ၾသဂုတ္ ၂၈၊ ၂၀၀၉ (မိုးမခက ၈ေလးလုံး ၂၆ႏွစ္ ျပည့္ ျပန္လည္ဆန္းသစ္ျခင္း)
စာဖတ္သူေတြဆီက ထပ္ျဖည့္ေပးတဲ့အခ်က္ေတြကို ေက်းဇူးတင္တဲ့ အေၾကာင္းေျပာပါေစခင္ဗ်ား။
ဥပမာ အာဏာသိမ္းျပီးခါစမွာ အေထြေထြသပိတ္ၾကီးကို စစ္အုပ္စုက
ျဖိဳခြဲလိုက္တဲ့ဆီမွာ သပိတ္စခန္းေတြ ဘယ္လို ႏွိမ္နင္းသိမ္းပိုက္ခံရသလဲ
ဆိုတဲ့ ေမးခြန္း။ ၀န္ထမ္းေတြကို မဆလပါတီက ထုတ္ပစ္လိုက္ျပီး ပါတီႏိုင္ငံေရး
မလုပ္ရဆိုျပီး ကန္႔သတ္လိုက္တာ။ စစ္အုပ္စုက ၀န္ထမ္းေတြကို ေမးခြန္း ၃၃ ခုနဲ႔
စစ္တမ္းေကာက္ျပီး ဦးႏွိမ္ခဲ့တာ၊ အမွန္အတိုင္းေျဖမိလို႔ ၀န္ထမ္းေတြ
အလုပ္ျဖဳတ္ခံရတာ။ ေက်ာင္းတက္ေရး မတက္ေရး ေက်ာင္းသားေတြ အျငင္းပြားခဲ့တာ။
စစ္အုပ္စုရဲ႔ စစ္ခုံရုံးမ်ား၊ ၅ (ည)၊ ၁၀(က)၊ ေထာင္ဒဏ္ ၃ ႏွစ္၊ ၅ ႏွစ္၊ ၇
ႏွစ္၊ ၁၀ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခဲ့ပုံေတြ။ အဲဒီအေၾကာင္းေတြကို ေမးခြန္းေတြ၊
ေခါင္းစဥ္ေတြမွာ တို႔ထားဖို႔ကို ေျပာတဲ့အေၾကာင္း မွတ္တမ္းတင္လိုက္ပါတယ္။
ခုဆက္လက္ျပီးေတာ့ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပျပီးခါစ အပိုင္းအတြက္ ေမးခြန္းနဲ႔ ဉာဏ္စမ္းမ်ား စဥ္းစားမိသေလာက္ကို တို႔ထိထားပါရေစဦး။
၁၉၉၀ ပါတီစုံေရြးေကာက္ပြဲလြန္ကာလ ၁၉၉၀ - ၁၉၉၅
(၁)
ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မည္သည့္ပါတီ အႏိုင္ရပါသနည္း။ အမတ္ ဘယ္ႏွဦးျဖင့္
ႏိုင္ပါသနည္း။ အျခားအႏိုင္ရေသာ ပါတီမ်ား၊ တုိင္းရင္းသားပါတီမ်ားကို ေျပာပါ။
ထိုအခ်ိန္တြင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ဦးတင္ဦးႏွင့္
ဦးၾကည္ေမာင္တို႔အေၾကာင္းကို ေျပာျပပါ။
(၂)
ဂႏၵီညီလာခံအေၾကာင္းကို ေျပာပါ။ ထိုအခ်ိန္က ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ေခၚယူရန္
ၾကိဳးစားခဲ့ၾကပါသလား။ ထိုညီလာခံအျပီး စစ္အုပ္စုက မည္သို႔
ဖမ္းဆီးအေရးယူခဲ့ပါသနည္း။
(၃) အင္စီဂ်ီယူဘီ ဟူေသာ အေ၀းေရာက္စင္ျပိဳင္အစိုးရ ေပၚေပါက္လာပုံကို သင္ သိပါသလား။
(၄)
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို မည္သည့္ ရက္စြဲတြင္ ႏိုဘယ္ဆု ခ်ီးျမွင့္ခဲ့ပါသနည္း။
ေဒၚစုလြတ္ေျမာက္ေရး ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွားမႈမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ပါသလား။
(၅)
စစ္အုပ္စုႏွင့္ မည္သည့္တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ား
အပစ္အခတ္ရပ္စဲခဲ့ၾကပါသနည္း။ ျမိဳ႔ေပၚသို႔ မည္သည့္အဖြဲ႔မ်ား
ေရာက္ရွိလာသနည္း။ ၎တို႔ ဖြင့္လွစ္လုပ္ကိုင္ေသာ လုပ္ငန္းမ်ား၊
စီးပြားေရးမ်ားကို သင္ၾကားဖူးပါသလား။ ထိုစဥ္က စစ္အုပ္စု၏ ကုန္သြယ္ဖက္
ႏိုင္ငံမ်ားကို ေျပာပါ။ မည္သည့္ သဘာ၀တြင္းထြက္မ်ားႏွင့္ စစ္အုပ္စုက
ကုန္သြယ္ေရးကို စတင္ခဲ့ပါသနည္း။
(၆) ျမန္မာဗုဒၶဘာသာ သံဃာေတာ္မ်ား၏ ပထမအၾကိမ္ သပိတ္ေမွာက္ကံေဆာင္ျခင္းအေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ ေရးျပပါ။
(၇)
စစ္အုပ္စုက ဗိုလ္ေစာေမာင္ကို ဘာေၾကာင့္ ျဖဳတ္ခ်ခဲ့ပါသနည္း။ မည္သူႏွင့္
အစားထိုးပါသနည္း။ အမ်ဳိးသားညီလာခံကို မည္သူက စတင္မိတ္ဆက္ခဲ့ပါသနည္း။
ထိုညီလာခံသို႔ အင္န္အယ္ဒီပါတီက တက္ေရာက္ခဲ့ပါသလား။ ထုိစဥ္က
ပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားကို စာရင္းျပဳစုျပပါ။
(၈) အေမရိကန္၏ စီးပြားေရးပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈမ်ား ထိုစဥ္ကတည္းက စတင္ခဲ့သည္ဟု သင္ ထင္ျမင္ပါသလား။ ထိုအေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ ရွင္းျပပါ။
(၉) ၾကံ့ဖြံအဖြဲ႔ စတင္ဖြဲ႔စည္းသည့္အေၾကာင္း ကို အနည္းငယ္ ေျပာျပပါ။
(၁၀) ထိုခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ေသဆုံးသူ၊ က်ဆုံးသူ ထင္ရွားေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို စာရင္းျပဳစုပါ။
(၁၁)
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ ပထမဆုံးအၾကိမ္ လြတ္ေျမာက္ခဲ့ပါသလား။
ထိုေနာက္ အင္န္အယ္ဒီႏွင့္ အမ်ဳိးသားညီလာခံတို႔ မည္သို႔ လမ္းခြဲခဲ့ပါသနည္း။
(၁၂)
ထိုအခ်ိန္က နယ္စပ္ေဒသ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားျဖစ္သည့္ ေကအင္ယူ၊
ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္တို႔ အေျခအေနကို သင္ သိပါသလား။ ထိုအခ်ိန္က နယ္စပ္ေဒသတြင္
တပ္ေပါင္းစုတခု ေပၚေပါက္လာေသးသလား။
(၁၃) ျမန္မာ့ျပည္ပမီဒီယာ ၂ ခုျဖစ္သည့္ ဒီဗီြဘီႏွင့္ ေခတ္ျပိဳင္တို႔ ထိုအခ်ိန္ကတည္း စတင္ခဲ့သည္မွာ ဟုတ္ပါသလား။
အာဆီယံအဖြဲ႔၀င္ပူပူေႏြးေႏြးႏွင့္ စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔ခံ ျမန္မာျပည္ - ၁၉၉၆ - ၂၀၀၀
(၁)
ျမန္မာစစ္အုပ္စု၏ ျမန္မာခရီးသြားႏွစ္ အေၾကာင္း၊ ဟိုတယ္ႏွင့္
ခရီးသြားလုပ္ငန္းမ်ား ေခတ္စားလာပံုတို႔ကို အနည္းငယ္ေရးပါ။ ထိုအခ်ိန္က
တိုင္းမွဴးမ်ားဘ၀မွ စစ္ေကာင္စီသို႔ေရာက္ရွိလာျပီး ၀န္ၾကီးမ်ားအျဖစ္
မည္သူတို႔က မည္သည့္လုပ္ငန္းမ်ား ဦးေဆာင္ၾကပါသနည္း။
(၂)
ဘိန္းဘုရင္ ခြန္ဆာႏွင့္ စစ္အုပ္စုတို႔ ဆက္ဆံေရးကို ေျပာပါ။ ထိုစဥ္က
အပစ္ရပ္မ်ားႏွင့္ နအဖ မည္သို႔ ဆက္ဆံခဲ့ၾကပါသနည္း။ ေကအင္န္ယူ အဖြဲ႔အား
စစ္အုပ္စု မည္သုိ႔ ႏွိမ္နင္းရန္၊ ခြဲထုတ္ရန္ ၾကိဳးပမ္းခဲ့ပါသနည္း။
(၃)
ထိုအခ်ိန္က အင္န္အယ္ဒီ၊ ေဒၚစု ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို ေျပာပါ။
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ေခၚယူရန္ ေတာင္းဆိုမႈ၊ ေဒၚစုျခံေရွ႔ လူထုေဟာေျပာပြဲမ်ား၊
ၾကံ့ဖြံ႔ ေႏွာက္ယွက္မႈမ်ား၊ လူထုဆႏၵထုတ္ေဖာ္ပြဲမ်ား၊ ၁၉၉၈
အင္န္အယ္ဒီအမတ္မ်ားအား ထိန္းသိမ္းျခင္း၊ စီအာရ္ပီပီ ေခၚ
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားျပဳ ေကာ္မီတီထူေထာင္ျခင္း ႏွင့္ ေဒၚစု ဒုတိယအၾကိမ္
အက်ယ္ခ်ဳပ္ ဖမ္းဆီးခံရျခင္း အေၾကာင္းတို႔ကို အနည္းငယ္စီ ေရးပါ။
(၄) ၁၉၉၆ ေက်ာင္းသားအေရးအခင္းမ်ား၊ ဘာသာေရးအဓိကရုဏ္းမ်ား၊ ၁၉၉၈ ေက်ာင္းသားအေရးအခင္း၊ ၂၀၀၀ ခုႏွစ္ စက္မႈေကာလိပ္ ေက်ာင္းသားဆႏၵျပပြဲမ်ား၊ စစ္အုပ္စု အၾကမ္းဖက္ႏွိမ္ႏွင္းမႈမ်ားကို အနည္းငယ္စီ ေရးပါ။
(၅) အေမရိကန္၏ ျမန္မာျပည္ဥပေဒအေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ ေရးျပပါ။
(၆) အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက စီးပြားေရးပိတ္ဆုိ႔မႈမ်ား၊ စစ္အုပ္စုေခါင္းေဆာင္မ်ားကို ပိတ္ဆို႔မႈမ်ားႏွင့္ ျပည္ပႏိုင္ငံမ်ား၏ စီးပြားေရး ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံမႈမ်ားအေၾကာင္း ထိုအခ်ိန္က အထူးအာရုံစိုက္ခံရသည္ဟု သင္ ထင္ပါသလား။
(၇) ထိုခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ေသဆုံးသူ၊ က်ဆုံးသူ ထင္ရွားေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ား၊ စစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ားကို စာရင္းျပဳစုပါ။
(၈)
အင္တာနက္ ေခတ္စားလာခ်ိန္တြင္ ျမန္မာျပည္ႏွင့္ ျပည္ပတြင္ ျမန္မာအေရးကို
မည္သူတို႔ စတင္ ထုတ္လႊင့္ခဲ့ၾကပါသနည္း။ ထိုစဥ္က အီးေမးအုပ္စုမ်ား၊
အင္တာနက္စာမ်က္ႏွာမ်ားအေၾကာင္းကို ေျပာပါ။ ထိုအခ်ိန္ကတည္းက ျမန္မာေဒါ့ကြန္၊
ဧရာ၀တီႏွင့္ မဇၥ်ိမသတင္းစာမ်က္ႏွာတို႔ကို ၾကားဖူးပါသလား။ စစ္အုပ္စုအတြက္
၀ါဒျဖန္႔မီဒီယာ အမည္ႏွင့္ လူမ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါသလား။
(၉)
စစ္ဖက္ေထာက္လွမ္းေရးက ေနာက္ ၃ ႏွစ္ ၄ ႏွစ္အတြင္း ေနာက္ထပ္ေရြးေကာက္ပြဲ
က်င္းပေပးမည္ဟု ေျပာဖူးပါသလား။ ထိုအခ်ိန္က န၀တမွ နအဖသို႔
အမည္ေျပာင္းဖြဲ႔စည္းျခင္းႏွင့္ စစ္ေကာင္စီမ်ား ေျပာင္းလဲခန္႔အပ္ျခင္း၊
၎တို႔အခ်င္းခ်င္း ရာထူးမွ ဖယ္ရွားျခင္းတို႔ကို ေျပာျပႏိုင္ပါသလား။
(၁၀)
ထိုင္းႏိုင္ငံ နယ္စပ္ေဒသ ဒုကၡသည္စခန္းမ်ား၊ ျမန္မာဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္
ေက်ာင္းသားမ်ားကို အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားက ေရႊ႔ေျပာင္းခိုလႈံရန္
အစီအစဥ္မ်ားအေၾကာင္းကို သင္ ေျပာျပႏိုင္ပါသလား။ ထိုအခ်ိန္က
ေအဘီအက္စ္ဒီအက္ဖ္ ေက်ာင္းသားတပ္မေတာ္အေၾကာင္းကို အနည္းငယ္ ေျပာျပပါ။
၂၁ ရာစု အ၀င္ ျမန္မာျပည္ ေကာက္ႏုတ္ခ်က္တို႔ ကို ဆက္လက္ ဖတ္ရႈပါဦး
၉၀
ေရြးေကာက္ပြဲလြန္ ၁၀ ႏွစ္တာ ကာလအတြက္ ၀ိုင္းျပီး ေကာက္ႏုတ္လာတဲ့
ေမးခြန္းေတြ၊ ဉာဏ္စမ္းေတြကေတာ့ အထက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ တျခား
အထူးျပဳစရာအခ်က္ေတြလည္း ရွိပါဦးမယ္။
ထင္ရွားတာကေတာ့
၉၀ အလြန္ ပထမ ၅ ႏွစ္မွာ စစ္အုပ္စု လႈပ္ရွားမႈနဲ႔ အတိုက္အခံ အေနအထား၊
ျပီးေတာ့ ဒုတိယ ၅ ႏွစ္က သူတို႔ရဲ႔ အေနအထားတို႔ကို
ႏႈိင္းယွဥ္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါမွာ ပထမ ၅ ႏွစ္မွာ ျပည္ပကို တခါးပိတ္၊
ျပည္တြင္းမွာ ပိတ္ဆို႔ျပီး အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့ရာကေန ဒုတိယ ၅ ႏွစ္မွာ ျပည္ပနဲ႔
လမ္းဖြင့္၊ ျပည္တြင္းမွာ အတိုက္အခံေတြကို နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔
တိုက္ခိုက္ကန္႔သတ္တဲ့အျပင္ကို ၾကားခံ အၾကမ္းဖက္အရပ္၀တ္ေတြကို
သံုးစြဲလာတာကို စတင္ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။
အဲသည္
၁၀ ႏွစ္လုံးလုံးမွာ အပစ္ရပ္၊ အပစ္မရပ္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔အားလုံးကိုလည္း
နည္းမ်ဳိးစုံနဲ႔ ခြဲျခားျပီး ကန္႔ထားႏိုင္တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
ပထမ
၅ ႏွစ္မွာ စစ္အုပ္စုရဲ႔ မိတ္ေဆြေတြက ျပည္တြင္းမွာ အလင္း၀င္ေတြ၊
အပစ္ရပ္လက္နက္ကိုင္ေတြ ျဖစ္လာရာကေန၊ ဒုတိယ ၅ ႏွစ္မွာ စစ္အုပ္စုရဲ႔
မဟာမိတ္ေတြက ျပည္တြင္း ျပည္ပ က်ယ္ျပန္႔လာတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ပထမ ၅ ႏွစ္မွာ
အမ်ဳိးသားညီလာခံကို ဦးစားေပးခဲ့ေပမယ့္ ဒုတိယ ၅ ႏွစ္မွာ
ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားမႈမ်ားနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာဆက္ဆံေရးကို
ဦးစားေပးခဲ့ပါတယ္။ အာရွစီးပြားပ်က္ကပ္နဲ႔လည္း ၾကံဳခဲ့တာကို ေတြ႔ရပါတယ္။
ရလာသမွ် ေမးခြန္းေတြနဲ႔ ဆက္ပါဦးမယ္။