ေမာင္၀ံသ - ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စာေပ စိစစ္ေရး လက္ထက္ စာနယ္ဇင္း လုပ္ကိုင္ျခင္း (၂)

 

ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္ အတြဲ - ၅၊ အမွတ္ - ၂၀၉ ဆရာေမာင္၀ံသ စာတမ္းကို ဘာသာျပန္ဆိုထားျခင္း ...

 ေမာင္၀ံသ - ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္ စာေပ စိစစ္ေရး လက္ထက္ စာနယ္ဇင္း လုပ္ကိုင္ျခင္း  (၂)

ေ   ေဖာ္ျပပါ စာတမ္းသည္ ဆရာေမာင္၀ံသ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၀ ရက္ေန႔က အေမရိက ျပည္ေထာင္စု ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ရွိ National Endowment for Democracy (NED) တြင္ ဖတ္ၾကားေသာ Writing Between the Lines: Practicing Journalism under Censorship in Burm စာတမ္းကို ဘာသာျပန္ဆုိ ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။
(အယ္ဒီတာ)

(ယခင္အပတ္မွ အဆက္)

စာေပစိစစ္ေရး ဌာနအတြင္းမွာလည္း စာေပစိစစ္ေရးမွဴး ေတြဟာ စိတ္ထားအမ်ဳိးမ်ဳိး၊ လူရည္လူေသြးအမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ပါ။ တခ်ဳိ႕ အငယ္တန္း စိစစ္ေရးမွဴးေတြက ျပႆနာမေပၚေအာင္ ဂ႐ုစုိက္ၾကတယ္။ ၿပီးေတာ့ အလြယ္တကူ ေၾကာက္တတ္ လန္႔တတ္ၾကတယ္။ သူတုိ႔က ကေလာင္နာမည္ကို ၾကည့္မယ္၊ စာေရးဆရာရဲ႕ အမ်ဳိးအစားကုိ ၾကည့္မယ္၊ ၿပီးေတာ့ စာအုပ္ စာေစာင္ရဲ႕ ဂုဏ္သတင္းကို ၾကည့္မယ္။ သူတုိ႔ဟာ အဓိပ္ၸာယ္ ၀ွက္ေတြကို သိေလာက္ေအာင္၊ ေရးမထားတာေတြကို ေဖာ္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ အေတြ႕အႀကံဳက မရွိေသးဘူး။ ဒီေတာ့ သူတုိ႔ စိတ္ထဲ ယနမကင္းျဖစ္ၿပီဆုိရင္ အဲဒီစာကို ဆင္ဆာျဖတ္၊ ျဖဳတ္ပယ္လုပ္ေတာ့တာပဲ။
ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ထက္ ရာထူးႀကီးတဲ့ စိစစ္ေရးမွဴး တခ်ဳိ႕ကေတာ့ နယ္ဘက္ အရာထမ္းေတြ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ စာေတြ ဖတ္ရာမွာ ပုိၿပီး အေတြ႕အႀကံဳ ရင့္က်က္ၾကပါတယ္။ သူတုိ႔ အမ်ားစုဟာ အသက္ ၄၅ နဲ႔ ၅၀ ၾကား ရွိၿပီး နအဖ လက္ထက္ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဗ်ဴ႐ုိကေရစီ ယႏၱရားမွာ စတင္ က်င့္သုံးခဲ့တဲ့ အရပ္သား-စစ္သား ခြဲျခားတဲ့ စနစ္ကို မေက်နပ္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သူတုိ႔ဟာ စာေပ စိစစ္ေရး ဌာနရဲ႕ညႊန္ၾကားေရးမွဴး၊ ဒါမွမဟုတ္ လက္ေထာက္ ဩန္ၾကားေရးမွဴး ရာထူးေတြ ရဖို႔ မရွိသလုိ သူတုိ႔ရဲ႕ တက္လမ္းဟာလည္း ပိတ္ေနၿပီဆုိတာ သူတုိ႔ သိပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆုိေတာ့ ဒီရာထူးႀကီးေတြ အားလုံးကုိ စစ္တပ္က လက္၀ါးႀကီးအုပ္ထားတာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီရာထူးေတြကို ယူထားၾကတဲ့ ဗုိလ္မွဴး၊ ဒုဗုိလ္မွဴးႀကီးေတြဟာ သူတုိ႔ ဩန္ၾကားမႈေအာက္မွာ သူတုိ႔ လက္ေအာက္မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ အရပ္သား အရာရွိေတြထက္ အေတြ႕အႀကံဳ နည္းပါတယ္။
စာေပ စိစစ္ေရးမွာ ရွိတဲ့ အရပ္သား အဆင့္ျမင့္ အရာရွိေတြဟာ စာမူေတြ ဖတ္ရာမွာ လွ်ဳိ႕၀ွက္ အဓိပၸာယ္ ေတြကို နားလည္ၾကေပမယ္လို႔ တစ္ခါတေလမွာ သူတုိ႔က အဓိပၸာယ္၀ွက္ေတြ၊ သြယ္၀ုိက္ ေရးသားထားတာေတြကို တမင္တကာပဲ မသိက်ဳိးကၽြန္ျပဳၾကပါတယ္။ ဒီနည္းနဲ႔ စာေရးသူရဲ႕ သတင္းစကားဟာ စာဖတ္သူဆီ ေရာက္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ စာေရးသူ ေပးတဲ့ သတင္းစကားက သိမ္ေမြ႕ မယ္၊ ပညာသားပါမယ္။ သူတုိ႔ကလည္း သေဘာက်တယ္ ဆုိရင္ အဲဒီလို လႊတ္ေပးလိုက္တာပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ ဒီလုိ စိစစ္ေရးမွဴးေတြဟာလည္း စာဖတ္သူေတြပဲ ျဖစ္ၾကၿပီး တစ္စိတ္တစ္ပိုင္း အေနနဲ႔ စာဖတ္သူ ျပည္သူေတြနဲ႔ သြားတူေနတာလည္း ရွိလို႔ပါ။ သူတုိ႔ဟာ စစ္အစိုးရနဲ႔ ျပည္သူေတြၾကားက ၾကားခံနယ္ေျမမွာ လုပ္ကုိင္ ေဆာင္ရြက္ ေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအျဖစ္မ်ဳိးရဲ႕ ဂႏၳ၀င္ နမူနာကေတာ့ ကဗ်ာဆရာႀကီး ဆရာတင္မုိးရဲ႕ အျဖစ္ကုိ ေျပာရမွာပါ။ သူဟာ အင္န္ အယ္လ္ဒီရဲ႕ တတ္သိပညာရွင္အဖြဲ႕ထဲက တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ၁၉၉၀ ျပည့္လြန္ အေစာပိုင္းႏွစ္ေတြမွာ ေထာင္ဒဏ္ ၅ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံခဲ့ရသူပါ။ ဆရာတင္မုိး ေထာင္က်ေနစဥ္မွာ သူ႔သမီး မုိးခ်ဳိသင္းက သူ႔အေဖကို ဘယ္ေလာက္ သတိရတယ္ ဆုိတဲ့ အေၾကာင္း ၀တၳဳတိုတစ္ပုဒ္ ေရးပါတယ္။ မုိးခ်ဳိသင္းရဲ႕ ၀တ္ၳဳတုိကုိ စာေပစိစစ္ေရးမွဴးေတြက ခြင့္ျပဳလိုက္တာေၾကာင့္ လူႀကိဳက္မ်ားတဲ့ မဂ္ၢဇင္းတစ္ေစာင္မွာ ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီလမွာ ပုံႏွိပ္ ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္။ ဒီ၀တ္ၳဳတုိဟာ ဆရာတင္မုိးအေၾကာင္း ေရးထားတယ္ဆုိတာ စာေပ စိစစ္ေရးမွဴးေတြ မသိဘူးဆုိတာ ျဖစ္ႏုိင္စရာ မရွိပါဘူး။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဆရာတင္မုိးရဲ႕ ကဗ်ာေတြဟာ ျမန္မာ မိသားစုေတြနဲ႔ အင္မတန္ ရင္းႏွီးေနတာ ျဖစ္လို႔ပါ။ ဒါေၾကာင့္ ဒီ၀တ္ၳဳတုိ အခုလုိ ခြင့္ျပဳခ်က္ရတာဟာ ဆရာတင္မုိးရဲ႕ ပရိသတ္ျဖစ္ၿပီး သူ႔မိသားစုအေပၚ စာနာၾကတဲ့ စာေပ စိစစ္ေရးက တခ်ဳိ႕ အရာရွိေတြထဲမွာ တုိးတုိးတိတ္တိတ္ နားလည္မႈ ရွိခဲ့ၾကလုိ႔ ပဲလုိ႔ ျမန္မာေတြ အမ်ားအျပားက ယုံၾကည္ခဲ့ၾကပါတယ္။

စာဖတ္ ပရိသတ္
သုံးပြင့္ဆုိင္မွာ ဒုတိယ အစိတ္အပုိင္းကေတာ့ စာဖတ္ ပရိသတ္ပါ။ စင္စစ္မေတာ့ စာဖတ္ပရိသတ္က အမ်ဳိးအစား အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ဗမာလူမ်ဳိး အမ်ားစုက အေပ်ာ္ဖတ္ ေတြနဲ႔ အားကစားဂ်ာနယ္ေတြကို ဖတ္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္၊ ဒီအေၾကာင္း အမ်ဳိးမ်ဳိးထဲမွာ ပုံႏွိပ္စကၠဴ ရွားပါးတာနဲ႔ ပို႔ေဆာင္ခ စရိတ္ႀကီးတာလည္း ပါသေပါ့။ အဲဒါေၾကာင့္ အပတ္စဥ္ လစဥ္ထုတ္ ဂ်ာနယ္ မဂ္ၢဇင္းေတြဟာ ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၱေလးၿမိဳ႕ႀကီးေတြေလာက္သာ ေရာက္ၿပီး ေက်းလက္ေဒသေတြ အထိ မေရာက္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ၀ါရင့္ သမၻာရင့္ စာဖတ္ပရိသတ္ အမ်ားစုဟာ ၿမိဳ႕ေန လူတန္းစားထဲက မ်ားပါတယ္။ ဒီထဲမွာ ေက်ာင္းသူ ေက်ာင္းသားေတြ၊ အမႈထမ္း အရာထမ္းေတြနဲ႔ ပင္စင္စားေတြ ပါပါတယ္။
ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သာမန္ျပည္သူေတြဟာ စစ္အစုိးရကုိ စိတ္ကုန္ေနၾကၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံတြင္းမွာ တကယ္ စစ္မွန္တဲ့ ဒီမုိကေရစီ ေပၚထြန္းေရးကုိ တမ္းတ ေနၾကတာပါ။ အစုိးရရဲ႕ မုိက္ကမ္းတဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြ၊ ၀ါဒျဖန္႔တာေတြဟာ သူတုိ႔ရဲ႕ အသိၪဏ္ကို ေစာ္ကားတာလုိ႔ ျမင္ၾကတယ္။ လက္ရွိ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေတြ ၁၉၈၈ မွာ အာဏာ သိမ္းၿပီးတဲ့အခါ “တပ္မေတာ္သာ အမိ၊ တပ္မေတာ္သာ အဖ” ဆုိတဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံကို သုံးလာတယ္။ ဒါဟာ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း တပ္မေတာ္ကို စတင္ တည္ေထာင္ စဥ္က မူလ ခံယူခ်က္ကုိ ေျပာင္းျပန္လွန္လိုက္တာပါပဲ။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက တပ္မေတာ္ကုိ ျပည္သူ႔သားမ်ား အျဖစ္ သတ္မွတ္ခဲ့တာပါ။ ၁၉၈၈ မတုိင္ခင္ ႏွစ္ေလးဆယ္ ေက်ာ္က တပ္မေတာ္ရဲ႕ ေဆာင္ပုဒ္ဟာ “ျပည္သူသာ အမိ၊ ျပည္သူသာ အဖ” ျဖစ္ပါတယ္။
ထုတ္ေ၀သမွ် ျမန္မာစာအုပ္၊ စာေစာင္ေတြ အားလုံးမွာ စစ္အစုိးရရဲ႕ “ဒုိ႔တာ၀န္ အေရးသုံးပါး” ဆုိတဲ့ဟာရယ္၊ ၿပီးေတာ့ စစ္အစုိးရရဲ႕ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြ တသီတတန္းကို ထိပ္ဆုံး စာမ်က္ႏွာမွာ ေဖာ္ျပရပါတယ္။ ဒို႔တာ၀န္ အေရးသုံးပါးဆုိတာက ၁။ ျပည္ေထာင္စု မၿပိဳကြဲေရး-ဒုိ႔အေရး၊ ၂။ တုိင္းရင္းသား စည္းလုံးညီၫြတ္မႈ မၿပိဳကြဲေရး- ဒုိ႔အေရး၊ ၃။ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ တည္တံ့ခုိင္ၿမဲေရး- ဒုိ႔အေရး တုိ႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ စာအုပ္ အေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီအျမင္ကတ္တဲ့ ေႂကြးေၾကာ္သံေတြကို ပထမ စာမ်က္ႏွာ ဒါမွမဟုတ္ ဒုတိယမ်က္ႏွာေအာက္ပိုင္းမွာ ခပ္လွ်ဳိလွ်ဳိ ထားဖို႔ ႀကိဳးစားၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အာဏာပိုင္ေတြက ပထမစာမ်က္ႏွာရဲ႕ ထိပ္မွာ ေပၚေပၚထင္ထင္ ထားရမယ္လို႔ အမိန္႔ထုတ္လိုက္တယ္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလမွာ မဩ္ၲေလးက စာအုပ္ဆုိင္ ပုိင္ရွင္တစ္ဦးျဖစ္သူ ကိုသန္းေဌး ေထာင္ဒဏ္ ၇ ႏွစ္ ခ်မွတ္ခံရပါတယ္။ သူ႔အျပစ္က စာအုပ္ေတြကို ၀ယ္သူေတြနဲ႔ လက္လီဆုိင္ေတြဆီ မေရာင္းခင္ မျဖန္႔ခင္မွာ ေႂကြးေၾကာ္သံပါတဲ့ စာရြက္ေတြကို ဆုတ္ၿဖဲ ပစ္တဲ့ အျပစ္ပါ။
စစ္အစုိးရကို ဆန္႔က်င္တဲ့ ျပည္သူေတြဟာ ပုဂ္ၢလိက ဂ်ာနယ္ေတြ မဂ္ၢဇင္းေတြမွာပါတဲ့ ကြယ္၀ွက္ အဓိပ္ၸာယ္ေတြကို အလြယ္တကူ ေကာက္ယူႏုိင္ၾကပါတယ္။ စာေရးဆရာေတြ ဆီက ကြယ္၀ွက္ သတင္းစကားေတြကို ရွာေတြ႕ၿပီး သူတုိ႔ ေပ်ာ္ေနၾကတာပါ။ တစ္ခါတေလ စာေရးဆရာေတြရဲ႕ စကားလုံး တစ္လုံး၊ စာေၾကာင္း တစ္ေၾကာင္း၊ ေကာက္ ေၾကာင္း တစ္ခု ျမင္တာနဲ႔ သူတုိ႔က စာေရးဆရာရဲ႕ ရည္ရြယ္ ခ်က္ ကို ခ်က္ခ်င္း သေဘာေပါက္တတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလို ေရးနည္းကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က “အရိပ္ျပ အေကာင္ထင္” ေရးနည္းလို႔ ေခၚပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ စာဖတ္သူအမ်ားစု၊ အထူးသျဖင့္ လူငယ္ေတြက အေပ်ာ္ဖတ္ စာေပေတြနဲ႔ အားကစားဂ်ာနယ္ေတြ ဖတ္ဖို႔ ပုိစိတ္သန္ေနၾကတာကို ကၽြန္ေတာ္ ၀န္ခံရတာ စိတ္မေကာင္း ပါဘူး။ စစ္အစုိးရက ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို တရားမ၀င္ လုပ္လုိက္ၿပီး ႏုိင္ငံေရး လႈပ္ရွားမႈေတြကို ထုိးႏွက္ တုိက္ခုိက္ တာေတြ အရွိန္ျမႇင့္လုိက္ကတည္းက သူတုိ႔ေတြ ႏုိင္ငံေရးကို စိတ္မ၀င္စားေတာ့ဘဲ ျဖစ္လာခဲ့တာပါ။ ဒါေပမဲ့ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးလို လူအမ်ား ပါ၀င္တဲ့ ကန္႔ကြက္ ဆႏ္ၵျပပြဲေတြ ျဖစ္လာတဲ့အခါမွာေတာ့ သူတုိ႔ရဲ႕ စိတ္၀င္စားမႈက ခ်က္ခ်င္း ျပန္ေပၚလာၿပီး ႏုိင္ငံေရး အေၾကာင္းေတြ တစ္ခါ ျပန္ၿပီး ေျပာလာၾကျပန္ေရာ။ အပတ္စဥ္ထုတ္ ႏုိင္ငံေရး ဂ်ာနယ္ကို ထုတ္ရတဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ ရည္မွန္းခ်က္ေတြထဲက တစ္ခုက လူငယ္ေတြနဲ႔ တျခား ျပည္သူေတြ ႏုိင္ငံေရး အသိ အားျဖည့္ေပးဖုိ႔ပါ။ အဲဒါက ႏုိးၾကားေစမယ္လုိ႔ ကၽြန္ေတာ္ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။

စာေရးဆရာေတြ
စာေရးဆရာေတြနဲ႔ဆုိရင္ သုံးပြင့္ဆုိင္က ၿပီးျပည့္စုံသြားပါၿပီ။ ဒါကို တင္ျပတဲ့ေနရာမွာ သတင္းစာဆရာတစ္ေယာက္ အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္အေတြ႕အႀကံဳရယ္၊ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တုိင္ရဲ႕ ဇာတ္ေၾကာင္းေတြရယ္နဲ႔ တင္ျပပါမယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ သတင္းစာ ဆရာေတြ ဘယ္လို လုပ္ကိုင္ရတယ္ဆုိတာ ခင္ဗ်ားတို႔ ႐ုပ္လုံးေပၚေအာင္ပါ။ ၁၉၆၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြက စၿပီး “ေမာင္၀ံသ” ကေလာင္အမည္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ စာေရးခဲ့တယ္။ စစ္တပ္ႀကီးစိုးတဲ့ ဆုိရွယ္လစ္ အစိုးရ လက္ထက္မွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အယ္ဒီတာေတြ၊ သတင္း ေထာက္ေတြဟာ အစိုးရ၀န္ထမ္းေတြ ျဖစ္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ သတင္းစာ ပညာရွင္ေတြအျဖစ္နဲ႔ ဘယ္ေတာ့မွ အေရးတယူ ဆက္ဆံခံခဲ့ရတာ မရွိဘူး။ စစ္တပ္က ခန္႔ထားတဲ့ ပညာရွင္ မဟုတ္သူေတြကို ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အထက္ ရာထူးေတြမွာ တာ၀န္ေပးထားတယ္။ ဒါက သတင္းစာတုိက္ အားလုံးမွာ ျဖစ္ၿပီး အာဏာပိုင္ေတြက ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကုိ အၿမဲမျပတ္ ထိန္းခ်ဳပ္ေနၾကတာပါ။
ဒါေပမဲ့ ၁၉၈၈ ၾသဂုတ္လ ၈ ရက္ေန႔ တစ္ႏုိင္ငံလုံး အုံႂကြမႈႀကီးက အားလုံးကုိ ေျပာင္းလဲပစ္ပါတယ္။ အဲဒီ အခ်ိန္မွာ ကၽြန္ေတာ္က ဗုိလ္တေထာင္ သတင္းစာမွာ လုပ္ေနတာပါ။ ႏုိင္ငံကို အုပ္ခ်ဳပ္ေနတဲ့ ျမန္မာ့ဆုိရွယ္လစ္ ပါတီရဲ႕ တရား၀င္ သတင္းစာ ျဖစ္ပါတယ္။ လမ္းေပၚ ဆႏၵျပေနသူေတြကုိ ေထာက္ခံတဲ့ သတင္းစာ သပိတ္ ေကာ္မတီမွာ ကၽြန္ေတာ္က ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ ျဖစ္လာပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔က ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီး ဌာနကို မနာခံေတာ့ဘဲ ျပည္သူေတြဘက္ ေျပာင္းလုိက္ ၾကတယ္။
၂၆ ရက္ၾကာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ကိုယ္ပိုင္ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းစာကို ဖန္တီးခဲ့ၾကတယ္။ ျပည္သူေတြရဲ႕ အသံကို နားေထာင္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ေတြ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ၿပိဳင္ဘက္မရွိ လူထုလႈပ္ရွားမႈ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ ေထာက္ခံဖုိ႔ ဆုံးျဖတ္လိုက္ၾကတယ္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ အမ်ဳိးသား ေခါင္းေဆာင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းရဲ႕ သမီးပါ။ သပိတ္ ေကာ္မတီရဲ႕ ကြပ္ကဲမႈ ေအာက္မွာ ရွိတဲ့ အားလုံးေသာ အစိုးရပုိင္ သတင္းစာေတြက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေျပာင္ေျပာင္တင္းတင္းပဲ ေထာက္ခံ ေရးသားၾကတယ္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္မွာ ဆုိရွယ္လစ္ အစိုးရကုိ စစ္တပ္က ျဖဳတ္ခ်လိုက္တဲ့အခါ ေရွ႕ေဆာင္ သတင္းစာဆရာ ႏွစ္ဒါဇင္ေက်ာ္ကို အတင္းအဓမ္ၼ အၿငိမ္းစား ယူခုိင္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီစာရင္းမွာ ကၽြန္ေတာ္က ထိပ္ဆုံးက ပါပါတယ္။
ကၽြန္ေတာ့္ကို အဓမ္ၼ အၿငိမ္းစား ယူခုိင္းခဲ့ၿပီးတဲ့ ေနာက္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ အမ်ဳိးသား ဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွာ အဖြဲ႕၀င္ အျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္ ၀င္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ကၽြန္ေတာ့္ဇာတိၿမိဳ႕ မဲဆႏ္ၵနယ္ ကေန အင္န္အယ္လ္ဒီ လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ ၁၉၉၀ ျပည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အေရြးခံခဲ့ရၿပီး ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ႏုိင္ငံေရး သက္တမ္းတစ္ေလွ်ာက္ ေထာင္သုံးႀကိမ္ က်ခဲ့ပါတယ္။ ဒီဓာတ္ပုံဟာ ကၽြန္ေတာ္ ေထာင္ကေန ဒုတိယအႀကိမ္ လြတ္လာၿပီးေနာက္မွာ ႐ုိက္ထားတဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ပုံပါ။ ကၽြန္ေတာ့္မိသားစုနဲ႔အတူ အင္းစိန္ ေထာင္ဘူး၀မွာ ႐ုိက္ထားတာပါ။ အဲဒီအခ်ိန္က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ပဲ ရွိေနပါေသးတယ္။ ႏုိင္ငံေရး မလုပ္ေတာ့ဘူးလို႔ ဆုံးျဖတ္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္ စာေပေလာကထဲ ျပန္၀င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အာဏာပိုင္ေတြက ကၽြန္ေတာ့္ကို အမည္းစာရင္း (နာမည္ပ်က္ စာရင္း) သြင္းထားၿပီး ျဖစ္တာေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္က တျခား ကေလာင္နာမည္ေတြနဲ႔ လွ်ဳိ႕၀ွက္ၿပီး စာေတြ ေရးရပါတယ္။ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္မွာ ေကာင္းတာႏွစ္ခု ျဖစ္ခဲ့တယ္။ စာေပစိစစ္ေရးဌာနက ကၽြန္ေတာ့္ကို “အညိဳေရာင္စာရင္း” သြင္းလိုက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္ ဂ်ာနယ္သစ္ တစ္ေစာင္ရဲ႕ အယ္ဒီတာ ျဖစ္လာတာပါ။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္ နာမည္ကေတာ့ အယ္ဒီတာအျဖစ္ ေဖာ္ျပမခံရပါဘူး။ အေၾကာင္းက ကၽြန္ေတာ္ အယ္ဒီတာ မလုပ္ရလို႔ ပိတ္ပင္ ခံထားရတုန္း ျဖစ္လို႔ပါ။
၁၉၉၅ ခုႏွစ္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေနအိမ္ အက်ယ္ခ်ဳပ္ကေန ပထမဆုံး ျပန္လြတ္လာတဲ့အခါ ကၽြန္ေတာ္ သူ႔ဆီ ျပန္သြားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၉ လ အၾကာမွာ ကၽြန္ေတာ္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ အဖမ္းခံရၿပီး ေထာင္ ၅ ႏွစ္ က်ခဲ့ပါတယ္။ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္မွာ ကၽြန္ေတာ္ ျပန္လြတ္လာၿပီးတဲ့ ေနာက္ ႏုိင္ငံေရး မလုပ္ဖုိ႔ ပိတ္ပင္ခံထားရတဲ့အခါ ကၽြန္ေတာ္က စာနယ္ဇင္းေလာက ျပန္၀င္ပါတယ္။ တစ္ႏွစ္ ၾကာေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ စာျပန္ေရးခြင့္ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ဟာ ႏုိင္ငံေရးသမား တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ထက္ ဂ်ာနယ္လစ္ တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးအရ ပုိၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ႏုိင္မယ္ဆုိတာ သေဘာေပါက္လာပါတယ္။ ကေလာင္ သြားဟာ တကယ္ပဲ ထက္ပါတယ္ ဆုိတာလည္း သေဘာေပါက္တယ္။ ပထမေတာ့ ကၽြန္ေတာ္ စာေရးရတာ က်ပ္က်ပ္တည္းတည္း ေစာင့္ၾကည့္ခံၿပီး ေရးရတာပါ။ စာေပစိစစ္ေရးမွဴးေတြက စာတစ္ေၾကာင္းခ်င္း အေသးစိတ္ ဖတ္၊ လွ်ဳိ႕၀ွက္ အနက္ရွာၾကတယ္။ ဒါေပမဲ့ ကၽြန္ေတာ္ ေပးခ်င္တဲ့ သတင္းစကားကို ရေအာင္ ေပးႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္မွာ စာဖတ္ပရိသတ္လည္း ျပန္ရလာခဲ့တယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ဇူလုိင္လက တျခား အယ္ဒီတာေတြနဲ႔ အတူ ကၽြန္ေတာ့္ကိုယ္ပုိင္ အပတ္စဥ္ဂ်ာနယ္ “ျပည္သူ႔ေခတ္” ကုိ စတင္ “ဖြင့္လွစ္” လိုက္ပါတယ္။ အပတ္စဥ္ ဂ်ာနယ္ေတြဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လြတ္လပ္အမွီခုိကင္းတဲ့ သတင္းစာအတြက္ အထူး အခြင့္အေရးပဲ။ စစ္အစုိးရက ၁၉၉၇ ခုႏွစ္မွာ ဂ်ာနယ္ ထုတ္ေ၀ခြင့္ေတြ ျပန္ခ်ေပးခဲ့တယ္။ ေဖာ္ျပၾကတဲ့ အေၾကာင္း အရာေတြက ပထမေတာ့ ယဥ္ေက်းမႈနဲ႔ စီးပြားေရး သတင္းတခ်ဳိ႕ပါပဲ။ ေနာက္ပုိင္းမွာ တျဖည္းျဖည္းနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ ႏုိင္ငံေရးနဲ႔ တျခား အေရးပါ ေလးနက္တဲ့ သတင္းေတြ စၿပီး ေဖာ္ျပလာၾကတယ္။ အပတ္စဥ္ ဂ်ာနယ္ေတြဟာ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေရးလို႔ မရေသးေပမယ့္ ရေအာင္ ဘယ္လို ေရးရမယ္ဆုိတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ အယ္ဒီတာေတြ၊ စာေရးဆရာေတြက သိၾကပါတယ္။ “ျပည္သူ႔ေခတ္” မွာ အပတ္စဥ္ ေဖာ္ျပေနတဲ့ ကၽြန္ေတာ့္ ေကာ္လံ (က႑)တစ္ခု ရွိပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္ ပုံတူ ႐ုပ္ေျပာင္နဲ႔ “ေျပာခ်င္လြန္းလို႔” ေခါင္းစဥ္တပ္ၿပီး ေဖာ္ျပထားတာပါ။ တကယ္ေတာ့ ဒီဂ်ာနယ္ကို ကၽြန္ေတာ္ ထုတ္တာ ေျပာခ်င္လြန္းလို႔ပါ။ ဒါေပမဲ့ ေျပာရတာ တစ္ခါတေလေတာ့ ခက္ခဲတတ္ပါတယ္။

 ေမာင္၀ံသ
(ဆက္လက္ ေဖာ္ျပပါဦးမည္)