ပင္ပင္နဲ႔ လုပ္ကိုင္သြားၿပီး အေျဖရွာရပါမယ္။ ျပည္ေထာင္စုႀကီး တည္တံ့ခိုင္ၿမဲခ်င္ရင္ မလိမ့္တပတ္မလုပ္နဲ႔။ မိသားစုအေနနဲ႔ ေျဖရွင္းသြားၾကရန္၊ လူနည္းစုေတြေရာ ျမန္မာေတြကိုပါ ဒီေနရာက သတိေပးလိုက္ပါတယ္။ ရွမ္းမူေခၚတဲ့ ဖက္ဒရယ္မူကို မ်က္လုံးမျပဴးၾကပါနဲ႔။ မိသားစုအေနနဲ႔ ရွင္းသြားပါမယ္။” ဟု ဦးႏုက ရွင္းလင္းေျပာဆိုခဲ့သည္။
ထိုအေျခအေနမ်ားကိုၾကည့္လွ်င္ ‘ရွမ္းမူစာတမ္း’မွာ ျပည္ေထာင္စုစစ္စစ္ျဖစ္ေရးကို ေတာင္းဆိုေသာ္လည္း ခြဲထြက္ရန္သေဘာ လုံး၀မေတြ႔ရေခ်။
၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးႏု ‘ရွမ္းမူသတင္းစာရွင္းလင္းပြဲ’ ျပဳလုပ္ခဲ့သည့္ေန႔မွာပင္ (ဖက္ဒရယ္မူႏွင့္ပတ္သက္၍ ရွမ္းျပည္နယ္ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႔၏ သေဘာထားေၾကညာခ်က္)ကို ျဖန္႔ေ၀ခဲ့သည္။ ေၾကညာခ်က္တြင္ ဖက္ဒရယ္မူႏွင့္ပတ္သက္၍ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ၀န္ႀကီး ခ်ဳပ္၊ အစိုးရအဖြဲ႔၀င္ ၀န္ႀကီးမ်ား၊ ပထစ၊ ဖဆပလ၊ ပမညတေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ဆရာႀကီး သခင္ကိုယ္ေတာ္မႈိင္းႏွင့္ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေဟာင္း ေက်ာ္ေဇာ အမႉးျပဳေသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ သတင္းစာဆရာမ်ာႏွင့္ စာေရးဆရာမ်ားအား ရွင္းလင္းတင္ျပ ခဲ့ေၾကာင္း၊ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံခ်စ္ၾကည္ေရး လူမ်ဳိးစုတိုင္း တန္းတူညီမွ်ေရးႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုတည္တံ့ခိုင္ၿမဲေရးဆိုသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မ်ား ျဖင့္ ဖက္ဒရယ္မူေရးဆြဲထားေၾကာင္း၊ ပါတီအဖြဲ႔အစည္းအသီးသီးမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ားက လက္ခံေတြ႔ဆုံကာ ညီရင္းအစ္ကိုသဖြယ္ အႀကံေပးေဆြးေႏြးၾကသည္ကို အားရေက်နပ္ေၾကာင္း၊ ျပည္နယ္ေပါင္းစုံညီလာခံႏွင့္ ထိုညီလာခံတြင္ ဖြဲ႔စည္းလိုက္ေသာ ျပည္နယ္ မ်ား ညီၫြတ္ေရးအဖြဲ႔၏ ရည္ရြယ္ခ်က္ႏွင့္ လုပ္ငန္းစဥ္မ်ားကို ရွင္းျပခြင့္ရသျဖင့္ ဖက္ဒရယ္မူႏွင့္ပတ္သက္၍ သံသယႏွင့္ အထင္ အျမင္လြဲမွားမႈမ်ား ပေပ်ာက္ကာ ျပည္မႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္အၾကား နားလည္မႈပိုမိုရရွိမည္ဟု ယုံၾကည္ေၾကာင္း စသည္ျဖင့္ ေဖာ္ျပထား သည္။
၁၉၄၇ အေျခခံဥပေဒတြင္ ခ်ဳိ႕ယြင္းခ်က္မ်ား ျဖစ္ခဲ့ရျခင္းႏွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ ဦးထြန္းျမင့္(ေတာင္ႀကီး)က ၁၉၆၂ ေဖေဖာ္၀ါရီ (၂၄)ရက္ေန႔ က ရန္ကုန္၊ ျပည္လမ္း၊ အသံလႊင့္႐ုံခန္းမ ျပည္ေထာင္စုမူေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ယခုကဲ့သို႔ ေျပာခဲ့ဖူးသည္။ … (တိုင္းျပည္ျပဳလႊတ္ေတာ္ တြင္ အေျခခံဥပေဒေရးဆြဲၾကစဥ္ ေကာ္မတီအစည္းအေ၀းတခု၌ အေျခခံဥပေဒအႀကံေပးအရာရွိ ဦးခ်န္ထြန္း က အေျခခံဥပေဒ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား တပုံတေခါင္းႀကီး ေရးဆြဲတင္ျပလာသည္ဟုဆိုသည္။ ထိုအခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက “ဦးခ်န္ထြန္း၊ ခင္ဗ်ား လန္ဘားေက်ာက္ဒရား* ေတြ ေရးေနလို႔ ဘယ္ျဖစ္မလဲ။ Broad Principleက်ယ္ျပန္႔တဲ့ သေဘာတရားေလာက္ပါရင္ ေတာ္ေရာေပါ့။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးတဲ့ေနာက္ လိုတာေတြကို By Act ပါလီမန္မွာ အက္ဥပေဒလုပ္ရင္ ၿပီးတာပဲ။ ဒီေလာက္ ရွည္ရွည္လ်ားလ်ားနဲ႔ လုပ္ေနရင္ ႏွစ္လ၊ သုံးလနဲ႔ ဘယ္မွာၿပီးႏိုင္ပါ့မလဲ” စသျဖင့္ ေျပာခဲ့သည္ဟု ဦးထြန္းျမင့္က ဆိုသည္။ ထို႔ျပင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္က “ဥပေဒဆိုတာ Gospel Truth ဘုရားေဟာေတြ မဟုတ္ပါဘူး။ လူလုပ္ထားတဲ့ ဥပေဒကို လူက ျပင္လို႔မရဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးဆိုတာ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ဘာမွမေျပာလိုပါဘူး။ ျပင္ဆင္ခ်င္တဲ့ ေစတနာရွိ မရွိက အေရးႀကီးပါတယ္” ေျပာခဲ့ေၾကာင္း ဦးထြန္းျမင့္က သူ႔အသံလႊင့္႐ုံ မိန္႔ခြန္းတြင္ ထည့္ေျပာခဲ့သည္။( *လန္ဘားေက်ာက္ဒရား = ကုလားစကား = ရွည္လ်ားေသာ ဟု အနက္ဆိုလိုသည္။)
ယခု ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံကို ျပန္ျပင္ဆင္မႈ မျပဳႏိုင္ရန္ လုပ္ထားပုံကို ၾကည့္လွ်င္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း၏ ေစတနာႏွင့္ လက္ရွိ စစ္ဗိုလ္ ခ်ဳပ္မ်ား၏ ေစတနာ ကြာျခားပုံကို ထင္ထင္ရွားရွား ျမင္ႏိုင္သည္။ ဤသမိုင္းအျဖစ္အပ်က္ ပုံၾကမ္းကို အက်ဥ္းမွ် တင္ျပရသည့္ ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မတ္လ (၂) ရက္ ဗိုလ္ေန၀င္း၏ ကလိန္က်မႈကို သိသာေစရန္ ျဖစ္သည္။ ျပည္ေထာင္စုႀကီး ၿပိဳကြဲမည့္ အႏၲရာယ္ေၾကာင့္ မလႊဲမေရွာင္သာ ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို ၀င္ေရာက္ထိန္းသိမ္းခဲ့ရေၾကာင္း ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဥကၠ႒ ဗိုလ္ေန၀င္းက ျပည္သူလူထုအား လိမ္လည္လွည့္ျဖားကာ အာဏာသိမ္းခဲ့သည္။
ဒီမိုကေရစီနည္းအရ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာမ်ားကို ႏိုင္ငံေရးနည္းအရ ျငင္းၾကခုန္ၾကေဆြးေႏြးၾကရသည္မွာ ကမာၻႏွင့္အ၀ွမ္းတြင္ ျဖစ္႐ိုးျဖစ္စဥ္ကိစၥမွ်သာျဖစ္သည္။ ဤသို႔ေဆြးေႏြး ျငင္းခုန္မႈေၾကာင့္ တိုင္းျပည္ၿပိဳကြဲမည့္အႏၲရာယ္ မရွိေပ။ တကယ့္စိတ္၀မ္းကြဲမႈမ်ား ျဖစ္ေပၚခဲ့ခ်ိန္မွာ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီက လမ္းစဥ္ပါတီေထာင္သည့္အခ်ိန္ ျဖစ္သည္။ လမ္းစဥ္ပါတီ မေထာင္မီ ဗိုလ္ေန၀င္းက ပထစ၊ ဖဆပလႏွင့္ ပမညတေခါင္းေဆာင္မ်ား အား မတ္လ(၄) ရက္တြင္ တႀကိမ္၊ ေမလ(၇) ရက္တြင္ တႀကိမ္ႏွင့္ ေမလ(၁၇) ရက္တြင္ တႀကိမ္ (၃) ႀကိမ္ သီးျခားစီေတြ႔ခဲ့သည္။ ပထမအႀကိမ္တြင္ မလႊဲသာ၍ အာဏာသိမ္းရေၾကာင္း ရွင္းျပသည္။ ဒုတိယအႀကိမ္တြင္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီ၏ ဧၿပီ (၃၀)ရက္ေန႔ ထုတ္ျပန္သည့္ ၀ါဒသေဘာထားေၾကညာခ်က္ႏွင့္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ကို ရွင္းျပသည္။ တတိယအႀကိမ္တြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီ မ်ားက ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္အေပၚ မည္သို႔သေဘာထားေၾကာင္း ေမးျမန္းသည္။ ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအတြင္း သေဘာထားကြဲမႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့သည္။
၁၉၆၂ ခု ဇူလိုင္လ (၄)ရက္တြင္ လမ္းစဥ္ပါတီကို အျမဳေတပါတီအျဖစ္ ထူေထာင္လိုက္ေသာအခါ ဖဆပလ၊ ပထစ၊ ပမညတ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသည္ ေတာ္လွန္ေရးေကာင္စီဥကၠ႒ႏွင့္ ၎တို႔ေတြ႔ဆုံမႈ၊ ၎တို႔ပါတီအသီးသီး၏ လမ္းစဥ္ပါတီအေပၚ သေဘာထားထုတ္ျပန္ေၾကညာခ်က္မ်ား၊ ဆုံးျဖတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ရွင္းလင္းပြဲ၊ ေဆြးေႏြးပြဲမ်ား လုပ္ခဲ့ၾကသည္။ လက္ေအာက္ခံပါတီမ်ား၊ အလုပ္သမား လယ္သမားသမဂၢမ်ားအထိ လမ္းစဥ္ပါတီ၀င္ေရး-မ၀င္ေရး အႀကီးအက်ယ္ သေဘာထား ကြဲခဲ့ၾကသည္။ ဤသို႔ျဖင့္ ပါတီေပါင္းစုံမွ ႏိုင္ငံေရးသမားအမ်ားအျပား လမ္းစဥ္ပါတီ၀င္ေရး ဆုံးျဖတ္၍ စစ္တပ္ပါတီကို အလုပ္ အေကြၽးျပဳခဲ့ၾကသည္။ လမ္းစဥ္ပါတီဆန္႔က်င္သူမ်ား ေထာင္က်တန္းက် ျဖစ္ၾကရသည္။ ပါတီစုံပါလီမန္ဒီမိုကေရစီစနစ္လည္း နင္းေျခခံလိုက္ရသည္။
ထိုစဥ္က စစ္အာဏာသိမ္းမႈကို ႏိုင္ငံေရးသတိရွိရွိ ကန္႔ကြက္႐ႈတ္ခ်ခဲ့ၾကေသာ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားတြင္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ားမွာ ထိပ္ဆုံးကျဖစ္သည္။ လူငယ့္တပ္ဦး (ဗမာႏိုင္ငံ) ႏွင့္ မဟာမိတ္ (၁၀) ဖြဲ႔တို႔က “စစ္တပ္က အာဏာသိမ္းျခင္းကို ကန္႔ကြက္႐ႈတ္ခ်ၾက” ေၾကညာခ်က္မ်ား ျဖန္႔ေ၀ခဲ့သည္။ မႏၲေလးခ႐ိုင္ လူငယ့္တပ္ဦး၊ တကၠသိုလ္တပ္ဦးသစ္၊ ရခိုင္သံဃာ့တပ္ဦး (ဗဟိုဌာနခ်ဳပ္)၊ ရခိုင္ ေသာတုဇန(သစ္)ဌာနခ်ဳပ္၊ စစ္ဆန္႔က်င္ေရး သံဃာ့အဖြဲ႔ဌာနခ်ဳပ္၊ ရန္ကုန္ခ႐ိုင္ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ၊ ဗမာႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ားသမဂၢ၊ ဗမာႏိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ကရင္အမ်ဳိးသားမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႔ခ်ဳပ္၊ မႏၲေလး တကၠသိုလ္၊ ေမာ္လၿမိဳင္ေကာလိပ္ႏွင့္ ပုသိမ္ေကာလိပ္ ေက်ာင္းသားသမဂၢမ်ား အစရွိေသာ အဖြဲ႔မ်ားကလည္း စာရြက္စာတမ္းမ်ား ထုတ္ျပန္႐ႈတ္ခ်ခဲ့ၾကသည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္သားညီၫြတ္ေရးတပ္ဦး၊ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားသမဂၢႏွင့္ ဗကသတို႔၏ ၁၉၆၂၊(၇)ဇူလိုင္ အေရးေတာ္ပုံသည္ ထင္ရွားေသာ သမိုင္းသာဓကျဖစ္သည္။
လက္ရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံကို ျပည္သူလူထုက အဘယ္ေၾကာင့္ ကန္႕ကြက္ေနသနည္း။ အဘယ္ေၾကာင့္ အေျပာင္းအလဲ လုပ္ခ်င္ ရသနည္း။ ဤေမးခြန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သက္ဆိုင္သူတို႕ ကိုယ္တိုင္ မလိမ္တမ္း၊ မညာတမ္း ေျဖၾကည့္ၾကေစခ်င္သည္။ သမိုင္း ဆိုသည္မွာ ဖုံးဖိထိန္ခ်န္ထား၍ မရပါ။ ၁၉၈၈ လူထုဆႏၵ အစစ္အမွန္မွာ ဒီမိုကေရစီေရး၊ တန္းတူညီမွ်ေရးနဲ႕ လြတ္လပ္ေရးျဖစ္ သည္။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ လူထုက သူတို႕၏ မဲဆႏၵ အစစ္အမွန္ျဖင့္ ေဖၚျပ ခဲ့ျပီးျဖစ္သည္။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ က်င္းပခဲ့သည့္ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလံုး ေရြးေကာက္ခံရသူမ်ား မဟုတ္ၾက။ ဖြဲ႔စည္းပံုအရ ၇၅% က ေရြးေကာက္ခံရသူမ်ား (မဲလိမ္ခဲ့သည္ကို ခနထား၍) ဆိုၾကပါစို႕။ ၂၅% က စစ္ဦးစီးခ်ဳပ္က ခန္႔အပ္ခံရသူမ်ား ျဖစ္သည္။ စစ္တပ္က ခန္႕သူမ်ား မဟုတ္ဘဲ အလုပ္သမားသမဂၢ သို႕မဟုတ္ လယ္သမား သမဂၢမ်ားက ခန္႔အပ္ခံရသူမ်ား ျဖစ္သည့္တိုင္၊ ေရြးေကာက္ပြဲ တြင္ ေရြးခ်ယ္ခံရသူမဟုတ္ပါက၊ ဒီမုိကေရစီနည္းအရ အလြန္ရွက္ဖြယ္ ျဖစ္ပါသည္။ ဤ ျဖစ္စဥ္အရ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပံုသည္ ဒီမုိကေရစီ ဖြဲ႔စည္းပံု လုံး၀ မျဖစ္ႏိုင္ပါ။ ဒီမုိကေရစီ လႊတ္ေတာ္တြင္ အမတ္အားလံုး ေရြးေကာက္ခံရသူမ်ား ျဖစ္ရပါမည္။
ယခု ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံေအာက္တြင္ က်င္းပသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲအခင္းအက်င္းမွာ ဒီမိုကေရစီအတြက္ ေနရာ ေပးမည္ မဟုတ္ပါ။ ၂၅% ျပႆနာ၊ ဘက္လိုက္မႈရွိသည့္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ျပႆနာ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ဥပေဒစည္းမ်ဥ္း အကန္႔အသတ္မ်ား၊ မဲစါရင္း မမွန္ကန္သည့္ ျပႆနာမ်ား၊ မေလွ်ာ္အာဏာသုံး ဟန္႔တားမႈမ်ား၊ ေငြေၾကး အခက္အခဲအတားအဆီးမ်ားႏွင့္ အင္အားသုံးၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားအျပင္ ေနာက္ထပ္ မျမင္သာေသာ အေႏွာင့္အယွက္မ်ားလည္း ရွိလိမ့္ဦးမည္။
လက္ရွိဖြဲ႕စည္းပုံကို လူထုဆႏၵႏွင့္အညီ မျပင္ဆင္ဘဲ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ပါက၊ တိုင္းျပည့္အနာဂတ္ အေျခအေနေကာင္းဖို႕ မျမင္။ ၁၉၄၇ ကတည္းကစခဲ့ေသာ ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုမူကို စစ္တပ္က ယခုတိုင္ ပရိယာယ္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ပယ္ခ်ေနဆဲရွိသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ၏ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ႏွင့္ ယခုစစ္အာဏာပိုင္တို႔၏ အဓိက ႏိုင္ငံေရးပဋိပကၡမွာလည္း ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုကိစၥပင္ ျဖစ္သည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တိုင္းရင္းသားတို႔အား လြတ္လပ္ေရး၊ တန္းတူေရးႏွင့္ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ေပးေရး လမ္းစဥ္အတိုင္း သြားေနသည္။ လက္ရွိအစိုးရက ဗဟိုက အာဏာအလုံးစုံခ်ဳပ္ကိုင္သည့္ ျပည္ေထာင္စု လမ္းစဥ္အတိုင္းသြားေနသည္။ ထိုလမ္းစဥ္ျဖင့္ပင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို ျပင္ေနသည္။
ထို႔ေၾကာင့္ စစ္အာဏာသိဒၶိတင္ထားသည့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံမွ ပုဒ္မ ၄၃၆ အပါအ၀င္ ဒီမိုကေရစီနည္းမက်သည့္ အပိုဒ္မ်ား ျပင္ဆင္ ေရးသည္ ယေန႕ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ေလးေလးနက္နက္ စဥ္းစားရမည့္ ကိစၥျဖစ္သည္။ စစ္တပ္၏ လက္သုံး ၀ါဒျဖန္႔ခ်က္ ျဖစ္သည့္ “ျပည္ေထာင္စုႀကီး ၿပိဳကြဲမည့္အႏၲရာယ္”ဆိုသည္မွာ တိုင္းရင္းသားအခ်င္းခ်င္း ေသြးကြဲေစရန္၊ စစ္အာဏာခိုင္ၿမဲေစရန္၊ ေကာလာဟလ ထုတ္လႊင့္ခ်က္ျဖစ္သည္ကို မေမ့သင့္။ တိုင္းရင္းသားအားလုံး ေသြးစည္းညီၫြတ္လွ်င္ စစ္အာဏာ သက္ဆိုး မရွည္ႏိုင္။ တည္ျငိမ္ ေအးခ်မ္း ဖြံ႕ျဖိဳးေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေပၚထြန္းေရးအတြက္ ဗမာလူမ်ဳိး အပါအ၀င္ တိုင္းရင္းသား လူမ်ဳိးအားလုံး ညီညီၫြတ္ၫြတ္ ပိုင္းျဖတ္မႈရွိရွိ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံကို ပင္လုံမူႏွင့္ အညီ ဒီမိုကေရစီနည္းက် ျပင္ဆင္ၾကရေပလိမ့္မည္။ ထိုသို႕ ျပင္ဆင္ႏိုင္ပါမွလည္း ရွစ္ေလးလုံး လူထုအေရးေတာ္ပုံကာလက ျပည္သူလူထုေတာင္းဆိုခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းေပးရာ လည္းေရာက္မည္ျဖစ္ေပသည္။ ။
ကိုးကား ။ ။
(၁)၁၉၅၈-၁၉၆၈ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး(စတုတၳတြဲ)-ဦးျမဟန္ႏွင့္ဦးသိန္းလႈိင္ျပဳစု၍ ျမန္မာ့သမိုင္းျဖစ္ရပ္အမွန္မ်ား ေရးသားျပဳစုေရးအဖြဲ႔က စိစစ္သည္။ တကၠသိုလ္မ်ားပုံႏွိပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ။ ဒုတိယႏွိပ္ျခင္း။
(၂) ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေျပာင္းကာလ၊ ၁၉၆၂-၁၉၇၄၊ (ပထမတြဲ) - ဦးျမဟန္၊ ေဒါက္တာ ေဒၚခင္လွဟန္၊ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဦးသန္းလြင္၊ ဦးစိန္ျမင့္တို႔ ျပဳစု၍ ျမန္မာ့သမိုင္းျဖစ္ရပ္အမွန္မ်ား ေရးသားျပဳစုေရးအဖြဲ႔က စိစစ္သည္။ တကၠသိုလ္မ်ားပုံႏွိပ္တိုက္၊ ရန္ကုန္၊ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ေမလ။ ပထမႏွိပ္ျခင္း။