ကိုမိုက္ခဲစိန္ - သမိုင္းအသစ္ ဖတ္စာအသစ္အတြက္ ဉာဏ္စမ္းေမးခြန္းမ်ား - ၃
(မိုးမချပန္လည္ဆန္းသစ္ျခင္း၊ ၈၈ - ၂၆ႏွစ္ အထိမ္းအမွတ္)
ေအာက္တိုဘာ ၉၊ ၂၀၀၉
အခုဆက္ေရးရမယ့္
ေမးခြန္းေတြက ၂၀၀၁ ကေန လက္ရွိ ၂၀၀၉ အထိ ဉာဏ္စမ္းေမးခြန္းေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမးခြန္းေတြ အခ်က္အလက္ေတြ စုေဆာင္းတဲ့ေနရာမွာ ၀ိုင္းျပီး အၾကံေပးတာ
ေ၀ဖန္တာေတြကိုလည္း ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အဲသည္မွာ ေထာက္ျပၾကတာ တခုကေတာ့ ၁၉၉၅ -
၂၀၀၀ ကာလျဖစ္ပါတယ္။
အဲသည္မွာ
အေမရိကန္မွာ ဒီမိုကရက္ေတြ အာဏာရတဲ့အခ်ိန္၊ လူရြယ္ ေျခတက္ ဘီလ္ကလင္တန္
သမၼတၾကီး ျဖစ္ေနခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသည္တုံးက အေမရိကန္က
ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးက မာဒလင္း ၾသဘရိုက္ပါ။ ေဒၚစုကို ေျခခ်ဳပ္မထားတဲ့
ကာလေတြ ရွိုျပီး စစ္ေထာက္လွမ္းေရးေတြ မိုးေကာင္းစဥ္၊ စစ္အုပ္စုနဲ႔
အင္န္အယ္ဒီတို႔ အၾကိမ္ၾကိမ္ ရင္ဆိုင္ေတြ႔ေနၾကစဥ္မွာ အေနာက္အုပ္စုက
အၾကိမ္ေပါင္းမ်ားစြာ သံခင္း တမန္ခင္းေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။
စစ္အုပ္စုကလည္း
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အင္န္အယ္ဒီ၊ နယ္စပ္လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ား၊
အမ်ဳိးသားေရးလႈပ္ရွားသူမ်ားကို အၾကီးအက်ယ္ ေခါင္းမေထာင္လာႏိုင္ေအာင္
ဖိႏွိပ္မႈ ႏွိမ္ႏွင္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေအာင္ဆန္းဦးကို ေဒၚစုအိမ္တ၀က္
ျပန္ေတာင္းတဲ့ အမႈကိုလည္း အဲဒီအခ်ိန္မွာ စစ္အုပ္စုက
အားေပးေဆာင္ရြက္ေစခဲ့ပါတယ္။
၂၀၀၁ - ၂၀၀၅ အထိ ဒီပဲယင္းလုပ္ၾကံမႈ ကာလမ်ား
(၁)
ဗိုလ္ခ်ဳပ္တင္ဦး ရဟတ္ယာဥ္ပ်က္က်ျပီး ေသဆုံးခဲ့ရသည့္အေၾကာင္းကို ေရးပါ။
ဗိုလ္တင္ဦးႏွင့္ မိသားစုမ်ားကို ဘယ္သူက လုပ္ၾကံဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ့သည္ဟု
ထင္ပါသလဲ။
(၂) အင္န္အယ္ဒီပါတီႏွင့္ ၎ေခါင္းေဆာင္မ်ားက သုံးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးေရးလမ္းေၾကာင္းကို တင္ခဲ့ပါသလား။ ၎ ၃ ပြင့္ဆိုင္ ကို ရွင္းျပပါ။
(၃)
ဘာသာေရးအဓိကရုဏ္မ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ေသးပါသလား။ အက်ဥ္းမွ် ေရးျပပါ။ စစ္အုပ္စု
ၾကံ့ဖြတ္မ်ားကို ေထာက္ခံပြဲမ်ား စတင္ျပဳလုပ္ခိုင္းခဲ့ပါသလား။
ေက်ာင္းမ်ားကို နယ္စြန္နယ္ဖ်ားသို႔ ေျပာင္းျခင္း၊
ေက်ာင္းသားအေရးအခင္းမ်ားကို ကန္႔သတ္ႏွိမ္ႏွင္းျခင္းမ်ားအေၾကာင္း ေျပာပါ။
(၄)
စစ္အုပ္စုအတြင္း တတိယ ၅ ႏွစ္ သက္တမ္း စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ အေျပာင္အလဲမ်ားကို
ေရးပါ။ မဆလေခတ္က တပါတီအာဏာရွင္ ေန၀င္းကို စစ္အုပ္စုက မည္သို႔
ဖယ္ရွားခဲ့ပါသနည္း။ ဦးေန၀င္းႏွင့္ မ်ဳိးဆက္မ်ား ဇာတ္သိမ္းကို ေရးပါ။
(၅) ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို တတိယအၾကိမ္ ေနအိမ္အက်ယ္ခ်ဳပ္မွ လႊတ္ေပးသည့္ ရက္စြဲကို ေျပာပါ။
(၆)
စစ္ဖက္ေထာက္လွမ္းေရးမွ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္မ်ားႏွင့္
ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးေရး ဆက္လုပ္လုပ္ကိုင္ေနမႈမ်ားကို ေျပာပါ။ အပစ္ရပ္ ၇ ဖြဲ႔၏
အမည္မ်ားကို ေျပာပါ။ ထိုင္းႏိုင္ငံႏွင့္ စစ္အုပ္စုတို႔
မသင့္မျမတ္ျဖစ္ပြားရသည့္ အေၾကာင္းမ်ား၊ အျဖစ္မ်ားကို ေျပာပါ။
(၈)
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၏ နယ္လွည့္စည္းရုံးေရး ခရီးစဥ္မ်ား စတင္သည့္ ရက္စြဲနဲ႔
ခရီးစဥ္မ်ားကို ေျပာပါ။ ျပည္သူလူထု၏ တုန္႔ျပန္မႈကို မည္သုိ႔ ေတြ႔ရသနည္း။
(၉)
စစ္အုပ္စုလက္၀ါးၾကီးအုပ္ထားေသာ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရး၊ တယ္လီဖုံး၊ ဂ်ီအက္စ္အမ္
ႏွင့္ အင္တာနက္တို႔ကို ၎ အခ်င္းခ်င္း အဆင့္ဆင့္ လက္ဆင့္ကမ္းၾက၊
လုယူခဲ့ၾကပါနည္း။ ျဖစ္စဥ္ကို ေျပာႏိုင္ပါသလား။
(၁၀)
၂၀၀၃ ေမလ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္၊ ဦးတင္ဦးႏွင့္ အင္န္အယ္ဒီအဖြဲ႔၀င္မ်ား၊
ေထာက္ခံသူ ျပည္သူလူထုမ်ားကို စစ္အုပ္စု၏ လက္ပါးေစမ်ားက
ျမန္မာျပည္အထက္ပိုင္း ဒီပဲယင္းအနီးတြင္ သတ္ျဖတ္လုပ္ၾကံခဲ့ၾကသည့္
အေၾကာင္းကို ေျပာပါ။ ထိုစဥ္က ေနာက္ကြယ္မွ ေစခိုင္းသူမ်ားဟု စြပ္စြဲခံရေသာ
စစ္အုပ္စုေခါင္းေဆာင္မ်ားမွာ မည္သူနည္း။ ထိုစဥ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး၊
၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ စိုး၀င္းႏွင့္ ၀န္ၾကီးျဖစ္သူ ေအာင္ေသာင္းတို႔ ပါ၀င္သည္ဟု
ေျပာဆိုခဲ့သည္ကို သိပါသလား။
(၁၁)
စစ္ေထာက္လွမ္းေရးမ်ား က်ဆုံးခန္းကို ေရးပါ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီး ခင္ညြန္႔
၀န္ၾကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္လာျခင္း၊ ေကအင္ယူႏွင့္ ေစ့စပ္ေဆြးေႏြးျခင္းမ်ားႏွင့္ ၎ကို
စစ္အုပ္စုက ဖမ္းဆီးထိန္းသိမ္းအေရးယူလိုက္ပုံမ်ားကို ေျပာပါ။
(၁၂)
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ခင္ညြန္႔ ဖယ္ရွားခံရျပီးေနာက္ မည္သည့္စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား
ဖ်က္သိမ္းခံရပါလဲ။ လက္လႊဲေျပာင္းျခင္း ခံရပါသလဲ။ ပုဂၢလိကဘဏ္လုပ္ငန္းမ်ား
က်ဆုံးသည့္ အေၾကာင္းကို ေရးပါ။ အေနာက္အုပ္စုက ျမန္မာေငြေၾကးႏွင့္
ဘဏ္စနစ္ကို ပိတ္ဆို႔ အေရးယူျခင္း၏ အစကို ေျပာႏိုင္ပါသလား။
(၁၃)
ထိုႏွစ္မ်ားအတြင္း ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားမွ လြတ္ေျမာက္လာသူမ်ားကို
ေျပာပါ။ က်ဆုးံခဲ့သူမ်ား၊ ကြယ္လြန္ခဲ့သူမ်ားကို စာရင္းလုပ္ျပပါ။ ၈၈
မ်ဳိးဆက္ ေက်ာင္းသားမ်ားအဖြဲ႔ ေပၚေပါက္လာပုံကို ေျပာျပပါ။ ထိုစဥ္က
ထင္ရွားေသာ ၈၈ မ်ဳိးဆက္ေက်ာင္းသားေခါင္းေဆာင္မ်ားထဲမွ ၁၀ ဦးအေၾကာင္း ကို
ေကာက္ႏုတ္ေဖာ္ျပပါ။
(၁၄)
အတိုက္အခံမ်ား၊ စစ္အုပ္စုအတြင္း စင္ျပိဳင္မ်ားကို ဖယ္ရွားျပီးေနာက္
ၾသဇာအၾကီးဆုံး ေခါင္းေဆာင္မွာ ဗိုလ္သန္းေရႊဟု ဆိုႏိုင္ပါမည္လား။ ၎တို႔ကို
ရွင္းလင္းျပီးေနာက္ အမ်ဳိးသားညီလာခံကို ျပန္လည္ေခၚယူျခင္း၊
စစ္တပ္ျမိဳ႔ေတာ္ကို ပ်ဥ္းမနားၾကပ္ေျပး ေနျပည္ေတာ္သို႔ ေျပာင္းေရႊ႔ျခင္းတို႔
အေၾကာင္း ေျပာျပပါ။
(၁၅)
ထို ၅ ႏွစ္တာ ကာလအတြင္း နယ္စပ္ေဒသႏွင့္ ျပည္ပတြင္ တိုးပြားလာေသာ
ႏိုင္ငံေရးလႈပ္ရွားသူမ်ား၊ အဖြဲ႔အစည္းမ်ား၊ သတင္းစာနယ္ဇင္း အဖြဲ႔မ်ားကို
ေျပာျပပါ။ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရးေဖာက္ဖ်က္မႈမ်ားကို
တင္ျပေျပာဆိုေနေသာ ေအေအပီပီ အမည္ကို ထိုစဥ္ကတည္းက ၾကားဖူးပါျပီလား။
တိုင္းရင္းသားလူ႔အခြင့္အေရးမ်ား၊ ေစာင့္ေရွာက္ကာကြယ္မႈ
လုပ္ငန္းမ်ားအေၾကာင္းကို ထုတ္ေဖာ္ေသာ၊ ေဆာင္ရြက္ေနေသာ ရွမ္း၊ ကခ်င္ႏွင့္
ကရင္အမ်ဳိးသမီးမ်ားကို စာရင္းျပဳစုပါ။ ျပည္တြင္းရွိ အဓမၼလုပ္အားေပးမႈမ်ား၊
အိတ္ခ်္အိုင္ဗီ ေအအိုင္ဒီအက္စ္ အေရးမ်ားကို တင္ျပေဆာင္ရြက္လာေသာ
အေရးယူမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္လာေသာ အဖြဲ႔မ်ား၊ လူပုဂၢဳိလ္မ်ား၊ အမ်ဳိးသမီးမ်ား၊
အႏုပညာရွင္မ်ား စတင္ေပၚထြန္းလာပုံတို႔ကို ထိုစဥ္က ေတြ႔ရွိခဲ့ပါသလား။
အင္း
… ေမးခြန္းေတြက ေတာ္ေလာက္ျပီ ထင္ပါတယ္။ ၂၀၀၁ က ၂၀၀၅ အတြင္းက
အျဖစ္အပ်က္ေတြဟာလည္း စိတ္၀င္စားဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ ၂၁ ရာစု အ၀င္မွာ
အေနာက္အုပ္စုမွာ ႏိုင္ငံတကာက ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ အၾကမ္းဖက္သမားေတြနဲ႔
စစ္တလင္းခင္းရတဲ့ စိန္ေခၚမႈၾကီးနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရေနခ်ိန္မွာ ျမန္မာျပည္မွာလည္း
စစ္အစိုးရၾကိဳးကိုင္တဲ့ အၾကမ္းဖက္အုပ္စုေတြနဲ႔ အတိုက္အခံအင္အားစုေတြ
ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၎တို႔ စစ္အုပ္စုအခ်င္းခ်င္းမွာလည္း
အုပ္စုပဋိကၡေတြကို အျပတ္ရွင္းေနတဲ့ အခ်ိန္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲသည္မတိုင္ခင္က
စစ္အုပ္စုကို အေကာင္းျမင္တဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြနဲ႔ စိတ္ကူးယဥ္ဇာတ္ညႊန္းေတြ
ေရးဆြဲေနၾကသူ ပညာရွင္ေတြ၊ ပညာရွိေတြ၊ ပုဂၢဳိလ္ ၾကီးငယ္ေတြ အားလုံး
ပါးစပ္ပိတ္သြားၾကတဲ့ အခ်ိန္လည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ ၅ ႏွစ္ - ၂၀၀၆ နဲ႔ ေနာက္ပိုင္းကေတာ့ အားလုံး သိေနၾကဦးမည့္ အေျဖေတြနဲ႔ ေမးခြန္းေတြ ျဖစ္လိမ့္မယ္ ထင္တာပါပဲ။